Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 20, 14 May 1897 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA HUNA POHIHIHI

~ h> /V>. •v'<i l .n /!<!•'n t>."

MOKUNA XXI. Hoohuoiia ma ka Manamanailma. Ma ka wa i komo mai ai ka Hak-a Adelo, oia ka wa a ka Lede Beaurisia i lalau ae ai kona lima i paa ole i ka mikinilima i kona uhi-maka, a oia nohoi ka wa a ka Haku Adelo i komo mai ai a kaa pono ae la ma ke kua o ke pani-puka a ma ke alo ponoi aku hoi o Beatirisia. l'a paa iho la ka uhi-maka o ua Ui Hoopahaohao nei o ?īametona Kakeia mamua o ka hiki ana i ka Haku Adelo ke ike pono loa aku i na helehelena. aka. ma kana hoomaopopo mai nae. he wahine helehelena aoo keia e ku 'ku ana ma kona alo. A ma ia manawa hookahi hoi ike mai la oia i ka lima o ua wahine nei, he lima ia no kekahi wahine o ke kulana ui a opiopio. Na kein mau hiohiona like ole ana i ike mai ai maluna o keia wahine i hoala ae iloko o kona houpo i na manai manao hoohuoi; nolaila. ma ka wa a ua wahine nei i lalau aku ai i ke kuau o ka papa-ki o ka puka, ia wa i kaulona hou aku ai na maka o ua Haku Adelo nei ma kahi a ua lima la i kau aku ai, a ike aku la nohoi ia me ka maopopo loa i, ka polinahe o na manamanalima ame ka nopu mahiehie ana a ka nani maluna o ua lima la. a ia wa i lele ae ai kekahi manao iloko ona, ma ka hoomnopopo ana iho. aole ana wahine e ae mn Ladana a puni ana i ike ai he mau manamanalima hoi i like ka nani me ko keia wahine malihini a kulana luahine ana e ike nei i keia ahiahi, aka, o ka Lede Beatirisia wale no. Ma ka wa i paa aku ai ke kuau o ka papa-ki o ka puka. oia ka wa i huli mai ai ua X T i Hoopahaohao nei o Hametona Kakela a kunou mai la i ka Haku Tereveliana a puka aku la. Oiai nae ia i haaiele iho ai. aia ho mau manao poluluhi a pioo ke hana la iko o ka Haku Adelo. Ku iho la ua Haku nei me keia niau manao polululii iloko ona. a ua ka-lilo loa ia hoi kona noonoo e ia mau manao, me ka Hoopoina ana ae hoi i ka hoomaopopo ana. aia oia ke ku la imua o kona makuakane hoahanau. oia ka Haku Tereveliana. ame kekahi Lede opio: aka. nie ka puiwa nae ua mohala hou ae la na hoomaopopo ana iloko ona no keia mau mea. nolaiia. me ka awiwi nui aea la kona poo iluna. a haawi mai la ola i kona aloha ia Alamira a pela nohoi i ka Haku Tereveliana me ka oluolu loa, alaila, hele malie aku la ia a noho iho la nialuna o kekalii noho e pili ana ma ka puka-aniani e huli pono ana i ke alanui. Ia wa ninau mai la oia i ka Haku Tereveliana, mahope iho o kona kiei ana'ku ilalo o ke alanui: "Owai hoi kela lede? He hoaloha hou iho nei paha keia ou. Aole o'u manao iki ua ike au iaia mamua." "O kela lede. oia no ka luaui makuahine o kuu hanai nei," i pane'aku ai ka Haku Tereveliana. me ka hoomau ana'ku nohoi, "o ke Kauna-wahine kela 0 Arevalo. M Ua ano e ae la na helehelena o ka Haku Adelo ia wa. a me ia hiohionn e uhi ana nialuna ona. puana mama ae la oia i kekahi mau huaolelo: "Kupanaha! O ka makuahine io ka keia o keia kalkamahine! Aole o'u manao pela! Ke ole au e kuhihewa, me he roea la. o ka L.ede Beatirisia no kela, oiai ua hoomaopopo loa aku nei au ma ke ano o ka manamanallma. a " I keia wa kaha-maha koke iho la ua Haku Adelo nei i kana mau olelo liilii ana iaia iho. a huli hou aku !a ia nana ilalo o ke alanui. Ike lihi aku la ia 1 ka pulelo ana uiai o ka hu'a o ka lole o kekahk wahine i kau aku iiuna o kekahikan aniani. a emoole hoi holo aku la ua kaa nei me ka awiwi nui. O keia wahine ana i ike aku ai e kau ana iiuna o ke kaa, ma kana hoomaopopo iho. oia no ka wahine maiihinl ana i ike ai ma ka wa ana I komo mai al iloko o ka rumi, aiaila, huU hou mai la kona alo iloko. ku ae la a hele mai la a noho iho la maluna o ka noho a ka I Beatirisia i noho ai. a ia wa hoi ua pane ae la ia: ft O ke Kauna-wahine kela o Arevalo! He inoa malihini ioa kela la'u He wahine Pelekane anei kelat"

