Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 31, 30 July 1897 — Page 3

Page PDF (1.60 MB)

This text was transcribed by:  Lani Fukunaga
This work is dedicated to:  Dwayne Steele

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA HUI A@AHAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

@@@ @ @@@@@ @@@ a Lulai 5, 1895

 

Will@ Kun, ku@ uk@@@ na @@ apau, k@e hu Sabati

Hiki I wainene; na la apao.

Hiki Wili o Ewa, e a ia apau.

Hiki Waianae, @@@@@ o me Sabati @ ale no.

Hiki I Waianae, na @n apau.

 

                                                A.M.    A.M.    P.M.    P.M.    P.M.

Haalele ia Mauaua                   7:44     9:55     2:20     2:25     6:68

Haalele Wili o Wea                 8:10     10:19   1:49     2:49     6:14

Hiki I Waianae                        -----      10:@4 ------     3:24     6:49

 

Waianae @@ ia a pau.

Wili o Ewa Kaa Ukaau Na ia a pau Koo Sabati

Waianae na ia a pau.

Wili o Ewa na ia a pau iki I Waianae na Ponono me Sabati.

 

                                                A.M.    A.M.    P.M.    P.M.    P.M.

Haalele ia Waianae                  6:44     ------     1:32     ----       4:16

Haalele Wili o Ewa                 7:19     9:10     2:07     3:51     4:51

Haalele ia Manana                   7:50     9:48     2:33     4:22     5:22

Hiki I Honolulu                       8:23     10:30   3:11     4:55     5:55

            E lawe ana na kaa ahi hali ukana I na kaa ohua o ka papa ekahi.

            G.P. DENISON,

                        Luna,                           F.C. SMITH,

                                                            Luna Kuai Palapala Holo

 

NU HOU HAWAII

            Aha Mele ma Kaumakapili I ka po o ka la apopo.

            Ke manao nei kekahi poe mahiko e hookomo mai iloko o ko Hawaii nei mau mahiko I na limahana paele.

            Ma ke kakahiaka Poaha nei I ku mai ai ka mokukaua Iapana “Kiei: mai Kapalakiko mai. He moku ao kaua keia no na Iapana opio.

            Ma ka ia apopo e komo ai ka luakini o Rev. J. Kekipi, ma Kulaokahua ae nei. He nui ka poe I konoia e nee aku no keia hana hoolaa luakini.

            Ma ka Poakahi ae nei e weheia ai ke Kau Kiure o ka Mokupuni o Oahu nei. E lilo ana keia kau kiure malalo o ka noho kahu ana o Lunakanawai Perry.

            Ma ka auina la Poakolu nei I holo hoomaamaaa ae ai na poe hoe waapa o na hui Matala, Healani ame Leilani. He mau hooliuliu ana keia no na la “hiu-wai” o keia mua aku.

            Ma ka ulele kinipopo ana mawaena o ka Hui Sana Lui ame ka Hui Regimana, ma ka auina la o ka Poaono aku nei, ua lilo ka eo I ka Hui Sana Lui. He 7 puni a ka mua ia 3 a ka hope.

            He wa pokole wale no koe a hoea mai no Honolulu nei he elua mau moku heihei helu ekahi. Hookahi o keia mau moku aia ma Hongkong, Kina, kahi I kapiliia ai ia, a no Mr. Henry Waterhouse ia moku.

            Poakolu, Iulai 2, ku mai ana no Honolulu nei ka mokukaua Beritania “Penquin” mai na kai hema mai. A ma ka Poalua nei I ike pili Aupuni aku ai kona poe aliimoku kiekie I ka Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.

            Ke holomua nei no ke paiia ana o ke Kanawai Kivila Hou ma ka Olelo Hawaii maloko o ko makou halepai nei. Ke hooponoponoia nei na hana o keia buke e Mr. J. A. Thompson, kekahi Kakauolelo o ka Aha Kaapuni o Oahu nei, me ke kokua pu ia ana e ka Lunahooponopono o keia pepa.

            Au lono lauaheaia ae e waiho aku ana paha o Lunakanawai Wailikoki I ka noho kahu ana no ka Apana o Honolulu nei a e lilo ana ia wahi ia Mr. C. Fred. Peterson I huli hoi mai nei mai Amerika mai me ka piha makaukau I ka ike kanawai.

