Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 9, 26 February 1897 — Page 2

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Paul
This work is dedicated to:  Community Service

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hoolaha Mana Hooko

K@@@ Kalaiaina.

Feberuari 17. 1897

            I @@like ai me kekahi Olelo Hoolaha o ka Aha Hooko, i aponoia ma ka la 9 o Feberuari 1897, ke hoolahaia aku nei ma keia O ka poe @ wehe ana i na a@@@@@ maluna @ ko lakou mau aina penei iho. me ka manao e hoolilo ia m@@ ala@ui no ka pono o ka lehulehu. @ p@@o @@ kuka p@ me ke Kuhina Kalaiaina @@ ke ano o ka hoiliwai ana ame @@ @@@ e ua mau alanui la. a mamua @@ o ke @@ Aupuni lawe ana mai i ua mau alanui ia. he mea pono ke hanaia @@ mau alanui la elike me na kuhikuhi a ke Kuhina Kalaiana.

                                                                                                            J. A. KING,

                                                                                                            Kuhina Kalaiaina

                                                                                                            2639-3t

HOOLAHA PA AUPUNI

 

            I kulike ai me ka Pauku 1 o ka Mokuna XXXV o na Kanawai o 1888, i keia la, ua hookaawale ae au i Pa no ka hoopaa ana i na Holoholona Aea wale ma Kaiuaaha, mauka o ke Alanui Aupuni, malaila nohoi e noho nei o Rev. H. Manase, ka Luna Pa Aupuni o keia wa.

                                                                                                            J. A. KING

                                                                                                            Kuhina Kalaiaina

                                                                                                            Keena Kalaiaina, Feberuari 15, 1897.

                                                                                                            2638-3t

                                                                                                           

 

            I keia la, ua hookohuia aku o A. N. KEPOIKAI, ESQ,. i hoa no ka Papa Alanui no ka Apana Ohi Auhau o Wailuku, Mokupuni o Maui, ma kahi o D. Center, Esq. i haalele mai.

                                                                                                            J. A. KING

                                                                                                            Kuhina Kalaiaina

                                                                                                            Keena Kalaiaina, Feberuari 15, 1897.

                                                                                                            2638-3t

 

                                                                                                           

 

            I keia la, ua hookohuia aku keia mau keonimana i mau Agena Haawi Palapala Mare:

            B. H. Brown Esq., no ka Apana o Hilo, Mokupuni o Hawaii.

            James H. K. Kaiwi, Esq., no ka Apana o Lihue, Mokupuni o Kauai.

                                                                                                            J. A. KING

                                                                                                            Kuhina Kalaiaina.

                                                                                                            Keena Kalaiaina, Feberuari 15, 1897.

                                                                                                            2638-3t

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ua hookohuia aku i keia la o MAX MATTSON, ESQ,. i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Huelo, Apana o Makawao, Mokupuni o Maui, ma kahi o D. M. Kalama. Esq., i waiho mai.

                                                                                                            J. A. KING

                                                                                                            Kuhina Kalaiaina

                                                                                                            Keena Kalaiaina. Feberuari 9, 1897.

                                                                                                            2637-3t

 

OLELO HOOLAHA HUI I HOOHUIIA

 

Ma ka hana o ka Hui Alahao Hawaii.

            Oiai, ua waiho mai ka Hui Alahao Hawaii, he Hui i hoohuia i kukuluia a i ku hoi malalo o ka mana o na Kanawai o Ko Hawaii Pae Aina, elike me ke Kanawai ma ia mea, ma keia Keena o ke Kuhina Kalaiaina. he Noi no ka hoopau ana i ua Hui la, me kekahi palapala hoike i hoopili pu ia aku me ia, elike me ke kauoha a ke Kanawai.

            Nolaila, ke hoolahaia aku nei ma keia i kekahi mea a i ka poe apau i loaa na kuleana, ma keia ame keia ano. maloko o ua Hui la, e waihoia mai na kue ana no ka aeia ana o keia noi. maloko nei o ke Keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka Poalua. la 9 o Maraki 1897, a mamua ae pana o ia wa, a o kela ame keia mea i makemake e loheia kana hoakaka ma ia mea, e hele kino mai no ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei. ma ka Hale Oihana Hooko, Honolulu. ma ka hora 10 A. M. oua la ʻia, e hoike mai i kumu e ae ole ia ai ua Noi la.

