Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 33, 13 August 1897 — Page 3

Page PDF (1.71 MB)

This text was transcribed by:  Junko Sekine
This work is dedicated to:  Junko

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            No Rusia hoi, o ko Iapana enemi @@ 12. alaila. e ae anei oia e kokua ae i @@n@ enemi ma keia hana?  Manao @@naina loa malou no ka hiki laia ke @ mai i keia koi a Iapana.  E aho @@ha o Geremania; aka, ke homanaoia, @  ka pomaikai nui a Iapana e koi nei, @ kokua mai o Geremania, ala no ia i ka lahui Iapana, oiai o lakou na limahana manuunuu o loko nei oka aina. Nolaila, ke manao nei makou o ka hookaukolo ana e na manaolana o na Roialiti i Geremania e kokua ae ia Iapana ma ka hoihoi ana mai i ke Aupuni "Monakia" ma Hawaii nei, he manaolana poho no ia.

            O ka mea maopopo ma ka wa e ae a@ o Amerika Hulia e hooholo a e apono i ka Hawaii kumuhana no ka hoohui Aupuni me ia; o ka wa no ia e emi liilii aku ai ka Iapana mau koi kue ana ia Amerika Hulia a hiki i ka nalowale loa ana. Aka; e ninau ia mai paha auanei makou:  Heaha iho la ka hoi ka waiwai o ka Iapana hooulu okalakala ana ma keia kue hoohui Aupuni, a makemake e hoomau i ke kulana Aupuni kuokoa o Hawaii nei, elike me ia e ku nei i keia wa?  Eha haina maopopo a makou i ike ai no keia ninau:  (1) Oia kona hookaulana pili Aupuni ana iaia iho imua o ko ke ao nei, ma ke ano kalai Aupuni kuwaho, o ke ano "diplomatique."  Ua hoolilo oia iaia  iho i hoa kalaiolelo a kuka pu me na Aupuni e ae o ke ao nei ma na ninau pill Aupuni koikoi apau e ulu ana mawaena o keia ame keia Aupuni.  A me he mea la o kona ( o ko Iapana)  iini nui, oia keia, e nana mai na Aupuni o Europa ame Amerika Hulia, o Iapana kekahi Aupuni leo mana ma na ninau pili Aupuni o ke ao nei: (2) He keehina ano hoohaahaa paha keia kue a Iapana ia Amerika, ma ka mea e pili ana i na hana hoohui Aupuni a Enelani e hana nei maloko nei o ka moana Pakipika.  Me he mea la e olelo aku ana o Iapana ia Enelani, he hana hewa loa ia ana i hana ai; o@ai, oia hana hewa hookahi no ka'u e kue nei la Amerika Huila, nokamea, he makemake au e mau ke kuokoa ana o ke Aupuni o Hawaii nana e malama nei i ke "Statu quo" ma Hawaii;  (3) Ua hoike o Iapana i kona kulana ano nawaliwali ma ka noonoo kauilke a hoo@@no ana ma keia mahele o ke kanawai hoopo@pono lahui; a oia keia.  Ua ike o Iapana ua paa ma ko Hawaii nei Kumukanawai, he olelo maopop no ko Hawaii nei ae ana e hoohui iaia iho me Amerika Hulia; a ke noho nei ke "Statu quo" o Hawaii nei me ke apoia e ia rula kumu.  O ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei i keia wa he kahu (guardian) malama oia i ke "Statu quo" o Hawaii nei, e komo pu ana hoi malaila, ko Hawaii hoohui ana aku me Amerika.  Ua ike o Iapana i keia mea, ua maopopo iaia ia mea.  Ua ike o Iapana, he Aupuni Repubalika ko Hawaii nei, e ku ana no ka manawa malalo o ke Kumukanawai, a hoea aku i ka wa e hoohulia ai o Hawaii ame Amerika Hulia.  Ua paa ka Hawaii aelike kanawai ma keia mea, a o ko Iapana ike ana mai i ke Aupuni o Hawaii, olai ia e ku ana maluna o keia kumuhana (policy) oia ko Iapana ae ana i ua kumuhana ia a Hawaii, e hiki ole ai iaia ke kue.  A o ka Iapana olelo ana aku ia Amerika Hulia, ma o kana hookaukolo ana aku imua ona, aole oia e hoopa ia Hayaii ua like ia me kona olelo ana aku ia Amerika.  "E waiho malie oe ia Hawaii peia," a ma ka wa e ae ai o Amerika i keia leo o  ke Aupuni o Iapana, ua ku o Amerika ma ke kulana o ka hohe wale imua o ko ke ao nei apau.  Aole i lanakila o Eenelani (Beritania) kahiko maluna o Amerika kahiko; alaila, e ho-he wale anei o Amerika holomua o keia la i ka "Enelani" Iapana hoomaka'uka'u e oni nei i keia wa? Aole; (4) Ua ae maopopo o Iapana o ke Aupuni Repuabalika o Hawaii nei, oia ke Aupuni mana hookahi ma ko  Hawaii Pae Aina nei; a oia Aupuni kana i ae ai e hoomau loa ia aku kona ku ana.

