Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 25, 18 June 1897 — Page 3

Page PDF (1.37 MB)

This text was transcribed by:  Cyndi Defenbaugh
This work is dedicated to:  Lo'ea Hula Charles Kauhi Ka'upu Jr.

Ka Nupepa Kuokoa

                     KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
                           KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU
                                     MANAWA HOLO.
                               Mai a Mahope aku o Iulai 5, 1895


Wili o Ewa, ku @@@ ua la apau @@@ ke Sabati
Hiki i Waianae ka la apau.
Hiki wili o Ewa ua la apau.
Hiki Waianae iPoaluna me Sabati wale no.
Hiki i Waianae na la apau
                            AM           AM      PM      PM      PM
Haalele la Manana           7:49           9:55     2:28     2:28     5:53

Eaalele, Wili O Ewa        8:10           10:19   2:49     2:49     6:14
Hiki i Waianae           -------           10:45   -----      3:24     6:49
Waianae na la a pau 
Wili o Ewa Kaa Ukana
Na la a pau Koe Sabati
Wili o Ewa na la a pau
Wiki i Waianae na Poano na Sabati        
                            AM            AM      PM     PM      PM
Haalele ia Waianae       6:44            ------     1:32     -----      4:16

Haalele Wili o Ewa         7:19           9:10     2:07     3:51     4:51

Haalele ia Manana        7:50            9:48     2:38     4:22     5:22

Hiki i Honolulu               8:23      10:30     3:11     4:55     5:55


     E lawe ana na kaa hai hali ukana i ua kaa ohua ok a papa ekahi.
G. P. DENISON,
        Luna.                                                               F. C. SMITH
                                                                        Luna Kuai Palapala Holo

                    HOOLAHA NO KE “KUOKOA”
      Ma keia hope aku e hoouna pololei mai i na uku nupepa apau o keia pepa ma ka inoa
HAWAIIAN GAZETTE COMPANY
         HONOLULU,
                 OAHU.

Aole e hoouna mai ma ka inoa o ka Lunahooponopono o ka pepa.
     Pela nohoi me na kauoha nupepa, e hoouna mai no ma keia inoa.
     He mea pono ke hookoia keia leo hoakaka i ole ai e hihia a pilikia paha na hana.
                 Ma ka mahalo,
                       JOSEPH M. POEPOE,
              Lunahooponopono o ke Kuokoa.