                                                                                                            J. A. KING

                                                                                                            Kuhina Kalaiaina

                                                                                                            Keena Kalaiaina, Ianuari 4, 1897

                                                                                                            2632-9ts

 

HOOLAHA HUI I HOOHUIIA

MA KA HANA NO KA HOOPAU ANA

I KA HUI MAHIKO O PAUKAA

 

            Oiai ua waiho mai ia ka Hui Mahiko o Paukaa, he Hui i Hoohuiia i kukulu ia a e ku ana malalo a mamuli o ka mana o na Kanawai o Ko Hawaii Pae Aina, elike me ke Kanawai e pili ana ia hana, he palapala noi ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina, no ka hoopau ana i ua hui la, me kekahi palapala hoike i hoopili pu ia me ia, elike me ke koi a ke kanawai.

            Nolaila, ke hoolahaia aku nei ma keia i kela kanaka ame keia kanaka, a i na kanaka nohoi apau loa, i loaa na kuleana ma kela ame keia ano, iloko o ua hui la, he mea pono ke waihoia mai na olelo kue no ka aeia ana o ua noi la, maloko nei o ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka Poakolu la 14 o Aperila, A. D. 1897, a mamua paha oia la, a o kela ame @@@ @@@ @@@ makemake ana e hooloheia ma na hana la, @ hele kino mai na ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei ma ka Hale Oihana Hooko, Honolulu, ma ka hora 10 A. M. o ua la ua e hoike mai i kumu nokeaha ia e ae ole ia ai ia noi.

                                                                                                            J. A. KING

                                                                                                            Kuina Kalaiaina

                                                                                                            Keena Kalaiaina, Feberuari 6, 1897.

                                                                                                            2637-9t

 

HOOLAHA NO NA AINA AUPUNI

 

            Ma ka Poaono, Maraki 29 ae nei, hora 12 awakea ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu e kuaiia aku ai ka Hoolimalima i ikeia ka lii o Kapoina ma Waiehu, Maui, e komo pu ana me na "Aina" Poalima, a maloko o laila he aneane 15 eka, oi iki aku a emi mai paha.

            Manawa-21 makahiki.

            E hookaa mua ia ana i keia ame keia hapalua makahiki.

                                                                                                            J. F. BROWN.

                                                                                                            Agena no na Aina Aupuni

                                                                                                            Keena Aina Aupuni, Honolulu Feb. 23. 1897

                                                                                                            2639-td

 

HOOLAHA O NA AINA AUPUNI.

 

            Ke hoolahaia aku nei ma keia, ua weheia no ke noiia ana mai, keia mau Apana aina ma Hamakua, Hawaii. ma ka la 15 o Ianuari. 1897, a e Kuai Kudala akea ia aku ana, ma ka Poaono, Maraki 6, ae nei, ma ka hora 12 awakea, ma ke Keene Oihana o Chas. Williams, Honokaa, malalo o na kumu i hoakakaia maloko o ka Olelo Hoolaha no na Aina Aupuni, e hoike ana ua weheia ia mau apana aina no ke Kuai.

KII      Ka       Kumu

Apana  Aina    Kahi    Nui      Kuai Oi.

10        11        Paauilo                        26.00   $325.00

11        11        Paauilo                        30.00   375.00

 

            Aole e aeia kekahi kanaka e kuai a oi aku mamua o hookahi apana. He mea pono ke loaa i na poe e kua ana na pono i hoakakaia, a e hana hoi kekahi olelo hoike i hoohikiia, elike me ia kauohaia no na Poe Kuai Kuleana Aina ma ke Dala Kuike, malalo o ke Kanawai o 1895. E hookaa koke ia mai ka akahi hapaha o ke kumukuai mahope iho o ka lilo ana.

            E loaa no na kii o na Apana Aina maluna ae ame na olelo hoakaka hou aku, ma ke Keena Aina, ma Honolulu. a i ole ia, ma ke Keena o Chas. Williams, Hope Agena, Honokaa, Hamakua, Hawaii.

                                                                                                            J. F. BROWN

                                                                                                            Agena o na Aina Aupuni.

                                                                                                            Keena Aina Aupuni, Honolulu, Feb. 23, 1897

                                                                                                            2639-td

 

HOOLIMALIMA AINA AUPUNI.

 

            Ma ka Poaono, Maraki 6, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kuaiia aku ai ka hoolimalima o kekahi Apana Aina ma Pouhala, Waikele, Ewa, nona ka laula ma ke Alanui Aupuni he 75 kapuai, a nona ka hohonu he 100 kapuai makai o laila.

            Manawa Hoolimalima: 15 makahiki, Uku Hoolimalima oi aku maluna o $50.00 no ka makahiki hookahi, e hookaa mua ia ana i kela ame keia hapalua makahiki.

                                                                                                            J. F. BROWN

                                                                                                            Agena no na Aina Aupuni.

                                                                                                            2637-td

 

KEENA O KA PAPA OLA.

Honolulu, K. H. P. A., Feb. 10. 1897.

            Ma kekahi halawai ana o ka Papa i malamaia i keia la, ua kohoia o Henry E. Cooper, Esq., i Peresidena no ka Papa Ola, ma kahi o W. O. Kamika i waiho mai.