            O ka Iapana koi hoopaakiki i keia la ia Amerika, oia ka ae ia ana e Amerika e hoomauia ko Hawaii ku'ana he Aupuni kuokoa ma ka moana Pakipika nei, me he mea la elike me ke ano o Samoa, ka noho kialia e kekahi mau mana nui o ke ao nei.  Aole o keia koi a Japana, no ka pamaikai ia o ke Aupuni Monakia Hawaii nei, elike naha me na upu ame na lia ana a na Roialiti.  Nolaila, he manaolana noho ka hekau ana i ka aina o ka Pua Laniuma.

 

KA OLELO HOOHOLO A KA LUNAKANAWAI MUA O KA AHAKAAPUNI.

 

            Ma ka ninau e pili ana i ke noi e hookolokolo hou ia ka hihia a ke Aupuni Repubalika kue ia W. J. Cuelho, mamuli o ka lawe ole ana o kekahi o na kiure i noho e hoolohe ia hihia, i ka hoohiki e kakoo i ke Aupuni Repubalika, ua hoopuka mai la ka Lunakanawai Kaapuni Mua o ka Aha Kaapuni o Oahu nei, aole ia he kumu e aeia ai ka hookolokolo hou ana, aka, he kumu no nae paha ia e aeia ai e ka Aha, aia no nae ia i kona (ko ka Aha) manao.  Nolaila, ua hoole ka Aha Kaapuni i ka ae ana i ke noi a ka aoao hoopiila e aela ka hookolokolo hou malalo o keia kumu.  Ne he mea la e hala loa ana paha keia ninau imua o ka Aha Kiekie ma ka Banako.

 

            He mea hauoli mau ka loaa ana mai o na palapala hoike no ka Laan Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi, a o ka oi aku nae ina oia hoola ana mai kekahi kauka mai ia:  "AOhe laau Iapaau hoollea e ae elike la me ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi," i kakau mai ai o Dr. R. E. Robey, he kauka a he mea pa'ipa'i laau no Olney, Mo., a olai ua hoohana maoli nohoi oia i ua laau mawaena o kona ohana a kuai aku nohoi iloko o kona halekuai laau no eono makahiki, ua kamaaina maoli oia i ua laau la.  E kualia ana e na poe Kuai Laau Lapaau apau.  Benson, Smith & Co., na Agena no ko Hawaii Pae Aina.

 

KA HUI ALAHAO @E AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

@@@ a manope a@u o iulai 5, 1895

 

            Wili o Ewa, kua @k@@a

@@ l@ apau, k@@ K@

Sab@@@.

            Iliki i waianae na ln

apau.

            Iliki Wili o Ewa, na ln

apau.

            Iliki Waianae, @o@@@@

me Saha@@ walo no.

            Iliki i Waianae, na la

apau.

 

            A M.  A.M.  P.M.  P.M.  P.M. 

Haalele ia Mauana  7:40  9:55  2:2@  2:@8  5:58

Haalele, Wili o Ewa  8:10  10:19  2:49  2:49  6:14

Hiki i Waianae   –  10:54  –  3:24  6:49

 

            Waianae na

la a pau.

            Wili o Ewa

            K@@  @kana

            Na la a pau

            Koe  Saba@l

            Waianae @n

la a pau.

            Wili o Ewa

na in a pau.

            iki i Waia-

nae na Pono-

no me Sabati

 

            A M.  A.M.  P.M.  P.M.  P.M. 

            Haaleie ia Waianae  6:44  –  1:32  –  4:16

            Haalele Wili o Ewa  7:19  9:10  2:07  3:51  4:51

            Haalele ia Manana  7:50  9:48  2:@@  4:22  5:22

            Hiki i Honolulu  8:23  10:3@  3:11  4:55  5:55

            E lawe ana na kaa ahi hali ukana i ua kaa ohua o ka papa ekahi.

 

            G.P. DENISON,

            Luna,  F.C.SMITH

            Luna Kuai Palapala Holo

 

NU HOU HAWAII

 

            Ma ka Poalua nei, ua pani-ku ae la na puka o na hale oihana Aupuni o Honolulu nei, a pela nohoi me kekahi mau hale oihana e ae, no ka hoomanao maewaewa ana no ke Komisina Pelekane.