                    
                          NU HOU HAWAII

     He la nui ka la 23 o keia malama.  He mau heihei waapa me kekahi mau lealea e ae ke malamaia ana ma ia la.
     Ua puka mai ka hoaloha nupepa “KaM@@@@@@ ma ka la inehinei. @@@@@paka ai i kela ame@@@@
@@@@@@@@@@@@@@@@keia mahina i @@@@@@@@@@@ka Ekalesia @ka moku Ro@@@@@@@
     @@@@@@@@@ko J. M. Poe-@@@@@@@@@@nei ma ke @@@@@@Ewa, maloko o @@@@@ hale pohaku o @@@@@@@@@@@
      @@@@@poe i konoia e hoao @@@@ a Kamalena, ma ka @@@@na hana ana a ua laau @@@ e ae, a mamuli hoi o kio @@@@ paka maoli ana no lakou @@@@lakou i poe hoaloha pume-@@@@@@ keia laau i keia la.  E kuai @@@@poe kuai laau lapaau apau.
@@@@@@ SMITH & CO., na Agena @@@@@wali Pae Aina.
     @@@@ la Poakolu nei i holo ae @@@@ poe luina o ka mokukaua @@@@ maluna o na waapa, a kipu @@@ maa ae la me na pu-kuniahi, @@@ nuku aku o ke awa.
     @@@ oleloia o na loaa o kela Ahaaina @@ i haawiia ai ma “Home Hoohahau Kapiolani” ma ka Poanono i hala ma hiki aku no ia i ka $1,141.75 a o na hoolilo he $141.20 wale no.  Nolaila, ua koe okoa ma ka waihona he $1,000.55. Nui no kela.
     Ua manaoia e hoea mai ana no Honolulu nei ka mokukaua Iapana “He@@@”.  Ua ku ae oia i Viortia ma ka la @@ aku nei o Mei, a e huli hoi ana ia no Iapana ma ke alahele mai ma Hawaii nei.  He 2,200 tona kona kaumaha.  He @@ ka nui o kona poe kanaka.
     Ua makana mai o W. C. Achi i paipu wai iloko o na pa halepule o Kalihi a ke kahe nei i keia wa.  Aole oia wale no aka, e kokua ana no oia he 10mahina mai keia wa kau, nolaila, ke haawi aku nei makou na hoahanau o ka Ekalesis o Kalihi ame Moanalua ame ke makou haiolelo D. Kunukau i na hoomaikai ana he nui i ko W. C. Achi lokomaikai piha a na ke Akua auanei @ hoopomaika mai iaia.
    “No ekolu makahiki aole loa makou i hoonele ia makou iho me ka Laau Hoola Nahu, Kolera a Hi a Kamalena Hoko o ka hale.” wahi a A. H. Patter me E. O Atkins & Co., Indianapolis, Ind. “ a ma ka manao o ka’u wahine ina ia e nele i keia laau, ua like ia me kona nele ana i ka palaoa iloko o ke kau makalii.  Ua inu maua ame ekolu o ka maua mau keiki i keia laau a aole i ikeia kona ola ole ana---aole wale no he hoomaha ae i ka eha, aka, he hoola maoli no.  He laau palekana loa keia a e ike ana ka mea e hoao ana i ua laau ia i ka oiaio o keia”  E kuaiia ana o na poe kuai laau lapaau apau.  O BENSON, SMITH & CO., na Agena no Ko Hawaii Pae Aina.

 

                                La Hoomanao o Kamehameha
                                       La 11 o Iune, 1897
                                Na Hana Hooulu Hoohiehie o
                                              ka La.
     Ua hoea mai ka Poalima @ kela pule aku nei oia hoi ka la 11 o Iune nei me ha hiohiona i wehiwehiia e ka nani ame ka oluolu oiai hoi na lelehune ua liilii e hoopohina mai ana ia uka o ke oawa o Nuuanu.  Mai ke kakahiaka nui mai ka ikeia aku o na hoomahiehie ana a kekahi poe, a me he mea la, ua hoouluia mai no keia mau hauoli hana mai kela huli mai o ka po.
     Mawaena o na hana hooulu hauoli i hoea ae ma keia la, o na lealea heihei kaa “pai-kikala” kaa maoli,m lio ame kekake i malamaia ai ma Kapiolani Paka na mea oi loa aku.
     He mau hora kaawale loa mamua mai o ke kani ana o ka hora 10 oia la ua ikeia aku la na kanaka o keia ame keia lahui, mawaena o kakou iho nei, mai ke nui a ka liilii e kamoe ana ko lakou alahele no ke kahua heihei o Kapiolani Paka maluna o na kaa-pio, kaa hapaumi, na kaa pai-kikala nohoi, na kaa huila lua, ame na lio i hooulumahiehieia hoi ko lakou mau oiwi kino e na papahi lei o keia ame keia ano nani.
     I ka hoea ana aku hoi o ka manawa i ka hora 10 a.m., uahoomaka koke ia na heihei ana, elike me kamakou i hoike aku ai ma ka aoao 2 o kio makou pepa o kela pule aku nei; aka,m malalo iho nei nae e ike ai ko makou poe heluhelu i ka moolelo piha o na heihei i malamaia ma keia la (Poalima) a ma ka Poanono mai hoi.


