Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 7, 18 February 1898 — Page 1

Page PDF (1.21 MB)

This text was transcribed by:  Tammie Kahalewai
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXXVII         HELU 7

HONOLULU, POALIMA, FEBREUARI 18, 1898.

NA HELU APAU 2690

 

HOOLAHA LOTO

 

W. R. KAKELA.

Loio a he Kokua ma keKanawai

 

HE LUNA HOOIAIO PALAAPLA.

2370

 

LYLE A. DICKEY

 

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

 

Alanui Kaahumanu, Helu @4.           Tel. 682.

 

Iloko o ke Keena o ka Loio Kuhina mamua, a he Loio Hoopii ma ka Aha Apana o Honolulu.

 

            E hookoia na hana pili kanawai apau mai na Mokupuni mai.

            O. A. F. Tavares, Kakauolelo, Maheleolelo a Notere no ka Lehulehu.  1yr.

 

Hoolaha Humau

 

Papa! Papa!

Aia ma kahi o

 

LEWERS & COOKE

(Lui Ma.)

 

Ma ke Kahua Hema o na Alanui

Papu me Moi.

 

E LOAA NO NA

Papa Nouaiki

 

O kela a me keia ano.

 

                        Na Pani Puka......

                        Na Puka Aniani..

                        Na @pelepe........

                        Na Pou...............

                                                                        Na O’a.............

                                                                        Na Papa Hele..

                                                                        Na Papa Ku.....

                                                                        Na Papa Moe...

 

  • Na Pili Hale
  • O na Ano apau.

 

A me na

 

Wai Hoohinuhinu Nani

O Na Ano Apau.

 

Na Palaki o na Ano he Nei Wale.

 

Ke haiia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na @ a pau e pili ana ma ka laua Oihana no ka

 

@ Haahaa Loa

 

@ like me ka mea o holo ana mawaena o Laua a me ka Mea Kuai.

 

E Hale Mai e Wae no Oukou Iho.

 

HE MAU MEA ULAKOLAKO.

 

Ua hooili ae nei ka Moiwahine Ka@ Kapiolani, ma ka palapala @ i kona mau waiwai apau maluna na “Keikialii” David Kawananakoa a me Jonah Kalanianaole.  E @ nae i ka “Moiwahine” he uku hoomau o $1000 mai na “Keikialii” aku.

Ua manaoia, he waiwai nui mahua@ kei hekau iho maluna o na ‘lii @ a e loaa ana ia laua he nohona @olako.

 

Ua weheia ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii ma ka hora 12 o ke awakea Poakolu nei.

 

KA MEA HUNA POHIHIHI

 

Unuhiia e Hooulumahiehie no “Ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii.”

 

MOKUNA XXXIV

 

E hoomakaukau oe ia oe iho, e kuu haku, no ka mea au e hoike aku ana ia oe, wahi a Wigby i pane mai ai imua o kona haku.  “Auhea oe, he mea makehewa loa ia kakou ke huna iho i na hana a kakou i hana ai imua o ka Haku Tereveliana, oiai, ua ike oia i na mea apau i hanaia e oe e kuu haku maluna o Miss Arevalo.  Ua pakele mai oia mai loko mai o kahi hale a ia nei i lawe ai e hoopaa, a aia ola i Tereveliana Pa i keia wa.  Ua hoike mai oia i na mea apau imua o ka Haku Tereveliana i na mea apau i hanaia aku maluna ona, a ua nui launa ole mai ka huhu o ka Haku Tereveliana.  Oia ke kumu o kona kipaku ana mai nei ia’u, me ka olelo ana mai e hele mai au i Ladana nei a loaa oe, alaila, e hai mai au ia oe aole oe e hoi hou aku i Tereveliana Pa, oiai oia e ola ana.”

I keia wa i li-o ae ai na maka o ua Adelo la ano e ae la kona helehelena, a hooho ae la ia:

“Pehea!  Ua pakele ka, kela kaikamahine?  He keu maoli ka hoi ka mea pilikia nui wale.”