"He wahine Pelekane kela. n ua mare o!.v i kekahi kanaka Sepania ko'iko'ī. n ka hana nae a keia iede. oia ka wahine alakai o loko o kekahi o na halo oi;era lielu ekahi o LaUann nei. v He oiaio ka hoi ia. Aole loa no nae au i lohe i kekahi inoa elike me ia ke ano." wahi a ua Aoelo nei i pane mai ai iniua o kona 'luaui. me ka leo ano pahenehene. a me he mea la e hoonaukiuki ana ia ia Alamira. Pane aku la hoi ka Haku Tereveliana imua ona: "O kela ka inoa ponoi o kela lede. a oiai oia mawaena o na poai o na anaina o na hale opera, he inoa okoa 110 kona, a ua ike no oe ia mea e Adelo. Aole no paha makemake o kela lede e

Hlo kona inoa maoli iho i mea paa hele ia e ka waha o kela ame keia kanaka. • a oia ke kumu o kou lohe ole ana i kela inoa. a e hoomaopopo pu iho nohoi oe. he ewalu ae nei ou mau makahiki 0 ka noho ana ma Inia, a oia kekahi kumu o kou lohe ole ana i keia inoa." "Pela io no." i pane mai ai o Adelo, me ke ano hoihoi ole. ame ka hoomau apa mai nohoi i, ka olelo ana: "He lede kulana hiehie maoli keia, ma ka'u hoomaopopo ana. a he lede ano pahaohao nohoi, nokamea, ma kona mau maka, e hoike mai ana ia ua āoo loa kona ano, aka f o kona mau lima nae, e hoike mai ana ia i ke kulana opiopio. ; 1 ko'u ike ana i kela mau manamana- : lima, ko lakou ano. ka maiau o ka lakou malama ia ana a me ka xuohaha maikai o ka lli, ua like loa ia mau manamanalima me ko kekahi lede a'u I kamaaina loa ai. O ka'u e haohao nei. ! oia keia, pehea la i ulu ae ai he mau j manamanalima opiopio a ka launa ole I maluna o ka oiwi kino I helea lu'alu'a I kona ano, elike me ka hoike a kona ! heiehelena?" | I keia wa i huli ae ai ua Haku Adelo nel a nana aku la ia Alamira. ela nae

huii "aku ia kona aio i kahi e. no- ; laiia. aole hiki iaia ke ike aku i na , o ua lede opio la. aole nohoi . e hiki iaia ke ike aku i ke ano e ana I ae o kona kino. | Aka. oka Haku Tereveliana ka mea ! i hoanoe loa ia no keia mau oleio a | ka Haku Auelo. a kamailio mai la ia: j ' E Hale" -(o kekahi inoa keia o Ade- | lo). "he keia ona la ano e loa a*u ! e ike nei, na la hoi a oukou e olelo ai | he uiau la keia i nohoaliiia e ka holomua —ae —he mau la kamehai ioa keia. oiai i keia mau la i ike ai au i ka hiki ana i kela mea ame keia mea nuku waha-a ke nema i ke ano o kekahi wahine ma ke ano o kona mau manamanalima, ke kulike amo ke kulike ole