                                    HEIHEI EKAHI

     Kaa- Pai-Kikala.  Hapalua mile e holo ai.  Makana medala nona ka waiwai io o $20.
     Elima poe i komo ma keia heihei: Sam Johnson, T. V. King, J. Sylva, J. F. Murray ame D. F. Sylvester.  Ua eo keia heihei ia J. Sylva, a no ia eo ana iaia kaena iho la ko Manoa keiki i ka Ua Tuahine, “E hoi ka Ui o Manoa ua ahiahi”  Ua holoia keia hapalua mile e kamea iaia ka lanakila iloko o 1 minute ame 22 sekona.  O. S. Johonson ka helu elua.

                                                 HEIHEI ELUA
     Kaa Pai-Kikala.  Hookahi mile ka pahu eo.  He “ku-puhi” nae keia holo ana.
     Na poe i komo:  W. Lyle, J. F. Murray, Sam Johnson, T. V. King, J. Sylva, R. E. Bond, D. G. Sylvester.
     Penei na kulana holo:  Johnson ame Sylva, ku-pahu like laua:  King ame Sylvester, he 25 iwilei ka mamao mai ka pahu-holo mai: Bond, he 5 iwilei: Murray ame Lyle, 50 iwilei.  Eo hou no keia heihei ana ia J. Sylva.  Manawa holo he 2 minute ame 20 sekona.  Ua aneane 1 minute ame 10 sekona ka manawa holo o Sylva ma ka hapalua mile i keia heihei ana.

                                   HEIHEI EKOLU
     Heihei Lio.  Eke o Honolulu.  $150.  Noa keia heihei i na lio apau.  Pahu eo, hapalua mile.  Na lio i komo: Amaranth, lio Kauai;  Antidote (George Rodick); Lord Brock, lio Maui: Vernon, lio Honollulu.  Ma keia heihei ua lilo ka lio o Maui i punahele na ka hapnui o ka poe kohokoho lio holo, a ua manao loa ia e lilo ana no la ia Maui ka oi: aka, i ka holo ana ua eo i ka lio Kauai, a kaulana ae la no o Kauai i ka mokupuni ka ili la.  Manawa holo 49 ½ sekona.  O ka lio nae o Maui ka ukali.
                              
                                    HEIHEI EHA  
     Heihei Kaa Lio.  Eke a na Poe Kalepa. Holo Kiau hapalua mile ka pahu eo.  Noa i na lio apau.  Elua holo lanakila ana a ka lio mailoko mai o ekolu holo ana oia ka eo.  Na lio i komo: J. Goldsmith (J. H. Gibson). Watermelon Joe (Dr. Shaw), Directress (W. Norton).  Lilo na eo elua ia J. Goldsmith.  Holo mua ana a ka lio i eo ai keia heihei he 2 minute me 32 sekona ka manawa; holo elua 2 minute 29 sekona a oi iki.
 
                                    HEIHEI ILIMA
     Heihei Lio.  Kiaha a Irwin me $150 mawaho ae.  Hookahi mile ka pahu eo: no na lio Hawaii.  E lilo ka makana i ka lala o ka Hui Heihei Hawaii, e loaa ana iaia he elua eo ana.  Na lio i komo: Magnet (Makeneki) a kaulana ae la ka olelo.  “O ke Kila Magenti mai keia nana e wawahi na pali paa.”  Manawa holo 1:46 3-5 O ka lio o Maui ka ukali.

 

                                     HEIHEI EONO
     Heihei Hoki.  Hookahi mile ka pahu eo.  He $50 ka makana.  Na “hoki” i kimo:  spinning Dale (C. Beelina), Jennie (F. Harvey).  Aina Nui (Jim Kahea), Chimmie Fadden (W. H. Cornwell).  eo ia Aina Nui keia heihei oia ka “hoki” o J. Kahea.  Manawa holo 2 minute me 14 sekona.

