Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 9, 26 February 1897 — Page 1

Page PDF (1.25 MB)

This text was transcribed by:  Hokulani Cleeland
This work is dedicated to:  Ke Kula Niihau O Kekaha

Nupepa Kuokoa.

Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii.

 

BUKE XXXVI.  HELU 9.  HONOLULU. POALIMA, FEBERUARI 26, 1897 

NA HELU APAU 2639

 

Hoolaha Loio.

W. R. KAKELA,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

@70

 

LYLE A. DICKEY.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

Alanui Kaahumanu. Helu 14.  Tel. 682.

 

            Iloko o ke Keena o ka Loio Kuhina mamua, a he Loio Hoopii ma ka Aha Apana o Honolulu.

 

            E hookoia na hana pili kanawai apau mai na Mokupuni mai.

            O. A. F. Tavares, Kakauolelo a Maheleolelo.            1yr

 

Hoolaha Kumau.

 

WILDER & CO., (WAILA MA.

            Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

Kihi o Alanui Moiwahine me Papu.

396-q

 

PAPA!  PAPA

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIKI

O kela a me keia ano.

Na Pani Puka, na Puka Aniani, na Olepelepe, na Pou, na O ʻ a, na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa

NV PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

o na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wal.

            Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e ili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa.

            E like me ka mea e holo ana mawaena o Laua a me ka Mea Kuai.

Hele Mai e Wae no Oukou iho

8896-q

 

KA MEA HUNA POHIHIHI

Unuhiia e @ no “Ke Kilohana Pookela a ka Lahui Hawaii

MOKUNA XVII.

 

            Ka Alohi, ka Anapa a ke Daimana—Ka Ulumahiehie o ka Hale Mele—Ka Ui Beatirisia—Ka Makuahine ame ke Kaikamahine.

            Oiai o Alamira i noho iho ai me ka pioloke nui o kona naau no kona ike ole ana i kona luaui makuahine ma ke kahua hoikeike o ka hale mele, elike hoi me kana i upu wale, aia iloko oia mau minute ke hoike la kona helehelena holookoa i kekahi hiohiona i muia ia e ka nani. ua hoala aku la ia i na manao ohooho o ka hialaai iloko o na puuwai o ka poe apau e nana aku ana maluna ona. oiai ua popohe ae ia ka ula weo ma kona mau papalina, a o ka pioo o kona mau onohi maka, mamuli o kona ike ole ana i kona luaui makuahine, ua manao ae la kekahi poe, he weo ooi ia o na onohi maka o ka wahine i lupalupaia me na kipona o ka manao hauoli.

            O kekahi hiohiona nani i ikeia e na maka o na mea apau o loko o ka hale mele, i ko lakou nana ana aku ma kahi o Alamira ame ka Haku Tereveliana e noho ana, oia ka ikeia ana o na welau nani elua o ko ke kanaka kulana o ke ola ana maluna o ka ili o ka honua, oia hoi, ma o Alamira la i hoikeia mai ai ka welau opiopio ui o ko ke kanaka ola ana, a ma o ka Haku Tereveliana la hoi i hoikeia ai ka welau poohina hanohano o ko ke kanaka ola ana.

            Ma keia wa nohoi a ua Haku Terevelina nei e noho ana, ua hoike ae la kona helehelena i ka hiohiona o ka olu waipahe, a he nanaina ano hou loa hoi ia i ikeia maluna ona, e ka poe apau i kamaaina i kona ano i na wa i hala ae.

