Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 16, 16 April 1897 — Page 4

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Rosario Honaker
This work is dedicated to:  Kumu Patrick Makuakane

HAAWINA

 

 

KULA SABATI

 

HAAWINA IV – APERILA 25

 

Ka hoopakele ana ia Petero mailoko mai @ o ka haiepaahao.  Oihana 12:5-17.

 

@ @ ka o Petero maloko o ka @ aka pule ikaika aku la ka @ i ke akaua nona.

 

@ @ ka ua a @ i manao ai e @ mai na ia iwaho, @ po, e moe ana @ @ mawaena o na koa @ @ @ na kaulahao elua i a @ @ mamua o ka paika e malama ana @ kaiepaahao.

 

I @ hea ho anela o ka Kahu i ku @ @ mai ia ka malamalama @ @ halepaahao:  paipai mai ka @ @ @ aoao, hoala mai la @ keai ia.  E ala koke oe.  A @ @ la na kaulahao mai kona lima iho.

 

@ @ mai la ka anela ia ia.  E like oe ia @ iho a e @ i kou kamaa.  Hana iho la no ia pule.  I mai la keia ia ia @ aahu oe i kou kapa a e hahai mai @.

 

@ @ aku la hoi ia iwaho a hahai aku la ia ia.  Aole ia i ke he oiaio ka mea i hanaia mai ai e ka anala:  @ la ia he hihio kana i ike ai.

 

@ @ hala kekahi papa kiai, a me @ o ke papa, a hili aku laua i ka @ @ ke papa, a hili aku laua i ka @ @ hili aku ai i ke kulanahaouhale:  wehe waie mai ka puka no kaua a puka aku la laua mawaho a @ aku la, a hala kekahi alanui:  Haalele kuku iho la ka aneia ia ia.

 

11.  A hoaa ia Petero ka manao maopopo, i hio la ia.  I’a ike maopopo au.  He oiaio no, na hoouna mai ka Haku i @ @ a na hoopakele mai nei @ mai ka liana o Heode, a me ka mamao o pau o na @.

 

12.  I hona hoomaopopo ana ae hele mai ka @ i ka hale o Maria, ka makuwahine o @ i kapaia o Mareko:  he poe nui hoi ka i akoakoa mai malaila e pule ana.

 

13.  I  kona kikeke ana ma ka puka o ka hale hele mai la kekahi kaikamahine e hoolohe o Rode kona inoa.

 

14.  A ike iho la ia i ko Petero leo aoie ia ia wehe i ka puka no ka olioli, holo ahu la oia iloko, a hai aku la i ke ku ana mai o Petero ma ke alo o ka puka.

 

15  I mai la lakou ia ia, Ua hehena oe.  Hoopaa loa aku la kela he oiaio no.  I mai la lakou.  O kona anela.

 

16.  Hoomau aku la o Petero e kikeke ana a wehe ae la lakou a ike aku la ia ia, kahaha iho la ko lakou naau.

 

17.  Peahi mai la me ka lima ia lakou, e noho malie, a hai mai la oia ia lakou i ka lawe ana mai o ka Haku ia ia mailoko mai o ka halepaahao.  I mai la ia.  E hai aku i keia mau mea ia lakoho a me no hoahanau.  Haalele aku la oia ia wahi, a hele aku la i kahi e.

 

PAUKU GULA.  Halelu 34:7.  Hoooana mai la ka anela o Iehova a puni ka poe weliweli iaia, a ua hoopakele hoi ia ia lakou.

 

MANAO NUI.  E pono i na mea popilikia e paulele loa i ko ke Akua hoopakele ana ia lakou.

 

OLELO HOAKAKA.  Ua hoi hou aku o Petero i lerusalema mahope o ko Koronelio hoohuliia ana i ka manaoio, la wa no hoi na nui ko na aina e i hoohuliia i ka manaoio ma Anetioka.  Ua hoouna aku ko ka Ekalesia ma lerusalema ia Barenaba i mea e nanan pono ai i ke ano o keia hana, he maikai paha, he maikai ole paha.  Ua mahalo nui oia i keia ano hana, a kokua nui oia i ka poe imi.  Ua kii oia ia Saule mai Tareso mai, i mea kokua nono, la wa hookahi ua hoomaka o Herode Ageripa e hoomainoino i ko ka Ehalesia ma lerusalema.  O keia Herode ka moopuna o Herode ka nui, nana i pepehi i na pokii ma Betelehema he keiki hanauna oia o kela Herode nanan i pepehi ia loane Bape@.  Ua oki poo oia ia lakobo a hoopaahao ia Petero.  Ua aluka mai na hoahanau a alu like ka pule a kalokalo aku lakoou i ke Akua.  Eia ka moolelo o ko ke Akua hoopakele ana iaia.