                                  HEIHEI EHIKU
     Heihei Kaa.  Eke Kapiolani Paka $150.  Elua holo lanakila ana mailoko mai o8 ka eo.  Na lio: J. Goldsmith (J. H. Gibson), Gladys (Wm Cunningham), Ralph (Wm Norton), Watermelon Joe (Dr. Shaw).  Ma ka holo mua ana ua lilo ia Gladys ka ahai ana a ka lanakila ma ka holo ana oioi nei J. Goldsmith @ ukali ana maaope @@.  Ua mau ko Gladys hele mua ana hoea i ka pahu eo aka i ka hoopuka ana o na lunakanawai i ka lakou @@ hooholo ua liio ka eo ia Goldsmith oi @ ua haule kekahi eke lu o eha paona mai ka hookele aku o Gladys.  Holo elua ana lilo ka eo ia Ralph.  Manawa elua ana lilo ka eo ia Ralph.  Manawa ana ua lilo ka eo ia Gladys.  Holo ekolu ana eo ia Gladys iloko o 2:35 holo eha iaia no iloko o 2:20 ½ .

                                               HEIHEI EWALU
     Heihei Lio.  Kiaha o ka Hui Mokuahi Oceanika ka makana me $150 mawaho ae.  Ekolu hapaha mile ka pahu eo.  Na lio: Amerthyst (Kealia, Kauai), Billy C. ( Maui), Antidote (Geo. Rodick), Confederate (Shenanadoah).  He heihei keia i nui ai ka uluaoa ame ke pioloke o na poe makaikai.  Ua ikea ka lilo ana o ka eo ia Antidote eia nae mamuli o ka hoi e ana o ua lio la no ka hale-lio me ke kaupaona mua ole ia ua haawi aku la na lunakanawai i ka eo oia heihei ia Amethyst ka lio o Kauai.  Ua hoopaapaaia keia olelo hooholo a na lunakanawai a ua hoopii ka poe hoohalahala i keia olelo hooholo imua o ka Papa Hooko o ka Hui Heihei.

                                                  HEIHEI EIWA
     Heihei Lio.  Hookahi mile ame ka hapaha ka pahu holo.  Noa i na lio apau.  Ka makana, oia ke Kiaha a Wilimana, me $150 mawaho ae.  Elua eo ana lilo ke kiaha makana.  Ekolu no lio :Sympathetic’s Last (Gus Schumann), Veron ( Gus Schumann), Lord Brock (W. H. Cornwell).  Eo i ka lio mua.  Manawa holo, 2:17.
     O ka heihei hope loa o keia la oia ka heihei mawaena o X Ray ame ka lio o Charles David.  Eo i ka lio mua iloko o ka manawa holo o 0:54.

                        NA HEIHEI O KA POANONO, IUNE 12
                                    HEIHEI EKAHI
     Kaa Pai-Kikala.  Hapalua mile ka pahu eo.  Medala Dala $20 ka waiwai io.  Na poe i komo: Sam Johnson, T. V. King, J. F. Murray ame J. Sylva.  Eo ia Sylva, o Johnson kona ukali.  Manawa holo, 1:07 ½ .

                                  HEIHEI ELUA
     Kaa Pai-Kikala.  Hookahi mile kupuhi.  Makana Medala, $30 ka waiwai io.  Na poe i komo: D. G. Sylvester, Sam Johnson, J. Sylva, T. V. King, J. F. Murray.  Penei na “ku-puhi” ana: Sylva, mai ka pahu holo ponoi mai ia; Johnson 10 iwilei; Sylvester ame King 45 iwilei.  Eo hou no ia Sylva o Sylvester ka helu elua.  Manawa holo, 2:29 ½ .

                                 HEIHEI EKOLU
     Heihei Lio.  Elima hapawalu mile ka pahu eo.  Noa i na lio Hawaii.  Eke o $150.  Na lio i komo: Amethyst (Kauai), Antidote (Geo. Rodick), Confederate (Shenandoa), Billy C. (Maui).  Lilo ka eo ia Antidote.  Manawa holo, 1:05 1-5.  O kona ukali o Amethyst.