 

            Ma ke ahiahi Pailma o ka pule i hala i malamala ai he anaina puhi ohe hui, mawaena o ka Bana Aupuni ame ka Bana o ka Mokukaua Piledelepia, a ua nui launa ole mai na poe makaikai i akoakoa aku ma ia anaina.

 

            Ua loaa mai na lono mai Maui mai e hoike ana, aoke e liuliu loa a maikai ke alanui Aupuni e holo ana mai Lahaina aku a hoea i Wailuki.  E hiki ana i ke kaa lio holo-lealea ke holo ma keia alanui me ka maikai a palekana.

 

            Ma ka huli ana a ke Komisina i haawiia ai ka buke hoike helu i pili i ka hihia a Kapiolani kue ia L.K. Puahi, ua ikeia he mea pono i ka mea hoopiiia ke hoike aku i ka mea hoopii i kahi e loaa ai ka huina o $1076.06.

 

            Mamuli o ke ahonui o ka Luna Alanui o Honolulu nei, ua maikai loa ke Alanui Kuakini i keia wa.  Ua haalele mai la kona mau lepo ulinalina iaia i keia wa, a ua berita maikai ia oia me na makiii pohaku paakea ame ke one kani o Nohili.  Mahalo a nui.

 

            Ma ke alanui Kuakini, ma ke kakahiaka la Sabati nei (Augate 8) i hanau mai ai mai ka puhaka mai o Mrs. E. Voeller, wahine a Mr. E. Voeller, ke kaikamahine nui mohaha maikai.  O ka helu ekolu iho la ia o ka laua mau keiki ma ka ialani pololei; a o ka helu elima hoi ia o na moopuna oia a ka lunahooponopono o keia pepa.

 

            Ma ke kakahiaka Poalua nei i maneleia aku ai ke "kinowailua" o ke Komisina Pelekane, iloko o na hoohiwahiwa hanohano a ke Aupuni Hawaii ame na makamaka ame na hoaloha o ua kanaka la i mamina nui ia, a, me na hoikena aloha a ka lehulehu e kuku ana ma na alanui.

 

            E hoomaka hou ia aku ana na papa kula po maloko o ka hale Hui Opio Imi Pono Karistiano o na haole, no ke kau e hoomaka ana mai ka po aku o ka la 20 ae nei o Sepetemaba, no ka manawa hoi o 13 hebedoma.  E lawelaweia ana na a'o ana o na papa like ole malalo o na kumuao makaukau.

 

            Ua haawi ae ka Hui "Lei Poni Moi" (Carnation Dancing Society) he anaina hookipa hooulumahiehie ame hulahula "hoolailua" ma ko lakou hale oihana ma Alanui Kula.  Ua hee ia ka nalu o U-o;  ua pakaka ia ka waa i ka nalu o Kalehuawehe; ua o-ia ia ka papa i ka nau o "Makailwi" a mai ka mua a hope, ua maikai na mea apau.

 

            O keia haole nona ka inoa John Milton, i hoehaia ai ma Iwilei i kekahi wa i hala ae nei, a hoihoiia aku hoi no ka Halemai Moiwahine no ka lapaau ana, ua make iho la ia maloko no o ka "haukipila" ma ka hore 3:15 o ka auina la Poalua nei; a ma ka hora 11 o ke kakahiaka Poakolu nei i maneleia aku ai kona kino make no ka ilina o Makiki.

 

            Ua loaa mai nei kekahi hooponopono ia makou mai Kohala Akau, Hawaii mai, e hoomaopopo ana no ka inoa o "J. K. Kahookano," i puka aku ai ma kekahi o ko makou mau helu i bala aku nei, ma ke ano oia kekahi moho holo balota no ka Mokupuni o Hawaii; o ka pololei oia o D. S. Kahookano, ka luaui nohoi o ka mea nona ka inoa mua ae la.

 

            Ma ka poakahi nei i waiho aku ai na ioio o ke Aupuni ame Kimo Ona Miliona ame ka Oihana Hana Hao o Honolulu, i ka lakou mau palapala hoakaka kanawai imua o ka aha Kiekie ma ka ninau e pili ana i ka auhau loaa makahiki o na hui kalepa ame keia ame keia kanaka pakahi o loko o ke Aupuni nei.  Eia no keia hihia ke noonooia nei e ka Aha Kiekie.

 

            He mea pono i keia ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau puhi@@ ole no ka "Moku ino loa o ke lepo" (Diarhea) Nahu.  @mii, Kolera ame na ma'i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer).  Ua lawelawela keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i keia ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei. O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Hol@@ater, ka Agena.

 

A PUNI KE AO.

