Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 51, 18 December 1896 — Page 2
| This text was transcribed by: | Elaine Ellers |
| This work is dedicated to: | To the Creators of this Project |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Hoolaba Mana Hooko
@@ @@@@@@ ookohuia ako ao o J. A. M OSORIO @ Agena Haa@@ Palapala Mar@ @@ ka Apana o Kohaia Akau. Mok@p@ai o Hawaii.
J. A. KING
Kahina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Dek. 14. 1896.
2629-3t
___________________________
I keia la i hookohuia aku ai keia poe keonimana i poe Komisina Pa no ka Apana o Kona Akau. Mokupuni o Hawaii.
J. Coerper.
F. Born, ame
J. Kaelemakule
J.A. KING
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Dek. 17, 1896
2629-3t
____________________________
Poalima. Dekemaba 25, 1896. (La Karikimaka) ame ka Poalima, Ianuari1, 1897. (La Makahiki Hou) e malamaia no he mau La Kulaia Lahui, a e pani ia na Keena Oihana Aupuni apau ma ia mau la.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keen Kalaiaina, Dekemaba 3, 1896.
3ts-2627
_______________________
KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA APANA AINA AUPUNI MA AINA HOU (ESPLANADE) HONOLULU, OAHU.
______________
Ma ka Poalua. Ianuari 19, 1897. ma ka hora 12 o ke awakea ma ke alo iho o ka Hale Oihana Hooko. e kuai kudala ia aku ai na hoolimalima o keia mau Apana Aina Aupuni. e waiho la ma Ainahou (Esplanade) Honolulu. Oahu.
Apana Helu 32, Hoolimalima oi aku mamua o $360 no ka makahiki.
Apana Helu 33. Hoolimalima oi aku mamua o $360 no ka makahiki.
Apana Helu 34. Hoolimalima oi aku mamua o $360 no ka makahiki.
Apana Helu 35. Hoolimalima oi aku mamua o $360 no ka makahiki.
Manawa hoolimalima 10 makahiki. Hookaa mua ia ka uku hoolimalima no kela ame keia hapaha makahiki.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Dek. 15. 1896.
2629-3t
__________________________
HOOLAHA OIHANA WAIWAI.
_______
Honolulu. K. H. P. Dek. 15.1896.
Malalo o ka Pauku 35. Mahele 1 o ke Kumukanawai. Ua kauohaia kela ame keia hoa o ka Aha Kuhina e hana i hoike makahiki no na hana o kona keena iloko o hookahi makahiki. maloko hoi o ka makahiki e pau ana i Dekemaba 31.
Ke kauoha aku nei ke Kuhina Waiwai i ka poe apau he mau koi ka lakou i ke Aupuni ma ke ano dala. e waiho mai lakou la mau mea i keia keena. Ma o na keena la na lakou i hana ia mau mea iloko o ka manawa aole e kaa aku mahope o ka hora 12 awakea o ka Poaha. Ianuari 4. 1897. oiai. mahope aku o ia la. e paniia no na buke o keia keena.
O na poe a pau he mau daia ka lakou e paa nei no ke Aupuni. ke kauohaia aku nei e ho’iho’i koke mai. i ole ai e hakalia wale ka hookaulike ana i na helu waiwai no ka makahiki e pau ana i Dekemaba 31. 1896.
S. M. DAMON.
Kuhina Waiwai.
2629-6t
__________________________
RULA HOOPONOPONO NO KA HANAI ANA I NA PUAA MA KE KAHUA MAI LEPERA.
______
Ua aeia na mai lepera me na kokua e hanai puaa malalo o ko lakou mau lilo ponoi. a ma ke ano hoi e hoopilikia ole aku ai i na poe e ae. na hale ame ka lakou mau mea kanu ma ke kahua Mai Lepera.
Ua kauohaia lakou e hoopaa i na puaa maloko o na pa i kukulu ia e lakou malalo o ko lakou mau lilo ponoi. a ua papaia ka hookuu akea ana i na puaa elike me mamua.
E hopu ia na puaa helehewa a e kuai kudala ia a lilo i ka mea koho kiekie. a hookahi hapalua o na loaa e lawe ia e ka Papa Ola a o kekabi hapalua e uku ia ‘ku i ka ona oia puaa a mau puaa paha.
