Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 8, 19 February 1897 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA HUNA POHIHIHI

MOKI'NA XVII. | Ka Alohi. ka Anapa a ke Daimana— Ka numahiehie o ka Hale Mele— Ka Ui Beatirisia—Ka Makuahine ame ke Kaikamahine. Oiai na f?ekona e hoopiha ana i na minuto. a oia mau kikoni liilii hoi o ka manawa e hoopiha ana i na hora. a o na lioni hoi e hooneenee koke aku ! ana i ka manawa 110 ko Alamira ame ! ko ka Ilaku Tereveliana hele ana aku ' no ka Hale Mele. aia ko Alamira houpo | e hoopiha ulumahiehie ia ana e na ma- | nao wainohia o ka hauoli. ua kokoke j loa mai ka manawa pomaikai, e hala- j wai pu ai oia me kona makuhine, ka j mea ana i manaoio loa ai e ike ana ma ke kahua hoikeike o ka hale mele. j Hakukoi hanupanupa ae la hoi ka ma- ! nao hnuoli iloko ona. e loaa ana iaia ka j wa pono e hoolauna ai oia i kona mama j imua o ke kanaka puuwai aloha i lawe ; ae iaia i moopuna hookama nana. Ua I lilo keia mau manao i mau mea hoo- j hauoli loa mai iaia. I A oiaio keia hauoli e opu-opu ae ana ' iloko ona, hapai wale ae la no ia i j keia manao: "E Mama—e kuu Mama aloha! Nani ; wale auanei kou hauoli ke ike mai oe 1 ia'u i keia po. E hauoli loa ana oe. ; ke lohe oe mai kau kaikamahine aku. ! no na haawina hoopomaikai i loaa i kau kamalei nei. 0! E hoea mai ana ka la e hoomaha ai oe i kou luhi. E loaa ana ia'u ka waiwai, a hiki no ia'u ke malaiua ia oe, e kuu mama; hiki nohoi ia'u ke malama ia Papa ame o'u mau pokii kaikunane." \ Alaila, hoohaliu ae la ia i koua noo- i noo ma kekahi alahele okoa a'e, a oia ; keia ana i olelo ae ai: "R ike ana au i kela po 1 ka wahine nona ka ui a'u i lohe nui ai ma L,adana , nei, oia hoi ka Lede 13eatirisia o Ha- 1 metona Kakela. Ae—ina nohoi o ka ui o keia leele. a ua like aku ia me ka ut o ko'u luaui makuahine. alaila, ua ui io no keia wahine. Aka o keia Lede lioatiri>ia nae, wahi a'u i heluhelu ai noua maloko o na nupepa. he ui ia i owiliia iloko o kn puanuanu: a o ko'u M'.ama hoi. he ui kona i mohala in e ka mahiehie. He wahine keia a na nupepa i hoike mai ai. o kona luhiehu oia no na pohaku makamae e hoohiwahiwa ; ana i kona oiwi kino: aka. o ko'u :nakuahine hoi. he wahine ia i hoonani I ole ia me na pohaku nani, aka, o ka ! olu waipahe. ka hiwahiwa o ka nani. oia na mea kahiko i kona kino. Ua lohe hoi au ma Tereveliana Pa. oia ka wahine hoopalau a Mr. Geofere Tereveliana. A i keia wa. ua hoopalau aku oia i ke i kanaka i lilo i enemi no Geofere. oia |

