Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 22, 28 May 1897 — Page 1

Page PDF (1.23 MB)

This text was transcribed by:  Kuulei Alcomindras-palakiko
This work is dedicated to:  I kuʻu wahi kaikamahine-ʻo Kawēkiu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXXVI. HELU 22. HONOLULU. POALIMA, MEI 28, 1897 NA HELU APAU 2652

 

Hoolaha Loio

 

W. @ KAKELA.

            @ Kokua ma ke Kanawai

            HE @ HOOIAIO PALAAPLA.

            @

            LYLE A Dickey

            Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

            Alanui Kaahumanu. Helu 14. Te. 682

 

            Loko o ke Keena o ka Loio Kuhina mamua, a he Loio Hoopii ma ka Aha Apana o Honolulu.

 

            E hookoia na hana pili kanawai apau mai na Mokupuni mai.

            O.A.F. Tavares, Kakauolelo a Maheleolelo.

            1yr.

 

Hoolaha kumau.

PAPA! PAPA

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hoina o Alanui Papa me Moi.

E LOAA NO NA

            O keia me keia ano.

            Na Pani Puka, na Puka Aniani, na Olepelepe, na Pau, na O’a, na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui i a @ PILI HALE O NA ANO A PAU A me na WAI HOOHINUHINU NANI o na ano a pau loa.  Na Balaki o na Ano he Nui Wale

 

            Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau @ me ka laua oihana no ka Uku Haahaa Loa,

 

            E like me ka mea e holo ana mawaena o Laua a me ka Mea Kuai.

 

            Hele Mai e Wae no Oukou iho

 

2396@

 

KA MEA HUNA POHIHIHI

Unuhiia e @ no “Ke @ Pakela o ka Lahui Hawaii”

MOKUNA XXII.

Ua Palekana Anei?

            Ma kekahi kakahiaka o kekahi la ae, ua hiki mai la ka loio o ka haku Tereveliana.  Ua noho iho la laua no kekahi wa loihi, ma ke kukakuka ana ma na mea a ka Haku Tereveliana i makemake ai e hana.

            O ka hopena o keia kuka ana a ua Haku Tereveliana nei me kona loio, oia ka paa ana o kekahi palapala hooilina.  A ma ka wa hoi a ua Haku nei i aneane ai e kakau iho i kona inoa ma ua palapala la, aia hoi hiki mai la ka Haku Hametona, ka luaui makuakane o ka Lede Beatirisia ame kekahi kaukaualii okoa aku he mau hoaloha hoi laua no ka Haku Tereveliana.

            Mamuli o ka hoea ana mai o keia mau kanaka ko’iko’i o ka aina, ua hooka’uluaia ko ka Haku Tereveliana kakauinoa ana i ua palapala la, a haawi ae la ia i kona manawa ma ia wa no ka hookipa ana mai i kona mau hoaloha.  Mahope iho hoi o na panai olelo ana mawaena o lakou a hala kekahi wa, ua hoike aku la ka Haku Tereveliana i kona manao imua o kona mau hoaloha no ka mea e pili ana i ka palapala kauoha, a nonoi pu aku la hoi oia ia laua e ae mai laua e lilo i mau hoike no ua palapala la.  Ua heluheluia aku la hoi ua palapala imua o ka Haku Hametona ame kona kokoolua, a ma loko o ua palapala kauoha la ua hooiliia maluna o Alamira Arevalo he 69,000 paona ($300,000).  Ua kakauinoa iho la ua Haku Tereveliana nei i ua palapala la, a pela nohoi ka Haku Hametona ame kona kokoolua ma ke ano hoike.

            A hala he manawa pokole mahope iho, ua huli hoi aku la ka loio, ka Haku Tereveliana nei e kakau i mau palapala i na poe hana lole ma Alanui Kihi Komohana.  I ka pau ana ae o kana kakau palapala ana, hoolana wale ae la no ia me ka olelo liilii ana iaia iho:

