Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 23, 10 June 1898 — Page 2
| This text was transcribed by: | Manuel Harris |
| This work is dedicated to: | Imua Kamehameha |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
No ka Makahiki - - - - $2.00
No Eono Mahina - - - - 1.00
Kuike ka Rula.
NA PUKA
ANA. } 1 2 3 4 5 6
Pule Pule Pule Pule Pule Pule
1 Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo la.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
C. G. BALLENTYNE, Luna Nui.
JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.
Honolulu, Oahu.
POALIMA . . . . . . . . . . . . . . . .IUNE 10, 1898.
Hookuu ka Hale o na Lunamakaainana i ka Auhau Kino.
E lilo ana ka la 7 o Iune, 1898, i la hoomanao poina ole ia e ko Hawaii nei lahui, oiai ma ia la i hooholo ai ka Hale o na Makaainana o ke Kau Ahaolelo o 1898, e hoopau loa ia ka Auhau Kino (poll tax) mai kela ame keia kane aku (i ku i ka auhauia) o loko nei o Hawaii Repubalika. Ma ka Poalua nei i hapaiia mai ai iloko o ka Hale, ka heluhelu ekolu ana i ua Bila Kanawai la, a ua noi hoi o Lunamakaainana Rikeke mai Hilo mai, e hoopanee loa ia ua Bila @a, aka, ua haule ke noi. Ma ke koho ana o na hoa no ua ikeia he ewalu ma ka aoao kokua ka hooholo loa ia o ka Bila Kanawai, a he eha ma ke kue.
O na poe kokua i ka Bila Kanawai, oia na Lunamakaainana Robikana, Atkinson. Gear me Waila o Oahu nei; me ka Lunahoomalu Kaulukou o keia mokupuni; na Lunamakaainana Kaai ame Kahaulelio o ka mokupuni o Maui, a o ka mea nohoi nana ka Bila, oia ka Lunamakaainana Aki o na Kona, Kohala ame Kau.
O Lunamakaainana Aki ka luaui o keia Bila Kanawai, a ke ole makou e kuhihewa, ekolu mahina okoa ana i hooneenee malie ai i keia Bila iloko o ka Hale me ke akahele, a hoea iho la i kona lanakila ana.
Hookahi wahi a ka lahui e kali aku nei no ka palekana loa o keia Bila Kanawai, oia ka Hale o na Senatoa. A ke lana nei ko makou manao e kakoo ana ka hapanui oia Hale i ke Kuhina Hawaii Damon ma keia alahele hookuu i ka auhau kino. E hoomanao hoi ka Aha Senate, e lilo ka hookuuia ana o ka auhau kino i pohaku hoike no kekahi hana pookela loa a ke Aupuni Repubalika o Hawaii i ike ole ia i ke au e ku ana ke Aupuni Moi.
Ua maopopo ia makou, e haawi ana na poe koho balota o Oahu nei i na mahalo ana i na Lunamakaainana Robikana, Atkinson, Gear ame Waila, ame Lunahoomalu Kaulukou, no ko lakou kokua ana ma ka aoao hooholo loa i keia kanawai i hooha@@keia ai ka waiwai io o ke kino kanaka ka i ka auhauia me ko ke kino ilio i auhauia ma ka waiwai io o Hookahi Dala. Aole hoi e nole ka haawi ana mai a ko Maui poe koho balota i na mahalo ana i na Lunamakaainana Kaai ame Kahaulelio ma keia mahele o ka laua hana i lawelawe iho la ma ko lakou aoao. Ke ku mai la hoi o "Kona Kai Opua i ka ia'i," o "Kohala i ka Makani Apaapaa," ame "Kau i ka Ua Haao." - ko laila mau kini apau - a haawi mai i ko lakou mau mahalo ana i ko lakou wahaolelo opio, no ka lanakila ana o kekahi kumuhana pili maoii i ka pomaikai o ke kino kanaka i ku i ka auhauia, maloko o ka Hale o na Makaainana. A ke manaoio nei makou, aole o "Kohala i na puu haele-lua," a o "Kona i ke kai maokioki," ame "Kau i ke kai ka'uhaa," e haalele ana i ko lakou pu-kaua opio, ma na kau koho balota apau o keia mau mua aku.