| o ua punee la i waiho ai keahi puolo. I Lalau iho la ia i ua puolo nei. a paa | ae la. Huli mai la ia imua o Alamira a pane mai la: "E Miss Arevalo ina owau kou kupunakane. a e hoomaka ana hoi ia ■ kuleana o'u mai keia ahiahi aku. alaI ila, he mea pono ke ae mai oe. e Miss I Arevalo, e hana aku au nou. i na hana j i uiaa mau i na kupunakane maikai ! apau. Ua maopopo no ia'u. aole i>aha i i lawa loa kou wahi paiki ili me na hoohiwahiwa e kini-kohu maikai loa ai kon komo kapa ana. nolaila, eia kau mau wahi niea e maamaama iki ae ai kou aahu eleele i koino inai nei. a ke ole au e kuhihevra e liio ana keia i mea e hooiia ae ai ka lamalama maikai ; o kou helehelena." * I Alaila. wehe ae la oia i ke kaula i j hoopaaia iho ai ka puolo. a paa ae la | i kekahi koloka kasimia ano hooluu f keokeo i hoonaniia me ka maiau !oa. ; a hookau mai la mahma o Alamira. me I ka olelo ana mai: • ;Ma kou "»*a e kemo kapa ana. ua | hele aku Ja au e kuai i koloka l opeia nou/* i Mailoko mai hoi o ka pakeke o kona kuka, unuhl mai la ia i kekahi wahi • pahu VT"!ereta. [ I ka henio ana ae o kona pani, laJau ® iho l.R ua Hak« aei a unu- \ hi ae la i kekahi lei momi nani loa, a ! haawi mai la ia Alamira. 'l T a ike au. aohe ou komo pepeiao : giila: nolaila. aole au i lawe mai nei | i pa* pepweiao gtt!a nou e'iike me keia ) lei a'u e haawl aku ne! ia oe. E lei j iho oe i keia lel. He mea maopopo loa ] ina ka wa a kela Tl Beatlrtsla puuwai ' ole e ike mai ai ia oe, me kela lel e ka-

īmua o'u i keia wa i ko ka wa i hala ae nei. O kou kulana ame kou ano apau a'u e ike aku nei, ua like loa me ka mea i oleloia e na kanaka o kahi kauhale uuku o Tereveliana Pa oia hoi. aohe wahi lilo o ka ohana alii o Tereveliana ia oe. He oiaio anei, no ka auwaha pili-koko hookahi no kaua, aka. he kaawale loa nae na kumu i hoohuiia ai kou ame ko'u koko? He wahine Pelekane kou makuahine. Makemake loa au e kamailio pu me ia no keia mea. Makemake loa au e ike. heaha la ke kumu nui i mohala maoheohe ae ai ko'u manao makemake nou. a lilo ai au i mea makahehi ia oe. e kuu moopuna." "Nani nohoi ko'u hauoli. ina e hiki ana i knu mama aloha, ke hoike A aku ia oe. e kuu Haku, aia he wahi huna koko o ka ohana alii o Tereveliana iloko o ko'u mau aa koko nei," wahi a Alaxnira i pane aku ai imua o ka Haku Tereveliana. Mino aka iho la ua Haku Tereveliana nei. ku ae la ia iluna a hele aku la ia ma kekahi punee, a maluna iho

hoi o Haku AUelo. ke kanaka a'u i hoo- ! wahawaha loa ai. Ke olelo nei hoi na kanaka iaia. oia ke pookela o na \vaj hine puuwai ole? A! Hookahi mea maopopo loa ia'n. U ia paha e ike ana ka ( | Haku Tereveliana i kuu makuahine. ! aole loa paha oia e keha hou ana i ka ui o ka Lede Beatirisia o Hametona. j Owai la ka wahine ni o Ladana nei | elike me ko'u makuahine?" 1 A i ke kokoke ana mai o ka manawa e hele aku ai ia me ka Haku Tercveliana 110 ka hale mele Maymarket. ua hoomakaukau iho la ia i ke komo ana i kona aahu. l r a wehe raai la ia i kona aahu silika eleele. Koano iho la ia i ua aahu la. a he uiea oiaio, ua ku j i ka nani ame ka maemae na hoohiwa- j hiwa ana a ua aahu la i kona. oiw-i j kiwo. l'a owili ae la hoi ia he ribine j silika keokeo mawaena o kona mau f owili lauoho aeae. a hana ae la i bo ; me ua lipine la mahma pono ae o kona j lauoho. i I kona makaukau inmo ana, ua iho | i aku la ia no lalo. no kn rumi hookipa. | kahi Hoi a ka Haku Tereveliana e kaH | maf ana nona | Ika ike a«a mai oua Haku Tereveli- j ana la iaia nei. ua hnawi mai la oia i j na mahalo ana. a liullu Kana nana ■ ana mai iaia. pane mai la oia: ' "Nanl ka lele hauoli ana o ko'u ma- ! nao <e piH a.ku la oe Me he mea la = lua J?o'u hoomaopopo tbo. o ka pili ; ! ana aleu o ko'u noonoo nou. ua like i | no Ja roe fca ptii ana akii o ko*u manao | hauoli [ ka lioa ponoi noloko mai o Ka l puhaka o ke keiki a'u i aloha ai. ola ♦ o Geofere. Ua 101l ano e loa kou ano

