Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 29, 22 July 1898 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

(PHOTO)

ADMIRAL CAMARA.

            The Cadiz fleet, sometimes called the reserve fleet of the Spanish navy, has been one of the many mysteries furnished by the Dons during the war. Admiral Camara, who stands @@@ @@ @@@@ @@@ … commands this fleet.

 

            O keia ke kii o Adimarala Camara o Sepania, ka olali o ke Kaiwaenahonua, ma ka aoao o Sepania I keia wa. O ko ia nei aumokukaua ka Amerika e upu nei e hoouna aku I na mokukaua Oregona, Makekukeka, Newark. Dixie ame Yosemite no ka ulu pa ana ia lakou.

 

LA HUIKALA LAHUI.

 

Poakahi, Iulai 18, 1898.

 

HUIKALAIA NA POE PIO.

 

            Ma ka auina la o ka Poakahi nei, Iulai 18, 1898, I noho ai ka Aha Kuka o ke Aupuni maloko o ke Keena Ahaolelo o na Lunamakaainana, maloko o ka Hale Oihana Hooko, a o ka hopena oia halawai ana, oia ka huikala piha ia ana o na “Pio Kiaiaina” o ka hooulu haunaele o 1895.

            O na poe I kala piha mua ia mamua o ka puka ana o keia olelo hooholo huikala akea I puka ai ma keia la iho ia, oia no o Liliuokalani, Kini. W. H. Rickard, T. B. Walker, Chas. Warren ame Robt. W. Wilikoki.

            A eia iho na inoa o ka poe I huikala pihaia ma keia la, oiai nae ua loaa mua no ia lakou ka huikala “hapa” ia ana. O na hua palapala “C. P.,” he “Conditional Pardon” kea no, oia hoi, he huikala I hoopaaia malalo o kekahi kumu, a oia ka makou e olelo nei, he “Huikala Hapa” wale no ia, a o keia iho la ma ka Poakahi nei, oia ka huikala piha.

            O ka papa hoike malalo iho nei, ua lawe pololei ia ia mai loko mai o ka Nupepa Advertiser o ka Poalua nei, Iulai 19.