 

5.  Petero, i hopuia e Herode me ka manao e hoolealea i ka poe ludaio.  I’a okipoo oia ia lakobo, ko loane kaikuaana.  Aole moakaka ke kumu no keia mau hana okoa ka make o iakobo, ka palekana o Petero.  Ua hooponopono ke Akua i na hana a pau mamuli o ko na naauao a me kona aloha no hoi.  Ua lilo ka lakobo make ana i mea e palekana ai o Petero.  Ua kalii o Herode a pau ka ahaaina moliaola, aiaila na makaukau ia e pepehi ia Petero.  Aka nae ua kalokalo mau na hoahanau i ke Akua e hoopakele ia Petero.  O ke kumu no ko lakou hooikaika oia ko lakou iini nui e lanakila ke Aupuni o ka Haku, aole e hookoia ai ko lakou makemake wale no @6.  Koa- elua mawaho o ka puka komo elua i hoopaaia i kona mau lima elua pakahi me na kaulahao:  oiai ua hiamoe nanahe o Petero.  7, Anela – aole ka ilamuku i makaukau e pepehi iaia: aka nae ka elele mai ka lani mai e hookuu ina iaia.  Halepaahao – ma ka olelo Helene keena paahao:  kahi kaawale no Petero hookahi wale no.  8.  Like – aole i waihoia aku kona maui nahu ua hemo wale no ko ka poa Hinkina i ka wa hiamoe.  Hawele, - a moakaka peia aole he hihio mahni wale keia.  9.  Hihio – elike me ke akaku i oleloia Oih 9:10.  10.  Haalele- pau kona hana mana hoopakeie, no Petero kekahi, ka hana kanaka noonoo pono i koe.  11.  Manao – e noononoo nona iho aole hahai wale i kona mea alakai.  12.  Hele- mamuli o kona noonoo pono i ka hale o Mareko ka hoahanau hanauna o Barenaba malaila i akoakoa mau ai ka poe manaoio ia mau la.  O ka hale paha kahi a lesu i malama ai i ka ahaaina hope loa me kona poe haumane:  o Mareko paha ke kanaka nana i hahai aku ia lesu mahope o kona hopuia ana ma Getesemane.  13.  Kikeke, - no ka mea ua mass mau e paa loa ka puka komo mai ke alanui mai.  Rose, - ka pua rose keia inoa, i malama pono ia kona ala ma keia moolelo.  Ua malama pono oia i kona haawina hana, aole noho nanea wale ma ka halawai haipule.  14.  Olioli, - oia ke kumu no kona haaleie hana i mea e pau ai na pule i hookoia.  He hena, - aole enaena, aka nae, pupule, ike ole.  15.  Anela, - ko Petero kinowaihua, mamuli o ka manao lapuwale, no keia kanaka keia kanaka kona kino lapu e like me kona kino maoli.  16.  Kahaha, - aole no ka ikemaka ana iaia i hoopakeleia mamuli o ko lakou mau pule aka nae i ka ano hana o keia hana mana ma ko ke Akua hoopakele ana ia Petero.  Ua manao e paha lakou na ke Akua e hoopalapalu mai i ko Herode manao uahoa.  17.  Peahi, - no ko lakou walaau nui.  Iakobo, - i kapa ia “ka, hoopone,” ke kaikaina o ka Haku, no na makahili ioihi he poo o ka Ekalesia ma jerusalema.

 

I.         Petero i hooiaia e ka aneia, 5-8.  Owai ka mea nana i hope ia Petero.  Heaha ke kumu no ko Herode pepehi ana ia Iakobo?  A oluolu keia okipoo kanaka, heaha ke kumu no kona pepehi ole ana ia Petero i ka wa koke?  Oiai ua kali oia a hiki i ka pau ana o ka ahaaina moliaola, heaha ka hana o n@hoahanau o Petero?  Aia mahea ko lakou wahi i akoakoa ai?  Ua palekana Ean@i o Petero ke ole na pule ikaika o na hoahanau?  Ua ike anaei oe i ka mana o ka pule ma na palekana e ae?  Ehia mau koa i kiai ai ia Petero?  Heaha kona kulana i ka po mamua o ka la e okipooia ai?  I ka hoia hea ua paiia oia?  Owai ka mea paipai?  Ua hapai anei ka anela a hooku ia Petero?  Heaha kona oleo paipai ia Petero?                                              @ anaei ka

 

II.     D. Petero i alakaaia @@aho o ka hulepaahao, 9-12.  Pehea ko Petero hahai ana i ka anela, me ka moakaka paha, me ke kuluiki paha?  Ua ike anei oia he palekana keia?  Heaha kona manao kuhihewa?  Ehia papa kiai a laua i maalo ai?  I mua o ke panipuka hao, heaha ka hana mana?  Ua nalowale like anei na kek@e imua o kou alo?  Ehia mau alanui a ka anela i alakai ai ia Petero?  No keaha la kona haalele koke ana ia Petero?  Heaha ko Petero mea i hoomaopopo ai?  Heaha ka manaolana o ka poe hudaio?  I ka wa a Petero i hoomaopopo ai i kona paiekana, heaha kona mano i hooko ai?  He hale nui anei ko ka makuahine o Mareko?  Ua hoohuli e anei o Petero ia Mareko i ka manaoio, 1 Pet. 5:13?  Heaho ke @ no ka hoakoa.