E pepehi ia na puaa lilo ole i ke kuai kudaia e kekahi luna i hoonoho ia no ia hana e ka Luna Nui o ke Kahua Mai Lepera.
Na ka Papa Ola ma o kona Peresidena ‘la.
WILLIAM O. SMITH.
Keena o ka Papa Ola. Honolulu. Dekemaba 2. 1896.
@Ma keia ua apono makou i na rula hooponopono maluna ae.
………….
Kuhina o ko na Aina E.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiana.
S. M. DAMON.
Kuhina Waiwai.
WILLIAM O. SMITH.
Loio Kuhina.
2629-2t
OLELO HOOL@@@@@@
I kuhk@ ai @@ @@ @auku i o ka Mokuna XXVI o na Ka@awai o @@@@
O na poe apau o paa ana i na pono wai. a o ka poe hoi e uku ana no na kuleana wai. ke hooiahaia aku nei ma keia. o na uku wai no ka manawa e pau ana i Iune 30, 1897. e hookaaia no ma ke Keena o ka Oihana Wai o Honolulu. Ma ka la i o Ianuari. 1897.
O na uku wai apau i hookaa ole ia a haia na la he umikumamalima mahope iho o ka wa no ka hookaa ana. e uku kauieleia no he iu keneka.
E hookaaia no na uku wai ma ke Keena o ka Oihana Wai ma Kapuaiwa Hale.
ANDREW BROWN.
Luna Nui o ka Oihana Wai o Honolulu.
Honolulu. H.I.. Dek. 17, 1896
2629-3t
_________________________
HOOLAHA NO NA AINA AUPUNI.
____
Ma ka Poaono. Ianuari 16. 1897. ma ka hora 10 A. M. (kakauiaka) ma ke keena oihana o W. O. Aikeu. Hope Agena. Mahele Aina Eha. Paia. e kuai ia aku ai he Apana Aina Anpun: ma Keahua, Kula, Maui, @ma Makawao lalo) maloko o laila 27 97-100 @ka.
Kuike ke Dala ma ke Dala Gula o Amerika.
Kumukuai oi aku maluna o $279.70. E ikeia no ke kii o ke anaia ana. a pela aku. o ka Apana aina maiuna are nei. ma ke keena o ka Hope Agera. Paia. Maui. a i ole ia. ma ke Keena o na Aina Aupuni.
J. F. BROWN
Agena o na Aina Aupuni.
Hanaia. Dek. 16. 1896
2629-td
______________________
OLELO HOOLAHA NO NA AINA AUPUNI.
____
Ke hoolahaia aku nei ma keia. ua hiki ke noi ia mai keia mau aina ma Hamakua. Hawaii. ma ka hora 10 A.M.. a mahope aku paha. o Ianuari 15. 1897. malalo o ke Kanawai Aina o 1895. no ka Pono Kuai Hoolimalima a Kuike: a-i-ole-ia. elike me ka makemake o ka mea noi. malalo o na kumu i hoakakaia malalo iho nei:
Kahi i waiho ai. Mahele o Kelu o ka Apaua. Area. Waiwai o i koho ia uo ka eka
ka Ahupuaa kokoke i Honokaa
Honokaa 1 48.65 $5 00
“ 2 64.03 5 00
“ 3 57.01 7 50
“ 4 57.40 7 50
“ 5 63.91 5 00
“ 7 65.70 10 00
“ 8 66.51 10 00
“ 9 78.55 10 00
“ 11 68.76 10 00
“ 12 78.16 10 00
“ 13 82.27 7 50
“ 14 84.89 10 00
“ 15 67.05 12 50
“ 16 78.08 12 50
“ 17 89.09 12 50
“ 18 18.24 10 00
“ 19 21.52 7 50
“ 20 22.84 7 50
“ 21 20.27 7 50
“ 22 20.82 7 50
“ 23 23.45 7 50
“ 24 29.70 7 50
Mahele o Paauilo 5 26.80 10 00
“ 6 20.00 10 00
“ 7 72.00 10 00
“ 8 66.00 15 00
“ 9 31.20 10 00
“ 10 26.00 12 50
“ 11 30.00 12 50
“ 12 74.60 10 00
“ 13 73.04 12 50
“ 14 74.63 12 50
“ 15 81.04 10 00
“ 16 73.30 10 00
“ 17 70.82 10 00
“ 18 70.36 12 50
“ 19 71.28 12 50
“ 20 70.61 12 50
“ 21 33.00 10 00
“ 22 54.40 10 00
“ 23 54.60 12 50
“ 24 58.83 12 50
“ 25 75.16 12 50
“ 26 36.17 10 00
“ 27 40.53 10 00
NA KUMU HOAKAKA KUIKAWA (ELIKE ME KA MAKAMAKE).
