Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HE KANAWAI E PILI ANA I NA AHA NIELE O NA KORONERO; F.

 

HOOLOLI ANA I KA PAUKU 2 O KA MOKUNA 60 O KE KANAWAI KARAIMA; A E HOOPAU LOA ANA I NA PAUKU 318 A HIKI @ KA PAUKU 330 O KE KANAWAI KIVILA.

 

E HOOLOLOIA E KA AHAOLELO O KA REPUBALIKA O HAWAII:

 

PAUKU 1. O KA PANKU 2 O KA MOKUNA 40 O KE KANAWAI KARAIMA. MA KEIA KE HOOLOLIIA NEI, A E HELUHELUAI PENEI:

           

“ PAUKU 2. AIA A LOHE KEKAHI KORONERO. I KA MAKE ANA O KEKAHI KANAKA MALOKO O KONA APANA. I KUHIIA UA MAKE NO KA AI ANA I KA AI MAKE, A NO KA PEPEHIIA PAHA, A ME KE ANO PONO OLE E AE, ALAILA, E HOOPUKA KOKE OIA I KA PALAPALA KENA. NO NA KANAKA MAIKAI EONO O KA APANA KAHI I WAIHO AI KE KUPAPAU. E HELE MAI LAKON IMMA ONA MA KAHI A I KA MANAWA I HOAKAKAIA MALOKO A PALAPALA KENA, E NIELE AKU ME KA IKE MAKA I KE KUPAPAU, NO KA MANAWA HEA A ME KE KUMU I MAKE AI O KE KANAKA.

 

MA NA ANO O NA MAKE EMOOLE A PAU E NIELE PONO AKU HOI KE KORONERO I KE KUMU, A MAMULI O KONA NOONOO MAIKAI ANA, E KAUOHA OIA E MALAMAIA KEKAHI AHA KORONERO, INA AOLE A LAWA I KONA MANAO HE MAU KUMU HOOHUOI KEKAHI E PILI ANA IA MAKE.

 

@ NA KANAKA A PAU I KIKOOIA E NOHO I MAU JURE KORONERO E UKUIA NO LAKOU HE ELUA DALA NO KA LA NO KELA A ME KEIA LA I HANA MAOLI IA. A INA I HELE OLE MAI KEKAHI KANAKA I KIKOOIA PELA, ME KE KUMU KUPONO OLE NO KONA HELE OLE MAI, E HIKI NO I KE KORONERO KE HOOUKU IAIA I NA DALA HE UMI, A E HIKI NO I KE KORONERO E HAAWI I KEKAHI MAKAI I PALAPALA KANOHA IAIA E OHI WAIWAI NO IA DALA.”

           

PAUKU 2. O NA PAUKU 318 A HIKI AKU A E HUI ANA I KA PAUKU 330 O KE KANAWAI KIVILA, MA KEIA KE HOOPAU LOA IA NEI.

 

PAUKU 3. E LILO NO KEI I KANAWAI MAI A MAHOPE AKU O KA LA O KONA HOOLAHAIA ANA.

 

APONOIA I KEIA LA 28 MARAKI, M. H. 1898

 

SANFORD B DOLE.

           

PERESIDENA O KA REPUBALIKA O HAWAII.

KANAWAI 10

 

HE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA NO KE KAPAE ANA I KA HOOPAI MA KEKAHI MAU HIHIA.

           

E HOOHOLOIA E KA AHAOLELO O KA REPUBALIKA O HAWAII:

 

PAUKU 1. UA HIKI NO I KA LUNAKANAWAI O KEKAHI AHA KAKAU A I OLE IA LUNAKANAWAI APANA MA KE NOI O KA LOIO KUHINA, A I OLE IA E KONA HOPE, A I OLE IA E KEKAHI LUNA NANA I HOOPII I HOOKOHU PONO IA, E KAPAE I KA HOOPAI ANA I KEKAHI ,MEA I HOAHEWAIA NO KEKAHI KARAIMA A I OLE IA MIKAMINA PAHA IMUA O KA AHA I NOHO HOOMALUIA E IA LUNAKANAWAI NO KEKAHI MANAWA AOLE E OI MAMUA O UMIKUMAMAKOLU MALAMA MAI KA LA I HOAHEWAIA AI IA MEA.

