Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 16, 16 April 1897 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA HUNA POHIHIHI

VI,IV--,v r -.' ■■•■IX '•■-«a « if« īīn ;» •. MOKI'NA XIX. Haawi mai la ua Haku Tereveliana iif j i i ka palapala ana i olelo mai ai ia Alamira, mai kona maknihine nai ia; a wa lalau aku la hoi ua !ede opio nei i ua palapala/la me ka piha pihoihoi o kona houpo. 4 Hele aku la ia a noho iho la maluna oAekahi noho e pili ana i Ua puka aniani. Wehe ae la ia i ua palapala la .1 nana iho Ia me ka hialaai nui. Ike iho la ia i ka inoa malalo loa o ua palapala la 6 "13. Arevalo." E hoike mai ana hoi na lalani huaolelo o loko o ka palapala e hoea mai ana kona luaui makuāhine ilaila ma ka hora 8 o ke ahiahi. I kona hoohuli ana ae ma kekahi aoao 0 ua palapala 'la. ike iho la ia i ka haule ana iho o kekahi wahi palapala uuku. a ma ia palapala he ijiau huaolelo e lioike mai ana ia Alamira, aolo pono ia e pioo a e pihoihoi ke ike aku oia iaia ma ia ahiahi ma ke ano i ma:i mau ole iaia, oiai e komo aku ana ia he aahu ano e. a he mau hiohiona ano e hoi kana e halihali pu aku ana me ia. Hookomo malu iho la ia i keia wahi palapala iloko 0 kona pakeke, a 0 kekalii palapala oia kana i haawi aku ai 1 ka Haku Tereveliana. Nana iho la ua Haku la i ua palapala la a olelo ae: "Ae —e hoea io mai an ka, ke Kaunawahine Arevalo ia nei ma ka hora S o keia ahiahi. He kupanaha maoli ka hoi keia, oiai ua hai mai nei ka Haku Adelo ia'u, ma kana palapala, e hoea mai aua nohoi ia no onei mawaena 0 ka hora 8 ame 9 0 keia ahiahi. He keu keia o ke kanaka ulolohi nui wale i ka hele ana mai e huipu me a'u. Ua ike no nae au i ke kumu o keia ano e ana ona ia'u, oia ko'u haawi maopopo ole ana aku iaia i waiwai nona." Oiai hoi ka Haku Tereveliana e kamailio ana elike me ia, aia hoi ko Alamira noonoo ia wa ke hoopiolokeia la. 110 kona hoohuoi wale ana iho, e hui like palia auanei kona luaui makuahine rae ka Haku Aelelo ma ia ahiahi imua o ka Haku Tereveliana? lna laua e halawai like io ana imua o ka Haku Tereveliana ma ia ahiahi, e maopopo loa ana auanei i ka Haku Adelo, niamuli o kona lioolaunaia ana ae e ka Haku Tereveliana, iniua 0 ka Lede Beatirisia, ma ke ano o kona (ko Alamim) niakualiiue ia. ka moali ana i hoohuoi wale ai nona, elike ine kana i hoike ku maka ai ma Tereveliana Pa.

Ma ka hora 6 o ia ahiahi, hoea niai la ka Agena waiwai o ka Haku TerevelL ana. A mahope iho o ka pau ana o ka,paina ahiahi. ua hoonee aku la o Wigby i ua Haku Tereveliana nei no kona keena ponoi iho, a he keena hoi ia e pili ana i ke keena hookipa. aka. mamua uae 0 koua haalele ana ia Alamira e noho hookahi iho ma ke keena hookipa. ua pane mai la ia: ' E Miss Arevalo. ina e hiki mai kou inakuahine. alaila, e oluolu oe e kikeke ae ma ka puka, a na Wigby nohoi au e hoonee hou mai iwaho nei." I ke kani nna'o ka hora S. aia hoi lohe aku la o Alamira i kekahi kikeke ma ka puka. la wa i anehe ae ai oia e ku ae iluna ma kahi ana e noho ana ? me ka palepale pouo ana ae i kona lauoho i hope. a haka pono aku la kona mau onoh'» maka i ka puka, me ka anehe ana ae hoi e kahea aku i ka mea nana ke kikeke e komo inai, aka, ua hemo e mai la nae ka puka a komo mai la kekahi wahine. 1 kela wa i ku hikiwawe ae ai o Alamira iluna. e lele aku la imua me ka puana pihoihoi ann ae ī ka huaolelo: 'Mama—" ' ua hookahakaha loa ia nae oia m» ka wa a ua wahine la i wehe ae ai i kona uhi maka. i kona ike ana aku. aole ia o kona makuahine; aka. he wahine ano okoa loa ia mai kona hiaui makuahine aku. He mau maka aniani kona. a he ano hiahine kona helehelena. *He haehuehu kon* lauoho. He aahu aiiika eieele kona. Ei* nae. o kona kulana. ame kona ano, he hiehie no ia ame.'ka hajsohano. Nana aku la o Aiamira me na onohi niaka piha p«haohao i ke ano o k«ia wahine e ku mai ana inaua ona, ka wahine hoi ana i manao mua ai o kona makuahine no la ia. Ike aku ia ia i ka