 

III. O Petero i kipa e kona po hoaloha, 13-17.  I ka wa a Petero i kikeke ai owai ke kiai puka i hele mai?  Ua kupono anei ka hoomau ana i ka pule me ka malama ole ana i na haawina hana kupono ia wa hookahi?  Hiki anei ke hoomaopopo i ka leo l ka waha mamua o ka hehi ana o na wawae o na makamaka?  E pono anei ke waiho aku i ka noonoo pono no ka nui o ka hoihoi?  E pono anei ke kupaa ma ka manaoio maoli, oiai ua hoole na lehulehu i ke kupono o kou manao?  Pehea e pau ai ka hoopaapaa ana o na hoahanau?  Heaha ko lakou hana kupono e ae, ka hoopaapaa ana paha, ka wehe ana i ka puka paha.  No keaha la ka makahehi ana o na hoahanau?  Ua hoopaa ole anei lakou i ko Petero hoopakeleia ana mamuli o ko lakou mau pule?  Ua waiwai anei na pule i ole manaoia kekahi pane no lakou?  Ua p@@e mai anei ke Akua i MANAO PILI.  1.  Owai kou mea e mahalo nui ai, o Herode anei ka Moi konakona ma kona halealii, a i ole, o Petero paha, ka hauman niolopua ma ka halepaaho?  2.  Ua kupono anei ko ke Akua ae ana’ku i na pilikia o kona poe manaoio?  3.  Ua hoomaopopo anei oe i ko ke Akua makaukau e hoopakele ia oe i keia wa?  4.  Ma ko ke Akua hooponopono ana i na mea a pau, ua haaleleia anei a nalowale he mea hookahi?  5.  Ina paha ua poaeae kou mau pule, pehea e loaa ai he pane moakaka?

 

MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO O KA MAKUPUNI O OAHU

 

Halawai ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Oahu ma ka Luakini o Waianae, Poakolu, Aperila 7, 1897, hora 11 me hapa.  auwina la.

 

Na ka Lunahoomalu mua.  Rev E.S. timoteo i wehe i na hana ma ka malama ana i ka hapa hora haipule.

 

Mahope o ka pau ana o ka hapa hora haipule ua homaopopoia na lala o ka Aha i hiki mai:

 

Ekalesia o Kawaiahao aole kahu D. L. Naone, eleie:  Ekalesia o Kaumakapili Rev. O.H. Gulick ame E.X. Timoteo na komite kiai, a o D.D., Kaelele, ka elele:  Ekalesia o Kalihi ame Moanaina, Rev. C.M. Hyde, komite.  Keawe elele:  Ekalesia o Ewa, Rev. J. M. Ezra, kahu:  J. E. Kahoa elele:  Ekalesia o Waianae, Rev, J. Kekahuna komite:  S. Mapu elele:  Ekalesia o Waialua, Rev. E. S. timoteo kahu:  S. K. Mahoe elele:  Ekalesia o Hauula.  Rev. R. Maka komite:  D. K. Kaapu elele:  Ekalesia o Waikane, Rev James Davis kahu:  S. Kaiwi elele:  ekalesia o Kaneohe, Rev. Moses Kuikahi, kahu:  Iosia Meemano elele:  Ekalesia o Waimanalo, Rev. M. Kuikahi komite:  Naholowaa elele.

 

NA LALA MAU O KA AHA

 

Rev. O. P. Emerson, Rev. C. M. Hyde, Rev. O.  H.  Gulick, Rev. J. Nua, Rev. J. Leadingham ame Rev. R. Maka.

 

Hapai ka Aha i ke koho ana i na luna nui.

 

Ma ka noi a D. L. Noane ua hoomania na luna nui mua.  Oia hoi, Rev. E. S. Timoteo, Lunahoomalu:  a o Rev. J. M. Ezra, ke Kakauolelo.

 

Koho ka Lunahoomalu i na Komite mau.  Rev. O. P. Emerson, J. Davis ame J. E. Kahoa, i komite imi hana.

 

Rev. J. Kekahuna.  D. L. Naone ame S. K. Mahoe, i komite halawai.

 

Rev. C. M. Hyde.  O. H. Gulick ame Moses Kuikahi, i komite imi haawina.

 

Rev. E. S. Timoteo ame J. M. Ezra, na komite pai.

 

Ma ka noi a Rev. Moses Kuikahi na lilo na haumana o ke Kula Kahuna ame na lala o ka Ahahui Kula Sabati i mau hoa kuka.

 

Na Rev. O. P. emerson i heluhelu mai i ka hoike hapa a ke komite imihana,

 

1.         Hapa hora haipule.

2.        Hoike Kihapai ame Komite.

3.        Na palapala Hoopii.

4.        Oihana Kuwah

(a)      Lulu Dala.