            Halo, Sam. 5 makahiki; Huihui, Ho@a, 5 makahiki; Ihu, Bill, 5 makahiki; Inoaole, 5 makahiki, C. P.; Joseph, Wm., 5 makahiki, C. P.; Kaae, William, 5 makahiki; Kaaea, Sam, 5 makahiki, C.P.; Kaanaana, 5 makahiki, C. P.; Kaauwai, 5 makahiki; Kahaiao, J. W., 5 makahiki, C. P.; Kahalewai, 5 makahiki, C. P.; Kahananui, 5 makahiki, C. P.; Kahikikolu, 5 makahiki, C. P.; Kahimalani, 5 makahiki; Kahoeka, John, 5 makahiki; Kahole, 5 makahiki, C. P.; Kahoomahele, 5 makahiki, C. P.; Kahoomanawanui, 5 makahiki, C. P.; Kahopuwaiki, Joe, 5 makahiki, C. P.; Kaia, 5 makahiki; Kaimi, John K., 5 makahiki; Kakaio, 5 makahiki, C. P.; Kalauwalu, 5 makahiki, C. P.; Kililoa, Hoopii, 5 makahiki, C. P.; Kaloa, Sam’l, K., 5 makahiki, C. P.; Kaaihue, 5 makahiki; Kanehe, Herman L., 5 makahiki, C. P.; Kalua, 5 makahiki; Kama, J., 5 makahiki, C. P.; Kamai. 5 makahiki, C. P.; Kamaka. 5 makahiki, C. P.; Kamali, J. K., 5 makahiki, C. P.; Kanaaua, 5 makahiki, C. P.; Kanahele, Sam., 5 years; Kanakaole, Wm., 5 makahiki; Kaneuu, 1 makahiki, C. P.; Kaniela, 5 makahiki, C. P.; Kanoho, makahiki $, U. 4@Po tAYip tao aoini James, 5 makahiki, C. P.; Kaohe, Henry P., 5 makahiki, C. P.; Kaohimaunu, 5 makahiki; Kaolowi, John, 5 makahiki, C. P.; Kaona, 5 makahiki, C. P.; Kapena, Koia, 5 makahiki, C. P.; Kapiioho, Solomon, 5 makahiki: Kapuna, 5 makahiki; Kauai, Solomon, 5 makahiki; Kauaua, Dan, 5 makahiki; Kauii, 5 makahiki; Kauwenaole, Wm., 5 makahiki, C. P.; Kawelo, 5 makahiki; Kawika, 5 makahiki; Ke@mupohaku, 5 makahiki, C. P.; Keanu, Sam., 5 makahiki, C. P.; Keawe, 5 makahiki, C. P.; Kekaha, Sam., 5 makahiki; Kehaula, J., 5 makahiki, C. P.; Keki, 5 makahiki, C. P.; Kekipi, Kema, 5 makahiki, C. P.; Kekoa, William, 5 makahiki, C. P.; Keliikuewa, 5 makahiki, C. P.; Keoho, 5 makahiki, C. P.; Kia, Sam, 5 makahiki; Kiakahi, Ioela, 3 makahiki, C. P.; Kiamanu, 5 makahiki; Kiliona, 5 makahiki, C. P.; Kilohana, 5 makahiki, C. P.; Koa, David K., 5 makahiki, C. P.; Kolomona, 5 makahiki, C. P.; Kauiwa, 5 makahiki; Kuhio, Manuel, 5 makahiki, C. P.; Kukalohiwa, J., 5 makahiki; Kupihea, Solomon, 5 makahiki; Lane oLt, 5 makahiki, C. P.; Lane, Patrick, 5 makahiki, C. P.; Lane, William C., 5 makahiki, C. P.; Lilikoi, John, 6 years; Limahopu, 5 makahiki; Maele, Ben, 5 makahiki; Mahoe 5 makahiki, C. P.; Mahoe, Henry, 5 makahiki, C. P.; Mahoe, Kini J., 1 makahiki, C. P.; Mahuka, John, 5 makahiki, C. P.; Makakoa, 5 makahiki, C. P.; Makauahoa, 5 makahiki; Makalena, George, 5 makahiki, C. P.; Marshall, Louis, 20 makahiki; Mathews, John J., 5 makahiki, C. P.; Maui, 5 makahiki; Mio, Sam Pua, 5 makahiki; Moepali, Buff, 5 makahiki, C. P.; Naaieono, 5 makahiki; Nahinalau, 5 makahiki, C. P.; Naiwi, Jack, 5 makahiki; Nakaikuahine, 5 makahiki, C. P.; Niolo, 5 makahiki; Nowlein, Samuel, 35 makahiki; Oili, William, 5 makahiki; Olepau, William, 5 makahiki; Opunui, 5 makahiki; Paaoao, Keoni, 5 makahiki; Pahau, Alex., 5 makahiki, C. P.; Pahia, 5 makahiki, C. P.; Pahukoa, 5 makahiki; Palau, Robert, 10 makahiki; Pedro, Tom, 5 makahiki, C. P.; Pehu, 5 makahiki, C. P.; Pihena, 5 makahiki, C. P.; Piko, John, 5 makahiki, C. P.; Pio, John, 5 makahiki, C. P.; Poepoe, Kiliona, 5 makahiki; Pohaka, 5 makahiki, C. P.; Poole, Thomas, 10 makahiki; Pua, William K., 5 makahiki; Punalua, 5 makahiki, C. P.; Rogers, Henry, 5 makahiki; Rosa, Manuel, 5 makahiki, C. P.; Seward, William T., 35 years; Silva, John R., Jr., 5 makahiki, C. P.; Sylva, R. Hakuole, 5 makahiki; Ting Sing, Ed., 5 makahiki; Townsend, George, 5 makahiki; Ulukou, Hao C., 5 makahiki, C. P.; Ulukou, 5 makahiki; Wahia, 5 makahiki; Waianae, 5 makahiki, C. P.; Wailama, 5 makahiki, C. P.; Waiola, 5 makahiki; Welewele, 5 makahiki; Widemann, Carl, 30 makahiki, C. P.; Widdifield, Wm., 5 makahiki, C. P.; Ashford, @ V., 1 makahiki, C. P.; Aylett, James, 1 mahina; Baker, John K., 1 mahina; Bowler, John F., 5 makahiki; Hutchinson, Wm. K. $250 hoopai;  Kaae, Junius, 1 makahiki, C. P.; Kaili, Saml. K., 1 makahiki, C. P.; Kaimimoku, 6 mahina; Kalanianaole, Jonah, 1 makahiki, C. P.; Lane, John C., 6 mahina; Smith, Alexander, 6 mahina; Wise, John H., 3 makahiki; Aea, John, 5 makahiki; Ahia, Joseph, 5 makahiki; Ahia, William, 5 makahiki; Ai, Tommy, 5 makahiki, C. P.; Aikike, 5 makahiki; Apelehama, 7 makahiki; Bartow, Charles, 5 makahiki; Beni, G. K., 5 makahiki; Bill, William, 5 makahiki; Bipikane, J. W., 10 makahiki; Bush, James H., 5 makahiki, C. P.; Clark, Charles H., 5 makahiki; Clark, Joe, 5 makahiki; Cummins, John A., hookaa i ka hoopai, $5,000; Damien, Daniel, 6 makahiki; Davis, William, 10 makahiki; Edward Henry, 5 makahiki, C. P.; Elia, 5 makahiki C. P.; Enoka, Henry, 5 makahiki, C. P.; Greig, W. H. C., 20 makahiki; Gulick, C. T., 35 makahiki; Hana, 5 makahiki, C. P.; Hakalaau, Wm., 5 makahiki; Hakuole, Kamuela, 5 makahiki; Hanupau, J., 5 makahiki, C. P.; Hikilea, 5 makahiki, C. P.; Hokii, Paulo, 5 makahiki, C. P.; Hookano, Samuel, 5 makahiki, C. P.; Hookano, Peter, 5 makahiki, C. P.

