Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 50, 10 December 1897 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

He mau mea-hou o ko na aina e ka makou o keia la. Ma ka Poalua nei i ku mai ai ka mokuahi Australia no Honolulu nei. Ke kokoke mai nei na la ho-uhene-iene o ke Karimaka me Hape Nuia. 0 ka helu elima keia o na la o ka noho ana o ka Ahaolelo Nui o Amerika. Ke hoohihimanu mai nei na halekuai i ko lakou mau nani like ole no na la "kuiaia" e hoea mai ana. Mai poina oukou e na Hawaii aloha aina i ka ahaaina o ka la apopo, ma Waikiki iho o Wasinetona Hale. Eia i Honolulu nei o Mr. John T. Baker (Keoni Beka) o Kauakanilehua. Oia mau no ke Konela John. l T a kapu ke kuapa aine ke kai e pili la i ka loko o Eo. aole e hele ia mahope iho o ka hora 8 o kela ame keia ahiahi. E nana ae i ka olelo hoolaha. Eia i Honolulu nei i keia wa, he elua mau kaa "baisikaia" i nele i na hookaa huila, elike me ke ano o na kaa e ae. He ano hou keia. Ua hoomaha aku o Mr. W. H. Coney o ka Nupet>a Adwvertiser ma na kaiaiiiu e ae o kakou aku nei. a he mea okoa ia e paahana nei ma kona wahi. 0 Jca Poakahi, la 20 o keia mahina, oia ka la e "hiuwai ai" na keikikula o Kamehai?jeha—kane me wahine—ao ka hoomanao ana ia Pauahi Alii. Ke manao wale ia nei, e hoea mai ana o Bihopa Willia arae Mrs. Willis no Hawaii nei, ma ka mokuahi Mariposa e ku mai ana ia nei raa ka la 1G ae nei. He hoonaue olai kai ikeia ma ka Mokwpuni o Kahoolawe ma ka Poalima. Dekemaba la*3 aku nei. He ekolu manawa o ka hoonaueue ana ae a ke olai. .. He anaina piha kanaka ko ka po Poaono aku nei ma Kuloloia ae nei, ma ke kahua Mere-Go-iu-Round. E nininau ana na 110, a e uwe hone ana hoi na hokeo kanl a ka Bana Roiala Hawaii. Ma ka auina la Poalima nei, o ka pule I hala, i make at o David K. Koa, ka mea nana i hoala i kekahi pa hula mauka ae nei o Peleula. He hana kahi umiumi kekahi hana maamaalea loa ana. Ma ka la Sabati nei i poluku ae ai kekahi haole i kekahi kanaka Hawaii 0 Liwai ka inoa, ma ka huina o na Alanui Puowaina rae Moiwāhine). Mahope iho o ka hina ana o ke ieanaka ilalo. ua lele hou iho nei haole a noke iho la i ke ku'i i ka mea i hina. Ua heie ka ihu o ke kanaka a ku i ka mnnnonao a pau kona tpau maka me na papallna i ka polukula. Ma kekahi la o keia pule iho 1& i ikeia aku a kekahi haole e holo ae ana ma kekaiii mau aianui o Honolulu nei. maluna o na kamaa huiia i hoopaaia aku i kona mau kapuai, elike no me na huila holohau. H© ku no 1 ka noeau na hana. E pahee pono ana na nee ana, oia nae kahi pauku klno e ue-hai ana imua a i hope, me na wawae nohoi e kapeku ana i ka 111 o ka lepo, H« mea pono ! kela ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mama no na mal o ka opu. I laau lapaau puhiil ole no ka "Moku Ino loa o ka lepo" (Diarhea) Nalfn, Umil. Kolera ame na mal apau o ka opu, «ole he laau lapaau ol aku o ka maikai elike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (pain Killer). Ua lawelawela keia laau no na makahiki he kanallma, a ke hana mau ia nei i kela ame keia ia, ma na alna apau o ka honua nei. O ka Hui Kual Laau Lapaau o HoM«ter, ka Aeena.