            He paina ia hanau kai haawiia ma kahi haawiia ma kahi noko o na makua o Mrs. E. N. Voeller, ma Alanui Kuakini, ma ke ahiahi Poaono nei. Malaila ae kekahi poe aliimoku o ka Piledelepia ame na poe e ae he nui kahi I luana ai iloko o na hauoli ulumahiehie.

            Mawaena o ka hora 2 ame 3 o ke kakahiaka Poakolu nei ua loheia ke kani ana o kekahi pu no elua nanawa ma kekahi hale ma ke kihi o na Alanui Alakea ame Moiwahine. O ke kumu, ua olelo ka mea nana i ki i ua pu ia, ua ike oia i ka lima o kekahi Pake e hapapa ae ana ma ka puka aniani, a ua paa nohoi iaia ua Pake nei, aka, no kona ikaika ole paha, ua hemo a lilo ka Pake.

KA PAPA HOONOHONOHO O NA HANA MA KA LUAKINI O KAUMAKAPILI

            E maiamaia ana ma ke ahiahi o ka ia apopo he Aha Mele Nui maloko o ka luakini o Kaumakapili, hora maa mau no oia hana. A eia iho ka papa hoike o na hana e uleleia mai ana;

            Mele Hui: "Ka Ilini," Kapalama Club.

            Selected - Na mea kani mama, Puali Puhi Ohe.

            Mele:   "Eleile," Kamehameha Alumni.

            Piano Solo - Miss. Helen Desha.

Pa Ha Pa Lua (Double Quintet): "Auld Lang Syne," Lahainaluna Aome Club.

            Leo Pakahi: "Tuberose," Mrs. H. Puhi.

            Mele: "Lullaby," Kamehameha Girls

            Mele: "Lei Poni Moi," Ulumahiehie Club.

            Selected - Na mea kani mama, Puali Puhi Ohe.

            Mele Hui: "Autumn Winds," Kapalama Club.

            Pa Ha Pa Lua: "Simple Simon,: Lahinaluna Aome Club.

            Leo Pakahi: 'Tit-for'Tat," Miss Roaina Shaw.

            Mele: "Maui no ka Oi," Ulumahiehie Club.

            Mele: Selected, Kamehameha Alumni.          

            Mele Hui: "Nellie was a Lady," Kapalama Club.

            Pa Ha Pa Lua: "Kaukaweli," Lahainaluna Aome Club.

            Mele: Selected, Na mea kani mama, Pualii Puhi Ohe.

Hookuu.

Hawaii Ponoi

Wela Hou no ka Hao!

Mohala na Eheu o ka Aeto.

Makaukau e Paniku i ka La o Iapana

Na Mokukaua Oregone a me Baltimore no Honolula.

 

            Ua ku mai ka mokuahi Moana ma ka la inehinei, a eia iho na lono ono nui i loaa mai:

            Ma ka la 21 aku nei i kauohaia ka mokukaua Bennington e holo mai no Hawaii nei no ke ana ana i ke awa o Puuloa. Na ka Ahaolelo keia kauoka.

            Aia ka mokukaua Oregona ma Kapalakiko kahi i hoomakaukau ai no ka holo mai no Honolulu nei. Kokoke e loaa mai kona kauoha mai ke keena Aumokukaua mai no ka hele mai ia nei.

            He lono ia e pahola la ma Berazila, ua hoea aku ilaila na kauoha kuai moku kaua mai Amerika aku ame Iapana.

            Ke manao loa ia na aliikoa o na aumoku kaua o Eenelani, e aa ana no Iapana e kaua me Amerika.

            Ke hoomakaukau awiwiia la ka mokukaua Baltimore no ka holo mai ia nei.

HE HOOMANAO NO KA LA 11 O IUNE, 1897, MA KE ALANUI HOU O KAHALUU, N. KONA HAWAII, I KAPAIA "ALU-KA-UWEA," KA LA HOI O KAMEHAMEHA I. I HANAU MAI AI.

            E ka I, e ka Mahi, e ka Palena, e Kapalalaui, e Mamo a umi a me Kewae, a o Keaumoku ma hoi, a me na koa e ae i kokua pu ai i ka hoomoe ana i ka papahele o ke Aupuni o Kamehameha ka Nui; a o na kupuna hoi kekahi o kakou i komo pu, a eha na ili no ke kukulu paa ana i ka pou hana o ka hale o ua alii aimoku la.