I Umi Tausani Dla no Keaha?
Ua loaa mai ia makou na hoomalamalmaia ana mai no kekahi hana e manaoia nei e ka poe kuonono o Honolulu nei, oia hoi ka manaoia ana e nonoi aku i ka Aha Kuhina e waiho ae i noi imua o ka Ahaolelo e hookaawaleia i Umi Tausani Dala ($10,000) no na lilo hookipa mai i na koa Amerika e hoea mai ana i Hawaii nei ma keia mau mua iho. Ua hoike pu ia mai nohoi ia makou ua kohoia kekahi Komite no keia hana, oia o Messrs. Jas. B. Atherton, Dr. C. B. Wood ame Andrew Brown.
Ma ko makou manao ana, aole he wa maikai e ae a Hawaii nei e hoike aku ai imua o Amerika Huiia i kona mau makee i na pono ame na pomaikai a ia Aupuni i hoolue mai ai maluna o ka umauma o Hawaii nei elike la me ko keia wa. I ka nana ana ame ka hoomaopopo ana o Amerika ke Aupuni i malama mau i ke ku ana o Hawaii nei, iloko o na makahiki i hiki pono ai ia Hawaii ke malama iaia iho ma ke alahele o ka pono ame ke kaulike oiaio; o Amerika nohoi ke Aupuni nana i hoowaiwai nui ia Hawaii nei mamuli o kona ae ana mai e loaa ia Hawaii nei na pomaikai o ke Kuikahi Panailike; o Amerika nohoi ke Aupuni a Kamehameha III. i hookaukolo aku ai i kana imi ana i opu malumalu no Hawaii nei ma ka wa i ikeia ai kona ku ana ma ke kulana kupilikii mai waho mai; o Amerika nohoi ke Aupuni e ake loa nei e loaa ia Hawaii ka nohona iloko o ke maluhia malalo o kona mau eheu hoomalu, i palekana ai o Hawaii mai na ulupa ana mai a na mana Aupuni e ae.
Ua hoomaopopo nohoi makou, ke hoohalikelikeia ae na pomaikai i loaa ia Hawaii nei mai a Amerika mai, a mai ke Aupuni mai hoi o Sepania, ua pa miliona aku ka nui hewahewa o na pono ame na pomaikai i loaa ia Hawaii mai a Amerika mai imua o ka mea i loaa iaia mai a Sepania mai.
E nana kakou, eia o Amerika ke ninini mau mai nei iloko o Hawaii nei i kela ame keia makahiki he mau miliona dala, a he ehia la ka Sepania e hoolue mai nei no ko Hawaii nei mau pomaikai?
Nolaila, ma ka oiaio maoli he hoaloha hoowaiwai o Amerika ia Hawaii i oi aku i ka mea i hanaia mai e Sepania. Ma na ano nohoi apau o ko Hawaii kulna nohona Aupuni he ano Amerika maopopo ia i keia la. O ko Amerika pio ana ia Sepania i keia la. oia ko Hawaii nei nele ana i na pomaikai nui ana e ohi nei mai a Amerika mai; a o ko Amerika lanakila ana maluna o kona hoa paio, oia hoi o Sepania, oia ko Hawaii nei kau ana ma ke kulana holomua loa i oi ae i ko keia wa ana e nee nei. A ma ko makou manao ana, he mea maikai maoli no ia Hawaii nei e haawi aku ia Amerika i na kokua ana apau e hiki ana iaia ke hana, i mea e loaa ai ka lanakila i kona hoa hoowaiwai mai iaia.
