Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 28, 9 July 1897 — HAAWINA KULA SABATI. [ARTICLE]

HAAWINA KULA SABATI.

HAAWIKA 111. —lULAI 18. K» r*al«»hal m* 7>»*lonike aeo»' llrrw. OUui» J7:l-»2. A kaa bele laua nia Amepipoli, a ma .ApolonLa, hele ae Ia laaa i Tesalonike f a Eoaiaila kekahi halehalawai o ka poe ludafo. 2 Komo aku )a o Paulo io lakou la elike kona aoao mau. a ekolu Sot>aii ana i kamailio aku ai ia iakou, ma ka palapala hemolele: 3 E wohewehe ana a e hooiaio ana, he pono ke make ka Mesia. a e ala hou ae mai ka make mai; a o lesu nei, ka tnea a"u e hai aku nei ia oukou, oia no ka Mesia. 4A ae aku # Ia kekahi poe o lakou, a booj)iU me Paulo laua me Sila, a me k*kahi poe Helene haipule he nui loa. a me na wahine koioi aole kakaikahi. 5 Lili nae na ludaio manaoio ole, a kii aku la i mau kanaka ino o ka poe palaualelo, a hoakoakoa ibo la i poe nui. a hoohannaele iho la i ke kulanakauhale, lele aku la i ka hale o lasona, imi iho la ia laua e alako i kanaka. ' 6 A i ka loaa ole o laua, kaui mai la lakou ia lasona. a me kekahi poe hoahanau i na luna o ua kulanakauhale la. uwauwa mal la lakou, 0 kela poe nana i hoohaunaele i ko na aina a pau, ua hele mai hoi lakou ia nei: 7 Na la«ona i hookipa ia lakou. Ua hana lakou a pau ma ke kue i ke kanawai o Kaisara: no'Ua raea, ke olelo mai lakou, he alii o lesu. s Pioloke iho-la ka ahakanaka a me na iuna o ke kulanakauhale i keia mau mea, i ko lakou lohe ana. . r > A lawe lakou i uku panai no lasona, a no kekahi poe e ae, alaila, hookuu aku la ia lakou. 10 Hoouna koke ae ia na hoahanau ia Paulo laua me Sila i Beroia i ka po. A hiki laua ilaila, komo ae la iloko o ka halehalawai o ka poe ludaio.

11 Oi aku ko lakon nei raaikai, i ko | Tesalonike, no ka mea, ua apo mai lakou l ka olelo me ka manao koke, huli no hoi lakou i kela i keia la ma ka palapala hemolele, ina paha he oiaio lieia mau mea. 32 No ia mea, nui no lakou i manaoio mai, a me na wahine Helene koikoi, a me na kane aohe uuku. PAUKU GULA. Oih. 17:11. Ua apo mai lakou i ka olelo me ka manao koke, huii no hoi lakoii i.kela i keia la ma ka paiapala hemolele. MANAO NI r I. E pono no ke noonoo i ka oiaio o ka Euanelio mamuii o na oleloao e ae ma na Palapala Hemolele. OLELO HOAKAKA. Ua hele o Paulo me Sila me Timoteo mai Pilipi aku a hiki i Tesalonike, oiai ua noho o Luka ma Pilipi. He poe ilihune lakou, kohu ole na aahu. Ua hele wawae lakou he mau mile haneri paha a hai euaneiio hou ma Tesa\onike. He kulanakauhale alii keia o ke panalaau o o Makedonia. O kona inoa ano oia o Salonika, ma Roumeiia, kekahi mokuaina o ke aupuni Tureke. Ua kaulana loa kona mau punawai mehana mai ka wa kahiko mai. Ua nui ka poe kaiepa maiaila mai na aina e mai, a kohu keia i ka hoolaha nui ana i ka euaneiio. Ua loaa kona inoa mai ke kaikuahine mai 0 Alekanedero ka Nui. Ua hanauia oia i ka wa o kona makuakane, Pilipo. 1 lanakila ai maluna o ka poe Tesalia. Ma ka olelo Helene, o ka lanakila oia no "nike." a no laila mai kona inoa Tesnlonike. He mau kamaaina' 76,000 i keia mau la. Ma ka noonoo ana i keia haawina Baibala, e pono no ke heluhelu i ko Paulo mau leta elua i ko Te--Balonike. Aole hai euanelio o Paulo ma Amepipoll, he 30 mile mai Pilipl aku, aolo no hoi ma Apolonia, he 37 mile mai Tesalonike aku, no ka mea ua hiki 1 ka poe manaoio ma keia »nau kulanakauhale nui ke hai euanelio i na -wahl uuku mawaena o laua. 1. Laua,—ekolu nae na misionari, Paulo, Sila am« Timoteo. 2. Komo,— no ka mea ma ke ano he kumuao lueialo. ua hlki ia Paulo ke haiolelo ma na haiehalawai ludaio, kahi i akoakoa nui ai na kanaka ludaio. 3. Mesia, —oia hoi o lesu, ka Mesia i make ai, oiai ua manaolana na ludaio e hiki mai ana ka Mesia e hooalii ai ia iakou . 4. Hoopili,—he huaolelo keia o na koa e paio pu ana, hoomoana pu ana, paikau pu ana. 5. lasona,—ka inoa Helene no ka inoa losua ma ka olelo Hebenu 6. Kauo, — hului me ka lima ikaika, Hoohaunaele. —aka ma keia olelo hoohalahaln, ua hoike aku lakou 1 ka mana o ka Euanelio ma na aina a pau, he mana hooponopono hou, he mana.hoomalu nae, aole he mea hoohaunaele -wale. 7. Alll, —maalahl loa ka hoopaewaewa ana i ka Euaneiio ma na wahi a pau, ma na wahi a pau. 8. Pioloke, —oiai aole hiki i na luna kanawai lee hoahewa a hoopai i na kamaaina noho pono, aole hiki no hoi i na iunakanawai ke kapae loa i na oielo uwa» laau makawalu e piii ana i ke ano "kipi o keia poe haipuie. 9. Panai, —na hona e hela ai, mamnli o ka olelo o ko kakou mau kanawai. No keia hana a laaona ma aoie hikl ia Paulo ke hoi mai mamuii o kona iioi. 1 Tes. 2:17. 18. Aoie hiki iaia ke hoi hou mai ke ole ka hookana ana'ku i na dala a lasona ma I hoohik iai. 10. Beroia>—kekahi kulanakauhaie, he 60 mile mai Teealonike aku ma ka aoao komohana-