a'.awa ana ae o ua wahine la ma o a n-:ianei o loko o l:a rumi, alaila. wehe av īa ua w*ahine nei i ka maka aniani e paa ana ma kena mau maka. Ma keia wa 1 ike pono loa aku ai o Aiamira i na onohi maka poni uliuli 0 kona luaui makuahine, a ia wa no oia i hoomaopopo iho ai o ka Lede Beatirisia no ia, kona luaui makuahine. Nolaila, me ka houp.o i lalapaia e ka hauoli. lele aku Ia oia a puliki : ku la^ 1 ua Lede Beatirisia nei. A ia wa hoi i pane iho ai ua Ui nei o Hametona i kana lei aloha: "Ae—ua hoohewahewa oe i kou luaui makuahine nei. He oiaio, ua noanoe au i ko'u helehelena i keia ahiahi, *i -eia ke kumu o kou ike ole ana mai ia'u. Aka. e kuu lei aloha, ano e maoli hoi kou helehelena i keia ahiahi. Pehea la; ua poho anei kou manaolana, 'e'ike me kau i hoike mai ai ia'u i ka po nei, no ka mea e pili ana i kou hooikaika ana e loaa na.hoolaulea ia ana o ka

manao inaina o ka Haku Tereveiiana no kou luaui makuakane?" "0! E Mama!" wahi a Alamirg i pane aku ai. "Aole loa i poho iki ko'u manoalana: aka, ua ike no au o ka a'u e paio aku ai no ka pono o kuu luaui makuakane. nou e kuu mama aloha. ame o'u mau pokii kaikunane. he paio ikaika no ia ame ke pohihihi. Pehea la e hiki ai ia'u ke hooiaio no ko Papa hewa ole ana? He pohihihi launa ole ke aia a'u e hele aku nei." Ia wa hele aku la ka Lede Beatirisia ame kana kaikamahine a noho iho la maluna o kekahi punee, a malaila kaniailio mai la ua Lede Pahaohao nei o Hametona Kakela i kana kaikamahine: "E kuu iei, ina ua hiki ole ia oe ke hooiuaopopo mai ia'u ijska wa mua loa au i ike ae nei ia'u, oiai hoi ua liai mai au ia oef maloko o kuu palapala e hele mai ana au iloko o ka aahu ano e, $laila, aole no e hiki ana i ka Haku Tereveliana ke hoomaopopo mai ia'u i Keia ahiahi. Aka nae. i mea hoi e palekana ioa ai au mai ka nana ana mai a kona mau onohi maka. e houuku iho au i ka malamalama o ke kukui ea e aa neL n Hele aku la ua Lede Beatirisia nei a hoemi iki iho ia i ka a ana o ke kukuL hoi mai la oia a noho hou iho ia ma ka aoao o kana kaikamahine a hoomaka hou iho la laua e kamaiiio: •Pehea wahi a ua Lede Beatirisia nei i ninau mai ai i kaua kaikamahine, "'Ke mau nei no anei ka oiuoln o ka Haku Tereveliana »a oe?" A*~ke man nei no kona oluoiu ia*n. a na.'aloha maoii no oia ia'u me he mea la he moopuna maoli la au nana. Aka, i keia wa nae a'u e nobo uei. mal ka wa mtia loa hoi i lohe ai mai a oe mai i ka po nei. no ko"ti ano oiaio maoli i pilt akit ai i keia eiemakule, ua komohia makohikohi ke

kuihe ame ka hopohopo iloko o ko'u houpo, eia au ke hana nei i kekahi hana inaikai o!e iaia; a ina paha e maopopo ana iaia ko'u ano oiaio maoli, e kipaku mai ana no oia ia'u me ka hooka'ulua ole," "E kuu'hiwahiwa. e kuu lei aloha e/ v wahi a Ka Lede Beatirisia i kamailio mai al ia Alamira, "Aole ka i komo ka manoio iloko ou no ke ku ana o kou luaui makuakane ma ke kiekiena o ka paumaele ole ana o kona mau liima me ke karaima eieele i hookauhihiia aku ai maluna ona?" mama—ua ike no au ia mea." "Aiaiia, aole anei ou manaoio, ua alakai hewa loa ia ka noonoo o ka Haku Tereveliana, no ka mea e pili ana i kou luaui makuakane, a ina e maopopo ana iaia, aole na kou luaui makuakane i hana i kela hana maluna ona, alaila, e hookipa aku no auanei oia i kou makuakane me ka hauoli?" "Pela no ko'u manao, e Mama."

