Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 8, 19 February 1897 — Page 2
| This text was transcribed by: | Tina |
| This work is dedicated to: | Kaleiwahea Summers |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Hoolaha Mana Hooko
HOOLAHA PA AUPUNI.
@k@@@ ai me ka Pauku @@o ka Mo@@@@ XXXV @ na Kanawai o 1888, i @@a la, ua k@@@@waie ae au i Pa no ka hoo@@a @@ i na Holoholona Aea wale @@ Haluaaka mauka o ke Alanui Aupuni ma@aila nohoi e noho nei o R@@ H Manase ka @una Pa Aupuni @ k@@ wa.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Kuena Kalaiaina, Feberuari 15, 1897.
2638-3t
I @@@ la, ua hookohuia aku o A. N. KEPOIKAI, ESQ, i hoa no ka Papa Alanui no ka Apana Ohi Auhau o Wai@@@ Mokupani o Maui ma kahi o D. @@@@ Esq. i haah@l@ mai.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Kuena Kalaiaina, Feberuari 15, 1897.
2638-3t
I @@@ ia, ua hookohuia aku keia mau @@@@mana i mau Agena Haawi Palapala Mare:
B. H. Brown, Esq., no ka Apana o Hilo Mokupuni o Hawaii.
James H. K. Kaiwi, Esq., no ka Apana o Lihue, Mokupuni o Kauai.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Kuena Kalaiaina, Feberuari 15, 1897.
2638-3t
OLELO HOOLAHA
Ua hookohuia aku i keia la o MAX MATTSON, ESQ., i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Huelo, Apana o Makawao, Mokupuni o Maui, ma kahi @ D. M. Kalama, Esq., i waiho mai.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Kuena Kalaiaina, Feberuari 9, 1897.
2637-3t
I keia la, ua hookohuia aku o K. KEKUENE, ESQ., i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Makiki. Apana o Knoa, Mokupuni o Oahu, ma kahi o H. Kualii i hoopauia.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Kuena Kalaiaina, Feberuari 1, 1897.
2636-3t
OLELO HOOLAHA HUI I HOOHUHA.
Ma ka hana o @a Hui Alahao Hawaii.
Oiai ua waiho mai ka Hui Alanao Hawaii he Hui i hoohuia i kukuluia a@ ku hoi malalo o ka mana o na Kanawai o K@ Hawaii @@ @@@ @@@ @@ ke Kanawai ma ia mea, ma keia Keena o ke Kuhina Kalaiaina, he Noi no ka hoopau ana i ua Hui la, me kekahi palapala hoike i hoopili pu ia aku me ia elike me ke kauoha a ke Kanawai.
N@laila, ke hoolahaia aku nei ma @eia i kekahi mea a i ka poe apau i @@@a na kuleana, ma kela ame keia ame keia ano maloko o na Hui la, e waihoia mai na @@@ ana no ka aeia ana o keia noi, maloko nei o ke Keena o ka mea iona ka inoa maialo iho nei, ma ka Poaina, @@ 9 o Maraki, 1897, a mamua ae pana o ia wa, a o kela ame keia mea i makemake e loheia kana hoakaka ma ia mea e hele kino mai no ma ke keana o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, m@ ka Hale Oihana Hooko, Honolulu, ma ka hora 10 A. M. o ua la @la, e hoike mai i kumu e ae ole ia ai ua Nolla.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Kuena Kalaiaina, Ianuari 4, 1897.
2632-9ts
HOOLAHA HUI I HOOHUHA
MA KA HANA NO KA HOOPAU ANA
I KA HUI MAHIKO O PAUKAA.
Oiai ua waiho mai la ka Hui Mahiko o Paukaa, he Hui i Hoohuiia, i kukulu ia a e ku ana malalo a mamuli o ka mana o na Kanawai o Ko Hawaii Pae Aina, elike me ke Kanawai e pili ana ia hana, he palapala noi, ma ke Keena o ke Kuhina Kaliaina, no ka hoopau ana i ua hui la, me kekahi palapala hoike i hoopili pu ia me ia, elike me ke koi a ke kanawai.
