Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 3, 21 January 1898 — Page 4

Page PDF (1.53 MB)

This text was transcribed by:  Brandie Pilapil
This work is dedicated to:  Royden Pilapil

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HAAWINA

 

KULA SABATI.

 

HAAWINA V. - IANUARI 30.

Ke kumu Hoohalike no ka Pule ana.

Malalo 6:3-12.

 

            5 A i pule aku oe, ea, mai hoohalike me ka poe hookamai: makemake lakou e pule ku ana ma na halehaiawai a me na huina alanui, i ikeia mai ai lakou e kanaka: he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou. Ua loaa ia lakou ko lakou uku.

            6 Aka, i kau pule ana, e komo ae oe i kou keena mehameha, a papani oe i kou puka, e pule aku i kou Makua ina no ma kahi nalo, a o kou Makua e ike ana iloko o kahi nalo, oia ke uku mai ia oe ma ke akea.

            7 A i ka pule ana, mai kuawili wale aku oukou i ka olelo, e like me ka poe kanaka e; ke manao nei lakou, no ka nui o ka lakou olelo ana, e hooloheia mai ai lakou.

            8 Mai hoohalike me lakou: no ka mea, ua ike no ko oukou Makua i na mea e pono ai oukou, mamua o ka oukou noi ana aku ia ia.

            9 Penei oukou e pule aku ai; E ko makou Makua iloko o ka lani, e hoano ia kou inoa.

            10 E hiki mai kou aupuni; e malama ia kou makemake ma ka honua nei, e like me i a i malamala ma ka lani la;

            11 E haawi mai ia makou i keia la i ai na makou no neia la;

            12 E kala mai hoi la makou i ka makou lawehala ana, me makou e kala nei i ka poe i lawehala i ka makou.

            13 Mai hookuu oe ia makou i ka hoowalewaleia mai; e hoopakele no nae ia makou i ka ino; no ka mea, nou ke aupuni, a me ka mana, a me ka hoonanila, a mau loa aku. Amene.

            14. Ina paha oukou e kala aku i na hala o kanaka, e kala mai no hoi ko oukou Makua o ka lani i ko oukou.

            15 Aka, i ole oukou e kala aku i na hala o kanaka, aole no hoi e kala mai ko oukou Makua i ko oukou hala.

            PAUKU GULA. Matalo 6:6 E pule aku i kou Makua ina no ma kahi nalo.

            MANAO NUI. E pono ke pule ma ke ano kupono no na mea kupono ma na wahi kupono.

            OLELO HOAKAKA. E pono ke hoomaopopo mua i ke kumu no ka pule ana'ku i ke Akua, alaila, e hiki ke pule ma ke ano kupono. O ka pule a ka Haku i ao aku ai i kana poe haumana oia no ke kumuhana o keia haawina Kula Sabati. Aole maikai no kona ano kuluma ke noonoo uuku i ke ano hohonu, ke ano laulaha, ke ano pilikahi, ke ano pookela o keia pule. E pono ke ao aku ia kakou iho i na manao ano nui o ka pule a ka Haku.

