Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 6, 5 February 1897 — Page 3

Page PDF (1.48 MB)

This text was transcribed by:  Maka Maumausolo
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

  Ua hookohuia aku o A. Chalmers Esq. i keia la i lala no ka Papa Alanui no ka Apana Auhau o Hilo Akau Mokupuni o Hawaii.  Eia ka Papa i keia wa: W.G. Walker, Lunahoomalu.  Manuel Brone, A. Chalmers.  J.A. KING. Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Jan. 29, 1895. 2531-3

 

  Ua hookohu ia aku o L. M. Baldwin Esq., i keia la i Agena Hooiaio Palapala Aelike Paahana no ka Apana o Lahaina Mokupuni o Maui. J.A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Ianuari 23, 1895.    2530-31.

 

  Ua hookohu ia ka poe no lakou na inoa malalo iho i mau Agena no ka hooiaio ana i na palapala kope, no ko lakou mau apana pakahi iho: J. W. Maele, Kona Hema, Hawaii B.B. Macy, Hilo “ J. K. Nakila, Hana Maui. THOS. G. THRUM, Luna Kakau Kope Nui. Ianuari 21, 1895. 2530-31 Aponoia. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina

 

He Hoolaha i ka Poe Hookaa Auhau.

  Ua hookohuia o G. H. Dunn i keia la i Hope Lunahelu a me Lunaauhau no ka Apana o Lahaina Mokupuni o Maui, ma kahi o David taylor i waiho mai. C. H. DICKEY, Lunahelu Mahele 2. Aponoia: S. M. DAMON, Kuhina Waiwai. Honolulu, Ian. 3, 1895. 2527-3

 

HOOLAHA HUI.

  No ka hoopau ana i ka Waikapu Sugar company, he Hui Hawaii. Oiai o ka Hui Waikapu Sugar Company, he hui i kukulu ia a e ku nei malalo a ma ka mana o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina, ua hooko pono e like m@ @ke kanawai no ia mau mea mea, a ua hookomo mai ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina he @@oi no ka hoopau ana in a Hui la, me kekahi palapala hoike i hoopiliia mai e like me ke kauoha a ke kanawai.

  A no ia mea, ke hoolaha ia aku nei ka lohe in a poe a pau ho kuleana ko lakou i keia Hui i ka wai hala a i keia wa paha, e hookomo mai lakou i ka lakou mau keakea no ka a@ ia ana aku o keia noi hoopau ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma a mamua ae o ka Poalua, la 29 o Maraki, 1895, a o kekahi, mea a mau mea paha i makemakee lohe ponoi ia, e hele mai lakou ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka @@ra @@ kakahika o ia la, a e hoike ma ii ke kumu i manaoia aole o no ia ke noi. J.A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina 2529-8

 

KUAI O KA AINA AUPUNI MA KAUNAMANO, HAMAKUA, HAWAII.

  Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895, hora 12 awakea, mamua iho o kea lo o ka Hale Mana Hooko e kuai ia aku ai ma ke ku@ala akea kela Aina Aupuni e waiho la ma Kaunamano Hamakua Hawaii, nona ka ili he 59 mau oka oi iki aku a emi mai paha.

  Ua kupono keia aina no ke kanu Ko, Kope a me na mea mahe @ ae. Kumukuai kiekio: He $800. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Dec. 3, 1894. 2523-3

 

  Ua hoopaneeia ke kuai maluna ae a ma Feberuari 13, 1895, ma ia wahi hookahi a me ka manawa. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Ian. 17, 1895. 2529-3

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O KE KOENA O NA AINA AUPUNI E WAIHO ANA MAWAENA O ALAENUI A ME PUUHAOA, MA NA APANA O KIPAHULU A ME HANA MAUI.

  Ma ka Poakolu Ianuari 16 1895 hora 12 awakea ma kea lo iho o ka Hale mana Hooko, e kuai ia aku ai ma ke kudala ka hoolimalima o ke ko@na o na Aina Aupuni e waiho nei mawaena o Alaenui a me Puuhaoa, iloko o na Apana o Kipahulu a me Hana, Mokupuni o Maui, nona ka ili he 1,500 mau eka oi aku a emi mai paha.

 Manawa hoolimalima 20 makahiki. Kumukuai kiekie e koho aku ai he $150 no ka makahiki e hookaa mua ia ma na hapalua makahiki.

  Ke kuai ia nei keia hoolimalima malalo o ke kumu aole e oki ia na laau a aole e hoolilo ia i kula holoholona na mau koena aina la.

  Ke hookoe nei ke Aupuni i ka pono e lawe ma i kekahi mau apana o ua mau aina la maluna a eke makemake ia i kela a me keia Manawa no ka hana mahiai, e hoemi ana i ka uku hoolimalima e like me ka nui o ka aina i lawe ia pela. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Dec. 11, 1894. 2523-3@

 

  Ua hoopan@e ia ke kuai maluna ae a ma Feberuari 13, 1895, ma ia wahi hookahi a me ka manawa. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Ian. 17, 1895. 2529-3

 

Hoolaha Pa Aupuni.

