Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 4, 22 January 1897 — HE MOOLELO NANI NO LUBIANA KASIMILA, KA NAITA O KA LIONA GULA O BOHEMIA. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE MOOLELO NANI NO LUBIANA KASIMILA, KA NAITA O KA LIONA GULA O BOHEMIA. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

MOKL'NA VIII. MA KE ALAHELE ULULAAU. Me ka awiwi nui i hoomakaukau iho ai o Lubiana i na mea e pono ai kana huakai hele me ka Lede Arediane. 0 ka lio o ke aliikoa i make oia kana i hoomakaukau ai no au lede uei. Mahope iho hoi o ka pau pono ana o ka Lubiana mau hoomakaukau ana, p.mo mai la ka Lede Arediane: "Manao au. aia Uoko o kela wahi

pupupu-hale kekahi mau mea ai. oiui, ua i&:9 au i ka law*e ana aku e kekahi 0 keia poe kanaka iloko o laila, i kekahi puolo mea ai. He poe kanaka keia i kaukai nui ma na mea ai." "Ina he wahi ai koe; alaila. e pomaikai ana kaua. He waiwai nui ia i oi aku mamua o ke gula a o ka momi * paha. E pono au e hele ae e nana,"' wahi a Lubiana i pane aku ai. I kela wa i hele aku ai oia a konio aku la iloko o kahi pupupu-haK a loaa iho la iaia ka puolo mea ai a Aredlane 1 kamailio mai ai iaia. I kona wehe ana ae. ike iho la ia i na apana palaoa, ka i'o pipi arne ka waina. Lawe mai la i ua puolo la a kau ae la ma-1 hope o kona noho; alaila. huli ae »a j ia a kokua aku la i ka Lede Arediiu\e i ke kau ana ae maluna o kona lio. Kau ao la hoi oia maluua o kona lu a uhaele aku !a laua, ma ke alaheie a Luhiana i hele mua mai ai. Hoomau aku la laua i ka hele ana a hala jui hora elima. a he kakaikahi loa hoi pa manawa a laua i kamailio pu ai: a ne nua oiaio. ua lolhi i hele ia e laua. i keia wa, ua hoea aku la laua i kekahi wahi oawa uuku. kahi a i kabt kahawai uuku e owe paienene I ana. Maanei hoomaha iho !a laua a hoo-1 kuu aku la i ko laua mau lio e hoo- j mnha a e hooluolu. oiai hoi ka kaua koa opio. e kuu makamaka heluhel'i i wehewehe ae ai i na mea ai o loko o ka puolo e kau ana mahope o ka noho ; o kona Uo. | Hoomakaukau iho Ia o Lubiaua i \m j mau mea ai la ma kahi kupono nona| ame ka L»Je Ar«diane e haawi ai i na j hoopiha ana I ko laua mau houpo. *

A oiai laua e ai ana. aia hoi. ua ka- ; inaiho iho la laua uo ka mea e pili j ana i ua lede Arediane nei. Ua hoike mai la hoi ua Lede la no kona hookikinaia ana e ke Duse Rupereto e mare me Kauna Gaspard o Valsburg—kona hoole ana i keia manao o ua Duke Xui nei—kona piha hoowahawaha i ke kanaka i makemakeia ai oia e ma- i re aku—hoike mai la oia na Wini'ereda oia i kokua ma ka holo mahuka ana mai loko mai o ka hale-kakela. Hai mai la ia. o kahi ana i makemake ai e hele. oia ka hale hoohiki o na Virigina ma Keilberg. Mamuli hoi o ka Vinifereda kauoha i hele mai ai oia a hoea i kahi ona i loaa aku ai ia Lubiana. a ma kona hoomapopo ua hookolo ia aku kona meheu e na kanaka ekolu manuili o kona ikeia ana e kekahi elele ahai leta a ke Duke Rupereto, i halawai pu ai me ia; a o na huaolelo hope a ua kaikamahine la i hoopuka ae ai oia keia: "E Sir Luhiana, ua oi aku ko'u makemake e pa tausani ia ko*u make ana, mamua o ko'u ae ana i ka makemake puuwai eleele o ko'u luaui makuakane. ina au i hoihoiia aku nei imua ona."