hiko ana iluna ou. e komo iho ana ka hoohuoi iloko ona nou. He mea oiaio. aole oe e lilo ana i hoa paonioni nona. i keia po. iloko o ka hale mele.. ma (heartless beauty) o Hametona Kakela." Me na waimaka o ka hauoli e haloi ana ma ko Alamira mau maka. aia hoi lalau aku la ia i ua lei momi nei. a lei ae la. I ka pau ana o kana hooponopono ana i keia mau makana hoohiwahiwa hou i loaa mai iaia, ua hoea koke mai la o Wigby a hoike mai la, e kali ana ke kaa no laua. Nolaila, me ke kui-ee ana ae o ka | Haku Tereveliana i ka Le<le Alamira j opio. iho aku la laua ma ke alapii poliaku a hoea aku la i kahi e ku ana ke kaa. Oiai hoi ke kaa e lawe ana ia laua no ka hale keaka Haymarket. kamailio hou-.ae la ka Haku aoo o Tereveliana Hale ia Alamira: ' Aole o'u kaualua iki na ka mana lani no i hoouna mai ia oe i o'u nei. Ua like oe imua o'u me kekahi anela

ka wehiwehi. ka hihiu ame ka hiwahiwa o na tnea hoonani daimana. īuomi ame ko gula: aka. ma ka mea e pili oni pohihihi no ua lTi puuwai ole la ana i ka ui ame ka nani o ko olua mau helehelena, ua maopopo, o kou ano opiopio kou mea e lilo ai i hoa paoni- | o ka olelo hoopomaikai ame ka hooluolu. He uhane kou i kina'una'u ole | ia e kekahi ponalo o ka maemae ole. i A no'u nei hoi, ua olelo na kanaka. he i uhane ko'u i like ke kuanea ame ka Imaloo haha tne ko kekahi kula waoa- ! kua one i jhele a panoa: aka. e Miss i Areva!o, o oe nae ka hoike oiaio, aia I ma keia kula waoakua panoa i hoohaI likeia ai ko'u uhane e na kanaka. hr i puaawai huihui i halana pono ia e ka wai aiai maikai a huihui hoi. E Mi?s; Arevalo. makemake loa au e ike i kovi mau'makua. i hiki ai ia'u ke olelo aku imua o laua, e ae mai laua e lilo oe i moopuna na'u." "Manao au e ike ana kaua ia Mamai * i keia po." wahi a Alamira i pan.e nia:i ai imua o ka Haku Tereveliaa3, me ka hoomau ana mai nohoi: "E kuu Haku. he wahine u'i ko'u makuahine. a o kona mau helehelena apau ua piha i ka oluolu. ka waipahe ame ke aloha A raa kekahi olelo ana ae. he anela iuai ka iani mai kona hoa like. Makemake loa nohoi au e ike oe iaia. e kuu Haku." 1 keia wa i hoea aku ai ke kaa no ka hale mele. Lele iho la laua mai luna iho o ke kaa. a komo aku la no loko 0 ka hale euele. Alakai aku la ka Haku Hamelona i ka Lede Aiamira a hoea ma kona noho 1 hoooaakauakau ia. He irahl maikai toa ia. Ua hlki ke Ike pono ia akn k«

