Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 12, 19 March 1897 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE]

KA MEA HUNA POHIHIHI

; *c- ~A> .V---'v*a F<>><r,'a ic i.aA-.w MOKINA XVIII. Ka manao ehaeha walohia—E ke kiai. heaha ko ka pe?—Ka mea huna pohihihi—Ka makuahine ame ke kaikamahine. ! ke£a wa i pane mai ai o Alsmira imua o kdtia iuaui makuahine": "E Mama; ke ike to nei au me Ka maopopo loa i ke kumu nu» o kou hoike ole ana mai ia'» no kou kulana oiaio e noho nei ma Ladana nei. O! K kuu Mama. nani ka nui ko'u aloha nou!" A o kona wa ia i puliki hou mai ai i na lima o kona makuahine. "Nolaila." wahi a ka Lede Beatirisia i pane aku ai imua o kana kaikamahine. "e hoomaopopo pu iho oe i ke kumu o ko'u puiwa ana i ko'u wa i ike ai ia oe e noho pu ana me ka Haku Tereveliana i keia ahiahi. maloko o ka hale-keaka." 'Ae—e Mamā. Aka. ua hewa ole no nae o Papa. Manaoio no au aole oia i manao iki e hoopoino i ke ola o kona nlakuakane hoahanau." "l'a pololei kau olelo. e kuu lei. Aka. e hai aku au ia oe me ka ehaeha launa ole o kuu naau. Ma kela po i hanaia ai ke karaima eleele, ua loaa aku la ko oukou makuakane e paa ana oia i kekahi pahi puhaka. a ua moku hoi ke kipoohiwi o ka Haku Tereveliana ia wa. a e kahe ana ke koko. Nolaila. ua komohia kukonukonu maoli ko oukou luaui makuakane. ka'u mea i aloha- ai. iloko o ka pilikia e hiki ole ai iaia ke hooiaio aole nana i hana i kela hana karaima eleele. Aka nae. e kuu \ei. e hoolohe mai oe i ka olelo pale a kou liiaui aloha." I keia wa i hoike aku ai oia imua o Alamira i ka moolelo holookoa e pili ana no ka hanaiā ana o kela karaima, elike nohoi me kau. e kuu makamaka i heluhelu. i ike ai ma na helu o kela makahiki aku nei. a e hoihoi ana no j hoi i ka hanaia ana o ua hewa la | maluna ponoi iho o Adelo. A i ka pau ana o keia hoike ana'ku a ua Lede Beatirisia nei i keia moolelo imua o kana kaikamahine, hoomau aku la oia i ka olelo ana: "Nolniln. e kuu lei. no ka hoopakele ana ae i ko onkou makuakane. i haawi aku ai au i na hoikena manao maikai apau imua o A<lelo. Aia iloko o ka puuwai o kela kanaka kekahi moali hoohuoi. aia he mea huna pohihihi ka kou makuahine e hunakele nei. a oia mea huna, ua pili no ia i ko oukou makuakane. oia hoi o Ceofere tereveliana. I keia ahiahi iho nei, ua ike aku la oia ia oe e noho pu ana me ka Haku Tereveliana, a nana nohoi i hai mai ia'u e nana mai au ia oe, a lie mea oiaio. i ko'u nana ana mai, ike mai -la au-ia oe. Aole i kanamai ko'u puiwa ame ko'u hikilele, a me he mea la ma keia ano e ana o'u i hooiaio loa aku i ka manao hoohuoi iloko o Adelo nou ame a'u. Ke ol.e au e kuhihewa. ua komo ka manaoio iloko ona i keia wa. he pili oe ia'u. a pela hoi au ia o*\ Nolaila. o ka'u e manao nei i-keia wa, e kuu lei. oia ka liaalele koke ana iho o ko oukou luaui mak\iakane ia Enelani nei. a holo aku no ka aina e." "Alaila. e kuu Mama: owau anei ka mea nana i hoouka aku i keia pilikia maluna ou ame Papa. ame o'u mau pokii kaikunane?" i ninau mai ai o Alamira i kona makuahine, me ka hiolo ana iho o kona mau waimaka ma kona niau papalina. "Aole, e kuu keiki—aole. E kala kahiko o Adelo i hoohuoi ai no'u