Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 48, 26 November 1897 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA MEA HUNA POHIHIHI

l'nuhiia € HoouhemahUhii no "A> Ki'.ohaua Po>y4tfa o kn Lah'ii Ha>xaii " MOKUNA XXIX. Ka hoopakele i ka wa popilikia—Ke kauia gula o ke aloha—Koho i ke Keena Kapu o Maka-o-ka-Aeto. * 0 na mea hoi keia no laua ka hale, nana mai la laua i ka lede opio me na maka piha i ka huhii. aka, awiwi aku la laua nei a puka iwaho. Hele aku la laua nei a hoea ma kahi kiekiena e iho aku ai ilalo o kahakai, malaila ku iho la laua no kekahi mau niinule. Oiai laua eku ana, aia hoi, hoea mai la na kanaka lawaia a hoakaka aku ka Haku Opio Rosevena imua o lakou i ke ano o ka hana a lakou i lawelawe ai ma ia ahiahi, alaila haawi aku la oia ia lakou i mau wahi apana daia i uku no ko lakou lnhi, a no ko lakou kokua ana hoi iaia. Ua lilo keia hana a ua Haku Opio nei i mea nona e mahalo ia ai e na kanaka. Haalele iho la laua i keia wahi, a iho aku la laua ilalo no kahi o ka waapa. I ko laua hoea ana aku ilaila, ua kau aku la laua maluna o ua wahi hale au-

moana nei o ka Haku opio o ka Hale Kaleela o Maka o ka Aeto. Aia o Alamira ke noho la maluna o na noho puhi nolunolu. ine ka piha o kona puuwai i na owili o na ano apau, oia hoi, e hauoli ana iā no Kona pakele ana, alaila, maalo awiwi mai la hoi na hauli manao hopohopo no kona mau makua ame kona mau pokii kaikunane, alaiia, olli lupaiupa ae la hoi na hooheno ana a ke aloha r a pela wale iho la no oia i luaieleia ai e ia mau kipona Hke 010 o na manao. Ma ka wa hoi i noho iho ai ka Haku Opio nia kahi o ka hoeuli. mahope iho o kona o ana ae i ka pe'a o ka waapa. oiai ia i niftu hou aku ai maluna o na Kle apiipil o ka moana, ua kamaiiio aku )a ia ia A)amsra: 'E Mss& Arevalo. laki marl! ka hol keia hele holoholo ana ae jnei a'n. Aeie au i moeuhane mua e hilawai ai.a kaua i keia ahiahi. aka. e &ai aku au ia oe. e Miss Arevalo, aohe no a'u moeuhane e ae i hookulolia ai au ia'u iho maluna o keia moanakai a'u 1 holoholo ae nei, aka. o oe wale na 13noonoo ana a». t ko'u wa e fke hou aku ai ia oe: a ua māhao au o ka la apopo ko'u la e holo aku ai e ike ia oe ma Terev*eliana Pa, a ua manao noho! au, ke hui au me oe, alaila. e nonoi aku au ia oe, e hele pu oe me a'u i ka holo l!o, Me he mea la„ iloko o na wiliau ana a kela mau manao lloko o'u, ua hoolilo

