Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 40, 1 October 1897 — Page 4

Page PDF (1.60 MB)

This text was transcribed by:  Malia King
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HAAWINA

KULA SABATI.

HAAWINA II. - OKATOBA 10.

 

Ko Paulo noho paahao ana me Ieru al@

ma Oihana 22:17:20.

 

      17 A i ko'u hoi hou ana mai i Ieru- selema nei.  i ka'u pule ana maloko o ka laukini, loaa ia'u ka hihio;

      18 A ike aku la au ia ia i ka i ana mai ia'u.  E wiki oe. a e hele koke oe mawaho o Ierusalema ne: no ka mea, aole lakou nei e malama mai i ka mea au e hoike aku ai no'u.

      19 I aku la au.  E ka Haku e, ua ike no lakou, owau no ka mea i hookomo iloko o ka halehalawai, i ka poe manaoio aku ia oe:

      20 A i hookaheia'i hoi ke koko o Setepano, o kou mea hoike, e ku ana no wau malaila me ka ae aku i kona make, a na'au no i malama ka aahu o ka poe i pepehi ia ia.

      21 I mai la keia ia'u.  O hele: no ka mea, e hoonua aku ana au ia oe i kahi loihi aku. i ko na aina e.

      22 Hoolohe aku la lakou ia ia a hiki i keia hua.  alaila hookiekie loa ae la lakou i ko lakou leo, i ae la, E kiola aku ia ia pela.  mai ka honua aku; no ka mea, aole ia e pono ke ola. 

      23 I ko lakou kahea ana pela, hemo aku la lakou i ko lakou aahu, a kuehuehu aku la lakou i ka lepo iluna ma ka lewa:

      24 Kauoha ae la ka lunatausani e kai ia ia iloko o ka pakaua, kauoha ae la, e hoopoipoi ia ia me ka hahau aku, i ike pono ia i ke kumu a lakou i uwauwa'i ia ia.

      25 Hikii iho la lakou ia ia i na kaula ili, i aku la o Paulo i kekahi lunahaeri e ku ana ilaila. He mea pono anei ke hahau oukou i ka Roma, me ka hooku ole mai i ka hala?

      26 A lohe ka lunahaneri, hele aku la ia a hai i ka lunatausani, i aku la, Heaha kau e hana nei? no ka mea, he Roma keia.

      27 Alaila, hele mai la ka lunatausani, i mai la ia ia. E hai mai oe ia'u, he Roma anei oe? I aku la ia, Ae.

      28 I mai la ua lunatausani la.  He kumukuai nui ko'u i loaa mai ai ia'u keia kupa ana. I aku la o Paulo, ua hanauia mai au pela.

      30 A ia la ae manao iho la ia e ike pono i kona mea i hoopilia'i e na Iudaio, wehe ae la oia la la, a kauoha aku la i na kahuna nui, a ka ahalunakanawai a pau, e hele mai, a alakai mai la oia ia Paulo, a hooku iho la ia ia imua o lakou.

      PAUKU GULA. 1 Petero 4:16.  Ina i hoehaia kekahi no Kristo, mai hilahila oia.

      MANAO NUI. E pono ke hoomau i na hana pono in a paha e loaa ana ia kakou na poino no ka pono i hanaia.

      OLELO HOAKAKA.  Ua hoike mai o Paulo imua o ka Ekalesia makua ma Ierusalema i ka lanakila o ka Euanulio ma na aina e.  Ua hauoli nui na hoahanau.  I mea e pau ai na manao hoohuoi, ua malama oia i mau hana hoomana Iudaio i pili ai i wahi olelo hoohiki.  Aka, ua hoohaunaele kekahi poe Iudaio mai Asia mai. Ua mano lakou ua hookomo e o Paulo ia Teropimo me ia, aole he kanaka Iudaio, aole i okipoepoeia, iloko o ka pa hoano o ka luakini.  Ua manao lakou e pepehi ia Paulo a make loa.  Aka, ua lohe ka lunakoa Roma i ka haunaele, a iho mai, a hopu ia Paulo, a mamuli o ke ano hana maa mau ma na aina hikina, ua makaukau oia e hili ia Paulo me ka manao e mihi aku ana o Paulo i kona hewa.  Aka, ua kue o Paulo i keia ano hoopai, ne ka mea, aole i aeia e hili i ka makaainana Roma, a no Paulo keia kuleana mamuli o kona hanaula ana ma Tareso, he panalaau Roma. Ma ka la mahope mai, ua ninaninau ka lunakoa ia Paulo imua o ka Ahaolelo ia Paulo imua o ka Ahaolelo Iudaio.