nei. Mamua o kona ike ana ia oe. e kuu Alamira, ua komo mua ka hoohuoi iloko ona no kou luaui nei. O kona ike ana ia oe i keia po. he mea hooiaio wale mai no ia i kona manao hoohuoi. Ma ko'u manao, e hoao ana oia e halawai pu me oe, a e nlnaninau hoi ia oe no kou ano. a heaha la kou pili ia'u. Nolaila, e Alamira. ke manao nei au e hoihoi aku ia oe i keia po i ka'hale: a'ole hoi oe e hoi hou aku me ka Haku I Tereveliana." | "E Mama, aole anei o keia haalele \ honua ana'ku i ka Hakn Terevellana : he mea ia e hooiaio loa ia aku ai ka | manao hoohuoi iloko o ka Haku Ade- | 10. no ka mea e pili ana mawaena ou ; ame a'u." Ua lilo keia pane a Alamira i mea na ka Lede Beatirisia e noonoo ai a | liuliu. olelo mai la oia: '[ ;1 E ke ike,'nei au i ka oiaio | o kan olelo? Aka. heaha la fea hana \ pono?" Alaila. me na onohi maka i hoopiha i ia me na hiohiona o ke kuoo, ame | ka manao kupaa. pane mai la oia i 1 kona luaui makuahine: "E kuu Mama! Ke nonoi aku nej au ia oe. e ae mai no oe. a e hookuu mai ; nohoi oe e noho au me ka Haku Tere- ! veliana. Ua aloha kela eiemakule ia*u. ; a' oa makemake hoi oia e lawe ia'u i | moopuna hookama au nana. No?aila f ' e Mama. malia hoi e hiki ana ia'u ke . hoopaiupalu i kona naau uahoa a lilo [ i naau aloha ia Papa! Eia nohoi ; kahi. aole oia i ike i kou pili ia'u. a | pela nohoi au ia oe. Aole nohoi ia I r ike i ke knmu o kou |naule ana i keia | po, Manao au e hiki ana ia*u ke hoo- | lilo iaia i kanaka naau aloha ia Papa. '■ a hoopau ae ia i kona inaina iaia. Ma-

| ~ ts.> ah e hiki ana ia uk® hana i l hana' E Mama. m* he m«a ta. he I haawina no keia tnai k* v Akua m&i. np. hoi ko's konoia ana e hH«* « T^r* 1 - I*a. ko'u ae ia ana e noho maame ka makemake loa t» keia eiemaku!? a olelo okoa mai oia ia'u. he niakemake loa o;a e hookama ia'u i noopnna r.ana. Ma ko'u manaoio ua hoo'ina maoli no ka lokomaikai o ke Akua ia'u ma keia alahele no ko'u l?!o ana i mea nana e hoopau ae i ko Papa pilikia, a loaa hoi ka hauoli ia kakou apau." Ua kamailio ua lede opio Aiamira n*f i keia mau huaoleto me ka hoopihaia ann o kona houpo me ke aioha no kona makuakane. kona makuahine ame kona mau pokii kaikunane: a ma ia ano nohoi «a ike iho la oia he hana aloha makua a pokii kana e hana aku ana. a o kona alana ana iaia iho ma ia hana, he hana laahia loa ia ana'e hooko aku ai. No kekahi mau minute i noonoo ai ka I.ede Beatirisia no keia mau olelo a kana kaikamahine. Ke ike la ia i na pilikia he nui e halawal aku ai kana kamalei aioha ma kona alahele. oiai ia e hooko ana i keia hana aloha. Ua ike pono nohoi oia he kanaka naau paakiki loa ka Haku Tereveiiana. O kana kaikamahine lioi. wahi ana i noonoo iho ai, he opiopio loa ia, a pehea la auanei ka nui o kona ikaika e hiki ai iaia ke auamo ae i ka nui o na pilikia e kau mai ana maluna oua: aka. noonoo ae la nae ia no kana kane ame kana mau keiki aku i koe, ua ulu mai la ka noonoo iloko ona e ae oin i ka leo noi o kana kaikamahine. Eia nae. mā kahi o kona hoike koke ana aku i konn ae imua o kana kaikamahine. ua i ninau aku la ia: | 'Pehea la e hiki ai ia oe. e Alamira. j ke hana i mea no ka Haku Tereveliana ie haalele iho ai ia