E hookaaia ka hapaha o ke kumukuai mahope koke iho o ke kuai aua. a o ke koena aku ma na hookaa like ana iloko o hookahi. elua ame ekolu makahiki mahope aku. me ka ukupanee no ka makahiki ma ka 6 pa-keneia aka nae. ina e uku e mai ana ka mea kuai aina i ka hookaa piha no ia makahiki mamua o ka wa no ka hookaa ana. alaila. aile uku-panee.
E hoomaka ka mea kuai e hana maoli maluna o kona apana aina iloko o ka makahiki mua o kona paa ana. a hoomau aku hoi ia hana iloko o na makahiki aku i koe elua. a ma ka hope o ke kolu o ka makahiki ua mahiia e ia ka iwakalua-kumamalima hapahaneri o ka aina.
O na hana hou. ma ke kukulu ana i na hale (nona ka waiwai io o $500.00 no na apana aina i oi aku mamua o 50 eka. ame $250.00 no na apana malalo o 50 eka) ma ka hope o ekolu makahiki.
E kanuia a e hoouluia he averika o umi kumu-laau (timber) mau laau malumalu a hua-ai haha. ma ka eka hookahi.
E hanaia no he aelike. e komo ana kela mau kumu i hoikeia are la maluna. me ke Aupuni. aole hoi e hiki ke hanaia kekahi palapala hoolilo (as@@@@em@@. malalo o @a @elike @a. k@ @le e l@aa mai ka are ana. ma ke kekau. a na Komi@ina Aina Aupuni.
Ma ka pau ana o na makahiki ekolu @@a e hooko pono maoli ia na kumu apau o ka aelike. e loaa no i ka mea kuai mai he kuleana aloiio (fee simple title) no ua aina la.
Aka. ma ka wa e @iki ole ai ke hookoia na kumu. e hiki no i na Komisina ke paa hou mai i ka aina. a hiki nohoi ke kuai kudala. ma ke kuai holookoa paha. a ma na apana paha. no ke da@a kuike. a ma ka hookaa liilii paha: a ina ma ia kuai ana. ua loaa mai ke dala i oi aku mamua o ke kumukuai mua e loaa no i ka mea i kuai mua mai loko mai o ia mau huina dala kana mau kala i hookaa ai i ke Aupuni. ma ka heiu hookaa no ke kumukuai. me ka uku-panee ole nae. a e loaa hoi ka mahele averika (pro rata) ma ia kuai ana. elike me ka averika o ka huina o kana mau hookaa ana. Aka hoi. ina i emi mai ka muina dala i loaa mai ma ia kuai ana. malalo mai o ke kumukuai mua. Alaila. o ka huina e ho’iho’iia aku ana iaia. e huluia hoi a ma ka huina pro rata (averika) maluna oia huina o kana mau hookaa ana.
E waihoia aku na noi anau i ke keena o ka Hope Agena. Chas. Williams. ma Honokaa. ma ka la i hoikeia maluna are nei a mahope aku oia wa.
O ke noi mua e loaa mai ana no kekahi apana aina. oia ke kumu alakai e hooholoia ai ke kulana kuai o ka apana aina e laweia ana.
Na makaukau – He mea pono ke loaa i na poe noi apau a o ka poe kuai paha na makaukau. i koiia ai na poe noi no ke kuleana kuai Hoolimalima. ame na Aina Kuleana ma ke Dala Kuike. a e hana nohoi i olelo hoike i hoohikiia.
E loaa no ke kii ame na olelo hoakaka hoi aku. ma ke keena o ka Hope Agena. ma Honokaa. a ma ke keena o na Aina Aupuni ma Honolulu.