                                 HEIHEI EHA
     Heihei Holo Kiau.  He makana o $150 me $50 pakui hou.  Noa i na lio apau. Ekolu holo lanakila ana mailoko mai o 5 ka eo.  Na lio i komo: Ralph (Wm Norton), Billy Button (J. F. Humburg), Gladys ( Wm Cunningham).  Holo mua ana, lanakila o Ralph. Manawa holo,
 2:25 1/8 .  O Gladys kona ukalu.  Holo elua.  Ua hoea mua o Billy Button i ka pahu eo a mahope mai ona o Ralph.  Aka, ua haawiiia ka eo e na lunakanawai ma keia holo ana ia Ralph mamuli o ka hapaku`e mau o na holo ana a Billy Button.  Holo ekolu eo hou no ia Ralph.  Manawa holo 2:29 ½ .  Ua pau loa na holo ana ekolu i ka eo ia Ralph.

                               HEIHEI ELIMA
     Hei hei Lio.  Hookahi mile.  Kiaha Rosita me $200 mawaho ae.  Na lio komo: Amaranth (Kauai), Sympathetic’s Last (Gus Schumann), Magnet (Shenandoa), Lord Brock ( W. H. Cornwell).  Aole nae i holo o Lord Brock ma keia heihe ana.  Lilo ka eo ia Sympathetic’s Last.  Manawa, 1:47 ¾ .  Amaranth ka helu elua a o Magnet ka helu ekolu.

                                HEIHEI EONO
     Heihei Lio.  No na lio akahi a heihei ia.  Makana o $100.  Hapalua mile.  Na lio i komo: Mikado (Shenandoah), Mikimiki (W. H. Cornwell).  Eo ia Mikado.

                                HEIHEI EHIKU
     Heihei Kaa.  Holo Kiau.  Eke Dala o $50.  Elua no lio i komo ma keia heihei ana.  Directress (Wm Norton) me Watermelon Joe (Dr. Shaw).  Eo na holo ana elua ia Directess.  Manawa holo mua 2:1 ½ : holo elua, 2:31 ½ .


     He mea pono i keia ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na ma’i o ka opu.  I laau lapaau puhili ole no ka “Moku ino loa o ka lepo” (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera ame na ma’i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer).  Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i keia ame keia la, ma na aina apau o ka nohua nei.  O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Hollister, ka Agena.

                      HOWARD GOULD’S NEW YACHT NIAGRA.
     Mr. Gould’s new yacht will be the largest pleasure craft ever built in America.  She is to be 270 feet in length and will have a beam of 36 feet which will make her larger than some of the new cruisers of our navy.  She is not to be a speedy vessel, but she will be seaworthy enough to go around the world.

     O ke kii moku maluna ae oia ka moku holo lealea hou loa o Mr. Howard Gould e hanaia nei ma Amerika.  He 270 kapuai kona loa, he 36 kapuai ka laula.  He moku keia no kekahi ona miliona o Amerika.

                          MAKE O F. HASTING

     Ua loaa mai nei ka loono i o kakou nei no ka make ana o Frank P. Hastings, Kakauolelo o ka Oihana Kuhina Hawaii ma Wasinetona ma ka hora 5 ahiahi o ka la 29 o Mei aku nei maloko o kona wahi noho ma Alanui H. Helu 1730.  Ua loohia mua oia i ka ma’i lolo maloko o ke Keena Uliuli (Blue Room) o loko o ka Hale Keokeo ma ke ahiahi o ka la 19 ma ka wa i haawi anaina hookipa ai ka Peresidena o ka Ahaolelo Oihana Leta.  Mai ia wa mai kona nawaliwali ana a hiki i ke aili ana o kona hanu. 
     Ma ka la 1 o Iune nei i malamaia ai ke anaina hoolewa maloko o ka luakini o Sana Ioane, ma ka hora 12 o ke awakea.  Ua hoopihaia ka halepule ma na hoa o ka Ahaolelo Oihana Leta na hoa o na Keena Kuhina Kuwaho:  me na Luna Senate he nui na hoa o ka Hale o na Makaainana ame na poe he nui o Wasinetona.  Ua hoouna aku hoi o Peresidena Kalivalana ame kana wahine he papahi lei, a ua kauia iho ia maluna o ka pahu.  He uluna pua kekahi i hanaia he 30 iniha kuea.  Me na huaolelo i hoonohonohoia ma na pua poni eleele oia hoi “Aloha o Hawaii” a i pua-a-ai mai hoi mailoko mai o na pua poni moi keokeo.  O na kaekae ae hoi o waho he rose keokeo a i hoohiwahiwaia mai hoi e na lau makalii iwaiwa.  He makana keia na na poe Hawaii e noho la ma Wasinetona oia o Haki Kakina, Mr. ame Mrs. Kini, Mr ame Mrs. J. B. Kakela, Mr. Limaikaika a pela pu hoi me Mrs. Paulo Isenberg.  O na poe hapai pahu, oia o Mr. R. R. Chilton, Mr. L. A. Kakina, Mr. J. B. Kakela, Dr. L. Wood, Dr. I. M. Murray, Mr. W. Macfarlane, Mr. Montgomery Blair ame Mr. P. Lee Phillips.  Mahope iho o ka pau ana o ke anaina hoomana, ua kau ke kinowaiula no luna o ke kaa-ahi no Bosetona, a mai laila aku hoea i Porland, Maine a malaila e kanuia ai.
 
