Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 42, 15 October 1897 — PALAPALA MAI NA AINA E MAI. [ARTICLE]

PALAPALA MAI NA AINA E MAI.

[Eia makou ke hoolaha aku nei ma ko makou pepa o keia la i ka palapala a Cecllia Kealoha Poepoe, i loaa mai nei ia makou ma keia ku ana mai nei o ka mokuahi Australia, no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, a na lakou nohoi ia e wae iho no lakou iho]

My dear Papa, Aloha oe a nui loa: līa halawai mai no au f kau kaikamahine nei, me kau palapala, a ua ike iho nohoi an i na manao apau mai ka mua a ka hope. E hai aku au ia oe, e kuu Papa aloha. he nui launa ole nohoi ko'u mahalo i ke Akua Nana kakou apau i hana, no Kona malama palekana ana ia'u. oiai ko'u mau la hoomanawanui e noho nei ma keia aina malihini. He mea oiaio. he mea aie kaa ole au i Kona lokomaikai hiwahiwa. Ae~Oia no ko kakou Makua pauaho ole, a Puuhonua hoi no kakou i na wa pilikia apau. Aole no o*u poina i ke kahea ana laia i na wa apau, oiai. ua ike maopopo no au, Oia no kun kamaaina ke hoomalihiniia au e na poe apau o ko'u wahi e noho ai. No'u iho e noho nei, e hai aku no au ia oe. e kuu Papa, mamuli nohoi o kou malama pauaho ole ana mai i keia kaikamahine au i ka aina malihini nei, ua makaukau no au ma na mea e oluolu ai ka nohona kino. aole o'u hemahema; a ke hookokoke mai nei na la puanuanu o ke Kan Hooilo, ua hiki no la'u ke noho me ka maalahi maikai a hala ae ia mau !a o ka <4 liau-oki M o Kaleponi nei. e halii mal ai maluna o ka aina. E Papa. I keia mau la kokoke aku nei no. lohe mai ana au ua hoea ae ke Ailiwahine Liliuokaiam i Kapalakiko, a hooeoanao ae la au nona me ke aloha no. A i keia mau ia iho la i hal mai al hoaloha o*u, ua huli hoi hou aku la oia no Waalneiona. Aloha no! Ela au ke hele nel 1 ke kula no ka ina like me nei ke ano no'n. E hiamoe Beritania. O ka*u mau liaawina e hoomaka hou nel i ke a'o an», oia ka Pillolelo Beritania (Engiish Qrammar). ka Moolelo o Amerik& Huipuia nei (UnHed States HUrtory). k& Akeakamai no ke Ola Kino (Physlo!ogy), Arimatika, Ana Honua, Kipina (Book Keepine) «56 keiahi mau iaia e ae nohoi o ka ike. Mn ko*u wa kaawale, hoo-

mau no au i ko'u ao ana i ka u mau haawiaa hookani piia ame Ua haaoii loa au i kou hoouna ana mai nei i na pepa mei# o kekahi mau himenl Hawaii. oia o Aloha Oe. Ua Uke no a Ltke, Mahina Ma'.aaaalama. Ke \hi o Wailuku, Ka Wai o EleiK'. ame kahi niau himeai e ae. I ka loaa ana mai. he! 1 *? koke aa e hookani iluna 0 ka Piano, a hoomaka nohoi e himenL Va īke iho au ua holopono no ka'u hookani ame ko'a himeni aaa. Ua iiio keia man himeni Hawaii au. e Papa„ 1 hoouna mai ia i raea makemake aui ia i ko'a mau hoaloha o keīa wahi. 0 na poe maikai o keia wahi a'u e noho nei, e kii mau mai ana no iakou ia'u no ka himeni ana i na leo mele Hawaii, ma na wa e haawi ai lakou i na anaina hoolauna makamaka. Ma kekahi anaina o keia ano I haawiia 1 kela ahiahi aku nei. ua ninau mai ke keonimana nona ka home i malamaia ai ua anaina la. i ka uku e kaki aku ai au no ko'n kokua ana iaia ame kona ohana ma na mea e holomua ai na hana hoohauoii oia ahiahi. ua pane abu au. e oiuolu oia e hoomanao iho, he kaikamahine Hawaii au, he maiihini ka nohona ma San Jose, e imi ana i ike a i makaukau elike me ka mea e hiki ana ia'u k'e hooikaika, njDjaila., he* raea ole ia'u ka uku ma ke dala. aka. o ka loaa ona mau hoaloha oiaio no'u ma ia wahi o ka*u uku ia i makemake loa ai. Ua ike au i ke ano e ana ae o na helehelena o keia keonimana, a ua haloi na waimaka ma kona mau

