Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 2, 8 January 1897 — Page 4

Page PDF (1.48 MB)

This text was transcribed by:  Rob Escuadro
This work is dedicated to:  ko'u kaikuahine hanai Nancy Leimomi Kaeo o Nanakuli

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HAAWINA

KULA SABATI.

 

HAAWINA III. IANUARI 17.

Ka poe leuhlehu i hoohuiiia i ka Manaoio, Oihana 2:32 - 47.

     32  O na @ la, oia ka ke Akua i hoala mai ai he poe ike maka makou a pau ia mea.

     33  Ua hookiekiela e la ia e ka lima akau o ke Akua ua loaa no hoi ia ia.  na ka Makua mai ka olelo hoolana o kona haawm ana mai i ka Uhane Hemolelo no ia mea. ua haawi nui oia i keia mea la oukou e ike nei, a e lohe nei.

     34  Aoli i pii o Davida i ka lani; aka. nana no @ i mai.  Olelo mai la ka Haku i ko'u Haku hoi.  E noho oe ma ko'u lima akau.

     35  A hoolilo ai au i kou poe enemi i keehana wawae nou.

     36  No ia mea e ike pono ka ohana a pau a Isaraela ua hoolilo ke Akua ia Iesu nei i ka mea a oukou i kau ai ma ke kea i Haku a i Mesia hoi.

     37  A lohe lakou i keia, walania iho la ko lakou naau.  i aku la ia Petero, a i na lunaolelo.  E na kanaka na hoahanau heaha ka makou e hana i?

     38  Alaila i mai la o Petero ia lakou.  E mihi a e bapetizoia oukou a pau iloko o ka inoa o Iesu Kristo, i kalaia mai na hala a e loaa ia oukou ka haawina o ka Uhane Hemolele.

     39  No k MW, no oukou ka olelo hoolana a no ka oukou poe keiki, a no ka poe i kahi mamao aku, a no na mea a pau a ka Haku, a ko kakou Akua e hoa mai ai.

     40  A ma na olelo e ae he nui loa, hoike aku ia oia, a nonoi aku hoi, i aku la.  E hoola oukou ia oukou iho maiwaena mai o keia hanauna kolohe.

     41  Alaila. o ka poe ae maoli aku mamuli o kana olelo me ka olioli bapetizoia iho la lakou, a ia la no, hui pu ia mai ekolu tausani kanaka.

     42  A hoomau lakou ma ka olelo a ka poe lunaolelo a me ka launa pu, a me ka wawahi berena ana, a me ka pule.

     43  Loohia iho la na kanaka a pau e ka makau:  ua hanaia hoi na mea kupanaha e ka poe lunaolelo, a me na hoailona he nui loa.

     44  A o ka poe a pau i manaoio, noho pu lakou, a hui pu ia ka lakou mau mea a pau.

     45  A kuai aku la i ko lakou waiwai a me ka ukana, a puunaue aku la no kela mea keia mea e like me kona hemahema.

     46  Hoomau lakou maloko o ka luakini, i kela la i keia la, me ka manao hookahi, a me ka wawahi berena ana i kela hale i keia hale, a ai iho la lakou i ka ai me ka olioli, a me ke akahai o ka naau.

     47  Me ka hoomaikai aku i ke Akua, a me ke alohaia e na kanaka a pau.  A hookomo hou mai la ka Haku i ka ekalesia, i kela la i keia la, i poe e hoolaia ana.

     PAUKU GULA.  Oih. 2:30.  No oukou ka olelo hoolana, a no ka oukou poe keiki a no ka poe i kahi mamao aku.

     MANAO NUI. - E pono i na kanaka a pau loa e hoolohe me ka manaoio i ka euanelio o ko ke Akua lokomaikai kalahala.

     OLELO HOAKAKA.  O keia haawina he hapa ia o ko Petero haiolelo ma ka Penetekota.  Oiai na hoohenehene kekahi i ka manaoio o na haumana a me ko lakou olelo hoike e pili ana ia Iesu ka Mesia i kaulia ma ke kea.  i alahou ai i pii iluna i ka lani.  ua hailolelo o Petero me ka wiwo ole imua o na lehulehu, he oiaio no keia olelo hoike, no Iesu ka mana kalahala.  Pela no ua ko na wanana Iudaio o ke Kauoha Kahiko.  ua lanakila loa oia ma keia hai euanelio mua, a hoohuliia 3,000 i ka manaoio hou.