      17. Ierusalema,-ko Paulo wa elima keia no ka makaikai ana ia Ierusalema, i ka hopena o kona kaahele misionari, mahope iho o kona hoohuliia ana i ka manaoio, he mau makahiki he 21 mamua.  Ua komo nae olia iloko o na pilikia nui no ka huhu o kekahi poe Iudaio. Ua inaina aku lakou ia Paulo, oiai ua manao lakou ua imi oia e hookahuli a hoopau i na kanawai o Mose.  Ua like ia me ka hoonawaliwali ana i ke kahua o ko Iehova mana hoomalu, elike me ka holoi ana'ku i ka la a me na hoku mai ka lani aku.  Aka nae, ua malama o Paulo i na hana hoomana Iudaio, ma ke ano he oihana Iudaio, aole nae he hana e oia'i.  Aole hiki i na hana hoomana ke kala i ka hala.  O ka manao hoolohe aku i ke Akua, ma ka hahai ana ia Iesu, oia wale no ka mea hookahi e oia'i na kanaka hewa, na Iudaio kekahi, ko na aina e kekahi,  Aole like keia manao aloha i na kanaka a pau loa, a me ka olelo hooweliweli i loaa (A.D. 1871) me kekahi pohaku mabala, pauku ia o ka pa maloko o ka luakini. "Ua papaia ko na aina e e komo iloko o keia pa, maluna on a ka hewa e hoopaila'i ma kona make ana." Ua malama o Paulo me kekahi mau malihini i ka hana hoomana o ka hoohiki Nazarita, e noho ana ma ka luakini he mau la ehiku, a pau keia mau mohai, ua ako ke kahuna i ka lauoho, a hoopau i ka ahi malalo o ka ipuhao kahi i ballaia ai na mohai.  Ua kuhihewa kekahi poe Iudaio ua hookomo e o Paulo i kekahi kanaka Epeso iloko o ka pa luakini, me ka manao e uhai i ke kanawai, oiai ua hooko oia i ka olelo hoohiki.  Ua hopuia o Paulo, aka nae ua ae mai ka lunakoa i ko Paulo haiolelo ana'ku i ka poe hoohaunaele, e hoomoakaka ai i ko lakou kuhihewa.  O ko kakou haawina Baibaia, oia no ka hapa hope o keia haiolelo.  18.  Hoike, - ua iini nui o Paulo e hoike aku i ka eunelio oiaio i kona mau hoalahui, aole nae i lohe lakou. 19. hahau, - ua kuhihewa maoli o Paulo ma kona manao kue ia Iesu, a makamake oia e hooponopono hou i keia ino ma ka hai eunelio ana'ku i na Iudaio.  21. Hoouna, - aole like ko Iesu makemake me ko Paulo: o kona oihana ponoi oia no ka hai euanelio ana'ku i ko na aina e.  22.  Kiola, - ua huhu loa lakou i ko Paulo hoike ana iaia no ka lunaolelo no ka pono o ko na aina e.  23. Kuehuehu, - hehena lakou ma ko yakou inaina e imi naaupo ana e hoomainoino i kekahi mea.  24. Hoopoipoi, -ninaninau me ka hoehaeha, me ka manao ua hewa oia, a no ka eha nui e hoike ana oia i kona hewa.  25.  Hikii,  - mamua o ka hili ana me ka uwepa hooweliweli nona he mau kaula ili ekolu i paa maloko he mau pauku oioi o ke keleawe.  26.  Roma,- a mamuli o na kanawai i kukuluia M. K. 508 he hewa nui nona ka make ka uku hoopai