Ua huli ae la ia a nana aku la i kahi e ma ka wa a Wigby i hoike mai ai i na mea apau e pili ana i ka pakele ana o Alamira; a ma ka wa i pau ai ke kamailio ana a Wigby ua huli mai la ua Adelo nei a nana mai la imua o kana mau kauwa elua e noho aku ana imua ona.  O kona noonoo ma ia wa, me he mea la ua ike oia ua hemo aku na mea apau mailoko aku o kona lima, oia hoi, aohe manaolana i koe iloko ona e loaa ana iaia ka waiwai ana i moeuhane mau loa ai.  Me he mea la o kana mau hooikaika ana e hakoko me na ulia hoopakalaki o ke au o ka manawa, aia lakou ke puhee awiwi aku la mai iaia aku.  Aole i kana mai ka pilikia o kona noonoo.

Nana mai la oia i ua mau wahi kauwa la ana, a liuliu, pane mai la oia:

            “Aole loa au e haawi pio wale aku ana ia’u iho me ko’u hoao hou ole ana e hana i kahi hana e loaa ai ia’u he lanakila.  Ke hai aku nei au ia olua, e ku ana olua mahope o’u a hiki i ka hora hope loa e ikeia ai ko’u nele a o ko’u waiwai paha.  A e hai aku au ia olua eia no ke ola nei i keia wa o Geofere Tereveliana, kuu hoahanau, ua mareia oia i kekahi wahine waiwai nui a hanohano nohoi; a ina e make ana oia, aia he ekolu ana mau keiki e pani ana ma kona makalua, a o lakou ekolu auanei na hooilina o ka waiwai o ka ohana Tereveliana.  Eia hoi o Geofere ke noho pee nei ma ke ano huna loa iaia iho, a ke kali nei oia o ka make o ka Haku Tereveliana, a o kona manawa ia e ku mai ai, a komo mai iloko o ka waiwai.  O Miss Arevalo, he kaikamahine oia nana.  O kela wahi keiki e moe mai la maluna o ka punee he wahi keiki ia uana.  Nolaila, ke ike mai la lua, aole au i lihi launa aku i kahi o ka waiwai, a o ka mea maopopo loa no’u i keia wa, aia au ma ke kulana o ke kanaka ilihune, ke ole au e oni me ka ikaika ame ka eleu i keia wa, me ka nana ole i na hoopahua ia ana o kahi mau hana a’u i hana iho nei.  E hai aku hoi au ia olua he ekolu a’u mau hana e ake loa nei e hookoia.  Makemake au e kauia ka welenia o kuu inaina maluna o ka wahine nana au i hamabaga mau ia’u iloko o na makahiki i kaa hope ae nei; makemake hoi au e waiwai a o kuu makemake hope loa, oia keia, e mare au me ke kaikamahine a kuu hoahanau.  Ua ike au, he kaikamahine ui oia a nani nohoi.  Nolaila, e kokua olua ia’u me ko olua ikaika apau i mea hoi e hookoia ai keia mau makemake o’u, a e lilo no olua i mau kanaka waiwai loa.  Na’u no olua e hoowaiwai aku.”

            I keia wa i ninau mai ai o Wigby ia Adelo: “Pehea la oe i manao ai e hookoia keia mau makemake ou, e kuu haku?”

            “E paa ia ana e a’u kela keiki.  O kela kahi keiki aloha loa a ko lakou makuahine.  E paa ana au iaia a hiki i ka loaa ana mai ia’u o kekahi puu dala nui, ma ke ano he uku makana no kona hoihoi hou ia ana aku i kona makuahine.  E hoao hou ana hoi au e imi a loaa o Miss Arevalo, a paa pio hou hoi oia ia’u, a ma ia wa e hookikina ai au iaia e mare oia ia’u.  A ke pau ia, o ko’u manawa ia e hana aelike pu ai me Geofere.”

            No keia mau olelo a ua Adelo nei ua ae aku la o Wigby ame Hekini e kokua iaia, me ko laua ikaika apau.  Alaila, pane mai la o Wigby me ka eleu nui ame ka piha hoihoi hoi:

            “He mea pono loa ke laweia keia wahi keiki a hunaia ma kekahi wahi nalowale loa.  A ke ole hoi au e kuhihewa, ua ike au i kahi kupono loa e huna ia ai oia.  O kahi a’e manao nei e lawe aku iaia nei oia kahi o Pegi Wilese, kela wahine hoopalau kahiko loa a Negewina nei.  Aia kona wahi ma kekahi wahi kuaaina loa o Wale.  He wahi mehameha loa kona e noho nei.  Ua kamaaina nohoi au iaia, a ua hiki loa ia’u ke lawe aku i kahi keiki nei i ona la, a ua hiki loa iaia ke malama a ke kai iaia nei me ka makaala loa.  Ua hiki nohoi oia ke hilinai ia ma na ano apau.”