 

PAUKU 2. I KELA A ME KEIA MANAWA MALOKO O UMIKUMAMAKOLU MALAMA MAHOPE IHO O KA HOAHEWAIA ANA O KEKAHI MEA I KAPAEIA KE KAU ANA I KA HOOPAI, NA KA AHA A LUNAKANAWAI PAHA IAIA KA MANA MA IA HIHIA MA KE NOI ANA O KA LOIO KUHINA, A I OLE IA O KONA HOPE, A I OLE IA KEKAHI LUNA E AE I HOOMANA PONO IA, E HOOPUKA I PALAPALA KII. INA E HELE OLE AE KA MEA I KIIA PELA IMUA O KA LUNAKANAWAI A I OLE IA KA AHA PAHA, E HOOPUKA NO KA AHA A I OLE IA KA LUNAKANWAI I PALAPALA HOPU NO UA MEA LA.

 

I KA MANAWE E HELE AI A I OLE IA E LAWEIA AI UA MEA LA IMUA O KA AHA E LIKE ME KA MEA I KAUOHAIA MA KA PALAPALA KII A I OLEIA MA KA PALAPALA HOPU, E KAU AKU NO KA AHA A I OLEIA KA LUNAKANAWAI I KA HOOPAI E LIKE ME KE KANAWAI. MA IA MANAWA NO E HOOPAAIA UA HOOPAI ANA LA MA KA MOOLELO A HOIKEIA AKU I KA ILAMAKU A I OLE IA I KONA HOPE MA KE KAUOHA E HOOPAAHAO A HOOPAI E AE PAHA E LIKE ME KA MEA I HANAIA.

 

INA MA KEKAHI HIHIA I KAPAEIA AI KA HOOPAI E LIKE ME NA MEA I HOAKAKAIA MA KEIA KANAWAI, AOLE I KAUIA KA HOOPAI ILOKO O UMIKUMAMAKOLU MALAMA MAI KA LA I HOAHEWAIA AI, AOLE NO E KAUIA KA HOOPAI MA IA HOPE IHO MALUNA O KA MEN I HOAHEWAIA NO IA  HOAHEWAIA ANA.

 

PAUKU 3. NO NA HAUA O KEIA KANAWAI E MANAOIA KA ILAMUKU, KONA HOPE, KEKAHI MAKAI NUI, A I OLE IA HOPE MAKAI NUI HE MAU LUNA NANA E HOOPII I HOONO PONO IA.

 

APONOIA I KEIA LA 28 O MARAKI, M. H. 1898.

 

SANFORD B DOLE.

PERESIDENA O KA REPUBALIKA O HAWAII.

 

UA HOO’AHAIA MALOKO O KA NUPEPA “STAR” O KA POAONO O KELA PULE AKU NEI, KA PALAPALA A MR. . W. WILIKOKI (KA ITALIA HAWAII) E HAAWI ANA IAIA IHO I KA OHANA KAUA O AMERIKA, INA E ULU MAI ANA KE KAUA MAWAENA OIA AUPUNI AME SEPANIA. UA MAKAUKAU LOS OLA E KAUA NO KA AINA HANAU O KONA LUAUI MAKUAKANE.

 

OIAI I HOLO AKU AI KEKAHI O NA KAA HIILI O KE ALAHAO E PAUMA LIMA IA ANA MAI WAIANAE AKU NO KA LAE O KAENA, A HIKI I KA HOOKOKOKE ANA O UA WAHI KAA LA I KE ONE KANI O MAKUA, UA HAULE AKU LA KEKAHI LIMAHANA E KAU ANA ILUNA O UA WAHI KAA NEI A ONI ANA ILUNA O KE ALAHAO MAMUA PONO O KAHI A UA WAHI KAS NEI E HOLO AKU ANA. UA A’E NA HUILA O KE KAA MALUNA O KA MEA I HAULE UA LOAA OIA I KA POINO. O WM. N. LYDICK K ALNOS O KEIA MEA POINO. UA LAWE LOA LA MAI OIA NO HONOLULU NEL.