            Mawaho ae o keia poe, ua kalaia o Kapena Good, keia aliikoa “haole” i oleoia ai nana i imi-hala o Konela McLean.

            Ua hawaiia hoi he huikaiaia ana ia Chas. Augustus Hering ka mea nana i kipu ia Loio D. L. Huntsman, ma ka la 26 o Mei, 1898, ke hiki aku i ka la 1 o Ianuari, 1900, ae nei.

            Elua mau Kina me hookahi Iapana i loaa na huikalaia ana.

 

KA LA 4 O IULAI MA HANA.

 

            o KA LA 4 O Iulai ma Hana nei i hala aku la, oia kekahi o na ia hanohano i malamaia e ko Hana nei poe i like ole hoi ka hoomanaoia ana me ko na makahiki i hala. A i oi loa aku hoi paha ka hanohano i ko ka Repubalika o Hawaii hui pu ana i keia la hookahi.

            Ma ke kakahiaka nui o ka la 4 o Iulai, ua ikeia aku na ao kaalelewa e kai hele ae ana ma na paia lani a he manawa pokole ua haule mai la na paka-ua kilihune e hooma-u ana hoi i ka honua. Ua hoomau ka haule ana o na paka-ua liilii a hiki wale i ka hora 9 a. m., a mamua iho hoi a ka hakui ana o ka pu mua loa no ke aloha ana i na Repubalika elua, ua wehe mai la na paia-lani i kona nani, e panai pu mai ana hoi i kona aloha.

 

NA HANA O KA LA.