maka. a ua pane mai oia. ma kou wa pilikia e manao oe he hoaloha oiaio kou ma keia hale, a mai hookaulua i kou hoike ana mai ia mea ia'u a i ka'u wahine. Ua haawi aku au i ko'u mahalo iaia no ia mau olelo ana.

; Eia keia. e Papa, ua lilo au i raea hookani ogana maloko o kekahi hale- ; pule Baptist o San Jose nei. He halepule nui keia. He raau haneri kanaka e hele mau ana i keia halepule i na la Sabati apau. 0 kela ogana he elua ona papa-ki. eia nae aohe paumaia e ka lima o ke kanaka elike me ka ogana o Malie-o-ka-Malu (Roma). Ma ka la mua a'u i hoao ai e hookani i keia ogana, ua hiki pono no ia'u ke alakai ! i kona mau ieo mele. He maikai noho! 1 kona mau melodia ke kani. He nanahe me ka oluolu; a ke huipu me na leo himeni o ka'papa himeni i owiliia iloko o ka oluolu ame ka harmony o ke kani ana, aole i kana mai ka piha eehia, e hooulu maoli ana uo i ka manao o ke kanaka e haawi i kona aloha apau no ke Akua. Na'u e hookani nel na leo himeni o ka Papa Himeni o keia halepule, a owau nohoi ke kumu ao himeni o na kamalii Kula Sabati. B Papa, e himeni ku-pakahi ana au (solo) i ke ahiahi Poaha o keia pule. O ka'u himeni e mele ai ma ia po, oia o "Flee as a Bird." Aia ma ka po Sabati aku, himeni solo hou au. 0 kā'u himeni ma ia po, oia o "Ora Pro Nobis" (E pule oe no makou). He ĪJatina ka inoa o ka himeni: aka. he olelo Beritania no nae ka olelo i hoopiliia aku. He keu keia o ka himeni kiekie o ke alakaiia ana o ka leo; aka, ua hiki maikai no nae ia'u. O ka mea nana e hookani ana keia mau solo ae la elua a'u i hoike aku la ia oe, e Papa, oia o Mrs. Crawford. E Papa, aole paha he mea hewa no'u ke hoike aku ia oe i ka Papa Hoonohonoho o ka'u mau hana o kela ame keia la e pili ana i ka'u mau haawina hana. Hora 6 o ke kakahiaka, noho ma ka "piano" no ke ao ana i ka'u mau mele. Hora 8, hele i ke kula a pau i ka hora 2 o ka auina la: alaila, hoi i ka hale. Hora 3 me ka hapa, hele au e ao himeni i na kamalii Kula Sabati o ka Ekalesia a'u e noho hookani ogana nei. Pau ke ao Kula Sabati ana, hoi mai i ka hale no ko'u paina ahiahi. Pau ka paina ahiahi. hele hou i ka hoomaamaa hookani ogana no ka himeni pule. Alaila, hora 8 ahiahi, hoomaka e hoopaa i ka'u mau haawina kula. I kahi wa hora 12 o ka po hiamoe aku la. i kekahi wa nohoi, hora 1 hoi e hooluolu. Eia kekahi wahi mea a'u e hai aku ia oe, e Papa: Ma ka la 27 o kela mahina aku nei, ka la hoi au e hoomanao iho ai, o ko'u la hanau no ia, ua haawiia he paina liilii no'u e Mr. ame Mrs. Hawkins. Nui ka poe i akoakoa mai ma ia po. He po ka wa i haawiia ai keia paina. 0 na wahi mea ai i hoomakaukauaia, he lee Cream. mea ono ame na mea ai liaole mama nohol. XTa hanaia keia paina me ko'u maopopo mna ole, a ua kapaia keia ano paina e lakon nei he Birthday Party. M Aole an 1 moeuhane iki e haawila ana he panui no ko'u minamina t ka ike Olelo ana au ia po. kiiia mai ana wau e Mrs. Hawkins. hoala mai la oia ia'u, me ka olelo ana mai. "E. e ala ae oe, he makamaka kela e kaii mai la ia oe, mai Honolulu mai paha." Ua ala awiwi loa ae la an, me ke pihoihoi nui, me ka noonoo nui ana, owai la ho! keia mea mai Honoluln mai? Nolaila. hoomakaukaa Iho la au ia'u iho. a hele aku la au i ko lana home, kahi a*tt i maaao al * haiawai aku ana an me kekahi maka kamaaina ia'u mai ka aina haaau mal. I ko'u hoea analm ilaila, ua hele o loko o ka nwnl hookipa a piha I>u i na hoaloha i poloalia aku: a la'u i ku aku ai ma ka puka komo. lohe aku la au i ka himeni an& mai o kekahi mau led« o&k» hoaloha o*u ia "Aloha Oe/' oia m ka "Hui" Ua kaomi ika-