Hanaia Dekemaba 11. 1896.
J. F. BROWN.
Agena no na Aina Aupuni.
2629-3t
_________________
OLELO HOOLAHA AINA AUPUNI.
______________________
Kuai o na Hoolimalina o na Aina Aupuni.
____
Ma ka Poakulu. Dekemaba 23. 1896. ma ke alo iho o ka Hale Oihana Hookolokolo. Honolulu, ma ka hora 12 awakea. e kuaila aku ai keia mau hoolimalima o na Aina Aupuni.
1. Apana aina Aupuni ma Kamaee ame Wailua, Hilo, Hawaii, e waiho ana mawaena o ke ala-loa (main road) ame ka lihi ululaau, he aina kanu ko a hanai holoholona, mamua, malalo o ka hoolimalima i ka Hui Kanu Ko o Hakalau. Area he 35 eka. oi aku a emi mai.
Manawa: 21 makahiki.
Uku Hoolimalima oi: $1,000. e hookaa mua ia ana i kela ame keia hapalua makahiki.
E hookoe ana ke Aupuni i ka pono e hiki ai ke lawe ae, i kela ame keia wa. me ka hoolaha pu ana, ame ka uku dala ole ana hoi. koe wale no ma na hana hou i hanaia iho maluna o ka aina. i kekahi wahi lihi o ua aina la. i makemakeia no ka hana ana i mau alanui hou. a no ka hoomaemae a hoolali hou ana paha i na alanui kahiko, a e lawe ana hoi mai ua aina nei i ka lepo, ka hohaku a o ka iliili paha. e makemakeia ana no ke kapili ana a hoomaemae ana i ua mau alanui la.
2. He hapa o ka aina Aupuni o Kahei. Kohala. e hoomaka ana ma kahi kokoke i ke alanui Aupuni a i Honoipu. a e holo ana i uka a hoea i ke alanui hou i manaoia. mai Kohola a i Waimea. Maloko o laila he area o 455 eka. oi aku a emi mai paha.
Manawa Hoolimalima: Elima makahiki mai Novemaba13. 1897 aku.
Uku Hoolimalima oi: $925.00 no ka makahiki. e hookaa mua ia ana i kela ame keia hapalua makahiki.
3. Hapa o ka aina o Kahei. Kohala. mawaena o ke alanui Aupuni i Honoipu ame ke kai. maloko o laila he area o $6 eka. oi aku a emi mai paha.
Manawa: Elima makahiki mai Novemaba 5. 1897 aku.
Uku Hoolimalima oi: $100.00 no ka makahiki. e hookaa mua ia ana i kela ame keia hapalua makahiki.
4. Aina Aupuni ma Hamakua. Hawaii. e waiho ana mawaena o na aina o Kaala ame Kawiki. a e holo ana i uka mai ke alanui Aupuni aku a i na apana aina hookuonoono hou. Area, 390 eka. oi aku a emi mai paha.
Manawa: Elima makahiki.
Hoolimalima no ka makahiki: Uku oi aku maluna o $400. e hookaa mua ia ana i kela ame keia hapalua makahiki.
5. He mau loko opae lehulehu ame na lua-wai (water holes) ma ka aina o Kawaipapa. Hana. Maui. malalo (makai) aku o ke alanui Aupuni.
Manawa: Umikumamalima makahiki.
Uku Hoolimalima oi aku: $25.00 e hookaa mua ia ana i kela ame keia hapalua makahiki.
i ikeia no na kii o keia mau wahi are la ma ke Keena o na Aina Aupuni. kahi e loaa ai na olelo hoike hou aku.
J.F. BROWN.
Agena o na Aina Aupuni.
Hanaia. Novemaba 25. 1896
2627-td
___________________________
HOOLAHA AINA AUPUNI
________
Ke hoolah@@a aku @@@ m@ keia. e @@beia ana no na @oua ana mai. ma ka hora @ A.M. Dekemaba 21. 1896. a mahope aku. ka aina i ikeia o ka ili o Kupau ma Wailua. Koolau. Maui. maialo o na oielo o ke Kanawai Aina no ka Pono Kuai Hoolimalima a Aina Aloiioma ke D@la Kuika (Cash Freeholds.)