I keia wa i ninau mai ai o Luhiana i ua lede ia: "E Arediane he mea anei e hoomamaia ai no kou puuwai ke hai aku au ia oe. aole loa he wahi kulu koko o Rupi?reto iloko o kou mau aakoko?" Ua lilo keia ninau a Luhiana i mea ■ e hoopuiwa loa ia ai ka noonoo o ua Lede Arēdiane nei, nolaila, ua haka pono aku la kona mau onohi maka maluna o Luhiana me ka piha pahaohao. a iiuiiu pane aku la ia: "E Luhiana! Heaha ke ano o kau mea i olelo mai nei? Aka, o kau mau huaolelo nae i hoike mai nei. he puana maopopo ia o kekahi mau moeuha- | ne lehulehu i loaa mau ai ia'u i na wa j i hala ae nei. A e Luhiana maikai. he oiaio anei keia au i hai mai nei? He kahua maopopo anei kekahi i ku ai keia mau olelo au. e hiki ai ke lilo ia mau huaolelo i mea ola oiaio maoli?" Me keia wahi, hoike mai ia o Lubiana i na mea apau e pili ana no ka luaui makuakane o ua Lede- Arediane nei. oia hoi o Barona Ludowiea o Dros?miorf. Ua hoike mai la ia imua oua | I.ede nei. eia no kona makuakane ke i ola nei i keia wa. aole hoi oia i mak \ | a no ka mea hoi e pili ana i kona lua'ui | makuahine. ua m&ke ia ma kahi he 1_ eono mahina mamua aku o ka hooiiV> j ia ana o Rupereto i Duke Nui no ka hale kakela o Drosendorf. l T a ninau aku la ua Leiie nei ia Luī bīana i kahi i loaa mai ai iaia keia ike j e pili ana i kona mau makua. Ua ho- | ike mai la nohoi o Lubiana, ua loh-? | oia ia mau mea apau mai kona kanu ; hanai ponoi aku. a he hoaloha oiaio 5 hoi ia no ka Barona Drosendorf.

A i ka rau ana o ka laua mau kamaiiio ana. ua kau hou ae la laua luna o ko laua mau lio a hoomau aku la ma ko laua alahele. He oiaio nae, e kuu makamaka heluhelu, e owili pu ana me na kike olelo a kou mea kakau moolelo i hoike ao la. he mau berita ana kekahi i hanaia mawaena o laua. no ko laua hipuuia ana ma ka berita maemae o ka aiare. I ka hele ana a aui ka la. ua hoea aku la laua i kekahi wahi a Luhiana i ike iho ai me ka maopopo. oia no kahi ana i hoomaka ai e uhai i ka puaa ua-ka-nahele: nolaila, hoomaopopo iho la ia, ua hoea hou oia i ke alanui ana i haalele aku ai i kona poe koa; c.ka, aia la lakou i hea i keia wa? I Nolaila, huli ae la ia a kamailio m'i; 1a ia Arediane: "Eia kahi a'u i haalele ai i ko'u j»oe hoahele; a mai keia wahi aku e hiki ai ia kaua ke hele aku a loaa ke alaloa." laia i anehe ae ai e hoohuli ae i ke poo o kona lio i ka hikina aia hoi lohe ae la ia i ka hooho ana mai o ka Lede Arediane: "E Sir Luhiana! He malihini a'e hoi keia!"