            5. Hookamani, - o ke kumulaau kamani, he mea maikai mawaho; o ka pikoi nae he mea ino. Pela no ke ano o kekahi poe kanaka hoopunipuni, hoomalimali, hoopilimeaai. Ua papa loa o Iesu i na mea io ole, na hoopohala, na hookahakaha. Oia no na hana no ka hookiekie ana wale no, aole no na manao hooholo kupono. Ku - oia no ke ano hana o na kanaka Iudaio ma ko lakou mau pule ma ke akea. Halehalawai, - na ahakanaka paapu, makawalu, makolukolu. Huina, - kahi o na alanui eha i hui ai, a nolaila, hiki ke ikemakala ma kela aoao keia aoao. Uku, - aole makemake lakou e pule aku i ke Akua i mea e loaa'i kona mau haawina, aka nae, i mea e mahalo ai na kanaka ia lakou: a loaa ia lakou keia mea i makemakeia. 6. Keena, - kahi kaawale no ka noho mehameha ana. Pani - i mea e kaawale ai na lehulehu. Makua, - o keia ano o ke Akua, oia no kekahi oiaio nui a Iesu i hoike mai ai, Ina - e noho ana ma kahi malu: aole hiki i na kanaka ke ikemaka i ke Akua. Nalo - aole hookahi mea i huna ia a hiki ole i ke Akua ke ike pono. Uku - aole ma ke ano uku hana ko ke Akua mau haawina. aka nae, ma ke ano he mau hoailona o kona aloha manawaiea. O ka uku akea no ka pule huna: ke ano like o na manao me ko ke Akua oia no kekahi hua o ka pule oiaio, e like me ka huita mai ka hua huita mai i luluia a hunaia ma ka lepo. 7. Kuwili, - oia no ke ano o ka hapanui o na pule kahiko Hawaii. "O ka moana nui a Kane. O ka moana i kai oo. O ka moana i ka i'a nui, I ka i'a iki. I ka mano, I ka niuhi. I ke kohola. I ka i'a hihimanu." a pela'ku. Nui, - me he mea la ua hiamoe ke Akua paha. ua palaka paha:  a ua pono ke koikoi iaia me na olelo ikaika, a me ka lehulehu.  8. Ike, - oia ke kumu no ka pule, aole no  kai hai lea ana'ku i ke Akua  i wahi mea hou; aka nae me ka manao e loaa ana ia kakou na ea kupono mamuli o ko ke Akua lokomaikai palena ole. 9. Penei, - aole i hooleia ke kupono o na pule e ae; aka nae ma ke ano he kumu hoohalike keia. Makou, - he pule keia no na haumana a pau loa, a hoohulia na kanaka a pau loa me ke ano like, he mau keiki lakou na ke Akua. makua, - mamuli o keia ano he mea ola oia , ano like kakou, me ka mana hoomalu, me ke aloha mai, me ka lohe mau ana i kona mau keiki nele. Lani, - maluna loa, aole he mea honua. ano kiekie loa. Hoanoia, - ua pili keia noi mua i ka hoohanohano ana i ka Mea Mana Loa. Inoa, - aole ma ke kuawili ana i mau huaolelo mahalo: aka, ma ka noonoo ana i kona ano maoli, ma na hoike ihiihi, na hana kulike i kona ano. ma ka hoolaha ana i na manao haipule. 10. Aupuni, - oia no ko ke Akua hoomalu ana i ko keia ao mamuli o ka pono. Malamaia - mamuli o ke ano o na anela hoolohe, lauhala, me ka hemahema ole, ma ka  hauoli. Ai, - ma keia ha no ke nui, ua hoike ia ko ke Akua noonoo pono ana i na pilikia kino oiai ua kaupalenaia ko ke Akua kokua ana mamuli o ke na pono ana. aole me ka hoouhanha ana. oiai nona na waiwai palena ole, no kakou na hana kupono e loaa ai na pomaikai i makemakeia, aka hoi he mau haawina lakou mai ka mana mai o ke Akua. 12. Kala, - holoi aku, e pau ai ko kakou mau hewa ma ka hoohemolele ana ia kakou, aole ma ka hoookuu wale i ka poe hewa. Makou, - no ka mea, ke ole ko kakou makaukau e huikaia  i ka poe lawehala, pehea e hiki ai ia kakou ke noi i ko kakou huika'a ia? 13. Hoowalewaleia, - me ka hoomaopopo ana i ko kakou nawaliwali. Ina paha e makau i ka hewa mamua o ka hoowalewale mai. Ina paha e makemake ana kakou e hookokoke i ke kae o ka pali, ua hookokokeia hoi ko kakou kou haule ana ilalo. 14. Nou, - ma keia panina ua hoikeia ke kumu ano nui no kokakou pule ana, oia hoi ko kakou paulele ana'ku i ko ke Akua mana, makaukau, ano mao'i. 14. OUkou, - he olelo hooikaika keia e loaa ai ia kakou ke kulana kupono e loaa mai ai na haawina mai ke Akua mai. 15. Kanaka, - no ka mea, ke ole ko kakou mihi, he mea ia e hoonui ai i ke ano lawehala, ina paha e haawi wale mai ana ke Akua i na mea e lako ai ka poe lawehala.

            I. Ka pule ana me ka naau kaahaa. 5-7. Heaha ko Iesu oleloao e pili ana i ka hookahakaha ana ma ka pule? Ma ka olelo nane hea ua hoikeia na ano okoa ma ka pule, ka hookiekie a me ka hoohaahaa? Ua pono ole anei ke pule imua o na lehulehu? Heaha ko Iesu ano hana ma kona pule mehameha, Mareko 6:46; Luka 6:12; Ioana 6:15? Heaha ka manao maoli o ke kauoha "e komo i ke keena?" Heaha na olelo kuwili ma ka pule? No keaha la ua maa mau keia kuwili? Ua pili anei ka lanakila ma ka pule i ka nui o na olelo?

