Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 25, 18 June 1897 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA HUNA POHIHIHI

ī'f.Xlhiia r !fi.*v«•, • ! ,?v s . ■;.• .... "Kr KT-\-~\a P-s--k.-l' 1 . n ī;a I.ah'iī H<z> a?• "

MOKI'N'A XXIII. He makana hiwahiwa—Ko ka oiwi ponoi—Ka leo aloha—Ka hoka'e nui ( o ke ao —I\*ea kuu mea huna— ; Ka enemi ma ka meheu. Oiai no ua olemakule nei e nana ana ia Alamira, aia hoi ua hoopuiwaia ae la oia ma kona ike ana'ku i kekahi kaa e komo mai ana. a i kona nana pono ana'ku i ua kaa la ik£ aku la oia ia Adelo, oiai hoi kona *,vahi kahu kaa, oia o Hekini, e kalaiwa mai ana. Holo mai la ua kaa ia a ku iho Ia ma ke alo ponoi aku o ka lanai o ka hale, a ia wa i lele mai ai o Adelo mai luna mai o ke kaa, me na helehelena ; inoino a maikai ole hoi. iaia i ike mal ai i ke kulana ulumahiehie maikai o , ka hale ame na mea apau e hoohiwa- ; hiwa ana iaia; a pela pu hoi me na | helehelena mohala maikai a piha hoi- _ hoi ana i ike mai ai maluna o kona ma--1 kuakane hoahanau.

O ke kumu nui o keia hoea koke ana mai o ua Adelo nei ma Tereveliana Pa, oia no kona hanu hele ana ma ka meheu o hoopauia ai kekahi mea pohihihi nana i hookupilikii nui loa i kona noonoo. oia hoi ka mea e pili ana i ke Kaunawahine o Arevnlo ame Alamira. oiai o kona manaoio maoli. o Kaunawahine Arevalo aole ia he mea e. aka, o ka l.v<\o Bratirisia no ia, a o Alamira. o kana kaikamahine no ia, He mea oiaio, mauiuli o kona ake nui ana e ike i ka oiaio o keia mea ana i hoohuoi wale ai, aia hoi. ua hele kino aku la ia i Hametona Kakela me ka manao e iialawai a e hul pu me Beatirisia, a e hoao hoi e loaa mai iaia mai he uiuiki malamalama e hooiaio loa ia ai kana mea l koho wale ai no ke Kaunawahine Arevalo. Aka, ma kela hele mua ana a ua Haku Adelo nei. aole oia i halawai iki me ka Le<ie Beatirisia. oiai ua haiia mai la iaia, aole hiki oia ke ike i na t T i Hoopahaohao nei o Hametona, oiai ua paniku ae oia iaia iho maloko o kona mau rumi. Pela no oia i hoao ai no ka lua o ka manawa. ua nele no kona ike ana ia Peatirisia. t"a lilo ke-ia ike ole ana ona ia Beatirisia i mau mea nona e piha inaina loa ai. a ike iho la he mea mnkehewa nona ka hoao ana no ka ekolu o ka manawa e ike ia Bea:lrisia, nolaila. hooholo iho la ia e holo mai i Tereveliana Pa. me ka manao ana hoi e loaa kana mea i ake nui loa ai e iko mai a Alamira aku. Nolaila, e kuu makamaka heluhelu.

