Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 42, 15 October 1897 — HE MOOLELO NANI NO Lubiana Kasimila KA NAITA O KA Liona Gula o Bohemia. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE MOOLELO NANI NO Lubiana Kasimila KA NAITA O KA Liona Gula o Bohemia. A I OLE Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

MOKIWA X. Ka Duke Nui Rupereto o ka Hale Kake3a Eleele—Ke Kauna o Valesebuga—Ka Uhai Holoholona— Ka Leo Kamahao. E hoomauia ana keia hoomaka hou ana mai ka Helu 23 mai o ke Kuokoa, lune 4. 1597. Xo na olelo a Winifereda i hoopuka aku ai imua o ke Duke Nui Rupereto, aole oia i pane mai. nolaila, hoomau aku la no ua Winifereda nei i kana olelo ana: "Owai la nei koa iua oie o ke kaulana, e holo ana ma o, a maanei o ka aina, me ka lanakiia nui? Ua ikeia oia, he kuiana kona o ka Naita, i aahu ia me kekahi aahu kila eleele loa. i like kona uliuli me ko ka hulu o ke koroka. E ikeia ana oia ma na wahi he nui—ma kekahi wahi he hoaloha oia, ma kekahi wahi hoi, he enemi oia; ma kekahi wahi, he aneia hooluolu oia, a ma kekahi wahi, he anela oia no ka luku. Ua lohe nae'au, ua kapaia oia, ka Naita o ka Lima Ulaula. Aole anei e hiki oia ke pepehiia, a i ole, e hopu pio ia hoi oia a paa?" I kela wa i okala kunahihi ae ai ua Duke nei, a me ia helehelena o kalakala, hehi iho la kona kapuai wawae ilalo me ke oolea launa ole a pane ae la me ka leo inaina: "Ua hiki loa ia'u ke wiliwili aku i kona kani a-i. Oia auanei ame kona poe puuwai eleele apau, e lilo no lakou i poe pio na'u." A ia wa i holoke ae ai ua Duke Nui nei. me ka noke ana i na kamailio ki-wala-o me ka haiiiiii ana. A i ka hala ana o kekahi mau minute o ka paialewa pukalaki ana a ua Duke nei, ua akakuu niai la kona pioloke, a hoi hou mai la ia a ninau aku la ia Winifereda: | "Ea; auhea ia hoi o Mangus Tutiia?" "Ua ike au iaia e holoholo ana ma'oko o ka pa. e kuu haku," wahi a Winifereda. ' "Makemake au e ike iaia." | Aole hoi i liuliu ua hoea mai la ua kanaka ia. He alihikoa keia no na koa kiai kino o.ua Duke Nui nei, a he kanaka keia i hilinai nui ioa ia e ke Duke. Ua hoike aku la ua Duke nei imua o keia kanaka no ka holo mahuka ana aku o ka I Lede Ariadane maiioko aku o ka hale i kakela, a kauoha aku la hoi iaia e hele oia e h\i\i a e hoihoi mai iaia, me ka hikiwawe loa. "E iawe pu aku hoi oe i elua mau ; kanaka niakaukau loa i mau ukali nou, J a manao nae au o Max ame Zod.aka na kanaka kupono e hele pu ai me oe," wahi a ua Duke nei i kamailio hope | aku ai ia Mangtis Zeutila. i He oiaio. mahope iho o ka ioaa ana aku o keia kauoha i ua aliikoa nei i | hiiinai nui ia ai e ke Duke, ua hooko | koke aku la oia i ke kauoha a kona | haku me ka eleu nui. Me ka ukaliia ana o ua Mangus Zeutila nei e Max ame Zadoka, haaleie iho !a ia i ka haie kakeia a kamoe aku la iakou ma ke alahele e halawai aku ai ne ka Lede Ariadane. ka V\ Hiwahiwa o ka Hale Kakeia Eleele. Ano. e kuu hoa haihai olelo. ma kekahi mokuna o keia moolelo } kaahope ae nei, ua ike kaua i ka make ana o keia poe i ka kaua koa hiwahiwa. a 1110 hoi ka Ui Ariadane ma kona lima: nolaiia. e \raiho ana kaua. e kuu hoa, i ke kamaiiio ana no kii lohe ana o ke Puke i keia poino ana o kona kanaka i hiiinai nui ia. me kona mau ukali, a e kamailio iki kaua maanei no ke Duke Rupereto ame Gaspanl, ke Kauna o ValesebuiraMa ka wa l hala aku ai o Mangus Zeutila ame kona mau ukali, ma ka lakou h&akai heie, oia ka wa a ke Duke Rupereto I hull ae al I hope a anehe aku ta e hele i ka hale klai f aia hoi, halawai mai la oia me Gasparti, ke Kauna o Val«sebuf*. 0 keia Kauna o Vale«ebufa, he ka-