Maloko o keia Apana. he 92 eka ka area. Waiwai io i kohoia $414.00.
E waihoia aku na noi ia W. O. Aikeu. ka hope agena. Mahele Aina 4. Paia. Maui. kahi e loaa ai na olelo hoakaka piha no na makaukau. na ano e pono ai ke noi. E loaa no na olelo hoakaka ma ke noi ana ma ke Keena Aina Aupuni. Honolulu.
J. F. BROWN.
Agena Aina Aupuni.
Hanaia Dekemaba 3. 1896.
td-2627
_________
HOOLAHA.
______________
Oihana Waiwai.
Honolulu. Ko H.A.P.. Dec. 1. 1896.
Ke hoolahaia aku nei na poe e paa nei i na Bona Aupuni Hawaii o na anawa i hoikeia mahope ae nei. ame ko lakou mau huina pakahi. ma ka wa e oo ai ke cupona hou aku (next coupon) a mahope aku oia wa. iloko o na malanua o Maraki ame Mei o 1897. e hookiia no ka ulu ana o ka ukupanee.
O ke kumupaa o ua mau bona la. e hookaaia aku no ma ka wa e waihoia n ai ai ma ka wa e hookaa hou ia ai ke cupona.
KANAWAI O AUGATE 5, 1882.
Stock U. Bona Heiu 74. hanaia Sept.
1. 1882 no $5,000.
Stock U. bona Helu 75. hanaia Sept.
1. 1882 no $5,000.
Stock U. Bona Helu 76. hanaia Sept.
7. 1882. no $5,000.
Stock A. Bona Helu 347. hanaia Sept.
1. 1882. no $1,000.
Stock A. Bona Helu 348. hanaia Sept.
1. 1882, no $1,000.
Stock A. Bona Helu 349, hanaia Sept.
1. 1882 no $1,000.
Stock A. Bona Helu 350. hanaia Sept.
1. 1882. no $1,000.
Stock A. Bona Helu 361. hanaia Sept.
7. 1882 no $1,000.
KANAWAI O SEPT. 27. 1876
Stock A. Bona Helu 327. hanaia Nov.
1. 1878 no $1,000.
Stock E. Bona Helu 249. hanaia Nov.
1. 1878 no $500.
S. M. DAMON.
Kuhina Waiwai.
2627-4t
_______________
OLELO HOOLAHA NO NA AINA AUPUNI.
_______________
Ke hoolahaia aku nei ma keia. o kela ame keia Apana Aina mahope ae nei. maloko o Kona Akau. Hawaii. e koe ana aole i laweia mahope aku o ka la 5 ae nei o Dekemaba. malalo o na olelo o ke Kanawai Hoolimalima no na Home Hookuonoono. e hiki no ke nonoiia mai mahope aku oia wa. ma ke ano Kuleana Aina ma ke Dala Kuike (Cash Freeholds) a Kuleana Kuai Hoolimalima hoi.
Wawai io
Kahi i waiho ai. Helu. Area. i kohoia.
Akahipu.. 57 43.33 $86.66
Akahipu.. 58 44.97 56.21
Akahipu.. 59 45.44 56.80
Awalua. Kaulana. etc.. 78 39.14 39.14
Awalua. Kaulana. etc.. 80 41.21 41.21
Awalua. Kaulana. etc.. 84 18.50 37.00
Puaa.. 1 8.73 34.92
No na mea i koe. E ninau i ke Keena o na Aina Aupuni. Honolulu. a-i-ole. i ka Hope Agena. Mahele Aina Aupuni 3. Kailua. Kona Akau.
J. F. BROWN.
Agena no na Aina Aupuni.
Hanaia. Nov. 30. 1896.
2627-2w
_____________________________________________________
ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o George Ahuai. o Honolulu i make.
@ai ua waiho ia mai ka Palapala Noi ame ka hoike waiwai a ka Luna Hooko Kauoha o ka waiwai o ka mea i make i oleloia are la. a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nana ia a e apono ia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana. ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai. a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooko Kauoha.