Nolaila

            "E Kona Kaiopua i ka lai,

            Opua hinalo ua maile,

            Hiolo na wainaoa a kae kehau.

            O kuu la koili i ke kai,

            Ke na-u la kamalii,

            Ke kohi la i ke kukuna o ka ia,

            Pumahana wale ia aina,

            Aloha wale ke kini o Hoolulu,

            Aohe no hoi he lua ia oe e ke aloha.

            Heaha ia hoi e!"

            E o'u mau hoa makaainana, o ka la a kakou e ike nei, aole ia he ia no kekahi kanaka i like me kakou, aka, o keia ka la i hanauia ai ka Liona o ka Pakipika, oia o Kamehameha ka Nui mai na puhaka alii mai o Kalanikupuapaikalaninui i noho ia Kekuiapoiwa, a ma ka heiau i Mookini, Kohala, kahi i hanau ia ia, pela paha i oleloia ai, "Aohe Kohala iloko, ua like no ia me Kohala waho:" a ma Halawa, Kohala no i hanai ia ai ma Molokai i nui aioia; a ma kailua, N. kona nei oia i noho hope ai a lilo i Moi, mahope iho o ka make ana o Kalaniopuu. O keia inoa Kamehameha, he ano maopopo ole no ia'u kahi i puka mai ai, oiai, ke nanaia mai a Papa mai me Wakea, aole no he inoa Kamehameha, aka, ua ikeia keia inoa ma ka papa kuauhau o na alii o Maui, a pela wale no i manaoia ai na Kahekili o Kamehameha, a ma keia oleloia ana no hoi mahope iho o ke kaua i ke Paniwai o Iao, eia ka Kahekili i na koa i hiki aku imua ona: "O hoi nui a hai aku i kuu keiki, mai hele mai e kaua, o eha auanei ka ili: e nana mai a uji ae kapa eleele, a kau ka puaa i ka nuku, aliaila, kii mai i ka aina." Nolaila, pela au i manao ai na Kahekili io no o Kamehameha. Nolaila, ua nui ke alii, ua noho mai, a he mea pono kakou e nana i kona mau hana.

            No ke kaua; Kaua ma ke kula ae nei o Akuakai-i, Honauanau, S. kona, Hawaii, i kaua ai o Kamehameha me Kiwaia-o, a ma ia mau la ua hoomokumokuahuaia ka manao o na kupa o Kona i komo pu e alo i ka mahanahana o ka ike, a me ka laau palau a ke aloha ole, a manaoio au ina owau kekahi, a o kakou pu no paha ilaila ia mau la nui hooweliweli, ina paha ua lana mua ka auwae kahi uuku; aka, aole nae pela na kokoia o ke au o ka manawa, a o ka mea nae i ikeia ma ka hope loa oia kaua ana, ua lilo ka lanakila i ua

            O ka ulu maianai oe-a,

            O ka lele haka-nu o Ainapewa,

            O ka hihio lani na la o Maheha,

            O ke koloa luu wai na o Kakae,

            O Iolani ka manu nana e poo ka wai

            Nana e hi-a ke ahi, ke kahu ke-a-la.

            A noho Moi iho ia oia ma Kona nei, Kohala me Hamakua, a o "Mokuahai" ka inoa o keia kaua.

            Kaua 2: O keia ke kaua ana me Keawemauhili, ma Hilo, a ma ka mauna o Kau ka hele ana i ke kaua, a ua kapaia keia kaua o "Kaua awa."

            Kaua 3: O keia ke kaua ana me Kalanikpule, ke keiki a Kahekili; Maui keia kaua ana, a ua kapaia keia kaua ana o "Ke Pani Wai o Iao."

            Kaua 4: O keia ke kaua ana me Keoua ma Hamakua, mai Molokai mai o Kamehameha, a ua hee o Keoua, a ua kapaia keia kaua o "Koapapaa."

            Kaua 5: O keia ke kaua ana me Kaeo, kekahi alii o Kauai, a me Kahekili, alii o Maui, mawaena o Kohala me Maui, a ua hee ua mau alii la ia Kamehameha, a ua kapaia ua kaua la he elua inoa, o "Kawai." a o "Kepuwahaulaula."