                              EI AE KA MOI O SIAMA
     Ladana, Iune 5-----Eia i keia wa ka Moi o Siama, nona ka inoa o Chulalongkorn I ma Roma ma kona alahele e hoohiki loa mai ana ia nei no na la Iubile, a mahope iho o kona haalele ana ia Enelani e holo aku no ia i Nu Ioka maluna o kona moku ponoi oia hoi ka Maha Chakskri.  E holo aku ana ia maukia aku o ka aina me kona hooka’ulua ana hoi ma kekahi mau kulanakauhale he nui o Amerika no kekahi manawa loihi i hiki ai i kona moku ke hoea aku i Kapalakiko ma ka wa pono mahope iho o kona haalele ana ia Nu Ioka a ma Kapalakiko e kau ai oia maluna o kona moku a huli hoi aku no kona home.  O ka la e ku aku ai ka Moi ma Nu Ioka, aole i maopopo i keia wa.
     (E nana aku ma ke Kuokoa o ka la 23 o Aperila 1897, no ke kii o keia Moi o Siama.

                           KA KALAHEA I MA’IIA
     Ua hoike aku la o Mr. John Couston o Alfred Street, Stromness i kekahi mea kakau o ka nupepa Orkney Herald penei:  “Ma ka makahiki 1895 ua loohiaia iho la au i kekahi ma’i ikaika a hiki ole ia’u ke lawelawe hana.  No na makahiki he nui ua loohiaia iho la au i ka ma’i kupouli a oiai au e poipu ia ana e kekahi o keia mau kupouli ua loaa iho la au i ke kauhola nawaliwali maoli a hiki ole loa maoli ia’u ke hana a hiki ole nohoi ia’u ke hel aku a mamao iki aku.  Oiai au e noho ana ma ke kapuahi hoopumehana e ike mau ana no au i ke anu huihui a aole nohoi au e ike iki ana i ka mehana ke hele a kupai ka lole ke uhi iho maluna o’u.  Pii mau mai la ka eha a me ka hu’i, aole i kana mai, a hala na mahina ekolu.  I nei wa i ike ai au iloko o ka nupepa no na olelo hoike no ke ola o na Huaale Ulaula a Dr. Williams a hoao iho la au.  Mahope iho o ka pau ana o ke poho huaale mua i ka aiia e a’u hoomaka mai la ka eha e ano akakuu mai.  Emi pu mai la nohoi na ano eha e ae o kela ame keia ano: a ma ka wa i pau ai ke poho huaale hope ua ikaika ae la au a oluolu hoi a hoi mai la ko’u ola ana a like me ka mea mau—o ka oiaio nae ua oi ae keia i ko ka wa mamua no na makahiki he nui.  Mai ia manawa mai, aole au i hoopilikia hou ia.  O kela ma’i kahiko o’u aole ia i hoi hou mai ia’u.  Ua manaoio loa no au i ola au i na Huaale Ulaula a Dr. Williams.  O keia kio’u mea i ola ai.  O kekahi makamaka o’u ma keia kaiaulu i loohia hoi i ka mai’i nawaliwali no kekahi mau makahiki ke ai nei oia i keia mau huaale a he pokole wale nohoi kona wa i ai iho nei eia nae ua loaa iaia ka pomaikai nui.  Aole like keia mau huaale me na laau e ae.”  Ke hoike mai nei keia i ke ola kamahao i nanaia e na Huaale Ulaula a Dr. Willams aole wale no ma na ma’i lolo a rumatika, aka, ma na ano ma’i no apau e ukali ana i ke anu ame ka fiva rumatika, a i ole ia, mailoko mai o ke koko ino ame na aa-lolo, elike me ka anamia, helehelena na-nanakea, ono ole ka ai, pawaliwali mai na i’o huki paupauaho hu’i ke kua, nalulu, na ma’i wahine nohoi apau, locomotor ataxia, sciatica, houpo kapalili a nawaliwali ke kino.  He mau huaale lua ole keia ma ke ano he laau hooikaika ola no na kane ame na wahine.  E kuaiia ana e na poe kuai laau lapaau apau.