                                                                                                            CHARLES WILCOX

                                                                                                            Kakauolelo o ka Papa.

                                                                                                            2637-3t

 

AHA KAAPUNI O KA MAHELE.

            Kaapuni Eha. Ko Hawaii Pae Aina.

            Ma ke Keena. Ma ka hooponopono

            Waiwai. Ma ka Hana o ka Waiwai

            Honokoa (k), no Moaula, Kau.

            Hawaii, i make kauoha ole. Kauoha

            Hoolaha no ke Noi Hooponopono

            Waiwai.

            Ma ka lehulehu ame ka waihoia ana mai o ke Noi a I. IKAAKA. o Kau. Hawaii. e olelo ana. ua make kauoha ole o HONOKOA o Moaula. Kau. Hawaii. ma Kau. Hawaii. ma ka la 2 o Ianuari. 1897. me ka waiho ana iho he waiwai maloko o ko Hawaii Pae Aina nei i kupono ke hoponoponoia, a e nonoi ana e hoopukaia na Palapala Lunahooponopono Waiwai ia I. IKAAKA.

            Ua kauohaia o ka POAONO la 10 o Aperila A.D. 1897, ma ka hora 10 A.M. oia ka wa e holoheia ai ua Noi la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha Hookolokolo ma Kailua, Kona Akau, Hawaii, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai a e hoike mai ai na mea apau i kumu, ina he kumu ka lakou. nokeaha, la e ae ole ia a ke Noi.

            Hanaia Hilo, K. H. P. A. Feberuari 15, 1897.

Na Ka Aha:

DANIEL PORTER

2639-3t            Kakauolelo.

 

            He mea pono i kela ame keia ohana ke laa ona laau lapaau mama no na maʻi o ka opu. I laau lapaau puhili ole no ka "Moku ino loa o ka lepo" (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera, ame na maʻi apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer). Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i keia ame keia la. ma na aina apau o ka honua nei. O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Hollister. ka Agena.

 

KA NUPEPA KUOKOA

No ka Makahiki----$2.00

No Eono Mahina----$1.00

Kuike ka Rula.

 

@@@@         1 Pule  2 Pule  3 Pule  4 Pule  5 Pule  6 Pule

ANA

Iniha                $1.30   $2.00   $2.00   $3.00   $3.30   $@.@@         

Iniha                2.00     2.75     3.00     4.00     4.50     @.00

Iniha                2.50     3.50     4.50     5.00     5.75     6.00    

Iniha                3.00     4.00     5.50     5.00     6.75     7.50

Iniha                3.@0   4.75     6.00     7.00     8.00     9.00

Iniha                4.00     6.50     7.00     @.@@9.00     10.00

 

            O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna a mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aole hookomo ia.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

C.G. BALLENTYNE

JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.

Honolulu, Oahu.

 

POALIMA:    :FEBERUARI 26, 1897.

 

            Ma ko makou pepa o keia pule ae, e hoike aku ai makou i ko makou manao alakai. no ka mea e pili ana i na lono i loaa mai nei ia kakou no kekahi ano o ka huakai a Liliuokalani ma Amerika Huiia, elike me ia a makou e hoolaha aku nei ma ko makou pepa o keia la, malalo o ke poo "Liliuokalani ma Wasinetona."

 

Ka Hoohui Aupuni me Iapana.

 

            "Ke manao nei makou, me ka nana ole ae no ka pono pili dala, e loaa mai ana a e loaa ole mai ana paha ia kakou, ua ahona e hoohui kakou me Iapana, ina aohe manaolana ana i koe no ka pono e loaa mai ana ia kakou." O keia kekahi o na mamala olelo a makou i ike iho ai maloko o ka Poakahi nei, Feb. 22, no ka mea hoi e pili ana i ka "hoohuiaina me Iapana." O keia mau mamala olelo, ke koi maopopo mai nei ia, ia kakou he mea maikai loa no kakou nei e hoohuiia aku me Iapana, ina no he pomaikai kekahi e loaa mai ana ia kakou a i ole ia, he pomaikai ole paha. Noalaila, o ka ninau pili pomaikai e loaa mai ana ia Hawaii nei ma keia hoohui ana me Iapana, aole ia he ninau waiwai nui na kakou e noonoo ai, aka, o ka hui aku o Hawaii nei me Iapana, ina he pomaikai a pomaikai ole paha ke loaa mai ana ia kakou, oia ka mea nui.