            “A-ha!  I keia wa, ua loaa ia’u kekahi mea e hiki ai ia’u ke lu aku i ka’u mau dala, a pela auanei ka poe waha-a e ike ai me ko lakou mau maka aole au he kanaka puuwai makona a ma-ua hoi.  He oiaio nae, aole hiki ia’u ke hoolilo i ka’u mau dala i hookaawale liilii ai i kela ame keia wa maluna iho a’u, aka nae, i keia wa, ua loaa ka mea nana e aahu a e ai i ka’u loaa.  Ke manaolana nei nohoi au e loaa ana nohoi ia’u he mau makahiki lehulehu ma keia hope aku, a ke manaolana nei no au e lilo ana keia wahi kaikamahine i mea nana e hoohauoli mai me ka oluolu i ke koena aku o ko’u mau la.  Ae-keia wahi kaikamahine i kipa mai io’u nei me ke kaikamahine i kipa mai io’u nei me ke kamahao loa, a o ka mea hoi i kaili aku i kuu mau manao aloha me he mau la he i’o ponoi oia no’u.”

            Ua ikeia aku la na helehelena oluolu e mohala mai ana ma na helehelena o ua Haku Tereveliana nei.

            Mahope iho, uwepa iho la oia i kana mau palapala apau a hoouna aku la ia mau mea, ma o kana kauwa la, e laweia no ka hale leta alaila, hina aku la oia i hope maluna o kona noho a hoomaka iho la ia e poluluhi.  Aole nae i liuliu kona noho ana iho ma ia ano aia hoi ua hoohikilele ia ae la ia i ka hemo ana mai o ka puka a komo mai la o Alamira.

            “O oe mai la ka ia e Alamira?”  wahi a ua elemakule la i ninau aku ai me ka maikai o kona mau helehelena.  “E hele mai oe a noho iho maanei, e kuu moopuna.”

            Lalau aku la kona lima ia Alamira a huki aku la iaia, a hoonoho iho la maluna o kekahi noho e kokoke ana iaia.  Alaila, huli aku la ua elemakule nei a nana pono aku la i na helehelena o Alamira.  Oiai, ua elemakule nei e nana ana ia Alamira, me he mea la e heluhelu ana kona noonoo ame kana mau hoomaopopo ana no ka uhane maemae e noho ana iloko o kana hanai opio.  Aole loa i ala mai na manao nonohua a Adelo i lulu ai iloko ona i ka la mamua iho: aka, o kona mahalo wale no i ka nani, ka ui ame ka maemae o Aloamira, kana mea e noonoo nui ana.

            Ke ike aku la hoi o Alamira, ina e loihi kana mau la e kiola mau aku ai i na kukuna hauoli o kona mau helehelena maluna o ka puuwai puanuanu o ua elemakule nei no ka mea e pili ana i kona luaui makuakane, manaoio no oia e hiki ana iaia ke hoauhee ae ia mau manao uahoa o ke puanuanu.

(Aole i pau)

 

Enaena Ke Ahi o Kilauea I Hawaii.

 

Ka Aina Pua Laniuma ia Hawaii Lei Mano.

 

Ke Hone ae nei i ke Kumu o ka Hana.

 

Ka Ninau Iapana.

 

            Ma ka Poakahi nei i hoouna mai ai ke Keena o ko na Aina E he pane i ke Kuhina Iapana, no na mea e pili ana i ke ikoi a ke Aupuni o Iapana, no ke kumu i hoihoi hou aku ai ke Aupuni Hawaii i n a eemoku Iapana he mahina a oi i hala ae nei.  O keia pane nae i loaa mai i ua Kuhina Iapana nei, he pane ia i makemake ole ia e ia, a

 

HE NANE PILI AUPUNI.

He Mama Nui me Papa Nui a he Papa Hookama kekahi.  O kahi ukulii hookolohe iho nohoi ia o Niheu Hawaii.  Heaha ke ano?

 

ua hoike mai la ua Kuhina la ia manao hoihoi ole ona imua o kekahi mea kakau nupepa o ko makou halepa’i nei ma ke ahiahi Poakahi nei:

