Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 20, 20 May 1898 — NU HOU O NA AINA E KE KAUA MA PILIPINE. Na Oni ana o ke Kaua ma Cuba. KA OLELO HOOHOLO HUI NO KA HOOHUI AUPUNI. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E

KE KAUA MA PILIPINE.

Na Oni ana o ke Kaua ma Cuba.

KA OLELO HOOHOLO HUI NO KA HOOHUI AUPUNI.

KA HOIKE PILI OIHANA A KOMODOA DEWEY I KE KEENA KAUA MOANA O KE AUPUNI O AMEKIKA. Wasinetona, Mei 7.—0 ka hoike pili Aupuni a Komodoa Dewey i hoouna mai ai ia Kuhina Long, he elua mau lono kaokoa ia. Hookahi mai Maaila mai, a hookahi mai Cavite mai, a penei ua mau hoike Ia: "Manila, Mei I.—Ma ka wanaao o keia kakahiana i hoea mai ai ke aumokukaua. Ua hoouka kaua koke aku no au i ka enemi, a iuku aku la i keia poe moku Sepania: Reina Cristina, (Moiwahine Kilikina), Castilla, Ulloa, Isle de Cuba ( Mokupuni o Cuba), Genrela Lozo (Kenerala Lozo), ke Duero, Correo, Velasco, Mindanao, hookahi moku iawe koa, ame ka batari pu ma Cavite. Aole i hoopoinoia ke aumoku kaua, a he mau wahi kanaka kakaikahi loa kai hoeha malaniia. O kahi wale no e hiki ai <ke telegarapa aku, oia no ke Kanikela Amerika ma Hong Kong. E launa kamailio aku ana au me ia. " DEWEY." "Cavite, Mei 4.—Ua lilo mai ia'u kahi hoolulu moku ma Cavite, ma na Mokupuni Pilepine. Ua pa\t 1 ka ulupaia na papu ma ka nu'ku o ke awa. Ua hoonohoia aku na koa. Eia malalo o ko'u mana ke awa holookoa, a ua hiki ke lawe i ke kulanakauhale ma ka wa t i makemakeia. He maikai ke ola o na kanaka apau o ke aumokukaua, a ua ulumahiehie nohoi na manaolana. Aole i maopopo loa ka nui o <na poino o na Sepania, aka, ua koikoi no nae. Me he mea la nae, he 150 ka nui o ka poe i make. O ke Kapena hoi kekahi o ka Reina Cristina . Eia au ke kokua nei ma ka hoomalu ana ame ka mal£).ma ana i ka poe Sepania i ma'i a i hoehaia. He elua haneri ame kanalima-kuma-maono ka nui o ka poe i hoehaia maloko ponoi nei o ko makou mau laina. He nui ke pioloke ma Manila. E nana aku ana au i ka malu-hia o na kanaka 0 ko na aina e maanei. M DEWEY." KA PAPA HOIKE HANA POKOLE A DEWEY. Poakahi, Aperila 25.—Loaa mai la ka lono no ke kukalaia ana o ke kaua. Haalele iho la i na kai malalo o Beritania Nui. - j Poakolu. —Holo aku la no Manila, ma ka holo mama loa e hiki ana ke hanaia e ka lako lanahu o na moku. Poaono. —Hala 'hope ae la na batari pu ma ka nuku o ke Kaikuono o Manila. La Sabati.—Hoopiholo aku la, puhi i aku la i ke ahi, a hopu pio aku la hoi I 1 na <moku apau o ke aumoku kaua | Sepania, paniku aku la a luku aku la ekolu mau batari pu. | Poakahi. —Noho aku la makou i kahi' hana moku. Hoopahuia eono batari j pu ma ka nuku o ke awa. Oki iho la i ka uwea telegarapa. A hoonoho iho la i ke paniku ana ia Mauila, Hoau-! heeia na koa Sepania mailoko aku o Cavite. Poalua amePoakolu— Huli alaa-papa aku la I ka aoao malalo o lte kaikuono ame kaihi i hoomoeia ai na topido. I Hoomaha aku la i na kanaka. 'Hoomakaukau iho la i na holke oihana. O ka poino o na āepania, he umi mau moku apāu, lehulehu loa na moku topido, elua mau moku lawe koa, hookahi wahi hoolulu moku a he eiwa mau batari pu. Ke huipuia me na poe i poino mauka o ka aina, ua Hke me 1,200 poe Sepania i make a i hoehaia. O ka huina waiwai io o na waiwai o ka poe Sepania i pau i ka poino, a i lawe pio ia fooi, aia i ka huina o $6,000,000. Ma ka aoao hoi o ka poe Amerika, he eono poe kanaka i hoehaia a he $5,000 no ka poino i loaa i na moku. NO KA MOKUKAUA BALTIMORE NA KANAKA I HOEHAIA. He ewalu ka nui o na kanaka I hoehaia o luna o ka mokukaua Baltimore, oia o Lutanela Frank W. KeHog, R, W. Barlow, R. P. Corelt, W. O. Keefe, R. Ricciardelli, E. Snellgrove. O ka mokukaua Amerika i loaa na palapu koikoi, oia no ka Baltimore. Ma ka lua o na hooukakaua ana, ua nui na poka a na moku Sepania i loaa mai iaia, a ua hoopoinoia hoi kona mikini. A na ia poino t loaa iaia ma keia kaua ana i hookuemi hope aku iaia no ka paahanala ana o kona mikini. a i ka hala ana o hookahi hora ame ka hapa ua komo hou ola iloko o ke kaua> A ma ka wa hoi i pau ai ke kaua ana. ua hiki pono loa i kona poe paahana mikini ke hoopau \ kona pilikla. OKIIA KA UWEA TELEGARAPA. Ua okiia ka uwea telegarapa e Dewev, ma kahi he umikumamalima mile mai Manila mai. ma ka nnku ponoi hol o ke awa. Aole pilikia ma ka imi ana a loaa ka uwea tlegarapa. Oa makaala loa o Dewey no keia mea. HE NUI KA HAMi DEWBY E HANA AKU AI. Nu loka. Mei SL —U& trfegarapa mai la ka mea kakau o ka nupepa Herald mal Wassnetona mai. penei: Mamull o ku manaoia ana e hoouna akn i pualikoa i Manila, ua kauoha aku nei ke