ma keia wahi o ka kaua nanea, e kaomi malie iho ai kaua i ke kamaiiio : ana no Alamira. a e huli ae kaua a : kamailio i keia wa no ka Haku Adelo ! ame ka Haku Tereveliana. ; l ka hele ana mai o ua Haku Adelo : nel a hui pu me kona makuakane noa- [ hanau. a mahope o ko laua lulu lima j kuakuanea ana, ia wa i pane aku ai j ka Haku Tereveliana me ka leo ano ka-ka-na: "Hikiwawe no ka hoi kou huli hoi koke ana mai nei no Tereveliana Pa nei? Heaha mai nei keia ou?" "E kuu makua. aole paha mea e ae nana i kono mai ia'u e hoi mai i Tereveliana Pa nei, o ko'u minamina maoli no i kou ano e noho nei i keia wa. Aole o'u wahi makemake iki e hookuu aku ia oe iloko o na lima o na kanaka malihini. 0 kekahi nohoi, ua ike oe. owau nei kou hooilina, nolaila, aole o'u makemake iki e lilo oe i mea e kauo hele ia ai i o a ia nei e na poe naau makee waiwai. Eia oe i kou mau la elemakule. a ua pau ka mohala maikai ana. o kou noonoo, a ua hiki loa oe ke liuki hele ia aku ma kela ame keia wahi, elike me ka makemake o kela poe makee waiwai. Ea, auhea

kela wahi kaikamahine pae hewa au? Aole ka oe i pauaho iho nei i ka nialama ana i ua wahi aeahaukae nei, a hoihoi aku hoi iaia ma ke alahele ana i hele mai ai?" I kela wa i puai ae ai ke okooko o ka inaina ma na onohi maka o ka Haku Tereve'iiana, a pane aku la ia: "Ea, e Adelo. ke puka hou kena mau ano olelo au no Miss Arevalo, alaila, ke hai aku nei au ia oe, aole loa kou poo e komo hou iloko nei o kuu hale, oiai ko'u mau la e ola ana. Nolaila, e malama ioa oe, e Adelo. i keia olelo a'u e hoike aku nei ia oe. Aole au he kanaka piha hoomanawanui ke hoala ia mai na mea a'u i hoihoi ole ai. 0 ke kanaka e olelo ino ana i kuu hanai, oia kona olelo ino ana no'u nei." No keia mau olelo oolea a ka Haku Tereveliana i hoopuka aku ai imua o Adelo, ua ano pipika aku ia ia imua o ka inaina i hoala ponoi ia ae ai e ia. l'a ike maopopo no oia. aole he mea nona e pomaikai ai ina e hoopale mai ana ka Haku Tereveliana iaia. Nolaila. me ka awiwi nui i owiliia iloko o ke pihoihoi. pane hou aku la ia: "E kala mai oe ia'u no ka'u mau huaolelo pxjkalaki o ka pupuahulu, nolaila, eia no anei i Tereveliana Pa nei o Miss Arevalo?" Pano mai la hoi ka Haku Terevellana: "Eja oia i keia wa i ka holo lio. Aka, e Adelo, ina o kona ui kou mea nana i kaikai mai nei ia nei, alaila, mai noho iho oe ia nei. oiai aole ou

kuieana e haaw: ai i kau niau lapu'.apu ana rce ia i mea paha e ko al kau mai: hoohihi ana. Ina no aole i hai nnu\ mai kona luaui n:akunhinc ia'u, e pono au e malama ioa ia A!amira mai a oe mai. aole no au e ae ana e loaa ia oe na hookamaaina ana me ia." I keia wa i naholo ae ai he olino ano e ira na onohi maka o Adelo, a pane aku la ia: "l'a papa mai kona makuahine ia 00, aole oo e ae e hoohiunaia au me keia kaikamahine 0 He ken kda a ka m» 5 a kupanaha nui wale! Aka, e hookuu mai oe ia'u e pii aku au no ko'u mau rumi, i palaki ai hoi au a pau ka lepo 0 ko'u mau wahi aahu nei. A mamuH hoi o kau i olelo mai nei ia'u. me he mea la, imua wale no ou e ike ai au ia Miss Arevalo?" Aole hoi ua Haku Aiielo nei i kali iho a loaa mai ona pano mai ka Haku Tereveliana mai, o kona huli ae la 110 ia a pii aku la no kona iuau keena. laia hoi i hoea aku ai iluna. hele aku la ia ma ke ala ololi e hoen aku ai 1 kona mau keena, aia hoi hoea pono aku la ia ma ke alo o ka rumi o Alamira, a ike aku la ia e hamama iki ana ka puka. Ia wa hele aku la ia a