            “Ua haohao loa au i keia auina la i ka heluhelu ana iho iloko o na nupepa i kekahi mau olelo i manaoia he mau mea ia i laweia mailoko mai o kekahi palapala i manaoia e hoouna ia mai ia’u e ke Kuhina o ko na Aina E, oia o Kupa.  He mea maa ole loa ka ikeia ana o ka palapala pili Aupuni o keia ano iloko o ka nupepa mamua o ka loaa ana mai o ua palapala la i ka mea i kakauia mai ai ia.  Aka, manao nae au aole au e kue aku i keia hana; malia paha o keia iho la ka launa pili Aupuni kuwaho i loaa ia Hawaii.  Ua konoia mai au e kokua ia Komisina Hawes ma kana anaina hookipa i keia auina la, a hoopaa iho la au o ka hora 3 me 30 minute ko’u wa e haalele iho ai i ka Hale Oihana Komisina nei.  He nui ka poe i hele mai e ike ia’u mamua aku oia wa, a mahope iho o ka haalele ana mai o ka mea hope loa ia’u, a oiai hoi au e kali ana o ka hiki mai i ka hora o’u e haalele iho ai i ka hale nei, hoea mai ana na nupepa, a ua hoopahaohao loa ia au i ka ike ana i kekahi mau olelo o ka palapala i hoounaia mai.  Mahope koke iho, ua hoea mai la ua palapala la.

            “Aole hiki ia’u ke hoike aku ia oe i ua palapala la.  Ma ko makou kulana e ku nei, aole keia he palapala no ka hoolaha akea ana, aka, ina nae oe e makemake ana e lawe aku i na mea i ikeia maloko o na nupepa puka auina la, a olelo iho he kope ia o ua let la, ua hiki no ia oe ke hana pela.  Aole o’u manao o ka mea i loaa mai nei ia’u he pane ia no ka’u nonoi no na hoike neepapa, a nolaila, e hoao hou ana au e loaa ona pane oi a ano.  Aole ka Iapana he noi waiwai ole:  makemake ia e loaa ka pono io maoli ame ka ewaewa ole ma keia hana-aole he mea e ae.  A ke loaa ole iaia keia mea, alaila, aole au i ike i ka hopena e hope mai ana.  O ke keehina hana a ke Aupuni Hawaii i hana ai ma ka hoole ana aole e pae i uka nei na kanaka a Iapana i manaoio ai mahope iho o ka huliia ana mamua o ko lakou holo ana mai, ua kupono ke lele mai i uka nei o ka aina he hana kue ino loa ia i ke kuikahi.  Ano, ua nonoi aku nei au i mau hoakaka; i mau kumu hoike hoi no na hana a keia Aupuni ma keia ano, a heaha ka mea i loaa mai ia’u?  Eia (heluheu mai la oia mailoko mai o kekahi nupepa) ka mea a ke Keena o ko na Aina E i hoike mai nei ma ke ano o kana pane ia i ke noi a Iapana:

            “’O ke kulana i laweia ae e ke Aupuni Hawaii, o ke kanawai hooponopono eemoku, he mau mea ia e hoohana ana i ka mana kiai kuloko o ke Aupuni, a ua hooko aku hoi ka mana hooko ia mau kanawai me ka ewaewa ole.  No keia kumu, ua manao ke Aupuni Hawaii o na loina alakai kanawai e pili ana i na hihia koi poho aole i pili i keia ano.

            “Aia hoi ma kekahi mahele e ae o ka pane a Kuhina Kupa, ua hoike mai la, ina ma keia mua aku e uha’i hou ia na kanawai hooponopono eemoku e ku nei e na poe eemoku Iapana, e hana hou ia aku ana no ia hana.’

            “Ua hoike mai ko’u Aupuni ia’u e koi aku au a loaa mai ona olelo pale kupono mai ke Aupuni mai no ka hana i hanaia.  Aole nae i loaa ia mea ia’u iloko nei o keia pane.  Aole o’u manao eia ko’u Aupuni ke hana hookikina nei ma keia hana ka hana hoi i komohia aku ai ka inoa hanohano o ka lahui.  Aole koi o Iapana i kekahi mea ewaewa ole.  Ke hana nei o Iapana elike me na kanawai o na lahui.  Aole me ka Papa Ola kana hana, aole me ka Hale Dute, aole hoi me na luna hoomalu eemoku; aka, he hana keia ma waena o kahi Aupuni ame kahi Aupuni.  Ua hokeia aku o Amerika Huiia no keia mea, a me he mea la ua maopopo loa iaia ke kulana o keia kumuhana elike nohoi me ka maopopo ia kakou, a ina e manaoio ana ke Aupuni ma Wasinetona ua pono ke keehina a Iapana i lawe ae nei, elike me ke kanawai lahui, aole auanei ia e akeakea mai ana.  A ma kekahi aoao hoi, ina ua hewa ko makou kulana, e hiki ana i kela ame keia Aupuni ke akeakea mai.