 

            Ua loaa mai na lono e hoea mai ana na Senate Quay ame Mogana no Hawaii nei.  O ka mua e haalele aku ana oia i ka hikina ma ka la 12 iho la @o Augaie nei@ a holo pololei mai no Kapaiakike a mailaila mai, holo mai no Hawaii nei.  Ma ka la i aku hoi o Sepetemaba e holo mai ai o Mogana no Hawaii nei.  Oia ka wahaolelo o ke komite o ko na Aina E, ma na mea e pili ana ia Hawaii nei.  E houluulu ana laua i na mea a laua e ike ana maanei a hoihoi aku i ka Aha Senate, kahi e hoalaia ai ke kani olowalu ana o ka moa ma ka ninau o Hawaii.

            Ua huli hoi mai nei ke Kuhina Samuel Damon, a ua hoi hou ae nei no oia ma kona kulana Kuhina, mamuli o ka waiho ana aku o Mr. Lansing.

            Ku mai ka mokuahi Kina ma ka Poakolu nei, me ka welo ana o ka hae Hawaii maluna ona, ma ke ano o kona hae pili oihana ia.

            Me ke ano pokole ke hoopuka aku nei makou i na nuhou ano nui mai ko na Aina E mai, no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu.

TUREKE.

            Ma ka la 3 o Augate nei i haalele aku ai he 7 mau mokukaua Tureke i ke Dadanela, malalo o ka noho aliimoku kiekie ana a Hari Pasha, a ua ku ae lakou ma ka mokupuni o Sigri.  Ma ka wa i lohe ia ai keia lono ma ka mokupuni o Kerete, e kamoe loa aku ana ka huakai aumoana a keia poe mokukaua Tureke no laila, ua hooliuliu koke ae la na mokukaua o na mana e ae o Europa e ku kiai la ma Canea, Kerete, a pela pu hoi me na pualikoa aina, a ku ae la me ka makaukau no ka wa e hoea mai ai he pilikoa.

            Ua halawai ae la na Admarala ame na Alihikaua maluna o ka mokukaua Adimarala o Italia no ka noonoo ana no ka lakou mau mea e hana ai.  No ka manaoia ana e hoea aku ana na aumokukaua Tureke no Kerete, ua hoounaia he mokukaua Farani i Sisilia, he mokukaua Italia i ke kaikuono o Suda, he mokukaua Auseturia i Castelli, a he mokukaua Rusia i Retimo.

            Ua olelo ae nae na nupepa Tureke, he holo makaikai aumoana wale no ka na mokukaua Tureke ma na kai o na mokupuni o Kerete.

            He nui ka pioloke ma na poai pili Aupuni o Tureke, maloko o ke kulanakauhale o Konekakinopela.  E halawai mau ana ka Aha Kuhina me ke Suletana i na hora apau o ke ao ame ka po.  Ua oleloia eia na poo AUpuni o Tureke ke hoomakaukau la no ka hoouna ana aku i na lako kaua i Kerete.  Ma ka uana aku ke hoike mai nei keia mau mea apau no ke ala ana mai o kekahi kaua hou ma Kerete.

CUBA

            Aia mau no ke holapu la na poe kipi o Cuba ma keia ame kaie wahi a ko lakou mau alakai i hoonee aku ai ia lakou.  Ua haalele iho la o Kenerala Weyler, ia Havana, ma ka la 4 o Augate nei, a holo aku la maluna o ka mokukaua Vasco Nunez no Mantanzas.  Ua hopohopo loa oia i ka hele ana mauka o ka aina, oiai ua alahula ke alahele mauka (o ka aina) i na poe kipi o Cuba.

 

KUU LEI UA MOKU IHO NEI.

            I ke Kuokoa:  Aloha oe:  He ukana luuluu ka'u e hoouna aku nei a nau ia e auamo hoomanawanui ae.

            Ma ka wanaao o ka la Sabati iho nei la 1 o Augate, 1897, ma ka home aekai i ka lihikai o Pakaalana, Nawiliwili, Kauai, ua hala aku o Samuel Kanohona Kaeo, J., no kahi mau o ke kino, imua o kona mau makua, na kaikuahine a me na kupuna, mamuli o ka mai piva.

            Ua hanauia oia na Samuel K. Kaeo a me Mikahala K. Kaeo ma ka la 22 o Dekemaba, 1882, ma Kamoiliili, Honolulu, Oahu, make ma Nawililwili, Kauai, Augate 1, 1897.

            He malihini oia no keia aina, a ma ka 1891, i hehi mua ai oia i ka lepo o Kauai nui a Mano, a mai ia manawa mai ua lilo koke oia i hoa no ke Kula Sabati o Lihue no ka papa o na pokii, a mahope mai nei ma ka papa o na makua.  Ua hooikaika nui kona makuahine iaia ma kona home ponoi e a'o i ka huamele - a ua holopono oia ma ia hana - oiai ua hiki iaia ke imi ponoi i ke ki o ka leo mele a himeni aku, a ua manao kona makuahine e lilo ana ia i alakai a i kokua nona ma keia hana maikai.