  Ua hookoh@ia aku o D. Kaiwikaola i keia la i Luna Pa Aupuni ma Mala Apana o Lahaina Mokupuni o Maui. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina. Ian. 23, 1895. 2531-3

 

KUAI O NA PA AINA AUPUNI MA KA APANA O HILO MOKUPUNI O HAWAII.

  Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895, @or@ 12 awakea, ma kea lo iho o ka Hale Mana Hooko e kuai ai ma ke ku@@ala akea he 17 mau Pa Aina Aupuni ma Kau mana, Kahoahana, Paana a me Laupahoehoe, Hilo, Hawaii.

  O na pa aina o Kaumana eia lakou ke waiho nei ma kahi he 5 mau mile maluna aku o ke kaona o Hilo, a ua kupono no ke kanu kope a me na mahiai mikiala e ae.

  O na pa aina o Kahoahana, Paana a me Laupahoehoe, eia lakou ke waiho nei ma kahi i kapaia ko Hilo Akau Apo Kope, a ua kokoke loa i ka Mahi Kope a Barnard

 

NA PA AINA O KAUMANA.

 

HELU                                                             LILO                           K@H@

 O KA                                                             ANA                          KUAI

AINA                          ILL                              AINA                          KIEKIE

17                                91.70                           $63.65                         $ 92.00

20                          117.90                         81.80                            89.00

21                      106.80                         74.15                   54.00

22                          116.00                     80.50            58.00

 

NA PA AINA O KAHOAHANA.

 

10                      43.2                         28.10          216.00

11                           63.8                        41.45          319.00

12                            72.7                            47.25                         364.00

13                        66.9                        43.50                     335.00

 

            PAANA.

 

8                         17.4                               23.00                         87.00

9                          9.6                           12.48                     48.00

 

NA PA AINA O LAUPAHOEHOE.

 

2                         24.8                                16.10                    75.00

3                         19.9                                16.95                   100.00

4                              12.4                          10.15                     38.00

5                      92.3                               60.00                   370.00

6                         104.2                              67.75                   417.00

7                              20.7                              16.55                   104.00

8 a                    81.1                       52.70               406.00

 

KE ANO A ME NA KUHIKUHI

  Aole he kanaka e ae ia e kuai a oi aku mamua o hookah pa aina.

  O ke ano o ke kuai ana, he kuike ked ala, a i ole ia e like me ka manao o ka mea kuai he hookahi hapaha o ke kumukuai e hookaa ma ked ala, a o ke koena aku e hookaaia ma na puu like iloko o hookah, elua a me ekolu mau makahiki me ka ukupanee e hookaaia ma ka hapalua makahiki ma ka ehiku (7) pa keneta o ka makahiki.

  E hoomaka koke ka mea e lilo ai e mahi a e hookomo in a hana hou ma kona pa aina i ka makahiki mua, a e hoomau aku pela ia mahi ana a pau na makahiki elua mahope iho.

  I ka hopena o ke kolu o ka makahiki ina ua hookoia kea no o na mea a pau e ka mea i lilo ai, e loaa no iaia ka palapala sila e hoolilo loa ana ia kuleana nona.

  O ka hooko ole ia o na kuhikuhi maluna, he mea ia e nele a ii ke kuleana ole iloko o ka aina.

  I ka wa e haule ai, alaila e kuai kudala ia aku ana ka aina o ke aupuni, a ina ma ia kuai ia ana ua loaa mai ked ala a oi mamua o ke kumukuai mua, alaila, e loaa ana i ka mea nana i kuai mua mailoko mai o ia huina, ka nui o na dala i hookaa ia i ke Aupuni ma o ka helu o ke kumukuai me ka ukupanee ole, a e hoohalike ia ka mahele ma ia dala loaa mai e like me kana mau hookaa ana, Ina ma ia kuai ia ana, e emi mai ana na dala loaa malalo o ke kumukuai mua, alaila e hoihoi ia aku ana no kana mau hookaa dala ana e like me ka mahele o ia emi ana.

  E kakau ia i aelike e na mea kuai aina pakahi me ke Aupuni e uhi ana i keia mau kuhikuhi a pau, a ina e hoolilo ia aku keia aelike, e nele ia i ka pomaikai ole.

  E uku na mea kuai aina pakahi in a lilo o ke ana ia ana a me ka hoonoho ana in a kii o na aina mahope koke o ke kuai ia ana aku a me ka puu dala hookaa mua o ke kumukuai.

  O ka palapala aina e hoike ana i na kii, e ike ia no ma ke Keena Aina, Oihana Kalaiaina a me ke Keena Oihana o A. B. Loebenstein, Hilo, Hawaii, kahi e loaa ai na wehewehe piha a pau mau mea. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Dec. 1, 1894. 2526-3@@.

 

  Ua hoopaneeia ke kuai maluna ae a ma Feberuari 13, 1895, ma ia wahi hookah a me ka manawa. J. A. KING, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Ian, 17, 1895. 2529-3

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA

  Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ha ka  Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Maui, ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o MALAIHI (k) no Waihee Maui i make.