Nolaila ke hoolahaia aku nei ma keia i kela kanaka ame keia kanaka, a i na kanaka nohoi apau loa, i loaa na kuleana ma keia ame keia ano, iloko o na hui la, he mea pono ke waihoia mai na olelo kue no ka aeia ana o ua noi la maloko nei o ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka Poakolu la 14 o Aperila, A. D. 1897, a mamua ae paha oia la, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia ma ua hana ia, e hele kino mai ia ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho @ei ma ka Hale Oihana Hooko. Honolulu ma ka hora 10 A. M. o ua la @a e hoike mai i kumu nokeaha la e ae ole ia ai ia noi.
JAMES A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Kuena Kalaiaina, Feberuari 6, 1897.
2637-9t
HOOLAHA NO NA AINA AUPUNI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia ma ka Poaha la 25 o keia mahina hora 10 a. m., ma ke Keena Oihana o E. D. Baldwin. Hilo e kuaiia aku ai malalo o na olelo o ke Kanawai Aina o 1895 no na Kuleana Aina Dala Kuike.
Apana Helu 19, Nanawale Apana o Puna. Hawaii, maloko o laila he @@ o 16 @7-@@@ eka.
Kumukuai oi aku maluna o $@2.35.
No na mea i k@e e ninau ia E. D. Baldwin @ope Agena, Hilo, a-i-ole ma ke K@@na Aina Aupuni. Honolulu.
J. F. BROWN.
Agena no na Aina Aupuni.
Honolulu, Feberuari 12, 1897.
2638-3t
OLELO HOOLAHA AINA AUPUNI.
Ke hoolahaia aku nei o ka Apana Helu @7. Palapala Aina @ o na Apana Aina Hook@onoono Kahiko ma K@@@@a Kona Akau. Hawaii ua pakui @u ia aku ia i na Apana i weheia no ke noiia ana mai, ma ke ano he mau Apana Aina Kuai a Hoolimalima paha. E hiki no ke noiia mai ua mau Apana @a ma ka hora 9 a. m., Feberuari 15, 1897, a mahope aku, ma ke Keena o J. Kaelemakule. Kailua, Kona Akau.
J. F. BROWN.
Agena no na Aina Aupuni.
2637-td
HOOLIMALIMA AINA AUPUNI.
Ma ka Poaono, Maraki 6, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kuaiia aku ai ka hoolimalima o kekahi Apana Aina ma Pouhala, Waikele, Ewa, nona ka laula ma ke Alanui Aupuni he 75 kapuai, a nona ka hohonu he 100 kapuai makai o laila.
Manawa Hoolimalima: 15 makahiki. Uku Hoolimalima oi aku maluna o $50.00 no ka makahiki hookahi, e hookaa mua ia ana i kela ame keia hapalua makahiki.
J. F. BROWN.
Agena no na Aina Aupuni.
2637-td
KEENA O KA PAPA OLA.
Honolulu, K. H. P. A., Feb. 10, 1897.
Ma kekahi halawai ana o ka Papa i malamaia i keia la, ua kohoia o Henry E. Cooper, Esq., i Peresidena no ka Papa Ola, ma kahi o W. O. Kamika i waiho mai.
CHARLES WILCOX,
Kakauolelo o ka Papa.
2637-3t
KA
Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki - - - $2.00
@@@@ Mahina - - - 1.00
Kuik@ ka Rula.
PUKA ANA 1 Pule 2 Pule 3 Pule 4 Pule 5 Pule 6 Pule
1 Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.@0
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha 4.00 5.@0 7.00 8.00 9.00 10.00
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, a hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
C. G. BALLENTYNE, Luna Nu
JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.
Honolulu, Oahu.
POALIMA: FEBERUARI 19, 1897
Ke Ola ame ka Palekana o ka Lahui.