            Ua hoomanawanui ia eia a me kona mau hoa ke kula apiipii o Koloa no ka hana o ke kula Sabati o Koloa a pela no me ke kula Sabati Hui o ka Mokupuni ma Hanalei, a ma ka hoike o ka la i o iulai iho nei kona komo hope loa ana iloko oia hana a waiho iho la i kona mau hoa p@aua a hoomau aku i ka hana ma kahi ana i haalele iho la.  Aloha wale.

            E na hoa uhalaholo o ka pono, ua hala o Sammy - aole kakou e lohe hou i kona leo eehia - e na paia laa o Pua Rose e, aole oe e lohe ana i kaha hos@ana ana, ua hala oia, ke hiolani mau @a oia ma kou aoao i kia hoomanao no na opio o keia apana.  E na opio o Lihue e ala i loaa hou ona kia hoomanao.

            I na makua Mr. H. K. Kahale, Mrs. M. K. Kahale a me kona mau kaikuahine na hikimua, kona kupuna Kahin@ (@) me Mrs. Akiona, kona kaikaina e. aole ia e kanaenae hou mai ana, "E aloha i ko ka hale poe."  Kuu mina mina hoi..

            E Mr. Kanoho, Willie Woener kana mau kumu alakai ua pau ko olua ninau ana iaia.  "Heaha ka puana o kau leo e Sammy."  E ka hui kinipopo o Lihue e, ua pau ko oukou olelo ana ia Sammy e paa oe i ka hoopaa pokole (short stop) a mai hookuu i ka popo.  Ua hemo ka popo i keia wa.  Ilihia wale.

            Ke haawi nei au i ko'u hoomaikai i na poe apau i kokua mai ia'u no ka pilikia o ka'u keiki -ia Mrs. Rice, kana kane a me ka laua keiki no ke kokua ana mai ia'u i na kaa.

            Ua hoonaauao ia oia ma ke kula Aupuni o Lihue, me ke kokua ana o kona makuakane ma ka home.

            O kona makua hanai a me na makua aia no ia ma Kamoilili, aole lakou i ike i kona hanu hope.  Kuu lei e.

            Eia ka Kekahuna:

E hoomanao oe i kou mea nana i hana I na la o kou noho opiopio ana

* * * * * *

Oi moku ole ia ke kaula kala

Aole hoi i naha ke kiaha gula

Alole naha ka bakeke ma ka punawai

Aole hoi i naha ke kaa ma ka luawai

A e hoi ka lepo i ka honua * * *

A o ka uhane i ke Akua. * * *

            Kuu minamina e

MRS. MIKAHALA K. KAEO.

            Lihikai o Pakaalama, Aug. 7, 1897.

 

            (Ke komo pu aku nei ke Kuokoa me olua e na makua i hoowalohia ehaeha ia na uhane e ke kaumaha, a e auamo pu me olua i na haawina o ka u ame ke kaumaha.  Aka, maluna ae o na mea apau.  "E maha iloko o Iesu."  Aloha.– L. H.)

 

            Ua huli hoi mai nei ka Loio J. L. Kaulukou mai na kaiaulu mai o Hamakua, a eia oia ke noho lawelawe nei ma kona keena loio me kona kokoolua Jno. M. Kaneakua, ma ke kihi Waikiki, aoao makai, o ka huina o na alanui Alakea me Moi.  He moho kupono loa o J.L. Kaulukou no kekahi noho lunamakaainana o ka mokupuni o Oahu nei.

 

Hoolaha Mana Hooklokoolo.

 

            AHA KAAPUNI, APANA HOOKOLOkolo kaapuni elua, o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.

            Ma ka hana o ka Waiwai o Phillip Joaquin, o Lahaina, Maui, K.H.P. A., i make.

            Ma ka heluhelu ana ame ka waihoia ana mai o ke noi ame ka hoike waiwai a Father Andrew ame John Kaaihue, na Lunahooko Kauoha me ka Palapala Kauoha i hoopili pu ia o ka waiwai o Phillip Joaquin, o Lahaina, Maui, i make, malaila laua i nonoi mai ai e ae ia i $2,984.60, a e kakiia maluna o laua he $2,627.80, me ke noi ana mai e nana a e aponoia ia hoike, a e hoopukaia i kauoha hope no ka mahele ana i ka waiwai e paa nei ma ko laua lima i na poe i kuleana i ua waiwai la, a e hookuu ana ia laua ame ko laua mau hope mai na koikoi mai apau o ka oihana Lunahooko Kauoha.