au i ka moanakai a kaua e hoio nei i < keena oihana no'u ma na mea e pili : ana ia oe, e Alamira. Aka. e Miss Are- ! valo, ua hele kou mau helehelena a nananakea pu?" "Pela no e kuu Haku. aka. aole nae i hoi .paha e liuliu a hoi hou mai no ke! ano mau o ko'u mau helehelena, E hai aku nohoi au ia oe. he po walohia keia ; no'u. Me he mea la. ua nana aku au maluna o ke ao holookoa nei. ma ke ano ua pouii eleele holookoa kona mau j aoao apau ia'u: a, hookahi wale no nae wahi malamalama a'u i ike ai. oia kahi j o ka mea nana au i hoopakele. i ke ka- ; kahiaka nei. Ua lilo ka hana i lawe-: laweia ai no'u.-ma ia wa i hoku olino- I lino e alakaiia aku ai ka'u mau haupu i ana e lele aku maiuna o na ale apiipii 0 ka moanakai, aole no ka manao ana j e ike au i kuu mea nana au i hoopakele, | aka, i loaa ai na hoomalielieia ana o ; ko'u noonoo. Aka, i keia wa hoi, ke ike ' nei au, eia au iluna o na manao maikai 1 piha me na manaolana no ka pono." j Wahi a Alamira i pane aku ai imua o | ka Haku Rosevena. "0 ka'u mea kaumaha loa," wahi a ua Haku opio nei, "oia kou hoomaopopo ana o ka Haku Adelo kou mea nana i hoopilikia. A he pono oia ke hoopaiia no keia hana hilahila ole ana i hana ai maluna ou." "Aka, e kuu Haku," wahi a Alamira,

"aohe a'u mau oielo maikai oie no ua Haku Adeio nei :aka, e hoomanawanui no au i ko u mau ehaeha. a e auamo no au ia mau mea me ke kaniuhu ole." "E Aiamira, mai keia wa aku, mai kahea hou mai oe ia'u he Haku. E kahea mai no oe ia'u ma ko'u inoa o Rosevena. 0 kou hoohaku ana mai ia'u. aoie ia i kupono mawaena o na uhane i moakaka ko lriua kauia ana ma ke alahele hookahi." "Alaila, e kahea mai nohoi oe ia'u o Alaniira,' % i pane aku ai ua iede opio nei me kahi ieo uuku a ano hawanawana. "Ua holo keia aelike a kaua. E kahea aku au ia oe o A)amira. a e kahea mai hoi oe ia'u o Rosevena. Aole a kana hoemaii&i)? hakn hou aoa ae. A noiaila. e Alamira, heaha la ke kumu e auamo a e hoomanawanni ai hoi oe ! keia hana lapuwaie, me ka hoao ole ana o kahi o kou mau hoaloha e imi aku ia Adelo, a noi aku iaia e haawi mai oia i na mihi oiaio ana imua"ou no kana hana puuwai eieeie?" I kela wa! haka pono akn ai na maka o Alamira maTUna o ka Haku Rosevena. me na onohi maka o ka hauoii. laia i nana aku ai i ua Haku opio nei, ua ike aku la oia he mau hiohlona maluna o ua opio ia. e kahoahoa mal aaa iaia, he mea pono iaia ke haawi aku I na pauleie ana maluna ona, ma na ano apau. īke ibo ia nohoi ia ma ia wa; o

i keia ke kanaka opio nana i hoopakeie * iaia mailoko mai o ka poino, no elua | manawa. nolaiia, hooholo iho la ia, ; e hai aku oia imua ona i ka mea huna | pehlhihi e hiipoiia ana e kona noonoo. j "E kuu Haku," aka, hoomaha koke ! iho la nae ia i ka hoomau hou ana aku i kana olelo ana, hoholo ae la hoi ka j ula ohelohelo ma kona ma» papalina, a pane hou aku la ia—"e Rosevena. e kala mai «e ia'a, no ko'u hoopuka ana | aku nei i kela huaolelo Haku. E hoi- ; hoi hou mai au ia mea ia'u. Nolaila, e j Rosevena, he mea huna ka'u e hoike \ aku ana ia oe, a oia mea huna, ua pili ; no ia i kekahi poe i aloha nui loa ia e I a'u. A ma keia hoike ana aku i keia i mea huna, ke manaoio loa nei au e palekana ana no ia mea iloko ou, a e like | me kou hoopaleele ana mai ia'u. maii loko mai o ka popilikia no ka lua o ) ka manawa, pela no au e paulele nei, 1 e palekana ana no keia mea huna a'u e | hoike aku nei imua ou. A oiai nohoi. | he haawina keia nana i hooikiiki loa j mai i ko'u uhane, nolaila, i ole ai e lilo ko'u puuwai i mea wawahiia a hoonahaha liilii ia hoi e ka ikiiki a kana mau hoopunana ana, nolaila, ke makemake nei au e hoomaha aku ia'u iho iloko ou, a o oe kuu puuhonua e maha ai au." "E Alamira. ke makemake nei au ia oe, e hoike mai oe i na mea apau au i makemake ai e hoike mai ia'u, me ka

