Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 10, 11 March 1898 — I KA LAHUI HAWAII! [ARTICLE]

I KA LAHUI HAWAII!

E o'u mau hoaloha: No na makahiki he kanaha, o na Hawaii ko'u mau hoaloha. A ua hooikaika mau hoi au e ili mai maluna o'u ko lakou hilinai. A no keia mau kumu ua manao au he hana pono na'u I keia \\'ii e hoakaka aku i kahi mau manao pokole e pili ana i ko oukou kalaiaina Aupuni. He elima makahiki i hala ae mai ka hiki ana o kekahi haawina poino maluna o Hawaii. He nui na poe i hoahewaia no na mea i hanaia, aka, aole hookahi mea i hoahewa aku i ka Lahiii Hawaii no ka poino i ili iho mluna o lakou. He makemake au e hai aku ia oukou e na Hawaii, he manaoio ko'u, ua nui ka mahalo o na mea a<pau i ka hoomanawanui me ke akahai o oukou iloko o ko oukou mau luuluu apau iloko o na makahiki i hala iho nei. Ua hoike mai onk*ou ua hfki no oukou ke htlinaiia, he Lahui. a o ke aloha aina oiaio e hiki ai ke kapaia he oiwi wiwo ole aia no iloko o ko oukou mau puuwai. Aole o'u manao e hoopuka i kekahi mea e pili ana no ke kumu 0 ka loaa ana mai o keia poino: e kamailio wale ana no wau ma ka'u mea e ike nei i keia wa, a pela hoi au e aiakai ai i ka'u mau olelo ma ke kahna a'u e manao nei he mea hiki ke hanaia me ke akahele. Eiua mea ano nui i hanaia iloko o lanuari, 1893: 1. Ua hookahuiiia ka Moiwahine mai kona Nohoalii. 2. Ua noiia akn o Amerika Huipuia e hoohui aku ia Hawaii, a ma ia hana hoi e hoopauia ai ko oukou kuokoa lahui. Ma ka hookahuliia ana o ka Moiwahine mai kona Nohoalii, ua lona mal ka ehaeha i ka lehulehu o ko oukou mau puuwai; aka, i ka wa o ka Repubalika i ikeia mai ai Aupuni 1 E, ua liio oia wale no ke Aupuni o Ha- ; waii e like tne ka Repubalika o ke Au- [ puni o Farani. I Aka, he mea hou ae no kekahi i oi aku ke koikoi ia oukou mamua o ka I loli ana mai ke Aupuni Moi a i ka Repuhalika. a oia no ka hoaoia ana e hoolilo i ko oukeni hae ponoi malalo o kek&hi hae okoa. Tna e apo mai ana o Amerika HuiI puia i ka mea i onouia aku ia Lahui, alaiia, e lilo ana ko oukou Hae Hawaii i a e kauia mai ana ka hae AmeHka ma I kona wahi, a aole e hlki ia oukou ke ! pale ae. Aka, ina hol e hoole mai ana i o Amerika Huipuia, alaila, e noonoo i oukou i ka mea pono e hana ai. A ina he mea hiki ia'u ke kokua ia oukou ma ke kukakuka ana. he mea oiioli loa no'u ka lawelawe ana no oukou. O ka mua, e lilo na Hawaii a me na ; lahui e i mau hoaloha, a e lok&hi ma ' ka hana. E hooki ka noonoo ana no

na mea i hala a e hana hoi kakou ma ka meo, fcjkj co »a poQf> o kela aiaa alt«. Lehulehu o oukou e ake nui nei • e hoihoi hoa la ka noho'ea Mot; a.ka. aoie e hikt r no ka mea, he nni loa na

i lahul e e kue mal ana la oukou. a aole }no hoi e hiki ia Ameiika Halpuii a o | kesaai Atipai;f e ae paha ke ho&o e I eoihoi hou l ke Aiipuni Moi. no ka mea v e like me ka'a i hoike niua ae nei, ua ikeia mai ka Repubaiika. Aka, ina ! e hana lokahi ka kakou mau manao, ! ua hiki no ia oukou ke malama \ ko \ oukou kuokoa. pela hoi ko oakou Hae I Ha-wai! f a Hio i lahui kuonoono a rae | ka maluhla. | He lehuiehu no na }ahui e e make- \ raake niau ana i ka Aina, aka, manao aa he oi loa aku ka nui o ka poe kue i ka Hoohui Aina, aka. o ka huina nui o keia poe aole ioa he makemake e ike hou i ke Aupuni Moi. A, ina e makemake na Hawaii e kakoo i ka Repubalika, ke ae na lahui e e hoopau i ko lakou manao hoohuiaina, a e loaa i na poe apau ka mana koho, a e lokahi, manao au ma kela ua hiki ia kakou ke hoopio i na hoopaapaa. a loaa hou ka maluhia, a e hoi mai ana no o Liiiuokalani a e noho me ka eluolu iloko o ka ihiihi e like me ke Kama Aliiwahine Kaiulani e hana nei iwaena o kona lahui ponoi. Ke hai aku nei au ia oukou me ka pololei, ina aole oukou e maliu mai ana i keia mau alakai ana, minamina au i ka-lilo aku o ko oukou kuokoa iloko o na la pokole e hiki mai ana, ina aole i keia wa koke no. He minamina loa ko'u i ke Aupun'i Moi, no ka mea. oia ke Aupuni kumu o ka aina, oiai he nui no na ewaewa

malalo o ke Aupuni Moi a ua nui hoi na wahi no ka hooponopono ana. Aka, i Ueia wa ua hala ka mana/wa no ia hooponopono ana, a o ka hana wale no i kee o ka hoomaopopo iho i ka

mea oiaio, oia hoi, ua hookahuliia ke

Aupuni "Moi. . t Nolaila, eia au imua o oukou e like me ke kauka i olelo ai: ""Manao au, hiki no ia"u ke hoola ia oe ke ae mai oe e oki aku au i ko lima." Ke olelo nei hoi au: "Hi<ki no paha ia oukou ke hoomau i ko oukou kuokoa ke haalele oukou i ke Aupuni iMoi." A ina manao oukou o ka'u mau olelo e waiho aku nei imua o oukou aole ia na olelo a oukou e hoihoi ai, ke noi a:ku nei au ia oukou e manaoio mai, oia inau olelo na ka mea no ia i pulama nui i ko oukou aloha, a aole hoi ia e hoopuka i hookahi huaolelo a hana hoi i kekahi hunahuna no ko oukou poino. Na ke Akua e hoopakele ia Hawaii. Ko oukou hoaloha oiaio, THEO. H. DAV1ES. Craigside, Honolulu, March 181, 1898. ———V-