Ma ko makou pepa o ka pule i hala, i hoolaha aku ai makou i kekahi manao alakai kuikawa malalo o ke poo manao e kau ae la maluna. Ma ia manao alakai ua ili ke koikoi o na puana olelo ana i hoikeia malaila maluna o na hokua pono@ o ka poe i kakauinoa malalo o ua kukulu manao la no ke pale ana ame ke kakoo ana i ka palekana o ua manao alakai la. A oiai, o ke kumumanao nui a ua manao la i kakoo ae ai, oia ka mea e pili ana i ka "Hoohui Aupuni" a ke Kuokoa i haawi mau ai i na kakoo ana i na wa i hala ae nei, i keia wa nohoi a ma keia mua aku nohoi, nolaila aole he mea i kaa aku mawaho o na palena ame na kaha kupono o na kamailio ana a keia pepa, ka haawi ana @ku i kekahi mau mahele manao i pili i ua manao la, "Ke Ola ame ka Palekana o ka Lahui Hawaii." Ke kuhikuhi nei kela manao, he kumu hoopilikia nui ke komo nui ana mai o na Iapana i Hawaii nei, elike me ia e komo mai ai i ka wa i hala ae nei, i keia wa kokoke iho nei nohoi ame keia mua aku, oiai, wahi a ua manao ia i hoike ae ai no ka olelo a kekahi Iapana kalepa e noho nei ma Hawaii nei. "E mau aku ana ke komo ana mai o na Iapana iloko o keia aina a hiki aku i ka wa e emi ai n@ uku hana ma Hawaii nei a like me ia ma Iapana."
He mea oiaio, aole loa i makemake na kanaka Hawaii p@ahana e hoemaa iho ko Lakou mau uku hana mai ke kulana uku hana e loaa nei ia lakou i keia wa a hoea i ke kulana o hookahi "kenikeni," no ka la a haule i@o no paha i lalo. He kumu hooulu poino k@la maluna o na limahana ponoi o k@ aina: aka oiai nae e hoohamama ana k@a ipuka e kaheawai mai ai ka lahui e hoea io aku ai na uku limahana o loko nei o ka aina i kela kulana haahaa loa, elike me ka mea i ikeia ma lapana p@h@a la e hiki ai i ko Hawaii nei poe limahana p@noi iho o ka oi aku @@e o na limahana Hawaii, ke @lo @@ mai ka onoa poo ia ana aku iloko oia hopena pilikia, oiai hoi, he kumu hoopilikia keia i waiho akea ia e ke Aupuni Moi, a oia kumu hoopilikia i ike@a i keia wa i hanaia hoi e ke Aupuni Moi, oia ka ke Aupuni Repubalika e hooikaika nei e kapae ae, a e pani aku hoi ia ipuka o ka poino.
A@a ma ke kuikahi i hanaia mawaena o ke Aupuni Moi o Hawaii ne@ ame ke Aupuni Imeperiela o Iapana ma ka la 8 o Maraki, 1886, ua hoike@a ma ka Paaku 2 o ua kuikahi la "uahiki i na makaainana o Iapana ke komo laelae mai i ko Hawaii Pae nei Paeaina." O keia pomaikai a kuleana komo ana mai o na kanaka Iapana i Hawaii nei, he pono i i haawiia aku e ke Aupuni Moi o Hawaii nei ia Iapana, i mea e holaupaiia mai ai na kula mahiai o Hawaii nei me na kanaka mai ia aina mai i "menehune" me na kanaka, me ka moe@hane mua ole ia ana e na kilo Aupuni o ka waa Aupuni Moi o ia wa e lawe ae ana o Iapana i ke kulana oolea o ka hoonuanua ana mai i na kaiaulu o Hawaii nei me kekahi mau hunahuna o kona menehune kanaka, a lilo ia keehina ana i hana ai pela i mea e loaa ai he pilikia kuloko i na oiwi ponoi o ka aina nei. Aole paha e ikeia ana keia poino i keia wa, aka, aia no nae ia ke hookokoke mai la imua ponoi o keia lahui.
Ua kakoo loa ia keia pono kuikahi i loaa i na Iapana, ma o ka olelo hooholo ia a ka Lunakanawai Kiekie Alapaki i hoopuka ai ma ka Noi Palapala Kuu Kino a Masumoto Michimoshu, ame kekahi poe e ae he 40, i hoopukaia ai ma ka la 18 o Novemaba, 1896, a penei na olelo i hoopukaia: "Aia ke kuikahi e ku nei mawaena o kakou ame Iapana, e ae ana i ka nee akeakea ole ia ana o na poe makaainana o kela me keia Aupuni a loaa pu hoi ka pono o ke komo ana ma ka aina ame ka haalele ana iho i ka aina." O keia pono kaikahi i loaa ia Iapana, elike me ia i hoikeia ae la, oia ka poino e auhulihia mai ana maluna o ka lahui oiwi o Hawaii. A nolaila, i manao ai makou @e mea pono maoli i ka Lahui Hawaii oiaio o Hawaii nei ke haawi i na noonoo ana akahele i mea e hiki ai ke kapaeia ae keia komo nui ana mai o na Iapana a hookulaiwi maoli maluna o ka aina, a oia kulana hana a lakou e lawelawe ai, he mea ia e poino ai na Hawaii Ponoi.