 

GENERAL GOMEZ, CUBA’S GREAT SOLDIER.

MAXIMO GOMEZ’S TIGHT FOR CUBAN INDEPENDENCE IS NOW THREE YEARS OLD, AND THE GALLANT OLD SOLDIER IS ABLY HOLDING HIS OWN. THE ABOVE CUT IS FROM A RECENT PHOTO TAKEN FOR THE NEW YORK WORLD.

           

O KE KII KEIA O KENERALA GOMEZA O CUBA. O KEKAHI KEIA O NA KOA KAULANA LOA O KEIA KUNETURIA E NEE NEI. KA EKOLU KEIA O NA MAKAHIKI O KONA PAIO ANA NO KE KUOKOA O CUBA.

 

KULA SABATI.

HAAWINA IV-APERILA 24.

KO IESU OLELO AO I KA HUIKALA, MATAIO

18:21-35

 

21. ALAILA, HELE AKU LA O PETERO IO NA LA, I AKU LA, E KA HAKU, EHIA NA HANA HEWA ANA MAI A KO’U HOAHANAU IA’U, A KALA AKU AU IA IA? OHIKU ANEI?

22. OLELO MAI LA O IESU IA IA, KE I AKU NEI AU IA OE, AOLE EHIKU WALE NO; AKA HE KANAHIKU HIKU.

23. NO IA MEA, UA LIKE KE AUPUNI O KA LANI ME KEKAHI ALII, KA I MANAO IHO E OLELO HOAKAKA ME KANA POE KAUWA NO KA LAKOU AIE ANA.

24. I KA HOOMAKA ANA E HOAKAKA AI, UA KAIIA MAI KEKAHI MEA AIE IO NA LA, HE UMI TAUSANI NA TALENA KANA I AIE AL.

25. AOLE HOI ANA MEA E UKU AKU AI; KAUOHA AKU LA KONA HAKU E KUAI LILO IA’KU OIA ME KANA WAHINE, A ME KANA MAU KEIKI, A ME KANA MEA A PAU IOA, I LOAA’I KA UKU.

26. MOE IHO LA UA KAUWA LA, HOOMAIKAI AKU LA IA IA , I AKU LA, E KA HAKU, E AHONUI MAI OE IA’U, A E UKU AKU AU IA OE IA MEA A PAU LOA.

27. ALOHA MAI IA KA HAKU I UA KAUWA LA, KUU MAI LA IA IA, A KALA MAI LA KANA AIE.

28. HELE AKU LA UA KAUWA LA IWAHO A HALAWAI ME KEKAHI HOAKAUWA ONA, I AIE MAI I KANA I HOOKAHI HANERI DENARI, LALAU AKU LA IA IA, A UMI IHO LA I KONA A-I, I AKU LA, E UKU MAI OE IA’U I KAU MEA I AIE.

29. MOE IHO LA KONA HOAKAUWA MA KONA WAWAE, NOI MAI LA IA IA, I MAI LA, E AHONUI MAI OE IA’U, A E UKU AKU AU IA OE IA MEA A PAU LOA.

30. AOLE IA I AE AKU; AKA, HELE AKU LA IA, A HOOLEI AKU LA IA IA ILOKO O KA HALEPAAHAO, A PAU LOA KA AIE I KA UKUIA.

31. A IKE AE LA KONA MAU HOAKAUWA I KA MEA ANA I HANA’I, MINAMINA LOA IHO LA LAKOU; A HELE LADOU, HAI AKU LA I KO LAKOU HAKA I NA MEA A PAU I HANAIA.