            No keia mau olelo hoi a Wigby i hoopuka mai ai ma ka mea e pili ana ia Pegi, ua komo iho la iloko ona ke kaanini hoihoi ole, oiai, aole no i mahiehie na hoomanao ana iloko ona no ua wahi wahine hopalau kahiko nei ana.

            I keia wa hoi, pane mai la o Adelo ia Wigby: “Ina pela, e lawe aku oe i keia keiki a haawi aku ia Pegi, me ko’u kauoha paa loa aku hoi iaia e malama loa oia i kahi keiki nei, a mai hoolohe hoi oia i na olelo a keia wahi keiki.  Aole noho oia e nana i na hoouwe ana a ia nei?  E hai aku iaia, ina e malama pono oia i keia keiki a hiki i ka hookoia ana o kuu makemake e like me ka’u i hoike aku nei ia olua, alaila, na’u no e uku aku he uku maikai loa iaia.  He uku hoi ia e lilo ai oia i haku wahine maluna o na kauwa lawelawe he nui, a loaa nohoi iaia ke kuonoono nui.”

            Ma ia wa hookahi no a Adelo i kamailio mai ai, ua kiola mai la ia he bila dala mahuahua imua o ua wahi Wigby nei, me ka olelo hou ana mai:

            “Eia mai na dala no na lilo o kou hele ana aku me kahi keiki nei.  A ke koe ke koena, alaila, e haawi aku oe na Pegi kekahi, ma ke ano he uku hoopaa wale no ia no kona malama ana i keia keiki, aia nohoi a mahope hoouna hou aku au i dala nana.”

            Me ka hauoli i lalau iho ai ua wahi Wigby nei i ka bila dala a pane mai la ia imua o ka Haku Adelo:

            “O ka pono loa keia au e hele aku ai me kahi keiki nei.  Aole pono ke kali hou aku, oiai aole i ikeia aku ka hoea ana mai o ka huli ia nei no ia nei.  Ua maopopo loa ia’u, ina au e hele ana i keia wa, alaila, e hele aku no au me kahi keiki nei a hoaumoe aku i kekahi wahi, a i ke kakahiaka nui o ka la apopo, e kau aku ai maua maluna o ke kaa a holo aku ma ko maua alahele.  Pehea la, e kuu haku, ua ike no anei oe i kela wahi au e hele aku nei?”

            “Ae,” i pane aku ai o Adelo, me ka hoomau ana aku i ka olelo ana.  “He wahi kela i piha i na lua meki hohonu a he aina awaawaa no hoi.  I ka’u ike ana mamua lilo loa, aohe kauhale oia wahi.”

            “Oia kahi au e hele aku ai.  He wahi ia e noonoo ole ia ae ai, he kanaka ko ia wahi.  Ke komo keia wahi keiki i kela wahi, aole oia e ike i na maka o kona mau makua, aole nohoi i ke ao aina.  O na hipa ahiu a me na holoholona o ke kula, oia kana mau mea e ike ai ma ia wahi.”

            I nei wa i ku ae ai ua wahi kanaka nei iluna, hele aku la ma ka punee e moe ana kahi keiki, lalau iho la ia i ua wahi keiki la a hapai ae la.

            Alaila, kamailio hou aku la o Adelo ia Wigby, i ka olelo ana aku:

            “E hoomanao loa oe i na mea a’u i hai aku nei ia oe.  Mai poina iki oe.  Nolaila, ke hilinai nei au ia oe, e Wigby.”

            Alaila, puka aku la ua wahi kanaka nei a hele aku la ma ke ala hele e loaa ai iaia kahi e hooluolu iki ai ma ia po, mamua o ka holo ana aku maluna o ke kaa ahi i kekahi la ae.

            Mahope iho o ka hala ana aku o Wigby me Jose, ua noho iho la ka Haku Adelo me Hekini, ka lua o kana mau kauwa.  Hoike mai la ua wahi Hekini nei i kona hoopalau ana me Begi, ka mau o kona aloha iaia.  Hoala mai la nohoi i na kamailio ana no na la e noho ana o Geofere.

            A hala kekahi wa loihi o ko laua kamailio ana, ia wa i pane mai ai ka Haku Adelo he mea pono ia laua ke hooluolu no ke koena aku oia po, oiai ua kokoke no e wanaao ia wa.