j hopohopo ole ame ke kanalua ole hoi, ! me he mea la owau no kou kaikunane ponoi. A ina makemake oe, e loaa mai a'u aku kekahi mau manao alakai, ua hiki no ia'u ke hana aku pela; a, ina hoi e manao ana oe. o ko'u haawi maoli ana'ku i na hookauwa ana a ko'u kino he mau mea ia e hoohauoliia ai kou noonoo. alaila, ua hiki no ia'u ke alana āku ia'u iho ame kuu waiwai apau ma ka hooko ana i kau mau kauoha. A e hal aku nohoi an ia oe. e lilo no au i waihona maluhia no ka mea huna au e haawi mai ai ia'u." 'Ua ik© no au ia mea, e Rosevena. Ua hai aku au ia oe i keia kakahiaka iho nei, he moopuoa hanal ao tia ka | Haku Tereveiiana; aole nae pela ka | mea olaio. X>waa nei. he mea au i pill \ loa iloko o ka ohana Eia j Hoko o'u he koko oia ohana. ,T | No keia mau huaolelo hope a na !ede j opio nei I pane mai ai, ua nana aka la aa baku opio la maluna o ua )ede opio la me na hiohiona pahaohao, a lialio | pane mal la ia: "Kuhi au, he elua wale no keikl pil! ohana a ka Halm Terevel!ana. ola bo! o Geofere- Terereliana ame ka Haku I Adelof* "He oiaio no la. O kana mau keiki Io no ia elua. A owao nei, he kaika» mahine au na Geofere Tm?«liazia. r * f Ua aoo e ieia a» )a na heieheiena o

j ua haku opio nei. a ninau mai la no nae: "Aole anei i make o Geofere ma Be- ; raziia he umikumamawalu makahiki i l hala ae nei?" I "Aole: aka. eia no oia ke ola nei i : keia la. O keia iho 5a kekahi hapa o ka ' mea huna pohihihi a'u e hai aku nei ia : oe. He kakaikahi wale no ka poe l ike : i keia mea huna. Aole loa ka Haku Tereveliana i ike, he kaikamahine avi na ke keiki ana i mainaina ioa ai. Aka. | hookalii nae mea i ike i keia mau mea ; a'u i hoike aku la ia oe; oia no ka Haku ; Adelo. Nolaila. ua paa kona manao. ina aoie au e mare iaia. alaila. e hana i ana oia 1 na hana e hoomaewaewa aku j ai i kuu mau makua.'* "Aole i kana mai ka haahaa ino a lapuwale o na hana a kela kanaka!" i ; hooho ae ai ka Haku Rosevena. "E Rosevena," wahi a Al?.mira i pane : aku ai," ua lohe oe no Geofere Tereveliana— kuu makuakane hala ole a hewa j ole nohoi. Kuu luaui makuakane i uhai-a-holoia e na hana hoomaewaewa ; a Adelo. Ua lohe paha oe i ka moolelo ' e pili ana i ka hana i lilo ai kona inoa ' i mea hoinoia? E ae mai oe ia'u, e hai aku ia oe i ka moolelo pololei maoli." Ma keia wahi, hoike aku la o Alamira ; i na mea apau e pili ana i ka mooleio ; oiaio maoli no kela hana karaima i hoo- ; pilikiaia ai kona luaui makuakane, e