32. ALAILA, KAHEA AKU LA ‘KONA HAKU IA IA, I AKU LA, E KE KAUWA INO, UA KALA AKU NO AU I KAU AIE A PAU, I KOU NOI ANA MAI IA’U;

33. AOLE ANEI I PONO NOU KE ALOHA AKU I KOU HOAKAUWA, ME A’U I ALOHA AKU AI IA OE?

34. HUHU AKU LA KONA HAKU, A HAAWI AKU LA IA IA I KA POE KIAI HALEPAAHAO, A PAU LOA AE LA KANA AIE I KA UKUIA.

35. PELA HOI I KO’U MAKUA I KA LANI E HANA AKU AI IA OUKOU, INA AOLE OUKOU A PAU E KALA AKU ME KO OUKOU NAAU I NA HALA O KO OUKOU POE HOAHANAU.

PAUKU GULA. LUKA 6:37. E KALA AKU, A E KALAIA MAI OUKOU.

MANAO NUI. E PONO KE NOONOO I KO KAKOU KALA ANA I KA HALA, HE HOAILONA IA O KO KE AKUA MAKAUKAU E KALAHALA AI IA KAKOU.

OLELO HOAKAKA. MA NA LA HOPE LOA O KO IESU OIHANA, UA PINEPINE KONA MAU OIELO AO NO KA PONO O KONA MAU HAUMANA. PINEPINE KONA KAMAILIO ANA I KA HUIKALA. NO KA LEHULEHU, TIA MAHALO NUI IA KA HOOINO AKU ELIKE ME KA HANA IA MAI, E PONO KE HULI ANA I KE KALAHALA.