Oiai hoi, ua hooholo ae nei ka Hale o na Makaainana o Hawaii nei e hookuuia ka auhau kino o na kane i kupono i ka auhau iloko nei o Hawaii, alaila, he mea pono ia Hawaii hookaa auhau e haawi makana aku i ka aina nana oia i hoopomaikai mai i ka huina dala e nonoi ia aku nei i kona Ahaolelo no ka pomaikai o ka hookipa ana mai ina koa Amerika maanei. E hoomanaoia nohoi, aole keia dala e lu ia ana ma ka aoao o na haole wale no, a koe na kanaka Hawaii, aole. E komo ana keia mau dala iloko o na mea apau iloko o Honolulu i loaa na materia i makemakeia no na hana i kupono no ka hookipa ana mai i na koa Amerika.
Ua ike no makou, a ua hoomaopopo hoi, he keehina hana oolea keia a Hawaii e lawelawe nei ma kona aoao, aka, aole nae e hiki ia Hawaii ke alo ae iaia iho i kona wa i ike ai ua komo kona hoaloha oiaio, oia o Amerika iloko o ka hakoko no ka pono kuokoa o na kanaka o Cuba, ma na mokupuni Pilepine ame na mokupuni o ka Hema ae nei i noho mana ia e Sepania, oia ko Hawaii wa e ku ae ai a haalele aku i ua hoaloha maikai nei ona, e paio no ka pono o ke aloha hoakanaka, ma ka wa hoi a Hawaii e hiki ai ke haawi aku i na kokua ana iaia.
He Hoa Kokua pu o Hawai nei no Amerika.
Mamuli o ka pane a ke Kuhina o na Aina E i ka Ahaolelo, elike me ka mea e ikeia ana e ko makou poe heluhelu ma kekahi wahi o ko makou pepa o keia la, ua maopopo loa eia ke Aupuni ma ka aoao haawi aku i na kokua ana apau elike me ka hiki iaia ke hana ma ko Amerika aoao iloko o keia wa kaua mawaena ona ame Sepania.
O keia kulana i loaa ia Hawaii i keia la, he hopena no ia i hiki ole iaia ke alo ae a kapae ae hoi.
Ua hoike aku no makou mamua aku nei no ko Hawaii nei ku ana maluna o ke alahele hoohui aku iaia iho me ke Aupuni o Amerika, i hoopaa pono ia hoi ia alahele ma o ke Kuikahi Hoohui Aupuni i hooholoia e kona Mana Kaukanawai i keia wa. Ua olelo makou, mamuli o ko Hawaii nei ae ana, ma o kona Aha Senate la, e hoohui aku iaia iho me Amerika, ua paa oia na ke ano ex-pa@le malalo oia aelike a hiki i ka wa e hoike maopopo mai ai o Amerika i kona hoole a ae ana paha.
Oiai e mau ana keia kumuhana i ae maopopo ia e Hawaii ma kona aoao, a i ike maopopo ole ia hoi ko Amerika manao, ua hiki ole ia Hawaii, malalo o ke kulana maemae a maikai maoli, ke wehe iaia iho mai ke ku ana ma ko Amerika aoao i na wa apau i pane ole mai ai o Amerika i kona manao hope no ke kumuhana i waihoia aku iaia no kona hooholo a no ka hoole paha.
E hoomanaoia nohoi, o na hana hookipa a hoolaulea i na koa Amerika i hoea mai nei, a e hoea mai ana paha i Hawaii nei ma keia mua koke iho, aole no ia he kue ana i ke kanawai lahui pili i ke kuokoa ana o Hawaii.
Hookahi mea nui a makou i manao ai, oia ka hana i kaualako aku ia kakou iloko o ka owili ia ana ma ke ano he enemi no Sepania, oia ko kakou ae ana e hoolakoia aku na mokukaua ame na moku lawe koa o Amerika e komo mai ana maloko nei o ko kakou awa me ka lanahu. Aka hoi, ma popo loa ke kanawai lahui e ku nei i keia wa no ia mea he lanahu e lawe ia ana e na mokukaua o kekahi lahui i komo iloko o ke kaua, ma ka wa kaua, elike me keia e ikeia aku nei mawaena o Amerika ame Sepania.
