Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 26, 1 July 1898 — Page 4
| This text was transcribed by: | Ululani Victor |
| This work is dedicated to: | Samuel M. Kamakau |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, IUNE 24, 1898.
e malamaia ai na mea ola a ulu o loko o ke kai ma ke ano noa i ka lehulehu, me ke kuleana malalo o ke kuhikuhi ana a ke Kuhina Kalaiaina, e kukulu a malama i na hale, na mea hana a pau e pili ana, i huipuia me kekahi uwapo no na moku e lawelaweia ana e pili ana me ia mea.
PAUKU 3. Mai ke Kahua Anaaina Aupuni "Channel A" ma ka palekai, a mai ia wahi mai e kau ana ka "Punchbowl A" Ak. 51 18, Hik. oiaio, ua holo ka palena ma ka meridiana oiaio:
Ak. 39 008 Hik. 600 kapuai ma ke kae mawaho o ka palekai;
He. 46 45 Hiki. 850 kapuai ma ka Aina Aupuni ma ke kahola;
He. 62 43 Ko. 750 kapuai ma ke kae mawaho o ka palekai a hiki i ke Kahua Anaaina Aupuni "Sea-wall A."
Ak. 51 008 Ko. 400 kapuai ma ke kae mawaho o ka palekai a hiki i ka hoomaka ana o ka pi'o.
Alaila ma kekahi pi'o i ka Akau o ka hanai 150 kapuai, e hahai ana i ke kae mawaho o ka palekai a hiki i kahi i hoomaka ai e hookomo ana i ka ili o 54-100 Eka.
Aponoia i keia la 21 o Iune, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 51.
HE KANAWAI E HOOLOLI AI I NA PAUKU 13 A ME 15, E HOOPAU LOA AI I KA PAUKU 14, A E PAKUI AI I PAUKU HOU E KAPAIA PAUKU 17A O KA MOKUNA 65 E PILI ANA I NA MEA ANA ME NA MEA KAUPAONA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. Ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 13 o ka Mokuna 65 o ke Kanawai Hoopai Karaima i heluheluia ai e like me keia mahope iho nei:
"Pauku 13. E lilo i hana na ke Kuhina Kalaiaina e imi a loaa kekahi mea ana pololei a i kela a me keia makahiki (a pinepine iho paha, e like me kona manao he pono) e kauoha e hoopololeiia na mea kaupaona a me na mea ana a pau iloko o keia Repubalika i lawelaweia e kekahi poe ma ke kuai ana i kekahi waiwai, mea kuai a kalepa paha, na hua ai a me na mea ulu, a mea e ae paha ma kahi i lawelaweia ai e like me ia mea ana pololei, a e sila i na mea i ikeia ua pololei me na hua palapala "R. H." A ma ia ano no e hooia oia i na mea kaupaona a no na mea ana i laweia aku iaia e ana ia."
PAUKU 2. Ma keia ke hoopau loa nei ka Pauku 14 o ka Mokuna 65 o ke Kanawai Hoopai Karaima.
PAUKU 3. Ma keia ke hoololiia nei ka Mokuna 15 o ka Mokuna 65 o ke Kanawai Karaima i heluheluia ai e like me keia:
"Pauku 15. O ka uku no ka hoopololei ana i kekahi mea kaupaona a mea ana paha e like no ia me keia mahope iho nei; no ka sila ana a me ka hoailona ana i kekahi mea kaupaona he kanalima keneta; no ka sila ana a me ka hoailona ana i kekahi mea ana he 25 keneta; no ka sila ana a me ka hoailona ana i kela me keia mea ana kaumaha he umi keneta; no ka sila a me ka hoailona ana i kela a me keia mea ana wai a mea maloo paha he umi keneta, a me kekahi uku kupono no ka hana ana a like na mea ana kaumaha a me na mea ana e ae e like me ka mea pololei.
Eia nae, aole no e koiia kekahi uku no na nana ana i oi aku mamua o elua i ka mea ana kaumaha hookahi a mea ana e ae paha iloko o ka makahiki hookahi. O na uku a pau i ohiia malalo o keia Pauku e ukuia aku no iloko o ka Waihona ma ke ano he loaa Aupuni."
PAUKU 4. Mahope iho o ka Pauku 17 e pakui aku i Pauku hou e kapaia Pauku 17A.