     32.  Ike. - Aole ka pono Karistiano he ike akamai, he hana palamimo, aka nae ua kukuluia ma na hana maikai i hooholoia ma ke akea imua o ka poe ike maia kupono e pauleleia'i.  33.  Haawi. - Mamuli o ka wanana a Ioela 3:28. a me ko Iesu olelo mua.  Ioane 14:26; 15:26.  O keia hana mana he hoailona ia o ko Iesu mana Akua.  34.  Davida. - pp. 25- 28.  Mamuli o kana olelo Halelu 16: @ 11.  Aole nae i pili keia mau pauku Baibala ia Davida iho, no ka mea na make, a p[alaho, a kanuia.  Nolaila ua ko keia wanana ma o Iesu la, aole palaho, aka i lawe ola ia iluna i ka lani.  35.  Keehana. - Oia no kekahi hana kuahaua o ka wa kahiko, ua kau ke aliikaua i kona wawae maluna o na ai o na lii i pio ai.  36.  Haku. - Nona ka mana palena ole.  Hebera 1:3:  10:12  12:2.  37.  Walania. - Ma ka oili, e hoomaopopo ana i ko lakou hewa nui ma ke kaulia ana o Iesu ma ke kea.  Heaha. - Ma ke ano o na eemoku i hooiliia ma na pukoa.  pehea e ola'i?  38.  Mihi. - Oia no, huli hou i ka pono, mai ko oukou hewa aku. Aole pili keia huaolelo i ka walania e mau ai, aka nae i ka hana e pau ai ke kaumaha.  2 Kor. 7:10.  Bapetizoia. - He hoike manaoio keia.  E pono no ke hoike aku i ka manaoio mamuli o ko Iesu olelo paipai.  Mat. 10:32.  Ina hoole kekahi i keia hoike.  Ua loaa anei ia ia ka manaoio?  Ma keia hoike ua hoopili kakou ia kakou iho i ka oiaio, e like me ka ollo hoohiki e kakoo i keia Repubalika.  No ka poe hoole, aole he kuleana ma ka hooholo ana i keia aupuni hou.  He hana akea keia.  Aole i makemakeia na hana hoopunipuni huna, manaka.  Ma keia hoike manaoio ua hoohuiia ka poe lehulehu e hooholo ai i ke aupuni o Iesu.  39.  Keiki. - Aole no na makua wale no a koe mawaho ko lakou mau keiki:  aole no na Iudaio wale no a koe mamao aku na kanaka e.  E pono no ke bapetizo pu ia na kamalii me ko lakou mau makua ma keia hoike anaoio a pili paa pu lakou i ke Akua Hoolapanai.  40.  Hoola. - Aole pili keia i ke ola kino.  aka nae i ke ola hou ma o Iesu la, ke ola o ka hoolohe, ke aloha ke kokua:  aole like keia kulana me na hana o ka hapanui o ko keia ao.  41.  Tausani. - A nui ka hooikaika no ka nui o ka poe hoahanau hou.  42.  Hoomau. - Aole ia he hana kuikawa wale no aka nae ua mau keia mau hua, a lilo i mau anoano e hoohuahou.  Launa. - A lanakila ka Ekalesia no kona launa pu ana me na kanaka o kela a me keia papa.  Hookahi ke kahua ma ka Ekalesia.  Berena. - Ma ka ahaaina a ka Haku.