            Aole hiki ia makou ke hoole aku, aole o Iapana he Aupuni i helu ole ia i keia la, mawaena o na Aupuni holomua loa o ke ao nei. Ke ku nei o Iapana i keia la, ma ke ano oia kekahi o na Aupuni i lawe ae i na keehina hana holomua, e like me na Aupuni nui o Europa ame Amerika nohoi. A o ko kakou hoohuila ana aku me keia Aupuni holomua, e like me ka ka hoaloha nupepa e hoomaikeike mai nei, manao makou he koi kupono no ia e koiia mai ai ka lahui Hawaii e haawi aku i na noonoo ana, no ka pono ame ka pono ole oia hana, ka maikai ame ka maikai ole, ka waiwai ame ka waiwai ole paha.

            A oiai, ua lilo keia kumuhana hoohui Aupuni me Iapana, i lei hanohano no ka hoaloha nupepa Ka Makaainana e keha ai. no kona kipapa ana mai he alahele no ko Hawaii nei huli ana aku a nana ia Iapana i hoa hui nona e hoohuiia aku ai, nolaila ke haawi nei makou i ka mahalo ana nona.

            "Nolaila," wahi a ka hoaloha i hookuu mai ai i kona manao hope, "ma ko kakou ano makee lahui, aole loa i Amerika Huipuia ko kakou puuhona, o hoohalikeia kakou me na Ilikini ame na paele, aka, aia ae no ia ke aupuni pookela o kanaka liilii ma ko kakou komohana loa aku nei. Ke @le ko kakou kulana kuokoa, ua ahona aku ilaila kakou e hoao ai."

            Ua maopopo loa, e kaualako ana ka hoaloha Makaainana i kekahi poe kakaikahi wale mawaena o ka lahui Hawaii e hoolilo ia lakou iho i poe makaainana Iapana, a o ka ke Kuokoa hoi e koi mau nei, he oi ka pono ke hoohuliia aku kakou me Amerika Huipuia, kahi i hiki ai i na paele ke koho balota i ko lakou mau luna Aupuni ponoi, elike me ka hiki i ka ili keokeo ke hana ia hana malaila, a hiki pu hoi i na Ilikini ahiu ole ke hana aku ia pomaikai o ke koho balota ana. O keia pomaikai koho balota no na luna Aupuni, elike me ko Amerika, a makou hoi e kau nui nei e loaa mai ia i na kanaka Hawaii, aole ia he pomaikai e loaa ana ma Iapana, O ka loaa ana mai o keia pomaikai koho balota akea i na kanaka Hawaii no ke koho ana i ko lakou mau luna Aupuni, ma ka balota ana, oia kekahi o na pomaikai ano nui loa a makou e koi nei he mea pono ia kakou ke hoohui aku me Amerika Huipuiia.

            Nolaila, eia na kulana i laweia ae e makou ame ka hoaloha nupepa ka Makaainana:

            He nupepa Hoohui Aina no Ka Makaainana, elike ia no me ka nupepa Kuokoa Ke makemake nei no nae ka nupepa Ka Makaainana o Iapana ko kakou Aupuni e hoohuiia aku ai oiai hoi ke Kukoa e kuhikuhi nei o Amerika Huipuiia ke Aupuni kupono @ Hawaii e hoohui aku ai Ke olelo nei ka hoaloha Ka Makaainana ina no he pomaikai dala a pomaikai dala, ole paha ke loaa mai ana ia kakou, pono no ia kakou ke hoohui aku me iapana i ke olelo nei hoi ke Kuokoa. mamuli o ko kakou hoohuiia anaʻku me Amerika e oi loa aku ai ka hooluʻe mahuahua ia ana mai o na hana e hooulu mai ana he pomaikai dala maluna o Hawaii nei. me ka loaa pono ana o ka pomaikai koho balota i na kanaka Hawaii no ko lakou mau luna Aupuni.

 

Make o Mr. Goodale.

 

            O Warren Goodale, oia kekahi o na haole kamaaina kahiko loa o Hawaii nei. Ma ka po Poakahi nei, ua kailiia ae la kona hanu ola ma ke kihi o ke Alanui Kuakini. A penei ka moolelo i loaa mai ai ia makou:

            Ma kela Poaono aku nei, hoea mai la oia no Honolulu nei, mai Hawaii mai, maluna mai o ka mokuahi Kinau, Ua holo mai oia e laulima pu ma ka halawai a "Na Keiki o ke Kaua Hookahuli Aupuni o Amerika", i malamaia ai ma ka hale noho o P.C. Jones, ma ke Alanui Kuakini, ma ka po o ka Poakahi nei. Ua hoea oia ma ia wahi ia po, ua noho no oia e nana a pau pono na hana, a mamua o ka "paina" ana, ua haalele aku la oia ia wahi. iloko nohoi o ka aʻua ana a na hoaloha he nui. Aka, i kona hoi ana mai a ma ke kihi o ke Alanui Kuakini e pili ana me ke Alanui Nuuanu, ku iho la ia, a oia nohoi ka wa e iho mai ana ke kaa hapaumi.          ua ike mai la ke kalaiwa i keia kanaka e ku ana ma ke kihi o ke alanui, e oni kunewanewa ana pae, a ike mai la ia i ka hina ana iho ilailo. Holo mai la hoi ke kaa a ku iho la o Mr. Sorenson, ka mea e kau ana iluna o ke kaa, i ke kalaiwa e hoike aku ia P.C. Jones no keia poino. Ua haha iho la o Mr. Sorenson i ka pana o ka lima o Mr. Goodale, a ike iho la ia ua hala ka hanu, ke ola o ke kanaka.