naka ia i hala na makahiki o ke kanaka ui, he pahaahaa kona kino, a he mau lala nae kona e hoike mai ana i ke oolea ame ka wikani. 0 kona a-i keia, he nui no'uno'u elike me ko ka pipi bulu, a o kona helehelena hoi he ku i ka hoowahawahaia. 0 kona makuakane. he kanaka powa kaulana loa ia no na pae mauna o Moravia. a o kona luaui makuahine. he wahine kauwa oia no Bulegaria. Aka, mamuli o kana mau hana kokua i ka Moi Oto, ke Alii nana i pakaha i ka nohoalii o Bohemia, ua hooliloia oia i kanaka nui a koikoi loa ma ia aina, Ua hoonoho ka Moi Oto iaia maluna o 400 poe koa makaukau i ke kaua. a i lako pono hoi i na mea kaua o na ano apau. Ua haawi aku hoi ua Alii Oto nei iāia i na aina waiwai nui 0 Valesebuga. ma ke ano oia ke konohiki maluna oia mau aina, a oia iho la ka uku panai a ua'Moi pakaha nei i haawi aku ai ia Gaspard, me ka paku'i pu ana aku hoi i ka inoa alii, Kauna o Valesebuga. Mamuli o keia waiwai nui i ioaa mai iaia. ame kona noho inana ana ma ke ano he Kauna malalo o ka Moi Oto, ua lilo ia i kanaka waiwai loa a kanaka mana nohoi. A maialo nohoi oia kulana mana i loaa iaia, ua hik) iaia ke hana i na hana hao wale me kena makemake. Nolaila. e kuu hoa haihai olelo o kela moolelo, ke ike ae Ia kaua i lie ano nui e pili ana ia Gaspard, ke kanaka I huipu mai la me ke Duke Rupereto o Frankenstein. "E Sir Rupereto." wahi a Gaspard i pane mai ai i Ke Duke, me ka hoomau ana'ku i ka olelo ana. "heaha keia mea a'u i lohē mal nei? Ua lele anei ka manu?" •'Ae; ua iele io ka mannu. e kuu Kauna maikai o Valesebuga f aka, aole n&« i mamao loa kona. vahi o ka lele ana aku nei. O ko'u hoouna ana akit ta no ia i kekalii poe kanaka makaukau loa i ke alahele manu e kii aku i ua ' manu ia a kaua a hoīhoi mal i ka hale | nei.° 1 ' Peliea! E loaa ana no aaei ia i I kela poe an i hoouna aku nei," i nlnau | mai ai ua Gaapard nei, me ka heie I o na onohi maka a plha inaina. j "Pela no ko n manao. Ua maopopo loa ia*u. ma kona wa e loaa ai. e hoihol mal ao iakou iaia i ka h&ie nel A ma kona wa e hoea mai ai i ka hale oei. aole auanei e hiki ana iaīa ke hoopuhili bou mal i ko kaoa makemak«.

Ma ka la i nehinei, ua hoohana aku la au maluna ona i ko'u mana makua, eia nae ua lilo ia i mea ole iaia. Aka, e kuu Kauna maikai, aole nae e poho ana ko kaua mau manaolana, oiai ua paa loa ko'u manao e lilo ana oia i wahine na'u. Ae —he oiaio keia a'u e hoike aku nei ia oe. Ke hoea mai oia i ka hale nei, e hoike aku ana au imua ona i kekahi mea kupaianaha, e hoopaahao nui ia ai kona noonoo, a oia auanei ke ki e hemo ai ka waihona o kona mau manao hoopaakiki apau." "I ki aha ia?" wahi a ua Kauna nei 0 Valesebuga i ninau ae ai me ka leo okalakala. "Heaha ka mea hoolohe wale aku no i na hoonuniiha ana a keia kaikamahine; aka, e hana aku oe 1 na hana apau o kou kuleana makua i maluna ona, e hana hoi oe me ka ika- | ika. Ea, e ae wale aku anei oe, ka makuakane o kela kaikamahine i kona mau manao kue mai ia oe? E kue pu ia mai hoi kou mana alii, ma ke ano o oe ke Duke Nui. malalo iho o ko kakou | Moi maikai, oia hoi ke Alii Oto." | I keia wa i pane aku ai ke Duke Ru- | pereto imua o Gaspard, me ke ano hai- | kea pu ana ae o kona mau helehelena, ! a luliluli ae la hoi kona poo: | "E kuu Kauna maikai, e hai aku au j ia oe, aole loa kaua i hoomaopopo iki I | kekahi mana kupaianaha a kam&hao | loa e hoopuni nei ia kaua iloko o | keia mau ia. He oialo, he mau la keia | e nee nei a e oni nei kekahi mano, l | like loa me ka mana o kekahi kupua o ka po. A me he mea la, na keia mana j kamahao, a'u i hoike aku la ia oe, i | hoopaakiki I ka naau o ke kaikamahiī ne. Me he mea la, ua hoomaopopo oia, ! aole owan kona makuakane ponoi. No- ! laiia, e kuu Kauna maikaW e hai aku : au ia oe i ka mea oiaio, a e hoolohe | mai oe ia*u, oia hol, aoie io no owau ; kona makuakane ponoi; a ke ola nei \ nohoi kooa makukane." I l a Ikea aKu la ka lele ploo ana ae l o na onohi maka' o Gaspard, na-nana* kea pu ae ia hoi kona mau heleheiena, , am4 ka leo piha pihoihoi, ua pane ae | la oia: | "Pehea! ke ola nei no anel o Ludo- ; wiga o Dro&endorf?" "Ae,'' wahi a Rupereto, M a eia oia ke paa nei he pio maloko nei no o keia hale kakela; kahl hoi ana i noho a! he haku alii no kekahi wa ioihi, mamua aku hoi o ka wa i kau ai o ka kaua aill i ka noho Moi o Bohemia nei.* 'Aka, e Rnpereto, aole maopopo la'u keia mea. Nokeaha la i hoola loihi loa ia ai keia kanaka?" i nlnau mai ai ua Kauna eei o Vaie»ebuga. Alaila. pane aku ia hoi ke Duk» imua ona penel:

Senatoa John T, Morgan. (Paiia e ka Hui Pai Kii o Davey o Honoluiu nei.)