            I ka pau ana ae o ka mahele hoikeike mua loa i hooneeia mai ma ke kahua hoikeike, a hookuuia iho la ka paku, ia wa i ikeia aku ai ka oni o na mea apau o loko o ka hale keaka, aole hoi i liuliu huli mai la ia Alamira: “E Miss Arevalo, eia ae ka Lede Beatirisia! E nana aku oe i ka ui pookela loa o Enelani nei—ka wahine hookahi paha o ke ao nei i nele ia mea he puuwai. O keia ka wahine i hoomana aku ai o Geofere Tereveliana ma kona mau kuli! A ma na wawae nohoi o keia wahine i ae ai o Haku Adelo e kiola iaia iho. a lilo maoli oia i pio nana. Me he mea la, o ka wahine hookahi no keia ma Ladana nei i oi loa aku ka heluna nui o na kanaka i kailiia ko lakou mau hoohihi ana a paa ma kona manamanalima uuku. O! E Alamira! E nana aku oe i ka Ui Puuwai ole o Hametona Kakela!”

            I keia wa i nana aku ai o Alamira ma kahi a ka Haku Tereveliana e kuhikuhi ana, aia hoi ike aku la ia i ke komo ana mai o kekahi keonimana aoo, nona helehelena e hoike mai ana i ke kuoo, aka, aia nae na haawina o ka puuwai kaumaha ke haiamu la maluna oia helehelena. Ma ia wa olelo mai la ka Haku Tereveliana ia Alamira:

            “O ka Haku Hametona kela: ka luaui makuakane o ka Lede Beatirisa.”

            Komo mai la ua Haku Hametona nei iloko o ka rumi, a hele aku la a noho iho la ma ke kihi, mahope ae hoi o na paku lole nanahe e kuuwelu ana.

            Mahope koke iho oia wa, ike aku la o Alamira i ke ku ana mai o Haku Adelo, me na helehelena hoihoi a piha hauoli. Aia hoi ma kona aoao akau, oiai ia e kuiee mai ana, he wahine nona ka oiwi, ka ui, ka nani, ka hiehie ame ka hihiu o kona mau aahu ame na mea hoonani e uluwehiwehi ana maluna ona, i hookupouli ae i na onohi maka o Alamira no kekahi mau minute pokole, a hiki pono ole iaia ke ike maopopo aku i na helehelena o ua wahine la.

            Aka, i ka wa a Alamira i kuakuai ae ai i kona mau maka, a nana hou aku la oia ma ke keena o ka ohana alii o Hametona, kahi hoi ana i ike aku ai i ke komo ana mai o ka wahine ana i loha nui ai no kona kaulana oia hoi ka Lede Beatirisia o Hametona Kakela, ka mea nona ka puanaia ana, Ka Ui Puuwai ole o ke ao holookoa nei apau.

            Aka, i ka wa i hekau pono aku ai onohi maka o Alalmira maluna o ka Lede Beatirisia, aia hoi, me ka hikilele nui, ike aku la ia, o ka wahine ui i kaulana ma na puana leo ana aka lehulehu, ka ui puuwai ole hoi o Hametona Kakela, aole ia he wahine e ae, o kona luaui makuahine no ia. Aole i kana mai ka oni kapalili pihoihoi o kona houpo, a kaulona pono aku la hoi kona mau maka maluna o ka oiwi hiehie, hanohano a kilakila o kona mama aloha, oiai hoi ka hooluu na-nakea aiai pu e pahola ana maluna o kona helehelena holookoa.

            Ma ke sekona mua loa a Alamira i hoolele aku ai i kana nana ana, maluna o ka wahine ana i ike aku ai o kona luaui makuahine no ia, o ka wa ia a ka Haku Adelo i hawanawana iho ai i ka Lede Beatirisia, oiai hoi ua Ui mahiehie nei o Hametona Kakela, e paa ana i kekahi wahi ohe-nana maka-lua, a huli mai la hoi na maka o ua Haku Adelo nei ma kahi a Alamira e noho aku ana me ka Haku Tereveliana.

            Ua mino aka iho la ua Lede Beatirisia nei, a ia wa i hapai ae ai ia i ka ohe-nana i kona mau maka a kaulona pololei mai la ma kahi a Adelo i kuhikuhi aku ai iaia.