            II. Ka pule ana'ku i ka Makua, 8-13. Ina paha ua ike ke Akua i ko kakou nele mamua o ka pule, heahea ke kumu kupono no ka pule? Ua pual anei kakaou e hoopalupalu ai i ke ano oolea o ka Akua? Ma ka pule ike anei kakou i na mea kupono maoli no kakou?  Ma ke ano he pule maa mau anei keia pule a ka Haku e hana mau ai, a i ole paha he kumu hoohalike wale no? Ma na ano hoomana o ka lahui Hawaii i ka wa kahiko ua noonooia anei ke Akua ma kona ano Makua? Ua hana mai anei ke Akua ia kakou ma ke ano like me na hana o na makua ma ke kino? Ua pono anei ke pule aku i ke Akua hoohalikeia kona manao me ko kakou makemake? Ua pono anei ke noi i mau pomaikai pookela no kakaou? Heaha ka ino ano nui e pakela ai?

            III. Ka pule me na manao kupono, 14-15. 15. Heaha ka olelo e hooikaika ai i ka mea pule? Ina makemake kakou e loaa na haawina mai ke Akua mai, heaha ko kakou ano hana kupono? Hiki anei ia kakou ke loaa ke ano kulike i ko ke Akua, ina paha e pule ole ana kakou? Ua loaa ane ia oe he maupane i kou mau pule? Heaha na kumu no ka hoemi ana i ke ano haipule o na kanaka Hawaii? ua kupono anei ke heluhelu i na pule mai kekahi buke mai, aole e hoopuka ana i na manao koke mai ka naau mai? Hiki anei i ko kakou mau puke ke hooloii i na manao o ke Akua? E pono anei ke hoole i ka mana o ka pule, koe nae no na mea uhane? Heaha ka mana o ka pule? Heaha na kumu hooiaio i ke ano aiwai nui o ka pule? E pono anei ke hoonoho i na wa kupono no ka pule i kela a me keia la? E pono anei ia kakaou ke huikala aku i ka poe a pau loa @lawehala mai ia kakou?

            MANAO PILI. 1. Ua pule anei oe? 2. Ua pule mehameha anei oe? 3. ua pule anei oe i ka wa hookahi wale no, a i ole paha pa-kolu, pa-ha i keia a me keia la? 5. Hookahi anei mea lawehala aole oe i huikala?

-------

KE LOAA OE I KE ANU INOINO.

-------

            Alaila, e makemake ana oe i ka laau maikai loa e hiki ana ke loaa, a o ua laau ia, oia no ka Laau Kunu a Kamalena.

            Makemake oe i laau e hoola ana ia oe me ka hikiwawe; aole hoi ioa wale no, aka e hooia loa maoli ae ana hoi ia oe.

            Makemake oe i laau e hooluolu ana i ke akemama. a oluolu ka puka ana o ka male.

            Makemake oe i laau, e kaohi ana i ka hoea ana mai o ka ma'i numonia.

            Makemake oe i laau ono ke inu aku, a maikai nohoi.

            O ka Laau Kunu a Kamalena, ka laau lapaau i kupono loa i keia mau mea i hoakakaia ae la. kaulana loa keia laau, no ke ola iaia o na anu ino, ma Amerika Huiia a puni a ma na aina e ae nohoi kekahi. He nui loa kona mau hoa paonioni, aka, no ka hikiwawe o ke ola ame ke oia io maoli ana ae o na anu ino, aohe ona lua e ku nei, a ua mahalo loa ia kona mau ano apau. E kualia ana e na poe kuai laau apau. Benson, Smith & Co., i Kaupalenaia, na Agena Kuai Kukaa no ko Hawaii Pae Aina.

 

KA MEA HUNA POHIHIHI

-----

U@iia e Hooulunakeikeino "Ke Kilahane P@ o ka @ Hawaii

-----

MOKUNA XXXII.

 

Halawai o Adelo he alo a he alo me ka Lede Beatirisia - Ka hoahanau ame ka hoahanau - Kaiehu ia o Adelo mailoko aku o ka hale - Ka inaina na ole.

