Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 47, 19 November 1897 — MOOLELO O KA AHAHUI KULA SABATI O MAUI, MOLOKAI AME LANAI. [ARTICLE]

MOOLELO O KA AHAHUI KULA SABATI O MAUI, MOLOKAI AME LANAI.

La Hana 1. Poallma, Oct. 29, 1897, halawai ka Aha elike nie ka hoopanee ana mai ke kau o Mei, 1597, Haiepule Kaahumanu, ma Waiiuku, hora 10 a. m. Rev. Kapu, Peresidena ma ka noho. M. P. Waiwaiole, kakauoielo mau. Weheia na hana ma ka himeni, Hoku Ao Nani, aoaol9o ame ka pule a ka Peresidena. Kohoia o Rev. 0. P. Nawahine, J. Kalino ame Hon. J. W. Kalua, komite nana e nana pono i na hookohu o na kahukula sabati apana ame na elele. Hoike mai ke komke penei: 0 na hookohu Kahukula Sabati Apana o Wailuku ame ko Waihee, ame ko na Elele Kula Sabati o Paihiihi, Haiku, Kaikapu, Wailuku. Waihee, Wainee ame Haiawa, ua apono kou komite. A o na hookoliu Kahukula Sabati Apana o Paihiihi ame Haiku, ua hoohoio kou komite e hoihoiia e hooponopono hou; aponoia ka hoike a ke komite. Hoomaopopoia na lala o ka Aha. Mrs. Keanu, Kahukuia Sabati, Mrs. Kauhimahu, Eiele no Wailuku; W. S. Maule, Kahukula Sabati, R. J. K. Nawahine, Elele no Waihee; Paihiihi, David Murry, Elele; Haiku, J. P. Kapihe, Elele; Waikapu, Mrs. Brown, Elele; Wainee, M. Lutera, Elele; Haiawa. A. P. Paehaole, Eieie. Na Kahu Ekalesia: 0. Nawahine, J. Kalino. Na Kahukula Sabati Nui: S. W. A. Kaleihoa. Hoa mau: Hon. J. W. Kalua. 0 keia na lala o ka Aha i hikl mai. Kohoia na komite mau o ka Aha. 1. Komite o na hoike Kahukula Sabati Nui: A. P. Paehaole, J. P. Kapihe ame M. Lutera. 2. Komite o na hoike Kahukula Sabati Apana: J. Kalino, R. J. K. Nawahine ame D. Murry. 3. Komite o na hoike Eleie: W. S. Maule, D. Murry ame M. Lutera. 4. Komite o na Palapala Hoopii: J. Kalino, 0. Nawahine ame A. P. Paehaole. 5. Komite o na Hana Hou: J. Kalino, A. P. Paehaole ame R. J. K. Nawahine. Na hana o ka la. Hoike Kahukuia Sabati Nui, aole. Hoike Kahukula Sabati Apana: Na Maule ko Waihee, aponoia. Hoike Eiele: Na ke Kakauolelo i ko Paihiihi; na R. J. K. Nawahine ko Waihee, waihoia i ke komite. Ma ka noi a Hon. J. W. Kalua ua hoomaha ka Aha a noho hou ma ka hora 1:30 p. m. Hookuuia, Himeni Hoku Ao Nani, aoao 42 ame ka pule a O. Nawahine. Haiawai hou ka Aha hora 1:30 p. m. Heluheluia ke koena o na Hoike Elele, Na A. P. Paehaole i ko Halawa. waihoia i ke komite. Hoolaha mai ka Peresidena. o ka hoike a ke Kakauolelr ame ka Puuku oia ka hana mua a keia Aha ma ka ia hana 2, hora 10 a. m. Heluhelula ka mooleio 0 ka halawai a ke Komiie Hooko a keia Aha i noho ai ma ka la 24 o May, 1597, aponoia, Hoike hapa a ke komite o na Hana Hou. 1. Hapaha hora haipuie. Na Kuia Sabati e hooko oie ana 1 na dala kokua no ka Luakini o Hana. 3. Na Kqia Sabati e holo ole ana i Hana i ka wa hoolaa Luakini. 4. Na komite i ka Ahahui Nui ma Honolulu. (a) Komite o &a hana a kela Aha. (e) Komit» o na hoike kihapai. 5. Hoike a ke KomUe Hooko o keia Aha. & Na Kula Sabati 1 hooko oie i &a daU kokua no ka waihona q k®§a Aha.