e hili i ka makaainnana Roma.  Aole keiakuleana no na mea a pau loa ma Roma.  no kekahi poe kakaikahi wale no, e like me ka mana koho balota ma keia pae aina i keia wa.  27.  Hai,- in a paha ua wahalee, aole nona keia kuleana,  o ka make oia no ka uku hoopai.  28. Kumukuai,- i ka wa a Ke@audio, ka Emerpera Roma, ua Kuaiia aku keia kuleana no na dala he nui loa.  Hanauia, - ua loaa keia kealeana i ko Paulo makua no kekahi kokua ia Kaisara: pela ka manao koho.  29.  Makau,- no knona kauoha e hoopoipoi a hili ia Paulo.  30.  Ahalunakanawai,- i kapaia Sanhedrin, "poe noho pu," nona na lala he 70, Nahelu 11:16, 17.  Ua pakele o Paulo imua o ua aha la, ma ka hoeue@ ana i ka mokuahana iwaena o na Sadukaio a me ka Parisali.  Ua hoike oia iaia iho "he keiki Parisalo i hoomaauia no kona manaoio e ala hou ana ka poe make."  Ua hoole na Sadukaio i keia manaoio.

      I. Ko Paulo haiolelo.  17-21.  Heaha ko Paulo hoike imua o na hoahanau ma Ierusalema?  Ua mahalo anei lakou i keia hoike? Heaha kona hana i mea e pale aku ai i na manao hoohuoi o kekahi poe Iudaio?  Ua hoopau ia anei keia manao kue, a i ole paha ua hoeueuia he haunaele?  Heaha ke humuno keia haunaele? Ma ko Paulo haiolelo, heaha kana hoike e pili ana i kekahi hihio ma ka luakini?  Owai ka mea nona mai ke kauoha ia Paulo e hai eunelio i ko na aina e?  Ua makamake e anei o Paulo e haalele i kona mau hoalahui?    

     II. Ko Paulo hopuia ana, 22-26. Pehea e pau ai ko Paulo haiolelo ana? Pehea i hoikeia ai ka huhu hehena o na lehulehu? Ua pololei anei ko lakou olelo hooho?  No keaha la keia olelo? Owai ka mea nana i hoopakele ia Paulo o make oia  malaila?  Heaha ke kauoha o ka lunatalusani?  I ka wa a na koa i hikii ai iaia, heaha ko Paulo ninau o ka lunahaeri i ka lohe ana i ua ninau la?

     III. Ko Paulo kuleana e hoopakele ai, 27-30.  Heaha ke kanawai e pili ana i ke kuleana o na makaainana Roma?  Pehea i loaa ai ia Paulo keia kuleana?  Pehea i loaa ai keia kuleana i ka lunatausani?  Heaha ka uku hoopai no ka hili ana i keahi makaainana Roma?  Pehea i hoike ai ka lunatusani i kona paahao?  Owai ka poe ana i hoakoakoa ai?  Heaha keia ahalunakanawai?

     MANAO NUI.  1.  Pehea i hiki ai ia Paulo ke hoomalu i ka ahakanaka?  2.  Ua hoomalimali anei o Paulo i na lehulehu ma keia haiolelo?  3.  Ua lanakila anei oia ma kona haiolelo oiaio, maikai, akamai, a i ole, pehea keia ma ke ano he kumu hoohalike no na mea haiolelo e ae?  4. Heaha ko Paulo iini nui hookahi , Pilipi 1-18? 5. E hiki anei i ke akamai ke hoopau i ka inaina, a i ole paha pehea e pau ai?

 

--------

MOOLELO O KA AHAHUI KULA SABATI O HAWAII

--------

 

     Ua malamaia keia Ahahui malua ae maloko o ka luakini i Haili, Hilo, i Sept. 25, 1897, hora 4 p.m., i noho Peresedina ia e Rev. W. M. Kalaiwaa, a o D. Alawa ke Kakauolelo, elike me ka hoopaneeia ana mai Waimea, Kohala Hema, Hawaii.  Weheia na hana me ka himeni 108 o ka Hoku Ao Nani ame ka paule a C. K. Kopa.

     Na hoa i hiki mai: Na Kahu Kula Sabati Nui- Na na Hilo, E. K. Kaiwa; no Hawaii Komohana.  D. Alawa.  Na Kahu Kula Sabati Apana- J. K. Kanuha no Opihikao; S. K. Kenoi no Puula.

      Na Elele: J. Keliikuhi no Haili, J. Waiohinu no Hamakua Huiia.  J. M. Kawelo no Kohala Akau, C. K. Kapa no Kekaha, J. Kaaeamoku no Kailua, S. W. Kawewehi no Healani. S. H. Hoomanawanui no Kona-waena, Moses Kaaipuaa no Pukaana, K. Kanakole no Waiohinu, J. R. K. Ohia no Puula.

