Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 4, 22 January 1897 — John L. Kaulukou me ka Ninau Hoohui Aupuni. [ARTICLE]

John L. Kaulukou me ka Ninau Hoohui Aupuni.

Maloko o ka nupepa P. C. Advt-rtiter 0 ka Poakolu nei. lanuari *JO. 1597. i ike iho ai makou i ka manao hoakaka ano nui o kekahi o ko iuakou poe hoaloha oiaio loa. oia o Mr. John Lot Kaulukou. no ka mea e pili ana i koua manao ponoi iho. no ke kumuhana Hoohui Aupuni e noouooia nei i keia va; a no ka pomaikai o ka poe apau 1 hoalaia mai na noonoo ana maluna o keia kumuhana. ma ka aoao apono a kue paha. kt- lioopiika aku nt-i iuhko. i kekahi mau mahele manao ano nui : Mr. J. L. Kaulukou i hoike aku ai imua 0 ka mea kakau o ka mipepa P. C Ulvertiser. a i hoolahaia ae ai hoi e i> mipepa. nie ka lana ana o ko makou manao e liio ana ia mau manao i mau mea e noonooia a me ke akahele e na Hawaii aloha aina oiaio apau. "l'a maopopo ioa ia'u." wahi a Mr. Kaulukou imua o ka mea kakau nupepa. ' he mea waiwai ioa ka hoohui Aupuni no Hawaii nei. nokamea, oia auanei ka mea nana e kaohi nui aku 1 ke komo nui ana mai o na hoolaupai kanaka ana ma Asia mai. a oi aku hoi i ka mea e hiki nei i keia Aupunl ke hana i keia wa. Ua alahuia maoii ia kakou me keia poe Asia, a eia keia poe kanaka ke hoomoali hookuene pono mai nei maluna o ka aina. Ua ike na mea apau i ka piiikia i loohia iho malunat> na kanaka Hawaii. a pela pu nohoi me na haole. mamuli o keia poe kanaka Asia. | -O makou. o ka poe he mau keiki ka iakou no ka hoonaauao ana aku he mea pono ia lakou ke noonoo no ko iakou nohona o keia mau mua aku; ma ke ano e nee nei i keia komo ana nial o na Ummhana Asia lloko oei ō keia Pae Aina, a ke ho«t aku i ka manawa e pau ai ka manawa imi naauao ana o na keikl, e loaa ana ia lakou na hana i Uke loa ke ano me ka hana a ke kanaka kepaia. O keia ka*u e ike aku nei i keia wa no ka hopena e hoea mai ana: a o keia hopena e ike aku nei, aole no ia he hopena ku i ka pomalkai no na poe mawaho ae o keia poe iimahana Aai:u Ua ike Bohoi au. aia he knikahi Aupuni mawaena o na poe lapana ame Amerika