            “O ka Iapana hana me Hawaii, aole ia he hoikeike i ka mana o ka mea oolea maluna o ka mea nawaliwali!  He Aupuni poo o Hawaii mawaena o na Aupuni, elike me enelani, me Iapana a Aupuni  e ae paha:  aohe ano e ma keia mea.”

            Ma ka wa i ninauia aku ai ua Kuhina nei o Iapana no ka mea e pili ana i ka waihoia ana’ku o keia ninau imua o kekahi Aha Uwao ke loaa ole he hooponopono kupono ana, ua pane mai la Kuhina nei penei:

            “Ma na hana liilii, ua hiki paha ke waihoia aku iloko o ka Aha Uwao, aka, aole loa e waihoia aku ilaila ka ninau i komohia ai ka inoa hanohano o ke Aupuni.  Aohe aha hookolokolo nana e hoolohe na ninau i ulu malalo o na kanawai lahui-o ka aha hookolokolo nana e hoolohe ia ano hihia, oia ka lima ikaika ame na moku ikaika-o ka inoa hanohano, he mealaahia loa ia i kela ame keia lahui e pono ole ai ke palaueka wale ia e na Aha Uwao.

            “Eia ke kulana maoli o keia ninau:  No ka hooholomua ana i ka oihana mahiai ano nui loa ma ko Hawaii Pae Aina, ua kauohaia na eemoku mai Iapana mai:  ua hanaia a hooholoia he kuikahi mawaena o na Aupuni elua, a hele mai la na Iapana ia nei e hana ai.  Aole na Iapana i imi mai i keia kuikahi, aole nohoi ia i imi mai i nei aina no kona poe makaainana-aka, ua hoea mai lakou ia nei ma ke kono ana ae a Hawaii.  Alaila, ike iho nei o Hawaii ua lilo na poe Iapana i poe paonioni, a no ia mea, ua hooholoia kekahi kanawai e hoalaiki ana i ke komo ana mai o na eemoku.  Ua apono no o Iapana i keia, a i mea e ulu ole mai ai he kuhihewa, ua huli pono ia iho la ke kulana o kela ame keia Iapana e haalele ana i na kapakai o Iapana, ma na mea e pili ana i ko lakou hooko ana i kanawai eemoku o onei.  O kela ame keia kanaka i haalele aku ia Iokohama no Honolulu nei, ua hana iho la elike me na kanawai o ka Repubalike-ua lawa ko Iapana apono i keia mea mamua o ko lakou haalele ana’ku.  Ua loaa i kela ame keia paahana kepa ole ia ka huina dala i kauohaia ma ke kanawai a ua kupono hoi e lele mai i uka nei o ka aina, aka, olelo mai na luna Aupuni o oonei, aole i kupono.

            “Ina paha i ikeia ua oi aku na poe paahana e komo mai ana iloko o Hawaii nei mamua o ka mea i makemake ia, maopopo loa ia’u, ina e hoikeia aku ia mea e ka Mana Hooko o onei i ko’u Aupuni, ina no ua noonoo pono iaia mea.  Aka, aole nae i hoounaia aku kekahi mea oia ano a me ke kumu ole hoi, e like me ka hiki ia’u ke hoomaopopo, ua ho’iho’iia aku la na kane ame na wahine.  A hoea iho la i keia kiekiena o na hana, he mea ole loa ka ninau eemoku, aka, o ka inoa hanohano o Iapana ka mea nui, a he mea pono ke loaa ona olelo hoakaka.

            “Ua maopopo no ia Iapana aia he olelo aelike maopopo, he kuleana ko Amerika maanei, malia paha he-aka, ua maopopo ole nae ia’u ka huaolelo kupono no ia mea-oiai nae au e olelo ae ana he kulana hoomalu kona maanei, aka, ke ku nei nae ia (Amerika Huiia) ma ke ano he makuahine bapatema (good mother) no ka Mokupuni Repubalike; aka, ua kamaaina loa nae na luna Aupuni o Amerika Huiia ma na mea e pili ana i ke kanawai lahui ame ka hana maa mau e lawelawe ai ma ia ano hana e hiki ai ke olelo mai ua hewa o Iapana, ina nae ua pono ia, a i ole, ua pono o Hawaii, ina nae ua hew ia.