            I ka hekau pono ana mai o kana ohe-nana maluna o Almira, ike mai la ia me ka puiwa nui, i ka helehelena nanauakea o kana lei aloha e waiho moakaka aku ana imua o kona mau kii onohi. He mea maopopo loa, ua hui ae la ka laua mau ike ana i kahi ame kahi—ka makuahine i ke kaikamahine, a pela hoi ke kaikamahine i ka makuahine.

            Aole o Alamira i hooho ae he puai leo o ke pihoihoi nui, a huli ae la hoi ia a olelo ae i ka Haku Tereveliana, ua ike aku oia i kona luaui makuahine, a oia no ka Lede Beatirisia o ke Kakela o Hametona. Ua paa loa iho la kona leo, ua hamau loa iho la oia, a pee ae la ia mahope o ka paku lole nanahe o ko laua pahu e noho ana.

            Ma ia wa nohoi, ua pahemo pu iho la ka ohe-nana mai na lima iho o ka Lede Beatirisia, a kuunewa aku la kona poo ihope a maule aku la.

            E kuu makamaka heluhelu, aole paha he mea nou e hoohewahewa iho ai, ma kou ike ana ae la, i ka haawina i loaa aku la i ka Lede Beatirisia, oiai ke hoomaopopo iho kaua me ke akahele, ua lawa ka ike ana mai o ka Lede Beatirisia i kana kaikamahine, me ka puiwa nui, e hookupouli i kona noonoo, nokamea, aole oia i moeuhane mua, e halawai ana oia me ka lei aloha ana i kau nui ai e ike; a o ka oi loa aku hoi, oia kona ike ana mai i kana kaikamahine e noho pu ana me ka Haku Tereveliana, ka mea nona ka houpo i hihipeaia me ua manao eleele apau o ka inaina, no kana kane aloha, oia hoi, o Geofere Tereveliana, ka mea i ikeia ma Evergreen Home, o Kauna Arevalo, a o ka luaui aloha hoi o kana mau lei haule ole.

            O ka Haku Adelo hookahi wale no ke kanaka i hoomaopopo i ke kumu o keia ano e ana o ka Lede Beatirisia. Ua ike ia, ma ka wa i kau ai ka ohe-nana a ka Lede Beatirisia maluna o ka Lede opio kakauolelo a ka Haku Tereveliana, oia ka wa i loaa mai ai keia kulana ano e i ua lede la. No ia mea, koho koke iho la no kona manao, aia he mea huna pohihihi o kekahi ano mawaena o ka Lede Beatirisia ame Miss Arevalo, ke kakauolelo a kona makuakane hoahanau, a ma sekona hahao malie iho la ia i ka hoomanao poina ole ana iloko iho ona, no kana mea i ike ai.

            Me ka eleu hoi ua Haku Adelo nei i haawi iho ai i na kokua ana i ka Lede Beatirisia, oiai hoi ka Erela Hametona i pane mai ai, me ka lomi ana mai i na lima o kana kaikamahine:

            “Ua nui loa ka wela o keia po. Aole au i ike iki i na wa i hala ae nei i ko Beatirisia maule ana elike me keia.”

            Me ka ano maalea nohoi, pane aku la ua Haku Adelo nei, oiai hoi ia i unuhi mai ai i kekahi wahi omole gula makalii i piha i kekahi wai-ala, i hoopaaia aku ma ke kaula gula i omauia a paa ma ka aoao, a hoopili aku la i ka ihu o ka Lede Beatirisia.

            “Ae; he oiaio no keia. O ka wela ikiiki maoli o keia po ke kumu o keia ano e o ka Lede Beatirisia. Ke ike nei nohoi au i ko'u ano e. "

            Ua lilo hoi keia maule ana o ka Lede Beatirisia i mea e hoopioloke nui loa ia ia ka poe i ike aku iaia, a ua nui hewahewa launa ole na maka pihoihoi i haawi  aku i ka nana ana maluna o ua Lede la.