Mamuli o ka manao kanawai i hooholoia e Farani ame Rusia, aole i lilo ka lanahu i waiwai i papaia e ke kanawai kaua; aka, ma ka manao ana hoi o Enelani ame Amerika, he waiwi no ia i papaia ma ka wa kaua. Nolaila, ma ka wa i maopopo ole ai ka manao o na lahui naauao no ka mea e pili ana i keia ninau, ua ku o Hawaii nei ma ke kulana malaelae no ka hana ana aku elike me kana i manao ai he pono ma keia mea he lanahu.
Aka, ma ko Hawaii nei nae haawi ana i na kokua ana ia Amerika ua maopopo loa kona uhai ana i kona noho makamaka a hoaloha ana me Sepania. A ma keia wahi e hooulu mai ai makou i kekahi ninau maluna o ke Kuikahi i hanaia mawaena o Hawaii nei ame Sepania. Aole anei e hiki ana ia Sepania ke uhai i ua Kuikahi la me kona nana ole ana i ke alahele i hoakakaia malaila no ke ano o ka lawelawe hana ana ma ka wa e ala mai ai he kuee mawaena o na Aupuni elua?
Eia ke ano nui o ke Kuikahi i pili i ka ninau a makou i hoohuoi ae la:
"Ina mamuli o ke komohia ana mai o kekahi mau pilikia i ike mua ole ia, ua ala mai la na kuee ana mawaena o na Aupuni hana kuikahi, a loaa hoi he kumu e mokuhia ai ka noho aloha ana mawaena o laua, a ua pau hoi na keehina hana hooponopono maikai i ka hanaia e laua, a loaa ole hoi ka noho maluhia hou ana mawaena o laua, alaila, e koiia aku no ka noho hookolokolo ana mai a kekahi mana Aupuni okoa aku mamuli o ka aelike ana o na aoao elua, i ole ai hoi e loaa he mahae ikaika ana o ka noho aloha ana."
O ka mea maa mau i ikeia oia ka hiki ana i kela ame keia lahui ikaika i komohia iloko o ke kaua ke wawahi i ka lakou mau aelike o ke ano i hoike ia ae la.
Mamuli o ka piha e ana o ka pepa, ua hoopaneeia ka olelo pane a ke Kuhina o ko na Aina E no ke kue a ke Kanikela Sepania.
He mea pono i kela ame keia ohana ke loaa ona laau lapaau mamau o na ma'i o ka opu. I laau lapaau puhili no ka "Moku ino loa o ka lepo: (Diarhea) Nahu, Umii, Kolera ame na ma'i apau o ka opu, aole he laau lapaau oi aku o ka maikai nelike me ka PERRY DAVIS LAAU PENIKILA (Pain Killer). Ua lawelaweia keia laau no na makahiki he kanalima, a ke ke hana mau ia nei i kela ame keia la, ma na ina apau o ka honua nei. O ka Hui Kuai Lapaau o Hollister O ka Hui Kuai Laau Lapaau o Hollister ka Agen.
KELA HOOKIPA HIWAHIWA I NA KOA AMERIKA.
Ma ka hoomaopopoia ana, o ka nui i na lilo i haawiia ai e na puuwai lokomaikai o loko o keia kulanakauhale @@ na koa Amerika i hekau mai ai ma Honolulu nei i kela pule aku nei, ua ikeia he $@.500 i lilo aku no ia hana. Ua hoike ae o Kapena Ashley, ka Lunahoomalu o ke Komite Hoolako Mea A@ ua hiki aku ka nui o na heluna ai ana i ka 5200.
O ka "ahaaina luau nui" i haawiia ae na ua poe ia ma ka Poalima o ka pule i hala, maloko no ia o ka halepaikau o ke Aupuni, a maloko nohoi o ka pa o ka Hale Oihana Hooko. Ua kukuiuia kekahi mau pakaukau papa loioa malalo o ka oluolu o na lau o keia mau kumuiaau i kaana ai keia poe i na lokomaikai a ko Honlulu nei poe puuwai aloha.