            Kaua 6: O keia ke kaua ana o Kamehameha me Kalanikupule ma Nuuanu, Oahu, mahope iho o ka make ana o Kahekili, a ua hee hou no o Kalanikupule la Kamehameha, a ua kapaia keia kaua o "Kauaupali."

            Kaua 7: O keia ke kaua ana me Namakaeha, a make no oia ia Kamehameha ma Kaipalaoa, hilo, a ua kapaia keia kaua ana o "Kaipalaoa." A ma keia kaua no i awalaia ai ua liona la e na keiki uhau laau o ke kai nu i ka hala o Puna, a oleloia ai, "mamalahoe kanawai;" o ke kaua hope loa keia a pui, mai Hawaii a Kauai i ua o

            Hole Waimea i ka ihe a ka makani,

            Hao mai na ale a ke Kipuupuu,

            He laau kala la na ke anu.

            I-o-o i ka nahele o Mahiki,

            Ku aku la i ka malana a ke kipuu

            Puhalu ka maka o ka Howai o uli,

            Niniau eha ka pua o Koaie,

            Eha i ke anu ka nahele o Waikaiu,

            He aloha e!

            Ma keia mau kaua ae la i haiia maluna, ua kuu ka luhi; aka, aole no i haalele o Kamehameha i ke kiai ana i na ouli hoopahaohao o ke au o ka manaw, aia no he mau pukaua e hoomomoaia ana, aia no he mauu kilo, e like me Kauakahiakaola ma, aia no he papa o na kahuna, elike me Kapihe a me Kuauau ma, a ua oleloia he alii haipule o Kamehameha, a oia ke kumo i onipaa ai kona noho aupuni ana ma na papalina aloha oe e Hawaii kuauli.

            E ano pahoahao ana paha oukou no ko Kamehameha haipule, oiai, aole i hiki mai ka pono ia wa, ae, aole au e olelo ana no ka pono a kakou e ike nei, aka, i na aumakua no o Hawaii nei, a ke nanaia ma ka moolelo o keia lahuikanaka, he nui launa ole na aumakua, elike me Kanehekili ma, ka papa o na kane, a me Kahai, me Haumea ma, ka papa o na wahine; a he mea kanalua ole ke olelo ae, na keia poe aumakua i kokua ia Kamehamehakou a puni ka aina. Ae, oiaio paha, aole paha, aka, no'u iho, aole! aole! aole loa! aka, me he mea la, mai na ulia laki mai no ia o ke au o ka manawa.

            Ua lawa paha ko kakou nana ana ia mau mea, a e nana hou aku kakou i ka wa e nohoalii ana o Kamehameha mahope iho o ka pau ana o ke kaua. He mea kupanaha, ka hiki ke ikeia, aia no he uwiuwiki o ka malamalama iloko o Kamehameha, oia hoi, ua kau ia he kanawai e i ana, "Mamalahoe Kanawai," oia hoi, e hele ka elemakule a moe i ke ala, pela ka luahine, a pela pu me ke keiki, ina no paha e omo ana no i ka waiu o ka makuahine, ua paa keia kanawai kumuhonua a Kamehameha a hiki i keia la a kakou e ola nei.

            Aole no i ano laelae loa ko Kamehameha noho ai aupuni ana, olai hoi aia no o Keoua e noho pa i-a ana ia Kau, a me ke ano ali-alii nona iho, mahope iho o kona wailanaia ana, a o ka mea laki nae ua make oia me ka luhi ole ma Kawaihae, Kohala, a ma ka oleloia ua ai oia i ka puaa hea a Kamehameha.

            Ma ka moolelo he alii maikai o Kamehameha, he aloha kanaka, a ua olelo oia i kona mau makaainana he mau pokii, oia hoi, "Imua e na pokii a inu i ka wai awaawa." A o ka'u ia e olelo aku nei, aia kakou a pau iloko o ka papa o na alii aimoku ma ia olelo, ina, pela, alaila, ke o mau nei no kela moto o ke kanaka Hawaii, oia hoi, o "Hawaii no ka oi!"