me kona helehelena. 0 keia iho la paha ; ka naauao i loaa ia oe mai na ululaau ahiu mai o Inia? Manao au. e keia iho la ke ano o na poe maka hanohano o Inia. Aka. e Hale Adeio. aole o'u makemake iki i keia mau hana maikai ole au. A e kun haku." ma keia wa i oiuolu iho ai ka leo o ua elemakule Ha. "o Miss Arevalo aia oia malalo o ka'u malama ana, oia ka'u moopuna hanai, a nolaila. o kela ame keia ano olelo e piii ana i ke ano nemanema iaia a i kona ohana, e lilo no ia mau olelo, ma ka'u mau hoomaopopo ana. he mau oleio pllikino o ka hoino. Lohe oe?" i Me ka hookamani nui, pane awiwi aku la oia imua o ka Haku Terevellana e kala aku iaia no kana mau olelo. nae oia e akaaka henehene ana iloko iho ona. >Ia keia wa haalele iho la o Alamira ia loko o ka niml hookipa a hol aku la ola no kona rumi. Ma ka wa hoi a A!amira i pan! ai I ka puka mahope aku ona. hull ae la ka Haku Adelo a pane aku la I ka Haku Tereveliana: "He wahine ui maoli no keia Led<? opio e noho pu nei me oe. O kou ma* kemake maoli io no anei ia, e hookama

. keia kaiknmahim i kaikaniahiiie h • nai nau. a i ole ia, i nioopuna han.r paha nau. e kuu haku?" •'Makemake au e malama iaia. oiui kona mau la e noho pu ana me a u. elike me kona makemake." i pane aku ai ka Haku Tereveliana me ke kuoo. r.:e ka hoomau ana'ku nohoi i ka olelo ana: "Ma ka la apopo e hana ni au i kekahi haawina nona. I ke kakahiaka 0 ka la apopo e lawe mai ai kuu loio i kuu palapaia kauoha 110 ko'u kakaui inoa ana'ku." Me ka i haliiia iho e kn hiohiona inaina. pane mai la ua Haku Adelo nei: "He keu o Mi«s Arevalo a ka iede opio laki nui wale. He mea maopopo e haawi ana oe iaia he wahi puu da!a mahuahua iki nohoi—aole anei pela?" "B hooili ana au maluna ona lie huina o 60.000 paona t$300.000L" i pane malie aku ai ka Haku Tereveliana. Hoike maopopo loa mai la ko Adelo mau lielelielena i ke ano e. a e hoike ana ia mau helehelena ano e ona i ke kupilikii o kona noonoo. oiai ke ike la ia aia kona iuakuakane hoahanau. ka mea i pili iaia ma ka iwi a ma ke koko. ke haawi la he puu dala nui hewahewa i kekahi kaikamahine e loa. ka mea hoi ana i hoomaopopo ai, aole iu he pilikana i ka ohana Tereveliana. 