     Ke hoomauia nei no na hana hukihuki kaula.

     E nana ae i na olelo hoolaha e puka aku nei ma ko makou pepa o keia la.


     Nui ka mahaloia o ke puhi ohe a ka Bana Lahui ma ka po Poaha o ka pule i hala.

     E hukihuki kaula hou ana no ma ke ahiahi o ka la apopo.  Mai pina i ka hele ana ae e ike.

     Ke wawa hou ia mai nei e hoi mai ana ke “Alii” Liliu no Hawaii nei i na la hope o keia mahina a i ole ia i na la mua paha o Iulai ae nei.

     Ma ka po Poalua nei a ao ae ka Poakolu i hopuia ai e Kapena Makai Fernandes ame kekahi poe e ae he 16 poe piliwaiwai ma Alanui Maunakea.

     Ma ka Poalua nei i hapa ae ai ka hae o ka Hale Aupuni a ua pani ae nohoi kekahi mau halekuai haole o Honolulu nei i ko lakou mau puka ma ka auina la ae no ka hoomanao manewanewa ana no ka make ana o F. Hastings ke Kakauolelo o ke Keena Kuhina Hawaii ma Wasinetona.

     Mamuli o ka loaa ana mai o ka lono kaumaha i ka Lunahooponopono o ka nupepa P. C. Advertiser, ma ka mokuahi Peru o ka Poalua nei no ka make ana o kona luaui makuakane, oia o Hon. J. R. Farrington, ma Portland, Maine nolaila e haalele iho ana oia (Mr. Farrington) ame kana wahine ia Honolulu nei a holo aku no ka hikina.


    
     Ua pau mai nei ke Kau Kaapuni o Maui.  A he nui ka ka mahaloia o ka Hope Loio Kuhina no ka holoea of kana mau lawelawe ana.
    
     Ua haawi ae o Mr. Owen Holt Opio ame kona mau hoa o ke kaula ili he wahi papa ahaaina wehiwehi i na ono a ka pau ma kekahi ia iho ia o keia pule.

     Ke laulaha mai nei ka lono e lilo aku ana ka o Mr. E. a. Jones keiki a Mr. P. C. Jones i kakauolelo no ka Oihana Kuhina Hawaii ma Wasinetona.

     O ka manawa holo loa i ikela o ke kaa “pai-kikala” ma keia Pae Aina mai ka wa mai i ike mua ia ai ia ano kaa maanei a hoea mai i ka Poalima aku nei Iune 11 oia ka manawa i holo ia e J. Sylva o Manoa ma ka heihei o hookahi mile oia hoi 2 minute ame 20 sekona.  O ko George Angus manawa holo loa i ikeia he 2 minute me 29 sekona.