(b)    Paahana Hou.

5.         Oihana Kuloko.

(a)      Ekalesia Kaho ole

(b)    Ola Kahu

(c)     Na Keiki a ka Aha ame Kula Kahuna

(d)    Na Kula Hanai

(e)    Luakini.  Hale Halawai ame Hale Kahu.

6.         Olelo Hoalohaloha

7.        Koho ana i na Elele na ka Aha o Iune.

8.        Na mea kinai i ka pono

9.        Kahi ame ka wa e noho hou ai keia aha.

 

Hapai ka Aha i ke kumuhana elua.  Na hoike kihapai ame konite.  Na D. L. Naone, D. K. Kaelele, Keawe, J. E. Kahoa ame S. Mapu i ka lakou mau hoke pakahi a aponoia.

 

Ma ke noi a Rev. James Davis ua hoopanee na hana a ka aha a noho hou i ka hora 1:00 auwina ia.

 

Hoopaneeia me ka pule a Rev. R. Maka.

 

HALAWAI AUWINA LA

 

Halawai hou ka Ahahui ma ka auwina la Poakolu hora 1:30 e like me ia i hoopaneeia ai.  Mr. Rev. E. S. timoteo ma ka noho meleia kekahi himeni ma ka Hoku Ao Nani a na Rev. J. Davis i hoonani i ke Akua me ka pule.

 

Hapai hou ka Aha i ke koena o na hoike kihapai.

 

Na S. K. Mahoe i kana:  na D. K. Kaapu i ko Hanula a ma ka noi a Rev. O. P. Emerson ua waihoia ia hoike a noonoo pu i ka wa e hapai ia mai ai kaohoike a ke komite: na Sam Kaiwi i ko Waikane:  na ike Kakauolelo i heluhelu mai i ko Kaneohe:  ma ka noi a James davis ua waiho ia ka hoike a noonoo me ka hoike komite:  na Mr. Naholoaa i ko Waimanalo.

 

Hapai ka Aha i ke kumuhana, na hoike komite.

 

Na Rev. C. M. Hyde i ko Kalihi ame Moanalua.  Na Rev. R. Maka i ko Hauula o oia no ka wa i noonoo pu ia ai e ka aha me ka hoike a ka elele.  Mahope o ka noonoo ana o ka aha ua hooholo lakou e ae ia na komite nei dala no ka huina aole e oi aku maluna o $200.00.

 

Na Rev. E. S. timoteo i heluhelu mai i kana hoike komite hoohui i ka Ekalesia o Waimanalo me Kaneohe.  Mahope oia ua hapai pu ia mai ka noonoo ana i ka hoike a ka elele.  a o ka mea i hooholo ia ua apono ka Aha i ka hana a ke komite, a i keia wa he ekalesia hui ia o Kaneohe me Waimanalo.

 

Hapai ka Aha i ke kumuhana 3.  Na palapala Hoopii.

 

  1.  Na ke kakauolelo o ka aha i heluhelu mai he palapala hoopii mai ka Ekalesia mai o Hauula e kahea ana ia S. D. Nuuhiwa Haiolelo i kahu.  Ma ke noi a D. L. Naone ua lawe ka aha a noonoo a mai ka aha aku a i ka Haiolelo i kahea ia, a ua pane mai oia i kona mano e apono ana i ka palapala kahea.

 

Mahope o laila ua hooholo ka aha me ka lokahi.  A koho ka aha i ka inoa o na komite hoonoho, Rev. E. S. Timoteo. Rev. O. P. Emerson ame Rev. J. M. Ezra.

 

  1.  Na ke kakauolelo he palapala hoopii mai ka Ekalesia mai o Kaumakapili e kahea ana ia Rev. E. S.  Timoteo i kahu no lakou.

 

Noi mai o D. L. Naone e lawe ka aha a noonoo, aponoia ke noi.

 

Mahope o ka noonoo ana ua noi mai o Rev. J. M. Ezra e waiho ia keia palapala kahea ma ka lima o kekahi komite wae, na J. Kekahuna he pakui e pono i keia komite wai e hui pu me ka Ekalesia no ke kuka pu ana.  Apono ia ke noi me ka pakui.  Mahope o laila ua waiho ia ka palapala kahea i ke kahu i kahea ia a wahi ana ua ae oia i ka palapala kahea i hanaia no elua makahiki ka loihi a no ka pomaikai o keia Aha ua kue oia i ka pono ole o ke kau palena ana i ka manawa.

 

Mahope o ka loaa ana he pane mai ke Kahu mai i kahea ia ua waihoia na hooponopono i koe me ke komite wai ame ka ekalesia.

 

Koho ka aha i ka inoa o na komite wae a o lakou no ke komite hoonoho:  Rev.  O. H. Gulick, Rev. O. P. emerson, Rev. J. M. Ezera.