• N-nua iu-sKeiKe noiooKoa o ioko o ua j :i;v!e meie ]a. | Noho iho la ka Haku Hameiona raaluna o kekahi noho i ano kokoke loa i ko Alamira noho. I kela wa aole i hukiia ae ka paku i luna. a ua piha pono nae o loko o ka hale i na poe makaikai. j He hiohiona hou keia i loaa mai i I na kii onohi o Alamira, he hiohiona j i ike ole ia e ia ma kona mau kaiaulu | kuaaina. fa kuhi ia. o kahi anaina | haipule ana i ike ai. maloko o kahi halepule o ke kulanakauhale pananaiki o Tereveliana Pa. oia la ke pookela o ke anaina kanaka hihiinanu ana i ike ai. eia ka auanei he anaina maka'.ii ano ole wale 110 ia i ko keia uluwehiwehi ana e ike aku nel, iloko o na ano nani apau. Aka. aole nae i lilo keia nani hihi- ! manu o ke anaina kanaka ana (Alami- \ ra) e ike aku ana.a pela pu hoi me ka j "ui maemae" o loko o ua hale nei, i mea hoopioloke a hoopioo mai i konn noonoo. oiai ua noho iho la'ia me ka hiehie nui. i kakooia hoi e ka ui lamalama maikai e mohala ana ma kona helehelena. Ae—he nani okwa nohoi'kana e kio' i ana iloko o na onohi maka o na nu-a apau e nana mai ana iaia—na kane ame na wahine. na opio ame na aoo. Ua lilo hoi kona ui i mea kamailio nui ia e na poe makaikai oia po. a ua lohe ia ka olelo ana ae o kekahi poe. "Ho I T i kela. me ka puuwai I lamalamaia ine ka hauoli." "l'a upoi iho na eheu nani o kela ui maluna o ka n puuwai ole o Hametona Kakela." "Aka. ua aneane like loa na helehelena o keia Lede opio me ko ka Lede Beatirisia o Hametona." "Heaha la ka pili o kahi ame kekahi." 1 kein wa i kamailio nku ai ka Haku •• Tr.jeve!.iaiia i "F. Miss Arevalo. o kela rumi e ku ;»ono mai la ma kela aoao o kahi a kaun e noho noi. oia ka rumi o ka ohana Ha mrM!ia: a ke ike aku la nohoi oe aohe 0 loko oia rumi i keia wa. malia nn.p (■ hooa mai nna no ka w;i e lrhaui:: mai ai in wahi < ka po- i kuleaun ma ia rumi." r. T nniua hoi o kn hiki pna ia Alami: > l:e panr mai inio.a o ka llaku Tereveliana. ua nii ne la ka paku o ke kahin a o ka hoomnka ia m.ii l,i nohoi ia o na hana mua lon. Ai' k«'» Alamira mau' iv.aka nana la nu 3 ka i.iaiaai nui ma ke kahua hoikeike. ine ke ake ioa ana e ike aku 1 kona makuahin» l . aka. ua hoohoka !oa ia nae oia. a nu> na helehelena pil! kaumaha. liuli ae la ia a olelo mai la i ka Haku Tereveliana: "Ea, e kuu Haku, aole o Mama. mawaena o kela poe." A noho mumule iho la ia. Paoe aku la hoi ka Haku Tereveliana iaia: "Alaila. ua kuhihewa ko kaua hele ana mai nei ia nei. O keia ka hana mua loa e ikeia ai na wahine koikoi o loko o kela puali aha mele e lawelawe ana i na hana o kela po. Aka e Miss Arevalo. e hoonianawanui kaua. Ua nele kaua i ka ike ana i kou makuahine i keia po. aka. i ka po paha 0 ka la apo{K> kaua e ike ai iaia ma kekahi hale mele okoa aku, a ke nele kaua ia wahi, e hele aku no ka'ua i wahi okoa, a pela kana e hele huli ai i kon. makuahlne, a hiki i kona loaa ana ia kaua. E hoomanawanui oe a hiki 1 kou ike maka ana i ka Le<le Bealirisia o Hameiona.''

Ke kii Ueia o ke Kainaliiwnhine ka wahine i holo mahuka īuo keknhi knnnkn hookani pila ■ , vaiolina" m:ii Huiu?gari:i mai. nona ka inoa o Rigo Hp kaiknm;ihine Amerika kei''. a o Kapena Eht'r \VarcI o Mikigana. konn maknakano. Ma ka m.ikahiki i niare ai koia kaikamahine i ke Keikiaiii Ch«mav o Belesiuma. 0 ke kii hnle e ku mni la mahope aku. oia ka Ha 1 e Kakela De Chimay. ka home nnho o ua le'le nei me kana kane: aka. o ka inoa alii. ka hanohano ame ke kuonoono. ua. lilo i mea ole. i ka ne hone a ka pila "vaiolina."