            Aka, iloko no nae o ka wa pokole, aia hoi, kaakaa ae la na maka o ua Lede la, a ninau iho la kona luaui makuakane me ka helehelena kaumaha a piha pihoihoi.         "Ua oluolu nae paha oe i keia wa, e Beatirisia?"

            "Ae. He wahi kupouli uuku wale no keia i loaa iho la ia'u," oiai hoi ia i huki malie ae ai i kona lima mai ka paa ana iho a Adelo, me ka hoomau ana nohoi i ke kamailio ana, "Aole no i maikai loa ko'u ola kino i keia mau la i kaa hope ae nei: a ua ike no oe, e Papa, ia mea. Ua minamina loa ia au, ua lilo keia nawaliwali o'u i mea wawahi aku i kou hauoli o keia po, e kuu Papa aloha, aka, he mea pono nae no'u ke hoi koke aku i ka hale."

            Alaila, pane aku la ka Haku Adelo:

            "E paa mai oe i kuu lima. E loaa no ia kakou kekahi kaa mawaho."

            Ku ae la ka Lede Beatirisia iluna, a, me ke ano mama loa hoopaa wale aku la no ia i kona lima ma ka lima akau o ua Adelo nei.

            Ma ia wa hoi, me ka naau i piha i ka hoohuoi ino, hawanawana iho la ua Haku Adelo nei i ka Lede Beatirisia:

            "E ka Lede Beatirisia, e haawi mai oe i kau mau paulele ana maluna o'u. Aole loa au e kumakaia ia oe, ma ko'u hoike wale ana ae imua o ke akea, no ke kumu nui, o kou ano e ana i keia po, a maopopo no ia'u, aole i hoomaopopo iki ka Haku Hametona i ke kumu o keia maule ana ou."

            I kela wa hoi nana ae la o Beatirisia i ua Haku Adelo nei, a ike ae la ia he hiohiona uahoa o ka makona ke hoalii ana ma na maka o ua Haku Adelo nei. Me ka puuwai i lolokuia e ke kaumaha, hukihuki pono ae la oia i kona koloka a paa pono i kona kino.

            "E Beatirisia," wahi a ka Haku Hametona i pane mai ai i kana kaikamahine. "E hoi kakou. Aohe maikai iki o ko'u noonoo nou."

            Oiai ka Lede Beatirisia, ka Ui o ka Mea Huna Pohihihi o Hametona, me kona luaui makuakane ame ka Haku Adelo i haalele iho ai i ko lakou rumi, ua huli ae la ka Haku Tereveliana a kamailio aku la ia Alamira:

            "He wahi mea kupanaha hoi keia. Heaha la ke kumu o ka maule ana o ka Lede Beatirisia? Aole loa au i moeuhane iki no keia mea. Nolaila, e Miss Arevalo: heaha kou manao no keia Lede? Aole anei oe i hoopahaohao nui ia nona?”

            Aka; i ka wa nae i nana pono loa aku ai ua Haku Tereveliana nei maluna o Alamira, he mea e ka lele ano e ana ae o kona noonoo i kona ike ana aku i ka haikea pu o kona mau helehelena ua nalowale ae la hoi ka ui mahiehie maikai ana i ike ai i na minute mamua aku, e mohala ana ma na helehelena o ka Lede opio ana e lawe aku ai i moopuna nana.

            Pane mai la hoi o Alamira me ka pihoihoi ame ke kaumaha:

            "E kuu haku: e haalele kaua i keia wahi. Ua pau ae la no ko'u makemake makaikai i na hana o keia po. E oluolu oe e hoi kaua."

            Ua hoopahaohao loa ia hoi ka noonoo o ka Haku Tereveliana no keia ano e honua ana o Alamira, a nolaila, ninau aku la ia i kekahi mau ninau i mea e maopopo ai iaia ke kumu o keia ano e ana o ka Lede Opio.