            I keia wa i hooho ae ai ka Lede Beatirisia:

            "O! oi loa aku ka pono ke ike au iaia iloko o kona laupuapau mamua o ko'u ike ana e mare ana ia ia oe. a e lilo oia i wahine nau. Auwe kuu kaikamahine aloha! E kuu Alamira hoi!"

            Ma ia wa i hohoia ae ai ma ko Adelo mau helehelena he hiohiona ano e, a ia wa nohoi oia i olelo mai ai:

            "Alaila, makemake oe e paio kakou? Aka, alia paha oina e hooholo iho i ko olua manao, oiai he mea hou no ka'u e olelo aku ai ia olua. Ua hai aku nei au ia olua i Tereveliana Pa aku noi au. He oiaio, ma ka po nei ko'u haalele ana aku nei ia Tereveliana Pa, a hoea mai la au i ke kulanakauhale i keia kakahiaka iho la no. Ma nehinei, ua nonoi aku au ia Alamira e mare oia me a'u, mahope iho o ka maopopo pono ana ia'u, he kaikamahine ia na olua. ua hoike aku la hoi au imua ona, o kona mare ana ia'u, oia ka mea e loaa ai ka palekana i kona makuakane."

            "Heaha kana i pane aku ai?" wahi a ke Lede Beatirisia i ninau aku ai.

            "Kai nohoi, ke ae la ua wahi kaikamahine nei iluna me ka ho-oolea ana ae i kona kino, a me ke ano, me he mea la he alii kiekie oia, hoole mai la oia, aole oia e mare ia'u. Olelo mai la oia, aole hiki iaia ke haawi mai iaia iho i mohai a i alana imua o'u. Aole hiki iaia ke hana i kekahi hewa, ina ia he mea e pakele ai kona makuakane."

            Ma keia wa i ikeia aku ai ka haloi ana ae o na lihilihi makuakane la o Alamira.

            Me ke ano pihoihoi nohoi, olelo hou aku la ka makuahine:

            "Heaha kekahi mea au, e ka Haku Adelo i kamailio aku ai iaia?"

            Ua ikeia aku la ka loli ana ae o na helehelena o Adelo, a olino mai la ka helehelena hooio a ano hookano, a ia wa i olelo mai ai oia:

            "Ua hoao kela wahi kaikamahine e holo malu mai Tereveliana Pa mai, me ke manao e koele wawae a hoea i kahi kulanakauhale o Tereveliana, a malaila e loaa ai iaia ke kaa ahi o ke ahiahi. Ua manao nohoi ia e hoonua olelo mai ia olua ma ke telegarapa. Ua ike au i keia manao me ke ano o kona mau onohi maka. I ko'u haalele ana'ku iaia, loaa mai la ia'u ka palapala a kuu makai kiu, e kuoha ae ana ia'u e hoi awiwai mai i Ladana nei. He mea oiaio, ua hooholo koke iho la au e hoi mai. Ua hoouna aku la au i kaa ukana i ke kulanakahale, a i ka hiki ana mai, ua hoomakaukau koke iho la au. I ka hoea ana i ke ahiahi, a ma ka wa nohoi o'u i manao loa ai, oia ka wa a Alamira e hoolele ai i ka hale. oia no kona wa a'u i ike aku ai iaia e hele ae ana me kahi puolo i ka lima, e kamoe pololei ana kona alahele no kekahi kauhale o Tereveliana. Alaila, ua ukali aku la au ame kuu wahi kanaka, maluna o ke kaa, mahope ona, a loaa aku la ia ia maua e pee ana ma kekahi kumulaau. Oia kahi ana i pee ai ma ko maua wa i kokoke loa aku ai mahope ona."

            "Auwe nohoi kuu luhi e!" i hooho ae ai o Beatirisia, me ka ehaeha nui o kona naau.

            I keia wa hoi i oaka mai ai ka huila o ka inaina ma na maka o Adelo a pane mai la ia:

            "Kaohi iho la maua i ka holo ana a ko maua lio, ku iho la ke kaa, a ia wa lele aku la au ilalo a hopu aku la i ua wahi kaikamahine la a lilo oia i pio na maua. Kupeeia iho la ia e a'u a paa iluna o ke kaa, a hoounaia aku la oia e a'u i kekahi wahi e palekana loa ai ia. Aia oia malaila i keia wa ma ke ano he pio a he paahao oia na'u.