  No ka mea, ma ka la @@ o Ianuari M. H. 1895, ua waiho ia mai imua o ka Aha, ka Palapala Hoopii a Kahale Malaihi (@), ka wahine kane make, o hoonohoia i Ko@l@ina nana e mahele a @@ok@@wale i kou@ kuleana @apakolu o @@ wahine kane make,

  Nolaila, ua kauoha ia o ka POAKOLU, oia ka la 27 o FEBERUARI, @. @. 18@@, ma ka bor@ 10, ma ka @@mi Hookolokolo o ia Aha ma Wailuku Maui, oia ka la a me ka @or@ @ hoolo@@i@ ai ia noi @ @ hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Noi, a me ka hoonoho ana i Ko@@@@n@.

  Kakauia ma Wailuku, ko Hawaii Pae Aina, Ianuari @@, @. H. 1895. Na ka Aha: G. ARMSTRONG, Kakauolelo Aha Kaapuni Apana Elua. @@@@-@

 

  I LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAApuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.

  A@OE (@) kua ia AH KAI. Hoopili O@i @@@@.

  Ka Repubalika o Hawaii. I ka Hamuku o ko Hawaii Paeaina, a i ole i kona Hope. Me ka Mahalo:

  Ke kauona ia aku nei oe e kii ia Ah Kai mea i hoopii ia, ina @ waiho mai ana oia i kana pane i kakau ia iloko o na ia he iwakalua mahope iho o ka hooko ia ana o keia a hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Elua i olelola ma ke kau o ua Aha ia e malama ia ana ma ke keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Mokupuni o Maui, i ka @or@ 10 kakahiaka e hoike mai no keaha ia e ae ole ia ai k@ noi a Amoe, mea hoopili, @ like m@ ka mea i hoakaka ia iloko o k@@@ palapala hoopii i pakui ia me keia.

  A e hoihoi mai oe i ka palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana no ia mea.

  @kea ka Mea Hanohano J. W. Ka@ua, Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Elua ma Wailuku, i ka la 15 o Okatoba,1@@@. @@@@@ G. ARMSTRONG. Kakauolelo.

 

  Ke hoike nei au o ka mea maluna ae he kope @laio no ia o ka palapala kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha ia e hoo@@h@@@ ia mea a e hoopanee ia ka hihia a ke kau ae o lun@ e hikimai ana. HENRY SMITH. Kakauolelo Oihana Hookolokolo. Kakau@a Ianuari @@, 1895. @@@@@@@

 

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

o k@ Makahiki                                   @2 00

No Eono Mahi@@.                               1 00

 

Koike ka Rul@.

 

@@@@         1          2          3          4          5          6

A@A.       Pule    Pule   Pule   Pule   Pule   Pule

 

  Iniha..    $ 1.50  $ 2.00  $ 2.50 $ 3.00 $ 3.50  $ 4.00

 

2 Iniha..      2.00    2.@@  3.@@ 4.00  4.50    5.00

 

3 Iniha..       2.50   3.50   4.50   5.00   5.50   6.00

 

4 Iniha..       3.00   4.00   5.00   6.00   6.75   7.50

 

5 Iniha..       3.50   4.75   6.00   7.00   8.00   9.00

 

6 Iniha..       4.00   5.50   7.00   8.00   9.00  10.00

 

 

   O na Olelo Hoolaha a pau e hoo@na ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.

 

 

HOO@@KAIA E KA

 

HAWAIIAN GAZETTE CO.

 GEO. H. PARIS, Luna Nui. J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono. No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

 

POAONO,  FEBERUARI 2, 1895.

 

Palapala Haalele a Hookuu Loa a Liliuokalani i kana mau @oi a pau i ka Nohoaii.

 

  Mahope o ko ka moiwahine i pau Liliuokalani hoomomoa, hoiloli, lapulapu a hooikaika maoli ma na ano a pau iloko o na makahiki elua i hala e hoihoi ia ae oia maluna o ka nohoalii o Hawaii, ka mea i haule maoli mai kona mau lima ponei aku a okaoka liilii ma ka la 14 o Ianuari, 1893; a me ka ike maoli ana me kona mau maka a hoomaopopo me kona n@onoo aohe wahi manaolana iki i koe no kona pono e hiki hou ai; nolaila ma kona manao kaokoa ponoi iho, me ko k@ Aupuni Repubalika liki launa ole aku, aole hoi kekahi o kona mau luna aupuni hookah, aole hoi me ka hookekena a onoonou ia, ua hana a kakauinoa iho la oia ponoi mahalo o kekahi palapala ma ka Poaha, Ianuari 24, 1895, e haalele, hookuu, a e hoopau loa ana i kana mau koi a pau i ka nohoalii o Hawaii, imua o na ikemaka hiki ole ke hoohuoi ia kolakou hoike pololei, oia o Wm. G. Irwin, @@. A. Widemann, Samuel Parker, J. Kalua Kahookano, C. B. Wilson a me Paul Neumann.

  Aole o keia wale, aka ma ia la hookah a ma ia wahi no, ua lawe iho o Liliuokalani i ka hoohiki imua o kea lo o ke Akua Maua Loa, e kokua i ke kumukanawai, na kanawai a me ke aupuni o ka Repubalika o Hawaii, a aole hoi ma kekahi ano e kokua ma ka hoihoi hou ana a hoala ana paha i Aupuni Moi ma ko Hawaii Pae Aina.