            “Ua mahalo o Iapana ia Amerika Huiia no na launa aloha e ku nei mawaena o na Aupuni elua ame ka oihana kalepa nui i hoopukaia mai e na aina elua, e noonoo iho oe i ko Iapana nana moowin ana mai ia Hawaii nei ma ka mea e pili ana i ka oihana kalepa.  Ina hiki ke holomua na kula mahiko o Hawaii nei me na poe Iapana ole, ua maikai ia.  Ua maopopo nae ia’u, e apono ana no o Iapana ia mea; aka, he mea pono nae ke hooponopono mua ia keia pilika; aole hiki ia Hawaii ke uha’i i kekahi kuikahi ke ole oia e haawi mai i kekahi mau hoakaka ana.

            “Ahea la pau na hooponopono ana?  Hauoli loa au ina o keia wa iho la ka hopena oia mea, aka ina e hoopaneenee ko onei Aupuni i keia hana, ma o ka hoouna ana mai i na palapala elike iho la me keia i loaa mai la ia’u i keia la, ua maopopo loa ia’u, i ka wa hea la e pau ai.  O ka’u mau olelo kauoha ma keia hana, he moakaka loa ia.  Ina aole e loaa ia’u he pane kupono no ka’u noi, alila, e huli hoi aku no au no Iapana, a malia he mea okoa ae paha ka mea e holopono aku ai ka na kanawai eemoku o onei.  O kela ame @ ka mea e hoea mai ana.  Aka, manaolana nae au, aole e hoea aku ana ia kiekiena.  He wahi kahamaha maikai ole hoi ia no kekahi nohona hauoli a oluolu ma Hawaii.”

 

HE PALAPALA MAI NA AINA E MAI

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia ma ka Poalua nei, mai Kapalakiko mai, i loaa mai ai i makou ka palapala a ko makou mea kakau mai Santa cruz mia.  Aole no ana mau mea ano nui loa i hoike mai nei, aka, no ko makou poe heluhelu nae e wae no lakou iho.

 

            My Dear Papa:  Aloha kaua a nui loa:

            Aole hiki ia’u ke kapae ae i ka hoouna leta ana’ku nau, e kuuPapa aloha.  Aole no nae a’u mea nui e hoike aku ai @ mamua o na mea apau.

            O k@ m@ aku nei, aole no i ka nui @ na mea e @ ai @ o kau nupepa, aka, o ka mea @ ia’u, oia no ka’u e hoouna aku ai.

            I kela mau pule aku nei @ aku la au ame kekahi poe hoaloha o’u i ka makaikai ma kekahi mau wahi kaulana mai ko makou kulanakauhale e noho nei.  O keia mau wahi a makou i hele aku ai, oia o Ben Gomond me Boulder Creek.

            Haalele makou ia Santa Cruz nei i ka hora 9 kakahiaka a hoea makou i Ben Gomond ma ka hora 11 a oi. I ko’u ike ana i ke ano o ka hele ana o ke alanui o keia mau wahi, he ku no i ka hoomaka’uk’u.  He keu ka nihinihi a i ka hele ana he mea e ka @ maeele mai a ka hauli hopohopo.  He ano like ke kamoe ana o ke alanui o keia mau wahi me ka pali o Nuuanu, aka, h@ loa aku no nae keia o ke kuninihi a he ku maoli no i ka weliweli.  Ke nana iho oe ia lalo, me he mea la e @ aku ana oe e lele ilalo.  He kiekie maoli no ka pali, mai ke alanui au e ku iho ai a hoea i ke kumu o lalo a pela nohoi oe ke alawa ae iluna e oni ana no na pae puu iloko o ka lewa.

            Mahalo no nae au i keia mau kuahiwi a makou i hele ai, oia hoi na huaai elike me ka ohelo me ka black berries, ame kekahi mau ano hua ai e ae nohoi.  He keu nae a ka nui o ka lepo o keia alanui, aole i kana mai a ke pa mai ka makani e owiliia ana ka lepo a lele ae la iloko o ka lewa.