            Nolaila, haule iho la laua hiamoe.  Aka, aole i liuliu iho ka laua hiamoe ana iho, aia hoi, puiwa ae la laua i ke koele ana mai o kekahi kikeke ikaika ma ka puka.  Ala ae la laua me ka pioo nui, a aia nohoi ke noke mai la ua mea nei mawaho i ke kikeke me ka ikaika.

            Ia wa i ala ae ai o Hekini, hoa ae la a nui ka a o ka ipukukui, alaila, kii aku la ia a wehe mai la i ka puka.  Aia hoi, e ku ana mawaho he kanaka opio o ke kulana hiehie a maikai.  E hoike mai ana kona mau helehlena i ke kuoo a hopepe ole.

            Komo mai la ua kanaka opio la iloko o ka rumi a hele aku la a kokoke i kahi e noho ana o Adelo maluna o ka punee ana i hiamoe iho ai.

            “O oe paha o Haku Adelo?” i ninau aku ai ke kanaka opio.

            Kunou mai la ka Haku Adelo me ka ninau ana mai hoi: “Owai oe e keia mahaoi nui wale o ke komo ana mai nei iloko o ka rumi moe o kekahi keonimana?  Makemake loa au e hai mai oe ia’u, owai oe?”

            “Ae.  E hai aku au ia oe.  Owau no ka Haku Rosevena, ka hoaloha o Geofere Tereveliana ame kana wahine ame kana mau keiki.  I hoea mai la au imua ou no Jose, ka mea au i kaili malu mai ai i keia po iho nei.  Ina he keonimana io oe, elike me kau i olelo mai nei, alaila, aole auanei e ole kou hoike ana mai ia’u i ua keiki la, a loaa hoi ia’u ka pomaikai o ka hoihoi ana aku iaia i kona mau makua i hoopilikia nui ia e kau mau hana ku ole i ke kulana o ke keonimana.”

            Ma keia wa nohoi i nana ae ai ua Haku opio Rosevana nei ma o a maanei o ka rumi me ka manao ana e ike oia i ka mea ana i huli mai ai, eia nae he ole kona ike aku.          

            I keia wa hoi i pane mai ai ka Haku Adelo imua o ua Haku Rosevana nei:

            “A-ha, ke ike nei au, o oe ke koa e ku mai ana ma ka aoao o kela kanaka limakoko a powa, oia hoi o Geofere Tereveliana ea?  O oe ka Naita nana e pulama ana ka inoa paumaele o kela wahine puuwai uahoa?  Ae; kela wahine o ka hale kakela o Hametona?  Aole anei ou hoomaopopo iho eia oe ke hookomo aku nei ia oe iho ma ke alahele e poino ai kou inoa maikai a maemae?  Nolaila, ke hai aku nei au ia oe, e ke kanaka opio, ma kou ano he hoaloha oiaio loa au no kou luaui makakane i hala aku ma kela aoao o keia ola ana, nolaila, ke noni aku nei au ia oe, ua oi loa kou pono e haalele oe i ka manao hehena au e paa nei i keia wa, ma ke ano e lilo oe i mea nana e kokua i kekahi mau mea i kupono ole loa ke kokua ia, elike me kau e manao nei e hana e ke kanaka opio.  A oiai, akahi no oe a hoomaka ae e komo mai iloko o na poai o ko ke ao nei noho ana, nolaila, he mea pono ia oe ke hoomaamaa i wa hoohui ana ia oe iho me na kanaka a ohana i loaa na inoa i hookinaunau ole ia e na kiko eleele, elike me na mea i kau iho maluna o ka ohana au, e kuu haku opio i hoike mai la; nolaila, e hoi aku oe ma ke alahele au i hele mai nei me ka maikai ame ka oluolu.”

            “Aole au he hupo e kamailio mai ai oe ia’u i na olelo elike me kena ke ano.  Ua ike au i kau mea e hana nei.  O ka’u wale no e ninau aku nei ia oe, heaha kau i hana iho nei me Jose?”

            “Ua hoonoho aku nei au iaia ma kahi e loaa ole ai ia i kekahi hoaloha o kela kanaka limakoko, a hiki i ka wa a’u e makemake ai e hoike ae iaia imua o ko ke ao nei.  A ma ko ano he hoaloha oe no Geofere, nolaila, e hoi aku oe a hai aku iaia i keia mau olelo a’u i hoike aku la ia oe.”