     43.  Makau. - Eehia keia imua o keia hana mana:  aole i hooweliweliia lakou ma ko Petero haiolelo ana.  Hoailona. - Na hana mana o kela a me keia ano e hooiaio ai i ka olelo hoike o na haumana.  44.  Hui. - Aole paha he kuleana kaawale ma na waiwai i loaa ai i ka poe hoahanau.  Aole nae i pau na kuleana ma na waiwai paa.  Oihana 12:12:  aka hoi no ke ano ilihune o ka pie hoahanau ia mau la mua ua kokua kekahi i kekahi e like me ka hiki.  Aoe i oleloia o ka Ekalesia he hui, me ka waihona hookahi aole he mau waiwai no kela a me keia kanaka pakahi.  O keia mau kuleana kaawale oia no ke kumu no ka hookuonoono ana i kela a me keia kanaka aole kakou he mau mea e hoemi ai i ke kuleana o kekahi.  45.  Puunaue. - Me ka manao aloha e kokua mamuli o ka ilihune; aole me ka manao e loaa ai i kela a me keia hoahanau na dala kulike  46.  Luakini. - Aole haalele lakou i na hana hoomana kahiko. Hale, - Ua malama hoi lakou i na hana hoomana hou a ko lakou mau hale noho.  47.  Kanaka. - Na lehulehu, aole nae na kahuna.

     I.  Ka leo walania, 32-37.  He hapa keia mau pauku o ka hailolelo hea?  Owai ka mea haiolelo mua?  Heaha ke kumuhana o ko Petero haiolelo?  Heaha kana olelo hoike e hooiaio ai?  Ua manaoio anei o Petero ma i ko Iesu mana Akua kalahala mamua o ka la Penetekota, aole paha?  Pehea i hoalaia o Iesu mai ka make mai?  A laweia ihea?  Heaha ka haawina ii loaa mai ona la ia na haumana ia wa?  Ua hauoli anei na haumana ia la a hoonani aku i ke Akua no ko lakou hoomaopopo mua ana i ko Iesu mana Akua kalahala?  Hiki anei i kekahi kanaka ke hoomaopopo i ko Iesu oihana kalahala ke ole o ka Uhane Hemolele hoomalamalama ana ia ia?  Heaha ka olelo wanana a Petero i kuhikuhi ai?  Pehea i wehewehe oia i keia mau pauku Baibala?  Ua loaa anei i na haumana ko lakou Haku ma ke ano hou ma ko lakou hoomaopopo loa ana i kona ano Akua?  Aia mahea o Iesu i keia wa?  Aia mahea ka Uhane Hemolele?  Pehea e moakaka ai ka mana o ka Uhane Hemolele i keia wa, ma na leo, na ahi na elelo paha, aole paha?  Heaha ke ano o na manao o ka poe i lohe ai i ko Petero haiolelo?  Ua pau anei ko lakou manaolana e ola'i?  Heaha ko lakou ninau?

     II.  Ka Pane Lokomaikai.  38-40.  Heaha ko Petro olelo pane?  Heaha ka mihi?  Ina ua mihi lakou, heaha kekahi hoailona e hooiaio ai?  Heaha ke kumu o ka oihana bapetizo?  Heaha ka mea i hoailonaia. ko kakou ake e maemae ai: a i ole paha ko Iesu halihaliia ana iloko o ka hale kupapau a kaulia ma ka holopapa. oia hoi ke ano o Kona kanuia ana?  Heaha ka pomaikai e loaa ai?  Pehea e pili ai keia i ka haawina o ka Uhane Hemolele?  No ka wa pokole wale no anei keia haawina a i ole paha he mana kumau i loaa ai i ka me manaoio?

     III.  Ka manaoio Hoihoi.  41-479.  Ehia ka nui o ka poe i hoohuliia i ka anaoio?  Heaha ko lakou kulana?  Heaha ka wawahi berena?  Ua malamaia anei ka ahaaina a ka Haku i kela a me keia la?  Heaha na hoailona i hanaia?  Pehea ko lakou noho pu ana, ma ke ano he hui nona he waihona dala hookahi paha?  Ua pono anei e hoopau ai i na kuleana pakahi ma na waiwai.  oiai no ka Ekalesia paha, no ke Aupuni paha. ka puunaue like ana i kela mea keia mea i kela a me keia la. a mea ai na lole na hana?  He hana e poino ai paha he hana e hoihoi ai paha anei ka hoolaha ana i ka enanelio?