Ua kauohaia. o ka Poakahi. la 11 o Ianuari. M. H. 1897. hora 10 o ke kakahiaka. ma ke Keena Hookolokolo. Al@olani Hale ma Honolulu. oia kahi ame ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka Hoike Waiwai. a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu. ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.
Hololulu. Dekemaba 9 1896.
Na ka Aba:
J. A. THOMPSON.
2628-3w Kakauolelo.
________________________________________
He wahi kaikamahine uuku ka Mr. C. M. Dixon. he kanaka kalepa kama@ina loa ma Pleasant Ridge. Fulton Co., Pa. a e loaa mau ana ia i ke kunu ho. aka. ma ka wa e ikea mua ia ai na ouli o ua ma’l la e kau mai ana maluna o ua kaikamahine ia. ua haawi aku la kana wahine i ka LAAU KUNU A KAMALENA. a loaa mau no ka oluolu hikiwawe. He 25 a he 50 keneia no ka omole e kuaiia ana e na poe kawiii laau lapaau apau ame na poe kuai laau; Benson, Smith & Co., na Agena o ko Hawaii Pae Aina.
KA Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki $2.00
No Eono Mahina 1.00
Kuike ka Rula
PUKA 1 2 3 4 5 6
Pule Pule Pule Pule Pule Pule
Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
à O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hooiaha maloko o keia Nupepe. e hoouna pu mai me ka auhau. a ina aole. aohe hookomoia.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
C. G. RALLENTYNE, Luna Nui
JOSEPH M. POEPOE, Lunahoo-ponopono.
Honolulu, Oahu.
POALIMA --- DEKEMABA 18, 1896
He Keehina Hana Maikai.
__________
Aole paha he hana maikai e ae a Peresidena McKinley e hana mai ai no Hawaii nei. no ka pono o ke poe “Aloha Aina Oiaio Loa.” oia kona hoonoho ana mai i keahi hoaloha ponoi o ke “Kumuhana Hoohui Aupuni” mawaena o Hawaii nei ame Amerika Huiia. elike me Peresidena Harisona (i pau) ame Kuhina Foster i hakilo iho nei ia Hawaii nei a hoi aku la. O ka loaa ana mai he Kuhina noho o keia ano ma ke alo o ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei. he mea ia e hooholomua loa ia aku ai ka palekana o keia kumuhana. O ka makou e upu nei. aohe hewa ke hoonohoia mai o Mr. Harisona i Kuhina Amerika ma Hawaii nei.
Ina e hoonohoia mai ana o Mr. Harisona a o kekahi oiwi Amerika i pili ahoha me ke kumuhana hoopomaikai aina a lahui hoi a makou e kakoo nei. oia kekahi hoike ana maopopo loa o kahi e moe kokolo ai o ka uwahi waiwai o ua kumuhana la. Aka. aole nae paha e liuliu loa mai keia wa aku a lohe maopopo no kakou i ke kani maopopo o ka “pu puhi” mai Amerika Huiia mai. e hoike ana i ka lohe i ko Hawaii apau. aia o McKinley ma ke alahele o ka hoonee ana i ka Hoohui Aupuni o Hawaii no kona hookoia ana me ka maopopo a oiaio hoi. e hiki ole ai ke kanaluaia.
______
Ka Palapala Haalele Nohoahi a ka Moiwahine.
_____
Mamuli o ko makou hoomaopopo ana. ua nui ka hoopohihihiia o kekahi poe mawaena o ka lahui oiwi o ka aina nei. no ka mea e pili ana i kela Palapala Haalele Nohoalii a ka Moiwahine i hana ai ma ka la 24 o Ianuari. 1895. ma ke ano ua olelo ae lakou. he palapala mana ole loa kela a Liliuokalani i hana ai. oiai ua kakauinoa ka. oia i ua palapala la mamuli o ka hooweliweliia.