hema. 11. Maikai. —ma ka holi aaa I ka oiaio a piii paa iaia. 12. Manaolo — no na kumu kupono. aoie kuailo wale. I. A~'J Emn*iio I i'*i4 nwi ka B<nbnhi m«i. 1-4. Ia wai ko Paulo hai euanelio mua aoA ma Tesalonike? Heaha ke kumu no ka hai euanello ana no na kulanakauhaie elua i oieloia? Ehia mau mile ke kowa mawaeeia o keia mau wahi eha? Ma ko Paulo hai eaanelio ana, ua hoohuliia anei kekahi poe koikoi l ka manaoio, a i o!e paha ka poe lopa wale no? Heaha ko Paulo olelo hoike e pili ana i ka eMsia i olelo mua ia ma na wanana o na kaula iuelaio? Heaha ka oiaio nui ma ka moolelo o lesu Krisiro- Heaha ke kumu no ka huii'oui ana o na wahine? 11. A'« (uan'lio « hmhenehemia ma T>*>ilonii;'. 5- f J. Owai ka poe kue ika Euanelie ma Tesalonike? Heaha ke kumu no ko lakou paio ana'ku i na mea hai euanelio? Owai ka poe hoohenehene i ka euanelio i keia mau la, ka poe noho pono paha, ka poe puni lealea paha? Pehea i hoopaewaia ai ko Paulo haiolelo e pili ana i ke aupuni o ka lani? Ua hana like anei na lunakanawai o Tesalonike me ko Pilipi? Heaha ke kumu no ko lakou pihoihoi? Heaha ko lakou hana ana'ku ia lasona ma? Mamuli o keia ano hooponopono haunaele, ua hiki anei ia Paulo ma ke hoi hou mai? 111. A'a Ewinelui t laieoia mai ma Ihro\a, 10-12. Ihea ko Paulo hele ana aku? Heaha ke kulana o ko Beroia? Ika hale hea ua komo koke o Paulo? Ua like anei ka hana o ko Beroia me ke kauoha a lesu, loane 5:39? No keaha la ka waiwai nui o ka huli Baibala i kela ame keia la? Ua hooiliia anei keia haawina hana maluna o kela ame keia kanaka? Heaha kekahi mau ano ino o ko Tesalonike poe? Heaha kekahi mau ano maikai o Paulo? MANAO PILI. 1. Ua paa anei kou manaoio ma na oiaio i ike pono ia ma kou noonoo nui ana? 2. Ua huli anei oe i na Palapala Hemole'le me ka hoohenehene ole ana i na oleloao o na mea manaoio? 3. Ua makauka-u anel oe e kupaa ma kou manaoio ana'ku ia lesu, oiai ua nui ka poe hoohenehene? 4. Ua hoao anei oe e hooponopono i na hemahema a hoopau i na poino maa mau? 5. Ua kokua anei oe i na hai euanelio?