     MANAO PILI.  E pono anei ke hoonaauao aku i na hoahanau ma ka wehewehe akea ana i na Palapala Hemolele?  2.  Ua launa anei na hoahanau o keia Ekalesia Euanelio me na hoahanau a me na hoa kanaka mamuli o ka hana kumu hoohalike o ka poe manaoio mua?  3.  ua malama mau anei oe i na pule mehameha a me na pule hui?  4.  Ehia mau kapuai i oleloia no ke komo ana i na pomaikai nui o ka Ekalesia?  5.  Ua loaa anei ia oe ka Uhane Hemolele ma ke ano piha pono a piha anei oe i ka uhane Hemolele?

 

HE MOOLELO NANI

- NO -

LUBIANA KASIMILA,

- KA NAITA O KA -

LIONA GULA O BOHEMIA,

- A I OLE -

Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

MOKUNA VII.

KA UI AREDIANE - KA HAKOKO ANA - KA HIHIO I PILI PALUA IA.

     "Ka, e kuu haku; aole loa hiki ia'ui e huli hoi aku i ona la.'

     "Alaila, i hea oe e hele aku ai?"

     "E hele aku no au ma kela huli o ka aina - ae - e hele aku no au i Geremania: aia malaila ko'u poe hoaloha," i pane mai ai ua wahi kanaka la.

     Noonoo iho la o Lubiana no kekahi mau sekona, alaila, pane aku la:

     "E max, e pane; mai oe i keia ninau:  Ua ike no anei oe i kekahi mau kino kanaka make ua liia ae maluna o na kumu laau o loko nei o keia ululaau?"

     "Ae," i pane mai ai ia me ka leo haalulu o ka maka'u nui, a o kona helehelena keia ua haikea pu ae la.

     "A e pane hou mai oe:  Ua ike no anei oe i kekahi mau apana lole e hoike ana i ka moolelo o ka laweia ana o ko lakou mau ola, i omauia aku hoi ma ko lakou mau kino?"

     "Ae, e kuu haku - ua ike au i ka apana lole i omauia aku maluna o ke kino make.  O ka mea nae i omauia aku ai ua apana lole la he pahi puhaka no ia i pa-hu ia aku ma ka puuwai; a e hoike ana na huaolelo maluna iho o ua apana lole nei, ua ahewaia kela kanaka e ka Aha Hookolokolo o ka Lima ulaula."

     "Ano, e hoolohe mai oe:  Ina oe e haalele io i keia wahi a hele aku oe ma kela aoao o ka mauna me ka hakalia ole, alaila, e mau ana kou ola me oe; aka, ina e ikeia ana oe e hookokoke aku ana i ke Kakela o Drosdendorf, a i ole ia, e launa kamailio ana paha oe me kekahi o ko laila poe kanaka alaila e kau aku no maluna ou ka hoopai a ka Hui Lima Ulaula.  Aole loa oe e pakele mai kona mau onohi maka hia-a mau aku, ma na wahi apau au e hele ai, aia no malaila ua mau maka weliweli la o ka Lima Ulaula.  Aole he lua huna pouli ma Bohemia nei aole nohoi he ana naele o ka hohonu i aakiia e ka pouli e hiki e huna ia oe mai na kiu mai o kela ahahui weilwei.  E hoomanao oe:  O ka wa e hoopa ai kela Lima Ulaula he make no ia!  Ke hoomaopopo mai la anei oe i keia mau olelo?"

     "Ae - ke hoomaopopo pono aku la au i kau mauy olelo i hoike mai nei, e kuu haku," i pane mai ai o Max me ka haalulu, me ka hoomau ana mai nohoi i ke kamailio ana ami.  "He eono poe kanaka o Sir Rupereto i pau i ka make ma keia ano iloko o keia mau la pokole i hala iho la.  Ua loaa aku na pahi puhaka ma ka umauma o kela ame keia o lakou."

     "A pehea la; manao no anei oe ua pono ko lakou make ana?"

     "Pela no ko'ui manao, e kuu haku."