0 Adelo ka mea nana i hookaulana he kanaka pi ka Haku Tereveliana — oia ka mea nana i pekapeka i ua Hakn j Tereveliana la he keiki ino loa o Geo- ! fere Tereveliana —a oia no ke kumu j nui o ka poino ana o Geofere a lilo ni | ia i eneini ino loa no ka Haku Tereve- I liana. Oiai hoi e paila ana ka hoonaukiuki ame ka inaina iloko o ka houpo o ua Haku Adelo nei ia wa i pane mai ai oia imua o ka Haku Tereveliana: "Kupanaha maoli! Ke haawi nei oe he »>O,OOO paona ($300,000) i kekahi malihini. E papa, manao au, ua alakai hewa loa ia kou noonoo e kekahi waliine maalea elike ine keia." "Pehea?" i ninau aku al ua Haku Tereveliana nei me ka inaina e okoko nna iloko o kona houpo. "Ka! E akahole loa oe, e Hale. no ke ano o kau mea e kamailio ai, no ka mea a'u i aloha ai. a o ka mea hoi nona ka inoa 1 lilo i mea .na'u e malama ai me ka niakamae! Nolaila, ke hai aku nei :m ia oe, e inalama loa oe ia oe iho." "A.ka." wahi a Adelo i pane mai ni. "ua olelo mau mai oe ia'u no ia mea he haua tne ke kaulike: alaila. he hana koulike anei keia au e hana nei. ma ka hoilihune ana mai ia'u elike iho i:i keia au e hana nei. oiai hoi, ua manaoio loa au e loaa ana ia'u mai a oe mai he haawina hooilina elike me keia puu dala nui hewahewa au e kiola nei i kekahi mea i pili ole mai i ko kaua ohana." "Heaha la kou kuleana maluna o ka'u mau dala ponoi i hookaawale liilii ia ai e a'u i kela ame keia wa. mailoko mai o na loaa o ko'u mau waiwai?" "Pela no: aka. e hoomanao oe. he makemake au, owau kekaiii mea makemake i nei mea he dala. Ma ka wa i loaa mai ai ko'u mau aina. ua pau no lakou i ka morakiia. A iloko o keia mau makahiki i hala'ae nel. ua nana mau mai ko'u mau onohi maka maluna o ka waiwai o ka ohana Tereveliana au e paa nei i keia wa. ma ke ano o ko'u wahi auanei ia e maha ai. a pau ae hoi ko'n man pilikia. Ua olelo mau aku au i ka poe a'u i aie aku ai, he mea pono lakou ke kali a hoea mai ia wa pomalkai. Nolaila. ke ike mai la no oe, aole o*u huna i ko'u manao imua ou. Ua manao loa au. o na dala au i houluulu ai mailoko mai o na loaa o ka waiwai o ka ohana Terevellana. oia la na dala e pau ai ko'u man moraki i ka hookaaia. H© pupule maoli paha ka manao ana e haawi I keia puu dala hewahewa i kekahi kaikamahine opiopio au i moeuhane ole af lloko o hookahi mahina i hala ae nei." "Owau ka haku nana e noonoo ia mea; aole na kahi mea e ae." wahl a ka Haku Tereveliana. "Alaila, e olelo mai auanei ko ke ao nei apau ua loaa oe i ka ma'l he> hena." "Heaha ko'u nana aku i na olelo a ko ke ao nei?'* *"E akaaka mai ana hoi kou poe hoaloha !a oe me ka piha henehene.'* "Alaila, o ka poe apau e hana pela, aole lakou he poe hoaioha no'u, a no ia mea, aole loa au e kapae ana I ka hooko io ana*ku i keia manao o'u, I mea e hoohauoli la ai na noonoo ana o ko'u poe hoaloha, oiai na ike au he hana keia na*u ponol i makemake. a | e hooko aku ana no au."