            I keia wa i uwe kapalili ae ai o Beatirisia, me ka hooho ana:

            "Auwe, kuu keiki," me ka hoomau ana i ka olelo ana aku. "ua oi loa aku kona pono e komo oia iloko o ka lua o ka liona mamua o kona paa ana iloko o kou mau lima, e Oremona Adelo, ka haahaa loa o na kane i hanauia e ka wahine."

            Alaila, haule iho la ia ilalo maluna o ka punee, me ka haalulu ana, oiai hoi e niniu ano e ana na noonoo pono ole iloko o kona poo.

            O geofere Tereveliana hoi keia, ka mea a kaua, e kuu makamaka heluhelu i ike ai ma ka inoa o Kauna Anatonio Arevalo, ua kupouli pu ae la kona noonoo a ano kunahihi ae la ia.

            A me ka leo haaheo o ka hookiekei pane hou mai la ia:

            "O ke kumukuai e loaa ai ko Alamira hookuuia ana mailoko mai o kela halepaahao a'u i hoopaa aku nei iaia, oia kona lilo ana i wahine mre n'u. Aole lo e hiki iaia ke haalele i kela luakupapau a'u i kanu oia aku nei iaia, aia wale no a ilio oia i wahine na'u Nolaila, ke ike mai la olua i ka mea oi loaaku o ka pono a olua e hana ai. Ua like nohoi olua, aohe kane kupono e ae ana e mare ai elike la me a'u nei. Eia kekahi e Beatirisia, ua ike no oe i na aoao lokoino o ko ke ao nei noho ana. Ina au e hooiaha aku ana imua o ko ke ao nei i ke ano o ko Alamira nalowale honua ana mai Tereveliana Paka aku, alaila o ka iilo iho  la no ia o kona inoa i mea inoino loa. He hikiwawe loa na kanaka i ka manaoio ana i na lono inoino. A nolaila, ina oi aku ko olua makemake, e hoomau aku kakou i ko kakou noho enemi ana, alaila, ua lilo keia paa pio ana o Alamira iloko o ko'u poholima he e hoo puipuiia aku ai ka haawe o ke kaumaha maluna ou, e ka Lede Beatirisia."      

            Alaila, mahope iho o ka pau ana o keia mau olelo a ua Adelo nei i hoopuka mai ai, aia hoi, nana mai la ia me na maka hookano a haaheo.

            Aka, o ka Lede Beatirisia hoi, aia na wainiaka ke hiolo la ma kona mau papalina; a ua like na huaolelo a Adelo i hai mai ai me he mau kaula hahau la e hoowelenia ana i na ehaeha ame na palapu o kona kino, aka, aole nae i kona kino kahi ana i ike ai i ka ehaeha, aia no ia i kona uhane.

            Ua olapa ae la ka hiohiona hiena ma na papalina o ke Kauna Arevalo, aia hoi o Adelo ke ku mai ia me ka makaukau nohoi i na wa apau nona iho, a o ua wa la ma ia rhanawa, he mau sekona ia i ulupuniia e ke pihoihoi nui.

            "E ke kanaka lapuwale!" i hooho ae ai ke Kauna Sepania, a lele aku la oia imua, me ka piha i ka inaina, me ka hoomau ana'ku nohoi i ka olelo ana: "He mea pono ke hoopaiia oe me ka eheha loa. Aole loa e hiki ia oe ke pale mai i ka hoopai a'u e kau aku ai maluna ou."

            Ua paa aku la ka puana-i o ua Adelo nei i kekahi umii ikaika loa na i ike ole ai mamua, a ua lilo hoi kana pale ana ae i ka lima o kona hoahanau i mea ole loa imua o ka ikaika ame ke oolea o Geofere Tereveliana.

            I keia hoi i ku ae ai ka Lede Beatirisia iluna, holo aku la ia a paa aku la i ka lima o kana kane, me ka olelo ana ae:

            "E kuu Haku e, ua oki hoi! e hoomanao oe i ke keiki a kaua! O kahi o ke keiki a kaua i hunaia  ai e Adelo nei, e lilo ana ia mea huna pohihihi loa mai a kaua aku."

            Alaila, huli ae la ua Lede Beatirisia nei i ninau ae la ia Adelo:

            "Ea, e Haku Adelo-Auhea kuu kaikamahine, o Alamira?"

            Ma keia wa i hookuu ae ai o Geofere i kona umii ana i ka pu-a-i o Adelo, me ke ku ana no nae me ka makaukau loa.