     Ma ka balota ana, ua kohoia o W. M. Kalaiwaa i Peresidena, S. W. Kekuewa i Hope, D. Alawa i Kakauolelo, C. M. Kamakawiwoolei Puuku.  Ma ka o lima, ua kohala o C. K. Kapa ame S. W. Wawewehi i mau hoa no ka Papa Hooko.  Na ka Peresidena i koho i na Komite mau.

     1. Komite o na Hookohu- C. M. Kamakawiwoole, S. W. Kawewehi ame J. K. Kanuha.

     2. Komite on na Hana Hou- S. C. luhiau, J. Waiohinu ame J. Keliikahi.

     3. Komite Pa'i- D. Alawa.

     Hapaila ka Hoike a na Kahu Kula Sabati Nui.

     Na ke Kekauolelo i ko na Hilo, Hawaii Akau ame Hawaii Komohana.

Ma ke noi a C. M. Kamakawiwoole e hoopanee i keia Aha a noho hou mai i ka hora 7, hooholoia.

     Na S. C. Luhiau, hoike a ke Komite o na Hana Hou.

     1. Hoike o na Kula Sabati o Haili nei.

     2. Lulu o na Kula Sabati.

     3. Na Komite i ka Aha Nui.

     4. Hoike a ka Puuku.

     Hoopaneeia ka Aha me ka himeni ame ka paule a P. Kaaekuahiwi.

     Keena Hoomaha o ka Hale Kahu, hora 7 p.m. Hoomaka hou na hana me ke himeni 154 o ka Hoku Ao Nani ame ka pule a J. M. Kawelo.  Hapa@a ka hoike i koe a na Kahu Kula Sabati Nui.  Na ke Kakauolelo i ko Puna.

     Hoike Papa Helu: Na ke Kakauolelo i ko Haili, Hamakua Hikina, Kohala Akau, Kohala Hema, Kekaha, Kailua, Kona-waena.  No ka hemahema o keia hoike ua hoihoi hou ia.  Kealakekua a me Pukaana.  No he hemahema hou no o keia hoike ua hoihoi hou ia no, a ua kauohaia ka Elele e hoi a e ao aku i ke ano o ka hana ana o ka Papa Helu.

     Hoike o Waiohinu na S. K. Kenoi i  kana.

     Na Hoike Elele: Na ke Kakauolelo i ko Haili, na P. Kaaeamoku i ka lakou mau hoike pakahi.  Na ka Lunahoomalu i ko Helani. M. Moku ame J. R. K. Ohia i ka laua mau hoike.

     Hapalia na Hana Hou.

     1. Na Hana Hoike Kula Sebati o Haili.  Hooholoia na ka Peresidena e malama i na hana Hoike Kula Sebati.

     2. Na lulu Kula Sabati.  Hooholoia e malamaiaana no.

     3.  Komite i ka Aha Nui-E. K. Kaiwa, Komtie o na hana o keia Aha, D. Alawa, no na kihapai Kula Sabati.

     4.  Hoike a ka Puuku.  Ua aponoia.

     Olelo Hooholo. Hooholoia:- O makou, o na lala o ka Ahahui Kula Sabati o Hawaii nei.  ke haawi aku nei makou i ka mahalo ame ka hoomaikai nui i na makamaka apau o Hilo nei ame na hoaloha e ae i haawi mai i ka lakou mau kokua ana i na lala o keia Aha i na mea e pono ai ke ola kino.  Aponoia.

     Noi mai o S. L. Desha e hoounaia ka moolelo ma ka Nupepa Kuokoa.  Hooholoia. Hookuuia na hana me ka himeni 196 o ka Hoku Ao Nani ame ka pule a S. L. Desha.

         DAVID ALAWA,

         Kakauolelo.

     Hilo, Hawaii, Sept. 25, 1897.

 

------------

HE MOOLELO NO KA

LEDE ISABELA,

 

KA MEA I KAPAIA

 

Ka Anela Nani oka Malamalama.

 

     Me kela mau huaolelo o ka lokino, ua haalele iho la oia ia'u. a mai kela la mai a hiki i keia la a kaua e kamailio nei, aole loa au i ike hou i ua kanaka lokoino la, ka mea nana i hoopoino i ko'u kino ame ko'u inoa ame ka nohona aloha iwaena o ko'u mau makua.