            Me ka hoolele ole ia ana o ke pioo o ka poe e noho ana ma ke anaina halawai maloko o ka hale o Mr. Jones, ua ku ae la ia keonimana me na kauka Wood ame J.S. B. Pratt a haalele iho la i ka hale a hele aku la me ka awiwi no kahi e waiho ana ke kino make.

            Ua maneleia ke kino a ka hale o ka Lunakanawai Kiekie, a malaila i waiho ia ai a hiki i ka wa i kaa ae ai na hooponoponoia ana e H. H. Williams, a laweia aku la i kona wahi, malaila i "iʻa loa" ia ai.

 

HOʻI HOU I KE EHU ME MOI LA.

 

            Ma ke kakahiaka Sabati aku nei. ma ke ku ana mai o ka mokuahi "Malulani" mai Kauai mai, i hoea mai ai ka Makai Nui o Kauai, oia o J. H. Coney, me ke pio, Patrick Cullen.

            Ma kona wa i laweia ae ai a ka Halewai, ua ninaninauia aku la oia e kekahi mea kakau nupepa no kekahi mau mea e pili ana iaia iho, a ua hoike mai la oia ma ke ano nui:

            Ma ka la 3 o Novemaba o ka makahiki i hala i haalele iho ai oia iaHonolulu nei no na kaiaulu o Kauai. maluna o ka mokuahi Waialeale, Ma ia po no. ku aku la ka moku i Kilauea. Kauai, a lele oia i uka, Malaila oia i hoaumoe ai. I kekahi la ae, hele aku la oia i Haena, e kiei la ae, hele aku la oia i Haena, e kiei ana i "na hale o Naue i ke kai." Mai laila aku hele loa oia a hoea i Honokoa, Malaila hoaumoe oia ia po. Ma ka la 6 ae hoea loa oia i ke awawa o Kalalau, a oia kona wahi i noho ai. Noho pu oia ilaila me kana wahine ame ka laua mau keiki no ekolu mahina.

            Hoike mai la oia, o ke kumu nui o kona mahuka ana mailoko aku o ka halepaahao mamuli ia o kona aloha loa i kana keikikane. Oiai, ma kona wa e paa ana ma Kawa nei, ua kauoha aku la ia i kana wahine e noho ana ma Kauai, e lawe mai oia i ua wahi keiki la, aka, i ka holo ana mai nae a ka wahine. ua lawe mai la oia i ke kaikamahine a haalele aku la i ke keikikane i Kalalau. Ua kauoha hou oia i ka wahine e kii i ua keiki la, aka, mai ia la i haalele iho ai ka wahine ia Honolulu, nei a hiki i ka la ana (Pat Cullen) i kau ai iluna o ka Waialeale, aole i hoea hou mai ka wahine me ke keiki ana i makemake loa ai e ike, nolaila, na uluku loa kona noonoo e holo kino maoli no i Kauai e ike ai i ke keiki. A pela iho la i mahuka aku ai oia mai ka halepaahao aku.

            Hoike mai la nohoi oia i ke ano o kona hopuia ana a paa: Oiai ia ame ka lehulehu o kona poe hoaloha e noho ana maloko o ka hale o kekahi wahine i pili i kana wahine, ma ke ahiahi o ka la 15 o keia mahina, ma kekahi oawa o na "Pali nihoniho" o Kalalau. e nana ana hoi i na hana a kekahi anaina hula, ua loheia ae la ka hooho ia ana a kekahi mea ma ke kahea ana ae "Makai?" Ia wa no oia i lele aku ai e hopu i kana pu, aka, ua paa e aku ia nae ia ia Coney a kauila aku ia ka pu panapana ma kona poo, me ke kauoha ana iaia e hookuu iho i kona mau lima ilalo. Ua hoike mai ia, aia he 60 ka nui o na kanaka e noho mai la i keia wa ma Kalalau. I kona ninauia anaʻku no ka mea e pili ana ia Koolau, ua olelo mai oia, aole oia i ike iki iaia. Ua manao loa ia ua make oia.

           

Liliuokalani ma Wasinetona.

Hooleia ka Oiaio o ka Palapala Haalele Nohoalii.