7. Na Haawina Kula Sabati no ka hoike hui ma Hana. Aponoia ka hoike a ke komite. Kumuhana 1. Na J. Kalino ame D. Murry e malama i ka hapaha hora haipule. Kumuhana 2. 3, 4. 5, 6 ame 7, ua hoopanee ia a akoakoa mai na lala o ka Aha i koe. Ma ke noi a R, J, K. Nawahine ua hoopanee ia ka halawai a noho hou ma ka Poaono, Oct. 30, hora 10 a. m. Hookuuia ma ka himeni, Hoku Ao Nani, aoao 251 ame ka pule a J. Kalino. La hana 2. Poaono, Oct. 30, halawai ka Aha elike me ka hoopanee ana. Malama ia ka hapaha hora haipule e J. Kalino ame D. Murry. Mahope o ka pau ana o ka hapaha hora haipule, ua noho ka Peresidena ma ka noho. Kahea inoa ia na lala o ka Aha. Heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala, aponoia. Hapaiia na hana 0 ka la. Ka hoike a ke kakauolelo ame ka puuku, ma ke noi a A. P. Paehaole, ua waihoia keia mau hoike i kekahi komite wae, oia A. P. Paehaole, W. S. Maule ame R. J. K. Nawahine, aponoia. Hoike Kahukula Sabati Nui: Na D. H. Kahaulelio i ko Maui komohana, na ke Kakauolelo i ko Makawao akau, ma ke noi a Hon. J. W. Kalua, ua waihoia keia mau hoike ma ka papa a pau pono mai na hoike Kahukula Sabati Nui, hooholoia. Kumuhana 7. Ma ke noi a Hon. J. W. Kalua, ua waihoia i na Kahukula Sabati Nui oia ke komite nana e mahelehele i na Haawina hoike hui, a hoike mai imua o keia Aha, o ka Peresidena o keia Aha oia ka Luna Hoomalu. hooholoia. Ma ke kapae ana i na rula, ua heluhelu mai o J. Kalino i ka hoike e pili ana i na hookohu Kahukula Sabati Apana ame ko na Elele i hiki mai, a waiho ia i ka Aha. Noi mai o Hon. J. W. Kalua e hapai hou ia ka hoike a ke komite o na hookohu i aponoia 1 hala e noonoo hou ia, rula ka Aha a haule ke hoi. Lawe A. P. Paehaole i kela noi, oia hoi, o ka hoike i hala i aponoia e hapai hou ia mai a e noonoo pu ia me keia hoike i keia wa, aponoia. Ma na kuka ana, ua lawe mai o Rev. 8. Kapu he olelo hooholo ma ka noho hoomalu ana mai a W. S. Maule, HopePeresidena, aponoia. Ma ke noi a Hon. J. W. Kalua ua hoopanee ka Aha a noho hou ma ka Poakahi, Novemaba 1, 1897, hora 9 a. m. Hookuuia ma ka himeni, Hoku Ao Nani, aoao 287 ame ka pule a J. Kalino. La hana 3. Poakahi, Novemaba 1, halawai hou ka Aha elike me ka hoopanee ana. Malamaia ka hapa hora haipule e J. Kaalouahi ame M. Kane. Olai aole I hiki mai lta Peresidena ame ka Hope ame ke Kakauolelo ua koho ka Aha ia M. Kane i Luna Hoomalu, A. P. Paehaole i kakauoleio no ka manawa. Oiai e makaukau ana no ka hoonee i na hana o ka Aha imua, ua hiki mai ka Peresidena ame ke Kakauoleloi kela manawa. Noi mai o Hon. J. W. K&lua, e hoomaopopo hou ia na iala* o ka Aha, a e hookomo aku hoi i na inoa o ka poe i hiki hou mai nei iloko o ka papa inoa o na lala o keia Aha, hooholoia. Eia na lala o ka Aha i hiki hou mai: Na Kahukuia Sabati ame Eleie, Paia, J. Kahuia ame Mrs. Kaiei, Eleie; Ke&wakapu, J. M. Napuiou ame Mrs. Napuiou, Elele; Kaanapaii, W. E. Safferj-, Kahukuia Sabati; Wananalua, J. K« Keaonui, Elele; oa Kahu Ekalesia. 3. K. Hihio, J. Kaaiouahi ame A. PalL Na Kahunapule, D. KKaumiumi. Na Lunakahiko, W. B. Keanu ame M. Kane. Na Kahukula Sabati Nul D. H. Kahauleiio ame A» K. Laumaana» Hoomaopopoia na lala ma ke kahea inoa ana. Heiuheluia ka moolelo o ka halawai i h&la, aponoUi.