O ke keehina hemahema a ke Aupuni Moi o Hawaii nei i hana ai, elike ae la me ka ke@a manao alakai akea, nona ke poo e kau ae la, i kuhikuhi mai ai, ka ua manao alakai la i olelo ai o ka Hoohui ana me Amerika Huiia, oia ka hana e kapaeia ae ai ka hopena poino e ukali ana mahope o ka laupai holopapa ana o Hawaii nei me na Iapana, a oia hoi ka ke Aupuni Repubailka o Hawaii nei e hooikaika nei i ko ke kumuhana Hoohui Aupuni.
Ka Hoohui Aina.
"Ua heluhelu iho makou maloko o ka nupepa Kuokoa o ka Poaono i hala iho la, i kekahi manao i hoopuka@a e kekahi mau Hawaii (@oia hoi o J. L. Kaulukou, C. I. Hopkins, J. M. Poepoe a me W. C. Aehi e pili ana i ka ninau nai e nune ia nei iloko o keia mau la oia no ka hoohuiaina. Ua hoakaka mai kela kukulu manao i kekahi mau mea e pili ana i ke kulana kupil@kii o ka lahui oiwi mamuli o ka heluna nui o ka lahui Kepani e noho nei maloko o ko kakou mau kaiaulu: me ka hoike pu mai i ke kahua o ke kaniuhu mamuli o ka hoohamama ia o ka ipuka kahi a ua lahui nei e hoomau nei i ke kaheawai mai maluna o Hawaii.
I ka heluhelu ana i na hoakaka, a hoomaopopo ae hoi i ke kulana io e kau mai nei imua o na maka, he mea maopopo, he kulana kupiikiii io no ko ka lahui oiwimamuli o ka opa pu ia e keia ano lahui, e like hoi me na hoakaka a keia poe keonimana. Mam@li o keia kumu pilikia, ua ulu ae no ka ninau - pehea kakou e pale aku ai i ua pilika nei i palekana ai kakou? Mahope o na hoakaka naauao a neia mau makamaka u hoike mai lakou i ka palekana a ko lakou mau lunaikehala i koho ai, oia hoi ka hoohuiaina, a na poloai mai ai i ka lahui Hawaii e hoomaopopo i keia kupuino a e lokahi pu aku me lakou no ia kumuhana.
"He ninau ano nui keia a he nui no paha na makamaka i noonoo a i kaupaona hoi no lakou iho, aka, aole hoike ae i ko lakou mau manao. Oia no ka makou i kono mua ai, e malamala i halawai nui o na aoao lika ole, a e waeia i poe naauao io no ka hoakaka mai i ke kahua o ko lakou kumu apono a apono ole paha, e ake me keia mau makamaka i hoike ae nei i ko lakou mau manao."
O keia manao a makou i lawe mai ai, noloko mai ia o ka nupepa puka la "Ke Aloha Aina O@@@ o ka la 15 o keia mahina. Ma ke makou hoomaopopo ana, he manao koakaka kaulike a @waewa ole keia a ia hoaloha o ka Papa Pa'i i hoike mai ai, oiai ke hoike mai nei ia i kona apono ana aia io he hopena @@@@likii e loaa ana i ka lahui oiwi m@@@@li o ka opa pu ia nana mai e ka @@@@ "Keapani," elike me ka mea i ho@@@@ ma ka palapala hamama nona ke @@@ "Ke Ola ame ka Palekana o ka Lahui Hawaii." a makou i hoolaha aku ai ma ko makou pepa o keia pule aku nei. Aia ma ka hapa hope o keia manao, na hoikeia, ua ake loa lakou e malamala kekahi halawai nui o na aoao kalaiaina like ole, a e waeia na poe naauao na lakou e hoakaka mai i ke kahua o ka pono me ka pono ole o ka Hoohui Aupuni. O makou kekahi i makemake loa e hoalaia ae keia ano halawai, no ka pono ame ka pomaikai o na poe apau iloko o kela ame keia poai kalaiaina mawaena o kakou nei.