Komisiaa Hoo'ako Ai o ka Oihana Koa e hoomakaakaoia a e booaaaia i Kapalakiko i &V>X k haawina ai, e lawa ai s-3 kanaka fce S f OCM) kaaaka no eha mahinaUa 'noohoīo poaa loa ia koi e ka Papa. Kaaa Moaaa { keia ia Sho la, aole ka nokukaua. Cijarlestoae boio aia ana ao rta mokapuai PiWpine mamua o kela pale ae, nolaila. e iiio aaa ia i moku ft holo pa aaa me aa moku lawe koa ame na iako ai e hooonaia aku ana i M&aUa. He aui ka hana e hanaia aku ana e Dewey. mamoa o ka uiupa loa ia ana 0 ka niana o na St»pajiia ma ka pea Hikina oka Kapa Poepoe Hikina. He mea poao ke lawe pio ia e ia ke k\ilanakauhale poo o fea Mokupuni o Pan3j\ oīa hoi o Iloilo. Ua paa keia wahl 1 ke kiai pono ia e na koa Sepania. He mau wahi okoa ae nohoi kekahi e pono e lawe ia e ia me ka ikaika o kana mau pu. He mea maopopo nae, ua hoonawaliwali loa ia ko Sepania mana ma na Mokupuai o Pilepme. mamuli o ka lanakila i loaa ia Dewey ma Manila. Ua kauoha aku hoi na Poo Aupuni maaaei iaia e noho oia malaila, me kona mau moku a hiki i Ka wa e hoea aku ai na puaiikoa e manaoia nei e hoounaia aku i poe kokua iaia. KE KULANA AUPUNI I MANAOIA NO MANILA. Nu loka. Mei 9.—Ua hoouna mai la ka mea kakau o ka nupepa Herald mai Wasinetona mai \ keia lono: Ua noonoo ka Aha Kuhina ma keia la iho la. no ka mea e pili ana i ke ano o ke kulana Aupuni e hoonoho aku ai ma Manila. oia hoi ma Tia Mokupuni Pilepine. Ua kaheaia aku ka Aha Kuhina e ka Peresideua, me ka mea maa mau. no ka heluheluia ana o kana palapala imua o ka Ahaolelo no ka inea e pili ana i ka hoouka kaua ma ke