21. HELE,-UA KAMAILIO E O IESU E PILI ANA I NA MEA HOOHIHIA, NA HEWA E POINO AI O HAI. IA WA NA NINAU O PETERO IA IESU E PILI ANA I KA PINEPINE ANA O KA HUIKALA, INA NUI LOA PAHA NA HANA HEWA O HAI I POINO AI. EHIKU,-INA PAHA UA HOOPUNIPUNI OE I KA WA HOOKAHI I KEKABI MEA HEWA, HE ULIA POINO KEIA IA OE. INA PAHA UA HOOPUNI-PUNI IA OE PELUA PELA, UA NAAUPO OE. PELA KA OLELO AKAMAI O NA KUMU AO O KEIA WA. PENEI, KA OLEIO AO O NA RABI IUDAIO, “E KALA I KA HEWA MUA; E KALA I KA HEWA ELUA: E HOOOPAI I KA HEWA EKOLU.” IOBA 23:27. 22. KA,-77 PAHA, 490 PAHA: AOLE MOAKAKA KA HELUNA MAOLI: AKA NAE HE HELUNA HOOHALIKE WALE NO, ME KA MANAO AOLE I KAUPALENAIA KA HUIKALA E KA PAPA HOONUI HELU. UA PILI KEIA HANA I NA KANAWAI HOOMALU O KA PONO, AOLE NO LAKOU HE MAU PALENA MAMULI O KA MEA KAUPAONA I NA WAIWAI. OI AKU KA PONO MAMUA AE O KEKAHI MEA ANA. 23. LIKE,-UA AOIA NA HAUMANA MA KEKAHI OLELO NANE, HE OLELO HOOHALIKE. AIE,-UA HOOHALIKEIA KO KAKOU MAU HEWA ME NA AIE. MA NA AINA HIKINA UA MAA MAU KEIA MAU AIE. HE PILIKIA NUI MA IAPANA, KA AIE NUI O NA LEHULEHU, O KEKAHI I KEKAHI. HE PILIKIA MAOLI MA KEIA PAE AINA O HAWAII NEI NO KA MANAO NAAUPO O NA KAMAAINA. E MORAKI AKU I KO LAKOU MAU APANA AINA. LIKE OLE KA HEWA ME KA AIE, OIAI UA PAU KA AIE ME KA MANAO OLE PAHA O KA MEA AIE: AOLE NAE I PAU KA HEWA KE OLE KA MIHI O KA MEA HEWA. 24. KAIIA,-AOLE HE@E WALE KEIA, A MOAKAKA KA NUI LOA O KONA AIE. TALENA,-NONA KE ANO WAIWAI 2,000 MAU DALA; UA LIKE KA NUI O KONA AIE ME $20,000,000. HIKI OLE IA IA KE HOOKAA AKU. UA HOOMAKAUKAU O DAVIDA I MAU TALENA 3,000 NO KA LAUKINI; KONA MAU ALII 5,000, 1 OIHANAALII 29:4-7. KAUI,-UA MAA MAU MA NA AINA HIKINA NA HANA O IA ANO, KE KAUI ANA’KU I NA WAIWAI A PAU LOA, A ME NA KINA NO HOI A NA MEA AIE, ME KO LAKOU MAU MEA PILIKOKO, OIHANAKAHUNA 25:39-41. 26. UKU,- HE OLELO EPA KEIA O KA MEA AIE ME KA MANAOLANA E HOOPANEE AE I KA WA HOOPAI. O A PAU KOKE KA AIE, E LIKE ME KE KOMO ANA I KA AIE, UA LIKE ME KA HOOKOMO ANA I KA AI ILOLO O KA NIPUU; A OI AKU KA PUUA MAMULIO KA NUI O KA UILANI. 27. KUA,-A PAU KOKE KA AIE,E LIKE ME KA OKI ANA I KE KAULA O KE PAHELE. O KEIA KA HANA HOOKAHI E PAHELE AT. 28. UMI,-OIAI UA PALEKANA HONUA OIA, UA PUNIKOKO OIA MA KE KOIKOI ANA I KEKAHI HOA MA KA PILIKIA ANO LIKE E HOOPAU KOKE AI I KEKAHI AIE UUKU, HE MAU MILIONA O KONA AIE PONOI A KONA ALII I HOOKUU WALE AI. DENARI,- HE MONI DALA, NONA KE ANO WAIWAI E LIKE ME 16 MAU KENETA. 29. NOI,-LIKE A LIKE KEIA NOI IA IA, ME KONA NOI IMUA O KONA ALII. UKU,-HE MEA HIKI PAHA KEIA OLELO MUA,NO KA MEA HE UKU HANA KEIA NO NA MAHINA EKOLU IA WA O KA POE PAAUA. 30. AOLE,-O KA MEA HEWA NUI LOA, OIA HOI KA MEA UAHOA LOA MA KA HOOPII ANA IA HAI. 31. HOA,-ME KE ALOHA INO I KE KAUWA I HOOKAUMAHA IA A HOOHIAIA. 33. ALOHA,-UA PAOA KE ALOHA KE OLE KA HOONUI ANA I NA MANAO ANO LIKE. 34. KIAI,-HE POE HOOPAKAAWILI LAKOU I MEA E HULI AI A LOAA NA WAIWAI A KA POE AIE I HUNAKELEAI; E LIKE ME KA LI ANA, KE KOALA ANA, KA OKIOKI ANA, KA UUMI ANA, A PELA-KU. 35. PELA,-OIAI AOLE INO KONA HUHU; AOLE I MAHALOIA KE AKUA KE OLE KONA INAINA AKU I KA HEWA, KONA HOOPAILUA ANA I KA WAHAHEE, KONA UWE ANA I NA INO, KONA PAIO ANA’KU I KE ALUNU. NAAU,-AIA MALOKO  KO KE AKUA MAU ILAMUKU, KA OULI, KA HAILI, KA HILAHILA, KA UKIUKI.

I. KO KE AKUA HOOKUU ANA, 21-27. HEAHA KA NINAU A PETERO IA IESU? HEAHA KONA MANAO, UA PAHAPAHA OIA NO KA NUI O KONA ALOHA KALAHALA, UA KANALUA PAHA OIA E PILI ANA I KE KOIKOI O KEIA HUIKALA? HEAHA KO IESU OLELO PANE? HEAHA KONA MANAO, HE PALENA OLE I KA HUIKALA, A I OLE PAHA HE PONO OLE KE ANA I KA NUI O KE ALOHA MAMULI O KE ANO O KA INO? HEAHA KA OLELO NANE A IESU I HOOPUKA AI? OWAI KE ALII? OWAI KE KAUWA? OWAI NA HOA KAUWA? HEAHA KA HANA A KE ALII? HEAHA KA AIE O KEKAHI KAUWA? PEHEA I PAU AE LA KEIA AIE NUI? INA PAHA UA HUHU NA HAUMANA E AE I KO PETERO ELEU, NA KUPONO ANEI KONA HOOMAU ANA I KONA ALOHA AKU IA LAKOU? @A NOI AKU ANEI KA PULE A KA HAKU I KE AKUA E HUIKALA IA KAKOU MA KE ANUU KULIKE ME KO KAKOU KALA ANA I KA HALA? OWAI KA MEA MUA E IMI AI I KA HUIKALA KA MEA HOINO AKU, PAHA, KA MEA I HOINOIA MAI PAHA? UA KUPONO ANEI KE KOO I KA MEA HEWA? HE KOA KARISTIANO ANEI E UWE OLE I NA HOOMAINOINO O HAI?