Ka Waiwai Nui o na Noonoo Kuio ma na Ninau Ano Nui o ka Manawa.
Aia iloko o ke au noho ana o ko ke kanaka ola ana maluna iho o ka ili honua, ua ko mau ia aku oia e halawai me na kumuhana a mau ninau ano nui i pili pololei i ke ano o kona noho ana honua. O ke kanaka i loaa na haawina makaukau o ka makaala, e loaa ana iaia ka hiki e halawai aku me ke kuio me keia mau kumuhana e hoouaiia mai ana imua ona; a mamuli hoi o ka noeau i haheiia iloko o kona puniu, i kakooia e ka manao koa a wiwo ole e paupuai ana iloko o kona houpo, a i hoeueuia hoi e ka haawina o ka hoomanawanui, e hiki ana no iaia ke mawehewehe ae i na hipuu pohihihi i kamakamakaia ai ua mau kumuhana ano nui la i halawai pu aku ai oia, a loaa hoi iaia ka ike e ana i olahonua i ke alahele maalahi e pono ai oia ke kuo'e aku ma na hana e loaa ai kona noho ana oluolu. O ke kanaka i loaa keia kulana makaukau he kanaka i loaa ka naauao oiaio. O ua kanaka la i hoolaupaiia kona houpo e keia haawina nani, he kanaka ia e halawai ana me na ninau ame na kumuhana o na ano apau e hoea mai ana imua ona, me ke kuio ame ka hoohemahema ole, ina no he kumuhana a he ninau paha ia, mai ka mahele kalaiaina mai o loko o ke Aupuni ana e noho makaainana ana, a i ole, he ninau a he kumuhana paha ia i pili i kona noho ana hoa kanaka ana iloko o ka poai lahui i noho makaainana ai oia.
O ka hoohemahema ana o ke kanaka i keia pono oikelakela i loaa iaia i na wa apau, mamuli o kona haawi ole ana i na noonoo naauao no kekahi ninau ano nui e ulu ana iloko o ka poai o kona noho makaainana ana, elike paha me ka ninau hoohui Aupuni e noonooia nei i keia wa, mamuli paha o ka haaweia ana o ka manao e na haawina hoopouli noonoo maikai, ua haawi kela kanaka iaia iho iloko o na ko ia ana e ke au o ke kuhihewa, e hehi pono aku ai oia ma ka poepoe o ka halau-hale o ka nohona pilikia ame ke kaniuhu.
O ka ninau Hoohui Aupuni e ku nei i keia wa, he ninau ano nui ia. Aia mawaena o ko kakou poai lahui nei, aia no he poe i makemake e hoohuiia aku o Hawaii nei me kekahi Aupuni mana a ikaika o ka honua nei. Manao kekahi poe, me Iapana kakou e hoohui aku ai: ka kekahi poe hoi, me Eenelani kakoa e pono ai ke noho panalaau a o ka kekahi poe hoi me Amerika Huiia kakou e hoohuiia aku ai. O keia mahele hoohui Aupuni hope i hoikeia ae la, oia ke kumuhana koikoi e ku nei imua o kakou i keia wa. A no keia kumuhana ka makou i ake loa ai i na Hawaii naauao apau e haawi i ka lakou mau noonoo ana me ke akahele, i loaa ai he olelo hoohoo maikai iloko iho lakou, no ka lakou mea e hooholo ai, i kulike me na mea hoike a mau kahua noonoo i houluulu pono ia e lakou iho.
O ka owili ana i keia mau haawina noonoo ana iloko o na manao malani wale, hoopohala wale, a hoomainaina pilikino paha, aole ia he mea waiwai. Ua pili like no keia kulana maikai ole i ka poe o ka aoao kokua hoohui Aupuni ame ka poe kue hoohui Aupuni. Ina elike me ka olelo a kekahi nupepa Hawaii iloko o kekahi o kona mau helu i hala ae nei, ua oi loa aku ka pono e hoohuiia kakou me Iapana, aole hoi me Amerika Huiia, alaila, aole makou i ike i ka waiwai o ka lawe ana o ka aoao kue i keia kumuhana, ola paha ka poe kokua i ko Hawaii hoohuiia ana aku me Amerika, e lawe ae i na olelo hoino wale i ka poe e ike ana he pono oi aku ke loaa mai ana ia Hawaii nei mai a Iapana mai mamuli o ko Hawaii nei hoohuiia ana aku me Iapana; aka, o na wehewehe ame na hoakaka naauao ana, e hoike ana i na kumu i kupono ai a i kupono ole ai keia hoohui ana me Iapana, oia na mea waiwai nui no ka lahui mai Hawaii a Kanai. A ke lana nei ko makou manao, lawe ana ka poe naauao io mawaena o ka Lahui Hawaii i ka makou i puana ae la, oia aoi - Ka waiwai nui o na noonoo kuio ma na Ninau ano nui o ka manawa.