like me kana i lohe ai mai kona luaui makuahine mai. Hoike mai la oia i ka noho malu ana o kona luaui makuaAane iloko o na makahiki he 18 i kaa hope ae, me ka nui o kona hoomanawanul, ka pili paa nohoi o ke aloha o kona makuahine i kana kane, ame kona hoohiki ana, e haawi ana oia iaia iho ma na hana apau e holoiia ai kela iooa i hookauhihi wale ia ai maluna o kona makuakane. A ma Xa aneane ana e pau kana moolelo walohia i ka hoikeia }mua i o ka Haku Rosevena, ia wa i hanini iho : ai kona mau waimaka; a na kona mau | waimaka ho! ka hiolo ana iho, heleii | iho la nohoi na waimaka o ka Haku l Roserena. Alaila. paae aku ia ua !ede * opio nel i na huaolelo penei: ! "E Roseveua» na ka HaJtu Aeleio poi 00l no i hoolala i na hana apao e piii ! ana i sa mm i hanaia ma keia po weUI well. Pehea la uae ke aoo o k&na hana J ana; aoie hiki ia'u ke hai aku ia oe ia j mea; aka t o kela hana karaima i hanaia j ai maluna o ka Haku Tereveiiana ma t kela po. a he hana powa eieele nohol l ia. he mau haea wale no ia i ulu mai no kekahi ohumu manao ino i mea e poioo ai ka inoa inaikai o Creofere Terereiiana. a me he mea U o kona oia nohol kekahī 1 upula ma ia hana ana. Ina e make ka Haku Tererelia]}a ma keia po, a i ole ia, e iiio paha ke!a paiapu meaemene oie i kauia aku ai maiaoa oaa I mea e kaualopeia aku ai

kona oi.i iloko o ka iuakupapau puAnuanu. alaiia. o ke ola aku qo auanei o Geofere ka moepuu; a ke o ka auanei ia e komo koke ak« ai o Adelo iloko o ka waiwai o ka ohana Tereveliana." Maanel hoomaha iki iho la ua led« opio nel, no kegaht maeawu. a hala kekahi mau sekona. aiaila. aku u ia: "E Rcsevena. ua manam'o hva ka Haku Tereveliana i na olelo iHwu a kxi Haku Adeio i kamailio aku ai imua ona. oiai nae n;a ia manawa hookahi no. ua piha 110 kona naau i ka hoowahawaha iaia. Aole loji he makeniake iki o ua.Haku Terrveliana la ia Ailelo. A iloko o na la a'u i uoho pu ai me ia, ua ake loa au e hoike aku i ka mea oinio maoli, aka, ua manao au he mea makehewa wale no ia; me he mea la, he hana wale no ia e hopuia ai o Aole loa ola e manaoio iki ana no ko papa hewa oie, aia waio no paha a loaa na mea hoike maopopo !oa e hoakaka ana, aole nana i hana ia hana. Aka, ua haiia mai uae au. aia hookahi kanaka i hiki ke hoike mai i ka oiaio maoli e pili an.i i keia hana. a oia hoi ke kanaka e maemae ai r a e pau ai ko papa pilikia. O keia wahi kauaka. he wahi kauwa lawelawe 110 oia na Adelo. a o kona ino:» o NVgewina. l'a lohe au. ua haaiele iho oia ia Eneiani nei a ua holo aku )a 110 Ausetera!fa. Ta make paha oia iiaila, aole paha; aohe mea i ike." "Manao anei oe, he mea maikai oie ka hoike ana'ku i ka oiaio apau imua o ka Haku Tereveliana?" t ninau mai ai ka Haku opio. "Pela ko'u manao. E hoomanawanui mai oe i ka hoolohe ana mai i ka moolelo e pili ana i ke ano o ko'u hoea ana i Tereveliana Pa." Ma keia wahi. hoike aku ia ua lede opio nei i na mea apau no ka ulu »11* mai 0 ka noonoo iloko ona, oiai oia e noho ana ma ka home, he mea pono iaia e komo iioko o ka hana e loaa ai ke dala no ka malama ana iaia iho, pela hoi me Kana huakai hele mai Ever Green mai a Tereveliana Pa. Hoike aku Ia ia i kona iilo ana i mea punahele loa imua 0 ka Haku Tereveliana, mamuli 0 ka Uke loa ana o kona mau wahi onohi maka me ko Geofere Tereve)iana. Hai aku ia nohoi oia i kona hele ana i Ladana, ame ka hana ana o ka Haku Tereveiiana i kana paiapala hooiiina hope loa, e hooili ana i kekahi huina daia mahuahua maluoa ona.