            Ma na la hope loa o Kamehameha, ma kailua no oia i noho paa ai, a moe i ka moe kapu o Niolopua. Mamua ae o kona make ana, ua ninau aku na "Iii iaia, heaha la ka mokou hua e malama ai? Me ka leo malie oia i pane aku ai, oiai ke aho e ailiili malie ana: "E na'i wale no pukou i kuu pono i imi ai, a aole e pau." Ua onipaa ia "pao" a ua Lani la a hiki i keia la; nolaila, ua make oia ma Kailua, Kona, Hawaii, i ka la 18 o mei., M.H. 1819.

            Me keia mau mea ke noi aku nei au ia oukou, ina ua hala aku au mowaho loa o ka Noe Bele, alaila, e kala mai.

            Me ka mahalo.                                     J.K.N.

            N. Kona, Hawaii, June 11, 1897.

Hoolaha Mana Hooklokoolo.

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA

            Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai.

            Ma ka hana o ka waiwai o D.H. Nahinu, o Kona, Hawaii, i make.

            Oiai ua waihoia mai ka Palapala noi a me ka Hoike Waiwai a ka Luna Hooponopono Waiwai o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nanaia a e aponoia kana hoike waiwai, a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, la 30 o AUGATE, M.H. 1897, hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia na ka hoolohe ana i ua Noi ia a me ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ia ai ua noi ia.

            Honolulu, Iulai 23, 1897.

            Na Ka Aha:

                        P.D. KELLETT, JR.,

            2661-3t                                    Kakauolelo.

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA

            Hookolokoio Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai.

            Ma ka hana o ka waiwai o Joseph N.C. Gillman, o Honolulu, i make.

            Oiai ua waihoia mai ka Palala No; a me ka Hoike Waiwai a ka Luna Hoonponopono Waiwai o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nanaia a e aponoia kana hoike waiwai, a e hoopukaia ke kanoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, ia 30 o AUGATE, M.M. 1897, hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani hale, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hooloke ana i ua Noi la a me ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Honolulu, Iulai 23, 1897.

            Na ka Aha:

                        GEORGE LUCAS.

2661-3t                                                            Kakauolelo

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA  

            Hookolokolo o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ke hana o

            ka hana o ka waiwai o Kames Kukona, o Honolulu, i make.

            Oiai ua waihoia mai ka Palapala Noi a me ka Hoike Waiwai o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nanaia a e aponoia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, la 30 o AGUATE, M.H. 1897, hora 10 o ke kakakhiaka, ma ka Hale Hookolokolo, Aliiolani Hale, Honolulu, oia kahi a me ka manaw i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la a me ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina ke kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Honolulu, July 28, 1897.

            Na ka Aha:

                                                            J.A. THOMPSON,

2661-3t                                                            Kakauolelo.

 

AHA KAAPUNI, APANA HOOKOLOKOLO Kaapuni Wlua, o ko Hawaii Pae Aina.

            Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Hana o ka Waiwai o Phillip Joaquin,

            o Lahaina, Maui, K.H.P.A., i make.

            Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia a ana mai o ke Noi ame ka hoike waiwai ana mai o ke Noi ame ka hoike waiwai a Father Andrew ame John Kaaihue, na Lunahooko Kauoha me ka Palapala Kauoha i hoopili pu ia o ka waiwai o Phillip Joaquin, o Lahaina, Maui, i make, malaila laua i nonoi mai ai e ae ia i $2,984.60, a e kakiia maluna o laua he $2,627.80, me ke noi ana mai e nana a e aponoia ia hoike, a e hoopukaia i kauoha hope no ka mahele ana i ka waiwai e paa nei ma ko laua lima i na poe i kulenana i ua waiwai la, a e hookuu ana ia laua ame ko laua mau hope mai na koikoi mai apau o ka oihana Lunahooko Kauoha.

            Ua kauahaia, o ka POALUA, la 24 o Augate, M.H. 1897, ma ka hora 10 A.M. imua o ua Lunakanawai la ma ke Keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, oia ka manawa ame kahi i hookaawaleia no ka holohe ana i ua noi la ame ka hoike waiwai, a malaila e hele ae ai na poe i kuleana ma ia hana a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha la e ae ole ia ai ia noi, a e waiho pu ae hoi i olelo hoike no ka poe i kuleana ma ua waiwai la.

            Hanaia, Wailuku, K.H.P.A., i keia la 10 o Iulai, 1897.

                                                G. ARMSTRONG,

Kakauolelo Aha Kaapuni Apana Elua.