Nawai i Hoolilo i ke Aupuni Moi o Hawaii nei i Aupuni Repubalika.
He ninau kupono loa keia e ninauia ai i keia wa e na Hawaii maoli apau, @@ai o ke Aupuni Repubalika e ku nei i keia wa he Aupuni ia i omauia iho ma ka makalua i ku ai ke Aupuni Moi. Heaha la ka haina o keia ninau? He mea maopopo he lehulehu na haina e hoea mai ana mai kela a mai kela mea mai i loaa na noonoo ana no keia ninau nui. Aka, ma ko makou noonoo ana me he mea la, e lokahi like ana na mea apau me ko makou manao, ma ka olelo ana ne penei: "Na ka Poo Lahui o ke Aupuni Moi o Hawaii ma ka M. H. 1887, ame ka Lahui Hawaii koho bal@@a iloko o ia makahiki, i kaa pono @# i ke Aupuni Moi o Hawaii nei ma ke alahele i hoea mai ai oia i keia kulana e ku nei i keia wa."
Ke hoomanao nei makou ma kela makahiki 1887, ma ka la 19 o Iulai, hora 12:30 o ke awakea, ma kekahi pahale mahope ae o ke Alanui Papu ma Koleaka, Honolulu nei i malamaia ai kekahi halawai makaainana, no ka noonoo ana i ke Kumukanawai hou i oili mai ai ma ia wa, aia ma ia halawai ana iikeia ai he palapala hoopii imua o ke Poo Aupuni ia wa, a mawaena o na olelo hoakaka i hoikeia maloko o ua palapala hoopii la, ua ikeia keia mau olelo: "Oiai mamuli o ko makou noonoo akahele ana i ke Kumukanawai hou e ku nei i keia wa, ua ike makou he mau mea lehulehu loa iloko o ia Kumukanawai a makou i manao ai he mau ino ia i kau maluna o keia Aupuni, kona Nohoaliii, ame kona Lahui, a mawaena o ia mau mea, eia kekahi: * * * (2) E kukulu ana i ke kulana hooponopono o keia Aupuni maluna o ke kahua hooponopono Aupuni Republika: (3) E kaualako aku ana hoi i ka nohona Aupuni Moi oiaio ana o Hawaii nei a ka nohona Aupuni Repubalika." Ke ole makou e kuhihewa he mau haneri o keia mau palapala hoopii i waihoia aku imua o ke Pooo Aupuni ia wa, me ke noiia aku e kaheaia i Ahaolelo Kuikawa ma kekahi wa kokoke kuopoono mahope mai, no ka hoakaka ana mai i na wahaolelo o ka lahui, na poe hoi i paa ole malalo o ua Kumukanawai la o 1887, e noonoo pu me ka Moi, na Lii ame na Kuhino o ke Aupuni, no ua Kumukanawai la; aka, aole nae i ae ke Poo Aupuni i keia noi, a nolaila, ua onou ia ka lahui e komo iloko o ka hoohiki ana e kakoo i ua Kumukanawai i hoomakaukauia no ka lilo maoli ana aku o ke Aupuni Moi oia wa i Aupuni Repubalika. Ua ko io hoi ia hopena. Nolaila, o ke kulana Aupuni Repubalika e ku nei i keia wa, na ka lahui koho balota o 1887 i kukulu, aole na ka poe e ae, a o na uluaoa hoololi aupuni o 1893, oia na mea paahana i hooko loa ia ai ke kuhikuhi kukulu Aupuni Repubalika i hoike e ia mai e ke Kumukanawai o 1887. No ia mea, ua ku ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei i keia wa, a o ka ninau Hoohui i keia Aupuni Repubalika o Amerika Huiia, he ninau hou ia. Ina loaa ole ka Hoohui Aupuni ia Hawaii Repubalika e ku nei i keia wa, aole ia he mea e hoihoi ia aku ai ke Aupuni e ku nei a ke kulana Hawaii Aupuni Moi, elike me ko ka wa i hela oiai na ka poe koho balote ponoi o ke Aupuni Moi i hoonee mai iaia a hoea i keia kiekiena, a he hana pohihihi loa ka hoolekahi ana i na manao kulike ole o ka lehulehu i keia wa, e hoi hou aku ko kakou noho ana i ke Aupuni i haaleleia e ka Lahui Hawaii koho balota ponoi o Hawaii nei, ma ka M. H. 1887.