            Ia makou i hiki ai i Ben Gomond, ua hoolaunaia aku au me kekahi mau haole waiwai, oia o Mr ame Mrs Colter.  No keia mau mea kekahi hotele nui e ku nei ma keia wahi.  He ewalu hale ke kiekie o keia hotele.  Ua lawe hoi o Mrs. Colter ia’u e hoomakaikai ma kekahi mau wahi o loko o keia hotele, ka rumi aina, ka rumi hookipa ame kekahi mau keena moe.  He maikai na mea apau o loko.  O ka papahele o ka rumi hookipa, he pohaku mabala.  Ua pena lau ia a hookinohinohiia me ka wai gula.  He ku maoli no i ka nani.  Nui ko’u mahalo i keia hotele.  He maikai nohoi na rumi a’u i ike ai.  O kahi i ku ai keia hotele aia no ia iloko o ka ululaau.  Aia iloko o ka pa e hoopuni ana i keia hale, e ike aku ana oe i ka lipolipo mai o ka palai, i ka hunehune mai a ka lau iwaiwa, ka pua-pua mai o ka roke, o na ano a pau, a he nui aku no na mea ulu hoonani e hoowehiwehi ana i keia wahi.

            I ka pau ana o ko’u hoomakaikaiia ana i keia wahi, laweia au i ka hale noho o keia mau mea, a maloko o ka rumi hookipa hooluana iho la makou.  Ua nonoiia au e himeni i na mele Hawaii, a ua himeni no au no ka pomaikai o na mea hale.  Mamua nae o kuu himeni ana, ua hoike aku la au ma ke ano hoomakeaka no ke ano o kekahi wahi himeni a’u i lohe ai, oia hoi o “Hea i ke kanaka e kipa maloko.”  hai aku au ia lakou, ma ka wa kahiko, ma ko’u aina hanau, ina hele kekahi mea a hoea i ka hale o kekahi poe i malihini iaia, a makemake oia e loaa na hookipaia ana mai e ia poe, e himeni ana oia ia wahi himeni, aole nae hoi me ka leo mele himeni maoli, aka, me ka leo mele i kapaia he “olioli” (old Hawaiian way of singing) Pau kuu hoakaka ana elike me kela a hoomaka au e himeni:

E hea i ke kanaka e kipa maloko

E hanai ai a hewa ae ka waha.

Eia no ka uku la-

He leo.

            Ua himeni au a pau pono keia mele.  Nui loa ko lakou hauoli.  Ua hoomau makou i ka hoonanea ana ma keia ano a hiki i ka hora 12 hele ana makou e paina.  Pau ko makou paina ana, ua haalele makou i na kamaaina na laua makou i hookipa, a hele aku la makou i ka makaikai ma ke kaona.  Aohe nui o kauhale o keia wahi.  Hora 2, haalele makou ia Ben Gomond no Boulder Creek.  Hiki makou ilaila hora 3 a oi.  O ka hele ana o keia wahi he maikai, aole hoi elike me Ben Gomond.  He lehulehu na halekuai, aka ua like no me ke ano o na halekuai kuaaina.  He hale ho@ nohoi ko onei aole nae i like aku me ko Ben Gomond.  Pau ka makaikai ana i keia wahi ua huli hoi mai la makou no Santa Cruz nei.

            E papa, nui ko’u kaumaha e noho nei i ko’u lohe ana mai kekahi poe mai o onei e hoalaia ana he haunaele ma Honolulu mawaena o na Iapana ame ke Aupuni Repubalika.  Pehea la e Papa, he oiaio anei keia?  E hai mai oe ia’u.

            Eia keia, e Papa, ke manao nei na hoahanau o ko makou ekalesia maanei e koho ia’u i mea hookani ogana no ko makou halepule nei a i kokua alakai himeni nohoi, oiai e hoi loa ana paha o Mr. ame Mrs. Clapp no ka hikina.  Aole nae au i haawi aku i ko’u ae ana, aia a loaa mai kau pane.

            E haawi i kuu aloha nui i ka poe heluhelu.  E olelo aku oe ia lakou e hoomanao lakou no’u iloko o ka lakou mau leo pule i na wa apau, oiai au e noho ana i keia aina malihini.  Aloha oukou apau.

            Papa, God be with you till we meet again.

            Kau kaikamahine ma ka aina malihini.

            CECILIA KEALOHA POEPOE.

            Santa Cruz, May 16, 1897.