            (Aole i pau.)

 

EMI PU MAI KE KINO.

 

Loohia ke Kahunapula mamuli o ka

Huli Ualapala Nui loa ame ka

Maluhiluhi o ka Lolo.

 

E loaa ana no kekahi mea i loohia i

ka noonoo pioo wale.

 

            O ka emi pu ana o keino, he olelo ia no keia wa hou, a nolaila, he mai hou keia.  Ua hoea mai keia mamuli o ka luhi nui o ke kino ame ka pilikia o na aa lolo, a ua loaa hoi mamuli o ka pupuahulu pihoihoi wale.  E loaa ana ke kahunapule a pela nohi me ka loio ka hua ia o ka lolo i hooluhi ia.  E loaa ana nohoi kela ame keia kanaka i ikeia ke ano pupuahulu a pioo wale.  Ua palupalu na aa lolo, oia ke ano nui o keia mai.  O ka mea maikai loa e loaa ai ke alo ia ano mai, oi no na Huaale Ulaula a Dr. Williams, ka laau i kaulana loa i ka hooikaika hou ana i ke kino, a he laau hoi i kaulana no ka puhili ole.

            I hooiaio no kona waiwai io ma ia ano mai, e heluhelu i keia palapala mahope ae nei mai kekahi kahunapule mai.

                                    Dr. Williams Md. Co.

                                    Schenectady, N. Y.

 

            Aloha oukou:  Ma Aperila, 1896, he kanaka ma’i au i pau ka manaolana no ke ola, mamuli o ka nawaliwali maoli o ko’u mau aa lolo, a no ka eha o ka opu.  Ua nui na kanaka na lakou au i lapaau, aole nae i loaa ia’u ke ola mau.  Ehau o’u manawa i loaa ai i keia mai emi pu mai o ke kino a nawaliwali na aa lolo, a he elua manawa me ka mai gastritis.  E loaa mau mai ana keia mai me ka huki, a lilo iho la au i luahi na ka pilikia.  I kekahi la, olelo mai la na kauka ia’u, e hooki au i ka haiolelo ana, a i ole, e make no au.  I ka pau ana ae o ke anaina haipule i keia la Sabati aku nei, ua aneane hiki ole ia;u ke iho mai luna mai o ka awai.  He nui loa na manawa a’u i noho iho ai lalo a hoomaha, mamua o ka hiki ana ia’u ke haalele iho ia loko o ka halepule i loaa ai ia’u he wahi ikaika.  Aole hiki ia’u ke ai i ka io pipi a lau nahelehele hoi.  Aole no hoi hiki ia’u ke hehi aku ko’u mau kapuai wawae olohelohe i ka moena lole a papahele puanuanu a koekoe hoi, a he oki loa hoi ka hoomau ana i na kapuai wawae iloko o ka wai huihui.  Ke hana au pela, o ka loaa mai la no ia i ka laau a uanii o ka wawae.  Me keia ano i hoomaka ai au e ai i na Huaale Ulaula a Dr. Williams no na Poe Nanakea.  Hookahi poho i paupau ia’u kona mau huaale i ka ai ia, a oi loa aku la ko’u pilikia.  Olelo iho la au, aole au e ai hou aku, aka, ikaika loa mai la ka’u wahine e hoomau aku no au i ka ai ana, me ka olelo ana mai, aia ma ia hana ana a’u e ikea ai ka hopena o ko’u ola, oiai hoi, ua pahu’a na hoao e ae apau.  Nolaila, hoomau aku la au i ka ai ana.  A mai ia wa mai, a he mau malama lehulehu loa hoi ia e hele nei, hookahi no o’u loaa ana i ua ma’i la, a ke ola nei au i ke ola maikai lua ole.  I kela kau makahiki holookoa aku nei, ua haiolelo au, a ua malama hoi i na halawai hoohulihuli, iloko o umi-ku-mamalima pule.  Iloko hoi oia manawa, ua ma’i ka’u wahine no ehiku pule, a nolaila, o ko’u hooluolu a hiamoe ana i ka po, ua pilikia loa.  I kekahi mau po, aole siki ia’u ke hiamoe.  Aole hoi i loaa ia’u ka hooikaika ana i ko’u mau i’o a eia wale iho nei no, i ka wa a’u i paahana ai iloko o ka mahinaai, a ua hiki ia’u ke hana.  Ua hiki ia’u ke ai i kela ame keia mea a’u e ono ae ai, a ua hiki ia’u ke auau wai huihui i kela ame keia la.  E haiolelo ana au i kela am keia.  Sabati, no ekolu manawa, a i keia wa ke manao nei au e mau aku ana no ko’u ikaika maikai no iwakalua makahiki e hoea mai ana, ina nae o ko ka Haku makemake ia.  Ua ano pahaohao no hoi au ia’u iho, a i kekahi wa, manao iho la au, aole paha i loaa mai keia ola ana ia’u mamuli o ko’u ai ana i na Huaale.