     I ko Fanny lohe ana i kela moolelo pokole a ka lede opio, ua hoomaopopo koke iho la oia, ua like loa me kona moolelo, ame na hana a ke kanaka nana oia i hoopoino. Ia wa ua pane aku la o Fanny:

     "E kuu hoaloha, ke ike nei au i ke koikoi ame ke kaumaha o kou kulana, oiai ua like loa kou hanaia ana elike me ko'u.  Alaila, o keia pepe make au, oia anei ua hua la i loaa mai ma o na hana la a kela kanaka ino?"

     "Ae, oia no; a ke hauoli nui nei au, ua hookuu mai na lani ia'u owau wale no ke auamo i na luuluu o ko keia noho ana hewa, a aole hoi e ike na maka o kela keiki i na kaumaha o kona makuahine," wahi a ka lede malihini. 

     "Owai ka inoa o ua kanaka la?"  i ninau aku ai o Fanny.

     "He inoa okoa kana i hoike mai ai ia'u, aka mahope mai nae, oiai au ma kekahi wa mahope mai e holoholo ana malalo o kahi a maua e hui mau ai, ua loaa iho la ia'u he wahi palapala, a i ko'u heluhelu pono ana i na olelo o ua wahi palapala la, e hoike mai ana ia'u i ka inoa pololei o ua kanaka la, ka mea nana au i hoowalewale, a o ka inoa pololei ka on a o Francis Levisona," wahi a ka wahine.

     "Auwe!" i hooho ae ai o Fanny, a hoomau aku la hoi i kana kamailio ana imua o ka lede malihini.  "Alaila, o ka mea nana oe i hoopoino oia no ka mea nana au i hoopoino!  Oiai o kela Francis Levisona no ka mea nana au i hoowalewale a hoohaumia.  Ke hoomaopopo nei au, i kela wa no oui hoopoinoia ai oia pu no ka wa o'u i hoopoinoia ai, oiai ua ano like no ka'u wahi pepe elike me kau i make iho la.  Na kela kanaka hookahi no i hoopoino la kaua a elua.  Heaha la ka hana a ke Akua maluna on a?  Aole hoi o kaua wale no kana i hoopoino, aka hoi, he nui a lehulehu wale.  Oiai, ma kela hope mai nei ua ike au he nui a lehulehu wale na kaikamahine opiopio i punihei i kela kepolo me na hiohiona o ke kanaka, a i keia wa ano ke hoao nei oia e hoowalewale i kona kaikuahine hanauna, aka, aole loa nae oia e lanakila ana ma keia lede maikai ke kulana oiaio o ua kaikunane lapuwale ia ona."

     "E aa ana anei no ka naau o kela kanaka e hoohaumia aku i ke kino o kona kaikuahine?" i ninau mai ai ka lede malihini.

     "E manao ana anei oe e kuemi hope iki ana kela satana mai kekahi hana lapuwale mai?  Aole loa.  O kana hana lealea loa ia o ka hoohaumia i kela ame keia mea e punihei mai ana iaia."  wahi a Fanny.

     "Alaila, in a pela kana hana, ke hoohiki nei au, aole loa e hookoia kana mau hana lapuwale a hiki i kona wa e uku ai i ka uku hoopai kupono no kana mau hana.  Oiai hoi ua make ae la kuu wahi pepe, nolaila, e hoolilo ana au i ko'u mau la no ka hoopahua ana i kana mau hana.  Aole loa o'u makamake iki e ike hou aku i kekahi kaikamahine hou aku e haulehia elike me ko kaua kulana mamuli o na hana a keia kanaka hookahi.  Oiai o oe kai ike i keia lede a ua kanaka la hoi e hoowalewale nei.  he mea pono o oe o kaua ke hele e hoikeike pono au iaia i na hana a kela kanaka; a i kou wa e hele ai e haawi mai oe i ko pepe ia'u a na'u e malama a hiki i kou wa e hoi mai ai," wahi a ka lede.

     Mahope iho o ka nalo ana o kahi pepe i make, ua hoolilo nui keia mau wahine i ko laua manawa ma ka hoopahua ana i na hana lapuwale a keia Francis Levisona.