Pioo Nui na Poai Kalaiaina o Wasinetona.

Ka Puana a ka Moe. Heaha ia?

 

(Unuhiia mai ka Nupepa P.C. Advertiser mai o Feb. 20.)

 

            Nu Ioka. Feb 7. Penei ka hoike a kekahi lono mai Wasinetona mai a i ka nupepa Sun: I kela ame keia la. ua pahoia loa aeʻla na noonooia ana. Ua hoea mai nei o Liliuokalani, ka Moiwahine o Hawaii, i hoohauleia mai luna mai o kona nohoalii, i Wasinetona nei no na hana pili Aupuni. Ua hoole oia i ka ike ana mai i na poe ninaninau a nowelo aku iaia, a ua uhi paa ia oia e ke koloka o ka noho hamau ana, ma kela ame keia keehina hana ana e lawelawe aku ai. Penei ka olelo a Kakauolelo Palmer i keia po: "Ano, aole oʻu makemake ia oe e hoomaopopopop mai, eia au ke hoike leo maoli aku nei i ua mea i noonooia e Ka Moiwahine, i koʻu olelo ana aku ia oe, eia kaʻu mea i makemake loa ai e ike, e hanaia aku ana e keia Aha Poo Aupuni e noho nei i keia wa, a i ole ia, e ka Aha Poo Aupuni paha e noho mai ana ma keia mua iho, I mea hoi e ike ai na kanaka o Amerika Huiia no ka mea e pili ana i ke ano o ke Aupuni e ku nei i keia wa ma Hawaii, manao aku he hana naauao na ka Peresidena ka hookohu ana i ekolu Komisina, i hookahi kanaka mailoko mai o kela ame keia o na aoao kalaiaina nui elua, a i hookahi kanaka kuokoa pili aoao kalaiaina ole, no ka noii ana ma na hana ma Hawaii a hoike mai hoi i ke kupono o ka hoomau ana aku i na launa pili Aupuni ana me ia Aupuni, elike me ia e ku nei i keia wa, Ma koʻu manao, e ikeaia ana imua o ka malamalama kekahi mau mea hoolele hauli, kekahi mea hoi e puiwa ai na kanaka o keia aina."

            "O ke kohoia ana ona Aha Ninaniau, a o kekahi Komisina paha, oia anei ka ka Moiwahine (i pau) i imi mai nei ia nei?" i ninauia aku ai oia, "Ua hai aku la au ia oe i koʻu manao ponoi iho, a aole o ko ka "Moiwahine." wahi ana (Palmer).

            No ka mea hoi e pili ana no ka ninau hoohui Aupuni, penei ka olelo a Kakauolelo Palmer: "O ka Hoohui Aupuni, i kaohiia ai e Peresidena Kalivalana no ka manawa, ua make loa i keia wa no ka wa mau loa, oiai aole wahi mea e pakele ai ia mailoko mai o keia mau kulana elua: Ka mua, o na kanaka maoli koho balota, he 10,000 ka nui. i hooneleia i keia wa e ka hapa uuku. he 637 wale no o lakou i loaa keia pono, mamuli o ka hoike huahelu pili Aupuni o 1893. e loaa hou auanei ia lakou keia pono koho balota; elua, e hooleia no auanei na poe kanaka maoli koho balota, he 10,000 ka nui, i ka pono o ka hoike akea ana i ko lakou manao ma ka pahu balota, E hauhoaia ana lakou a paa me na kupee ame na pu, elike no me ko lakou ano i keia la, Ua ike maka au i kekahi mau kino kanaka kilakila o ka lahui Hawaii e hana ana ma na alanui me ka lawe ana i poka ame ke kaulahao, a o ke kumu, oia ko lakou kupaa mamuli o Liliuokalani. Ina e hoomauia aku ana keia ano hana. aole loa ka lahui Amerika, me ka nana ole i ka aoao kalaiaina, e noho mana mai ana maluna o lakou, e ae ia poe (Hawaii) e komo mai iloko o keia Poai Huiia i ku i ka nani ame ka hanohano. mamuli o ke koho balota ana a ka poe nana lakou e hookaumaha la, no ke kumu hoi, ua iini keia poe hope o hookuuia ae lakou mailoko mai o na hopena o ka lakou mau hana kipi ponoi ame ko lakou hewa."

 

WAHAHEE O SIR JULE.

 

            Nu Ioka. Feb. 11, Penei ka olelo a ka mea kakau o ka nupepa Sun (La) mai Wasinetona mai: I ka wa a ke "Alii" Liluokalani, Moiwahine i pau o ko Hawaii Pae Aina, i hoea mai ai i Wasinetona nei, ekolu pule i hala ae nei a kipaku aku la i "kona hoaloha nui a maikai," oia o Grover Cleveland. no ke kahua lawaia ma Viriginia, elike nohoi me kana i kaiehu aku ai iaia, he mau hebedoma kakaikahi i hala ae nei, i kahi lawaia ma Carolina Hema, i mea hoi nona (Kalivalana) e pakele ai mai iaia aku (Liliu) ua manaolana no ma ia wa, na hoea mai oia ia nei no ka hana pili Aupuni.