 

Na Rev. C. M. Hyde i heluhelu mai he olelo hoolo, hooholoia:  Aole he kupono i na ekalesia ke kaupalena i ka manawa no na palapala kahea e like me ko Kaumakapili, a ke hooholo nei keia Aha e waiho ia keia i kumuhana no ka noonoo ana imua o ka Ahahui Paeaina ma Iune.  Apono loa ia ka olelo hooholo.

 

Hapai hou ka Aha i ke koena o na hoike komite.  Na J.  Kekahuna he hoike komite no waianae.

 

Na C. M. Hyde, he olelo hooholo, hooholoia ke paipai nei keia aha i ka ekalesia o Waianae e imi koke i kahu no lakou.

 

Hapai ka Aha i ke kumuhana 4.  Oihana Kuwaho@.  Ku mai ke Kakau Leta o ka Papa Hawaii O. P. emerson a hoike pokole mai me ka hoike ana mai eia me kakou o Rev. Louis M. Mitchell he misionari i ko Gilipati.

 

Nolaila ua wehewehe pono ia mai keia Aha i na mea ano nui a ua lohe keia Aha me ka waiwai nui.

 

I ka pau ana o na manao paipai mai kekahi mau hoa mai, ua hapai koke ka Aha i ka mahele (a) malalo o keia kumuhana, Lulu Dala:  I ka ninaninau ia ana o na elele pakahi i hili mai ua hooia mai lakou ua pau ka hapa nui a he uuku loa ke koena i koe.  A ke paipai nei keia Aha i na ekalesia i koe e hooikaika lakou e hoopau i keia haawina kokua aloha mamua ae o ka pule elua o May.

 

Hapai ka Aha i ka Mahele (e).  Na Paahana Hou i ko na aina e.  Aole he maui paahana i makukau no ka holo koke aku.

 

Hoolaha mai ke komite halawai haipule S. K. Mahoe i na inoa o na mea nona e mala i ka hapa hora haipule oia keia, Rev. Louis M. Mitchell. J. Nua ame J. E. Kahoa.  Noi mai o O. P. Emerson e hoopaneeia na hana a noho hou i ka hora 8 kakahiaka Poaha.  Hoopaneeia me ka himeni ame ka pule a ka Makua Rev. C. M. Hyde.

 

LA HANA 2.  POAHA. HORA 8 a.m.

 

Halawai hou ka ahahui elike me ka hoopanee ana.  Mr. lunahoomalu Rev. E. S. Timoteo ma ka noho.

 

Mahope o ka pau ana o ka hapa hora haipule ua hapai ka Aha ma o ke Kakauilelo la i ke kahea inoa ana.

 

Heluheluia ka moolelo a aponoia me na hooponopono.

 

Hapai hou ka Aha i ka mahele (e).  Na Paahana Hou.

 

Mahope o ka pau ana o na kamailio ua heluheluia mai he olelo hooholo mai ka makua C. M. Hyde.

 

Olelo hooholo, hooholoia ke paipai aku nei keia Aha i ka Papa Hawaii e paipai nui i na opio Hawaii no ka noonoo ana i keia oihana hai euanelio.  Apono ka Aha i ka olelo hooholo.

 

Hapai ka Aha i ka mahele (a) o ka Oihana Kuloko.  Ekalesia Kahu ole.

 

Na Rev. James Davis, he noi e hoomau ia no na komite mua i mau komite no na ekalesia kahu ole.  Nolaila o C. M. Hyde no Kalihi ame Moanalua, J. Kekahuna no Waianae.  Rev. R. Maka no Hauuia.  Rev. E. S. Timoteo no ka ekalesia o Waiaina i ka Ehukau o Puaena.

 

Hapai ka Aha i ka Mahele Elua (e) Oia Kahu.

 

Hoike mai ke kmote mau a keia Aha Rev. E. S. timoteo no ke Oia Kahu o Kaumakapili ame Kaneohe ua hoopau ia me ka holopono.

 

Ma ke noi a Rev. James Davis ua hoomau ia no ka inoa o ke komite mikiaia a kei a Aha.

 

Hapai ka Aha i ka mahele @ Keiki a ka Aha ame Kuiakahunapule.

 

Ua paipai mai o J. Leadingham mai lalo o keia humuhana a waiho pu mai i ka manao e noonoo keia Aha no ka mea pili i ke kuia mahope o ka Ahahui o Iune.

 

Ma ke noi a James Davis ua aponoia na kumu o ke kula e leia aku i na kahu i manao ia i mau haumana kula.

 

Ma ke noi a Rev. James Davis ua hoopanee ka Aha ai noho hou ma ka hora 1:30 anwina la.  Hoopaneeia ma ka pule no ana.

 

Halawai Auina La

 

Halawai ka Aha e like me ka hoopanee ana.

 

Mr. Luahoomalu ma ka noho.

 

Mahope o ka pau ana o na leo pule ua hapai ka Aha i ka mahele (o) Kula Hanai.