Hapaiia ke koena o na Hoike Kahukula Sabaii Nui. Na A. K. Laumauna i ko Molokai, waihoia i ke koniue. Na koena hoike Kahukula Sabati Apana. Na ke Kakauolelo ko Kaiaupapa, Ma ke noi a J. K. Hihio ua waihoia a hiki i kahi o na Palapala Hoopii, a pela ko Haiku, Honouliwai ame Waialua, na J. Kaluna ko Paia, W. E. Saffery ko Kaanapali. na A. P. Paehaole ko Haiawa, waihoia i ke komite. Na koena hoike Elele. Na Mrs. Kalei ko Paia, na Mrs. Kauhimahu ko Waiiuku a na E. M. Kalama ko Honokohau, a waihoia i ke komite. Ma ke noi a R. J. K. Nawahine ua hoomaha ka Aha a noho hou ma ka hora 1:30 p. m. Halawai hou ka Aha ma ka hora 1:30 p. m. Hapai hou ia ke koena hoike Elele. Na M. Lutera ko Wainee, na J. K. Keaonui ko Wanaualua, waihoia i ke komite.

j Na Palapala Hoopii. Hapaiia ka nooi noo ana i kekahi hapa o ka hoike Kahukula Sabati Apana o Kalaupapa. e pili ana i ka ae ole o ka Papa Ola i ke Kahukula Sabati Nui o Moiokai e komo aku iloko o ka panalaau o Kalaupapa, a waihoia i kekahi komite wae, J. Kalino, J. K. Hihio ame A. K. Laumauna. Na A. P. Paehaoie ka hoike a ke komite wae e pili ana i ka hoike a ke Kakauolelo ame Puuku, aponoia. Na S. Kapu i ka hoike e pili ana i ka mahelehele ana i na Haawina Hoike Nui ma Hana, aponoia. Na J. Kalino i ka hoike e pili ana i ke koena o na kumuhana—oia hoi 8 ka hoike hui o na Kula Sabati ma Hana, Dec. 24; 9 na kokua o na Kula Sabati no na Luakini i maopopo ka pilikia; 10 ka hoike hui 0 na Apana Kula Sabati ma kahi e noho ai ka Ahahui Kula Sabati; 11 na Kula Sabati i hooko ole i ka iakou kokua no ka Luakini o Wainee; 12 lulu dala o na hoa o ke ia Aha; 13 ka buke "Ka Hoahana;" 14 koho ana 1 na Luna Nui; 15 kahi ame ka manawa e hui hou ai keia Aha, aponoia. Kumuhana 4. Ma na kuka ana ua kohoia o A. P. Paehaole, komite o na hana a keia Aha. R. J. K. Nawahine, no na hoike kihapai. Koho ana i na Elele i ka ahahui nui ma Honoluiu: Mrs. Kauhimahu, Mrs. Kaiei, Keaonui, Saffery, Paehaole ame Nawahine. Kumuhana 2 ame 3. ua waihoia na na Kahukula Sabati Nui e hooponopono i keia, Hoopanee ka Aha a noho hou Novemaba 2, hora 9 a. m. Hookuuia ma ka himeni, Hoku Ao Nani, ame ka pule a W. S. Maule. La hana 4. Poaiua, Novemaba 2, halawai hou ka Aha eiike me ka hoopanee ana. Maiamaia ka hapaha hora haipuie e J. K. Keaonui ame W. E. Saffery. Kohoia o J. K. Hihio i Luna Hoomalu, no ka hiki oie mai o ka Peresfdeaa ame ka Hope. Kahea ia na inoa o na lala o ka Aha. Heluheluia ka moolelo 0 ka halawai i haia, aponoia, me na hooponopono. Hiki mai