            Aole hiki i ka Peresidena ke alo i ka hui ana me ia, a na maopopo e noho ana oia ia nei a hiki i ka wa e hoonoho pili oihana ia ai ka Peresidena hou. Aole loa ka Moiwahine i pau i hele iki aku mawaho o kona rumi, no kahi wahi e ae, koe wale no kona hele ana aku i ka Hale Keokeo ame ka hele ana i ka halepule, Aole oia i ike i ka Hale Poo Aupuni, a i kahi mau hale oihana e ae paha o ka lehulehu, aka nae, ua paapaahana loa oia ma kekahi mea, Ma keia la ua hoopaki mai ia kana kakauolelo , a i ole ia, kana puuku paha, oia o Julius Palmer, he wahi olelo kahoahoa oolea, ua hoea mai nei i Wasinetona nei ke "Alii", o ka inoa keia ana e hea ai nona, ke ole oia e hookomo i ka huaolelo Moiwahine, ma kekahi hana pili Aupuni. Ua loaa mai la keia mau olelo mamuli o ka hoolahaia ana o ka palapala haalele noholii i kakauia ma ka la 24 o Ianuari, 1893. maloko o kekahi nupepa puka ahiahi, me kekahi manao hoakaka hoi, e olelo ana, aole no i maopopopo loa ke kumu oiaio o ka huakai mai nei a ka Moiwahine (Queen) i Wasinetona nei, Ua hoike ae o Kakauolelo Palmer he palapala epa, @@@@ pala haalele nohoalii, aole he w@@@@ nona ka inoa o Liluokalani @@@ @@@@ ka mea i hookikinaia mamuli @@@@ ika @@@@@@ e haalele a na ka@@@@ ma me ka oiaio ma ke @@@ kahi i loaa iaia, e hoole ana ma ke kanawai o na palai @@@@, "Aole loa he wahi iki @ @@@@ i kakauia iho ai ia mea a @@@@ e paa ana ka palapala imua @@@… Kaulike. Ua hookikinau ma @@@ @@@@ kakau ana i na palapala ua halike mai la oia i ka poe i kaa ke koʻikoʻi o ka hopukaia ma palapala la, ma ke ano he poo @@@ wale haalele, he poe hoo@@@@@ poe puhi ino", etc.

            Alaila, haawi mai la oia i ke @@@ olelo hoakaka: "O ka noho kiekie ke Alii Liliuokalani o Hawaii @@@ @@@@ keia kulanakauhale, ua hoala na manao aloha laulaha manaolana na kanaka apau, Aole hiki ke K@@@@ ia ka oiaio o keia mea, Ua like @@@@@@ mahiehie o keia mea iaʻu, ma k@@@ kanaka Amerika, elike noho ma haawina hookahi i loaa iaia, ma @ @@ ano Moiwahine a wahine hoi @@@@@ ana oia i kela ame keia la i kona manao mahalo nui no na hoike na @@@@ maikai i waihoia aku imua ona aka nae ua hiki ole iaia ke apo mai i ka hapalua oia mau mea, Aka, makemake au e hai aku, o kela palapala haalele nohoalii i oleloia ai, he wahi palapala manao kanawai ia i hakuia e A. S. Hartwell, ka loio poo o kekahi hu na poe kanu ko ame ua loio keha nei ia lakou iho, ma ke ano ka Rep. balika Hawaii.

            "E hoike moakaka loa aku hoi au ia oe, ina o kou makemake ia, Uamanaoio anei au, aole loa ka Moiwahine o Hawaii i haawi he haalele nohea ku i ke kanawai, a eia no oia ke ku nei i keia wa ma ke ano oia no ka "Moi Oiaio" (Lawful ruler) ina nohoi e hookaulua ana ia i kana koi ana ma i kana mau koi kuleana oiaio? O ke manaoio maoli no ia, Ma ka la 7 o Ianuari, ua hopuia oia no kekahi haw@ i maopopo ole maoli kona ano, lawe oia malalo o ka ikaika a hoopaa hookahi ia maloko o ka Halealii Iolai i kapaia i keia wa, ka Hale Oihana Hooko. Oia wale no a e maʻi ana he oia, ma ia wa, a e aneane ana pali ilaila, ka wa hoi ia i makemake loa ia ai na kokua ana a Kuhina Willis mea e hiki ai ke kapaeia aku ka luka mainoino laulaha ia ana o na kanaka kela ame keia lahui, i manaoia e kupaa ana mamuli o ka Moi Kumukanawai Ua hoopaaia nohoi na poe pio, iloko o ko lakou mau rumi e ko lakou poe lunapaahao i ole ia, e laweia ana lakou waho a liia e ka poe i oleloia, he poe Repubalika.