                                                2660-3t

 

I KA AHA KAAPUNI O KA APANA

            Hookolokolo Kaapuni Elima o Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono

            Waiwai. Ma ke keena. Ma ka Hana o ka Waiwai o W.B. Naumu, o Waimea,

            Kauai i make kauoka ole. Kauoha e hoolaha i ke noi e aeia ka hoike waiwai hope a e hookuuia ka Lunahooponopono Waiwai. Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ke Noi ame ka hoike a F. Brandt, Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai i oleloia, maloko o laiia i nonoi mai ai oia e aeia $404.90 a e kaki ana maluna ona iho he $508.50, me ka nonoi pu hoi e nanaia a e aponoia ua hoike ia, a e hoopukaia i kauoha hope

 loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i ka poe i kulenana i ua waiwai la, a e hookuu ana hoi iaia ame kona mau hope mai na koikoi mai apau o ka noho Lunahooponopono Wwaiwai ana.

            Ua kauohaia, o ka POALUA, ia 31 o Augate, A.D. 1897, ma ka hora 10 A.M., imua o ka Lunakanawai o ua Aha la, ma ke Keena Hookolokolo o ua Aha la, ma Lihue, Mokupuni o Kauai, oia ka manawa ame kahi e hooloheia ai ua Noi la ame ka Papa Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa e hele mai ai na poe apau i kuleana ma ua hana ia, a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha la e ae ole ia ai ke Noi, a waiho pu mai hoi i olelo hoike no ka poe i kuleana i ua waiwai la. A e hoolahaia keia kauoha ma ka Olelo hawaii, Hoko o ke Kuokoa, he nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, no ekolu pule ka'ilike, o ka puka hope ana nae, aole ia e emi malalo o elua hebedoma mamua ae o ka manawa i hoakakaia malaila no ka hoolohe ana i keia hana.

            Hanaia ma Lihue i keia la 14 o Iulai, 1897.

                                                J. HARDY,

Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana Elima.

Hoolaia:                                               R. W. T. PURVIS.

            Kakauolelo Aha Kaapuni Apana 5.

2660-3t

 

Kela ame Keia

OLELO HOOLAHA

            E ike auapei na kanaka a pau ma keia, owau o J.W. Makanani, e noho ana ma Makalawena Apana o Kona Akau Hawaii sole loa au e hookaa i kekahi ale a mau ale paha i hoaieia ma ko'u inoa ke ole he hooia a mau hooia paha mai a'u aku.

            Owau no me ka oiaio.

                                                                                    J.W. MAKANANI

            Makalawena. N. Kona, Hawaii, July 22d, 1897.                                2661

 

OLELO HOOLAHA

            Ma ka halawai ana o ka Papa Hooko o ka Hui Hawaii Kuai Aina. I malamaia i keia la, ua kohoia o J.K. Kahookano i Peresidena ma kahi o Jas. H. Boyd i waiho mai.

            Iulai 27, 1897.

                                                                        ENOCH JOHNSON.

            Kakauolelo Hui Hawaii Kuai Aina.

2661-3t

 

KE KUAI A KE KOMISINA I NA AINA MALOKO O KA APANA O LAHAINA, MOKUPUNI O MAUI.

            I kulike ai me kekahi olelo hooholo i hanaia e Hon. A.W. Carter, Lunakanawai Mua o ka Aha Kaapuni Ekahi o ka Apana Hookolokolo Kaapuni ekahi, i hoopukaia ma ka la 14 o Iulai, 1897, ma ka hana i kapaia Claus Spreekels & Co. ame Cecil Brown, Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Kauoha i hoopili pu ia, no ka Waiwai o Walter Murray Gibson, i make, e kue ana ia Kia Nahaolelua ame E.K. nahaolelua, no ka hooko ana i ka moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei ma keia, e kuai kudalaia aku ana ka waiwai i hoakakaia maloko nei ma ke Keena Kudala o James F. Morgan, alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poalima, Augate 13, 1897, ma ka hora 12 o ke awakea. E paa nae ua kuai ia mamuli o ke apono ana o ka Aha Kaapuni.