"Alaila, nokeaha hoi e kapae ole aku ai oe, e kuu lei aloha, mailoko aku o kou noonoo, i na manao kanalua apau ame na manao hopohopo apau o kela ame keia ano, a e nee aku oe imua me ka naau kuihe ole, ma ke alahele hoopakele i ko oukou makuakane. E kuu aloha, e hoomanao iho oe i ka hauoli au e hookau mai ai maluna o makou apau! E hoomanao oo i kou luaui makuakane e noonoo mau ana, me ka ikliki o kona uhane, no kona palekana! E noonoo iho nohoi oe,.e kuu lei. no kou mau pokii kaikunane. e noho lioomanawanui mai la me ko oukou makuakane! O! E kuu Alamira aloha! E nana mai oe ia'u. i kou makualiine e noho hoomanawanui nei me ka ehaeha ame ka pilihua, ma ke ola au e ike kumaka mai nei ia'u. Ae— ke ola puanuanu—ke ola o kou luaui makuahine i kapaia ai, he wahine puuwai ole—he ui i piha i ka nani, wahi a na kanaka, aka. he nani a he ui hoi 1 maloohaha a pamalo, oiai ua puanuana ko'u puuwai. E knu iei—ae—he oiaio ia, a ua ike oe i ke kumu ola puanuanu ana o kou luaui." Ma keia wahi hoomaha iho la ua Lede Beatirisia nei. oiai hoi na kipona waimaka e haloi ana ma kona mau maka, a oiai nohoi o Alamira i hapal ae ai 1 ka lima o ua Ui Puanuan» nei o Hanietona a muki iho la, me ka naau aloha makua, alaila, pane hou mai la ia: * "E kuu aloha, i mea e hololea loa ai na hana o kau mieiona aioha makua, hookahi mea nni au e pono ai ke imi a loaa, a oia keia: I kela mau ia kahiko ioa» he kauwa laweiawe ka ka Haku AUelo, a wahl a ko oukou makuakane, 0 keia ke kanaka i ike i na mea apan 1 ha»afa ma keia po. O ka mea a ko oukou maknakane i hoomaopopo ai ma ia po. oia kona inu ana i ka wai o kekahi kiaha i haawiia mai e Adelo. ame kona ike ana? i na wahi kaawa ia

e k'.i niai' arsa ru;?. ka ipnka kon o. O ku inu ana i ko ke .».!«►* ka :k-;-ana'ku i ua wahi kauwa la, r.a hopo ioa a ko oukou luaui makuakane i ike ai a hoea wale i kona hoomaopopo ana aia no ke ku la ma ka aoao o ka moe o ka Haku Terevellana i hou ia me ka pahi ma kona ki|>oohi%vi. Ta noke nohoi nu i ka imi i kahi e loaa ai keia wahi kanaka. aoie nae he loaa ikL Ua olelo mai ko oukou makuakane, aole loa i hoomaopopo iki o Adelo i ke ku ana mai o ua wahi kanaka la ma ka puka ma ka wa a Adelo e hoohainu ana ia Geofere l ke kiaha ma ia po. Ua hoopuka au i mau olelo hoolaha nona iloko o na nupepa, aole no nae oia i hoea iki mai imua o'u. Ua hoouna aku nohoi au 1 elele e hele huli no'ua wahi kauwa nei a Adelo i ka okana aina o Waie. aole nae he loaa. Ua make paha oia, a i ole, ua hala aku paha oia i ka aina e. Ina ua hele oia i kekahi aina okoa aku. alaila, e hiki ana paha i kekahi o ua kauwa ma Tereveliana Pa ke hoike mai ia oe i kahi ana i hele aku'ai." "Owai la kona inoa?" wahi a Alamira i ninau aku ai i kona makuahino. "O Negewina. He kanaka oia no Wale. O kona aina hanau ia. E kuu lei aloha, ina ioaa keia kanaka ia oe. o ka pau no ia o ko kakou pilikia. Manao au e hiki ana no ia kakou ke hana aku i na hana e hiki ai oia ke hoike mai i ka mea oiaio. Ua hoike mai ko oukou makuakane e noho nei iloko o ka ehaeha, ua lohe oia 1 na mea i kamailioia mawaena ona ame ka Haku Adelo ma kela po i hanaia ai kela hana weliwell maluna o ke kino o ka elemakule e haawi nei i kona mau hoohiwahiwa ana o ke aloha maluna ou e kuu lei. E hiki ana iaia ke wehe ae I ko oukou luaui mailoko mai o ka pilikia ana e auamo nei i keia wa. Ma ka wa mahope koke iho o ka holo ana'ku o ko oukou luaui i Amerika Hema, ua nalowale aku la ua wahi kanaka nei mai Ladana aku nei." Pane aku la hoi o Alamira i kona makuahine: "E kuu mama aloha. e hooikaika ana au e imi iaia ame kona wahi i noho ai. Ke ike nei au ke ulu maikai mai la ka manaolana iloko o'u, e hiki ana ia'u ke hakoko aku no na mea e pono ai oe e Mama, ame Papa nohoi ame o'u mau pokii kaikunaue. E hana ana au i keia hana me ka naau koa amo ke akahele. a e makaala loa ana hoi au no ka Haku Adelo, elike me kau i hai mai ai ia'u i ka po nei. A ina hoi e holopono ole ka'u mau hooikaika opiopio ana aku. alaila.' e haalele no au i ka Haku Tereveliana a e hoi aku no au nie kuu Papa aloha ame o'u mau pokii e auamo pu i na ehaeha o keia noho popilikia ana. Aka, e Mama aloha, ke kikeke nei kekahi mea iloko o ko'u puuwai, a ke hooulu nei hoi ka mahiehie ohaha o ka manaolana iloko o kuu houpo. e lanakila ana au, kau kaikamahine nei maluna o keia mea huna pohihihi a T u e uhaiaholo aku ai."

