Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 4, 22 January 1897 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA HUNA POHIHIHI

MOKUNA XII. HOOKO O ALAMIKA I KANA OLELO E kuu makamaka heluhelu. ua :k? ae aei kaua ma ka beiu i hala, no ka haalele ana akn o ka Le<!e Bc-atirisia fa Hamelona Kakela. no ke alahele e hoea aku ai I "Evergreen Home:" nrlaila. ma keia wahi o ka kaua nanea. e huli ana kaua. e kuu makamaka heiuhehi. a nana aku ia Alamira. ma Terevelīana Hale. Mahope iho o ka haia ana aku o ka Haku Adelo, elike me ka mea i hoik?;a ma ka mokuna 10 aku nei, tia hi!inai aku la ka Haku Tereveiiana malun.i 0 ka noho, oiai hoi o Alamira i hooko aku ai i ke kauoha a ua Haku aoo la. ma ka heluhelu ana aku imua ona. i na nuhou mai loko aku o na pepa puka la. Oiai o Alamira e heluhelu ana. aia na onohi maka o ua Haku Tere-v?ii-ana la ke hakilo pono mai la iaia. me ka punohu ana hoi o kekahi manao ano nui loa iloko o kona houpo: a no elua manawa paha i hoopuiwaia ae ai j ia, ma ka wa a Alaniira i leha aku ai 1 kona mau maka a nana aku iaia. He mea oiaio. ua punonohu kekahi manao ano nui loa iloko o ua HaKU Tereveliana la, oiai ua ike aku la oia ma na onohoi maka o Alamira, i kekahi hiohiona hoaliia ae ai kekahi hoomanao poina ole. no kekahi hiohiona elike me ia ke ano i kahi wa 1 hala lilo loa aku mamua. Ae —lu hiohiona i wehiwehiia e ke aloha; :tka.

ua owiliia nae ia helehelena iloko o ka eleele o ka inaina ame ka ukiuki. I ka pau ana o ka Alamira heluholu ana i na mea hou. ua hoike mai la ua Haku Tereveliana nei i na olelo a Alamira e kakau ai ma kekahi mau pni.ipala pili oihana. 1 ka pau ana o i>a mau palapala 'la. ua nana iho la ia i ke knkaulima a Alamira a haawi «ho la ia i ka mahalo, no ka moakaka maikai o na hua; alaila, pane mai !a oia: "Ua pau kau hana o keia la. He nanaina ano nanana-kea kou, e Alevaro. Ua manao hoi au o keia »a mua ou ia nei, i la hoomaha hoi ia nou, eia nae ua alunu iho nei au i keia wa. a hoohana aku nei ia oe. Nolaila. e kii oe i kou papale a e hele holoholo aku oe maloko o ke kihapai. Mniaila e loaa ai ia oe na ea oluolu a maikai; a he mea ia nou e oludlu ai." Ma ka wa I pane mai ai ua Haku Tereveliana nei i keia mau olelo. ua haawi pu mai la oia i kana mau nana ana mai me na onohi maka oluolu ame na heleheleua waipahe. a na ia mea i hoopumihana maikai ae i ko Alamira puuwai me ka hauoii mahiehie. Noluila, ku ae la ua le<le opio nei. a pii aku la no kona rumi. laia i komo aku ai iloko e noho ana ka wahine malama haie maloko o tui rami ia. e lawelawe ana oia ma ke kapu:'':.! hoopumehana. a pane aku la oia īm.ia ona: "E t Uulohoio aiia au iloko o ke ki::: Noiaila, aohe anei oe e eluolu e avle pu oe tr«e a'u? Makemutce au i l:.iuaaina ko'u kokoolua e hele 'ai; a n. ' \ hoi au e alakai aku mnloko o ko ' ; - u T' ?e-. eiīnaa Pa nei." Ua "'e mai !a ''-:a wah'n? 'n?,lama hauv i hauoll, no keia noi a Alamīra; • . ,h;. » k .oi aku !a ua wahine lawt ; i ve'i no kona rumi, a hala kikini r• au eiīnu'e. kt?mo hou mai an • ola W «ko o ko Alamira Ki«n i. He mai! pinme kakaikahi nohoi mahope iho, u*. iho aku la !a«a i laio a hele aku la ma ke alahele o loko o ke kihapal nani o Tereveliana Pa,