            Ua kauohaia, o ka POALUA, la 7 o Septemaba, M.H. 1897, ma ke hora 10 A.M., imua o ua Lunakanawai la ma ke Keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Wailuku, oia ke manawa ame kahi i hookaawaleia no ka hoolohe ana i ua noi la ame ka hoike waiwai, a malaila e hele ae ai na poe i kuleana ma ia hana a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou, nokeaha la e ae ole ia ai ia noi, a e waiho pu ae hoi i olelo hoike no ka poe i kuleana ma ua waiwai la.

            Hanaia ma Wailuku, Ko H. P. A. i la 7 o Augate, 1897.

            G. ARMSTRONG,

Kakauolelo Aha Kaapuni Apana Elua.

            2663-3t

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA

 

            Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.

            Ma ka hana o ka wiwai o Joseph N.C. Gillman, o Honolulu, i make.

            Oiai ua waihoia mai ka Palapala No@ a me ke Hoike Waiwai a ka Luna Hooponopono Waiwai o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nanaia a e aponoia kana hoike waiwai, a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, la 30 o AUGATE, M.H. 1897, hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohola no ka hoolohe ana i ua Noi la a me ka Hoike Waiwai, a malaila a ma la wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Honolulu, Inulai 23, 1897.

            Na ka Aha:

            GEORGE LUCAS,

            2661-3t Kakauolelo

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APA

            na Hookolokolo Ekahi o Ko Hawaii

            Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o HOPE (w) o Waialua, Oahu, i make kauoha ole.

            No ka mea, ua waihoia mai e Kuuku (k), ke kanewahinemake, he palapala @oi no ka Hookohu Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai i oleloia, a e hoopukaia aku ia palapala aku nei i ka poe a pau i kuleana ma ua waiwai la, o ka POALIMA, SEPATEMABA 3, 1897, ma Aliiolani Hale, Honolulu, hora 10 o ke kakahiaka, oia kahi ame ka manawa e hele mai ai lakou, a e hoike mai i na kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole la ai ke noi.

            Honolulu.  Augate 4, 1897.

            Na ka Aha:

            GEORGE LUCAS,

2663-3t Kakauolelo.

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA

 

            Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Pae

            Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.

            Ma ka hana o ka waiwai o D. H. Nahinu, o Kona, Hawaii, i make.

            Oiai ua waihoia mai ka Palapala No@ a me ka Hoike Waiwai a ka Luna Hooponopono Waiwai o ka waiwai o ka mea i make i @@@@@@ ne la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nanaia a e aponoia kana hoike waiwai, a e hoopukaia ke kauoha hope i@@ no ka mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e @@@kuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, la 30 o AUGATE, M. H. 1897, hora 10 o ke kakahiaka, ma ke Keena Hookolokolo, Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la a me ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Honolulu, Iulai 23, 1897.

            Na ka Aha:

            P. D. KELLETT, JR.

2661-3t Kakauolelo.

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI APANA

            Hookolokolo o ka Hawaii Pae Aina.

            Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o James Kukona, o Honolulu, i make.

            Oiai ua waihoia mai ka Palapala Noi a me ka Hoike Waiwai a ka Luna Hooponopono Waiwai o ka waiwai o ka mea i make i oleloia ae la, a ma ia palapala i nonoi mai ai oia e nanaia a e aponoia kana hoike waiwai a e hoopukaia ke kauoha hope loa no ka mahele ana i ka waiwa e koe nei mahele ana i ka waiwai e koe nei ma kona lima i na poe i kuleana ma ia waiwai, a e hookuu ana iaia mai na koikoi mai a pau ma kona ano Luna Hooponopono Waiwai.

            Ua kauohaia, o k aPOAKAHI, la 30 o AUGATE, M. H. 1897, hora 10 o ke kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo, Aliiolani Hale, Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la a me ka Hoike Waiwai, a malaila a ma ia wa hoi e hele ae ai na kanaka a pau i kuleana ma ia waiwai a hoike mai i kumu, ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua noi la.

            Honolulu, July 28, 1897.

            Na ka Aha:

            J. A. THOMPSON,

2661-3t Kakauolelo.

 

Hela ame Keia.

 

Hui Keaka Paele Lealea Loa!

Puali Paele o Mariona

me Piladelepia.

MA KA HALE OPERA (Mele Hou),

POAONO, AUGATE 21, 1897

 

            O ka @apalua o na loaa e haawiia ana i ka Hui Kokua Hawaii.

            Na Uku Maa Mau: –Aia ma ka Halekuai Buke o Wall Nichols & Co., e loaa ai ua noho, Poakahi Aug. 16. 2263-2ts

 

HOOLAHA HUI.