  O keia palapala haalele ano nui a Liliuokalani i kona mau kuleana a pau i ka nohoalii o Hawaii, e loaa no ia ma ke koe koena ole ma ka aoao mua o ka pepa o keia la.  A ke makemake nei makou e heluhelu nui na kanaka Hawaii ia Palapala, a e hoopau ae i ko oukou mau noonoo lalau i alakai hewa ia ai e ka poe e muu lala kukui mai nei ma na hale hoopaa lawehala o ka Repubalika.

  O ka ke KUOKOA e uwalo aku ne ii na kanaka a pau o ko makou waihooluu hookahi, e komo mai iloko o ka malumalu o ka Repubalika, a e leha aku no ka manawa maikai e olino mai nei nou e Hawaii.  E kui lima pu mai oukou me makou ma ka hooikaika paupauaho ole ana e hoohui aku ia kakou me ka Repubalika nui, mana a waiwai o kea o nei, a ma ia hana ana e loaa ai ia kakou he maluhia a me na pomaikai lehulehu e ae halia mai nei imua o ko kakou mau kii onohi maka.

 

Pane a ke Aupuni ia Liliuokalani Dominis.

 

  Ua paue aku nei ka Mana Hooko i Ianuari 29 ma o ka Lo@o Kuhina ia i ka palapala haalele kuleana nohoalii a Liliuokalani Dominis i oluolu ai e hoouna aku i ke Poo o ka Lahui ma ka la 24 0 Ianuari.  O kea no nui o ka pane a ka aha kuhina penei.

1.       1.            Aole e lilo ko Liliuokalani Dominis hooko ana i keia palapala haalele kuleana nohoalii i mea e hookuu ia ai ola mai ka hewa ma i hopu ia oia a e paa ia nei no ka ninaninau a hull aku.

2.       2.            Aole e ae iki ia aku he mau pono a mau koina ku i ke kanawai ka Liliuokalani Dominis o haalele mai nei mahope mai o Ianuari 14, 1893, ka wa hoi i haalele iho a ii ke kanawai kumu ana i hoohiki ai e malama a hoao e lawelawe ma ka manao ponoi iho e kukulu i ane aupuni hou, no ka mea ma ia hoao ana, ua @h@ki hoopa@ ia ka aelike mawaena ona a me na makaainana, a u@ nele loa i ka pono aliiaimoku ole.

3.       3.            O na ole@@@o e pili ana o ka Repubalika wale no ke aupuni o ka lahui, ua mahalo ia kela.  O keia koi aluna no ka hana aloha a hoolaolu aku i ka p@e i komo i ke kaua kipi hope iho nei, e noonoo piha ia ana no ia.

 

Aole he Kakaikahi na Kanaka Hawaii

 

  Eia o Rev. J. Waiamau o ka ekalesia o Kaumakapili me na ai@ @ ae mawaho i hooponopono ia a pau mamua o ka h@p@ @@@i@, ka @i@ luakini e waele ia nei ke alanui e pau ai, o kekahi o kona mau h@ahana@ akiaki a pekapeka e paa mai nei i ka hale paahao no ko lakou mau hana kue i ke aupuni, a o kela kiakona hookamani ona e noho hoopalo mai nei no ke kau oka weli, ma ke kulana maikai loa e lawelawe aku ai i kana oihana i kona pua hipa i pau i kau a mea o ke kau o ka weli i keia mau la.

  Eia no he poe kahu ekalesia Hawaii maoli e ae i heluhelu mau in a hoailona o na manawa, a i hooia@o ia ko lakou kupaa ma ka aoao o ke aupuni maikai i lawe i ka hoohiki e kakoo i ka Repubalika, @a, makaukau lakou e ku nei ma ka papahele o ka moku.  O Waiamau a me Kekuewa malaila, a me na kahu wi@ani Pali, Kekahuna a me Manase ka poe hoomanawanui launa ole o lakou; pela no hoi o Kuia, Waiau, Kalaiwaa, Kivini, Kamau, Kapu Hanuna, Hanaike, Kanoho a me Kopa, a o ka mea i kaulike loa aku ma k@ kulana like me na haele, oia no o Rev. J. M. Ezera, no ka mea ua lawe oia i ka pa, hoouna ia i ka pali @ Nuuanu e ku kiai a ii ka laina a e hakilo i ka enemi.  Aole h@i h@ olelo ana no na kaukanawai aoo Kauhane a me Iosepa, no ka mea aia la@a ma ke kulana e hooipapalua ae a ii ka ikaika @ ka laua mea i kamailie akea a ii ka 1892, Ehia mea aloha, o kekahi kahu Hawaii i hookolo ia a loaa aku nei iloko o kahi hoomoana o ka enemi, a ke ku nei mahope mai o na pani hao o kahi paa o ke aupuni i keia wa he pio.

 

Ke Noke nei ka Hoohiki e Kakoo i ka Repubalika.