. ' AU hoi ka un'iu:;'.: ; -•"' • ae ld o 4 au i>>—-- * I ; iuiīīa la na ku:i:u :.'au k.i Ma keia wa ■;» h«.■:». --u-* .; me fce Kauwa waainv. Mr>. i"un:;r ; aia ka Haku Terev*kana kr n-s.n.t - - la ia laua mai ka puka aniam aku o a--1 keena ana o noho ana. Ke oana pono lea ia ota x ke aao e f ka hele ana ame ka oni ana o ko Al i- •; mira kino; ike aku la ia i ka ht*?h : v j maikai o kona oiwi kmo. Aole o:a i [ hoike ae ma na huaolelo maopo-po i na mea a kona eaau e noonoo an l .. aka. ua hookuu ae la nae oia he m.ui oolopu o kekahi mau hanu kaum.iaa ana. a hooholo ae la hoi ia mapuna o ke kaumaha a hoalii ae la ma koua mau maka ame kona hiohiona holookoa. A i ka pau ana o ka Alamira nele holoholo ana ma ke kihapai, ua hu.i hoi mai la ia a hana iho la i ka papaaina ma loko o ke keena hookipa o ka Haku Tereveliana. a ma laila laua i paina pu iho ai. A i ka pau ana o ka laua paina ana. ua huli hoi aku la ua lede opio nei iid kona rumi. laia i hoea aku ai ma laila. ia wa no i ano halialia mai ai ke aloha o kona mau makua ame kona mau pokii kaikunane imua ona. a o kona wa i haule iho ai maluna o ka papahele a ka halii velevete e uhi ana a uwe iho la me ka walohia. Ala n.ai la ke aloha o ka home iloko ona: opuopu mai la hoi ke aloha o kona lu.iui makuahine iloko o kona houpo: uaa- j leale ae la ke aloha o kona luaui r.:akuakane iloko o kona puuwai. a o na hooheno waipahe a kona mau >.>o- | kii kaikunane, aia ia mau mea ke l'oomahuahua nui loa la i na liihipe-a ana a ka walohia aloha iioko onu: noiail.i.

aeiie hiki iaia ke au'a i ka ninini ana i na mapun.a ehaeha a ke aloha e hana mao ole ana iloko ona. I kekahi kakahiaka ae. maiiope i'uo o ka pau ana o ka paina kakahiaka, e noho i'.na o Alamiia me ka Haku Tereveliana ma ka wa i komo mai :.i o \Vigby. kahi kauwa lawelawe a Adeio iloko o ka rumi hookipa. me kekahi paiki leta. Wehe ae la ka Haku Tereveliana i ua eke ieta nei, a ninini iho la i na mea o loko. aia hoi. he poe nupepa kakahiaka wale no, a ia wa i pane ae ai ua Haku nei: "A-ha! Aohe palapala, ea?" a siola aku la i ka paiki leta, ma kahi e, a huli aku la a olelo aku la i ke kauwa: "E hele oe, e Wigby'." I Kunou mai la hoi ia, a hele aku la. j Alaila, ninau aku la o Alamira iua | Haku Tereveliana nei: | "E heluhelu aku anei au imua eu, !e kuu haku?" i "Aole i keia wa, e kuu keiki," wa'ni i a ua Haku nei i pane mai ai, me ka : hoomau ana mai i ka olelo ana, ",ma- : kumake au e kamailio mua me oe. Pe- : hea la kou mau makUa i ae ai i kekahi i kaikamahine i like ke ano me kou. e : hele e huli i ola nou ponoi iho. elike |me keia au e hana nei? He lapuwale J k>a keia! O kekahi poe kanaka. aole | loaa iki ia lakou na noonoo maikai. ; aole loaa iki ia lakou ka ike no ka po?:o a:ne ka hewa. A e hoomaopopo ] :nai. oe i keia. o kou he!e ana ' n;a! rei e pane i ka'u 01->lo hoolaha. oia kou hookomo ana ia oe iho iloko o .kekahi poino a piiikia nui. mamu i 1.0 kou komo i-:na iloko o na lima o ke- : kahi kanaka naau eie-e!*. a halawai pu \ nohoi kekahi keommana elemakule i ] kupoiio loa e lilo i kupunakane nou." | "He. oiaio no ia. e kuu haku: aka. t «a olelo nae kela o!e!o hoolaha nann ; an i kono 'mai e hele mai imua oy, fce keonimana at>s> ka mea nana ia olelo t hoelaha; nolalla.. aole o'u hopohopo i 'i ko'u hele ana e hui me kekahi keonimana." i pane aku ai o Alamira imua o ua Haku Tereveliaaa ne\.