 

            Ke hoolahaia aku nei ma keia, ua hoohui ae nei ka poe no lakou na inoa malalo iho nei iloko o kekahi Huki, no ka lawelawe ana i ke Kuai Laau Lapaau Pake, malalo o ka inoa hui, oia hoi Ka Hui o Po Sing Tong ma ka Helu 413 Alanui Hotele.  O Leong Sam ka Luna Hoohana o ua Hui la, a ua loaa iaia ka mana e lawelawe ai i na hana apau i mea e hooholo mua ia ai na pono o ua Hui la.

            LEONG SAM,

            CHANG BON KEE,

            YEE SEE KEE,

            CHANG PEK KEE.

            Honolulu, Aug. 12, 1897. 2663-3t

 

HOOLAHA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

            Ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho, oia ka lunahooko o ka palapala kauoha hope loa o Francis Spencer (Pakana) i make, nolaila ma keia ke hai ia aku nei ka lono i ka poe a pau ina he koina ka lakou, e waiho mai ia mau mea me ka hoohikila ma kona wahi noho, ma Waimea, Kohala Hema, Hawaii, mamua o ka pau ana o eono malama mai keia la aku, o hoole loa ia.  A o ka poe ia ale i ka mea i make ke kauohaia aku nei lakou e uku koke mai la.

            MARTHA N. SPENCER,

            Lunahooko palapala kauoha o Francis Spencer, i make

            Kakauia ma Waimea, Hawaii, Augate 6, 1897 2662-5t

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

 

            O maua o na mea nona na inoa malalo iho nei, e koho pono ia i Lunahooponopono waiwai no ka wawai o Samuel Kawaihae, o Kahinano, Hilo Akau, Hawaii, i make.  Ke hoike ia aku nei ka lohe ma keia, o na poe a pau a ka mea i make i ale ai e waiho koke mai lakou i ka lakou mau koi ale i aponoia, a ina e hala na malama eono mai keia la aku e hoopukaia aku nei o ka hoolaha e hoole loa aku no na inoa malalo, a o na poe i ale i ka mea i make ke noi ia aku nei lakou e uku koke mai i na inoa malalo iho nei ma Laupahoehoe, Hilo Akau, Hawaii.

            MR. WILLIAM LAEHA,

            MRS. EMMA LAEHA,

Lunahooponopono Waiwai o ka waiwaiwai o Samuel Kawaihae.

            Lauupahoehoe, Aug. 6, 1897.

            2662-3t

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ma ka halawai ana o ka Papa Hooko o ka Hui Hawaii Kuai Ana, i malamala i keia la, ua kohoia o J. K. Kahookano i Peresidena ma kahi o Ja@. H. Boyd i waiho mai.

            Iulai 27, 1897.

            ENOCH JOHNSON.

            Kakauolelo Hui Hawaii Kuai Aina.

            3661-3t

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na kanaka a pau m@ keia, owau o J. W. Makanani, e noho ana ma Makalawena, Apana o Kona Akau, Hawaii, aole loa au e hookaa i kekahi ale a mau ale paha i hoaieia ma ko'u inoa ke ole he hooia a mau hooia paha mai a'u aku.

            Owau no me ke eiai@

            J. W. MAKANANI.

            Makalawena, N. Kona, Hawaii, July 22d, 1897. 266t

 

KE KUAI A KE KOMISINA I NA AINA MALOKO O KA APANA O LAHAINA MOKUPUNI O MAUI.

 

            I kulike ai me kekahi olelo hooholo i hanaia e Hon. A. W. Carter, Lunakanawai Mua o ka Aha Kaapuni Ekahi o ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi, i hoopukaia ma ka la 14 o Iulai, 1897, ma ka hana i kapaia Claus Spreekels & Co. ame Cecil Brown, Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Kauoha i hoopili pu ia, no ka Waiwai o Walter Murray Gibson, i make, e kue ana ia Kia Nahaolelua ame E. K. Nahaolelua, no ka hooko ana i ka moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei ma keia, e kuai kudalaia aku ana ka waiwai I hoakakaia maloko nei ma ke Keena Kudaia o James F. Morgan, Alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poalima, Augate 13, 1897, ma ka hora 12 o ke awakea.  E paa nae ua kuai la mamuli o ke apono ana o ka Aha Kaapuni.