II. KO KE KANUKA HOOPAAKAO ANA. 28-30. HEAHA KA HANA A KE KAUWA AIE I HANA’I? EHIA MAU DENARI KA AIE O KONA PAALALO? HEAHA KA HANA ANO LIKE ME KO KE KAUWA PUIKAIKA? PEHEA NA HOINO O KO KAKOU MAU HOE I HOO-KUKUIA ME KO KAKOU MAU HEWA AKU I KE AKUA? OWAI NA LUNA HANA HAUMALEHO LOA, NA MALIHINI PAHA, NA HOALAHUI PAHA? OI AKU ANEI KA MAIKAI O KA MEA KOIKOI I KONA MAU PONO, A I OLE PAHA KA MEA MALAMA MAU I NA PONO O HAI? E PONO ANEI KE ANA I MAU LOAA ME KEKAHI MEA KAUPAONA, A ME NA LILO ME KEKAHI MEA KAUPAONA ANO E? UA HIKI ANEI IA OE KE HOAPONO I KE KAUWA MENEMENE OLE NO KE ANO MOLOWA, KAEA, NAH@I, OIAI AO KONA AIE NO KONA HOOUHAUHA WALE PAHA?

III. KE KOIKOI O KA HUIKALAIA ANA, 31-35. IA WAI UA OLELOIA KA HANA INO O KE KAUWA LOKOINO? HEAHA KA HANA A KANA ALII? HEAHA KA HANA I PONO AL UA KAUWA ‘LA? HEAHA KA HANA I PONO AI UA KAUWA ‘IAHA KA O KEIA OLELO NANE? HEAAHA KA OLELO AO? HEAHA KA HEWA O KE KAUWA INO, KONA HOIKE OLE ANA’KU I KE ALOHA I LOAA MAI AI IA IA, A I OLE PAHA KONA HOIKE OLE ANA’KU I KE ALOHA ANA I NOI MAI AI? UA HOIKEIA ANEI MA KEIA OLELO NANE KO KE AKUA HUIKALA WALE ANA I NA MEA HEWA MAU? KONA HOOKUA WALE ANA I KA POE MIHI OLE?

MANAO PILI. 1. HEAHA KOU LOINA, KO KEIA AO, “E HANA AKU E LIKE ME KA HANA I HANAIA MAI;” A I OLE PAHA KO KA BAIBALS, “E KALA AKU E LIKE ME KOU MANAOLANA E KALAIA MAI?” 2. OWAI KOU ALII IMUA O KONA ALO KOU KULANA I HAKILO MAU IA? 3. EHIA KA NUI O KOU AIE I KE AKUA? 4. HIKI ANEI IA OE KA HOOKAA PIHA AKU I KOU AIE I KE AKUA? 5. PEHEA E PAU AI KA UKU NO KOU MAU HEWA?

 

KELA PALAPALA HOOPII

(MAI KA AOAO EKAHI MAI.)

O KONA HOI KA INOA MUA LOA, OIA KA HELU 1, MA KA AOAO 130 O KA PALAPALA HOOPII A NA KANE. O NA HOONOHONOHO HUAHELU ANA O NA INOA MA NA AOAO 130. 131 AME 132 O KA PALAPALA A NA KANE, AIA NO MA KONA LIMA KAKAU. O NA AOAO O KA PALAPALA HOOPII AME NA HELU O NA INOA O KA POE HOOPII. MA KA AOAO O NA KANE, I IKEIA AOLE IA HE MAU INOA I KAKAULA E KA POE MAOLI NO LAKOU IA MAU INOA, UA HOIKEIA MA KA PAPA. HOIKE 4, A O KO NA WAHINE HOI, AIA MA KA PAPA HOIKE 5 I HOOPILI PU IA ME KEIA.