Ke Kahua Hooulu Laau hou o ke Aupuni ma Nuuanu.
Mamuli o na hooiaio maopopo i loaa mai ia makou, ua maopopo loa, aole e liuliu ka manawa mai keia wa aku a hoea mai ka manawa e hooliloia aku ai kela kula hau hihipea ma ka aoao Ewa o Kahuailana-wai, i mala ululaau nani, ma kahi o ka ulunahele ahiu e hoopunana nei malaila.
(Sketch)
Ke kii e hoike ana i kahi e ku ai keia kahua hooulu mea kanu. O kahi i kaha x oia kahi e hoomaka ia ai ka hana. O kahi haeleele kikokiko oia ka ulu-hau ma ka aoao Ewa o ke alanui. Mamua pono ae o kahi e ku ai ke kahua mea kanu, kahi uwapo o Kahuailanawai. O ke kikokiko ma ka aoao malalo, oia ka mala awapuhi.
Mamuli auanei o keia hana hou a ke Aupuni Repubalika, e hooulu hou ia mai ai he mau hoopomaikai hou ana i na poe mikiala hana o loko nei o Honolulu ma keia mau mua aku. Me he ia ma ka wa e holo pono ai keia hana hoopomaikai nui a ke Aupuni e hoolala nei, e lilo ai ke aa@nui Nuuanu a hoea i ka Nuku o ka Pali i alanui maikai a maemae. A e hiki hololea ananei na poe makaikai ke holo ilaila, maluna o na kaa me ka oluolu.
He keehina waiwai nui keia a ke Aupuni e lawelawe aku nei.
Nu Hou o na Aina E.
LILIUOKALANI MA WASINETONA
Wasinetona. Feb. @ - Ua @@@@@@@ loa na poe makaikai i hele aku @ @ke ia Liliuokalani, ka Meiwahine @@@@okahaliia o ko Hawaii Pae Aina. A @e nae i like loa na hookipa ana i ka lehulehu iaia i keia wa elike me k@ ka wa ana i hoea mai ai ia nei aneane ewalu makahiki i hala ae nei @@ ia i hele mai ai he ukali no ka wahine a ka Moi o Hawaii ia wa. O ka mea maopopo loa aia na manao kak@@ @ apono o ko onei lehulehu mahop@ @ k@ Aupuni Hawaii o keia wa e ku ne@ aka, ua komohia na manao ake ike iloko o ko onei poe e ike aku i ke @@@@ i hooneleia i kona nohoiii.
Ua hoike ae kekahi kamaaina e Wasinetona nei, a he mea hoi i noh@ @@@ ma Hawaii i kahi wa i hala a i @@@ a kamaaina pono i ke ano o ka Moiwahine i pau, o keia huakai ma nei @@@ Moiwahine nei ia nei, ua awaiaulu @ ia no ia me ka manao ana o ua Moiwahine la e hoopuhili i ka hoi@p@@ ana o ke kumuhana hoohui Aupu@@mawaena o Hawaii ame Amerika H@ ia nei, oiai, he le@e keia i lilo k@@ lihi hauoli apau, ma ke ano n@@@@ Aupuni, i ka poe Pelekane, a na k@ino loa oia i ka manao e komo o Hawaii malalo o na hoomalu ana a Amerika.