ku iho la ma ka puka, a kiei aku la ia iloko. 0 keia ka rumi o Geofere Tereveliana, a i paniia at hoi kona ipuka no na makahiki he leliulehu i hale ae. laia e nana ana ia loko. ua ala mai la na hoomanao weliweli ana iloko o kona houpo no na hana o kela po weliweli i komohia ma'uwale ai o Geofere Tereveiiana ilokoo ka poino. Ike <aku la ia i ke kii o ua hoahanau nei ona ma ka p&ia o ua keena la, a lalapa ae la iloko o kona uhane ka hauli lele o ka wiwo. ka maka'u ame ka hopohopo, me he mea la e kamallio okoa mai ana no kona hoahanau iaia, a rae he mea la e o ana iloko o kona mau pepeiao na huaolelo maopopo elike me keia: "E Adelo! E Adelo! Eia oe ke uhai-a-holo nei ma ka meheu pohihihi o ko'u ola ana, aka, e hiki mai ana nae ka la e ikeaia ai ka mea huna pohihihi o ka hana eleele au ponoi i hana ai a hoouka ruai maluna o'u, kou hoahanau hala ole." Mahope iho o na kikoni ana a keia mau manao iloko ona, ua hoomau hou aku la no ia i ka nana ana maloko o ke keena nona na hoomanao poluiuhi e ala ana Uoko ona, a ike aku la ia i na loie nani kumukuai nui e muu mokaki ana maluna o ka moe amaluna nohoi o na noho pulu veleveta \ hanaia me ka maiau loa. 1 kona ike ana'ku i keia mau mea, ua olapii koke ae la ka inaina Opko ona a hoopuka ae la oia i na huaoielo penei:

maur.:iui:a wah- v.<-\ i ke Ualu o lokv> o ka w.'iwai ko umKou ohana no ka ponuiikai o kekahi kaikamahine malihini a avahn\ikae. Ktipauaha nuio'i —aia ke ki-ika. ka pahoehoe. na lihilihi ame na kiht»i- Heaha ke ano o ka hana n keia elemakule hupo nui wale? He mea ruaopopo loa o keia mau mea apau ua !ike !oa ia me na !ako aahu o kekahi kaikamahine alii. He keu keia a ka ehmakule hupo a pupule maoli no! He mea pono !oa e hoihoiia keia elemakule iloko o ka hale i>upule. A-ha! ke ike aku !a au he waiii pahu kakau palapala kekahi maluna o ke pakaukau. Ka. ua kakau palapala iho nei ka paha ua wahi kaikamahine nei. a ke ok au e na kona makuāhine kana pa!a]>a!a o ke kakau ana. Pehea la, ua laweia paha keki paiapala i ka hale-leia, aole paha° E komo ae au e nana." Nolaila. i kona alaalawa hou ana ae ma o a maanei o loko o ka rumi, me he mea la e luma ana oia ina paha he kanaka kekahi o loko o ka runji. a i kona ike ana aohe mea ola uhane o loko, ia wa oia i komo palanehe aku ai iloko o ka rumi a hele malie aku la

a hoea ma ke pakaukau e ku ana ma ka pukaaniani. Lalau iho Ia ia i ke pani o kahi pahu kakau palapala a hapai ae la, he oiaio ua hemo ae la ua wahi pahu la, oiai aoie no i kiia e Alamira. Me ka hauell nui ike iho la ia i ka palapala a Alamira i kakau ai na kona makuahine. Ua poina maoli o Alamira i ke ki ana a paa ua wahi pahu palapaia nei ana, oiai mamuii o ka hoea ana mai o na pahu lole ame kona lilo loa ana ma ka heluhelu ana i na paiapala a kona mau makua ame kona mau kaikunane ua lilo loa kona mau noonoo ana ma ia mau mea, a hoomanao ole ae la oia no ke ki ana l ua wahi pahu palapala nei ona, a eia hoi ? na maka o ko lakou eneml eleeie ke j hapapa nei maioko o ua wahi pahu • kakau.nei. ! Lalau iho la o Aeielo i ua palapala ; nei a Aiamira, a huii ae ia ia a nana ; ae la maloko o ka rumi a kiei aku ia ' iwaho o ka pukaaniani, a i kona ike i ana "ua malu ke kula aohe lele pueo," | ia wa oia i heluhelu iho ai i ua pala- | pala la. j t Auwe! Ua ikeia kuu mea huna. ! Aloha wale no ka hoi! | Aia maloko o ua palapaia la e hoike ! ana oia i ke ano o kona noho ana me i ka Haku Tereveliana, pela pu hoi me - ka oluolu ame ke aloha o ua Haku ia j iaia. He uui nohoi na huaolelo e ae ; ana i hoopaa iho ai ma ua palapaia la ; no ka mea e piii ana i ka nui o kona ! mau hoomanao ana no ka home o kona 1