knh^h''w-j o kuu koiku o k' j ka h» ka : ■:.» H.vku Tvr»:ve!:ana n-:. 'N-u - M A:- '• a! •-. u.: : •,< :: k-:: - cv,\ n<> k-'*ia hana au : u:. l"a hiahia »>- imr x o'u; aka aolo paha j like- ko po* noonof» eiiknie ko'u nei. ma k.i n:»:a e pik ana ia oe. O ka'u e olelo nei. no kou mau makua. oia k' ia. he keu laua a na mea i nele \ na puuwai mamina a makee keiki. a " Aoi»- i pau pono ni huaoleio hope \ ua Haku Tereveliana nei i manao ai e hoopuka ai. aia hoi. pane aku la o, Alamira imua ona: pela. Aole loa na laua i hoouna mai ia'u imua ou. e kuu hak\i Ina laaa i ike e hele mai ana au ia nei. aole !aua e ae iki ana ia mea. l'a hele mai au ia nei. me ko laua ike ole. a mamuli hoi o ko'u makemako ponoi iho." ' Auwe!" i hooho ae ai ka Haku Tereveliana. me ka piha pahaohao. a hoomau mai la i ka olelo ana: "Me ko laua ike ole i hoea mai ai oe ia nei?" "Ae. e kuu haku;" i pane aku ai o Alamira, me ka hoao ikaika ana e kaohi iho i ka oni haalulu ana o ko;;a leo, ame ka nana pono ana aku o kona mau maka i ka Haku Tereveliana: "O ka hana a ko'u papa. he kakau huke moolelo anie na buke akeakamai, a o ko'u mama hoi. he waliine hana keaka ia. a-i-ole. he wahine himeni paha ia ma ke kulanakauhale o I.ailana. No'u nei: ua nui na dala a ko'a mau makua i lilo no ko'u hoouaauaoia ana. He kaikunane hoi ko'u i mak» - make loa e hoounaia aku oia i kekahi kula kiekie (university). A ua manio au, na'u ponoi no e lioouna aku iaia i ke kula: oiai hoi, mamuli o ko'u noho pu ana me oe. e kuu haku. a loaa mai ko'u wahi uku mai kou lokoniaikai mai. ua hiki loa ia'u ke haawi aku i kahi hapa oia mau dala no ka uku ana i na lilo uku kula o ua kaikunane la o'u, a ma ia ano e hiki ai ia'u ke panai aku no na hana aloha a ko makou mau makua ia makou. l'a haalele aku au i ka home o ko'u mau makua ame ko'u mau pokii kaikunane mamuli o ko'u paulele ana maluna o nei mea he hana, oia hoi. e hana au no'u iho a e kokua i ko makou makua. !na he mea i ku i ka pono. no ko makou makuahine ke hana i mea no makou e pono ai, nokeaha hoi e lilo ai ia hana pono i liana liewa ma ko'u aoao. oiai. e hana ana nohoi au no ke kokua aku i ko makou mau makua?" No keia pane a Alamira, ua ikeaia aku la ka naholo awiwi ana ae o kekahi hiohiona ku i ke aloha ma na helehelena o ka Haku Tereveliana. a nana mai la hoi oia me na maka i aneane loa e haloiloiia e na waimaka. a hala kekahi mau minuie. pane