 

Hoike pokole mai o Rev. O. H. Gulick no na kula hanai ma keia molupuni, oia hoi na kula Hawaii ame na lapana.

 

A na Rev. O. P. Emerson no ke Kula Hanai o Kahala.

 

Hapai ka Aha i ka mahele (u) Luakini.  Halehalawai ame Hale Kahu.  Hoike mai o Rev. E. S. Timoteo no ka halekahu o Waialua ame ka Hale Halawai o Haaula.

 

Noi mai o James Davis e hoomauia ke komite.  Aponoia e ka Aha ke noi.

 

Hapai ka Aha i ke kumuhana 6.  Olelo Hoalohaloha.

 

Na James Davis i waiho mai i ka inoa o na komite hoalohaloha, Rev. E. S. Timoteo ame J. M. Ezera.  Aponoia.

 

Hapai ka Aha i ke kumuhana 7.  Koho ana i na elele i ka Ahahui Paeaina.

 

Waiho mai o James Davis i ka inoa o na elele.

 

No na Kona: - D. L. Naone ame S. Mapu.

 

No na Koolau:  S. K. Mahoe ame losia Meemano.

 

Hapai ka Aha i ke kumuhana 8.  Na mea kinai pono.

 

Mahope o ke kamailio polole ana o na lala o ka Aha ua noi mai o D. L. Naone e kapaeia na rula.  Aponoia ke noi.

 

Heluhelu mai o Sam Hookano he olelo hooholo, hooholoia.  O ka mano lokahi o keia Ahahui oia no ke kue ana i na hana haihai Sabit, ka noho huikau o na lahui like ole ma keia aina.  Nolaila ke paipai nei keia Ahahui i na hoa o keia Aha:  oiai ke mau nei no ke kanawai, nolaila ke paipai ia nei na lala o keia Aha, e lawelawe koke i na hana e hoemi ia ai ka laha ana o na hana inai pono.

 

Apono loa ka Aha me ke kanalua ole i ka olelo hooholo.

 

Na Rev. E. S. Timoteo he hoike komite hoonoho ia S. D. Nuuhiwa.

  1.  Haiolelo                                               Rev. James Davis
  2. Oleloao i ka Ekalesia                        Rev.  R. Maka
  3. Lima Akau                                           Rev. Moses Kuikahi
  4. Oleloao i ke Kahu                             Rev.  J. Nua
  5. Pule Hoolaa                                        Rev. Louis M. Mitchell
  6. Pule Hookuu                                      S. D. Nuuhiwa

 

E malamaia keia hana ma ke Sabati ekolu o Aperila nei.

 

Apono ka Aha i ka hoike a ke komite hoonoho.

 

Na ka Lunahoomalu no he hoike komite haawina.

 

10.                 Ua loaa ponoi anei i kekahi hoahanau ka leo kahea mai ka Uhane Hemolelel mai no ka hapai ana i ka oihana misionari i ko na aina e.  A pehea la e maopopo ai iaia ame kona mau hoahanau keia leo?

 

Na Rev. R. Maka e alakai mua, a mahope aku na mea e ae.

 

(2).  Pehea e hili ai i na kahu ekalesia ke paipai a lakai i na hoahanau ma ko lakou mau kihapai e huli nui i ka Baibala?

 

Na Rev. James Davis e alakai mua a mahope na mea e ae.

 

Apono ka Aha i ka hoike a ke komite.

 

Na Rev. O. H. Gulick he hoike komite no ka hoonoho ana ia Rev. E. S. Kimote ma ke Sabati hope o Apeila nei.

 

  1.  Haiolelo                                               Rev. J. Kekahuua
  2. Olelo Ao i ka Ekalesia                      Rev. O. H. Gulick
  3. Lima Akau                                           Rev. H. H. Parker
  4. Pule Hoonoho                                   Rev.  C. M. Hyde
  5. Olelo ao i ke Kahu                            Rev.  J. M. Ezera
  6. Pule Hookuu                                      Rev. E. S. Timoteo

 

Apono ka Aha i ka hoike a ke komite.

 

Hapai ka Aha i ke kumuhana 9.  Kahi ame ka wa e noho ai keia Aha.

 

Na D. K. Kaelele i noi mai o noho hou keia Aha ma Kaumakapili i ka Poakolu mua o October.

 

Apono ka Aha e like me ke noi i noi ia mai.

 

Na Samuel Hookano he noi e@lookomo pu ke Kakauolelo i na hoomaikai i ka ekalesia o Waianae.

 

No ko lakou malama a kokua ana mai i na mea e oluolu ai ke ola kino o na lala o keia aha.

 

I ka hooki ana o ka Aha i kana hana ua iluoluia i ka Lunahoomalu Rev.  E. S. Timoteo ka haawi ana he mau manao paipai pkole.

 

Mahope o ka hooki ana ae, ua, heluheluia ka moolelo a aponoia.