Ua nui ka ikaika o na wahine makahanohano i haawi ae i ka lakou mau hookauwa ana ma na hana e pono ai ka hoolako ana aku i na malihini me ua mea ai. Ua hookauwa keia poe ia lakou iho mai ke kakahiaka mai a aui loa la. Aole i nanaia ka luhi ame ke kaumaha o ka hana i hapaiia. Hookahi no manao nui iloko o ka puuwai o kela ame keia o lakou, "Aloha to the Boys in Blue."
KA OLELO PANE A KE KOMITE HOOKIPA I NA KOA AMERIKA.
Ma ka Poalima nei o keia pule aku nei, ma ka wa i malamaia ai ka ahaaina luau maloko o ka Pa o ka Hale Oihana Hooko ame ka Hale Paikau o ke Aupuni, ua heluheluia aku imua o Kenerala Anderson o na koa Amerika he Olelo Hooholo Hookopa e ke Komite Hookipa i waeia ae mailoko mai o ko Honolulu nei poe puuwai Amerika oiaio, a eia iho ke ano nui o ua Olelo Hookipa la:
"Ia Birigadia Kenerala Thomas M. Anderson Amerika Huiia. Alihikaua o na koa Amerika e lele ana i Manila:
"I keia la eia ko makou kulanakauhale nei iloko o kona aahu kiulaia. Ua waiho aku ko makou poe kanaka i ka lakou mau hana maa mau no ka apo aloha ana aku ia oe ame ka poe au i noho alihikaua aku ai. Ke haawi aku nei makou ia oe, ame na koa Amerika malalo ou he hookipa ulumahiehie ana, ka hana hoi i komohia ai kou mau hoa kanaka ma keia Repubalika Mokupuni, aole hoi o lakou wale no, aka, o na kanaka no apau e noho ana ma Hawaii nei. O ke kaua no ke Kuokoa ame ka kaua o 1812, ua hiki no ia kakou ke nana aku i hope ma ke ano he hakoko wale no ia mawaena o ka ohana; a ke moelolii la ia iloko o ka hoomanao hou ole ia ana. Ma ka 1815, ma ka wa hoi a Amerika Huiia i komohia aku ai iloko o ke kaua me ka aina makuahine, ka wa hoi i loaa ai ia lakou he
[picture]
GENERAL ANEDESONA.
wahi lihi iki o ka ikaika a lakou e hakoko aku nei ia Sepania, ua hahau aku lakou me ka wiwo ole ame ka hopo ole ma ka ulupa ana i na powa o Aferika Akau. Ua hooko hololea ia keia hana mamua o ko Enelani ame Farani ukuli ana mai ma ka hana a Amerika i hana ai, aka, i keia wa ke kaohi nei ko kakou hoa paio mai kona komo ana aku e paio me kela poe enemi o na na kanaka. O ka wa mua loa keia i hooee aku ai o Amerika Huiia i ke kaua ma Aferika. I keia la hoi, o ka lua iho la keia o na wa i komo aku ai o Amerika Huiia iloko o ka hakoko ana me kekahi mana kuwaho.
Ua ike nohoi makou, o keia kaua aole ia no ka hoihoi ana aku i ka ino no ka ino. He kaua hemolele keia e kaohi ana i ka lima o ka enemi i kiheaheaia me ke koko, aole wale no hoi o ko ka poe kipi, aka, o ka poe i komohia pu ole aku iloko o ke kaua, ka poe elemakule, na wahine ame na kamalii. He kaua keia e hoonaauao aku ana i na Sepania, he kulana pookela loa ka mea nana e rula nei i na lahui naauao, aole hoi o ka pepehikanaka, ka hookaumaha ame ka hao wale ana, elike hoi me kana i hana mau ai mai ka wa mai i lanakila ai oia maluna o Garanada a hoea mai i keia la. He kaua keia e kukuni paa aku ana maluna o kona hoopaakiki haaheo, o na hana a ka poe Tureke ma Aremania ama Kerete, aole hiki ia ke hoohanaia maloko o na poai i hohola aku ai ka mana Amerika. Ua loaa ia oe ka hana kilakila ame ka hanohano ma ke kokua ana i keia kaua e kakoo ana i ka naanao, ka malamalama ame ke aloha hoakanaka, a e kue ana hoi i ka lokoino, ka hookaumaha ame ke kaulike ole, na hana hoi i hookaukolo mai ai i ka leo hea aloha ona poe poino o Cuba, e hea ana i ko kakou Repubalika Nui, a iala wale no, e hawai aku i na kokua ame na hoomalu ana.