kaikuono o Manila, a mahope iho o ka pau ana o ka heluheluia ana o ua palapala la, ua hapaiia keia noonoo ana no ke ano o ke Aupuni kupono e hoonoho aku ai nia ia mau mokiipuni. Ua manaoia hoi, e hoonohoia i Papa Komisina, oia hoi o Hope Adimarala Dewey t Kanikela Wildman ma Hongkong ame Kanikela Williams, i noho mua ai ma Manila, ma ke ano na lakou e hooponopono a e hoomalu ia mau mokupuni, eia nae aole i aeia keia manao. Ua hooholoia <hoi me ka maopopo loa, e hoouna aku nolaila i 6,000 poe koa, malalo o ka noho poo ana a Me-kia-Kenerala Merriam, no ke kokna ana ia Hope Adimarala Dewey ma ke kukulu paa ana i >ka mana Amenka ma na mokupuni Pilepine. Ua pau iho nei i ka hooponoponoia e ka Puuku na hana no ka hoouna ana i na lako ai, na koa ame na pono e oe no na koa 0 Kenerala Merriam. 0 na mokuahi apau o na laina mokuahi Pakipika ame Panama, ua pau i ka hoopaaia e 'ke Aupuni, a ua hai ia mai au e hiki ana i ikeia mau hui ke hoolako mai i ke Aupuni i ka heluna moku i makemakeia. He mau moku nunui keia a holo nohol. Ma ka halawai ana a ka Aha Kuhina 1 keia la, ua hooholoia ka hoonohoia ana aku o kekahi Aha (Hoomalu Koa ma Manila. Aia ana maloko o keia Aha, hookahi aliikoa mokii. a I ole la, he aliikoa aina palia, a e loaa ana iaia ka mana piiha ma na hana kuloko ma Manila. Aole nae i koho ia kekahi mea i keia wa no keia oihana. HE HOOUKA'KAUA MOANA MA CUBA. Ki Frforida, Mei S.—'He nui ka hauoli maanei i keia po, ma ka wa i hoea mai ai ka moku ahailono, me ka nuhou no kekahi hoouka kaua moana i kaua ia mawaho ae o ke kaikuono o Cardenas, ma ka auina la o nehinei, mawaena o ka""mokukaua topido Winslow ame ekolu mau mokukaua Sepania. Hookahi o na moku Sepania i hoopoino ia, a o kona kokool\ia iho hoi ua holo aku'. Mamua o ka -hooiliia ana o ke kaua, ua kia pololei aku la ka holo ana o ua wahi mokukaua Amerika nei noloko o ke awa, a i ka ike ana mai o na poe Sepania, o ko lakou wa ia i haawi ae ai i na hoailona i na mokukaua Sepania, e hoike aku ana ia lakou no ka hookokoke ana aku o ka enemi, a oia hoi ka wa i puka mai ai 'he ekolu mau mokukana Sepania no ka halawai ana mai me ia. Ua manao loa na Sepania e pau ana kahi mokukaua Amerika i ka hoopahuia e ko lakou mau moleukaua, aka, mahope iho o kekahi paio hahana ana mawaena o ua mau moku Sepania la ekolu ma ke mokukaua Winslow. 'hookahi ma kekahi aoao, ua hoopoinoia hookahi moku Sepania, a hoauheeia elua. UA HAALELE 10 ANEI NA KOA SEPANIA IA MANILA? Maderida, Mei 8. —Ua laulaha ae ka lono, ua loaa mai kekahi lemo mai Manila mai, e hoike ana ua haalele iho la na koa €epania ia Manila, me ka lawe pu ana aku me lakou i ko lakou mau pono kaua apau ame na lako kaua nohoi apau, me na lako ai. KAU KEKAHI PUALIKOA CUBA MA KA MOKUPUNI 0 CUBA. Wasinetona, Mei 9.—Ma ka po nei i hoea mai ai o Kenerala Nunez o ka pualikana Cuha ooonel nei. mahope iho o kona huli hoi aua mai nei mai Cuba mai, ma ka wa i hoopae maaiahi a aku ai ka puali koa Cuba. Ua hoea aku keīa poe koa he elua pule i hala ae nei, mahope mai hoi o ke kukakuka pu ana o Keneraia Nunez, Kenerala Milee ame Senor Quesada, ka elele Cuba ma Ameiika nei, a o ua haakai ' lft no ke kukakuka ana la me na Kenerala Garcia ame Gome*. Mahope iho o ko Kenerala Nunez kamailio pu ana me Mr. Quesada. ua haalele iho la ofa ia a nei no Nu loka no ka waiho ana aku i "kana hoike imua o Peresidena Palma. Aole hoi l loheia kekahi mea e pili an'i I keia hoakai ua hona loa ; iii. Ua hoomaopopoia nohoi, e hoomau »Vn ola I ka ohi ana i na poe Cuba po fce!e ana n>n I Ve kaua t a oia maoli no ke noho alihikaua nui maluna oia poe koa, oiai hoi na koa e ae o , Cuba i keia wa malalo o Gareia ame * Gomez. malalo no m o laua.