I keia pule ae e puka akn ai ka moo!<?lo o ka Naiīa o ka Liena Gu!a o Bohenita. E hoomanawanui mai no. Ma ka la 4 akn nei. i make ai o -»13«. Chas. H. Reeves. be oiwi poaoi no Hawaii nei i ka 21 o kona mau makahiki. Aloha! He manuunui! no na ulia poino e ai mr»u mai nei i ke aiaiMii pa!j o Nuua:r.L He poe lapana a he kanaka Ha-wi-.n nohoi, t'a hookohuia aku nei o Mr. W. A. Kinnev i Hope Loio Kuhina. ma ka me? « i'lli ana i ka hihia pepehi kanaka o Kapea ame Kaio. Eia mai ko enea huna pohihihi. Eia nae, aohe pohihihi i koe. ua ikeaia ae ia i ke ao mal&malama. O ka hopena aku, ka kakou e alualu aku nei. Ua maikai na hana 0 ka Aha Meie 0 Kaumakapili ma ka po o kela Poaono aku nei. Aka. aole nae i lehulehu }oa na poe i maalo aku. ! K malamaia ana he heihei nui 0 na j f kaa "paikikala" ina ka !a mua ae nei o keia makahiki ae, ma ka pa heihei o Kewalo mawaena 0 kekahi poe maamaalea loa ma ia hana. 0 ka la 16 o,keia mahina, oia keia Poakolu ae, e ku mai ai ka mokuahi Mariposa no Honolulu nei mai Kapalakiko mai. Aole nele ka loaa wahi mea hou mai o na aina e ia kakou nei. Ua huli hoi mai nei 0 Kauka Alvareza mai Europa ma. Oia ko Hawaii nei Komisina i ka Ahakuka 0 na kauka no ka ma'i lepera, i malamaia mai nei ma Geremania. Ke hialaai nui ia nei kana hoike. Ua laulaha ae nei ka lono. e mare aku ana o Prof. Joseph W. Yarndlev. ke alakai o ka papa himeni o "Kaukeano," me Miss Cordelia Clymer o ke Kula Kaikamahine 0 Kamehameha. Mamuli o ka hoi ole ana mai nei 0 Loio Robikana mai Maui mai i keia pule iho la, nolaila, ua hoopaneeia ko | ka Aha hoopuka ana i ka olelo hoo- [ pai maluna o Kapea ame Kaio. Ua kali hon ia a hiki i ka hoi ana mai | 0 ko laua loio. Ma ka haawiia aua o ke anaina. puhi ohe, ma ka Ema Kuea. ma ka po Poakahi nei, na David Naone. i oniu ae 1 ka laau alakai himepi. me ka eleu nui. He hana hiki wale nohoi ha, i ka Hawaii. 1 keia la e hooloheia ai kela hihia hoeha 0 kela Pake kuke nana i uhau i ke poo 0 kekahi keiki Pake i kela la aku nei, imua 0 Lunakanawai Wili- | koki o ka Aha Apana 0 Honolulu | nei. Ma ka Poalima 0 kela pule aku nei, i hoea ae ai na koa marina o na mokukaua Baltimoa ame Beninetona, ma ke alo iho o ka hale-paikau 0 ke Aupuni, a malaila lakou i paahana iho ai me ka eleu nui, E malama ana ka Ekaleeia "Hoomana Karistiano Naauao" he hoike Euanelio Hou. maloko o ko lakou lua-: kini, ma Kulaokahua ae nei, oia 0 Kealaula o ka Malamalama. ma Koula, Honolulu. ma ka la 1 o lanuari ae nei. Ma ke kakahiaka Poakolu nei i loohia ai kekahi keiki hapa haole paahana 0 ke ala-pali o Nuuanu, i kekahi ulia poino. mamuli o ka pa ana o ka aoao o kona poo i kekahi pohaku kakaa mailuna mai 0 ka pali, oiai oia e hana ana, Ua hoihoiia mai oia no ka Halemai Moiwahine. Ma ka auina la Poalua nei mawaho ae nei 0 Waikiki, i hakaka ae ai kekahi wahi keiki Pake ame kekahi Pake kanaka makua. He pahi ka ke keiki, a he noho ka ke kanaka liakua. Ua uhauia ke poo o ke keiki i ka noho e kona hoa paio. a ua eha. Ua hopuia ka Pake makua. He kuke oia na Alex. Young. Ua helaia ka mea uhau noho. Ma ka ajiina la Poalua nei. ia Kaala i haaiele iho ai i kona wahi i ku ai. a holo aku 110 kona "kelepa". mau, aia hoi. ua hookuiia mai la oia e ka mokuahi Lehua, a kapoo pu ana ka Ihu o Lehua ma ka aoao o Kaala. a * hamama nae hoi ko Lehua ihu. a hoonuu ana i ke kai me ka awiwi nui. Nui ka poe 1 hele aku i ka uwapo e makaikai ai i keia ulia poino. Mahope iho o ka lohe ana o Curtis ,Fl«ik, 0 Anaheim, Kaieponi. i'kona mau hoaloha e mahalo mau ana i ka I-aa\t Ola a Kamalena no ke Nahu. Koiera ame ka Hi. ua kuai iho la ia he omole laau nona ponoi iho. a i k<*ia wa. aole i kana maī kona haanou no ke kamahao o na hana a ua laau la. E kuaiia ana e na poe kuai laau lapaau apau. 0 Benson. Smith & Co., na Agej na ma Ko Hawaii Pae Alna. * ! Ua manao loa ia e kukuluia aku ana [ kekahi ipukukui hooniaiamalama po, j maluna. ponoi 0 ka iae o Lae-ahi. E | hiki ana i ka malamalama o keia ipuI kukui ke ikeia mai ma kahi he 20 mile | mai ka moana oi«ii- Ua kauohaia na aniaoi o keia ipukukui i Parisa. a he hoea mai koe. 0 ka malamalama uwK ia. ana ka mea e hoomalamalama aku ana.