Ina he mea oiaio keia. ua hooweliweli io maoli ia o Liliuokalani. a mamuli o kona maka’u ame kona weliweli o poino kona ola. oia ke kumu o kona kakauinoa ana malalo o kela palapala. alaila. ke olelo nei makou me ka oiaio. he kakauinoa waiwai ole kela a Liliuokalani i hana ai. a ua lilo kela palapala i mea waiwai ole. He mea maopopo. ma kela wa ana i kakauinoa ai ma kela palapala. e noho ana ia malalo o na hoopaa ana a ke Aupuni ma ke ano he “pio kalaiaina.” oia. Aka. aole nae o ka nohona paahao ana o kekahi kanaka malalo o kekahi kanaka okoa aku. he kumu ia e hoopau ia ai. a e hooliloia ai paha kekahi palapala ana i hana ai i mea mana ole a paa ole hoi. ke ole e komohia iloko o ia kakauinoa ana. ka maka u ame ka weliweli o poino kona ola iho.
O ka weliweli. ka maka’u ame ka hopohopo. mamuli o na hana hooweliweliia aku. he mea ia e lilo ai ke kakauinoa ana a kekahi kanaka a wahine paha ma kekahi palapala kuai. aelike a ano e ae paha. i mea ole: oiai. mamuli o kela maka’u ame kela weliweli. ua kaawale ka noonoo maikai ame ka makemake ponoi iho o ke kanaka mai loko aku ona. a e ku ana ma ia wahi iloko o kona houpo. ka manao maka’u a weliweli hoi. a na ia manao maka’u ame ia manao weliweli i hoeu iaia e kakau i kona inoa. Aole i pili o manao maikai ame makemake ponoi iho o ke kanaka ma keia kakauinoa ana: aka. da hoohanauia ke kakauinoa ana o kela kanaka e ka weliweli e uhi paa holookoa ana iaia. O na palapala i kakauinoaia ma keia ano. e hiki ana i ke Kaulike ke hoopau a hoolilo i mea ole. A i mea hoi e hooi loa ia aku ai ka pono ma ka aoao o ke kanaka i kauaiupeia aku iloko o ke kakauinoa ana maialo o ka maka’u ame ka weliweli. he mea pono iaia ke lawelawe koke i na keehina hana e hoike maopopo ana i kona kue ana i ua kakauinoa ia ana i hana ai. mamuli o ka maka’u ame ka weliweli. nua k@ @a @@@ ni@a lea e loaa ana iaia. niah@@@@@ @ @@ t@o o kea kakaui@oa i hauaia @ @ e laa paha koaa hoike ana ae @@@@@ ke akea. aole oia i kakauinoa @@ @@@@@ koua manao ponoi iho. aka @@@@@@ o ka kooweliweliia ana i hana ai @@@ ia hana. a i ole ia. mamuli paha @ kona waiho ana i palapala p@@@@@kue) no ka oiaio ole oia kaka@@@@ ana. O keia mau hana a ua kanaka la e hana ai i mea e kukuluia ai k@ pono o kana kue ana. he mea pono ke hanaia imua ponoi o ka mea e paa ana i ka palapala ana i kakauinoa ai @a muli o ka maka’u. He loina maa mau lo keia i lawelaweia e na poe alaka kanawai noeau.
Aka. ma ka mea e pili ana i ka Palapala Haaiele Nohoalii a Liliuokalani i kakauinoa aii. aole loa oia i @@@iki. mai ka la ona i huikaia piha @@ aku ai e ke Aupuni a hoea wale i @@kakahiaka i kau aku ai oia @luna @ @@ oneki o ka mokuahi Kina. e hoike ae imua o ke akea. a imua hoi o ke @@ puni. ka mea nana e paa nei i na palapala la mamuli o kona hooweliweliana. a nolai@a. aole mana oia palapala. Ua noho hamau loa oia ma keia @@@@ ano nui i pili i kona pono a hala wa@ aku la i ko na aina e. Nolaila. o ke@ hana ole ana ona i keia heehina hana maikai. he hoike maopopo ia. ua hana no oia i kela nana kakauinoa mamuli o kona makemake iho. elike me ka hooiaio ana a Messrs. W. G. Irwin. H. A. Widemann. Samual Parker. J. Kalua Kahookano. Chas. B. Wilson am@ Paul Neumann. Elike me keia mau olelo a lakou i hooia ai:
“Ma keia ia 24 o Ianuari. M. H. @@@ us helulelu ia a noonoo akehele ia k@ palapala mamua ae nei a Lilinokalani Dominis imua o ko makou alo. a Liliuokalani Dominis i oleloia. ma @ manawa a imua o makou ua hoike ma he hoakaka pololei a piha no ia kona makemake ame kana mau ha@@ ma ia mea. A oia palapala ua hoakaka mai oia ia makou ua makemake oia @ kakauinoa a e hooiaio imua o mak@@ oia no kana hana ponoi mamuli o ko@@ manao ponoi iho. a ma ia manawa @@ kakauinoa oia ma ua palapala n@ imua o makou. a ua hoike mai oia n@ kana hana ponoi mamuli o kona ma nao ponoi iho.