i«a loa au i ke pihoihoi e oul uluku ana iloko e Papa. a «a hoao aa tua na ->no apaa e hiki ana ia'u ke hasa « hookupaa i ka hlohtooa xu;iiun3 \to ♦> u. I ko'u komo asa aku. «a ku inai na po«? o loko o ka rumL a ua '&M mai o Mr. Hawkms ia'u a ka&uiee aka la. me ka iiooUunai?. ana'ku me na poe i akoakoa mai ma ia po. Oisi e kaanaia ana na mea ai mama. ua hapaiia na hiineni. a ua hoohaiaia na hora o ki? ahiahi me ka hauoli nui. I ka pau ana o na hana, a ma ka wa i hele mai ai na makamaka e huii hoi aea e aloha ia'u. akahi no au a hoomaopopo. no'u ka ua paina ia i haawl ia ai. mamuli o ko lakou oielo ana mai. "Miss Poepoe, we have enjoyed ourseives very mueh on this occasion. vour happy birthday." Ao!e i kana mai ko'u kahaha. A o keia iho la ka ka kuu hoaloha a makamaka Hawkins i hai ae ai ia'u. ua hoea mai ia mai Honolulu mai. O keia Mrs. Hawkins, oia ka lede hookani ogana mau o ka halepule Baptist a'u i lilo iho ia i kumuao no na kamalii Kula Sabati. E Papa. ua ike iho au maloko o ka Mama ieta, e ninau mai ana ia'u, ina paha e hoi aku ana au no ka aina hanau ma ka malama ae nei o Aperila (1S98), aka. e hai aku.no au me ka oiaio. aoie i pau ko'u makemake e hoomau aku i ke a'o ana i ka ike. Manao au, ma ka malama o Xovemaba. o keia makahiki ae, oia ko u wa e huli hoi aku ai no ka aina hanau. oia ka wa a'u i manao ai. ua loaa iki ia'u he wahi ike uuku ma ka hookani piano; aka. e ae ana anei oe ia'u. e Papa, e komo' i ke kuia i kapaia maanei, "Conservatory of Music?" Manao au, ina hookahi o'u makahiki e nolio ai ma keia kula. a i ole. i elua paha makahiki, ua ioaa no he wahi makili uuku iki o ka ike hookani pila me himeni. 0 na haumana e puka ana mai keia kula aku, e loaa ana ia lakou he uDiploma" (Palapala Hoomaikai). E kuu Papa aioha a hoomanawamii. ua ike no oe, o ka ike e loaa ana i kau kaikamahine nei, aole ia he kumu waiwai poho, aka, he kumu hoouiu "waiwai maikai no ia ma keia hope aku. Dear Papa, e haawi i ko'u aloha nui 1 ka poe heluhelu o kau nupepa. Aloha oukou apau a hui hou no kakou. Goodbye Papa tili we meet again. Kau kaikamahine ma ka aina malihini. CECILIA KEALOHA POEPOE. 246 South 9th Street, San Jose, Cal.