 

KA WAIWAI E KUAIIA ANA:

 

            1.  Aina ma Pakaloa, Lahaina, nona ka nui he 1 ruda 5 roda, a i hoakakaia hoi na mokuna ame na palena iloko o ka Palapala Sila Helu 5706, Kuleana Helu 373 ia S. Laahili, a i hooliloia e Laahili ia P. Nahaolelua, ma ka palapala kuai i hanaia Aperial 2, 1872, i kopeia maloko o ka Buke 34, aoao 383, a ma keia ke kuhikuhiia aku nei ua Palapala Sila la i loaa ai na hoakaka pono ana:

            2. O keia aina nohoi ma Puako, Lahaina, nona ka nui he ekolu pereka, a i hoakakaia na mokuna ame na palena maloko o ka Palapala Sila Nui helu 5646, Kuleana Helu 6325 ia M. Kekauonohi, a oia nohoi na aina i hoakakaia maloko o ka palapala kuai a T.W. Everett ame E.P. Bond, me Lunahooponopono Waiwai o John Richardson ia P. Nahaolelua, hanaia i Sepatemaba 15, 1860, kopeia i Maraki 28, 1887, bue ---, aoao ----, a ma keia ke kuhikuhiia aku nei ua Palapala Sila i loaa ai na hoakaka pono ana;

            3. Ola ka aina ma Pakala, Lahaina, i hoakakaia na mokuna ame na palena maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 1194, Kuleana Helu 476 ia Pikao, a oia nohoi ka aina i hooliloia aku ia P. nahaolelua e Kuaana (k) ame Haaloa (w), kana wahine, ma ka palapala kuai i hanaia Sepatemaba 12, 1872, kopeia ma ka buke 39, aoao 311;

            4. Na hale nohoi apau maluna o kela ame keia o ua poe apana aina la i hoikeia ae la.

            E kuaiia aku ana keia ma na Apana. Kuike ke dala, ma ke Dala Gula o Amerika Huiia. no na mea i koe ame ka hoakaka piha no keia mau aina ae la, e ninau ma ke keena o Kinney & Ballou, Alanui Papu.

            Honolulu, Iulai 19, 1897.

                                    JAMES A. THOMPSON,

2660-4t                                                                        Komisina.

 

OLELO HOOLAHA.

            Aole e ili maluna o'u ke koikoi o kekahi aie i hanaia ma ko'u inoa ke ole he kauoha i kakauia e a'u.

                                                            C.A. NEWMAN.

Iulai 19, 1897.                                                             2660-3t

 

KUAI WAIWAI PAA A KE KOMISINA.

            Mamulii o kekahi olelo kauoha i hoopukaia e ka Mea Hanohano A.W. Carter, L.K. Mua o ka Aha Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Ekahi, ma ka hihia o Maria Ena me kahi poe e ae kue la Lot Lane, na hooilina ma ke kanawai o Mele Lane, i make, nolaila, ma keia, e kuai kudala aku ana, ma ke akea, ka mea nona ka inoa malalo iho, ma kona ano he Komisina ma ua hihia la,. I ka POAKAHI, AUGATE 16, 1897, hora 12 awakea, ma ke alo mauka o Aliiolani Hale, ma Honolulu, i keia mau apana aina a pau loa i hoakakaia malalo iho, penei:

            1. Palapala Sila Nui 5304, Kuleana Helu 10,389 la Nuhi, e waiho la ma Kealia 2, Kona Hema, Hawaii nona ka ili he 4.25 eka, oi aku a emi mai paha.

            2. Palapala Sila Nui 7038. Kuleana Helu 6FL ia Waa, e waiho la ma Waiaala, Waikiki, Honolulu, Oahu, nona ka ili he 1/4 eka, oi aku a emi mai paha.

            3. Palapala Sila Nui 876, Kuleana Helu 2699 ia Wewehe no Keawehunahala e waiho la ma Kawailoa, Waialua, Oahu, he 6 keia mau apana, nona ka ili he 6 eka, oi aku a emi mai paha.

            4. Apana 2 o Kuleana Helu 7722 ia Hookala, e waiho la ma Ukoa, Kawailoa, Oahu, nona ka ili he 26-100 eka, oi aku a emi mai paha.

            5. A me ka mahele huikau o ua mau hooilina la iloko o ka Ahupuaa o Waimea, Koolauloa, Mokupuni o Oahu, a @@ @@ ka nui o na eka oi aku e emi mai paha.