;a p*;ui r:_: ~ 0 n:i nu\\ r.H Ar.A t kcr..i :~ak-;ah:r.e Uo eIUA rko!n p;•>!:* '.v.ihj -\ -;,i rn!aivi!:i ia i hc:kc ae ai oiu i k;i n:Muw n.> k-i !.\ia aaa U\id ho wahi luakili uuku iki o ka nianao!;in:i no ka hiki ana iaia hooholo nua aku $ kana nii.<iona koikoi. Aol<? loa oia i hoike iki o ua palapala i na inoa ponoi niaoU o kona mau u.akua. a nolaila, o ka mea e holu-h*--iu ana i ua paiapala U nio ka houjio i hoopiha ole īa nie na nmka ooi o ka hoohuoi uoio !oa o hiki iaia ko ike iho. ko ko uei ko au o na o!vlo a ua paiapa'.a la no k;i L*sU x Boaiirisui ka l i Hwpahaohai o Hameioua Kakiia. a r>ola pu hoi lue ka inea e ;i!i ana ia Goofeiv Toreve!iana; ak;v ia Aiiolo nae. ka mea nona ka houpo i piha me na maka ooi o k>i hoohuoi. ua moakaka wale ae !a na niea apau 0 ua palapala nei imua o kona mau maka me he aniani kilohi ia. a me he mea !a e ike maka maoli iho ana ia 1 na heieheiena o I3ea(iri<ia aine Geofere Terevelhma maioko o ua palapala la. Mahope iho o kona iiana ana i ua palapala la, huli ae la ia a nana aku la i ke kii o kona hoahanau e kau uiai ana ma ka paia. alaila, oh lo ae la ia: "U-hu! 0 kana hana ko'iko'i! Heaha !a ka hana nui a ko'iko'i a nei wahi kaikamahine e hana ai maanel. nia 1 ereveliana Pa nei? Aohe ana hana nui e ae i upu ai. a i manao al e haua maanei. aka, o ka mea wale no e pili ana i ka inoa o ka mea nona kela kii e kau mai !a ma ka paia. Ao--ke olelo nei keia wahi kaikaniahine maloko o kana paiapnla. e liooikaika ana oia e holoiia ae na hoohihia hewa e kau nel maluiia o ka inoa o kona pa[»a. Owai la kona papa? Ke 01010 nei oia o Kaima Arevalo. Aole! Ao!e!! He inoa uhiuhi wa!e no ia, aka, o ka pololei maoli o oeofere no ia, elike me ka'u i hoike aku ai i kela nmkai kiu puliili wale o kona ike i kekahi wahiiio. Ho! Ho! Kia no ka ke o!a uei 0 i",> of«-re Terevcliana mah»ko »n o Ki;c!ani iloko o keia niau makahiki a-vi.ii a makou i inanao ai ua make !.i « >ia ma Hrray.i!a. Amerika Hema. Auwe no ka hoi e! lioko o keia niau nna e noho nei ma Kn»'!nni U"i, ua o!a oia ma ka poli o ka waiiiuo a'u *• iunnao loa nei ao!<> la oia i mare 1 ke kau<\ Aole hoi owau w;i!p no iloko o keia haawina o ke kuhih«'wa. aka. o ka l'hulehu liolookoa r.o apau o !.a(!ana n*ū. Ae—f-ia kuti en«Mni ke ola nei, a ke kali nei ia o ka haulo aku o ka Haku Tereveliana, a oia kona wa e mai •'» iluna, a p"ka ma i hol maiioko mai o kc>na wahi e pee nei i keia wa. v. kai!i aku i ka waiwai apau 0 ka ohana alii Tereveliaria, a waiho iho !a ia u he kanaka nele maopopo maluna o koia ili honua. He keu ko'u hupo! Kia au ke kukuli nei ma na kapuai wawae o kela T>ede Reatirisia me ka manao loa ana aole oia i mareia 1 ke kane, a hoomana aku la au iaia me he akua la oia no'u, me ko'u manao ana hoi e lilo oia i wahine na'u; aka. o keia mau hana hupo a'u apau. e akaaka hoohenehene ana keia wahln#* ia'u no ka nui o ko'u naaupo. He oiaio, ua lilo o noi i mea paani ia p ke kupaa uahoa o keia wahine puuwai puanuanu. A malia ka i puanu- ! anu ai kona puuwai, aia kona aloha j me Geofere Tereveliana."