            "Maloko o keia mau mea, me kekahi hoaloha ole no ke aʻo ana aku iaia na haiia mai la iaia, o ka poe ana i aloha loa ai, kona poe hoaloha ponoi hoi e kali ana lakou no ke kau ana aku o ka make, a o ka mea wale no e pakele a ko lakou mau ola, oia kona haalele ana i ka nohoalii, Ua maopopo no i kela poe wailana aina (adventurers) ke ano o ka lakou pio, oiai, ina no lakou i oleie aku lima ona no kona make koke ana aole hiki ia lakou ke hookomo aku i ka weli iloko ona, aka, no ka hoola ana ae i ka poe ana i aloha ai, ua ka kauinoa iho la ia i na palapala i hoolahaia ai e oe.

            "Aka, he waiwai ole no kela kakauinoa ana, ina no e laweia ana ia e kekahi kanaka hoililii i na kakaulima o na poe kaulana, Aole ia o ke kakauinoa pili oihana, Aole he wahine i ikeia ma ka inoa o Liliuokalani Dominis, aole no he kanaka ma ia inoa a hiki i keia ia, Iloko o ko lakou pakela makaala loa ana, ma kahi o ko lakou lawe ana aku i kona kakauinoa ana ma ka inoa Liliuokalani Regina, he kakauinoa hookahi wale no e paa ai kekahi palapala. ina hoi ia he palapala ku i ke kanawai. ua manao iho la lakou e aʻu aku iaia, i ka haawina lokomaikai e ka hoohaahaa ana iaia, ma ke noi ana aku i kona kakauinoa ma o ka inoa la Mrs. Dominis. He wahi pono uuku loa paha ko lakou ma keia mea, ke hoopaapaa kanawai maoli ia keia, Ua pakeu pali wale aku keia hana ana a lakou. Aole loa he ninau i holo kona hooponoponoia ana, aia wale no a hooholoia me ka pololei, a he mea pono ke noonoo hou ia ka ninau Hawaii me ka pololei. oia ka manao o na kanaka he nui loa o Amerika Huiia nei.

            "Maloko o kekahi moolelo i aponoia e ke Aupuni, i kakauia e kekahi kanaka o ka aoao kue, oia o W.A. Alexander, a i hoolahaia no ka pono o ka Papa Hoonaauao Hawaii, ua ike au ma ka aoao mua. I kekahi kii maikai loa aʻu i ike ai no ke Alii, ka Moiwahine Liliuokalani, A ma ka hope o na wahi buke ia, ua ike au he ekolu aoao i paa pono no kona mookuauahu ma lalani pololei, no hookahi haneri makahiki mailoko mai o ka ohana i nohoalii ma Hawaii. Ua pololei loa ka lilo ana o kona kii ma ka hoomaka ana o ka buke. oiai ua ikeia o Liliuokalani iloko o na makahiki he lehulehu mamua o kona nohoalii ana, a ma kona wa nohoi i kau ae ai maluna o ka nohoalii, ma ke ano he paterona ihe mea alakai) ia no ka ike haku mele, k@ hana hoonaauao ame na hana noeau. O ka manawa wale no ana i ae ai e haawi i hookipa akea maoli maloko nei o keia kulanakauhale. i kekahi kula no ia, a o kona manawa wale no hoi ia i kamailio akea ai ma Amerika nei, a no ka hoohoihoi ana hoi la i na haumana, Aka, aia maloko o kela me olelo, ua heluhelu au, he hana kahiko loa a he kanawai maa mau nohoi ia ma Hawaii, aole loa e hiki ke hooha@@ kiekie i loaa ai iaia mamuli o kona hanau ana. Ke makemake nei na hoaloha o Liliuokalani ma Amerika nei a ma Hawaii nohoi, e ku hoike no keia mea"

            Ma ka hora 7:30 o ke kakahiaka Poakahi nei, loaa aku la ke kino make o kekahi wahine Iapana, o Teru ka inoa, e lewalewa ana iluna o ka mokukuna Kulamanu, e kokoke ana i ka makeke kahiko, O ke kaula i nakiikiia ai ma ka a i o ua wahine la, aole ia ma ke ano he kaula kipuka holo e paa ai ka puu, aka, ua pokaa wale ia ae no ma ka a i no elua manawa, Aole nohoi i ikeia na helehelena o ka make o ke ano kaawe maoli maluna ona: nolaila, ua manao wale ia ua pepehi maoli la ke kumu o kona make ana.