     "A ina pela, alaila, e hoomanao loa oe ia hopena i ole e kau mai maluna ou.  E haalele koke iho oe i na kaia ulu o Bohemia nei a e hele aku oe no Geremania, alaila, e palekana auanei oe.  A ua ha'i aku nei hoi au ia oe i ka hopena e kau mai ana malunaou. ke ike hou ia oe ma ka hale-kakela.  Nolaila, e kau oe maluna o kou lio, a e hele aku.  Aka - e kali ia."

     Aloha Hapenuia oe e kuu hoa hoinainau o ka moolelo o Lubiana.

     Iloko o ka pupuahulu nui, ua aneane loa o Lubiana e poina i kekahi mea ano nui, a no ia mea ninau hou aku la ia i ua wahi kanaka nei:

     "E hai mai oe ia' - i ka wa hea la i haalele ai ka Lede Aderiane i ka halekakela?"

     "Me he mea la i ka waenakonu o ka po."

     "A i ka wa hea hoi oe ame kou poe hoa i haalele ai i ka hale-kakela?"

     "Ma ka wanaao nei."

     "Pehea la: ua hoouna mai anei o Sir Rupereto i kahi poe e ae e huli i keia lede elike la nohoi me ko oukou hoounaia ana mai?"

     "Aole, e kuu haku."

     "Pehea la ka loihi o ka manawa e kali ai o Rupereto no ko oukou hoi aku ma kou manao wale iho mamua ae o kona wa e hoouna hou mai ai i poe okoa aku no ka huli ana mai ia oukou ame keia lede?"

     "Manao au:  aole loa oia e hoouna mai ana i poe hou no ka imi ana mai ia makou oiai o ke aliikoa i make iho nei ia oe oia kekahi o na kanaka hilinai loa ia e ia.  E kali ana no oia i keia la holookoa no makou."

     "Ua pau," wahi a Lubiana i pane aku ai, me ka hoomau ana hoi i ka oiaio.  Ano, e kau oe moluna o kou lio a e hele aku."

     Ia wa haawi mai la ua wahi kanaka nei i kona aloha iaia nei, a me ka eleu nui, kau ae la ia maluna o kona lio a holo aku la.

     A i kona nalowale ana aku, hili ae la o Lubiana a hele aku la ma kahi a ka lede opio a noho ana.  Ike aku ia ia ua palepale pono aku ua lede la i kona lauoho i hope a ua hoomohalahala pono iho la hoi oia i kona aahu.  A iaia nei i hele aku ai, ku ae la ua lede ei iluna a hoike mai la kona helehelena holookoa i ka haawina o ka puuwai i lupeaia me ke aloha no ka pakele ana o kona ola.

     I kela wa i ike pono aku ai ka kaua koa opio i na helehelena o ua Lede opio la, a oia kona wa i ku iho ai me ka hoohaku'i naueue ia ana o kona houpo, a me he mea la hoi ua kaohiia ka pana ana a kona puuwai.

     Ea, e kuu makamaka, o keia haawina i loaa mai ia Lubiana, mamuli no ia o kona hoomaopopo ana iho, o na aelehelena o keia lede opio ana e ike aku nei, oia no na helehelena o ka wahine opio ana i ike ai ma ka moeuhane; aohe wahi lilo.  Na keia ike ana aku ana i ka mea io ame ka mea koko e aahu mai ana i ka nani ana i ike ai ma ia moeuhane, ua lilo ia i mea nona e puiwa ai a e piha ai hoi kona houpo i ke kahaha.

     Ma ka wa nohoi i nana mai ai ka lede opio a ike pono mai la i na helehelena o ka mea nana oia i hoopakele.  ua hoike pono loa mai la ia i ke ano e o kona mau hihiona, a puliki ae la kona mau lima ma kona umauma, me ka hooho mama ana ae hoi o kona leo, "Auwe! o kuu hihio anei keia?"

     Ma ka wa hoi i mohala pono ae ai ko Lubiana noonoo, ua hele aku la oia a haawi aku la i kona lima akau o ke aloha a lalau mai la nohoi ka lede opio me ka naau laelae.  Alaila, ninau aku la o Lubiana:

     "Ke kamailio nei anei au i ka Lede Ariadane?"

     "Owau no ia," wahi a ua lede nei i pane mai ai me ka leo olu waipane."