 

  Iloko o keia wa i ikeia ai ka wikani o ka Repubalika e malama i kona maluhia a e ulupa i kona mau enemi kuloko in a wa a pau e ala mai ai, ua hooi hou ia ae kona mau hoaloha a me na makamaka, a ke kahe awai mai nei kekahi poe i hoopalaleha iho nei mamua, i ka lawe ana i @ka hoohiki e kakoo i ka Repubalika me ka hoapaapa hou ole aku e kali ai.  Mawaena o keia poe na Hawaii maoli, na hapa haole, na poe i hanau ia ma Hawaii nei a he mau haole na makua a me ko na lahui e ae i maopopo ia lakou i keia wa aohe aupuni e ae o Hawaii nei o ka Repubalika wale no.  Ke hoomaopopo nei no hoi makou, o na kanaka.  Hawaii e lawe ne ii ka hoohiki i keia wa, o lakou ka poe ikaika loa e olelo mai nei, o ka mea pono wale no in a Hawaii e hana ai, oia ka ae e hoohui me Amerika Huipuia.  No ka mea ma ia kumu e hekau ai ka maluhia maluna o ka aina a e ulu hou ole mai ai kekahi mau lilili kuloko nana e hoonioni i ka noho ana maluhia a me ke kulana maikai e kaukoe ai ka nee ana i mua ma ke ala o ka holomua.

 

Hanu ia i pau i ka Loaa.

  Oiai ka Aha Koa e nok@ ana i ka hookolokolo i ka poe i hopu ia malalo o ka mana o ke Kuahaua Kanawai Koa, eia no hoi o Kapena nui Waipa ke hanu mai ne ii ka huli in a pu a @o na lako kaua i kaana a haawi hele ia in a poe i manaoia he mau anee alii lakou i kuniia me na noonoo uluahewa e kip@ wale aku i kela a me keia kino uhane ola i hoohiki e kakoo i ka Repubalika.  Ke hoomaopopo aku, me he mea la ua oi aku mamua o ka 160 na pukaupoohiwi a me 46 mau p@ panapana a ka enemi i pau ma ii ka loaa a he kauna t@nsani paha mau poka like ole.  Hanu ia a koe ole aku na mea make i ka poe i piha @ olelo i ka luku wale aku in a ola makamae.  He pakele kamahao kela o na ola o ka poe kakoo i ke aupuni mai ka lima mai o keia poe puni koko, m@ o ka hoopuhili @ ia ana o ka papa hoohonohono kaua a ka enemi mamua o ke kai ana mai o ka puali holookoa iloko nei o ke kulanakauhale e owili a ii ka lakou hana h@@@ hi@@ i ke koko o ka up@ ana.

 

Henehene Ino ia o Cleveland.

  Ua olelo ia, ua oi aku ka pioloke ma Kapalakiko mamua o Honolulu a me ka nui o ka inaina ia o Peresidena Cleveland kokua ulupa in a kahua aupuni Repubalika a me ho@o hoihoi aupuni alii ma Hawaii i ka wa i ku aku ai ka Alameda i Kapalakiko ma ka la 18 0 Ianuari me ua mea hou o ka paka a maka ana ae o ke kaua kipi ma Honolulu nei. Ua @@koo@ko ino ia me ko kahakaha kii hoohonehone akea ia, a ua puni ka Repubalika nu ii ka h@@hewa iaia no kena unuhi ana akau a pau loan a mokukaua Amerika main a kai aku o Hawaii, aole hoi i waiho iho i manu@a no ka malama ana in a ola a me na waiwai @ na makaainana Amerika, oiai ken oho ona nei @a Amerika maluna o ka elima hapawalu o ke kuonoono o Hawaii nei.  Ua hoemaopopo ia ko Cleveland kue loa i ka Repubalika @ Hawaii, a ua hoao oia ma na a@o a pau @ hololoa kona lili, aka ua hoopuhili wale ia n@ ma @@ kiina a pau.

 

Ka la Hanau o ka Emepera Wiliama.

  I ka la 27 o Ianuari nei, i puai ai ke 37 o na makahiki o ka Emepera Wiliama o Geremani@. Ma ka la 28 mai, ua malama ia ka hoomanao ana i ka la hanau o keia aliiaimoku ma Honolulu nei me ke hookahakaha a@a mai o na hae maluna o ka oioi o na kia moku oloko nei @ ke awa a me na pahu hae o uka nei o ka aina.

  Ma ke awakea o ia la, ma ke keena Kanikela Geremania ma Hale Kawila ua apo @haoha mai ia ke Ka@ikela J. F. Hackfeld o Geremania a hookipa aku ia ma ka papaaina mama i hoomakaukau ia no ka hanohano o ka la, i ka poe i hele aku e papahi i na hoomaikai i ke Aliinona ka la ma o kona elele la ma Hawaii nei.