     Pela iho ia kaua e ka mea heluhelu i ike ai ia Fanny Morse maloko o ka paka o ke kakela o ka Haku Vine ma keia po a Karaile i hele holoholo aku ai a ike ai oia i kekahi kanaka i like loa ka helehelena me ko Francis Levisona.

     Maanei e ka makamaka heluhelu, e dapae iki ae kaua i keia mau mea e

----------

     O ke kii ae keia e hoike ana i ka luna aku o na muliwai Ukon ame Klon- mahele aina o Alaska. kahi i hu mai dike aku.  a he 650 mile mai Juneau nei ke gula.  O keia wahi hu mai nei aku, ma ke alahele o Chilkoot. ke gula. he wahi ia he 1,800 mile ma-

----------

hooikaika ana e hoopahua i na hana a ke kanaka puuwai eleele, a e huli hou ae kaua no ka kaua moolelo.

     Iloko a na la a na limahana e hoomaemae hou i ka home o ka loio opio, ua hoopiha nui ia ko Karaile mau la me kekahi hihia ano hui loa.  I na mahina elima a eha i aui hope ae, ua hopuia a hookolokoloia a hoopaiia kekahi keiki opiopio ui, ke keikikane ponoi no hoi a ka lunakanawai o ka apana o Isa Lina ame Uwesa Lina no ka hihia pepehi kanaka.  Aka, oiai hoi ua keiki opiopio la e hoopaala ana iloko o ka halepaahao no e kakali ana i kona wa e li ia ai, ua nalowale honua iho la ua keiki ia, a aohe mea hookahi i ike i kona wahi e pee ana.

     He hui ko Karaile hooikaika ana no ke pale ana i ke kanaka opio, aka, mamuli hoi o kona hemahema i na hoike kupono, ua kau ka hoopai a ke kanawai maluna ona. 

     Ua maopopo no nae ia Karaile aole loa i paumaele na lima o kela keiki me ke koko o keia karaima.  Aka, ua nele nae oia i ke alanui e hiki ai ke hoikeikeia ka hewa ole o ke kanaka opio.  No ia mea, ua nui ke kaumaha o ko Karaile naau.

     O kekahi o na mea ikaika loa ma ka aoao e hoopaila ke kanaka opio, oia  no kona makuakane ponoi, ka lunakanawai.  Ua olelo oia, in a e loaa ana kela keiki mahuka, e pono ke hooko koke ia ka hoopai me ka hakalia ole.

     Ua noke na maikai kiu i ka huli ma na wahi apau, aole nae he loaa iki o ka mea mahuka.  He elua wale no mau mea i hoomaopopo i ka hewa ole o ke kanaka opio, oia hoi ke kaikuahine ponoi o ua keiki la ame Karaile.  Nolaila, ua hui pinepine keia kaikamahine me Karaile no ke kuka ana i ka mea kupono e hiki ai ke hooiaiola ka hewa ole o ke kanaka opio.

     Ia Karaile maloko o kona keena, ua hoea mai la malaila ka lunkanawai kiekie loa o ka aha hookolokolo o Ene-Ini no ke kuka pu ana me Karaile i ka mea kuphono e hanaia ai no kekahi ninau ano nui i waihola aku na ka aha e wehewehe mai.

     Nolaila, i ka pau ana o ka laua kukakuka ana no ia mau mea, me ka piha hauoli o ua lunakanawai la no na wehewehe moakaka a ka loio opio, ua ike iho la o Karaile o ka wa kupono loa leia ana e hoike aku ai i kona manao imua o ua kanaka koikoi la o ke kulana.

     I kela wa ua wehewehe aku la o Karaile no na nea e pili ana no kela hihia pepehi kanaka mai ka mua a hiki i ka hope.

     I ka maopopo lea ana i ka lunakanawai o na mea apau.  ua ae aku la oia i ke noi a Karaile, oia hoi, e haawi mai oia he palapala e haawi ana i ka lanakila no ka noho ana o ke kanaka opio no eono mahina, a e hoikeike aku hoi kona lolo (Karaile) iloko oia wa i ka hewa ole o ke kanaka opio imua o ka aha, a ina hoi e loaa ole ana na hoikeike ame na hoolaio kupono ma ko ke kanaka opio aoao iloko o kela wa,

alaila, ua hiki i ke aupuni ke hooko i kela olelo hoopai i kau mua ia maluna o ke kanaka opio.