I hoike no ia mea ma ke kauoha Lilinokalani Dominis i olelo ia a imua o kona alo ke kakau nei i ko mak@@ inoa ma ke ano he mau hoike maka ma ka Hale Hooko o ke Aupuni ma Honolulu. Mokupuni o Oahu ma ke@a la 24 Ianuari, M. H. 1895.”
E ikeia auanei ma keia. ma ka wa@ Liliu i kakau ai i kela palapala haalel@ nohoalii e hoohuoiia nei kona kulana @ keia wa e ka poe hapai hoohuoi wa@ ae. aia oia (Liliu) imua ponoi o kon@ mau hoaloha oiaio loa. oia o Irwin Widemann. Samuela Paka. J. K. K. hookano. Chas. B. Wilson ame Pa@ Neumann. Nokeaha. aole oia ho@ aku imua o kona poe hoaloha me@ wa. “E—auhea oukou. aole au e @@ kakauinoa ma keia palapala. nokam@ na hooweliweliia mai nei au.” @@ piaio na Mr. Hartwell i kakau i@@ olelo o keia palapala. a wahi ana @ ke@ ae ai imua o ka halawai hoohu@@@@ i malamaia ai ma ke ahiahi o ka @@@ o Novemaba aku nei. oia keia @@@@ loa o’u makemake e hana i palap@@ oia ano @ oia hoi. i palapala elike @ ka palapala e hoohuoiia nei i ke@a @ aia wale no a ae ia au e hana i k@ palapala e loaa ole ai he mau pu@@ pula e hiki ai oia ke kolo aku a l@@ iwaho.” Aka. o na hoike nae. @@ kakauinoa ana o Liliu i ua palap@@ ‘la. oia no kona mau hoaloha po@ a oiaio. aole he mea hookahi ma @@ aoao Repubalika. A o keia mau @@ loha ponoi a oiaio no ia ona e @@ nei i na olelo i hoikeia ae la. E@@ mea maopopo. ua loaa ole n@@@@ puka nona e “kolo” ai a hemo i @@ mamuli o na olelo i hauhoa po@@@ e Mr. Hartwell. a nolaula ke imi@@@ i puka hoa loa mawaho ae o ua @@@ pala ‘la. oia hoi. ua hooweliweli@ “Alii.” a oia ke kumu o kona @@@ inoa ana. Aka. o ka mea oiao@@@@ AOLE.
___________________
Kuhina Foster ame ke Kumuhana Hoohui Aupuni.
____
@Ina he mea oiaio loa ka lon@@ mai Kikako mai. mokuaina o elike me ka makou e hoolaha @@ ma kekahi wahi o ka makou @@ keia la. no na manao o Kuhina @@ i hoike ai. me ka maopopo no @@@@ e pili ana ia Hawaii nei ame@@@@@@ Hoohui Aupuni me Amerika Huila pela hoi me kekahi manao ano @ e pili ana no ka “Moiwahine” @@ okalani. ame ke Aupuni Moi o @@@ nei. alaila. ua hoike ae keia loea @ Aupuni o Amerika Huila. i kekahi @@ manao ano nui loa i hookikinaia @@ kakou mau noonoo ana. i keia ma @ aiwaiwa o ka hookuku e ko-ia nei@ kou. Ma ka makou hoomaopopo elike me ka makou i ike ai a i hoak@ akea aku ai nohoi imua o ka lahu@ wi. i na manawa he lehulehu wale i hope ae nei. he elua no mau ninau hoomahae nei i ko kakou mau noo ana; ka mua: Ka Hoohui puni me Amerika Huila; ka lua Hoihoi hou la mai o ke Aupuni Maluna o keia mau ninau i ku a elua mau poai kaiaaina maopopo