mai la ia: "He uhane maemae kou, e kuu keiki. ae— he uhano lani. Aole au i ike. aia he mea kino. elike me kou ke ano, i nohoalii ia e kekahi uhane e alana ana iaia iho no ka pono o kona mau makua me kona mau kaikunane? Alaila. he aloha ka paha oe i kou home. ame ou mau makua?" "O kuu aloha no k\ni home." wahi a Alamira i pane aku ai, "ho aloha ia i pili pu ia me ke aloha o kuu mau makua. No kuu aloha i kuu mau !nakua ame o'u mau pokii kaikunam- kkumu o ko'i» alana ana ia'u iho. e hrj< mai e imi hana i loaa ai ia'u ka hiki ana e kokua ia laua." "t*a i mai nei oe; he kanaka Sepania kou makuakane. oia hoi, he Sepania oia ma ka hanau ana: aia la ihea kona wahi i noho ai? Aia i hoa ka hon;<* au i haalele aku ai?" No keia ninau a ka Haku Tereveliana, ua pane ole mai la o Alamira a hala kekahi wa loihi; a ia wa i pane mai ai ua Haku Tereveliana la: "Mai hoopilikia oe 1 kou noonoo. e Miss Arevalo. ma ia mea. Ke haawi aku nei au i ka'u mahalo ahā ia oe. no kou makemake ana e hoike ole mai oe ia mea imua o"u. Ke ike nei au. o kou wahi e noho nei i keia wa. aole ia, he wahi i ikeia mai e kou mau makua. Aka, manao nae au. he mea pono loa ia oe ke kakau aku ia laua. i hoopauia ai ko laua mau manao pioloke a pihoihoi no kou nalowale ana mai a laua mai." "Aole o'u makemake e kakau aku ia laua a hiki i ko'u wa.e hiki ai ke hooiaio aku imua o papa ame mama ua loaa ka'u hana a ua loaa hoi ka hua o ka u haiia, a ua hīki ia'u k* malama ia'u iho; a ua hiki pu nohoi ia'u ke kokua ia hiua: nokamea. ina au e kakau aku ana ia iaua i keia wa. alaila, e hoopahu a koke ia ana ko'u enau iini apau. E kii mai ana iaua ia'u a hoihoi hou aku ia laua i haawe hou hook.aumaha ana ia !aua. Manao au. ua lawa loa ko'u mau makahiki i k~ia wa ho ka hana ana ma na ni-ia e p<>t :! , ai au a o keia mea ka'u I makemak*ai e hoike aku ia laua." (Aole I pau>. E loaa no ka Buke Piliolelo Hawaii a Kauka Hae i hoomakaukau Iho nei. ma ke Keena o ka Papa HawaH, no ke kumukuai. he hapaha (dala) no ka buke hookahl. O ka poe makemake i Keia buke hoonaauao, e hele ae ma :a Keena, a e loaa no ka buke.

O keia ke kii o ka Moi Opio o Sepania i keia wa. a pela hoi me k'Mia mau kaikamahine. He 10 wale no makahiki o keia keiki i keia wa. 0 kona kaikuahine mua. oia o Maria-de- :

la<-Mei'Ctuios. iie ona mau makahiki: a o ka lua o kona kaikuahine oia o Maria Teresa. he 14 ona mau nrak:;hiki.