 

            Ma ka hora 9 a. m. ponoi, ua ki ia mai la na pu aloha he 21 mai ka batari mai o Kawalakii ma Kauiki, e ne-i nakolo ana hoi i ka lewa, e hooho ana. “E ola ka Repubalika o Hawaii i ke Akua” – a oia no hoi ka wa o na hae @ hukiia ae ai maluna o na pahuhae. @a lawelaweia keia kipu ana e Mr. Davidson, ke alii kipu.

            Ma ka hora 9:30 a.m., ua malamaia na lealea, oia hoi ka hele ana maluna o kekahi laau i hamoia i ka aina, pii ana ia ka pou aila, heihei au, heihei waa, heihei luu aho loa, heihei luu aho loa ma ka loihi o ka luu ana, heihei tabu, heihei luu aho loa o na makua. He mau uku makana pakahi ko keia mau heihei apau.

            Ma ka hora 11:30 a.m., ua hoea mai la i ke awa pae o Hana ka huakai hoohanohano i kahikoia me na ano like ole, e lo’u ai hoi ka aka a mamae ka iwiaoao, maluna o na hoki ame na kekake, a na keia huakai hoomakeaka i alakai aku i ka hapanui o na kanaka like ole no kahi i hoomakaukauia ai na mea ai, a e malama hou ia ai hoi ke koena o na lealea o ka la.

 

KA LUAU HAMAMA.

 

            Ua malamaia ka papaaina hamama malalo o ka malumalu o na laau ma “Maunaole Home,” kahi noho o Jas. J. H. S. Kaleo, malalo hoi o ka hoomakaukau ana a K. S. Gjerdrum, ke komite oia hana, i kokuaia hoi e Mrs. J. H. S. Kaleoame kona p@ ehoa.

            He papaaina nui keia i hiki ke piha i ka noho hookahi ana o na kanaka he 250, a ua hoolawaia hoi na mea ai no ka huina o 500 a 600 kanaka, oia hoi, 1 pipi, 5 puaa, 7 palahu, 12 moa, a pela pu no hoi ka opihi, limu, opae, i’a, a pela aku, kulolo a me ke pudini Hawaii (poi palau), a he 6 pahu ai, 100 omoomo palaoa a me na meaono no hoi, a ua lawa pono na mea i hoomakaukauia.

            I ka hiki ana o ka huakai hoomakeaka ma “Maunaolu Home,” hewa i ka wai na kanaka e hahai ana mahope, o ke kahua e malamaia ai na hana lealea i koe, ua hele a “le-i Kohala i ka nuku na kanaka,” a he la piha kanaka maoli no keia, ua hiki aku paha mawaena o 500 a 600 kanaka o kela a me keia ano.

            Ma ka hora 9:30 p. m., ua hookipaia aku la maluna o ka papaaina na hoa no ka hoopiha ana i ka lua o ka inina. He elua manawa i hoopiha pono ia ai na hoa ma ka papaaina, a o ke kolu o ka manawa no na hoa i koe a me na poe e kuene ana. Ua ai a lawa, ua inu hoi a kena i ka lokomaikai o na poe nana i hapai i keia hana.

            Mahope o ka piha ana i ka lua o ka lua o ka inaina, ua malamaia na lealea Europa maluna o kekahi papahele i haliiia maalo o ka malu lau laau, a ua ikeia aku na keonimana e niniu ana me ke hoa a e wili ana hoi me ka io ponoi, malalo o ke alakai ana a Mr. Campbell, ka Manager o Hamoa Plantation. Ua hoomauia keia lealea a hiki i ka hora 7 p. m. a hookuia na hana.

            Ke haawi nei kou mea kakau i ka mahalo i na hana i malamaia ma keia la 4 o Iulai, ua malamaia me ka maluhia, ua lealea me ka hauoli, a ua au a lawa. A ke hoomaikai aku nei i ko ke Akua lokomaikai i kona haawi ana mai i manawa maikai loa ma ka Apana o Hana nei no ka hoomanao ana i ka la i hanau ai ka Repubalika Nui (U. S. A.) a me ka Repubalika o Hawaii, a ke hooho ae nei au, “E ola ka Repubalika o Hawaii i ke Akua.”