            Me ka leo ana nawaliwali, ame na onohi maka i piha i na hiohiona o ka maka'u ame ka hopohopo, pane mai la ka Haku Adelo:

            "Aia au a mare iaia, o kou wa ia e ike ai i kona wahi i hoopaaia ai e a'u - aole hoi mamua ae oia wa! Nolaila, e Geofere Tereveliana, ina makemake oe e pepehi mai ia'u a make, alaila, o kia ka wa au e hana mai ai ia hane, aka, ka haalele ka hanu oia mai a'u aku nei, o ka wa hope loa ia e haalele ai ka moali e ike ai oe i kahi o ko kaikamahine i kanu ola ia ai e a'u."

            I keia wa nae, ua kaikai ae la ka Haku Adelo i kona lima iluna me ka hikiwawe loa no ke ku'i ana mai ia Geofere, aka, me ka eleu i piha i ka makaala, ua paa koke aku la ka lima o ua Adelo nei ia Geofere, a me kona lima hema, ua lalau hou aku la ia i ka pu-a-i o ua Adelo nei a paa hou iho la. I keia wa, ua hooluliluli ae la o Geofere me ka ikaika ia Adelo, alaila pane aku la iaia:

            "O kou make ana, oia ka hana pono e hanaia ai maluna ou, e Oremona Adelo! he keu oe a ke kanaka lapuwale, ua piha kou mau la i na haawina o ka imihala ame ka puuwai eleele! E ka mooniho-awa! E hoike aku au ia oe, i ka inoa o ke kanaka au e halawai pu nei he alo a he alo. Owau noo Geofere Tereveliana - ka mea au i imihala ai me ke aloha ole, a i makemake ai e kaili puuwai elelee aku i ka waiwai i kuleana ai au ma ka hanau ana iloko o ka ohana o na puna alii o kaua . Owau nei no keia Geofere Tereveliana au ponoi i hookomo aku ai iloko o ke karaima au ponoi i hana ai maluna o kuu makuakane, ka Haku Tereveliana ka mea a'u e nana aku nei, o ko kaua wahi hulu makua hookahi wale no ia e oia nei. Ae- Owau no keia o Geofere Tereveliana, ka mea au i kipaku hilahila ai mai kuu home aloha aku; ka mea hoi au i hahao aku ai e noho iloko o ka nohona inea ame ka nohona pee ana, mai ne maka haoli mai o ko ke ao nei. Ua uhai-aholo-nohoi kau mau hana ino apau maluna o kuu wahine naau hoomanawanui nei. Ua kau aku la oe i ka hoopai maewaewa a ke aloha ole maluna o kuu kaikamahine. A o ka hope loa o kau mau hana ma-ua o ke aloha ole, ua imi ponoi mai nei oe e loaa au, a ke hala wai nei kaua, he alo a he alo he mau enemi i kahi ame kahi; nolaila, he mea makehewa na hana hoohunahuna hou ana aku. Nolaila, e ike ana oe me kou mau maka ponoi io ia'u nei i kou hoahanau au i puuwai eleele ai."

            I kela wa i kulai aku ai oia ia Adelo mai iaia aku me ka ikaika loa a kamumu ana ke poo ome ke kino holookoa o ua Adelo nei i ka paia o ka hale. Alaila, me ka mama o ke tiga hihiu., lele hou aku la o Geofere a ku hou iho l ama ke alo o Adelo, a pane hou aku la:

            "Owau io no keia o Geofere Tereveliana. Aole loa oe e lanakila maluna o'u ma na hana i ku ia e oe ame a'u, he alo no a he alo, elike me keia iho ia. Pehea la ka nui o na makahiki au i hoomaamaa ai i kou mau lala nawaiiwaii e loaa ka ikaika ame ke oolea, aole loa nae ia mau mea e la@ankila maluna o'u nei kou hoahanau hanau mua. E hoomanao oe, ina manao oe iloko  o kou puuwai eleele, e iho aku au iloko o ka luakupapau, aole ia he mea e loaa ai ke kowa nou e komo mai ai iloko o ka waiwai au e uhai-a-holo nei - aole loa: nokamea, e ku mai auanei kuu mau keikikane elua mu ia kowa a hoomamao loa aku ia oe, mai ka lihi launa ana mai i ua waiwai la, lilo kou mau hoolala puuwai eleele ana i mau mea ole wale no. Ano, e hoomau aku no oe i kau hana, elike me kou manaoio ana, he mea ia nou e waiwai ai a e loa ai ia oe ka pomaikai. Nolaila, e ke kanaka puuwai eleele, e haalele koke iho iho oe i kuu hale nei, oiai o kahi au e ku nei, aole loa ia he wahi i kupono e hehiia e na kapuai wawae o kekanaka i like me oe ke ano."