"Nolaila, ke ike mai ki o?, e Rose~. vena," wahi a ua lele o|)io ael i hoomau aku ai i ke kamailio ana imua o ka haku opio. "aole hiki ia'u ke hoik« aku i na mea a'u i hoike akn la ia oe. Ua olelo mai hol ka Haku Adelo imua ponol o'u, ua hoouna maol! fa nr> au e ko'u mau makua e he!<* I Tereveiiana Pa i mea e loaa ai kekahi dala mai ka Haku mai. Manao au. elike ana no ka/manao o ka Haku Trreveliana ellke me keia. ke maopopo iaia ko'u ano. l'a hoomaojK)j>o loa au, he kanaka wikiwiki loi ke!a o ka hoopuka ana i kam o!e!o hoohoia me ke kali ole. a haawi ana hoi i manawa e noonoo ai me ke akahele." I keia wa. pane mii !a ka Haku Rosevena: "t T a {H)lolei loa kou nmnoo ana pela, e Alimira, oiai ua hoopihapihaia koaa noonoo e na olelo oialo ole a k '!a kanaka puuwai eleele a. he hana wale no ia e hahao aku ana I kou luaul makuakane iioko o ka pilikia. A e Alamira, ke ike nei au. he hana koikoi maoli kau i alana aku ai ia oe iho; a, ina he ukana hiki ia ia'u ke auamo, ina la ovtui pu kekahi e kaikal me oe ;a haawina. Ua kamaillo mai nei hoi oe ia'u I na mea e pili ana i kou makuahine. Ua lohe au, na hoopaiauia o Geoferff Terts veliana i ka Bra!frisia o Hameiona, ma ka wa i na!owate aku ai oia fOeofere) mai Ladana aku eel. l'a manao ioa au. tia noho hookahi iho ua Lede Beatirisia nei f mamuli o kooa aloha i kana kane hoopalau." "K Rosevena. e lohe oe i ka mea oiaio, o ua Le*S<e Beaiirisia la o Hametona Kakela, oia no ko'o luaui makuahine. t r a hunakele loa ia hoi kona mareia ana me ko'u Aoi* no au i ike iki ia roea, a ho<?a waie i kela p'i!e aku nei, akahl no au a ?ke ia mea. Xo!ai{a. e R >3evena. ua ike B3Si ?a o» i ka mshe?e elua o oa mea robih:h! i komo iloko o keia mea huaa a*u e holke aku nei ia o?*;' (Aole i pau,)

» "O ke ana kukonulEona loa ! loaa ia'o. ua o!a la I ka Laaii Kann i Kimalena," l kakau mai aioW. H. Nor£on. o Sutter Cn*!k> CaL **Ua haaiele fbo kela ann Hoko o*o be k«i»w ana, a e noke man ana nohol aa l ke knmi. Aka. o& ola n&e aa ! keia Laao. a na makemake au f ko'u po« hoa!oh& &p&a t loohla ) ke kona ame ke ana e tno I keia laan, ola! e loaa ana ka pono !* lakoo ma la hana ana. E knaila ana e na poe kuai laaa lapaao apatL Bensoa. Sro!tb & €0., oa A**xia ne Ko Hawali Pae Aina. •

Palapala Aina o ko Hawaii Paeaina ma ka Moana Pakipika