Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 45, 5 November 1897 — KELA AME KEIA. [ARTICLE]

KELA AME KEIA.

Ua ioaa tnai oeī m !oao a:a: Kohaia n:3.L aia ka wi ke hoUpu U me ka babana loa malaUa. £ aana ae ma ko makou pepa o kela la i ka niakou mau olelo hoolaha e f.'«ka ak\i neL O ka iuani makuakane o k?. P»?resi'lena mua o k? Aupuni Hepa'oalika o Hawaii nei. oia ao ka Pere?idrna nr.ia loa o ke Knbaui o Kapunahou. Us !ohe wa!e ia mai. ke pau mai la iī3 paahan-i o ke Alauai hou o Xauanu 1 ka hoopaaemohēmo i ka hana. Aole maopopo ke kumu. He oiaio paha. aole paha? He 33 ka nul o na hua opiuma. he 6 mau poki iwi i piha me ia mea ame 2 Pake oia i huluiia ae e na aiakai kiu Vida ame ChilUngworth ma ka po Poakahi nei a noho ana i Kalakaua Hale. 0 ka nui o na make o Honoiulu nei iloko aku la o ka malama. o Okatoba, he 53. He 27 kane. a he 2<5 wahine. Xa Hawaii. he 2S; na lahtii e ae, he 25. 0 na lapana ka ukali aku o na Hawaii. Apana 1. he 12; Apana 2. he 12: Apana 3. he 7; Apana 4, he 11: Apana 5. he 11. Ma ka holo ana aku o ka mokuahl Kinau ma ka Poalua nei no kona mau awa ma Maui ame Hawaii. i kau aku ai ka Mea Hanohano Atkinson. kekahi o na lunamakaainana o ka Mokupuni o Oahu nei. ī hala aku la oia no ka hooluolu ana iaia ilio. Eia o Mr. A. Marques mawaena o kakou nei i keia wa. He kamaaina kahiko no oia no Hawaii nei. He hoa no ka Ahaolelo Hawaii i ka wa o ke Aupuni Moi: a he kanaka naauao ma ka mahele akeakamai pili i ke kino uhane o ke kanaka, Ma ke ahiahi o ka Poaha, o kela pule aku nei, 'oiai kekahi wahine, nona ka inoa o Kelii, e hulaku'i ana, maloko o kekahi hale ma Kepohonl ae nei, me kekahi poe e ae he nui, iloko o na ulumahiehie, a "wela ka hao," ua pakika iho la ia a hina ilalo, a ha'i ae la. kona wawae akau. Alu ka uwea la. Ke lonolonoia mai nei, e kukuluia aku ana ma ke kulanakauhale o Hilo, he Hale Banako, elike me ko Bihopa ame ko ka Ona Miliona. ma Honolulu nei. 0 ka huina kumupaa o ua Banako la, he $50.000 a $100,000. O ke poo o ka Hui nana e hoohana aku ana i ua Banako la, oia o Mr. Gibbs mai Nu loka mai. Ua makaukau loa ka Buke Kanawai Kivila hou i hoomakaukauia iho nei ma ka olelo Hawaii, koe wale no ka Papa Kuhikuhi o ua buke la. Ua aneane nohoi e pau loa ka hoonohoia ana 0 ke kino maoli o ke Kana<vai Karaima, ma ka olelo Hawaii, a koe aku ka Papa Kuhikuhi. He mau buke waiwai nui keia no na Aha, na Loio, na Makai. ame ka poe ake ike kanawai apau. Ma ka Poaono o kela pule aku nei i hala aku ai o Senatoa Walakahauki, maluna o ka mokuahi Coptic. no Kapalakiko. E hala ana iaia he elua mahina ma na kaiaulu o Amerika. E hoea loa aku ana ia i Wasinetona ma ka wa e noho ai ka Ahaolelo Nui oia mau Mokuaina. ma ka malama o Dekemaba ae nei, ka wa hoi e noonooia ai ka ninau Hoohui Hoohui. Ma ke kakahiaka Poakolu nei, i haalele ili oai o Peresitlena Dole, Kuhina Sewall. Kanikela Haywood ame George R. Carter ia Honolulu nei, maluna o kahi moku heihei Bonnie Dundee a holo aku la no ka home o Kaahupaliau. Ilok wale no o 10 la, ua make iho la he 3 poe keiki liilii o ka ohana hookahi, ma Ewa ae nei. O ke keiki hope 1 make ai, ma ka Poalua nei. He poe keiki keia na Mr. Filler, he haole lawelawe no ka hui alahao. Ua pilikia loa ka makuahine o keia poe keiki poino. E kuai kudala ia aku ana, ma ka Poaha, Nov. 18. hora 10 kakahiaka, ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan. he kalaunu dala ame na lako hoonani e ae he nui. He mau lako huke moolelo kekahi mai ka wa mai o ka Na'i Aupuni a hoea mai ia Kalakaua. Ma ka Poaha iho la i hoomaka ai ka holo like ana o na lnnakanawai kaapuni elua ma na aha hookolokolo. O Lunakanawai Pere ma na hihia karaIma.a o Lunakanawai Staniey ma na hihia kivila. OJ. E. Bush ka maheleolelo ma ka Mr. Pere aha. a o Kahikina Kelekona ma ka Mr. Stanley aha. O ka hihia mua loa i hoau ai o Lunakanawai Stanley, ma ka Poaha nei. ke ole makou e kuhihewa, <rfa ka hihia hoopii kipaku a Abraham Fernan<ie* kue ia S, C. Dwight. O Kikila Baraunu ka ioio o ka mea hoopii. a o Akonī Rosa no ka mea hoopiiia. >Ma keia Poalua ae e hooloheia ai ka hihia koi poho a Joe Leilehua kue I ka Luna Alanui o Ewa imua o ka Aha Apana o Ewa. no kona paeli wale ana i ka aina o ka mea hoopii me ke kukaknka mua ole me ka mea nona ka aina. Ua eliia he auwai ntii a hamama, a no ka ikeia ana e hoopii ana ka mea nona ka aina. ua panl hou ua Luna Alanui )&. O na lapana paahana i hoea mai ai no ooei nei. maluna mai o ka mokuahl Rtojfuu Mani. ua Ulo aku i ka Hui ' Mahiko o he 151 kane me 3S wa- ! hine; i Hoiiomu he I©© kaiie me 93 \ wahine; hui o Haiku he 5ō kane me 13 wahine; Kapka Waiia o Kohala he 13 kane tne 4 wtthine; Olowalu he 15 kane nu> 3 wahine ame 3 keiki; Ookaia he €$ kane «me 14 wahine. a 1 hau. he 26 Itaxie a he 3 wahioe.