Manao iho la ua Naita Opio nei, o kekahi la ia o kona poe kanaka: aka. nae iaia i huli aku ai a nana, ike aku Ia ia he kanaka okoa loa keia e hele mai ana. nolaila. ua hoohauleia iho la kona manaolana. Ua puka mai la ua kanaka nei mahope mai o kekahi ulu paina, aia hoi ma kona mau helehelena he mau ranaina oluolu a maikai. E aahu ana oia i kekahi aahu hahai holoholona. a e paa ana kona lima i kekahi laau ihe pepehi puaa. I ke kokoke ana mai o ua kan?ka la ma kahi a ka Xaita Opio e ku ana. | ua ninau koke aku la oia iaia: I ' Owai oe?" [ Mrs. Albert S. Willi?, ; Wehe ae la ua kanaka la i kona j i wahi papale muouou. a j>ane mai ] . | "He malihini au ma ka aina mKj hini. E hiki anei ia oe k? hni ma* ' ia'u. aia la i hea kahi e noho ka I Moi?" j I keia wa i mohala ae ai ko Li!bias;a j mau helehelena. a ninau aku K r?i | oia: > "O ka Moi hea keia au e imi ' O ka Moi oiaio. Aoie i kani f e ae." Alaila, nie ke eleu nui ame ka houpo i hoopihaia me ka hauoli. lele iho la o Luhiana mai luna iho o kona !i;. a haa»i aku la i kona lima akau o ke aloha. me ka olelo ana aku hoi: "0 ka malu pu me oe. e kuu hoaVv nau!" "Ame ko kaua aina hanau i aloha nui ia» oia hoi o Bohemia nei," wo ii a ua kanaka l& i pane mai ai. me ba hopu ana mai hoi i ka lima o ka >7\!ta Opla

Hoomau mai i.-\ nohoi ua kanaka nct i ke kamailio ana: "Ke manaoio nei au. eia au ke kamailio pu nei me Luhiana ka Lioa» Gula o Bohemia nei?" "Ua pololei kau koho ana mai la i ko'u inoa. e kuu hoahanau." I kela wa nana ae la ua kanaka la me na onohi maka hoohuoi, i ka Lede Arediane. a o ka wa ia o Lubiana i pane aku ai: ' "E kuu hoaloha. ke ike nei o« i k*kahi lede opio i uhai-aholo-ia e ka popilikia: a oia ka'u i kaili mai ai mai loko mai o na umii ana a na kauwa puuwai eleele a Rupereto o Frankenstein." "Ua hoomaopopo anei oe I na m-ia o na kanaka i hoopa i ko lakou niau lima maiuna o keia lede?" "Ua haiia mai ia'u ko lakou ma-i inoa. He ekolu keia poe kanaka -0 Max. ka moa o kekahi; o Zadoka. i ekahi, a o Mangus Zentil, k& inoa o ke kolu o ke kanaka, a oia ke alakai. A ua make hoi keia kanaka, a pela k )u me Zadoka. a o Max, ua haalele mai īa i na kaiaulu o Bohemia nei. a ua hala ( aku la ia no kela huli o ka mauna."

I "Ua pono. Ua hoopakele mai oe ia makou. e Sir Luhiana, mai loko mai o kekahi mau pillkia he nui. mamuli 0 kou hookau ana he hoopai kupono loa maluna o Zadoka ame Mangus Zentil; a pela hoi me kou hoouna ana aku la i kela kanaka, nona ki inoa o Max ma kela aoao oke kuahiwi. A e Sir Naita, ke ole au e kuhihewa, o ka Lede Arediane keia?" "Ua pololei oe, e kuu hoahanau." wahi a Luhiana i pane aku ai. "0 ka Lede Arediane anei keia o Frankenstein?" Aole; aka, he lede keia i hanauia mai e kekahi puhaka maemae a aleha ali: oiaio hoi." "Ua lawa. A e hai aku au ia e ; Sir Naita. i ke kumu i haiawai pu »i ]au me oe ma keia wahi. Ma ka I?* inehinei. halawai iho ia au me ka l'i- j taneta alakai o kou po** kanaka. l'n } hoike mai ia oia ia'u i ka nui o kori i ! ī kaumaha no kou nalowale ana \ ' hoi oia i ik.e i kana mea <? haia ai. > Aka. mahope iho o kona noonoo nli j ana. U wa oia i hoopuka mai ai i ke- ! kahi manao. oia hoi. kauoha mai la ■ oia ia'u e kali au nou ma ke;a wahi.! a hala aku la oia me kou poe katuk.t no ke alaloa. Ina oe e haaw} arni ; 1 kou hilinai ana ma o ko'u lilo ana i i alakai nou. alaiia, ke manao nei au | e loaa no ia ia kaua. Va hlki loa ia'u I k* aiakai aku ia oe ma ke alanui poi>- ' lei e halawai pu ai oe me ia. j "Ke haawi aku nel au i ka'u paule!e | ana maluna ou. e kuu hoahanau; aka. | e hai mai nae oe ia'u l kou inoa." | * O Orian<lo. ko'u inoa. ka mea i ka-| paia ke kanaka pana pua hi'apaioie o \ , na ululaau o Banjera Walde Ua «a-