Maanei hooniaha iho la ua Ade!o nei i kana mau kamailio ana, a na»j iho la kona mau ku'i me* ka opuopu ana o ka inaina iloko o kona umauma. a hala he mau sekona aia hoi pane hou ae Ia oia: "K kala kahiko lon no au i ike ai he kaikamahine- keia na Geofere Ter<?voliana. a ua ike hoi au ia mea mamuil 0 ka iike loa o kona mau onohi maka me ko keia kaikamahine. Nolaila. o keia kaikamahin*\ o Alamira, oia no ka hooiiina o Gc-o?ere. a i>ela pu ana no hoi me ka inoa alii o ka ohana alli o Terevelfana. He mea maopopo loa no hoi. ina e make ana ka Haku Tereveliana nei. alaila, e ili aku aoa ka iooa alii o keia ohana maluna ona, a ke make ia. ill !oa aku la f kana kalkamahine. O! O'. Ua kaili ak»i ku'.i onemi mai a'u aku i ka wahine a'u i aloha ai! K kaili pu aku ana nohoi ia 1 keia w-aiwal mai a'u aku. A heaha iho Fa ka'u? Ke ku nei oia mawaena o'u ame ka waiwai o na kupuna o maua he pohaku akeakea I ko'u kuleana. Heaha la ka'u?" I nei wa i hooho leo ano hehena ae ai ua Adelo nei. Oiliili mai la na kulu hou malloko mai o kona iae. a wena uia mai ia kona mau maka i ke koko 0 ka inaina ame ka ukiuki. A ia wa i kiola iiio iho ai oia i ka palapala ana 1 heluhelu ai a haule iho la iioko o ka pahu kakau, a ia wa oia i puka aku al maiioko aku o keena me ka holo pukalaki ana a komo aku la iloko o kona ke*na. Ae—ua ikea kuu mea huna. A heaha aku ka ka Haku Adelo hana? (Aole i pau.)

Okekahi keia o na poo kaknu nupopa i hoopaa pio ia e na poe Sepauia nu Havana. Ho Kanaka Amerika keia. ama ka \va i hopuia ai ka moku-kuiu; (\)inpetitor ona Sopania no ka hoopae inalu ana ina im s a kaua ma Cuba, iu: paa iho la keia kanaka.

O na kii ki*ia o kokahi paa mare nana i hooni nui mai nei na noonoo ana o kekahi poe ko'iko'i o Xw loka. C) ke kane, oia o E!liott F. Shepard, ho 21 ona mau makahiki, a he koiki hoahanau oia na Covnelius Vanderbilt; a o ka wahine hoi, he 27 ona mau makahiki, ua mare mua no oia i ke kane a ua make kela kane. O Mrs. Esther Porter ka inoa o keia wahine.