"Pauku 17A. O kekahi mea mamuli o kona manao ponoi a ma ke ano kolohe nana i hoololi i kekahi mea kaupaona a mea ana paha mahope iho o ka hooiaia ana a me ka silaia ana, e kauia maluna ona ina e hoahewaia imua o kekahi Aha Hookolokolo Apana kekahi hoopai aole e oi aku mamua o kanalima dala no kela a me keia hewa o ia ano."
PAUKU 5. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 21 o Iune, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE.
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 52.
HE KANAWAI E HOOLOLI AI I KE KANAWAI I KAPAIA "HE KANAWAI E KOKUA AI I KA HANAIA ANA O NA ALANUI ALAAO," I APONOIA MA KA LA 1 O AUGATE, M. H. 1878, MA KA PAKUI ANA AKU I PAUKU HOU I UA KANAWAI LA, A E KAPAIA PAUKU 3A.
K Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. O ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e kokua ai i ka hanaia ana o na alanui alahao" i apono ia ma ka la 1 o Augate, M. H. 1878, ma keia ke hoololiia nei ma ka pakui ana i pauku hou, i kapaia Pauku 3A, e heluheluia e like me keia mahope iho nei:
PAUKU 3A. Aka, aole e manaoia kekahi mea maloko o keia Kanawai he mea e aeia ai kekahi hui o ia ano e komo, a i ole ia, e lawe i kekahi wahi e aʻe mai ai a e emi aku ai o ke kai, aole hoi ma kekahi ano e keakea, alai, a i ole ia, hoopilikia aku i na pono holomoku maloko, a i ole ia, maluna o kekahi kai a wai o ka lehulehu i hiki e holoia e na moku; a aole nohoi e hoala, kukulu, a i ole ia, malama paha i kekahi alahaka, maloko, maluna, a i ole ia, maluna ae paha o kekahi awa, kaikuono, a i ole ia, muliwai paha mawaho aku o ka aekai i ka wa kai nui."
PAUKU 2. E mana keia Kanawai mai kona la e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 23 o Iune, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE.
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 53.
HE KANAWAI E PILI ANA I NA ILINA O KA LEHULEHU.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. Ma keia ua haawiia ka mana i ke Kuhina Kalaiaina i kela manawa keia manawa e kukulu i na ilina no ka lehulehu, a i ole ia, mau wahi e kanuia ai na poe maloko o na Apana o ka Repubalika ana i manao ai he kupono.
No keia hana ua hiki iaia e hookaawale ae i kekahi mau wahi o na aina o ka lehulehu ana i manao ai he kupono, a me ka apono o ka Aha Hooko e kuai i na aina kupono, a i ole ia, i kekahi mau kuleana iloko o na aina mai na poe mai no lakou ia aina.
PAUKU 2. Ua hiki no i ke Kuhina i oleloia i kela manawa keia manawa me ka apono ana o ka Aha Hooko e hoolilo aku i kekahi Ahahui Pa Ilina, a hui e ae paha o ia ano i ka waiwai i hookaawaleia ma ia ano, a i ole ia, i loaa maloko o kekahi apana, a i ole ia, i kekahi mau wahi o ia waiwai, e paaia a e hooponoponoia ma ke ano he ilina a mau ilina paha no ka lehulehu, mamuli o na kumu ana i hooholo ai no ka aponoia ana i oleloia.
PAUKU 3. Aole e manaoia ua kue na mea i hoakakaia maloko o keia Kanawai me ka mana i haawiia ma ke Kanawai i ka Papa Ola e hana i na rula no ke kanu ana i na poe make, a e pili ana i na ilina ame na wahi e kanuia ai, a i ole ia, e hoomalu i ke ola o ka lehulehu.
PAUKU 4. E mana keia Kanawai mai kona la e aponoia ai.
Aponoia i keia la 23 o Iune, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE,
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 54.
