Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 11, 18 March 1898 — KA MEA HUNA POHIHIHI [ARTICLE]

KA MEA HUNA POHIHIHI

Vnuhiia( no "K'. Ki'oha'xa P'>".• ktla o fcn I.ahKi Jfaura»i " MOKUNA XXXV. "He maka no a he maka, he alo no a he ak>"--Ke aloha ole —Ka puu wai kupaa a naueue ole —Hoike o Adelo i ka mea huna pohihihi imua o ka Haku Tereveiiana — o Alamira. O ka manao mua ioa i ulu ae iloko o Alamira ma ka \va i hoea mai al ka Haku Tereveliana, oia kona holo ana aku a puliki aku oia iaia t me ke noi ana aku iaia e kokua mai oia iaia. Aka, mamuli o ka nui o na manao kaumaha pioo iloko ona, ua hiki oie iaia ke ku ae iluna, nolaila, ua noho pu iho la no ia ilalo. O Adelo hoi, o ka mea mua loa i komo mai iloko o kona noonoo, oia kona holo ana mai ia wahi aku, aka, ua hooholo hou iho la oia i kona noonoo, e aho no ia e halawai me ka Haku Tereveliana, he alo no a he alo, he niaka nohoi a he maka. Ma ka manawa i hoea mai ai ka Haku Tereveliana a ku mai la imua o Alamira ame ka Haku Adelo, a nana mai la maluna o laua me na onohi maka pahaohao, aia hoi, pane mai la ia imua o ka Haku Adelo: "A-ha! Eia ka oe ia nei? Heaha keia a'u e ike aku nei? Ao\e ka i \oaa aku kuu palapala ia oe, oia hoi ka palapala a'u i hoouna aku ai ma o Wigby la,.ma ia palapala e papa aku ana au la oe, aole loa oe e hele hou mai i Tereveliana Pa nei, oiai au e ola ana. E keia kanaka lapuwale, pehea la oe i aa ai e hoike hou i kou mau maka imua o keia kaikamahine hala ole, mahope iho hoi o kou lima eleeie ana iaia? Ua oi loa ka pono ia'u e kau aku i hoopai maluna ou no ka hana puuwai eleele au i hana ai me ka •hilahila ole." Ia wa i hapai ae ai ua elemakule la i kona kookoo, me" ka hoopololei pu ana ae o kona kino, me kona hele« helena hoi i hele a piha pu i ka inaina. Alea. me ka makau ole ame ka wiwo ole hoi pane aku la o Adelo: "He » oiaio no, ua loaa mal kau palapala ia'u. a ke hoomanao nel no au i kau kauoha i hoike ae ai maloko oia palapala, oia hoi, aoie au e hele mai ia nei, aka, e hoomanao oe, e kuu haku, o ke kumu nui o ko'u hiki ana mai nei ia nei, oia ko'u makemake ana e haJawai me Miss Alevaro nei." "Ae; a o-keia wa nae au i*makemaka ai e halawai pu me ia, oia kona e noho >mehameha ana, aohe kokoolua? 1 A ma ko'u hoomaopopo nae i ke ano ! o kau hana, me he hea la e makemake i ana oe e lawe malu hou aku iaia» a oia hoi ke kumu o kona uwe ana ae nel, . a ina hoi aole au i hlki mai nei, ina ) o kou hana aku nei'no ia elike me kau | i hana ai i Kahi wa i haia ae nei, aole ; no i mamao loa mal keia wa aku nei." Maanei hoomaha iho la ua elemakule j nei no kekahi mau sekona a liuliu pane f hou mai la oia: ' O kdu lawe malu ana i kuu moo|4>una nei mai keia wahi aku me kuu | ike ole, ua manao au o kou iiele hou i ole ana mai ia nei, ua lawa ia nou. | Aka, o ka hoopai a'u l manao ai e kau aku maluna ou no keia hana hewa au | i hana hou mai nei. ke manao nei aii j e kau koke aku no ia hoopai maluna ( ou, a Mo la \ mea hoomanao poina ole ( nou i na la apau o kou ola ana. Nokiila, e koho oe I ka lioopai au e lawe aku ai mal a'u aku, o kuu hoopii paha 'm oe imua o ka kaawai, a i ole ia. o ko'u hahau aku paha i keia. kookoo maluna ou?" Me ka ula hoi e puai ana ma na papalina o Adefo, pane aku 1& la imua 0 ka Haku Tereveliana me ka hopoh<H» ole nohoi: "Ea, e maiama loa oe no kau mau oleio i hoopuka mai la imua o'u, oiai, i mamua o kou manao ana na hewa an 1 keia heie ana mal la o'u ia nei. he m#a pono ioa ia oe ke ike pono, aole j au i hiki mai nei maanei, aka, ma- j miill no ia o k® kanoha ana ae nei i a Misa Areralo nei—" ; Ia wa huli ae la oia a ninau aku la ia A)aair» I ka 2 ana: "Aole hlki ia oe ke hoole, aole au uau i kauoha ae nei e heie mai a ha« ( : l

