Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 15, 15 April 1898 — KELA PALAPALA HOOPII ROIALITI. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KELA PALAPALA HOOPII ROIALITI.

| (Keena mai kela pule mai.) | iKe kumu eha e ikeia ai ka eiaio oka paiapala hoopii. Ua ikeia ma ka palapala hoopii na makahiki o ka pee i kakauinoa, a he mau aoao okoa naeo ua palapala hoopii ia kai hoopihaia me keia mau heiu. ma ka lima kakau o ka mea hoekani, a ua ikea maopopo ia hoi ka hooikaika ole ana o ka mea heiu makahiki e iiookomo i ka heluna makahiki oiaio inaoli o ka mea i kakaulnoa, mamuli hoi o ka hookomo ana i ka helu okoa a hakina paha o na makahiki, aka, o keia mau makahBkti aia no ia ma huahelu pahua iielu oi nohoi. Ma ka aoao 73 o ka palapala hoopM a na kane, oia na inoa mai ka Heiu 30 aku a ke 49, ua kakauia mamua aku o keia ame keia inoa, ma ka lima kakau hookahi no Ikeia >mau heluna makahiki, ma 'ke ano oia na helu makahiki o kela ame keia imaa nona ka inoa i hoikeia, a oia iho 'hoi keia:

-30, 20, 30, 4S, 42, 45, 20, 4S, 45, 42, 30, 40, 60, 30, 40, 60 makahiki. Aia hoi ma ka aosao 78, oia na inoa mai ka helu 9 aku, a hoea i ka helu 22, ma ka Hma kakau hookahi no na makahiki i kakauia ai, a oia keia mau makaMki: 45, 20, 30, 40, 35, 40, 45, 30, 50, 55, 40, 60, 45 makahiki. He manuunuu aku no ka nui o na helu makahiki ma ka lima kakau hookahi, i maopopo ioa ke kakauia ana iho e kanaka i hana ia hana, ma ka wa okoa aku nae mai ka ka wa i k&kauia ai na inoa. 0 ka mea mau nae, aole no i liio na makahiki i mau mea nui ma nei mea he paiapala 3ioopii, eUke iho la me keia, aka nae, mamnli o ka hookomoia ana o keia mau helu makahiki maioko o keia palapala hoopii, ua iilo keia mau helu makahiki i hapa no keia paiapala, a no ia mea o ka ikeia ana o ka epa ma keia mahele o ka hana, oa pepehi loa ia ka waiwai o ka palapala ikoopii, a ua hiki <ke oleloia aole no i hanaia keia hana me ka manao maikai. Ke kmna eiiina e kanaiuaia ai ka oiak) o ka palapaia hoopii. Ma kela ame keia aoao o ka palapala hoopii a n& kane ua kakauinoaia ka inoa o Enoeh Johuson, ke kakauolelo, ame ka inoa o James K. Kaulla, Va PeresWena o ka Hui Aloha Aioa Hawaii me ko i&ua mau kakau Uma poaoi tho; a o kela ame keia aoao o ka palapnaa hoopii a na wahine ua kakauinoaia ka

inoa o Liiia Aholo. ke anu* ka ia:a o Mrs. K. Oan'ip ka Peresidena o ka Hui Aloha Air.a a na wa'alne. me ko iaua kakau simi\ i>onv>i iho. 0 keia poe eha 1 hoikeia ae ia. he poe naau.io iakou. 0 Johnson ame Kaulia. he mau hoa iaua no ka Papa Loio 0 Hawaii. O Kauiia, oia ka lunahoomalu i keia wa o ke EMe Roialiti ma Wasinetona nei. a naiia ponoi nohoi 1 paa mai nei ka palapala hoopii mai Honolulu mai. Aole hiki ke kĒinaluaia aole keia poe luna nui o keia mau Hui ae la i ike oie i keia mau hana epa i hoikeia ae la maluna, eia nae ua ka&au hooiaio iho la no lakou no ka oiaio ame ka pololei o kela ame keia aoao, a ua hoohiki nohoi lakou imua o kekahi Xotere 0 ka Lehulehu no ka oiaio o na mea i kakamnoaia, a ua hma mai hoi ka hooia ana a ke Kanikela Amerika, no ke kuiana pili oihana o ka Notere nana 1 liooiaio. Eia iho na m«a oiaio i ikeia ma ke a'o ponoi iho o ka palapala n.oopii a na kane, i kue maopopo loa i ka oiaio ame ke kulana manao maikai maoli 0 ua palapala hoopii la, a 1 ikeia nohoi e Kaulia ame Johnson ma ko laua wa 1 hooiaio ai i ua palapala la: 1. Ua 'hooia mai «ka palapala hoopii, aia ka nui o na makahiki o ka poe hoo-