  Mawaena o ka poe ikipa ae ka Lunakanawai Kiekie Alapaki, na Kuhina Hatch, King a me Smith, ka Elele Kuhina Amerika Willis, ke Kanikela Kiekie C@navairo, ke Komisina Beritania H@wet, ke Kanikela nui Amerika Mills, ke Kanikela Italia a me ke p oo o ka puali Kanikela Schaefer, H. Renjes, Mexican consul; J. H@ting, Chilian Consul; F. W. Macfarlane, Danish consul; Bruce Cartwright, Peruvian Consul; Chas. S. Weight, (acting) Consul for Sweden and Norway; W. F. Allen, Peresidena Ahakuka, Senator W. C. Wilder, A. S. Hartwell, Col. Teed, H. A. Widemann, F. Buchholtz, P. r. Isenberg, Captain Ahlborn, J. G. Spencer, Col. W. Whiting a me na lala o ka Aha Koa; Capt. John Good, Capt. C. W. Ziegler, Dr. Cooper, Lieut, J. W. Jones a me na Aliikoa Kiai Lahui o Hawaii.

  Malaila pu ae ka puali puhi ohe o ka Repubalika kahi i kuukuu ai i ka lakou mau ohe leo loa.

 

Mai Pupu ke Kai o ke Alalaua

  Mamua o ka pili ana mai o ka mokuahi Australia i ka u@po i ka hora 6 o ke ahiahi Sabati aku ne ii hala, Ianuari 27, ua alahula aku la oluna o ka oneki in a makai e hanu ana ina ua hoi mai o W. H. Cornwell a me Rudolph Spreckels maluna o ia mokuahi.  No ka mea, ua makmake ia laua e hopu no ka hihia kipi.  Eia nae, ua laki no laua a elua, no ka mea aole laua i hei mai.  A ina o ka hoi mai, ina la ua pupu ke kai o ke alalaua, a penei aia pu la@a mahope o na paku hao o k@hi paa e like me na lawehala e ae e @@ka mai nei @a kuli.

 

Kapena Makai hou ko Honolulu.

  Ua waiho mai e Kapena Rosehill o ka wat@ ekahi o ka puali makai kumau o Honolulu ne ii kona hookohu kapena iloko o ka wa ana i hoopaapaa ai i kona mana oi ae imua o na kauoha a ka Ilamuku i haawi ai iloko o keia wa a ke kupilikii i hoao ia ai ka Ilamuku me na haawina koikoi o ka oihana, aka i hookele ia @ae a hololea me ke m@alahi me ke kuio a me ka manu lo maoli no.

  Ua hookohu ia aku la e ka Ilamuku ma kahi o ke kapena i haalele mai, o Lutanela Kanae o ka wali ekolu, kekahi o na lutanela makai eleu a me wikani ma ka hooko ana i ka oihana hoomalu, a i kupaa iho me ka luli ole mahope o ke Aupuni Repubalika i ka wa i hoao ia ai e na kipi kuloko e kulai mai i kona kulana ae.

  Ke mahalo nui nei makou i ka Ilamuku, a pela no ka lahui holookoa n@ kona kaikai ana ae i kekahi @ kona mau kanaka i hoao ia a ike ia ke kupaa ma kekahi anuu ae o ka hookiekie ia.

 

Akoni @o@@ he Kipi.

  Mamua o ka hora 12 awakea o ka la Sabati i hala, Ianuari 27, ua hopu ia iho la @ Antone Rosa, kekahi e na l@io @ ke kulanakauhale nei, e Kapena Kanae a me Luna Senate Henry Waterhouse no ka hewa kipi i ka Repubalika.  O kahi i loaa aku ai i o loa o Kaalawai, ka punana kahi e na kipi i holoi ai i nap u a maemae, a i hoomoana ai me ka manao o ka wanaao ae e ka la 7 e Ianuari ka manawa e maki mai ai a poipo maluna o ke kulanakauhale.  Ua hoopaa ia oia, a oia ke noho mai nei ma kahi paa o na lawehala wale no ke hoonoho ia malaila.

 

Ka Wehe ana i ka Mea Hou Kipi o Hawaii ma Amerika Huipuia.

  Ua telegarapa@a aku i ke Kuhina Hawaii Kakina mai Kapalakiko aku, ka palapala plkele a Peresidena Dole i ho@@@@ aku ai no ka h@@a ana ae o k@ kaua kipi a me ka ako @ ia ana penei:

  “Honolulu, Ian. 11 Ua puka ae nei he kipi.  O na alakai a me ke koena o ka poe hahai mahope @ i@ hana, he mau @@@ lakou e @@l@u@ hele la maluna o na kuahiwi.”

  Na Kuhiaa Kukina Aole oia i manao e noi aku e hoo@naia ona mokukaua Amerida i Hawaii.  Ua lawa loa i ke aupuni ke ulupa i ke kipi.  Na ke aupuni o Amerika Huipaia e hooholo no lakou iho ma he kum@ pono @ hoe@na ia ai @n@ manuwa e kipi mahkpe o na pono o na makaainana Amerika.

  Kanikela Wilder o Kaleponi O kekahi kela o na hoala kipi ana naaup@ haalele loa e hiki ai ka hopena o ka poe i komo kino iloko o ka maewaewa loa.  E hoopai ia aku ana na alakai k eke o@lea launa ole, @ e lehulehu ana o lakou e kau ia ana ka hoopai.

