Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 19, 7 May 1897 — Ka Ninau Hoopau Kuikahi Panailike. He Kumuhana ia e ikea ai ke Kulana Oiaio o ka Ninau Hoohui Aupuni. [ARTICLE]

Ka Ninau Hoopau Kuikahi Panailike. He Kumuhana ia e ikea ai ke Kulana Oiaio o ka Ninau Hoohui Aupuni.

Mā ko makou hoomaopopo ana, o ka ulu ana mai o na paio ame na kalal olelo ana n na hoa o ka Hale o na Senate maluna o ka ninau e hoopau ana i ke Kuikahi Panailike mawaena o Ameiika Huiia ame Hawaii nei. he mea ia e hoalaia mai ai na kalai oielo ana maluna o ke Kumuhana HoohuiAupuni. a oia ka wa e ikea maopopo ai ke kulana l ku ai na hoa Senate ma ua ninau la. Nolaila. ke manao nei makou, ua like keia olelo hooholo hoopau kuikahi panailike me kekahi lima e ha4a ana i na manao o kela ame keia Senate 110 ka pono o ka ninau Hoohui Aupuni. Aole paha he wa e ae ma ka moolelo o ka noho ana o ka AJiaolelo Nui o Amerika Huiia, i ku ai he elua mau ninau Hawaii maluna o kona papahele. ma ka wa hodkahi, elike rae keia \va, oia hoi, ke ku ana o ka ninau hoopau Kuikahi Panailike ame ka ninau hooholo Hoohui Aupuni mawaena o ilawaii ame Amerika Huila. A o ka wa i ku al keia maa ninau elua, ma ka manawa hookahl, aia no la ma ka nawa mahope koke iho o ka lanakila ana o ke koho Feresiden& i ka aoao Repuhalika, ka aoao hol nona ke kahua kalai Aupuni pil) ia Hawaii nei, 1 ho-

:::a r;a niaopopo loa. elike me keia: "0 ko kakoi/ kah'-a alakai Aapuni k-.:%*abo. i na v»a e oipaa 110 ia. me ka ikaika Ain«? ka hanohano. a o ko kakoa man pono apan ma ka hapa 'poepo? komohana e kialia no ia me akah-le loa. E PONO N*o E HOOMALUIA 'Controli NA PAE AINA O HAWAII E AMERIKA HOIA. AOLE E AEIA K.EKAHI MANA AUPUNI E AE E MAUA'E MA IA MAU MOKUPUNI." O ka hapa hope o keia kahua aiakai hana o ke au hoouonopono Aupuni a k£ Aoao Reptibal!fca e noho mana mai nei ma Amerika Huiia i keia wa. ua like ia me ka hapa hope o ka olelo hooholo a ka Aha Senate o Amerika Huiia i hoopuka ai ma ka la 31 o Mei. 1594, oia hoi: ' 0 na hokaiia ana aku (maua'eia ana) o na hoo{>onopono pili Aupuni o kela mau mokupuni e kekahi Aupuni eae. e manaoia he hana makamaka ole ia (ia) Amenka Huiia." Mamuli o ka nana ana i na manao o na alakai o ka Aoao Repubalika ma ka wa ia Peresidena Harisona e noho Poo ana no ka lahui Amerika Huiia, elike me kela olelo hooholo Senate i hoikoia ae la. ame ke kahua alakai Aupuni a ua poe alakai la no o ka Aoao Repubalika. i hoikeia ae nei nohoi, ua maopopo loa ka paa ana o ka manao o ua poe alakai la o ka Aoao Repubalika, e noho o Hawaii nei malalo o ka hoomalu ana (eontrol). Nolaila. oiai e paa ana keia manao iloko o na alakai o ka Aoao Repubalika o \mcrika Hniia e hoomaluia o Hawaii nei e ia Aupuni, alaila, ke makemake nei makou. o ke keehiua hana auanei mawaena o na kumuhana elua a makou i hoike ae nei, e lilo ana i mea e hooko pono loa ia ai ka uhane o ka huaolelo "control" (hoomalu) a Amei ika e kau mai ai maluna o Hawaii nei, oia auanei ke kumuhana e hoolaia ana, a o ka lua o ke kumuhana, oia ke Kuikahi Panailike. ma ko makou manao ana, iiie he mea la. e hookiia ana kona ola ana. oiai. oia kuikahi. ua pili wale no ia i ka pomaikai pili kalepa mawaena o na Aupuni elua. e loaa ole ai he mana kaokoa ia Amerika Huiia o haawi mai ai i kona mana hoomalu (control) maluna o Hawaii, koe wale no na hoomalu ana ame na kiai ana no na pono ame na pomaikai o kona mau kanaka ponoi iho (na Amerika). A ī mea e ko ai ia manao alakai a ka Aoao Repubalika. he mea pono ke hooholoia ke Kumuhana Hoohui Aupuni. Mamuli o keia mau hoakaka, ke manaoio lon nei makou. e ike maopopo ana kakou i kahi a ka uwahi e hina ai, ame kahi a ka makole e ku ai, ma o na lono la e loaa mai ana ia kakou ma ka hopena o ka olelo hooholo hoopau i ke Kuikahi Panailike.