Ladaiw.nrf? Malia 1 palia. e makemake loa ana no oia e imi ia'n ma Ladana nei a hiki i ko'u loaa ana: a ma ko'u manawa hoi e loaa ole ai. ka mea ana i manao kuhihewa ai lie wahine hana keaka io au. alaila, e koi ana paha oia ia oe e hele olua i ko kakou home ma kuaaina?" "E Mama: ina ike au. aole e hiki aua ia'u ke hana i ka hana e kinaiia ai kona manao makemake loa e ike ia oe. a pela hoi me Papa, a i ole ia. e ike ana paha au ua komohia ka nianao hoohnoi iloko ona no'u noi. a nou hoi. a he mea hoi ia e ileeia ai ka mea huna a kaua. e kuu Mama. e auamo like aku ai, alaila. e haalele no au iaia a hoi aku no au i ka hale. Aka, uo ka pono o Papa ame o"u mau pokii kaikunane e ae mai oe ia'u. e Mama. e hoao ae hoi au i ka'u wahi pono i manao ai." I keia wa i haloi ae ai na waimaka ma na maka o ka Lede Beatirisia. puai ae la ka ula ohelohelo ma kona mau papalina. hanupanupa ae la kona houpo me na inanao kupouli o ke alōha no kana lei, lalau aku la oia i kana kaikamaliine. puliki mai la iaia i kona poli. a honi iho la. I kela wa hoi, kamailio j iho la ia: "E kuu lei aloha —e kuu Alamiia ke ae aku nei au ia oe me kuu puuwai apau q hoi hou oe me ka Haku Tereveliana. E haalele koke iho olua ia Ladana nei, a e huli hoi loa aku olua no 'ka home kuaaina o ua Haku Tereveliana la. Ae—e kuu keiki—o hoi. a hoomanawauui ia r.a pilikia apau e hnoku'i pu mai ana me oe no ka pono o kou "luāui makuakane ame ou mau pokii kaikunane. Aloha oe. e kuu lei! Aloha oe. i kou hoao ana me kou wahi kino opiopio e mohai ia oe iho ma ke alahele e loaa ai ka palekana ia'u nei, kou luaui makualiine. O! E kuu kamalei aloha! E aloha 'mai no na lani ia oe. Nolaila. e Alamira. aia ke ola.ame ka poino o kykou apau iloko o kou poholima." Mahope iho o keia mau kamakamailio ana. ua hoohala aku la ka makuahine ame ke kaikamahine he hora okoa ma ke kamailio ana ma na mea e ae. A nia ka wa i makaukau ai o Alamira e haalele iho i kona makuahine, ua ku ae la laua iluna. puili aku la ka .mak.ua' i ke keiki, a o ke keiki hoi i kona makuahine, a haawi iho la laua i na muki aloha hope. Alaila. \>lelo aku la ka Lede Beatirisia i kana kaikamahine: "Ke hoi nei oe: nolaila. e makaala loa oe ma na ano apau o ike o Adelo ame ka Haku Tereveliana. eia no o C.eofere Tereveliana, kou makuakane, ke ola nei. I hookahi nohol au manawa e kakau mai ia ia'u i kela ame keia pule. Nolaila. e kuu lei. e hoi oe. Aloha —aloha oe!" Ia wa i haalele iho ai ke kamahele opio o ka po. a huli hoi aku la me ka naau ehaeha no ka hotele. Ua ukaliia aku hoi ia e ka wahine lawelawe o kona luaui makuahine. Ua hoihoi aku la hoi ia a hoea o Alamira i kona nimi. Malaila hookuu aku la oia iaia e noho hookahiHe mea maopopo. ua noho hookahi iho la o Alamlni. me ka hoopiolokeia ana o kona noonew» e na manao pioo he nui. Ua weheia mai la a moakak t imua ona ka mea huoa pohihihi e pili aoa no kona luaui makuakane a pela pu hoi me kona luaui makuahine. (Aole i pau.)

Ma ka la Inehinei i ku mai ai ka mokukaua Amehka "Mariona" ma ke awa o Honolulu nei, a haawl ae la l na kipu aioha i ke Aupuni Repubaiika o Hawaii. ka mea uona ka hae Hawaii Aupuni I kulike me ke kanawai o 1396 aku nei.