     "O oe anei o Ariadane o Drosendorf?" i ninau hou aku ai o Lubiana.

     I kela wa i ka'ika'i ae ai oia i kona lima i kona lae, a ikeia aku la ka loli ano e ana ae o kona helehelena a liuliu pane mai la ia:

     "O Ariadane o Drosendorf! He inoa kamaaina no keia ia'u: akam ua hea mau ia nae au o Ariadane o Frankenstein."

     I kela wa i lalapa pukalaki ae ai na uilani manao iloko ona no kona pulale ana e hoike aku i kahi i loaa ai iaia o ka ike ana i kahi mau mea e pili ana no ua lede la, aka, ua manao hou iho la ia he mea pono iaia ke kali, a nolaiia olelo aku la ia:   

     "Aka, o oe no nae o Ariadane?"

     "Ae," wahi a ua lede nei i pane mai ai, "owau io no o Ariadane.  Ano, mamua o kou hoike ana mai i kekahi mea e pili ana ia oe iho e oluolu oe e pane mai i ka'u ninau:  Ua ike anei oe i kahi Naita ma Bohemia, nona ka inoa o Lubiana ka Liona Gula?"

     No keia ninau a ua kaikamahine la, ua hookahaha nui loa ia ko Lubiana noonoo.  Aole oia i kahaha no ka hoike ana mai o ua kaikamahine la i ka inoa Lubiana; aka, ua komohia keia owili manao o ka haohao iloko ona no kona hoike ana mai i kona inoa hoohiwahiwa o ke kulana Naita, ka inoa hoi i hookauia mai ai maluna ona e ka Emepera Heneri, ma kela huli loa aku o na kakai pali o Bohmer Wald, ame keia manao pahaohao nohoi iloko ona, pane aku la ia:

     " E ka lede maikai, ua ike au i kekahi Naita ka mea nona ka oiwi haahaa e halihali ana i ka inoa au i hoike mai nei; aka, o ka'u e hoike aku nei ia oe ua piha pahaohao loa ia au i kahi i ike ai oe i ka inoa au i hoopuka mai nei.  Pehea la oe i ike ai ia inoa?"

     "He mea maopopo, e hene aka iho ana paha oe, e Sir Naita, no ka'u mau mea e hai aku ana ia oe, a me he mea la e komohia iho ana ia oe, a me he mea la e komohia iho ana iloko ou ka naau hoomaloka ame ka manaoio ole no ia mea a ola keia, ua hoikeia mai imua o'u keia inoa a'u i hoike aku la imua ou ma ka moeuhane; a o ka mea nana i hoike mai i keia inoa ia'u, he kanaka no ia i like loa na ano apau me kou a'u e ike aku nei.  Aole anei o oe o Lubiana ka Liona Gula o Bohemia?"

     "E k lede maikai, owau no o Lubiana; a na ko kakou Emepera i aloha nui ia o Geremania i haawi mai maluna iho o'u i ka inoa hope.  Aka - ea - e hoolohe; Ko lohe nei au i ke kani o kekahi pu-puhi.  Aia anei ma kela wahi ka hale kakela o Rubereto.

     "Ae," i pane mai ai o Ariadane a hoike mai la kona mau helehelena holookoa i ka maka'u ame ka hopohopo nui.

     "E ka lede maikai, e hoopokole kaua i ke kamailio ana.  He Naita Karistiano au a o kuu palekaua i kikohu ole ia e kakahi kiko eleele o ka lawehala alana aku nei hoi au i kuu ola ana nou a mau loa aku ke ae oluolu mai oe i ka'u mehai.  Ano, e hoike mai oe imua o'u me ke kanalua ole.  E ae anei oe e hilinai mai oe maluna o'u make ano owau kou mea nana e malama a-i-ole, e hoi hou aku paha oe i o Rupereto la o Frankenstein?"

     "O oe e Lubiana kuu puuhonua!" i hooho ae ai ua Lede opio nei me ka puili ana mai i na lima o ka Naita Opio.  "E hoopakele mai oe ia'u mai loko mai o na lima eleele o kela kanaka.  Ae - e hoopakele oe ia'u.  A ke loaa ia'u he manawa pono ma keia hope aku e hoike aku no au i na mea apau imua ou.  Aole pono kaua ke hooloihi loa iho maanei."