pii I oo oie 'ko lakou mau makahiki, mawaena o 14 ame 20 makaihlki. Ua hoike mai no ka palapala hoopii a na kane ma kona alo ponoi, oia na aoao he 308, aia he 105 aoao, oia hoi, he pakolu okoa a oi aku o ka palapala hoopli ua paa i na inoa o na kamalii he 350 ko lakou nui, no lakeu na makahiki mai ka 2 a ka 13. 2. Aia hoi ana na aoao he 31 o ka paiapala hoopii a na kane, ua «hoololi ia ma ke ano epa, na makahiki o 53 poe noi, no lakou na makaMki oia'o maoli aia malak> o ka 14, mai ia heiuna mai a na helunaoiaku. 3. Aia ma na aoao he 18, he 23 ka nui o ka poe na lakou 1 kakauinoa i na inoa he 308 ka uui, a ua hoea ke kiekie 0 na inoa ma ka aoao hookahi i ke 4S 1 kakauia ma ka lima kaleau hookahi. (Aoao 164 o 'ka palapaia heopii a na kane.) 4. Ma na wahi he nui, aia no he heluna makahiki ma ka lima kakau hoaOeahi, a ma na "hoahelu hakina ole 66L 5. O na inoa ikakauīa ai o na keikikane no iakou na makahiki mai ka 2 a ka 3, aia ma ka Uma kakau poepoe maikai. Aka, he mea naa paha keia e olek>ia ai, he hoike la no ke kuia&a holomua o ka naauao ma Hawaii. O kela ame keia aoao i hoikeia ae ia, ua kakauinoa hooiaio waie ia so e John9on ame 'Kaniia. 1. Aia hoi maioko o ka palapaia hoo-

p:i a aa Z2 co ole mi* UIo o aa nnk:?h:k 14. 2. Aole i ikeia aialoko o ka paiaj>a2a hooi>ii a :u\ wahir«e, he paiapaia hooia kaokoa.. e hooia ana aia ka heiuaa avakahiki o na keiki o'e. nialuna aku o ka 14, aka nae. aiaaiaii o ke ano like ioa no o ka paahanaia ana o ua paiapala hoopii e'ua. ua ikeia ma na aoao he 73 o ka palapaia hoopii a na wahine. ua hooioliia na heiuna makahiki o ka poe ikm, :io lakou ka aui i hiki aku i ka *225. oiai nae aia ko lakou mau makahiki malalo o ka 14. mai ka 14 makahiki a oi aku. 3. Ma na aoao he 42. he 43 ka au! 0 ka poe na lakou i kakau i na inoa he 1.104; a o ke kiekio o na inoa i kakau ia ma kahi wahi he 126 poe inoa, a he 17S hoi ma kani wahi. a hookahi wale no kakauiima oia mau inoa apau; a ma kekahi wahi hoi. he li» na inoa wahine (aoao S) a ma ka aoao 240. aia ma na kakaulima o kekahi poe kanaka 1 kamaaina loa lakou. 4. Ma na wahi he nui. aia uo na heluna makahiki ma ka lima kakau o ka mea hookahi, a ma na huahelu liakina ole nohoi. 5. O na inoa o na kaikamahine no lakou na makahiki mai <ka 2 a ka 3, aia ma ke kakaii'lima po£poe maikai, e hiki ole ai ke manaoio ia he oiaio. O kela ame keia aoao i hoikeia ae la, ua pau wale no 1 ke kakauinoaia e Mrs. Aholo ame tMrs. Oampheil. Hanaia ina Wasinetona, D. C., Maraki 4, IS9S.

O a mokukaua Makekuseta keia. 0 o ke auoiokukaua o Amerika Huiia. i Sepania.

kekahi keia o na mokukaua helu ekahi hoounaia aku e halawai me ka aumoku