lawai pu me oe ma keia wahi. Aoie i i \oa e hiki ia oe ke "hooie mai ia mea." ? "Aole loa au i kauoha aku ia oe e ! heie mai oe e halawai pu me a'u mi ' keia wahi. Aole. He keu oe a ke ka- : naka hilahUa ole. Aoie a*a i ike i kou ' hele ana mai nei, oiai au e noho ana ! maanei owau wale no. I kou hiki ana ■ mai nei, ua kamailio mai nei oe ia'u e ae aku au ia oe e mare au ia oe, a no ko'u hoole ana aku nei ia oe, | oia kou wa i olelo mai nei ia'u, e lawe malu oe ia'u mai Tereveliana Pa aku nei, i kou wa i hele mai nei e hopu ia'u oia ko'u wa i uwe'ae nei." No keia mau olelo a Alamira, ua nana aku la o Adelo maluna ona me na maka i hele a piha i ka huhu. I keia wa hoi i kuea pono ae ai ke poo o ka Haku Tereveliana a oni pono me ka naue ole, hele mai la ia me kona kookoo i hoala pono ia ae a kau pono maluna o kona poo, me ka makaukau loa e hoomoe mai maluna o Adelo, aka, oia ka wa a ua Adelo nei i pane aku ai imua o ka haku Tereveliana: u Ua oki. He mea ano nui kau e hoike aku ana ia oe. E hoike aku ana au ia oe i kekahi mea huna pohihihi loa; a oia hoi ka mea &ana e hoanoe ae i kou noonoo." He mea oiaio, ua kaohi iho la ka i Haku Tereveliana i kona inaina, a hoihoi iho la i kona kookoo ilalo. A pane aku la o Adelo: "0 keia mau mea apau a.u e ike nei, ame ke kumu i ano e ai oe nou nel, aia no ia maluna o ke poo o Alamira j nei. No na wa he uui i hala ae nei,' ua hoao au me ka ikaika e hana i na hana apau e nalowale ai ka mea huna ana i hunakele loa ai mai a oe mai, i mamuli hoi o ko'u lilo ana i hoaaloha i oiaio īoa nona, eia nae, aole oia i ae mai ia mea. Ae; he mea huna ka ia nei, a he mea pono hoi ia oe ke lohe ia mea huna. I kela wa i pane ae ai o Alamira me ke pihoihoi nui, ma ka olelo ana: E kuu haku, e Adelo, e aloha mai oe ia'u." Alaila, huli ae la ua haku Adelo nel a olelo aku la ia Alamira: rehea la, e ae mai ana anei oe i ko'u manao, oia hoi, e mare mai oe ia'u, a owau kaw kane?" "Aole! Aole au e ae aku i kou manao e Adelo, Aole loa au e lilo i wahina nau. Aole! Aole!" Ua hoopiha loa ia hoi ka noonoo o ka Haku Tereveliana me ke pahaohao nui no keia mea ana e ike aku nei imua ponoi o kona alo a no ia mea ninau aku la ia: "Heaha ke ano o keia mea a'u e ike aku nei?" "Eia ke ano e kuu haku"—alaila, huli ae la ua Adelo nei a ninau ae la j ia Alamira—"Pehea la, ke hai nei au i ! na mea apau i ka Haku Tere\-eliana— ! ame kahi leo hawanawana pane mai la ia imua o Alamira: "Aole anei ou | aloha i kou makuakane? Aole anei | hor oe, e ae mai e lilo oe i wahme na'u, a pela hoi e pakele ai kou makuakane?" I l a ulu mai la hoi na noonoo ano e ana he nui iloko o Alamira ia wa. Ala mai ia iloko ona ke aloha o kona luaui makūakane a pela hoi me kona makuahine ame kona mau .kaikunane. Ike iho la ia, o kona ae ana aku i ka manao o Adelo oia ka mea e pau ae ai ka pilikia o kona mau makua, aka, aia nae ka manao paa iloko ona kahi i punohu ai me ka ikaika nui, a ma ia *a hookahi nohoi, ala pu mai la kona mau manao aloha ana no ka haku opio . Roseveua, a no ia mea, pane aku la la: Aole hiki ia'u ke hoopakele i o'u mau makua. Aole loa au e mare ia oe." Aole i kaua mai ka piha ukiuki o ka Haku Adelo ia wa, a tna ka manawa : hoi a ka Haku Tereveliana i ninau aku ai ia Adelo no ke ano o kana mea e kamailio hawanawana aku ia Ala* mira, ua pane mai la ua Adelo uei: "E hoike aku ana au imua ou i ka mea huna a'u i hai mua aku nei ia oe. I keia hora a'u ame oe e kamailio nei, ke ola nei no kela keiki limakoko au, oia hoi, o Geo(ere." I keia wa i uwe ae ai o Aiamira, a o ka Haku Tereveliana hoi keia hina aku la ia i hope a kalele aku ta i kekahl kumulaau e ku pono ana m&hope ona, me haka pono ana mai o kona mau ,maka ia Alamira, a pane mai la: "Ke ola nei no o Geofere. He mea 'oiaio anei ia?" f "E Aluniia," walii a ua A4eio nei i