            Na lilo palapala me ka poe koho no @a@ kuike ka @ula ma ke dala gula o Amerika Huipuia. No na mea e ae o ninau ia                     HENRY SMITH.

Komisina ma Aliiolani Hale, Honolulu.

                        2660-td

 

HOOUAHA A KE KOMISHINA HOOPONOPONO PALENA AINA

            Oiai, ua waihola mai ia'u e Mr. C. W. Booth, he Palapala Noi no ko hooponopono ana i na palena aina o POHAKALAWAIA, KALIHI, KONA, OAHU, nolaila, ke hoolahaia aku nei ma keia, e noho ana ke Komishina e hoolohe i ua noi la, ma ke Keena Ana Aina Aupuni, Kapuaiwa hale, ma ka hora 1:30 p.m. o ka Poakahi, August 16th, 1897. Ke kauohaia aku nei na mea kuleana apau e pili ana e hele mai ma ia manawa.

                                                FRANK S. DODGE.

Komisina Hooponopono Palena Aina.

            Apana Hookolokolo Ekahi.

            Honolulu, July 20th, 1897.

                        2660-3t

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

            Oiai, ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o John W. Kaikainahaole o Honolulu, Mokupuni o Oahu iho nei, i make, nolaila, ma keia ke hoolahaia aku nei e waiho mai na poe apau ana i aie aku ai i ka lakou mau koi, ina paha ua hoopaaia ma ka moraki a ano e ae paha, i hooia pono ia hoi, ame na palapala hooia kupono, ina he mau palapala hooia kupono, ina he mau palapala kekahi oia ano, imua o ka mea nona ka inoa malalo iho nei ma kona wahi noho ma ke Alanui Moiwahine, ma Waiahao, maloko o Honolulu, iloko o eono mahina mai ka la aku o keia hoolaha, a i ole ia, e hoole mau loa ia aku no lakou. O ka poe hoi apau i aie mai i ua waiwai la, e oluolu e uku koke mai.

            Hanaia Honolulu, Iulai 2, 1897.

                        KOOLAU KAIKAINAHAOLE,

Lunahooponopono Waiwai no ka Waiwai o John W. Kaikainahaole.

                                                J. T. De BOLT.

Lolo no ka Lunahooponopono Waiwai

                                                2658-4t

 

KAKELA ME KUKE

Ka Halekuai Nui

WAIWAI LIKE OLE

NA MEA

HANA KAMANA A PAU

Na lako pili hao kukulu hale,

      Na kepa,

           Na lei ilio,

               Na kaulahao ili,

                  Na Pahi,

                     Na Upa,

                        Na kope hulu,

                           Na Pulupulu.

PALAU LIO

                                    Na mea mahiai,

                                         Na au i

                                      Na au koi,

                                Na kua bipi,

                          Na kei bipi,

                    Na kaulahao bipi,

                Na uwea pa,

         Na kaa palala,

     Na mea piula,

Na ipuhao.

 

Makau me Aho Lawaia

 

Na Iliwai

    Na kauia,

       Na hulu pena,

             Na pena, me ka aila,

                 Na kopa,

                     Na aila maho

                         Na pake@e

Na pakeke hao,

    Na kapu hao,

        Na pauda,

           Na kukaepele,

              Na uwiki, a me

                   Na ipukukui.

 

Milini Humuhumu aulana

Wilcox, & Gibbs Hookhi Lopa

            ka Remington, Elua Lopi.

            A me na ukana he nui loa o kela ana @@e kela ano.

Kakela me Kuke

 

Vapo-Cresolene

He Laau Hoola Oiai no Oe e Hiamoe ana no k

Kona Kalea, ka Hano, Kunu Ho, ka Halulu Kau, ke Anu

            Ma ka wa e hoopunohuia ai ka uwahi o ke CRESOLENE ma loko o ke keena o ka mea ma'i e loaa koke no ka olulu. He kamahao kona ikaika hoola, a ma ia wa hookahi nohoi e kaohila aku no ka pahola ana mai o na ma'i ma o kona lili ana he laau kinai ma'i a he laau pilikia ole nohoi no na keiki. Ekuaiia ana e na poe hana laau. E haawi wale la no ka buke hoakaka.

                        HOOLISTER DRUG COM. Honolulu, H.I. na Agena.