     He mea e ka hauoli o ke kaikuahine o ua kanaka opio la i kona lohe ana i keia mea mai a Karaile aku, ame ka hooka'ulua ole ua hoouna leta aku @ oia i kona kaikunane e hoi mai a noho pu me Karaile, a e pau hoi kona pee ana me he pio la.

     He hookah la ma la hope mai, ua hoea mai la ke kanaka opio a na poe apau e kuhihewa nei he kanaka pepehi kanaka ma ka home o ka loio opio.

     Iloko o keia mau la a na opio la e noho nei ma ka home o Karaile, aia no o Karaile ke huli nei i na mea e pono ai o kana hihia.

     Ma kekahi la nae ua loaa mai la he lono kaumaha ia Karaile no ka mea e pili ana ia Haku Vine, oia hoi loohia ia ua haku la me kekahi ma'i ano koikoi loa, a ua hopohopo kona mau kauka aole paha e loa ana.

     Nolaila, ua kakau leta aku la oia ia Lede Isabela e hoea aku ana oia ma kekahi la 'ae.

     Elike hoi me kana i hoike aku ai ia Isabela, ua hoea aku la iia ma ke kakela o ka Haku Vine, a iloko o hapalua hora mahope iho o ka hehi ana o kona mau kapuai wawae maloko o ke kakela, ua make iho la ka haku aoo.

     He mea e ko Isabela kaumaha no keia make koke ana o kona luaui makuakane aloha.  Nolaila, ua hiki ole ia Karaile ke haalele koke aku ia Isabela iloko o kela mau hora o ka luuluu.  Ua lilo mai la na hana koikoi o ka hoomakaukau ana i ke kupapau maluna o kona hokua.  Mahope iho o ka hala ana o na la elima mahope mai, na hoolewaia iho la ke kino kupapau o ka Haku Vine.

     Iloko hoi o kela wa, ua hoea mai la kekahi kanaka me kana wahine, me ke kapa ana iaia iho oia ke kaikaina ponoi loa o ka Haku Vine me na palapala e hoike ana i ka oiaio loa oia mea.

     He oiaio, o ke kaikaina ponoi io no keia o ka Haku Vine, aka, mamuli nae o kekahi kumu i maopopo ole, ua kue laua a hiki wale i ko laua hui ana, o kekahi iloko o ka pahu kupapau a o kekahi me na helehelena hauoli, no ka inoa alii ame ka waiwai e kau mai ana maluna on a.  Oiai ma na kanawai o Enelani, o ka makalua o ka mea i make.  Ina paha he keikikane o Isabela, aole la he olelo ana, aka, he kaikamahine oia, nolaila, o kela kaikaina o kona luaui ka mea e ili aku ai o ka inoa alii ame ka waiwai.

     Hoomaopopo koke iho la no o Karaile, aole loa e maikai iki ana ko Isabela noho ana me keia mau makua ona.

-----------

KE ALA PALI O NUUANU.

-----------

     Ma ka holo ana aku o ko makou mea huli mea hou ma na pali Koolau ae nei i kela la Sabati aku nei, ua ikeia ua maikai loa ke alapali o Nuuanu ma ke alahele ma ka huli e kiei aku ana ia Kailua ame ke kula ulu kuawa o Kekele.  Ua manaoia ma ka la 4 o Okatoba ae nei e hoopahuia ai la lihi pali o Nuuanu i moe aku ai ke alanui hou me ke giana pauda mamuli o ka hoonee ana a na ipu uwila.  He 20 ka nui o na lua i eliia, no lakou ka hohonu pakahi o 17 kapuai, a e pau ana he elua barela pauda iloko o ka lua hookahi.

--------

     Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Kinau mai kona mau awa mai Maui a me Hawaii mai, ma ka Poalua nei, i loheia mai ai ke "Enaena hou la ke ahi a ka wahine i Kilauea."

---------

     He mea pono i keia ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau puhili ole no ka opu.  I laau lapaau mama no na ma'i o ka opu.  I laau lapaau puhili ole no ka "Moku ino loa o ka lepo" (Diarhea) Nahu, Umili, Kolera ame na ma'i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer).  Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na aina apau o ka honua nei.  O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Hollister, ka Agena.

 

--------------------------

Theo. P. Severin

 

(KAPOLEMA MA).

 

He Mea Pa'i Kii Hoolele-

aka.