HE KANAWAI E LAIKINI ANA I KA HANA ANA I KA WAINA MAI NA HUA WAINA MAI I HOOULUIA MA HAWAII NEI, A E HOOMAOPOPO ANA NO KE KUAI ANA O IA WAINA A E HOOPAU AI I KE KANAWAI 82 O NA KANAWAI O KE AUPUNI KUIKAWA O 1894, I APONOIA MA KA LA 7 O JUNE, 1894, E PILI ANA I KA LAIKINI ANA I KA HANA ANA I KA WAINA MAI NA WAINA I HOOULUIA MA HAWAII NEI, A E HOOPAU AI I KE KANAWAI 58 O NA KANAWAI O KE KAU O 1896, I APONOIA JUNE 8, 1896, E HOOLOLI ANA I KA KANAWAI 82 O NA KANAWAI O KE AUPUNI KUIKAWA O 1894, I APONOIA I JUNE 7, 1894.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. Ma keia ua hoomanaia ke Kuhina Kalaiaina e haawi i na laikini no ka hana ana i ka waina i hoouluia ma Ko Hawaii Paeaina, ke waiho mua ae nae ka mea noi i laikini me ke Kuhina i oleloia i bona ma ke ano mahope iho nei, me hookahi hope kupono i lawa: E ike auanei na kanaka a pau ma keia palapala, o maua o .................... na ma, me ................. ka hope, e noho ana ma .................. ma ka Mokupuni o ..................... Ko Hawaii Paeaina, ua hoopaaia a paa loa ia .................... Kuhina Kalaiaina, a i kona mau hope ma ka Oihana no na dala hoopai he Hookahi Haneri, e ohiia maluna o ko maua mau waiwai pakahi a hui paha ina e kueia kekahi o na kumu, a i ole ia, na kumu a pau paha i hoakakaia maloko nei. No ka hookaa pololei ana o ia mea ke hoopaa nei maua ia maua iho, me ko maua mau hooilina, hooko kauoha a me na luna hooponopono waiwai.
Hoike ko maua mau lima i keia la .................... o ........................ M. H. 18......
O ke kumu o keia hoopaa ana, oia no keia: Oiai o .......................... na mua i oleloia i keia la ua loaa iaia he laikini e hana i ka waina mai na waina mai i hoouluia ma Ko Hawaii Paeaina no na makahiki he ekolu mai keia la aku, a nolaila ina aole oia e hana i kekahi barani, rama a i ole ia, wai ikaika e ae paha; ina aole oia e hana i ka waina mai na waina mai i hoouluia ma na aina e; ina aole oia e kuai i kekahi waina i hanaia malalo o keia laikini i kekahi mea mawaho ae o ka poe i laikiniia e kuai i na waiona, na waina, a i ole ia, i na bia; ina oia ma ka la mua Dekemaba a mamua ae paha o ia la o kela a me keia makahiki e haawi aku i ke Kuhina i oleloia i hoike i hoohikiia ma ke kakau no ka nui o ka waina i hanaia e ia iloko o ka makahiki i hala, ka nui i kuaiia, a me ka nui e waiho ana ma kona lima, alaila, e lilo keia hoopaa ana i mea ole, aka ina aole pela, ma ka hooiaio ana aku a maopopo i kekahi Lunakanawai Apana ua uhakiia kekahi, a i ole ia, o na kumu no a pau i hoakakaia maluna, e lilo ka hoopai i oleloia maloko o ka palapala hoopaa maluna ae nei no ka pomaikai i ke Aupuni Hawaii.
[L. S. ] ...................... Ka Mua.
[L. S. ] ...................... Ka Hope.
PAUKU 2. Na ka Ilamuku, a i ole ia kona Hope, a i ole ia ka Makai Nui, a i ole ia ka Hope Makai Nui o kela a me keia apana pakahi e nana i kela manawa keia manawa i ka waina o kekahi mea i laikiniia e hana i ka waina, a e hoomaopopo a maopopo pono aole waina i kuaiia, koe wale i ka poe kuai waina i laikiniia.
PAUKU 3. I ka manawa e lilo ai ka bona i hoakakaia ma ka Pauku 1 o keia Kanawai e pau no a lilo i mea mana ole ka laikini i haawiia e ka Kuhina Kalaiaina.
PAUKU 4. O ka mea nana e hana i ka waina i mea kuai aku me ka loaa mua ole o kekahi laikini e like me ia i hoakakaia ma keia Kanawai, a i ole ia ua loaa iaia he laikini e like me ia i olelo mua ia, ua kuai aku nae i ka waina i oleloia ma kekahi ano e ae mai ka mea i hoakakaia maloko o ka bona i hoakakaia ma ka Pauku 1 o keia Kanawai, e kauia no maluna ona na uku ke hoahewaia imua o kekahi Lunakanawai Apana e like me na hoopai no ke kuai ana i na waiona me ka laikini ole.