k& Peresidena. Hapaiia ke koena Hoike Eiele. Na Mrs. Napulou ko Keawakapu, waihoia 1 ke komiie. Hoike a na koniīte mau. Na Paehaole I ka holke a ka hapanui e piil ana i ka hoike a na Kahukuia āabati Nui, ma ke noi ua walhola ma ka papa, a lawe ia mai ka holke a ka hapa uuku, hooholoia. Hapaiia ke Kumuhana 14. Ua kohoia 0 S- Kapu, Peresidena; M. Kane, HopePere©idena; M. P. Waiwaioie, Kakauolelo; W. S. Mauie, Puuku; Hoo. J. W. Kalua. Hoakuka. Kumuhana 12. Ua ioaa 15.05. Hoomaha ka Aha a noho hou ma ka hora 1 p. m. Halawai hou ka Aha ma ka hora 1 p. m. Hapaiia ke Kumuhana 9. Ua aponola, oolaila» ua lawe Hon. J. W. Kaiua 150.00, M. Kane ma ka aoao o ka Ekale&ia o Halawa $150.00, a o ke ko-

eaa * kaura uiAluea o na Kula Saba;i. Ma ke īioi ;ia waihoia k* : .a koena daia i kt»kahi komUe *a?. ea :a kotc:te e mahe?«?feele. oia o J. \V. Kaiua. W. S. viaul*> A. K. Lanmauaa. Ma Ke kapa? aea i na nila, ua ht?lu» belu ami o W. Mau«e i ka ho.ko :i ka hspa uuku «? aua i aa hoike Kahakula sabaU NuK a waihola a hiki j ka no hoike a n» komiie mau o ia Aha. Na W. S. Mauie no i ka hoike e piU ana i ka maheieh€-'.v aaa : keia ke-eua da!a i xxa Ka!a Sabati. penei: 1 Maui Hikina 140.00 *' Makawao Akau 50.00 3 Makawao Hema 30.00 4 Maui Waeaa 50.00 5 Maui Komohana 50.00 6 Molokai 50.00 Kumuhana 13. Va hooholoia e hoomau aku l keia kumuhana. Hapaiia na hana i hoopanee ia, oia ka hoike a ka hapanui ame ka hapa uuku e piii ana i ka hoike a sa Kahukula Sabati Nui. Ma ke noi a Mrs. Kaiei, ua apono loa ia. Na olelo hooholo. Na S. Kapu, he oielo hooholo, aponoia. Na R. J. Ka Nawahioe. he olelo hooholo. ma ke noi [ ua aponoia ka hapa mua, a o ka hapa | hope ua kapae ia t nolaiia, ua aponoia ka olelo hooholo. a waihoia keia olelo hooholo na ka Hope Peresidena e heluhelu aku imua o ka Ekaiesia o Wailnku. Kumuhana 6. Ma na kuka ana ua lawe mai o A. P. Paehaoie he oleso hooholo. a aponoia. Na R. J. K. Nawahine he olelo hooholo hou, aponoia, Na W. S. Mauie i ka hoike e pili ana i na hoike Elele, a waihoia ma ka papa. noopanee ka Aha a noho ma ka hora S a. m., Nov. 3. Hookuuia ma ka himeni, Hoku Ao Nani, ame ka pule a A. Pali. La hana 5. Poakolu. Novemaba 3, halawai hou ka Aha. Malainaia ka hapaha hora haipule e A. Pali ame A. K. Laumauna. Noho ka Peresidena ma ka noho. Kohoia 0 J. Kaalouahi i Kakauolelo no ka manawa. Oiai ua kokoke loa ka manawa e noho ai ka Ahahui Lunakahiko, nolaila, ua noi mai o A. Pali e hoopanee ka halawai a noho hou ma ka Poalima ma ka hora 3 p. m., hooholoia. Hookuuia me ka