\ i nke lea. k? ar.o :i>- k- kuikahl a \x ?<•.» e pxa nei me keia Aupun: ! r,ka. aia r.ae he kulana Aupuni paa rr. | Am4rika Huiia, a o;a k'.:'ana paa i ke Aupuni. aole hiki ia kakou k? ' īho. » ri.iwais nei. a ina nia*-.-- : aiake o Amenka Hv.ua e iaw» ae i •! keehīna hoololī ano nui o kona kvAkahi me lapaua. hf mea maopopo l«.a aohe paha he Aupuni e nema mai ar ia hana a Amenka. Aka. no Haw-»'.; uuku nei la. e ku ana me ke feuoko..i nona iho. a ku hookahi wale iho noh? oia wale no, aole hiki iaia ke hana : kahi mea. •'Eia kekahi. Ma ko kakou li!o an \ i mahele plll aku ia Amenka Huiin a lilo hoi kela Aupuni i mea kako-. mai ma ko kakou kua. manaoio lon au e hoea mai ana iloko nei o kei.i aina ke tvumuwaiwai Amerika. a hon- ; waiwaiia na aina waiho wale i keia wa. a kukuluia hoi ua alanui hao. Manao nohoi au. e !oaa auanei ia v i he mau hoa paonioni no na hui mon«v poli e ku nf'i i keia wa. maioko nei o ka aina, a :na ia ano auanei e loaa ai nohoi he pouiaikai t kela ame k*-ia o loko nei o ka aina. Ma ke kana.na ana i keia kunmhana. me iie mea la. o ka makemake o kekahi poe no r.*'i mea he hoohui Aupuni. mamuli o kn lakou mau makee ana i ko lakou i' au pono iho: aka. no'u nei. e loaa ana ka pomaikai i na kauaka apau. mamuli o ka loaa ana ia lakou he kulana Aupuni paa a kirianalana ole. "He nui loa na wahi momona o ioko 0 keia Pae Aina. e hiki ana ke hoehun mai i na hua waiwai nui. a loaa iioi he makeke e kuai ia ai ia mau nu>a ma Honolulu nei. aka. aole nae he a!uhele e hoea mai ai ia mau mea i Honolulu nei. a no ia kumu ua waiho waie ia ka aina, hoi e hiki ana ke hoo-1 pukaia niai ia mau pomaikai, oiai ke kumuwaiwai hooulu pomaikai e hoea ole ana ilaila. O ke kuleana paa o ke | Aupuni, oia kona ikaiKa. a ma ka wa ! e ike ai ke kumuwaiwai kuwaho ua j kakooia kekahi aina e kekahi Aupuni kulanalana ole, aole auanei e hoo'.o-; lohe aku ia kumuwaiwai iwaho, aka.i e komo mai ana ia iloko nei o ka aina. nei. Ina kakou e hoohuiia aku ana *ne Amerika Huiia. e nlu mai ana he mau! haiia holomua hou iloko nei o ka aiu i.: a manaoio ioa ati. aole e hoohuihulia j ae ana ia mau oihana ma ke ano r>mnopoli, i mea hoi no ke kanaka f{a- ; waii e kapaeia aku ai mawaho. a!::i. e kau like pu auanei lakon ma ka na-; pahele hookahi me na ili keokeo. a e j holomua ana lukou mamua o na ]>oe' Asia. | "Ke oleloia nei nae no ka holoinua. j Ea. ke nee uei ia mea he holomua! maanei. ma ke ano lohi loa elike me • ka ikeia ana o ia mea ma kekahi o na I mokupuni aku nei o ka Pakipika j Hema. O ka poe mea dala keia o loko nei o ka aina, ua maka'u loa lakou i; ka haawi ana i ka lakou mau dala j ma na hana i oi aku i na hana maa i mau e ikeia nei. a no ia mea ua ho-j ulolohi loa ia ka nee ana o ka aina; imua. 0 ka nee mua ole ana, aole no ia he mea hou i keia aina. he mea ia : mai kahiko loa mai. E hoomanao ae: oe i na mea i ikeia e pili ana i na hooikaika ana a S. G. "Wilder i make. no j ke alahao Hawaii. a e ike auanei oe.; oia kekahi kumuhana nui loa ni»naj 1 kaohi i ka hooholomua ana ia Ha- j waii. Ina hoi ua loihi loa ia mea noi kou hoomanao ana. alaila. e nana aku ; hoi oe i ka Mr. Dilinihama mau hoo- j ikaika ana no ke alahao o Oahu nei. j I kela ame keia wa e aneane ai e loaa! iaia ke dala no ka hooloihi ana aku i i kana alanui hao. oia no ka wa e hoopahua koke ia ae ai e ke kaua ku- j loko a e na lono kaua hoi. Ina kakou! e iilo ana i lihi no Amerika Hui : a,| alaila. iloko o 12 mahina mai keia wa : aku. e puni loa ana ka mokupuni Oahu nei i ke alahao. Ke manaoio ( nei au. e hoea io mai ana no keia j mea. Aole hoi kakou e pono ke ma- j naoio mamull o ka hookumuia ana ae nei o ka Hui Mauiko o Oahu nei. iloko o ka mahina i hala ae nei, he mea hoike ia ua oi aku ka paa o ko kakou kulana maluhia i keia wa i-'leo ka wa i hala ae nei, aka t oia hana, ua hoea mai no ia mal loko mai o ka pomaikai holomua o kekahi makahiki mahiai ko. ame na hoonee ana a ke kumuhana hoohui Aupuni e hoala nei i i keia wa. He nui na dala e paa ia ( nei e ka poe mea dala, a ke makemake | nei lakou i auwaha e loaa ai ke ola; i ka lakou mau dala. A oiai hoi, ua j manaoio keia poe e ko ana ka hoohui ; Aupuni, nolaila, ua aluka ae nei lakou j e hoopaa i ko lakou m&u lnoa. ma na| papa inoa lawe mahele kuleana. A ke| nana aku nel au i keia haoa, ma ke • ano ola kekahi o na. mea maikai he nui e hoea mai ans no ka pono o keia alna, l ka wa o keia aina e lilo ai \ hapa no Amerika Huiia. •'Ano. e nana kaua 1 ke kulana kaiaiaina Aupuni o keia ninau. O na kanaka Hawaii, ma ke ano nui, he poe aioha loa lakon a makee hoi i na oi-; hana ano Hawali, a he hoowahawaha] loa iakou ke kapae aku ia mau mea.| A o ka hoohlki ole ana o ka hapanul o; iakou e kakoo 1 ke Aupuni e ku nel.j i he hoike ia no keia m«L O ka meaj ; maopopo maoii aohe Aupuni o keia ooe; kanaka, a nele hol lakou i ka ieo hooponopono ma na han& o loko nei o ka alea. Aka, mamnli auanei o ko iakou I

!:lo aea i po<e kanaka Am*rika, lo:u ana ia 'akou ka pomaik.\s ik»" *a pah'i ehk-? me ka !*x*a ana p«:.cna: ivCiī hookahi : kan&ka ■">?. a,ole h»? mau ra:;k": maiok - ° Kumukanawai o kekAhi o na mok'.:ain. s <o Ameeika Huiia» i kauia. m kv .ino. aia a ioaa ka waiwai paa. a loaa makahiki paha. alaila. hiki kn* koho ba!o:a. O ka'u niea i hoomao\yopo. ua kuokoa a ua like na kanak.i apau. a o ke pono waie no o ka loa i ana he ike palapala. oia ka pono e loaa ai ka pono koho balota. Aia keia ike iloko o na kanaka Hawaii. a ua ke a ua hoomaopopo kela ame keia kanaka mai na aina e mai i keia mea »loko o na kanaka Hawan: a mamuli auanei o keia pono i loaa i na kanaka H waii. e loaa ai ia lakou na pono koho halola o ka makaainana Amerika e noho ana ma Nu loka a ma Kapa! kiko.