 

KA WAIWAI E KUAIIA ANA:

 

            1.  Aina ma Pakaloa, Lahaina, nona ka nui he 1 ruda 5 roda, a i hoakakaia hoi na mokuna ame na palena iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 5706.  Kuleana Helu 373 ia S. Laahili, a i hooliloia a Laahili ia P. Nahaolilua, ma ka palapala kuai i hanaia Aperila 2, 1872, i kopeia maloko o ka Buke 34, aoao 383, a ma keia ke kuhikuhiia aku nei ua Palapala Sila la i loaa ai na hoakaka pono ana:

            2.  O kela aina nohoi ma Puako, Lahaina, nona ka nui he ekolu pereka, a i hoakakaia na mokuna ame na palena maloko o ka Palpala Sila No@ Helu 5646, Kuleana Helu 6325 ia M. Kekauonohi, a oia nohoi na aina i hoakakaia maloko o ka palapala kuai a T. W. Everett ame E. P. Bond, me Lunahooponopono Waiwai o John Richardson ia P. Nahaolelua, hanaia i Sepetemaba 15, 1860, kopeia i Maraki 28, 1887, bue–, aoao–, a ma keia ke kuhikuhiia aku ne@ua Palapala Sila la i loaa ai na hoakaka pono ana:

            3.  Oia ka aina ma Pakala, Lahaina, i hoakakaia na mokuna ame na palena maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 1194, Kuleana Helu 476 ia Pikao, a oia nohoi ka aina i hooliloia aku ia p. Nahaolelua e Kuaana (k) ame Haaloa (w), kana wahine, ma ka palapala kuai i hanaia Sepatemaba 12, 1872, kopeia ma kabuke 39, aoao 311;

            4.  Na hale nohoi apau maluna o keia ame keia o ua poe apana aina la i hoikeia ae la.

            E kuaiia aku ana keia ma na Apana.  Kuike ke dala, ma ke Dala Guia o Amerika Huiia.  No na mea i koe ame ka hoakaka piha no keia mau aina ae la, e ninau ma ke keena o Kinney & Ballou, Alanui Papu.

            Honolulu, Iulai 19, 1897.

            JAMES A. THOMPSON,

2660-4t Komisina.

 

KUAI WAIWAI PAA A KE KOMISINA.

 

            Mamuli o kekahi olelo kauoha i hoopukaia e ka Mea Hanohano A. W. Carter, L.K. Mua o ka Aha Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Ekahi, ma ka hihia o Maria Ena me kahi poe e ae kue ia Lot Lane, na hooilina ma ke kanawai o Mele Lane, i make, nolaila, ma keia, e kuai kudala aku ana, ma ke akea, ka mea nona ka inoa malalo iho, ma kona ano he Komisina ma ua hihia ia, i ka POAKAHI, AUGATE 16, 1897, hora 12 awakea, ma ke alo mauka o Aliiolani Hale, ma Honolulu, i keia mau apana aina a pau loa i hoakakaia malalo iho, panei:

            1.  Palapala Sila Nui 5304, Kuleana Helu 10,389 ia Nuhi, e waiho ia ma Kealia 2, Kona Hema, Hawaii, nona ka lii he 4.25 eka, oi aku a emi mai paha.

            2.  Palapala Sila Nui 7038, Kuleana Helu 6FL ia waa, e waiho la ma Waiaala, waikiki, Honolulu, Oahu, nona ka lii he 1/4 eka, oi aku a emi mai paha.

            3.  Palapala Sila Nui 876, Kuleana Helu 2699 la Wewehe no Keawehunahala, e waiho la ma Kawailoa, Waialua, Oahu, he 6 keia mau apana, nona ka lii he 6 eka, oi aku a emi mai paha.

            4.  Apana 2 o Kuleana Helu 7722 ia Hookala, e waiho la ma Ukoa, Kawailoa, Oahu, nona ka lii he 26-100 eka, oi aku a emi mai paha.

            5.  A me ka mahele huikau o ua mau hooilina la iloko o ka Ahupuaa o Waimea, Koolauloa, Mokupuni o Oahu, a he 400 pa nui o na eka, oi aku a emi mai paha.

            Na lilo palapala me ka poe koho no ia; kuike ka rula, ma ke dala gula o Amerika Hupuia.  No na mea e ae e ninau ia.  HENRY SMITH, Komisina, ma Aliiolani Hale, Honolulu. 2660-td.

 

Vapo-Cresolena

He Laau Hoola Oiai no Oe e Hiamoe ana no k

K@@@ Kalea, ka Hano, K@@@ Ho, ka @alulu Kau, ke A@@

 

            Ma ka wa e hoopunohuia ai ka uwahi o ke CRESOLENE ma loko o ke keena o ka mea ma'i, e loaa kok@ no ka o@noi@.  He kamahao koua ikaika hoola, a ma la wa hookahi nohoi e kaohiia aku no ka pahola ana mai o na ma'i lele, wao kona lilo ana he laau kinai ma'i, a he laa pilikia ole nohoi no na keiki.  Ekuaiia ana e na po@ hana laau.  E @@@wi wale ia no ka buke hoakaka.

            HOLLISTER DRUG CO., Honolulu, H.I. na Agena.