            "Ua kaumaha anei oe no kou ike ole ana i kou luaui makuahine i keia po? A i ole ia, ua komohia anei iloko o kou noonoo ke ano e, mamuli o kou manao kaumaha no ka loohia ana o ka Lede Beatirisia i ka pilikia? Malia nae paha, ua hoano-e loa ia kou noonoo no ka maule ana o ua Lede nei?"

            Aole nae i pane mai o Alamira, no keia mau ninau a ka Haku Tereveliana.

            "Ina pela," wahi a ua Haku Tereveliana nei i pane ae ai, “e hoi io kaua e pono ai. He mea maopopo ia'u, ua hoopilikia nui loa ia kou noonoo mamuli o kou maa ole i ka nohona o ke kulanakauhale nei. Nolaila, e hoi kaua."

            Haawi aku la ia i kona lima ia Alamira, a haalele iho la laua ia loko o ka hale-keaka.  Ua loaa aku la nohoi he “kaapio” ia laua mawaho, a huli hoi pololei loa aku la laua no ka hotele.

            I ko laua hiki ana aku ma ke alanui pii o ka hotele a pii aku, pane aku la ka Haku Tereveliana ia Alamira:

            “Ua maopopo ia’u, aole i loaa ka ikaika kupono i kou kino, mahope iho o ka hala ana o kekahi huakai loihi i hele ia mai nei e kaua mai Tereveliana Pa mai a hoea i Ladana nei.  Ae, ua maluhiluhi oe.  Aole i pono iki ka’u lawe ana aku nei ia oe i keia ahiahi i ka hale-mele.  E Miss Arevalo, e hoi koke oe e hiamoe i keia wa.  He mea pono loa ke loaa ia oe ka hooluolu ana.  Makemake loa au e ike ia oe i ke kakahiaka o ka la apopo me na helehelena maikai.  Ina o kou mau helehelena keia a kaua e hele aku ai a loaa kou makuahine, aole loa paha oia e ae mai ana i ka’u noi, e ae mai oia ia’u i moopuna hanai oe na’u.  E manao loa mai ana paha oia ia’u he keu au a ka elemakule ino, no ko’u malama pono ole ia oe.”

            Hoi aku la laua a komo aku la iloko o ka rumi hookipa.  Malaila, olelo hou aku la ka elemakule Tereveliana ia Alamira e hoi oia e hiamoe.

            “Ae; e kuu Haku,” wahi a ua Lede Opio nei i pane mai ai, “e hoi io au e hiamoe.  Nolaila, e hookuu mai oe ia’u.  Ma ko’u hoomaopopo, e maikai loa ana au i ke kakahiaka o ka la apopo.”

            Haawi ae la ia i honi ana ma ka papalina o ka elemakule ana i nana aku ai, he kupunakane hanai oia nona, a huli hoi aku la no kona rumi.

            I kona hiki ana aku i kona rumi, ua hele aku la ia a ma ka aoao o kona moe, noho iho la, oiai hoi na waimaka eloelo e hiolo ana ma kona mau paualina.  Ma ia wa nohoi i opuopu ae ai ka uluku manao iloko ona, a me he mea la e puana okoa ae ana no ia i na mamala olelo elike me keia:

            “E kuu mama aloha! Ka Lede Beatirisia ka oe—ka wahine i oleloia e ko Ladana nei apau, ka Ui puuwai ole o Hametona! Ka mea hoi i kapaia, ka hoku hele alohilohi mawaena o na anaina maka hanohano o loko nei o keia kulanakauhale!  E Mama!  Ua kapa na kanaka ia oe, he mea kino puuwai koou—he wahine i nele i ka uhane o ke aloha.  Ua kuhihewa loa lakou.  O oe no kuu makuahine aloha, ke kauna wahine Arevalo, ka puuhonua hauoli o makou o kau poe keiki, a o ka hiwahiwa i hiipoi nui ia e ko makou makuakane.  Aole—aole!  Ua kuhihewa ko ke ao nei no kou ano, e kuu mama aloha!  Ua hai mai oe ia makou, he wahine hana keaka oe; aka, i keia ahiahi nae, ua ike pono au me ko’u mau onohi maka, o oe ka helu ekahi o na wahine pookela loa o ka hanohano ame ka nani i ko na wahine e ae apau a’u i ike ai maloko o ka hale mele.  A nolaila, heaha ka’u hana pono e hana ai?”