     I kela wa i lalau iho ai o Lubiana i ka lima o ua kaikamahine la a hapai ae la i kona mau lehelehe, a ia wa no i poha hou mai ai ka leo o ka pu-puhi a hoowawalo ae la ia me ke kupinai ana ia loko o ka ululaau.

     "Manao anei oe, o ke Duke Rupereto ae keia?"  i ninau aku ai o Lubiana i ua Lede Ariadane nei.

     "Aole," i pane mai ai ka lede opio.  "Ma ko'u manao he poe hahai holoholona ae keia, a o Valsburg ko lakou alii."

     "Auwe! Aia ka keia kanaka i ka hale kakela i keia wa?"

     "Ae; ina aole pela, aole au e hui me oe ma keia wahi.  Aka ea!  E hoea mai ana paha lakou maanei.  Ua oi loa aku ko'u pono e make mamua o ko'u - "

     Aole i pau pono loa aku ka mamalaolelo hope a ua lede nei i ka hoopuka loa ia aku aia hoi hooki pu iho la ia a ma ia wa i pane aku ai o Lubiana:

     "E ka lede ua oki!  Aole kaua e hooka'ulua hou iho ma keia wahi.  E awiwi kaua."

     (Aole i pau.)

 

KA HALAWAI KARIKIMAKA I MALAMAIA MA KA PO LA 25 O DEC., 1896.

E KA AHAHUI HOOIKAIKA NO NA HANA KARISTIANO (CHRISTIAN ENDEAVOR SOCIETY)

O KALAUPAPA, MOLOKAI.

     Ma ka hora 12 o ka po o ka la 25 o Dec., ua malamaia he anaina haipule hoomanao no ka hanau ana o wa Hoola o ke ao nei, ka Haku Iesu, e ka Ahahui Hooikaika no na hana Karistiano (C.E.S.) o Kalaupapa, maloko o ko lakou hale, ka hale hoi i makaua ia mai e ka Hon. G. N. Wilikoki a i kaa malalo o ka hoomalu ana o ka Papa Hawaii, no ka pono ame ka pomaikai o ka Ahahui ka inoa o ka Ahahui mamua Ahahui Imi Pono Karistiano.  Mamuli o ka hoololi ana o ka Ahahui Nui o ka Pae Aina ma ka halawai makahiki.  Pela i loaa ai kela inoa maluna ae.

     Ua hoomaluia ke anaina haipule e ka Peresidena M. D. Makaen, he nui ka poe i akoakoa mai ma keia po.  A penei ka papa hoonohonoho o na hana haipule i malamaia.

     1.  Himeni aoao 12 Hoku Ao, ua mele ia mai e ka papa himeni i hoomakaukau ia e ka Ahahui no na hana ina keia po ame ka pule a Rev. D. Kaai.

     2.  Himeni aoao 206 Hoku Ao ame ekolu pule mai na hoa mai o ka hale no lakou na inoa Chas. Kahalehili, J. H. Kawainee, J. P. Miau.

     3.  Himeni aoao 182 ame ka pule mai a Robert Kaaoao mai.

     4.  Himeni aoao 292 Hoku Ao.  Mahope iho o keia na haiolelo i hoomakaukau ia, ke kumuhana, "Ko Iesu ano Akua ame kona ano kanaka" ekolu mahele i hoakakaia.

     I.  Ko Iesu ano Akua, e wehe ia ana e L. A. Painamu.

     5.  Himeni aoao 258 Hoku Ao.

     II.  Ko Iesu ano kanaka, e wehe ia ana e J. P. Miau.

     6.  Himeni aoao 36 Hoku Ao.

     III.  Ka Pomaikai o ke Ao nei ma o Iesu la, e weheia ana e Robt. Kaaoao.

     7.  Himeni aoao 275 Hoku Ao.  Na haiolelo ae mawaho, J. H. Imihia, (Lulu dala).  HJ. K. Waiamau hoakaka no ke ano o na Ahahui a Amerika.  T. K. Nakanaela, he mau manao hoolana.  W. K. Makakoa nana i hoike mai, he elua no la a ke kanaka e hauoli ai, ka mua, ka la e hoohuiia ai ke kane me ka wahine ma ka berita mare; ka lua, ka la e hanau ai ke keiki mai ka opu mai o ka makuahine.  Rev. S. K. Kamakahiki ame Rev. D. Kaai na manao paipai hope a hookuuia ke anaina haipule me ka himeni 131 Hoku Ao me ka pule a Rev. S. K. Kamakahiki me ka maluhia.