NU HOU

MR. LUNAHOOPONOPONO O KE KUOKOA, ALOHA OE:-E OLUOLU MAI OE E HOOKOMO IHO MA KAHI KAAWALE O KAU PEPA I NEI MEA HOU U KUILEI NEI, OIA KEIA:

MA KA LA 30 O MARAKI IHO NEI UA HIPUU IA AE O J. K. KEALOHA, KUMUKULA O WAIPIO, ME MISS A. K. KELIIPULEOLE, O KUILEI, HONOKAA, E REV. C. M. KAMAKAWAIWOOLE MA KAHI NOHO O KA WAHINE. NUI KA POE I HIKI MAI A UA AI A UA INU WAIMOMO O KUKUIHAELE, A HOI ME KA PIHA O KA LUA O KA INAINA; A UA HIKI PU MAI HE ELUA HUI HIMENI O WAIPIO NO LAUA KEIA MAU INOA, “THE STAR” AME “WAIANUHEA GLEE CLUB,” A NA LAUA I HOONANEA KA AI ANA A MA KEONIMANA AME NA LEDE MAKA ONAONA I HIKI MAI. EIA NA KEONIMANA AME NA LEDE: CHASE. WILLIAMS, MEDEIROS, BIDDLE, MR. AME MRS. ESTEP, MR. AME MRS. T. K. PIPI, D. KAULA, MR. AME MRS. JOHN ALIKA, MRS. W.H.RICHARD, EMMA RIKARD, ANNIE RICKARD, MRS. CLINTON. MRS. J. KANAKAOLUNA, JENNIE SAFFERY O LAHAINA, MRS. EDDIE, MRS. THOMAS. MRS. CHAS. HITCHCOCK, MRS. J. KAIULA, MRS. K. ISHIBASHI, MRS. KALALA TOKO. MRS. ONAKEA, MISS KE-PA, MISS R. SIMPSON, L. KEAWE AME 200 POE E AE. I KA PO ANA IHO UA MALAMA IA HE ANAINA HULAHULA AME KA HULA HAWAII, A I KA PAU ANA UA MALAMA IA HE PAPAAINA MAMA NO KA LUHI O NA KINO I KE KAPALULU. KE KA’UKA’U NEI KOU MEA KAKAN E LOAA ANA KA POMAIKAI I NA MEA MARE O KUILEI.

ME KA MAHALO I NA KEKI HOONOHO HUA METALA O KE KILOHANA POOKELA A KA LAHUI.

H. N. BAKER.

HONOKAA, APRIL 2 1898.

 

HE MEA PONO I KELA  AME KELA OHANA KE LOAA ONA LAAU LAPAAU MAMA NO NA MA’L O KA OPU. I LAAU LAPAAU PUHILI OLE NO KA “MOKU INO LOS O KA LEPO” (DIARHEA) NAHU, UMIL, KOLERA AME NA MA’L APAU O KA OPU, AOLE HE LAAU LAPAAU OI AKU O KA MAIKAL ELIKE ME KA PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (PAIN KILLER). UA LAWELAWEIA KELA LAAU NO NA MAKAHIKI HE KANALIMA, A KE HANA MAU IA NEI L KELA AME KELA IA, MA NA AINA APAU O KA HONUA NEI. O KA HUI KAUI LAAU LAPEAU O HOLLISTER, LA AGUNA.

HOOLAHA KUMAU.