            I kela wa i hooki ae ai ua Lede Opio nei i na hookikina ana a na manao hoohanini waimaka e puapuai ana iloko ona, mohala hou ae la ka nanaina kuoo maluna o kona helehelena, a ia wa wehe ae la ia i kona koloka a waiho iho la.  Lalau aku la ia kona kuka manoanoa hele anu a aahu ae la.  Hana ae la i uhi maka a paa pono kona mau maka, a haalele iho la i ka hotele.

            E ka manu lele pioo o ke ahiahi, i hea na kapuai o ka oiwi opio e niau palanehe nei?

(Aole i pau.)

 

MR. JOSIAH HAOLE UA HALA.

            Ma ka hora 7 a. m. lokoino o ke Sabati i hala, i haalele mai ai o Josiah Haoel i keia ola ana ma keia aina o ka ehaeha, kahi ona i laweia mai ai no ka ma’i lepera, aneane 4 ae nei makahiki i hala.

            No ka nui loa o na leta i na hoaloha ame na makamaka, ka ohana hoi ame na pilikana o ka mea i make, a me ka nui maoli o ka’u hana poi, nolaila, ua hookauluaia ka moolelo walohia a waiwai nui o ko Mr. Haole mau la ma keia aina, kana mau hana nui i hana ai a hiki i kona make ana aku la a keia pule ae.

 

J. A. KAMANU.

            Kalaupapa, Feb, 19, 1897.

 

            He mau mahina i hala ae nei ua loohia kukonukonu iho la Mr. Byron Every o Woodstock, Mich., i ka rumatika.  Pehu kona wawae akau, ka wawae holookoa, a nui launa ole kona eha.  Ua koiia aku oia e hoao i ka LAAU HOOLA EHA a Kamalena (Chamberlain Pain Balm).  Ua loaa iaia ka maha i ka omole mua, a i ka lua o ka omole o kona ola loa no ia.  E kualia ana e na poe kuai laau lapaau apau.  Benson, Smith & Co., na Agena no ko Hawaii Pae Aina.

 

Nu Hou o na Aina E.

Ka pioo Kaua ma Europa.

WILIWILI PUUPUU O HELENE IA

TURKEKE.

Helene Uku-lii ka Hoelo e a ai ke Ahi o ke Kaua.

 

            Ladana, Feberuari 13.—He lono kai loaa mai i ka nupepa Times mai Atenai mai, e hoike ana, oiai na lana Aupuni e hakanu a e hamau loa ana, ua ikeia nae, aia kekahi mau hana ano nui ma na palena aina malalo o Tureke i kupono loa ka hooneeia ana aku o na koa ma ia mau wahi. Ua ike na luna aupuni Tureke i keia pilikia, a ke lawelawe akahele loa nei lakou o ala auanei ka huluaa hoonahoa hakaka a Helene. Ua hoala ae nei o Macedonia he mau mahele koa nui o ka poe Alabania no ka nee ana aku ma Tesalia, a kaua maoli aku ia wahi. He oiaio nae, ua ikeia na hoomakaukau kaua ana ma Atenai ma ka Poalima aku nei.

            Ua loaa mai kekahi lono i ka nupepa Chronicle mai Atenai mai, e hoike ana, ua kauohaia ke keikialii George ame ka mokukaua ana i noho alii kiekie ai e akeakea aku i ka hooleleleia ana mai o na koa Tureke maluna o na waapa e lawe ana i na koa no Kerete.