(Kakauinoaia):

REV. J. N. McCREADY,

Elkton, Mich.

            E kualia ana ne a poe kuai laau lapaau apau.

 

HAALELE I KA MOKU O KAMA NO KA MOKU O KEAWE.

            Ma ka Poalima, la 9 o July, 1897, hora 2 p.m. a oi, haalele aku la i ka home o ka mea hanohano J. W. Kalua a kau aku la maluna o ke kaa lio no Kamaalaea Bay no ke kali ana i ka “Mahimahi” (Kinau) o na kai o Hawaii, a oiai no hoi ka makanai me ka lepo e haopono mai ana mamua, a ia makou no hoi a hiki, kaalo ana no hoi ke “Kinau” a o ke kau aku la no hoi ia no Mahukona ke awa.

            He malie ka moana a ua hamau hoi na ale o Alenuihaha, a ma ka hora 7 a. m. o ka Poaono ae, nakeke ana ka heleuma i ke awa o Mahukona, e nonoho ana hoi na ohua iluna o ka oneki.  He mea kahaha i ko’u manao ka ike ana aku i keia wahi, oiai aohe wahi kamaaina nana e kuhikuhi mai, a mamuli o kaheaia ana mai o Mahukona keia, nolaila, ua liuliu ae la maua me ka maua mau lei a lele aku la no uka o ka aina.

            He awa maikai keia kahi e ku ai ka moku, he ano like me Lahaina, he maikai ka uapo e pae aku ai ka waapa, he kakaikahi no na wahi hale e ku ana, a he kuanea ka aina ke nana aku ma keia wahi, he ano like no me Kamaalaea Bay.

            Ua noho iki ma Mahukona no ke kali ana i ke kaa ahi, ua hiki mai ke kaa ahi i ka hora 8 a.m. a ma ka hora 11 a.m. haalele iho la ia Mahukona no Honoipu, kahi hoi a na kaikaina Mr. me Mrs. Napoleon e noho ana, a halawai iho la me lakou.

            He like no o Honoipu me Mahukona ke kuanea, he mau hale kakikahi no, aole mau laau maluamalu, ke awa ku moku maikai keia no Mr. Hind, he makani ka hapanui o ka manawa, a he kokoke loa o Maui ke nana mai, ua hiki no ke holoia me ka waa ke malie ka moana, a ke nana mai hoi i ka puu o Kauiki, “ua io no i ke kai me he manu la,” a hu ae la ke aloha no ke one hanau.

 

KA HEIAU O MOOKINI

 

            Ma ke ahiahi o ka la 11 o July, ua hele aku la e ike maka i ka Heiau o Mookini, ka mea hoi a na kanaka o ka wa kahiko i kukulu ai, a i lilo hoi i mea na ka poe o keia au e makaikai ai i ke kupanaha o ka lakou mau hana.

            He heiau nui keia i kukuluia me ka pohaku, ua hiolo, aka, e koe ana no kekahi mau mea e hiki ai ia oe ke mahalo aku i ka lakou hana.  Ua hoomahalo aku i ka lakou hana.  Ua hoonoho like ia na pohaku ma ka aoao mawaho aneane ekolu paha anana ke kiekie ma ke ano pii hio, aia ma ka aoao maloko he mau pa liilii i hookaawaleia me na alanui, aia ma na kihi elua he elua lua e hoopaa ai i ke kanaka ke kau ia i ka lele, a mai ke@wahi aku ina e make ke kanaka @ makemake ia i mea kupalu m@ laweia aku ai ke kanaka a @ iluna o kekahi papa pohaku @ kapuai ka loa e waiho @ ka heiau ma ka aoao @ kai.  He ku maoli @ na hana i hanai@

            Makai pono@