maaina kou po? kanaka ia t: a s no'u e hooialo aku ai ltnua ou t k* oiaio o ka na k&naka hea ana mai la'n m* ka inoa hoohiwahiwa a'n i hofke aku la ia oe e kaii ikl oe t hookUl mlnule," I& wa 1 huii hope a« ai ua kanaka la * nalow&le aku ta mahope o ke op« laau palna, aole nohoi i liuliu hotm hou mai la ia. E p&a ana ia i keia wa i kekahi p&na, & ma kona kua «» haawe ana oia i kek&hi aa pua- A ma la wa leha ae I& na maka o ua kanaka la i ka lewa, & olelo mai la ia: j "E Sir Naiia. e oluolu oe e kioia a» i kau mau naua ana i ka ponaha laai i maluna." Huli ae la ko Luhiana mau maka iluna elike me ke kauoha a ke kanaka pana pua, a ike ae ia ia i kekahi wahi mea eleele i ka poiuiu o ka iewa. la wa i pane hou mai ai o Orland& "O ka manu Kela o Ka piil o k( ao (lark). Noiaila. me keia pua e paa n»l ma kuu kakaka, e hooiilo ai au iali i manu no ka po. a o keia ka-wa loihi ona ame kaua e ku nei i keia wa. e lilo ana ia i mea hoopokoleia e ka ikaika oni o ka pua a'u e hookuu aku aaa mai keia kakaka aku. E nana!'* O ka tra no ia i kau ae ai ua kanaka la i kana pana iluna. a hookuu ae la i kana pua me ka ikaika. Ua hele aku la ua pua nei a hlki i kona tke ole i& ana aku e ko Luhiana mau ka. Aole hoi i liuliu ike aku la oi& I ka wiii ana ae o ka mea kino eleele ana i ike aku ai e kau aheahe ana 1 ka iewa, a kiiepaiepa mai la kana iho ana mai. Alaila, olelo mai la ke kanaka pant pua !a Luhiana: "E Sir Naita; ua kaili ka maka o ka pua pana a kou hoahanau i ke ola o ka manu o ka pili o ke ao He mea makehewa ia kaua ke hoomaunauna hou aku i mau sekona makamae no ke kali ana a ike maka oe i kona klno hanu ole; aka. e hele kakou. Ke wa nana ae nei au me ka ana. e kaili aku ana ka Liona Clula n Boheraia i ka Pua Nani loa o kona aina hanau. Aole e hala kau pua, o ka Naita malkai." Alaila. p*lu hou aku la ua kanak.i noi a kaalo akti ia mahop»» o k» ipn liuiu paina. a i kona iioea hou ana mai. kau ana oia maluna o kokahi li->. .» hoomaka aku la oia e hele maniua l'a haule ioa kahi la i !a!o i k;i ! o na laau ma ka huina aouli ki>mohan .» ma ka wa i hoea aku ai laknu iwah;. 