"O ka mea ia nana e kuikai ae a e kiola iho paha ilalo i ka wiwo ole o o ke kanaka koa.
"O ka hilahila ka mea nana e hooma-ulu i kona mau lima ina he hana ia i ku ole iluna o ke kaulike.
Ke hele aku nei oe i ke kahua kaua no kekahi hana ku i ka pono ame ke kaulike. E uhaiia oe e ka holopono o kau mau hana, mahope iho hoi o ka hololea ana o kau mau hana, ke kahoahoa ae nei makou e huli hoi mai no oe me ka palekana. A ma na olelo hoi a ko makou poe hoakanaka o keia wahi, ke uwalo aku nei makou ia oe. Wela ka Hao. E hoomanaoia o ka poe apau i laulima pu ma keia hookipa ana ma keia la, e hiipoi ana no lakou i na manaolana no kou palekana, na liikoa malalo ou me kou poe kanaka. Aole keia he kaua no ka hao wale no; aka, he hakoko keia no ka pono kuokoa o ke kanaka.
E malama mai hoi ke Akua o na Kaua ia oe, a Nana hoi e haawi mai ia oe, mahope iho o kou hooko ana i kau misiona, i ka ukali ana ma ka meheu o na koa kaulana o ka aina, ko ka Akau ame ka Hema,, ma ka wahi ana ae i kau mau mea kaua, a hoike ae hoi, e loaa no ia oe ka inoa hanohano ma ka wa maluhia elike la nohoi me ka wa kaua.
"Ma ka aoao o na kupa o ko Hawaii Pae Aina.
A. F. JUDD,
PAUL NEUMANN,
WM. A. KINNEY,
CECIL BROWN,
W. N. ARMSTRONG,
Iune 3, 1898. Komite.
HE MAKE I ALOHA NUI IA.
Me ka minamina ame ke kaumaha makou e hoike aku nei imua o ka lehulehu mai Hawaii a Niihau, no ka oluoluia ana e ka Mea Nana i hana ke kanaka e lawe aku i ka hanu ola o Mrs. J. K. Kahookano, wahine mare a Mr. J. K. Kahookano, mai keia ili honua aku, ma ko laua wahi noho ma Waikahalulu ae nei, ma ke kakahiaka o ka Poalua iho nei. He wahine opiopio wale no oia ma kona wa i laweia aku la, ua piha iaia na makahiki he 31, a ua lilo hoi oia he makuahine no kekahi mau keiki lehulehu.
Ua hala aku la ia ma ke ala hoi ole mai, a ua haalele iho oia ma keia aoao o ka luakupapau he kane a he mau keiki e noho ana iloko o ke kaumaha ame ka iuuluu. Ua haalele iho nohoi oia i na hoaloha he nui e u aku ana nona ma keia ola ana i piha i na inea ame na kaumaha.
He wahine opio oia i piha me na haawina Karistiano, a he makamaka oluolu a heahea. He wahine i pili paa loa kona paulele ame kona aloha maluna o kana kane ame ka laua mau keiki.
Ke pahola aku nei makou i ko makou aloha paumako oiaio i kana kane, ka laua mau keiki ame ko laua mau ohana apau. Na ke Akua lokomaikai e hoomama mai i ko kakou mau luuluu ame ko makou mau kaumaha.
Ma ka auina la Poaha iho nei i maneleia aku ai kona kinowailua no ka home lua, ma ka opu o ka honua. A malaila e waiho ai, a hiki i ka wa o hea mai ai ka anela me kana pu-puhi ma ka la e hoalaia ai ko na ilina. Requiescat in Pace.
Eia iho na hapai pahu: S. K. Kane, J. W. Bipikane, J. M. Kea, W. C. Achi, Chas. Opunui, D. L. Keliipio, J. M. Ulunahele, D. W. Kahookano.