            Me ka hikiwawe loa, ia wa oia i lalau hou aku ai ia Adelo a paa pono kona mau lima elua, hoopili ae la ma kona mau aoao, a me ka ikaika kamahao e oni a e hoonee ana iloko ona (Geofere) aia hoi, kaikai ae la i i ua Adelo nei a lawe aku la ma ka puka anaiani e hamama ana, a kiola aku la iaia i waho me ka ikaika loa. Ua loheia aku la ka haule pahu pahu ana o ua Adelo nei iluna o ka lepo me ke ooleo loa.

            Ua pane aku la hoi o Geofere: "Ano, e ke kanaka puuwai eleele, e (hele oe, me ka hoomanao mau loa ana, k kue mau loa aku nei au ia oe."

            Ua holo aku la hoi ka Lede Beatirisia a kalele aku la ma ka puka aniani a huli mai la me na maka ame na papalina i kiheahea ia me na waimaka, a nana mai la i kana kane, a olelo mai la me k lea wlohia:

            "O ke keiki ka hoi a kaua ka mea aloha. Aole paha kaua e ike hou ana i kona mau helehelena. Aloha ino."

            A o kona wa ia i hehe iho ai a waiho ana ilalo iluna o ka papahele. Kulou iho la hoi kana kane e lalau iho ana hoi iaia, oia ka wa i loheia aku ai ke leo hooho hehena o Adelo e pae mai ana mailoko mai o ka mahinaai:

            "Ae-ua aa oe e kue mau loa mai ia'u! Ua pono. Na ke au o ka manawa e hoike mai ia mea ma keia mua koke iho. A e hoomanao iho oe i keia mau mea, mai keia hora aku. Ka mua: e hopuia ana oe. Ka lua: E hoohilahilaia ana ko wahine. ke kolu: E mare aku ana au ia Alamira. Nolaila, ke hele nei au, aole liuliu e haule mai no kuu inaina maluna ou."

            A nakeke mai la na lau laau me he mea la e aka hoohenehene na paha lakou no na olelo weliweli a Adelo i hoopuka mai ai.

            E kuu makamak heluhelu, ke ike nei oe, me ka hoohewahewa ole. ua hoea mai la kaua i kahi i ikeia ai na mea huna pohihihi apau a ka Lede Beatirisia i hunakele loa ai imua o na maka o Adelo. Ua ahuwale ia mau mea apau imua o ua haku  puuwai eleele nei. Aohe mea huna i koe. O na mea pohihihi wale no paha a kaua e nana aku ai ma keia mua aku, oia keia:

            E hookoia ana anei na manao makaia a Adelo i hoopuka mai ai? Pehea aku ana la ka hopena o ka Lede Beatirisiaame kana kane? Pehea o Alamira? A pehea hoi kona mau kaikunane?

            Ma keia wahi aku o ka kaua nanea, e kuu makamaka heluhelu, e loaa ana no ia kaua he mau mea e hookupouli hou ia ai ko kaua mau noonoo ana, oiai e hoea mai ana na hana hoomaewaewa a aloha ole a Adelo maluna o ka ohana o ka Lede Beatirisia ame kana kane aloha.     (Aole i pau.

 

-----

HE HOALOHALOHA.

-----

 

            "Aole o kakou kulanakauhale e mau ana ma keia ao, a ke waiho mai la no he wahi maha no ko ke Akua poe ka naka."

            Ia Mrs. G.B. Meheula, i hooneieia i ke kane: Oiai, ua hiki mai la io'u nei ka lono kaumaha e pili ana i kau kane i aloha nui ia, ua oluolu i ka Makua Mana Loa, a mamuli hoi o ke kupaianaha o kana mau hana, ua lawe aku oia i ka hanu makamae o kau kane G.B. Maheula ma ka la 6 o keia mahina, Ianuari, 1898, a wehe mai la i ka pili aloha ana mawaena o olua ma ko olua home ma Anahoia, Kauai, a haalele iho ia oe, ame ka olua keiki i hooneleia i ka makua ole, oia o Wm. Meheuia, e paiuma aku ma keia aoao aku, oiai hoi o kau kane i aloha nui ia. o ko'u hoaloha oiaio ia iloko o ka Haku ma ka oihana Kahu Kula Sabati Nui no Kauai Hikina, ka oihana hoi a maua i malama ai i na makahiki hoi i hala ae nei me ka pauoho ole a na ka lima hopo ole o ka make i lawe aku la i ka hanu ola a makamae o kau kane, a waiho iho la i na hana o ka pono ma keia ao, a pomaikai hoi ka mea make ke make iloko o ka Haku, a ua waiho iho i kana mau hana maikai i kumu hoohalike na kakou e hahai aku ai.