0 ka ululaau a ku ana ma k<> ala-loa Aia hoi ma kahi a iakou t puka aku ai e ku ana kekahl poe koa o ua Naiu Opio nei, a ua nui loa ko iakou hauoli 1 ko lakou Ike ana mai i ko lakou alii opio. Ua hoounaia aku la kekahi poe o iakou e heie huli i ko iakou iutanela ame kekahi poe e ae o loko o ka puali koa. Holo aku la keia poe no ka hooko aoa i ka l&kou mlaiona. ke puhi ana Ina o-le. Aole nohoi i liuiiu ua loaa aku la ka poe i hulila e Uk?a Ua hull hol mai ia hoi Lakou apau a hui Iho la me ko lakou alakal opio. ka Naita Hiwahlwa a o k& Liona OuU hol o Bohemia. A mahope Iho o na kukai oleio ana mawaena o ka Kaiu Opio ame na poe kfc&aka o&a. ua kamoe aku 1a ko lakou alahele no ke ala-loa e hoea aku ai l ka home noho kuahiwi o ka NaiU Opio ame kona iuaul hanal. O ke kanaka pana pua hoi o ka ulalaau. mahope Iho o kona launa ana xe na koa o Luhiana, ua n&lowale hou aku la oia iloko e ka waonahele. A oiai ka huakai ma ke alanni. ua huli mai la ka lutanela koa a kamiilio mai la ia L?ibiana no ka mea r I pili ana ia Orlando "O kekahi kela o na kanaka naaiu< loa o Bohemia nei. a ota nohoi ke 1 kahi o na kanaka koa a wiwo ol<> m» waf»na o ka Hu! Malu a na N*aita o Lima l'laula o ttoheniia n*»i H** ka naka kamahao O kona kulana ma >)t na»\ he Moneka oia ma k> ar.<> fi» r inita no na wao 'aau." «Ao|«- i pau > O na po' i loohia i ka ma i naw ili *aii ma k* opu bw*ali ai. *• ha>nh auanei ik# 1 iho ika m» v a i !<~»a < ia Wm. H Penn. ke Kakauol«?lo nvii »> ka oihana la , w* lfta ma ke- kaa 2.ht ma De?» Molne*. lowa kai kakau mai p*nei: "('.i hauoli loa au e fcofk»»--jku I ka walwai io o ka LAAI" OL'A a Kamalena no ke Nahu. Kolera anika Hf. No elua makahiki I loohia ai au mai ka ma'l nawaliwaii mai o ka opu a ua loohla pinepine hoi aa I nahu nui ma ka opu. He eiua no a'u inu ana i keia laau, ua lo&a ia'u k*> ota hikiwawe. E kuaiia ana eoa poe kuai laau lapaau. Benson. Smi».h •% Co na Ageca ao ko Haw&U p&e Aina. •

O keia kii. oia ke kii e hoike ana i ka Home noho hou o Peresidena Ka- ; livalana, ma ka mokuaina o Nu lere.se. ; E hoopuni ana i keia hale, he aina i ;

hiki i ka eka ka nui. 0 keia paha kahi ana e hoi aku ai. e noho. ke pau : a3 kona noho Peresidena ana. i

0 ke kii keia o Kenerala Juan Rui? Rivera o Cuba. ke pani hakahaka o Kenerala Maeeo i make. Ua hanauia keia kanaka ma Porto Rico ma ka makahiki 1847. 0 kona makuakane ame kona makuahine. he mau Sepania laua. Ma Sepania nohoi oia i hoonaauaoia ai; aka, i ka wa i ulu mai ai keia kaua huliamahi ma Cuba, e kue

i ana i ka mana o Sepania. ua haawi j keia kanaka i kana pahikaua no ka j pono o kona aina hanau. a ua ilio oia i kanaka kaulana loa ma na hoouka j kaua he nui. 0 ka Alihīkaua alakai 1 no keia malalo aku o K.enerala Maeeo, a he kanaka oia i aloha nui ia e na poe Cuba.