Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 8, 19 February 1897 — KE KANAWAI. Ke Alakai o ke Kanaka Hawaii. [ARTICLE]

KE KANAWAI.

Ke Alakai o ke Kanaka Hawaii.

MOKLNA I. KE ANO O KE KANAWAI. HELL' 2. 12. O ke Kanir.a; Karaima hoi, ua pili ia no ka hooponopono ana i na hana hewa a na kanaka e kue ana i ka pono. ka nohona oluolu aine ka maluhia o ka lehulehu. A o na hihia e hof*a ana malalo o keia mahele. ua kapaia na Hihia He%va, i oielo mau ia, na Hihia Karaima (Criminal Cases). ' 13. He mea pono ke hoomaopopoia keia rula o ke kanawai: "Aole he mea e hiki ole ai i kekahi kanaka i hoopoinoia e ka lawehala, ke hoopii kivila iala no kona mau poho no ia poino ana, ina ua lioopai mua ia ka lawehala ma ke ano karaima." 0 keia maoli ka manao o ka Pauku 8 o ka Mokuna 2 o ke Kannwai Karaima.

11. lloko o kela ame keia Kanawai i kauia g ka Ahaolelo. he eha mau mahele nui: (1) Mahele Hoakaka (Declaratorv); (2) Mahele Kauoha (Dlrectory); (3) Mahele Hooponopono (Re-j meeiial); (4) Mahele Hoopai (Vindica-! tory). 12. O ka Mahele Hoakaka oke Kanawai, oia no ka mahele mua iloko o ke Kanawai, a oia no ka mea e hoakaka mai ana i na pono e malamaia ai e na kanaka, ame na hewa hoi e kapaeia ai e lakou; (2) O ka mahele Kauoha, oia ka mahele elua o ke Kanawai. a oia hoi ka mea e ao mai ana i ke kanaka he mea pono iaia ke malama i ka pono a ke Kanawai i hoike mai al, a e hana ole hoi i ka hewa ana i hoakaka mai; (3) 0 ka mahele Hooponopono. oia no ke kolu o na mahele iloko o ke Kanawai. a oia no ka mea e kuhikuhi mai ana i ke kanaka i ka hanā kupono ana e hana ai i mea e loaa mai ai iaia kona pono kivila iloko o ke Kanawai, ina ua hoopoinoia ua pono la, a i kauia ai hoi ka hoopai no na hewa i hanaia mai ai iaia; (4) O ka Mahele Hoopai, oia no ka ha o na mahele o ke Kanawai, a oia hoi ka mahele e hoakaka mai ana i ka uku hoopai e kau ana maluna o ka mea e kue ana i ke Kannwai 13. O kekahi mea e hoomaopopoia, oia ke ano oia mea he Kanawai Kivila, i kapa mau ia. o ke Kanawai Kivila o Roma. Oia no ke Kanawai o ke Aupuni o Roma, a aia hoi ia Kanawai ilol\o o na buke Kanawai a ka Emepera lusetina, ame na Kanawai hou i kauia e ia ame kona mau hope. A oia nohoi ke kahua nui o na Kanawai , i kakau ole ia o na Aupuni, he nui o Europa, o na panalaau o Sepania ma Anierika. ame kekahi o na mokuaina o Amerika Hiiii.a oia lioi o Ijusiana. 14. Oka ike lea ana me ka maopopo | i ka manao o kekahi KaAawai. he mea nui ia e pono ai ke ikeia e ka Loio: | nolaila. o ka rula Kanawai e pono ai | ke alakaiia ka noonoo ana o ka Loio ma ka iml ana i ka manao o ke Kanawai, oia ka "Noonoo ana i ke Kumumanao o ua KanaAvai la. ame ke kumu o kona hōoholoia ana e ka Ahaolelo." E nana Kanawai Kivila Pauku 12. He mea pono ke nana i na Pauku 9. 10. 13. 15. 16. ame 1 o ka Mokuna o ke j Kanawai Kivila. t* 15. Ma ka wehewehe ame wa hoa- [ kaka ana i kekuhi K:'nr;wai he mea pono ke noonoo nuiia na huaolelo iloko o ke Kanawai ma ko lakou ano mau a maa hoi iwaena o na kanaka. 0 na huaolelo pili i na hana akamai ame na mea ike. e hoomaopopoia no ia mau huaolelo ma ko lakou mau ano i maa mau ma ia mau hana akamai ame ia mau mea ike. A ina ,e pohihihi na huaolelo, e hiki no ke imi i ko lakou ano ma ka nana ana i na huaolelo e pili ana, a e hoohalikeia na huaolelo me na hopunaolelo pohihihi, ame na olelo pili. I kekahi manawa ua nana ia Re poo oke Kanawai i mea e akaka ai ka manao o ke Kanawai holookoa. 16. He mea pono ke hoakakaia na Kanawai Hoopai Karaima ma ke ano hoopololei loa: oia hoi. e hoakakaia ka manao o ia mau Kanwai. i kulike ai a i pili pono ai i ka hiliia e nana ia ana, aole hoi ma ke ano maa maH wale no o na hnaolelo o ua mau Kanawai la. a mamuli hoi oia hoakaka ana e lilo ai ka hihia I mea ole. 17. O na Kanawai apau i kue i ke Kumukanawai e lilo no lnkou i mea ole a ua loaa ka mana i ka Aha Kiekie e hoopuka ai i ka olelo hooholo e kukala ana i ua KanaWai kue Kumukana\Vai la e lilo i mea paa a mana ole; a ma ia hana ana e pakele ai a e hookuu ia ai ka lawehala. a e loaa ai paha ka pono i koiia e kekahi o na aoao hoopaa imua o ka Aha. Nolaila. he mea nui ka ike ana i ke Kumukanawai o ke Aupuni. Nolaila. e nana mua ana kakou i ke Kumukanawai o ke Aupuni e ku nei 1 keia wa. HE MEA HOAKAKA AKU. O na makana lole ame na pono e ae a Mr. W. W. Hall i hoouna aku ai ma ka lima o Mr. J. Haole ina ke KaMai L*»pera tna Molokai i kohi wa i hala ae nei, a i kela mau ia kokoke iho nohoi. ua haiia niai makou. aole ia i na Mr. Hall wale no, aka, na kekahi : mau makamaka haole lehulehu ia o j Honolulu nei ( i haawi ae ma kona lima j no ka hoouna ana aku no ka ! Mal Leperf» no kn pono o na poe apau! nialaila. Aole no ka noe kakaikahi wale no. aka. no ka lehulehu no. Ua makemakeia nohoi ua Hawaii 'loha i na poe pilikia o Kaiawao me Kalaupapa e haawi ae i na loie kahiko ] ia Mr. Hall no ka hoouna ana aku i j keia Panalaau o ka poe ehaeha.