I kela wa, me na waimaka eloelo e hiolo ana ma na papalina o ka Lede Beatirisia. lalau aku la oia i kana kaikamahine a puiii aku la i kona poll, honi iho la a olelo iho la: "E hoomanao oe e kuu lei, aia ko makou pono apau, ko makou palekana, ka maemae o kaAnoa o ko oukou luaui makuakane, ka pau ana ae hoi o ka noho puannanu ana o ko oukou makuahine, maiuna o ka holopono ana o kau mau hooikaika hoomanawanni ana e kuu lei aioha, e hooikaika me ka pauaho oie, a na ke Akua no e kokua ia oe." I keia wa i oni kapālili iho ai na papuhea o ka nohona hamau o ka pnai ieo oie mawaena o ka makuahlne ame ke kaikamahine, oiai e hookuu ana laua i na kipona walohia a ke aloha iloko o iaua no kahi ame kahi. a Uuiiu, huli ae la o Alamira a ninao ae ia i kona iuani: "E Mama, aoie anei e pono ia'u ke hoike aku i ka Haku Tereveliana, ua hiki mai nei oe? Ua maikai kou hoanoe ana ia oe. Ua maopopo ia*u. aole oia e ike mai ana ia oe." Ua ae akn ia hoi ka Lede Beatirisia. a ia wa 1 hele akn ai o Alamira a kikeke akn ia tna ke pani puka o ke keena o ka Haku Terenreliana i hoi akn ai. Aole hot i iiuliu mahope iho, puka mai ia oia iwaho, ma ka hot>neeia ana mai o kona uoho huila e kahi kauwa e Wigby. E kou makamaka helnheln, aia ma ka hapa hope o keia Mokuna i !o«a ai he moaii aeo nui hou no ka mea e plii ana i keia nanea a kaua e uhaiaholo

V.'".. hoi Ku uum « pU; ;\n.i t \ola d Avit>io l'.oi-.-i k.i lt\o>a o N wina. mea oiaio. tn:\ .to!.- I IKiina i ttu nun\ i ho'.keia :r,;\ k.\ Mok»ma IV. o kt.ua moolelo j pukvt ai laa k* v o ka la 12 o lun** o Ka makahiki i hala. ma ka aoao 3. oia hoi kekahi palapala i k:\kauia aku I U liaku Ailelo. a i kukaihnoaia hol e "(looki N"cgewina." a o ka m»*a hoi I hoi hou i kauwa na ka Haku Adel» i keia wa. Ke maopopo ia anoi ta tv»T Owai la ia? (AoK» i p&u.)

KENEHALA AZCARRAGA. 0 keia ae ke kii o kekahi o na kanaka kaulana loa o Sepania e hoounaia mai ana e ia Aupuni no Cuba, raa ke ano oia ke Alihikaua Kiekie ae maluna 0 Kenerala \Veyler. O keia no ke Kupiha niakaukau ma ka oihana kaua, hipa niakaukau ma ka oihana kaua. a he noeau kuliu ma ke kalaiaina. Ua oleloia, o ka hana mua a keia kanaka e hana ai, ma kona wa e kuene pono aku ai ma ka hana ma Cuba. e hookuu ana oia i na kanaka Amerika 1 paa pio ia e na Sepania.