  Kuhina F. M. Hatch Me ka @i@a@i@@ kuhohonu launa ole a@ i lohe mai nei i ke ala ana mainei o ke kipi e kue i ke aupuni ma Honolulu.  Ua hauoli l@a au no ka mea @ehe mokukaua Amerika ma na mokupuni no eono mau malama i hala.  Ua haawii@ he manawa maikai loa i ka mana hooko o ko aupuni e hookahakaha aku ai imua o kea o holookoa, oia iho ka haku o ke kahua, a aole hoi i k@u@ai ma ko waho mai mau kokua.

  Ka Luna Senate Frye olelo hooholo E hooholo@a, ua lohe mai ka Aha Senate o Amerika Huipuia me ka inaina kuhohonu i ka hoao ia ana e hoihoi hou ae iloko o ka noho ana mana ma ko Hawaii Paeaina o ka moiwahine i kipakuia, a ke p@hola aku ne ii na aloha pumehana i ka Repubalika pokii ma kana mau hooikaika ana a pau e paopao i ke kipi.

  Pane a Luna Senate Frye ia Luna Senate Geroge, oiai o George ka mea kue i ka olelo hooholo, no ka mea, he lopa ane@ a@@i Peresidena oia Maila paha o huikala mai ke Akua ia Luna Senate George, aka aole o’u manao e huikala mai ana ka lahui Amerika iaia.

  Luna Senate Lodge Ua hooholo paewaewa e i o la honua ka manao o ka mana hooko o Amerika Huipuia ia Hawaii.

  Luna Senate Kyle Pohea e hiki ai ia kakou ke malama in a makaainana Amerika ma Hawaii me ko kakou mau mokukaua e ku palaualelo ana ma Kapalakiko.

  Luna Senate Allison Ke hoouna nei hoi kakou in a manuwa i Madegaseka.

  Lunamakaainana Boutelle Ua ike no ao aole wahi mea ohohia iki o ka aina no ka ke aupuni kahua hana alakai i hala mua iho mamua o ke ala ana mai nei o ke kaua kipi ma Hawaii.

  Nupepa Sun o New York O ka leo uwalo a Adimarala Walker e hoonoho i hookah manuwa ma Hawaii, ua hooi loa ia aku ka pololei ma o keia ala ana mai nei o ke kaua kipi.

  Nupepa Bulletin o Kapalakiko He hoolah akea keia i ka nawaliwali haalele loa o ke koi a na anee alii a e hoike aku ana i ke pu@onakena maoli o ka Repubalika.

  Nupepa Chronicle o Kapalakiko O keia kaua kipi mai noi ma Hawaii, aohe wahi kumu iki a he naaupo haalele.  Aohe wahi mea a na kipi e upu aku ai o ke auhee wale no, a mahope aku o laila he hoopai weliweli.

 

PALAPALA A KUHINA WILLIS I KONA AUPUNI.

  Honolulu, Ian. 11. Ma ka aekai o Waikiki, he elima mau mile mai ka Hale Mana Hooko aku, ma ka Hale Mana Hooko aku, ma ka po o ka la @ @ Ianuari, ua puka ae he kauakipi o na Hawaii, ma kahi o na haneri lehulehu ka nu ii lawa pono in a pu a me na lako kaua, a i noho alakai ia e Kapena Nowlein a me R. W. Wilcox.  Ua make o C. L. Carter i ka @oomaka ana o ke kipu mua loa.  He mau kipu hou mai no kekahi mai la wa mai me ka lilo hou ole aku o ke eia a me ka waiwai o ko ke aupuni aoao.  H@ ekolu mau anee alii i make a he kanalima i lawe pi@ ia mai.  He kanalima a oi aku mau poe i komo ole i ke kaua i hopu la a e paa nei, o ka hapan@@ he pee haole, ke hui pu ia me ekolu mau lolo kuhina i pau a he nui ka kanawai koa ma ka la 7 o Ianuari.  Aole mau moku i ae ia o haalelo iho i ke awa.  Ke hoike ia mai nei he maluhia wale no ka noho ana ma na mokupuni e ae.  Ua manao ia ua pau ke kaua, aku oia mau no n@e ka pioloko @ kau nei.  Ua hoike mai o Peresidena Dole la@@ i kona hauoli no kekahi mokukaua ole e ku ana maloko nei o ke awa i ka wa o keia haunaele.  Ke lohe ia nei ma @aneko@wa mai i hoohikihiki ia mai ai na p@ maluna o ka mokukuna @@r@@.

  Ma ka @a 19 o Ianuari, na noi aku ke kuhina noi Gresham o Amerika Hoipoia i ke Kuhina Mokukaua Herbert, e hooana awiwi loa i kekahi mokukaua i Hawaii  O ka moku i koho ia, oia ka Piladel@pia.  E kau pu ana maluna ona o Adm@rala Beard@ie@.

 

PALAPALA OIHANA HOONA@@ @@ @@ KUHINA WILLIS A KE KUHINA NUI.