            Me ka mahalo,

            KALUAONIHO.

 

HOIKE KULA SABATI.

 

            Ua. Ua malamaia ka Hoike Hapaha o na Apana Kula Sabati o Koolau ma ka luakini o Anehola, i ke Sabati la 10 o Iulai, M. H. 1898, Hoomakaia na hana hora 11:30 a. m. ma ke mele ana ma ka aoao 12 o ka Hoku Ao Nani a me ka pule a William Huddy.

            Na Kula Sabati i hiki mai: Anehola, Koolau ame Kilauea. Kohoia he mau komite na lakou e nana na hana o ka la, no lakou na inoa, Miss Lizzie Kahanu no Anehola, Mrs. Pelila Hose no Koolau, ame G. M. Huddy no Kilauea. Himeni hui, aoao 104 Euanelio. Malamaia ka lulu o na Kula Sabati elike me ka mau. Eia na mea i loaa: Kula Sabati o Anehola, $2.00; Koolau, $3.10; Kilauea, $2.70; na makaikai, $2.50; huina, $10.30.

            Himeni hui, aoao 196 Hoku Ao. Pau ia, kaheaia ke Kula Sabati o Anehola, na lakou e wehe mua na hana hoike o ka la: ka nui o na haumana 27, Pilipo Migell ke alakai; manawa 12 minute. Koolau, 10 haumana, David Trask ke alakai, manawa 12 minute. Kilauea, 22 haumana, Daniela Makaahoa ke alakai, manawa 8 minute; ka huina o na haumana a me na alakai i hiki mai, he @@ a ke hui pu ia me ke Kahu Kula Sabati Apana Kahunapule, a me na komite @@ loaa ka huina o @@ hui me na makaikai @@ hiki aku la ka huina nui o na poe i hiki mai ma ia la i k@ 144. Himeni hui, aoao 272 Hoku Ao.

            Kaheaia o Mr. Kaina, kekahi haumana o ke Kula Kahunapule, e haawi mai i mau manao paipal@ @ pau kana, o Mr. Puhi; pau ia o G. H. William, hala ia o William Huddy, ke Kahu Kula Sabati Nui, a o Rev. Solomon ka hope. Na ka Lunahoomalu G. M. Huddy o na komite i hoike mai i ka lakou olelo hooholo, penei: Hookahi no helu o na Kua Sabati apau, oia hoi, helu ekahi. He mau manao paipai mai ke Kahu Kula Sabati Apana Geo. W. Mahikoa, ka mea nana i alakai na hana o ka la. A nana no, e malama hou ia ana ka Hoike Hapaha o na Apana Kula Sabati o Koolau, ma ka luakini o Kilauea, ke hiki aku i ke Sabati, la 2 o Oct., M. H. 1898, hora 9 a. m. Penei na haawina: Kula Sabati o Kilauea, haawina o Iulai; Koolau, haawina o Augate; Anehola haawina o Sepatemaba, 1898. Na himeni hui, aoao 210, 220 ame 227 o ka Hoku Ao. Pau ia, noi mai o Mr. Pukalo e hookomoia ka moolelo iloko o ka Nupepa Kuokoa, a ua kokua nui ia, a ma ka ninauia ana ua hooholo loa ia.

            Hookuuia @a hana ma @e mele ana ma ka aoao 23 o ka Hoku Ao, ame ka pule a Rev. Solomon Kaulili.

            GEO. W. MAHIKOA,

            Kakauolelo.

            Kilauea, Kauai Iulai, 15, M. H. 1898.

 

MAKE I ALOHA NUI IA.