NA MOKUKAUA AMEKIKA MALAIX) O ADIMARALA KAMEKONA. Nu loka. Mei E hoike aaa kekahi loao roai Waslnetoaa mai. penei: * Ua loaa mai la na lono tesegarapa mai a Hope Adimarala Kamekona mal. m& ka ia i nehinei i hoea aku ai kona aamokukaua mawaho aku o ka mokupani o Hayti. Ma ia wahi ola e ka kial ai a hlki i ka *a e loaa aku ai iaia ke kauoha raai ke keena kaua moana aku ao kahi aua e nee hou aku ai. a ! ole ia, ua, ioaa mai paha iaia kekahi lono mai kekahi moka hoomakakiu mai o ioko o kona poe moku, na ka mea e piii ana i na moku Sepania i haalele aku ai i St. Yincent. he eiwa la i hala ae nei. Ua hoike ae na nupepa, ua hoea mai la ua mau moku Sepjinia oei no Sana Juan. a. aia hoi iakou mawaho aku o Manlnique. eia nae aole loa ke keena kana moana i lohe iki ia mea ma ke ano pi!i aupuni. mai na mokuahi kiu i hoonohoia aku no ia hana, aole nohoi i hoike mai na keena kanikela o keia Aupnni e noho ana ma Inia Komohaaa. Ua haawiia na kauoha i na keena kanikela apau e hoike ae i na lohe apau e pili ana i na mokukaua Sepania. OLELO HOOHOLO HUI KA HOOHUI AINA. Wsinetona, Mei 5. —I keia la i waiho aku ai o Lunamakaainana Newland3 0 Nevada he olelo hoohoio hui no ka hoohui aupuni me Hawaii, iloko o ka Hale o na Lunamakaainana. Aia maloko o keia olelo hooholo, e apono ana i ka Hawaii haawi ana mai 1 ka mana Aupuni oia wahi ia Amerika nei, pela hoi me kona mau oihana aupuni apau, me ko Amerika nei lawe ana hoi i kona aie lahui i hlki aku ka huina i ka $4,000,000; a e papa ana hoi i ke komo hou ana mai o na Pake ilāila; a e koho ana i Komisina o elima lala. he elua nae o lakou mai Hawaii mai. KIPOKA PAHU IA 0 CIBNFUEGOS. Nu loka, Mei 5.-—Ua loaa mai kekahi lono mai Ki Komohana mai, e hoike~ana~penei: Ua kipoka pahu ia o Cienfuegos e ka mokukaua Marblehead (Poo Mahala), ma ka auina la o ka la 20 o Aperila aku nei. Ua kipoka maoli ia aku ke kulanakauliale, a ua paniku ia aku hoi na batari pu 0 ka aina. Ua nui na hale i pau i ka lukuia, a ua puhee aku hoi he mau tausani kanaka mailoko aku o ke kulanakauhale. MAKAUKAU NA MOKUKAUA SEPANIA E KAUA AKU I KA MOKUKAUA AMERIKA OREGONA. Nu loka, Mei 5.—E hoike ana kekahi lono mai Ki Komohana mai o keia la iho ia no, penei: Ua hoikeia mai, aia he eha mau mokukaua mawaho aku o Barbadoes, me ka makaukau e holo aku e hopu pio, a , 1 ole, e liooiikakaua aku i ka hokukaua Oregona. KA MOKUKAUA TOPIDO SEPANIA TAMARARIO. Nu loka, Mei S. —E hoike ana kekahi lono mai Buenos Ayres mai, no ka haalele ana aku o ka moku kaua topido Tamarario ia Montevideo ma ka auina la. Oka moku Sepania keia e ku ana ma ia wahi ma ka wa i ku aku ai ka mokukaua Oregona.