hnii ae ai a pane aku la imua o Aiamiia, "aole no i hala ka inanawa pono ] n|>u e hoike mai ai i kou manao. i mea | hoi e pakeie ai kou mau makua. No- ] laila, e mare ana anei oe ia'u?" j Me na v;a.isaaka hoi e hiolo ana ma' | na papalina o Alamira, ua hoike mai la ' ! oia i kana pane. mamuii o ka luliluli ! ana ae o kona poo. | I nei wa i hoike mai ai o Adelo i na I \ mea apau e pili ana ia Geofere a ua | hoomaka mai la oia i ka olelo ana penei: "Eia no o Geofere ke oia nei i keia wa maloko nei o Enelani. 0 kela palap&la i loaa mai ai ia kaua no kona make ana ma Berazila, aole he oiaio. He hana akamai ia i hanaia e ia. Ua hoi hou mai no oia no Ladana nei, oia hoi, no Enelani nei, a eia oia ke noho wi ma ke ano huna. malalo o kekahi inoa kapakapa, a ke kali nei oia o kou make ae, a oia no kona wa e komo mai ai iloko o ka waiwai, a lawe ae hoi maluna ona i ka inoa alii o ka ohana alii o Tereveliana." "Pehea? Eia oia ke ola nei ma Enelani nei i keia la? Ke ola nei no oia ma kahi kokoke loa ia'u iloko o keia mau makahiki he nui me ko'u ike ole. ( He mea kupanaha keia." "Ae; ke ola nei oia ma Enelani nei. A ke noho nei oia elike me kekah! nanana e moe malie ana ma kona home punawelewele, e kali ana o ka loaa o ka Wa e lele mai ai oia a popoi maluna o ka waiwai o ka ohana Tereveliana. Ae; ke kali nei oia o kou make ae a kena manawa ia e komo mai ai iloko 0 ka waiwai." Ua lilo keia mau olelo apau a Adelo 1 pane aku ai imua o ka Haku Terei mea e hoaa nul loa ia ai kona inaina. A me ka hulili enaena ana 0 ka inaina maloko o kona mau onohi maka, ninau mai la ia me ka leo piha ika'huhu; "Auhea la ia? Eia anei oia ma keia wa-hi kokoke mai nei?" "Aole. Aia no ia i Ladana kahi i noho ai me ka hanohano nui. I kona wahi aku nei au e ike ai iaia e noho ana me he alii nui la no ka aina nei. He home nani kona, a ua lako nohoi I na mea maikai apau o kela ame kela •Kno. Ua ike mai nohoi oia ia'u, a ua ike aku nohoi au iaia, oiai nae he aahu iino e kona ia wa, a he nanaina ano e nohoi. 0 kana mau hunai ana iaia iho me kona manao ana paha he mea ia nona e ike ole ia aku ai e a'u, ua lilo 1 mea ole loa i ko'u mau maka hiaa a hiki ole hoi ke hoopuhili ia e kana mau hana hoanoe. Ma ko maua j wa i kamailio ai, ua ninau mai oia ia u no kou ola me ka ninau pu ana mai nohoi ia'u, no ko'u manao no ka leihi o kou mau la e ola ai." Ua hapai ae la ka 'Haku Tereveliana i kona mau lima me ka piha pihoihoi £ui 3 Paa ae la i kona umauma, oiai hoi kona mau ano apau i hoike mai ai i ke ano e. Hoomau aku la nohoi ua Adelo nei i ke kamailio ana imua o ka Haku Teiwliana: "Ua mareia o Geofere i ka wahine, a ua nunui kana mau keiki. Nolaila, iea oe e hoouna aku ana iaia e hoopaaia iloko o ka hale paahao, aole to ia he mea e hoonele ia ai kana mau keiki i ka waiwai o ka ohana alii o Tereveliana. Aka, ua 6i nae kona maalea ame ke akamai mamua o ko kaua, aole paha e hiki ana ia oe ke hookau aku i ko'u inaina maluna ou me kou hookui ole ia ana me kekahl P-ohaku e kuia ai kou mau kapuai, a ke ele au e kiriiihewa ua hiki loa ia'u ke hal aku ia oe i ka hana maalea loa ££a i hana ai." ' "Heaha la ia hana akamai ana l hana ai?" i ninau mai ai ka Haku l^^eliana. 1 kela wa i hull ae al ua Ade!o nel a nana ae la ia Alamira, me he mea ia e koi aku ana iala e ae mai oia e lilo ja i wahine nana, a no ko Alamira oie ana aku iaia, pane aku la iaHe kaikamahine kana. He wahl kaikamahine u'i a naauao nohol. A manao o Geofere mamuli o ke kokua *** a keia wahi kaikamahine e puhliiia ai kou mau manao inaina apau nena.'» (Aole i pau.) -4 ra hooka'ulua iki ia ka makou mooleK» Ahaolelo a puka aku ma ko makea pepa o keia pule ae.