PAUKU 5. O ke Kanawai 82 o na Kanawai o ke Aupuni Kuikawa o 1894 i aponoia ma ka la 7 o Iune, 1894, e pili ana i ka laikini ana i ka hana ana i ka waina mai na waina mai i hoouluia ma Hawaii nei a me ke Kanawai 58 o na Kanawai o ke Kau o 1896 i aponoia ma ka la 8 o Iune, 1896, e hoololi ana i ke Kanawai 82 o na Kanawai o ke Aupuni Kuikawa o 1894 i aponoia ma ka la 7 o Iune, 1894, ma keia ke hoopau loa ia nei.
PAUKU 6. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e hoolahaia ai.
Aponoia i keia la 23 o Iune, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE.
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
KANAWAI 55.
HE KANAWAI E HOOPONOPONO AI I KA WEHE ANA I NA ALANUI MALUNA O NA AINA PONOI O KEKAHI POE MA KA APANA O KONA, MOKUPUNI O OAHU, A ME KA KAONA O HILO, MOKUPUNI O HAWAII.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii:
PAUKU 1. Ina ua makemake ka ona o kekahi aina e waiho ana ma ka Apana o Kona, Mokupuni o Oahu, a i ole ia, ke kaona o Hilo, Mokupuni o Hawaii, e wehe i kekahi alanui a mau alanui paha, no ka pono o ka lehulehu maluna o ia aina, e hui ana me na alanui o ka apana, a i ole ia, ke kaona i oleloia, e lilo no i hana nana ka waiho mua ana aku i ke Kuhina Kalaiaina i kekahi kii a me ka hoakaka ana o ia alanui paha i manaoia, e hoike pololei ana i kahi i waiho ai, ka loihi, ka laula, ke ano o ka hana ana a me ka hoopau ana.
PAUKU 2. Na ke Kuhina Kalaiaina, i ka manawa e loaa ai iaia ke noi e nana i kahi i manaoia ai e hana i ke alanui a mau alanui paha, a ma ia hope iho e haawi aku i ka mea noi i kana olelo hooholo i kakauia e pili ana i ke alanui a mau alanui paha i manaoia, e apono ana, a i ole ai, e apono ole ana, a i ole ia, e hoike aku ana e hooponopono hou ia na hoolala ana.
PAUKU 3. Aole no e ae ia kekahi alanui o ia ano e ke Aupuni ina aole i hoomoe ia, hana ia a hoopau ia e like me na hoolala ana i aponoia e ke Kuhina Kalaiaina, a ua hana ia a haawiia kekahi palapala hoolilo no ua alanui nei i ke Aupuni, a ua laweia e ke Aupuni.
PAUKU 4. Aole no e manaoia kekahi alanui i weheia maluna o ka aina ponoi o kekahi poe ma ka apana, a i ole ia, ke kaona i oleloia he alanui no ka lehulehu ina aole i hui na poo a i elua o ia alanui ma na alanui e ae o ka lehulehu; a no na hana o keia Kanawai, ina o kekahi mau alanui huina maluna, a i ole ia, i manaoia no kekahi aina ponoi ua hui pakahi me na alanui o ka lehulehu ma kekahi o ko laua mau poo pakahi, o ia wahi o ia mau alanui huina i lilo he wahi moe kahi iloko a puka aku i waho o ia alanui e manaoia no he hookahi alanui ma ka manao o keia Kanawai.
PAUKU 5. E mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana.
Aponoia i ka la 23 o Iune, M. H. 1898.
SANFORD B. DOLE.
Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.
[kii] CURES WHILE YOU SLEEP
Vapo-Cresolene
MAMULI o ka haawiia ana o ka laau CRESOLENE ma ka hanu ana, oia ke keehina hana palekana loa no ka lawelawe ana i na Ohe Makani o ka puu. He kamahao launa ole ka holo pono o kana hoola ana i ke Kunu-Kalea ame ke Kunu Ko. He laau maikai loa ia no ke pale ana aku i na maʻi lele, a pela aku. E loaa no na buke hoakaka me ke kumukuai ole, i huipu me na palapala hoomaikai. Kuaiia e na poe kuai laau a pau.
HOLLISTER DRUG CO.,
Honolulu, H. I., Agents.