OLA NAWALIWALI

MAMULI O KE

KOKOINO

E HELUHELU IHO I KA MEA I HANAIS’E KA AYER LAAU SARASAPARILA NO KA REV. Z. P. WILDS. HE MISLONARI KAMAAINA LOA MALOKO O KE KULANAKAUHALE O @@@@@ A HOAHANAU NOHOI O LUNA@@NAWAL WILDS I MAKE, HE KANAKA KAUIA@@@

“NO NA MAKAHIKI LEHULE@@ HE LAUHI AU NA KA MA’I PA-PALAHU AME NA MA’I AAI E AE, I PUKA NOLOKO MAI O KE KOKO INO. ONO OLE MAI LA KA’U AL, A NAWALI WALI MAI KO’U NUI KINO APAU. MAMULI O KO’U IKE ANA I KE OLA ANA O KEKAHI POE E AE NO KO LAKOU INU ANA I KA LAAU SARASSPARILA A AYER, NA HOOMAKA IHO LA AU E INU I UA LAAU LA. A UA

ONO AE LA KA’U AI

MAI KO’U INU MUA LOA ANA MAI NO I UA LAAU LA; ALAILA. HOOMAKA MAI LA KA MAIKAI O KO’U OLA. HE HANARI PA-KENE-TA KA OI O KO’U IKAIKA AE I KEIA WA, A NA LOA MAI KEIA MAI KA LAAU SARASAPARILA MAI A AYER. KA LAAU HOI A’U E HOIKE AKU NEI ME KA OISIO. OLA KE POOKELA LOA O NA LAAU HOOMAEMAE KOKO I IKERA.”

NO NA MA’I APSU I LOAA NOLOKO MAI O KE KOKO INO A LAWE I

KA AYER LAU SARSAPAILLA.

KA AYER HUAALE KA LAAU HOOLA NO KA MA’I

AWAAWAHIA O A OPU.

KE POOKELA O NA LAAU NO KA MALAMA

ANA, KA HOOLULU ANA ME KA HOO

NANI ANA I KA LAUOHO, OIA KA

AYER LAAU

HOOULU LAUOHO

            AOLE E KEPIA KE POO, OLA NA MA’I PUNO PUU. AOLE HOI HELELEI KA LAUOHO. I@@ MALOOHAHA MAI KA LAUOHO. HINA@@@ NAWE A ANO HINA MAI, ALAILA, NA K@@@ LAAU E HO’IHO’I HOU AE A KONA ANO MUA A HOOULU LUPALUPA AE LA I KA LAUOHOI MA NA WAHI APAU, O KEIA LAAU HOOULA LAUOHO A AYER KE POOKELA. A UA LIL@ IA I PUNAHELE A I HOAPILI NO LA LE@@ AME NA KEONIMANA

AYER’S HAIR VIGOR                                             

I HOMAKAUKAUIA E

DR. J. C. AYER, LOWELL, MASS., U.S.A.

NA MEDAIA CULA MAI NA HOIKEIKE NUI O KE AE

HOLLISTER DRUG CO. LT.

NA AGENA MA KA PAEAINA HAWAII.

KAKELA

ME KUKE

KA HALEKUAI NUI

O NA

WAIWAI LIKE OLE

O NA MEA

HANA KAMANA A PAU

NA LAKO PILI HAO KUKULU HALE,

NA EEPA BELE,

NA LEI ILIO,

NA KAULAHAO ILIO

NA PAHI

NA UPA,

NA KOPE HULU

NA PULUPULU

NA PALAU LIO

NA

MEA MAHIAI,

NA AU HO, NA AU KOI,

NA KUA BIPI, NA LEI BIPI, NA KALAHAO BIPI

NA UWEA PA, NA KAA PALALA,

NA MES PIULA, NA IPUHAO.

MAKAU ME AHO LAWAIA

NA ILIWAI…..          NAPAKEKE….

NA KULA…..             NA PAKEKE HAO….

NA HULU PENA…    NA KAPU HAO….

NA PULUMI….         NA PAUDA….

NA PENA ME AILA. NA KUKAEPELE….

NA KOPA….             NA UWIKI, A ME….

NA AILA MAHU….   NA IPUKUKUI….

MIKINI HUMUHUMU KAULANA A

WILCOX & GIBBS

HOOKAHI LOPI,

KA REMINGTON, ELUA LOPI.

A ME NA UKANA HE NUI WALE KELA A ME KEIA ANO.

KAKELA ME KUKE.