            Nolaila, ke komo pu aku nei maua me oe, e auamo pu i na kaumaha o ke aloha maluna ou, a na ka HAku no e hoomama mai ia oe i na wa apau.

            A maua iho no,

            MR. ame MRS. J. KANOHO.

            Pualoke, Lihue, Kauai, Ian. 1898.

-----

Hoolaha Kumau.

-----

 

            Koko

            Maemae

            OIA KE KUMU O KE OLA

            KINO MAIKAI.....

 

            KA AYER SASAPARILA

            Ka mea a maemae ai ke koko, ikaika na aa-lolo, ono ka ai, pau ka poluluhi, a maikai maoli ke ola. He mau tausani o na kanaka i hoike no ke ole o ka Laau Sasaparila a Ayer. Ke hoea mau nai nei ka lakou mau palapala ma keia ame keia eke leta. Aohe keia he laau no ka hoao wale ana. Ke hooia mai nei keia poe leta apau. "Ua ole au i ka Laau Sasaparila a Ayer." O kekahi

 

WAHINE NAWALIWALI

 

            I hele a pili ka ili i ka lela moa, i loohia i ka ma'i papalahu ai ili, i hele hoi a wiwi, a pela hoi me ka ma'i i loohia mau ai lakou na wahine, kakau mai la oia no kona ola loa ana. Ina makemake oe e hoopomaikaiia oe w ka momaikai i ikeia e keia poe, a loaa i oe ke ola kino maikai a ikaika, alaila, e inu  oe i ka laau hoomaemae koko a hooikaika kino hoi.

 

Ka Laau

Sasaparilla a Ayer.

            E makaala loa no na laau hoohalikelike kumukuai emi. Ka ino o keia laau, oia ka AYER SASAPARILA. E ikeia ana keia inoa mawaho o ka wa-hi, a maloko nohoi o ke kino o kela ame keia omole.

 

-----

NA HUAALE A AYER

I uhiia me ke ko, he ono ka ai ana.

------

ANU, KUNU

AME PUU EHA?

-----

 

            Ua kaulana loa ka LAAU KUNU A AYER (Ayer's Cherry Pectoral) iloke o na makahiki he aneane 60, ma ka hooia ana i na Ma'i o ka Puu ame ke Akemama, ke Anu, ke Kunu, ka Ma'i La Grippe, ame ka Ma'i Mala o ka pale Akemama. He ono keia laau ma ka inu ana, a he oiaio ke ola.

AYER'S CHERRY PECTORAL

-----

Na Medala Guia mai na Hoikeike Nui o ke Ae

-----

Mai lawe i na Laau Emi i Hoohalikeia me keia

-----

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

-----

Kakela ME Kuke.

 

Ka Halekuai Nui

 

O NA

 

Waiwai Like Ole

 

O na Mea

 

HANA KAMANA A PAU

 

Na Lako Pili Hao Kukulu Hale,

Na Kepa bele,

Na Lei Ilio.

Na Kaulahao Ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na Kope Hulu,

Na Pulupulu.

 

Na Palau Lio

 

Na

Mea Mahini

Na Au Ho. Na Au Koi.

Na kua bipi. Na lei bipi. Na kalahao bipi,

Na uwea pa, Na kaa palala,

Na mea piula, Na

Ipuhao.

 

Makau ME Aho Lawaia

 

Na Iliwai                     Na Pakeke

Na Kula                       Na Pakeke Hao

Na Hulu Pena              Na Kapu Hao

Na Palumi                   Na Pauda

Na Pena me Aila         Na Kukaepele

Na Kopa                      Na Uwiki, a me

Na Aila Mahu             Na Ipukukui

 

Mikini Humuhumu Kaulana a

Wilcox & Gibbs

Hookahi Lopi,

KA REMINGTON, Elua Lopi.

A me na ukana he nui wale o kela a me keia ano.

Kakela me Kuke.