----------------------------

 

     E hana ana oia i na kii nani loa ma Honolulu nei no ka uku haahaa loa.  E paiia ana na Kili Ahaaina, Mare, Hoolewa, na Hale Noho, a peia aku.

 

     E hoonuiia ae ana na kii mai na kii liilii mai.

 

     Alanui Nuuanu, ma keia aoao aku o ke Alanui Pauahi.  Aia iluna.

2664-12m@

---

Hoolaha Kumau.

______________

----------------------

Koko

Maemae

 

OIA KE KUMU O KE OLA

KINO MAIKAI . . . . .

 

KA AYER SASAPARILA

 

     Ka mea e maemae ai ke koko, ikaika na aa-lolo. ono ka ai.  pau ka poluluhi, a maikai maoli ke o@a. He mau tsusani o na kanaka i hoike no ke oia o ka Laau Sasaparila a Ayer.  Ke hoea mau mai nei ka lakou mau palapala ma keia ame keia eke leta.  Aohe keia he laau no ka hoao wale ana.  Ka ho@ia mai nei kela poe leta apau.  "Ua ola au i ka Laau Sasaparila a Ayer." O kekahi

 

WAHINE NAWALIWALI

 

i hele a pili mau ka ili i ka @ela moa, i loohia i ka ma'i papalahu ai ili, i hele hoi a wiwi, a peia hoi me ka ma'i i loohia mau ai lakou na wahine, kakau mai la oia no kona ola loa ana.  Ina makemake oe e hooponoikaiia oe e ka pomaikai i ikeia e kela poe, a loaa ia oe ke ola kino maikai a ikaika, alaila, e inu oe i ka laau hoomaemae koko a hooikaika kino hoi.

 

Ka Laau

Sasaparila a Ayer.

 

     E makaala loa no na laau hoo@a@@ke like kumukuai @mi.  Ka inoa o keia laau, oia ka AYER SARESAPARILA.  E ikeia ana keia inoa mawaho o ka wa-hi, a maloko nohoi o kino o kela ame keia omole.

______________

NA HUAALE A AYER i uhiia me ke ko, he ono ka ai ana.

_______________

 

No Keaha IHOOKAWELEWELE LOA AKU AI OE I KELA

 

ANU, KUNU AME PUU EHA?

_______________

 

     Ua kaulana loa ka LAAU KUNU A AYER (Ayer's Cherry Pectoral) iloko o na makahiki he aneane 60, ma ka hoola ana i na Ma'i o ka Puu ame ke Akemama, ke Anu, ke Kunu, ka Ma'i La Grippe, ame ka Ma'i Mala o ka pale Akemama.  He ono keia laau ma ka inu ana, a he oiaio ke ola.  

 

AYER'S CHERRY PECTORAL

----------

Na Medala Guia mai na Hoikeike Nui o ke Ao

______________________________________

Mai lawe i na Laau Emi i Hoohalikeia me keia

--------------

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

______________________________________

---------------------------------------------------------

 

Kakela

ME Kuke.

Ka Halekuai Nui

----: O NA :----

Waiwai Like Ole

-:- -:- O na Mea -:- -:-

HANA KAMANA A PAU

Na Lako Pili Hao Kukulu Hale,

     Na Kepa bele,

     Ka Lei Iho,

     Na Kaulahao Ilio,

     Na Paki,

     Na Upa,

     Na Kope Hulu,

     Na Pulupulu.

 

Na Palau Lio

-----------------

Na

Mea Mahiai,

Na Au Ho, Na Au Koi.

Na kua bipi.  Na lei bipi. Na kalahao bipi,

Na uwea pa, Na kaa palala,

Na mea piula, Na

Ipuhao.

 

Makau ME Aho Lawaia

 

Na Iliwai ……….     ….         Na Pakeke …………….

Na Kula ……………         Na Pakeke Hao ………..

Na Hulu Pena ………        Na Kapu Hao …………

Na Pulumi …………..       Na Pauda ………………

Na Pena me Aila …           Na Kukaepele ………….

Na Kopa ……………        Na Uwili, a me …………

Na Aila Mahu ……….      Na Ipukukui ……………

 

Mikini Humuhumu Kau-

lana a

Wilcox & Gibbs

Hookahi Lopi,

 

KA REMINGTON, Elua Lopi.

 

     A me na ukana he nui wale o kela a me keia ano.

Kakela me Kuke.