Ke hoouna awiwi ia ae la na koa Helene no mua. Ua laulaha ae ka lono ma Atenai, ua oki-pu ia e ka poe kipi ka loko wai e pono ai o Canea. O keia nele auanei i ka wai ame ka nele i ka ai, na kumu e haawi pio mai ai na poe Tureke i ke kulanakauhale. Ua oleloia i kaheaia ana he elua pualikoa wae hou ma ka makaukau pono i na lako kaua.

             Oiai, aole ae iki o ka poe Tureke e haalele iho na poe Karistiano la Retimo, ua manao loa ia, e lawelawe aku ana ke Aupuni o Helene i na keehina oolea e hookikinaia ai ka poe Tureke e hookuu mai i na Karistiano.

            Ma ka pau ana o ke anaina hoomana ma ka la i nehinei (Poaha), ua kukala ia ka hui ana o Helene ame Crete, maloko o na okana aina eha o Kerete. 

            He lono kai loaa mai i ka nupepa Chronicle mai Roma mai e hoike ana ua holo aku la na aumoku kaua o Italia malalo o Adimarala N. Canovaros, me na lako e lawa ai na kanaka he 100,000 no C,rete.

            E  hoike na hoi kekahi lono ua lilo holookoa i na poe kipi ka mokupuni o Crete, a koe he mau wahi kulanakauhale kakaikahi.

             E hoike ana kekahi manao pepa o ka nupepa Chronicle he @a pono ke hoomahuahuaia na aumoku-kaua o Beritania Nui ma ke Kaiwaenahonua, no ke akeakea ana aku i ka hoopaeia ana ae o kekahi koa Tureke ma ka mokupuni o Crete. A o ka manao hope o ua nupepa la, oia ka olelo ana ae, “O ko Enelani hui ana’ku e hookikina ia Helene, he mea ia e uhiia ai kona inoa ame kona hae me ka hilahila.’’

            Ua loaa mai hoi he lono i ka nupepa Standard mai Atenai mai, e hoike ana, ua hoola mai  ke Aupuni o  Helene imua o na Kuhina o na Aupuni e ae, ua makemake ka Moi o Helene e malama i na kuikahi e paa nei mawaena oia Aupuni ame na mana e ae, a e hoolohe hoi i na leo ao a na mana e ae.

 

KAKINA MA KAPALAKIKO

            Ma ka la 11 o Feberuari aku nei i hoea aku ai o Lorrin A. Kakina ame kana wahine no Kapalakiko, a ua noho aku la laua ma ka hotele Occidental. A elike nohoi me ka hana maa mau a ka poe e hiipoi ana, me ka makee, no ka pono o ka Repubalika o Hawaii nei, pela no o Mr. Kakina i hoike aku ai imua o ka mea kakau o ka nupepa Chronicle no na mea e pili ana ia Hawaii nei. Ua hoike aku la eia ka ninau Hoohui Aupuni mawaena o Hawaii nei ame Amerika ke noonooia nei ma Hawaii nei i keia mau la. He 6,000 ka nui o na lala o ka Hui Hoohui Aupuni o Hawaii nei i keia wa. O ka hapakolu a o ka hapaha paha o kela poe he poe kanaka Hawaii. E holo loa aku ana oia no ka hikina.

 

HAAWINA DALA NO KE AWA O PUULOA .

            Wasinetona. Feberuari 10.—I keia la, ua hooholo lokahi ke Komite o na Aina E iloko o ka Aha Senate, e apono ana i ka hoololi a Luna Senate Frys, no ka bila haawina, e hookaawaleia i $100,000 no ka hana ana i ke Awa o Puuloa ma Ko Hawaii Pae Aina.

 

IKE O LUNA SENATE PERKINS IA LILIUOKALANI.

            Wasinetona, D. C., Feberuari 6.—Ke mau nei no ka loohia ana o Liliuoka-

(E nana ma ka Aoao 4.)