     Ma ka Poalua nei i hopuia ai o Nuhi ame Kimo no ka hewa aihue i na dala he 60 a Henry Napua. He poe keia apau mai Napoopoo. Kona Hema mai.  Ma ka wa i hopuia ai keia mau keiki ua loaa aku la he mau dala lehulehu wale ma ko laua poli ame ua lole hou.  Ua olelo nae laua he mau dala ia na laua ponoi no, he uku no ko laua hana ana i ke alanui o Kona.

     Me na manao ulumahiehie o ka hauoli ame ke aloha ke haawi aku nei ke “Kuokoa” o na “Makaainana” a “Ka Ahailono o Hawaii” e hooikaika nei i awaiauluia mai hoi e na hooheno ana a ka “Loea Kalai Kii” a i hui pu ia mai hoi e “Ke Aloha (o ka) Aina” i na mahamaha mailani hoomaikai ana ia olua e “Ahailono” me “Loea” no ko olua kipa ana mai iloko o ka poai o ka Papa Pa’i Hawaii.

                                   Kela ame Keia

                               OLELO HOOLAHA

     E ike auanei na kanaka apau i keia owau o L. Y. Aiona Pake e noho ana ma Makaalae.  Hana, ke papa aku nei au i na mea halekuai o kela ame keia ano aole e hoaie i ka’u wahine mare ia L. Wainee ina oukou e hoaie iaia, ilaila, maluna no o oukou ko oukou poho no ka mea ua haalele kumu ole mai oia ia’u ame ko maua wahi moe a ua hoi aku oia i ka poli o na makua a ke noho mai nei oia ma na Pali Koolau o Maui.
        Owau iho no.
2653-4t                                                        L. Y. Aiona.

                           Hoolaha Mana Hooklokoolo

ILOKO O KA AHA KAAPUNI, APANA
     Hookolokolo Ekahi o Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o JOHN W. KAIKAINAHAOLE. o Honolulu i make kauoha ole.
     No ka mea ua waihola mai e Koolau Kaikainahaole ka wahine-kanemake, he palapala noi no ka Hookohu Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai i oleloia a e hoopukaia aku ia palapala iaia, nolaila, ke hoolahaia aku nei i ka poe apau i kuleana ma ua waiwai la, o ka POALIMA, IULAI 2, 1897, ma Aliiolana Hale, Honolulu, hor 10 o ke kakahiaka oia kahi ame ka manawa e hele mai ai lakou a e hoike mai i na kumu ina he kumu la lakou e ae ole ia ai ua noi la.
       Honolulu, Mei 28, 1897
             Na ka Aha:

                  GEORGE LUCAS, Kakauolelo.       2653-3t
Makemake   Makou
     I  ka Oukou Hana

Pa’i ana ame
Ka Humu ana
I na Buke.

E HANAIA ME KA NOIAULOA.

                       Na Papa Keleawe Inoa me na Hua Kuni Wai Gula
E hanaia no ia ma ko makou nei Keena a kulike me ka mea i makemake keia

                               KA HUI HAWAIIAN GAZETTE
                                     Na Poe Hoolaha
               Hale Pohaku o Von Holt, alanui Moi, Honolulu

Vapo-Cresolene---He Laau Hoola Oiai no Oe e Hiamoe ana no ke
Kino Kalea, ka Hano, Kuoo Ho, ka Nalulu Kau, ke Anu
     Ma ka wa e hoopunohoia ai ka uwahi o ke CRESOLENE ma loko o ke keena o ka mea ma’i e loaa koke no ka oluolu.  He kamahao kona ikaika hoola a ma ia wa hookahi oohoi e kaohila aku no ka pahola ana mai o na ma’i lele ma o kona lilo ana he laau kiahai ma’i ahe laau pilikia ole nohoi no na keiki.  Ekaaiia ana e na poe hana laau.  E haawi wale ia no ka buke hoakaka.
                    HOLLISTER DRUG CO, Honolulu, H. I. na Agena