'•Wela ka Hao ea!" A ina pela, he "Alu aku koe o ka Uwea!" Mea ia inai ana ono loa ka na mea ai o ka laapopo. E hoonuu ka oe, aole i kana mai ua maikai. Ua nohoia ae nei ka hale kaawai hou ma ke kihi o na Alanui Beritania me Papu. Ma ka Poakahi nei i weheia ai ke kau kiure kuikawa no ka malama o Dekemaba nei imua o na Lunakanawai Perrv ame Stanley. Nui ke kawakawa o keia wa e hoea mai nei. Eloaa ana he 3 i-a no ka 25 keneta. 0 ka amaama ka mea ano liilii loa i keia wa. Ua hoolaha ae nei ka nupepa Ahailono o Hawaii he mau palapaia mai a Mr. D. Kalauokalani mai, e hoike ana. ua maikai no ka lakou huakai. E holo'aku ana paha ka mokukaua Beniuetona i Lahaina, Maui, no ka hoomaamaa ki-pu, ma keia pule. Ma ka la 20 ae nei, e holo aku ai ka mokukaua Baltimore ma ia ano hana hookahi no. He anaina mare hanohano kai malamaia lmaoko o ka luakini n Sana Anaru ma ka Poakolu nei. He mare keia mawaena o Miss Kathrine French Banks ame H. B. Price. Ua kakau mai nei o Mr. William Walsh o ka mahiko o Makaweli mamua, ia Mr. J. Q. Wood o keia kulanakauhale, me ka hoike ana mai, ua maopopo loa, e holo ana ke kuikahi hoohui Aupuni i keia Kau Ahaolelo. Ma ka hora 4 ponoi nei o ke ahiahi Poalima nei, ua holapu ae la he wahi ahi, ma kekahi hale ma Alanui Ema. Ua a ke ahi iloko o ka hale a hiki i ka hoea ana i waho, aka, laki no nae, aole i palahalaha loa aku kana mau hamu ana. No Mrs. Lilia Akina keia hale. Ma ka Poakahi nei, hora 5 a oi iki paha, ua haalele mai la o Mrs. Kaili Kaia i keia ola ana. a h&la aku la ma o. ma Kapalama-kai ae nei. 0 keia ka lusui makuahine o Mr. Geo. K. Kaia o ka oihana hoonoho hua. Ua malamaia he ahaaina luau nui ma ka hale noho o Mrs. Mana o uka ae nei o Pauoa, ma ke ahiahi Poakolu aku nei, no ka poinaikai o ka Hui Keaka e paahana nei i keia wa ma Honolulu nei. Ua maikai na hana oia po. Ma ka wanaao o ka' Poakolu nei, ua maau hele aku kekahi haole a luna o kekahi noho ie nui ma ka lanal o kekahi hale o na poe kuonoono o uka ae nei o Nuuanu, haule iho la hiamoe. Ua hele kona maka a okiloa i ka lepo ame ke koko. Ua teleponaia mai ka oihana makai, ma ia wanaao. a ua kii ia aku ua haole la. a laweia mai la no kai nei. He kamaaina oia no na pi-pa uwapo ae nei.