  W@@@@@@@@, Ian. 19  @ Willis, Kuhina, Honolulu - @@@i ma kau palapala @@@@@@@@@ @ hoike ana i ke al@ @@a @@@@ o kekahi k@ua kipi m@ ka l@ 6 o Ianuari, aole he wahi olelo @@ na makemake ia ona manawa, eia n@e ke manao nei ka P@@@@den@ he mea p@@@ e hoo@@@ koko aku i kekahi moku lahui i Honolulu no ka malama @@@ in a makaainana o Amerika a me na waiwai ina e ala mai ana kekahi mea o ia an@. O oe ma kea no he a@@na ponoi e kuka pu me ke Aliimoku kiekie no @@ kokua i @@kaka ia maloko o kona @@@u olelo hoonaauao i ka wa i makemake ia.

 

GR@HAM.

NA OLELO HOONAAUAO IA ADIMARALA BEARDSLEE A KE KUHINA MOKUKAUA

  Wasin@tona, Ian. 19-la @@@ Adimarala Beardslee, Moku @@@ hae Piladelapia, Kupalakiko: - E hole aku me ka mokuahi Piladelapia me ka hikiwawe i Honolulu.  @ kau hana ma kea no he aliimoku kiekie o ko Amerika Huipuia Aupuni, oia ka malama in a ola a me na waiwai o na makaainana Amerika.  Ina i ka wa @ kaua kuloko ai ma na mokupuni, mai haawi aku i ke kokua aole hoi i ke kakoo ma kea no pono a ikaika paha i kekahi o na aoao e kaua ana, aka e hookaa @ale mai me ka hakilo pono i kau hana o ka malama in a ola a me na waiwai o na makaainana Amerika a pau i ko@@ ole iloko o ia k@@@ kuloko, no ka mea ke komo lakou, alaila ua pau ko lakou koi ana mai i na malama aku a ka hae Amerika.  O ke kupa Amerika o komo kino ana lioko o ke kaua kuloko e kekahi aina kuwaho, ma na hono ana o ka ikaika o ma mea kaua e malama @ hookahuli paha i ke aupuni e ku ana, aole loa o hiki iaia ko koi mai i ko ke Aupuni o Amerika Huipuia mau malama aku e kue i ka hana ana i lawelawe ai.  E hoike aku i kela mau olelo hoonaauao ia oe i ke Kuhina Amerika ma Honolulu @ @ kuka kaokoa mau aku m@ ia ma na mea a pau e ulu mai ana, e ninau ana i kona manao a me na oioi@@o ke makemake ia pela no ka hoohana ana in a koa malalo @@ me kou hoomanao mau, o na holo ana kilo aupuni me na kuleana kaiaiaina o Amerika Huipuia, aia iloko o kon@ lima.  E haawi aku iaia i na kokua ma @@ mea a pau e pono ai.  Ke kono ia nei e nana i ka Pauku 287 @ ko Amerika Huipuia mau Ru@a Mokukaua i hoololi ia.  E pane mai @@ ke telegarapa. HERBERT.

 

Ka Mokukaua Adimarala Piladelapia.

  Ma ka hora 3 a me hapa auina la Poalua nei, @a hoike mai ka haole malama telepone moku o @@e Ahi, ua ike ia ka mokukaua lawe hae Amerika Piladelapia, Adimarala Beardslee @ hooiho mai ana ma ka lao o Kawaihoa, oiai ua haalelo aku oia ia Kapalakiko i ke awakea o ka la Sabati, Ianuari 20 a hol@ mai no Honolulu nei.  Ua komo mai oia ma ka nuku i ka hora 5 1 mahope iho me ke kipu aloha ma ii ka h@@ Hawaii.  O ke kumu o kona ap@ a hala ke 9 ia me hapa, no ka piha o kona iwikaele i ka pio@@@ a me ka ino ma ka moana.  E noho ana oia maanei he eono malama ka loihi.  Eia kona mau aliimoku:

  Rear-Admiral L. A. Beardslee, U. S. N., Commander in Chief.

  Lieutenant C. F. Fox, Flag Lieutenant.

  Lieutenant M. C. Gorg@@, Flag Secretary.

  Captain C. S. Cotton, Commanding Officer.

  Lieutenant commander R. R. Ingersoll.

  Lieutenant W. M. Wood, F. E. Sawyer, P. J. Werlich, J. A. Ho@gowerff, Ensign H. A. Field, W. R. Shoemaker, C. L. Hussey, Naval Cadet J. A. Perry, D. M. Berry, P. N. Olmsted, F. B. Upham, A. A. McKethan.

  Midical Inspector (Fleet) G. F. Winslow.

  P. A. Surgeon R. P. Crandall.

  Assistant Surgeon M. S. Guest.

  Paymaster (Fleet) G. E. Hardee.

  Chief Engineer (Fee@) David Smith.

  P. A. Engineer W. N. Little.

  Assistant Engineer F. H. Co@@@@.

  Assistant Engineer L. M. Nulto@.

  Naval Cadet (Eng. Div.) F. D. W. Reed.

  Captain of Marines (Fleet) H. C. Cochrane.

  Chaplain W. E. Edmonson.

  Gunner H. A. E@@ers.

  Carpenter F. S. Sheppard.

  Pay Clerk T. W. Arm@@

  Pay Clerk (Fleet) John Irwin, Jr.

  Boatswain S. Sheean.