 

            I kuu Kilohana Pookela a me kou Lunahooponopono, e ae mai ia’u e hookomo iho i kahi mooleli o Mr. Lusela Kelii Kaapuni Kaleilehua a me kona wahi kanikau, oia hoi keia:

            Ua hanau ia oia ma Kalokalo, Kona Akau, Hawaii, mai ka puhaka mai o Mr. ame Mrs. Mary Malohi, kona mama, Iulai 19, M. H. 1873. O kona mau la ma ke a ao mauleule he 24 makahiki, 5 malama, 8 ame ka hapa hora kona ola ana. A ua oluolu i ka mea mana loa ka lawe ana aku i kona uhane ma kona wahi noho ma Kakaako, Honolulu, Oahu.

            Iloko o Iune 13, 1898, i ka wa i noho kumukula ai o Mr. Muller ma Holualoa, Kona Akau, Hawaii, ma ia kula oia kahi i hoonaauao ia ai a ma ia hope mai, ua paa ka hale kula ma Kailua i noho kumu ia e Tomes. A ua hoi mai oia iloko oia kula, aole i liuliu, ua noi ia mai oia e ke Alii Kalakaua, ma ke alolii o Honolulu oia pu kekahi, ua lawelawe oia ma ka oihana kuene iloko o ua makahiki 1890 ame 1891. Holo ke Alii Kalakaua i Kaleponi a mahope mai ua pau ka noho ana ma ke aloalii o Liliuokalani. Ua noho ma ke alo o kona kamaaina Samuela Ku iloko o ka makahiki 1898 ame na mahina hope o keia makahiki. Ua hele oia no Koolaupoko a ua hoohala ia kona mau la ma ia aina i na pali hauliuli ma ka makahiki 1896, i ka la 24 o Augate. Ua haalele oia i na pali Koolau a huli hoi mai no Honolulu nei a ua noho me kona mama ma kahi i oleoia maluna ma ka pule ekolu o Dekemaba, 1897. Ua holo aku oia me kona mau pokii kaikuahine ma ka Maunaloa no kona one oiwi a huli hoi mai i ka pule ekolu no o Ianuari, 1898, a ua noho pu me ka ohana a hala wale aku la, haalele i kona mama, na pokii, kona mau kupuna, e noho u a e kanikau aku ma keia aoao o kona luakupapau. A eia iho kona wahi kanikau.

Hauli lani opua kau i kuu maka

He makamaka hoa pili no’u ke aloha

Hoi mai no aaki wela i kuu houpo

Hoona wale ae no aole e na

Ke ikiiki paupauaho manawa ino ia loko,

I kuu lei moopuna aloha kupouli,

Kanehoa la e he hoa.

Hoa pili i ka ua me ka la anu me ke koekoe.

O ke Kona kai opua i ka la’i opua hinano ua malie

Ke na’u la kamalii, ke kaohi la i ke kukuna o ka la

Pumehana wale ia aina ke kini o Hoolili e,

Auwe o kuu lei moopuna ua hala.

Aloha Kona i ke ao opua nenee i ka ilikai,

Aloha ka la moopu o Laniakea,

Aloha Roselani i ka ehu a ke kai,

Aloha Hulihee i ka maka o ka opua,

Aloha Kamakahonu i ka hale ipu kukui,

Aloha Puuokaloa i ka uhi malu a ke ao,

Aloha Kauahia hoomaha i ka hana luhi,

Aloha ia aina kupolua i ka la’i

I ka moe kololio a ka hau i ke kula

E ano wale mai ana no ia’u kanahele

Me he ipo la na’u ke aloha ke hoi mai nanahu i ka ili.

Aloha Honolulu i ka ua kukalahale,

Aloha Nuuanu i ke Kawelu o Lanihuli,

Aloha Koolau i na pali hauliuli,

Aloha Kaneohe i ka luana kanaka,

Aloha Heeia huikau na lio

Auwe o kuu moopuna lei ua hala.

            D. B. POHEEPALI.

            Kakaako, Honolulu, Iulai 24, 1898.

 

UA LELE KE AHO O MRS. NINITO SUMNER KAPILIKEA.