     Mahope iho o ka hookuu ana, ua malama ia he paina inu ti, mamuli o ka makana Karikimaka i loaa mai mai ka Ahahui Christian Endeavor Society, ma Honolulu i keia Ahahui, ua puunaue ia aku iwaena o na lala apau a o ke koena i ka poe ae mawaho.

     Nolaila ke haawi aku nei ka Ahahui Christian Endeavor Society o Kaulaupapa i ka hoomaikai ame ka mahalo nui i na Luna Nui ame na laia o ka Ahahui, a poe na lakou na makana i loaa mai nei me ka maikai ame na makamaka e ae i haawi mai i ka lakou kokua aloha.

                                                                                  M. K. M.

                                                                                    Kalaupapa, Dec. 29, 1896.

 

     Mai noho a puni wale ke kolia mai e kuai i na laau hamo i loaa ole ke kaulana oiai, aole no he kumukuai oi aku ko ka LAAU HOOLA EHA a KAMALENA, a o kona waiwai lo, ua hooiaioia ia iloko o na makahiki he nui ma ka hoa'o maoli ia ana.  O na leta elike me ka L. G. Bogley, Hueneme Cal., e loaa mau mai ana no ia makou:  "O ka laau maikai loa no ka eha (hu'i) a'u i hoohana mau ai oia ka LAAU HOOLA EHA A KAMALENA, a ua olelo au pela, mamuli o ko'u hana mau ana mawaena o ko'u ohana no na makahiki he lehulehu."  E ola ana ka rumatika, ke kikala hanenee a maui o ka iwi ame ka pehu.  E kualia ana e na poe kawili laau laaau a kuai laau; Benson, Smith & Co., na Agena o ko Hawaii Pae Aina.

 

Hoolaha Kumau.

 

     Aole loa e maikai a oluolu ke oia ana o kekahi mea kino uha@ ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kaua mau hana me ka hololea.  E hahai ana ka @ a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo.  He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na  HUALE  A  AYERS oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia.  E hoola ana i ka lepopaa, ka malulu eha, na ma'i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aoao @ ina e like ai.

     O k aAyerts Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko ki @e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino @ o ka ili, e hoopau ana i na malumau. kanaka.  E pepehi a ulupa ana i na PUHA, e hooia ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku @ @i na ano ma'i a pau.  O ka poe ma no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma'i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau  SASAPARILA  A  AYERS.NHe laau e hookiakia ai i ka nawaliwali a e hoopuipui mai ai i ke kino.  Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

     O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU< ANU a me na PUU EHA>  E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma'i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

     O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka Hollister Drug Co. Lt.

     Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

     2514

 

KAKELA ME KUKE

Ka Halekuai Nui

- O NA -

WAIWAI LIKE OLE NA MEA

HANA KAMANA A PAU

Na lako pili hao kukulu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kualahao ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na kope hulu,

Na Pulupulu.

PALAU LIO

Na mea Mal@

oNa au @

Na au koi

Na kua bipi,

Na lei bipi,

Na kaulahao bipi,

Na uwea pa,

Na kaa palala,

Na mea piula,

Na ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai

Na kaula,

Na hulu pena,

Na pulumi,

Na pena, me ka aila,

Na kopa,

Na aila maho

Na pakeke

Na pakeke hao,

Na kapu hao,

Na pauda,

Na kukaepele,

Na uwiki, a me Na ipukukui.

Mikini Humuhumu aulana

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lop ka Remington, Elua Lopi.

 me na ukana he lu ela ano me keia ano.

Kakela me Kuke

1926-o