 

J. M. Ezera, Kakanolelo.

 

PEPEHI KANKA MA MOLOKAI

 

Ua loaa mai nei he lono mai Lahaina mai, no kekahi hana pepehi-kanaka i hanaia ma Molokai, ma Kamalo, maluna o ke kino o kekahi Pake, nona ka inoa o Leong Chin, he mea malama halekuai ma ia wahi.  Ma ka po Sabit aku nei hoi aku la keia Pake me kana wahine Pake nohoi e hiamoe.  Ma ka hora 12 oia po, na komoia aku la ka halekuai e kekahi poe kanaka Hawaii ekolu.  A na keia poe kanaka i pepehi a make loa i ka Pake a hoeha hoi i ka wahine Pake me ka mainoino loa.  Mahope iho o ko lakou hana ana i keia hana, ua lawe aku la lakou i kekahi maui waiwai o loko o ka halekuai.  Na ka wahine Pake i pakele mahunehune i hoike ae i keia moolelo limakoko a ua hopuia ua poe kanaka la.  Ma ka la 13 iho nei i ninaninauia ai lakou imua o ka Aha Apana.

KA EUEU PUUWAI WIWO OLEKA HOOPAKELE O KA MEA NAWALIWALI – A O KA WELI HOI A KA POE HAIHAI KANAWAI A O KA MOI O NA LUA ELI GULA

 

MOKUNA I.

 

He hana nui koikoi loa keia a’u i noonoo iho ai, aka elike no paha me ko’u ano i hana ia, ua i kela hana, a e hana koke no me ke kakaili ole.

 

Nolaila, i ko’u kokoe ana e hiki i kahi hoolulu kaa ahi, a mamua hoi o ko’u puka ana aku mailoko aku o ka ululaau, ua lawe aku la au i ko’u lio, a mamao iki aku iloko o ka ululaau, mai ke alanui aku hoi, kahi hoi e ike ole ia aku ai e ka poe paha e maalo ae ana ma ia alanui, ua wehe ae ila au i ka noho me ke kaulawaha, a me ke kaula, ua hikii iho la au i ua lio ia ma kekahi kumulaau, me ka hili iaia ke ai i ka mauia, ua haalelel iho la au i ua lio la, a hele wawae aku la au a hili i ke kahua hoolulu kaa ahi.  I ko’u hoea ana aku, ua halawai aku la au me kekahi poe, a ua hoomaopopo mai la hoi ke kanaka kiai oia wahi ia’u o ke kauka ipio i hele pu mai ai me Mr. Ward i na pule mamua loa ae.  Ua hai aku la au iaia e hoi loa ana au no ko’u wahi.  O ko’u makemake ia, o ka ike pono ia o’u e kekahi poe e kau ana maluna o ke kaa ahi, a hoi loa.  I loaa ai he maui hoke no’u ua ile lakou ia’u ua hoi maluna o ke kaa ahi oia ahiahi, a ua haalele loa i kela wahi.

 

I ka wa i hoea maui ai o ke kaa ahi, oia paha ka hora eono o ke ahiahi.

 

Kau aku la au iluna o ke kaa ahi me ko’u hoikeike ia’u iho, i ike pono ia mai ai au e na poe ma ia wahi.  he mau minute pokole, ua haalele iho la ke kaa ahi, me ko’u haawi ana aku i ko’u aloha i ka poe a’u i launa iho ai iloko o na hora a’u i kakali ai i ke kaa.

 

Holo aku la makou a hoea ma kekahi ululaau, ua poeleele loa ia wa nolaila, ua oili aku la au mailoko aku o ke keena a ku ana ma kahi o ke alapii, a hoomaopopo koke ae la au, aohe mea e ae ma ia wahi, he mehameha wale no.  Ia wa, me ka elue, ua lele aku la au a mamao ma ka aoao o ke kaa, a ma kahi hoi o ka laki, ua haule pono aku la au ma kekahi kahua palahalaha maikai.  Aole hoi he poino i loaa ia’u.  Moe malie iho au me ka nana pono ana mahope o ke kaa ahi, a hoomaopopo iho la no au, aole au i ike ia e kekahi mea.

 