pule a ka Peresidena. La hana 6. Poalima, Novemaba 5, halawai hou ka Aha e like me ka hoopanee ana. Peresidena ma ka noho. Ka hapaha hora haipule e malama ia mahope o na hana a keia Aha a mamua ae o ka hoopanee ana o keia Aha. Kahea ia na inoa o na lala o ka Aha. Heluheluia ka moolelo o na halawai i hala, aponoia. Na hana o ka la —Na ka Peresidena i ka hoike Kahukula Sabati Apana o Keanae, a wailioia me na hoike e ae i pau. Hapaiia ka noonoo ana no na mea i koe e pili ana i ka hoike hui o na Kula Sabati ma Hana elike me ia i hoholoia e ka Aha. Ma ke noi a M. Kane ua waihoia 1 ke komite hooko e hooponopono ai i na hana apau e holopono ai na hana o ka la hoike hui, ma Hana. Malamaia ka hapaha hora haipule ma na pule ame na manao paipai mai na hoa mai. Heluheluia ka moolelo, aponoia. Ma ke noi a Hon. J. W. Kalua ua hoopanee ia ka halawai a noho hou ma ka Poalima hope o Aperiia, 1898, maloko o ka Luakini ma Halawa, Molokai, hora 10 a. m. Hookuuia ma ka himeni, Hoku Ao Nani aoao 115, ame ka pule a M. Kane. MOSES P. WAIWAIOLE, Kakauolelo. Wailuku, Novemaba 13, 1897. Ma ka Poalima o kela puie ak i nei, imua o ka Aha Apana o Ewa, i hoopaiia ai ka haole iuna aianui o Ewa, no ke komohewa ana maiuna o ka aina o Joe Manuel ma Waiau, Ewa, ae nei. 0 ka pilikia o kela hoopaiia ana, o ka uuku loa, he |5 waie no. Ua hoohalahala hou ka aoao hoopii imua o ke Kiure. No Honoiulu aku nei na loio, ma ka aoao hoopii a ma ka aoao hoopiia nohoi. O Miss Kanoho, he kaikamahine opio Hawaii ia, e aoia nei e Mr. Berger, alakai o ka Bana Puhi Ohe Aupuni, ma ka himenL He leo maikai kona ame ka maemae. Oia kekahi mea i kokua nui I na hana hoohauoii o ka po aha meie i haawiia ai e ka Hui Opio Hawaii ma ke ahiahi Poaha 0 keia pule aku nei. Ma ke ahiahi Poalua nei, ua haawiia he aha mele manawaiea e ka Hui Opiopio Imi Pono Karistiano (.haoie) maioko o ko lakou hale haiawai mau, a ua maikai na hana i iaweiaweia ma ia po. Aoie paha e liuiiu loa mai keia wa aku, & haawi bou no keia ahahui he aha meie ola auo hookahi no. "O ke anu kukonukonu loa i ioaa ia'u, ua ola ia i ka Laau Kunu a Kamaiena." r kakau mai ai o W. H. Norton, o Sutter Creek, Cal. "Ua haalele fho keia anu Uoko o'u he kunu ana, a e noke mau ana nohoi au i ke kunu. Aka, ua ola nae au i keia Laan, a oa makemake au i ko'u poe hoaioha apau 1 ioohia l ke kunu ame ke anu e inu i keia iaau, oiai e loaa ana ka pono la lakou ma ia hana ana. E kuaiia ana eoa poe kuai laau iapaau apaa. Besson, Smith & Co., na Agena no Ko Hawai! Pae Alea. *