Mawaena o na poe koikoi i hele aku e ike i ua Aliiwahine la o Mogana k@kahi, ka Puuku Malama Waiwai o ke Aupuni. He hoa keia no ka Hui Ma@@ i noho ai o Kalakaua, e kaikunan@@ Liliuokalani, he lala, ka mea hoi i h@@ aku i ke 33 degere ke kiekie iloko ua hui malu la: nolaila, aole hiki i@@ (Morgan) ke kapae ae i kona hele ana aku e hoike i kona manao maikai @@@@ o ke kaikuahine o kona hoahanau @@ ahahui i make. O kekahi nohoi, @@ kanaka malama o Mogana i na kaka@lima o na poe kaulana o na inoa, @@ laila, ma keia hele ana ona e ike i @@ Aliiwahine la, e pa ana iaia elua man@ no ka pohaku hookahi.
HE WAHI LONO NO CUBA.
Ladana. Feb. 5 - Ua laulaha ae ka lono ma Havana, e huli hoi hou m@ ana o Kenerala Weyler nolaila, oi@ ua lilo na hooulu hoouka kaua pinapinai ana a na poe kipi ma na kaiau@ kuwaho o Hawana i mea hoopihoihoi loa i ka noonoo o ua Kenerala la. Ua nui loa ke pihoihoi o na luna Aupun@ Sepania no ka ikeia ana o Kenerala Rivera, ka mea i pani ae i ka hakahaka o ke koa Ma@eo, ma na apana aina la o Havana, a ua upu wale ia aole e liuliu loa a hoea mai ka manawa e lele kaua maoli mai ai oia maluna o ke Kapitala. Ua hooukaia he kaua kihakahaka mawaena o Kenerala Rivera me kekahi pualikoa lio o na Sepania, malalo o Kon. De Lo@@ ma kahi, he 50 mile ma ka Akau-Komehana aku o Havana nei. Ma ka Poalua nei i hooukaia ai keia ka@@@@@ houauheeia na poe Sepania. Ua @@@@ loa na poe Sepania i ka hoike ana ae i ka hopena o keia kaua.
KEKAHI MAU HOA O KA AHA KUHINA O KALIVALANA.
Canton, Ohio, Feb. 1--Mamuli o ka lawe ana o James F. Wilson @ Iowa i keia la e lilo oia i Kuhina no ka Oihana Mahiai, ua manaoia ua law@ loa ka Aha Kuhina o Peresidena McKinley, pela ka hoomaopopo aku k@@ wale no ke keena o ka Loio Kuhina ame ka Luna Leta Nui. Me h@ @@ eia na poe inoa i manao wale i@
Kuhina Nui - Sherman o Ohio.
Kuhina Waiwai - Gage o Ilinoi
Kuhina Kaua - Alger o Mikigana.
Kuhina Aumoku - Long o Masakuseta.
Kuhina Kalaiaina - McKenna o Kaleponi.
Kuhina Oihana Mahiai - Wilson o Iowa.
Aka aole nae i hoike ae o Kiaaina Long o Masakuseta ame Lunakanawai McKenna o Kaleponi i ko laua ae ana e lawe i ko laua mau hookohu oihana, a me he mea la e lilo ana paha ke Long wahi ia Ken. Stewart L. Woodfordo Nu Ioka. Ua manaoia e haawiia aku ana kekahi oihana i loaa ole ke kanaka i kekahi kanaka o Nu Ioka a ina ua paa iho la keia papa hoike ae la i komo ai he ewalu poe kanaka mai ke komohana mai, me he mea ia aole e haawiia ana he oihana iloko o ke Keena Oihana Leta a Oihana Lunakanawai paha i ka poe o ke komohana. Ua manaola e kohoia ana he kanaka no na mokuaina Hikina a hookahi kanaka no na mokuaina komohana mai no ka hoopiha ana i keia mau oihana, a ua manao wale ia o H. Clay Evans o Tenesi ka mea e hookohuia aku ana no kekahi o keia mau oihana. Ua hooholo o Mekia McKinley e hookohu aku oia ia Mr. Dames o Ilinoi i Lunahoohana no ke Keena Dala ma ka wa e pau ai ko Eckel manawa ma ia oihana i ka makahiki 1898 ae nei.
He Pule Mesa nui ke maiamaia ana ma keia Poakahi ae, maloko o ka Luakini o Malie-o-ka-Malu, no ka hoomanao ana no ka la i make ai o Epikopo (Bihopa) Halemano.