"I kela kau makalii aku nei i loohia ai ka'u moopuna i kekahi ma'i ma ka opu," wahi a Mrs. E. G. Gregory o Frederickstown, Mo. "Ua lilo iho la na laau lapaau a ko makou kauka ohana i mea ole, nolaila, hoao iho la makou i ka Laau Ola a Chamberlain no ka Hi ame ke Kolera." E kuaiia ana e na poe kuai laau lapaau apau. O Benson, Smith & Co., no Agena ma Hawaii Pae Aina.
KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU
MANAWA HOLO.
@ai a Mahope aku o Iulai 5, 1895
[Picture of train]
[Text direction: Vertical for train schedule]
WIII o Ewa, k@@ u k@@@, ua la apau, koo ku Sabatl.
Iliki i walanao, ua la apau.
Iliki WIII o Ewa, ua ia apau.
Iliki Waianae, Ponono mo Subatl wale no.
Iliki i Waianae, na ia apau.
A.M. A.M. P.M. P.M. P.M.
Haalele ia Manana 7:40 9:58 2:28 2:28 5:53
Haalele Wili o Ewa 8:10 10:19 2:49 2:49 6:14
Hiki i Waianae - 10:54 - 8:24 6:49
[Text direction: Vertical for train schedule]
Waianae na la a pau.
Wili o Ewa
Kua Ukana
Na la a pau
Koo Sabatl
Waianae na la a pau
Wili o Ewa na la a pau
Hiki i Waianae na Ponono mo Sabatl
A.M. A.M. P.M. P.M. P.M.
Haalele ia Waianae 6:14 - 1:32 - 4:16
Haalele Wili o Ewa 7:19 9:10 2:07 3:51 4:31
Haalele ia Manana 7:50 9:18 2:33 4:22 5:22
Hiki i Honolulu 8:23 10:30 3:11 4:38 3:33
E lawe ana ua kaa ahi hali ukana i na kaa ohua o ka papa ekahi.
G. P. DENISON,
Luna. F. C. SMITH,
Luna Kuai Palapala Holo
Bela ame Keia.
NA LETA.
Eia iho ka papa inoa o ka poe na lakou ua leta e waiho nei maloko o ka Hale Leta a hiki i ka la 31 o Mei. M. H. 1898:
APUA.
Annie Char. Mrs. Annie Kale
noa Aea
Mrs. K. Kaleinoa
HONUAKAHA
Mas. Kahahawailiilii Miss Kekaula
KULAOKAHUA.
Miss E. Thomas Mr. D. K. Kealoha
Mrs. Kauimakaole Mr. Kalama
Lazarus
KAAKOPUA.
Mary Kelekolio
KUNAWAI.
Mrs. Hoopii Kaluna Mrs. Maliana Lobo
Geo. Kanuha Kolopine
H. Kamai opio Akoni Palakiko
Mr. Oiopa
MAKIKI.
Mr. J. B. Kamanu Mrs. Sale Jno. Waipio
Maile
Mrs. Kapeka Lutera Mr. Maikai
PELEULA.
Mrs. Kamaka Kelii lawaia
WAIKAHALULU.
Mas. Jno. Kaakina Enoka Young Gonas
J. S. Kekoi
Ohule (w) Mr. Nouaea Nakoa
KAKAAKO.
Emalia Kaneaiakala Emalia Kekohakulani
Mr. U. Palea Mr. K. Keauiaole
Malie Maikui Mas. K. Kolowena
Lilia Ilai
KOLEAKA.
Mrs. Julia Gardner Mrs. Emily H Pelio
KAUMAKAPILI.
Hanale Kauahi Miss Kalikokalehua
Mrs. Sam Mana
Mrs. Ane Kalei Mrs. Apa Kualaula
Kapahu Kapuhiwa D. P. Haumea
Miss Hana Ah Chong Panaewa
Kamaki Naehu
Miss Hattie Makia R. P. Kalama
KIKIHALE.