Me ka eleu, ua hele wawae mai la au mai kela wahi mai.  He hookahi hora ko’u hele ana mai a hoea au i kahi hoolulu kaa ahi.  Aole nae au i hele loa aku a hoea i kauhale, aka ma ia wa, ua hele ae la au ma ke kula a hili i ko’u hili ana ma ke alanui e hele ai no kahi o Ward.  Me ko’u nana ole ae no ko’u maloeloe, ua hooikaika loa aku la no au a hoea i kahi a’u i haalele ai i kuu lio.  I ko’u hoea ana ua hoomaha ili iho la au no hapalua hora.  Ia wa, ua kau ae la au maluna o ko’u lio.  He wa pokole, ua hoea aku la au ma kekahi o na ipuka a’u no i maopopo mua ai.  Me ka eleu, ua komo aku la au iloko o ka rumi moe o Helena, a mamuli o ke kukui i hoemi uuku ia, ua kiki loa ia’u ke ike aku ua ka-ia loa ia oia iloko o ka hiamoe kulipolipo.  Me ka hainaka i makaukau mua, i hoopulu ia e a’u me ka laau hoomoe loa no ke ala hou ole ma keia aoao o kela muliwai eleele, ua hoouhi malie iho la au ma kona mau puka-ihu.  Kakali iki iho la au, a maopopo ia’u, ua nawaliwali loa kona hanu ana, ua haalele iho la au i kona keena, a hele aku la au no na keena o na kahu kane a wahine.  He umi-kumamalima ka nui oia poe, a ua hololea wale no ka’u hana mai ka mua a ka hope me ke kahe ole o kekahi kulu koko.  Ia wa, ua ike au, he elima ka nui o na malihini i moe ma ia po maloko o ua hale la, he ekolu poe lede, a he elua mau kane.  Aole o’u hoihoi iki e lawe i ko lakou mau ola, aka, ua manao iho la au, e hoomake au i na wahine me hookahi kane, a e hookoe i kekahi, i manao ia ai nana i powa i kela poe.

 

E makau kau ana au e hele aku ma kekahi o na keena o ua poe malinini la, ua hoohililele e ia nae hoi au, mamuli o ko’u lohe ana i ka uwi o ke pani puka o kahi keena, nolaila, ua emi koke mai la au, a pee koke iho la mahope o kekahi koki pulu nui.  Ia wa, ua ike koke aku la au i kekahi o na malihini kane e maalo ae ana ma ka holo loihi me ka ipukukui uuku ma kona lima.  Lohe pono pu aku la hoi au, e kamailio ana ua kanaka la iaia iho no, me ka leo nui moakaka:

 

“Heaha la ke ano o ka’u moe?  Aole loa e hili iki ana ia’u ke hiamoe i keia po maloko o keia hale!  E hele paha au e hoala i kekahi o na kahu.”

 

Ia wa, ua hele pololei aku ia ua kanaka la, no kahi o na kahu.  Me ko’u kakali hou ole aku, oiai ua maopopo ia’u, ina e ike aku ana oia ua pau wale no na kahu i ka make, aole e neie ka hoaia koke o keia kanaka i ka poe i koe ia’u, ua oili koke aku la au mailoko aku o ka hale, a oiai, he pouliuli haalele owaho, na holo awiwi aku la au, a hoea mawaho o ka pa kahi a’u i haalele ai i ko’u lio.

 

He mea pono i keia ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na ma’i o ka opu.  I laau lapaau puhili ole no ka “Moku ino loa o ka lepo”  (Diarhea)  Nahu, Umii, Kolera ame na ma’i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer).  Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i keia ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei.  O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Hollister ka Agena.

 

Hoo’aha Kumau

 

Aole loa e maikai o oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhaae@@@ ina he aaiole kona akepaa a hiki @ ke lawelawe i kana mau hana na ka hololea.  e hahai ana ka na@@@ a me na nawaliwali e ae ma k@@@ ali o ke ake ponsio.  He @@@ oisio keia i hooiaio ia ma na @@@@ na poai oluolu akau iloko o k@@@@ ha keneturia, o na

 

HUALE A AYERS

 

Oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikela.  E hoola ana i ka lepopaa, ka @@@@ eha, na ma’i oloko o ka opa, a ma ka ano LAAU OHANA noho ono @@ e like ai.

 

O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hoopnopono ana ia loko o ke kau o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilu kanaka.  E pepehi a uiupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapeha hi o ke ola ana a e kipaku loa ni na ano ma’i a pau.  O ka poe ma no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma’i e ne i ulu ae mai ke koko ino mai, he maea pono e inu i ka laau.

 

SASAPARILA A AYERS

 

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino.  Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

 

O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lau ma ka hoola awiwi ana i na KANU, ANU a me na PUU EHA.  E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma’i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

 

O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Hale kuai o ka

 

Hollister Drug Co. Lt.  Na Agena ma ka Paeaina Hawaii: 2514

 

KAKELA ME KUKE

Ka Halekuai Nui

WAIWAI LIKE OLE NA MEA HANA KAMANAAPAU

 

Na lako pili hao kukala ha’e,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kaulahao ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na kopehuin,

Na Palma’a

 

PALAU LIO

Na mea ma@@@

Na au b@     

Na au ko@ 

Na kua bipi,

Na lei bipi,

Na lei bipi,

Na kaulahao bipi,

Na uwea pa,

Na kaa palala,

Na mea piala,

Na ipohao

 

Makau me Aho Lawaia

 

Na Iliwai

Na kaula,

Na hula pena,

Na pulumi,

Na pena, me ka aila

Na kopa,

Na aila maho

Na pakaka

 

Mikini Humuhumu aulana

 

Wilcox, & Gibbs hookhi Lopa Ka Remington, @lua Lopi

 

A me na ukana he nui loa o kela ana a@na keia ano

 

Kakela me Kuke