1 " Fup:i, o tuat hot ;xih;i 2 oo no ko'u oinu ai<e." Me k;i hflohc!-.:ia hoonnkola »» kiiihehe ana ma na hiohionu o ua makulo ne', pnne aKu !a oia: "E hoomanao iho oo i na makahikl a'u i noho mehameha al. owau wale iho no: ka wa hoi au i hele ok» mai ai 0 ikt» ia'u. K h<xim:Htao iho oo i na makahiki au i kakau palapala o!e mai ai ia'u, mo he moa la aolo au ho makuakano nou. K noonoo iho nohoi ov 1 ko ano o keia noi awahua nu. o uoi mai noi ia'u. Nolaila. mai kamaiiio mai oo ia'u elike me keia ke ano. Ao!e hiki ia'u ke hoomanawanui me kou ano alunu a mak«?e waiwai hoi. l*a paa loa ko'u manao e hana au i hookahi hana maikai loa mamua o kuu make ana. j Aoie hiki ia oe ke hooioli i knu mana<>, 0 ka mea :i'u i hooholo ai. ua paa in. a o ka hooko waie aku no ka mea i koe. •Ta ike anei oe i keia Kauna Are« valo?" i ninau ma'i ai ka Haku Aileio. Hoole aku ia hoi ka Haku Toreveliana. "Manao loa au, aole ioa he kanaka e ola nei ma Laiiana nei ma keia inoa. A o kela kaunawahine i hele mai nei ia nei i keia po. aole ia o ka makimhine o keia leiie opio. O ko'u manao, he mea huna pohihihi ka makuahine o keia kaikamahine; a ua make hoi kom? makuakane." "Pehea i maopopo ai ia oe keia mea ?" 1 ninau aku ai ka Haku Tereveliana me ka helehelena haohao. "Aole i maopopo maoli ia'u koia mea. He manao koho wale no keia o'u. l"a makapo anei oe, e Tapa? Aole anei o»i hoomaopopo i na onohi%aka uiiuli n keia kaikamahine, he mau onohi ia i like ioa me ko kekahi mau onohi maka i kamaaina mua ia oe? Aole anei ho'. ou ike i kona ano apau. ua like 110 ia me he mea !a aia he koko o ka ohana Tereveliana iloko onn? Pehen la i lom ! ai i keia kaikamahine kela mau onohl maka o Geofere Terevo!iana?" "Aole au i ike ia moa." i pane aku ai |ka Haku Terevellana. a me ka nina'» |ana aku nohoi. "K Oremona (o kekahi inoa keia o Ailelo). heaha ke n'no'o kau | olelo?" j "Eia maoli ko'ti manao." i pane mai i :u o A(iolo me ke okaiakala kunahihi |o kona ano apau: "Mnnaoio loa au. o j kei;i Alnmira \revalo he kaikamahine | oia na (Jeofere l'eiwHiann i i'.umuia i mai e kekahi wahin" i m;mpopo ole ! ia'u kona inoa. mamua o ka mahuka iana 'aku o ua keiki iima koko nei au i JJere7.ila." I keia wa i haka pono loa ak».« ai na maka o.ua Haku Tereveliana nei maluna o Adelo, alaila. huli ae la kona mau maka i kahi e, me ka palulu ana ae o kona lima. A noho iho laua me ka pane leo ole no kekahi manawa. A liuiiu pane hou mai la ka Haku Ade!o. "l'a pupuahulu loa aku nei paha ka'u mau oleio iinua ou. no ko'u olelo ana aku nei ia oe. aole he kanaka e ola nei i kela wa ma kela inoa o Kauna Arevalo. Malia paha aia io no he kanaka ma ia inoa i keia wa maloko o Ladana nei, he wahine hoi kana ame na keiki: aole nae ia he mea no kaua e oleio iho ai o Aiamira nei he kaikamahine ia na laua. Malia paha ua hookamaia keia keiki e laua, a i ole ia. ua hoolimalima ia paha laua e malama i keia kaikamahine." Aole nohoi i kamaiiio aku ka Haku Tereveliana iaia: aka, ke hoike !a pae na helehelena o ua elemaku la i kekahi mau helehelena ano e, i hiki loa ia Adelo ke hoomaopopo mai aia he hana nui ka loko o ua eiemakule la e hana ana: nolaila, aole oia i pupuahulu hou j mai ma ke kamailio ana mai. aka. ua I noho hamau ioa iho ia oia no kekahi | wa loihi. me ka nana pono ana hoi i ka i Haku Tereveliana. I ka hala ana o I kahi wa loihi, huki ae la ua Haku Ad*> | lo nei I kona noho. me ke ano e hoo- | nakeke ae. i meo no ka Haku Tereveliana e lohe mai ai. (Aoie i pau.) ' Ua hoolaha ae ka nupepa Westfleld News i keia manao e pili ana i kekahi kamaaina kahiko oia wahi: "Penei ka olelo a F*rank McAvoy, i noho hana ai me L. N. A. & C. maanei: 'Ua inu au I ka LAAU OLA A KAMALENA no ka Lepo paa, Kolera ame ka Hi f no 10 makahiki a oi—aole loa he kaawale aku ola laau mai ko*u ohana aku. Manao au, o ka laau pookela loa la i hana | ia. Ke hauoli nei au i ka hooia ana'ku Ila mea. He laau kupono maoli ia no i na m&'i o ka opu. E kuaiia ana e na . poe kual laau lapaau apau. O BENSON, BMITH * CO.. na A*ena ma Ko Hawali Pae Aina. *

THE GRANT TO A ' KA HE KUPAPAU O KEXERALA KALANI Ma ka la 27 aku nei o Aperila i hoo- . nohoi e wailio nei ke kino o ua kanaka laaia ai ka He Kupapau o lulesia S. | kaulana la o Amerika Huiia. Kalani (Ulvsses S. Grant) ma kahi