Mr. Koahou Mrs. Mele Kaimihanu
Kapohu
Kamana Mr. Pahukalepa
Elitabeta Kilibati Makakehau
Mr. Akaka (Pake) J. W. Brown
Kawahine Lilia Kaoakaokalani
Mrs. Kahilo Sam
H. Thomas Hina Mrs. Kaonohi
Mr. Kamanu
KAWA.
Moses Nawaa S. P. Halepaahao
Mrs. Kaaiohelo Mrs. Mary Mu
Moluhi Davis Keawe Kuikaai
Mrs. Hana Maniole
MANOA.
Mrs. Kaloaa Akoni
Mrs. Anewalanika
KULOLOIA.
Mas. Henry Awailua Mrs. Kahiamoe
Waihinalo
WAIKIKI.
Kaleinohopali Ioane Puahi
Kapahu Alakai Jno. Piko
Kino J. Kawai
Robert Halai Akapa Auana
Kamuela Paia Kaukaliu
Miss Namaka Napua Jno. W. Kahema Keolanui
Miss Namaka Napua Mas. Jno. Davis
AALA.
Mrs. Kainoa Wahalama Elizabeth A. Amelama
Mas. S. K. Paekukui Mrs. Kepoolele Apau
Mrs. Aha Mr. Kalaukapu
Miss Anatasia Keala Mr. S. Kaaukai Hanupa
W. K. Kekolohe Peter Rinoa
KAWAIAHAO.
Mr. Kaonohi Paulo Pili
J. B. K. Kealoha James Moikeha
Peke Kaulaiaea Ane Maleka
Miss Kapele Keliihananui
Mrs. Mary Wight Mr. Mokuohai
Jno. Kahaku Hoe Pakele Pila
Mrs. Malaea Kamaka Napaona
Ane Hila Hookano
Loura Foster Mrs. Halulukahi
Mrs. Keawe Kahelaiki Willie Geo. Kaonohi
Nakuina Kauhane Meleana Burns
Mekia Mrs. Ane Kaui
Mrs. Nawa Rachel Napihelua
Esther Willie Ana Napela
Miss Lizzie Bungo Joseph K. Alapai
KAMANUWAI.
Miss Kelu Liilii Kalehu Puko
Kamakaokeahi Awana
malupo Kanamu
Mr. Pilipo Mrs. Kaiakawaha
Mrs. Kaha Wahineiki Mrs. Kaupena
Mr. Hosay Makia
Mrs. H. K. Kaunui J. N. Kalolo
Ah Sam Adam Lilikoi
Malaea Hina Julia Kauhane
Makule S. C. Alapai
Mrs. Mary Miliama Kelekoma
Kekoa Mrs. Keliiolono
MAUNAKIEKIE.
Abel Kamuela Kaehuaea
J. K. Maluo opio Mikala Ailuene
Mrs. Kaoiwiloa S. L. Lahilea
Mrs. Luka Aikue
Oni Wale Dan Kai
Keahi Mary Kauwenaole
J. W. Leialoha Lai Kekuewa
Makaluhi opio Kalauokekahili
KAPUUKOLO.
Rachal Kahaamaikai Makanoe
Miss Lily N. Lono Robert
Kapahu Kalele Mrs. Kainuwai
Aiu Mr. Umiamaka
Hamau Makia Kawaauhau
Robert Palau Poana
Mrs. Waikiki Mary Kamana
Nahupu Miss Kalimahana
Meleana Kawaiula Mary Kahela
B. K. Hanuna Haili
Maliana Kealaiki
KALIHI.
Mas. Kahanu Mr. Kealoha
J. W. Kalawaia Solomon Kikau
Mas. M. Moses Kaleikumahoe Kaakaa
Hikaalani
Kaluna Kaahele Sam Awana
Kauohi Mrs. Rose Akoni
Apio (Pake) Ieke
Kaleohano Mas. Kakanu
Kahaili Kaluna Kaahele
Joseph Solomon Kikau
Ana Nika W David Benjamin
Mas. Sam A. Awana Daniel Kamaha
Carry