 

            Ma ka hora 2 a oi o ka auina la o ka Poakolu nei, Iulai 2@, i haalele mai ai i keia ola ana ke “Alii” Ninito o Polapola, ka wahine a John Kapilikea Sumner, ma ko laua wahi noho ma Alanui Beritania. Ua hala aku la oia ma kela aoao i ke 60 o kona mau makahiki. O Tahiti kona one hanau, aia malaila ka nui o kona ohana, a he koko pili loa oia i na lii koikoi oia wahi. Ma ka Poaha nei i hoolewaia aku ai kona “kinowailua.”

 

HUKIHUKI KAULA.

 

            Ma ka Ponono, ia elua, i malama ia ai na lealea o ka la 4 o Iulai. Huki kaula mawaena o eono kanaka Hawaii o Kealia ame eono kanaka Hawaii o ka uhi wai o Kemamo. Ke nana aku i na keiki o Kealia, me he mea la e hoa waapa mai ana, ke ala mai iluna a hina aku i hope. Ua lilo nae ka hanohano o ka la i ka inoa hope.

            Huki kaula elua – Eono Pukiki o Hanamaulu me eono kanaka Hawaii o ka ua paupili. Ua lilo ka eo i na keiki o ka ua paupili o Lihue. Nolaila, o ke aloha no ko oukou e na keiki hoonoho hua.

            Me ka haahaa,

            S. K. PAKOLEA.

            Hanamaulu, Iulai 16, 1898.

 

PUKIKI HOU PAHI.

 

Ma ka hora 11 a oi paha o ka po Poalua nei, ua houia i ka pahi o Joe Dias, he keiki Pukiki kuai kamaa no loko o ka Halehuai Kamaa o Fairchild ma Alanui Papu, e Joe Froga, he Pukiki nohoi, ma Alanui Puowaina. E pee ana ka mea hou pahi, mahope o kekahi pou telepona ma ka wa i kaalo ae ai ka poino ma ia wahi. Mai keia wahi mai i lele mai ai ka limakoko a hou mai la i kana pahi i ka mea ana i enemi ai. Ua ku ka mea poino ma kona kua, mawaena ponoi o na kipoohiwi elua. He eono iniha ka hohonu o kahi i moku i ka pahi. Ua ikeia nau, ua kuhihewa loa ka mea hou pahi ma keia hana ana, oiai ua hoike ae oia, aole o Joe Dias ka luahi ana i manao ai. Ma kona wa i laweia ae ai i Kalakaua Hale,” ua ona loa oia.

 

HE MAU MAKAHIKI LEHULEHU O KA MA’I ANA.

 

Loaa mai keia mamuli o ka Haule ana, a Eha loa ia ke Kua. I kekahi wa ua hiki ole ka hoomanawanui i ka nui launa ole mai o ka Eha.

 

            Eia ka olelo hoike a Mr. Geo. F. Everett, he kanaka mahiai i mahalo nui ia, a i kamaaina nui ia nohoi no Four Walls, Victoria Co., N. B. – “I kekahi mau makahiki i haha, oiai hoi au e hana ana ma kekahi hale hoahu ai, ua kapeke iho la ka’u ku ana, a haule iho la hoi au ilalo mailuna mai o kekahi kua, a ua eha loa ia kuu kua. No na makahiki lehulehu loa i hoehaehaia ai au me keia eha a ma ia wa nohoi, ua hana au i na mea apau i hiki ia’u ke hana i mea e hoopauia ai keia pilikia, eia ae, he mea makehewa wale no. Nolaila, ua pau loa ae la ko’u manaolana a hooki iho la i ka lapaau ana a ke kauka. Ua hele kuu kua a pilikia loa, ma ko’u wa e kulou iho ai ilalo, ua aneane hiki ole ke hoopo-pololei hou ae. Ma ko’u wa hoi e oki mauu ai me ka pahi-kakiwi no kekahi wahi manawa uuku me ka hoomaha ole, e eha loa ia ana au, a hiki ole ia’u ke hoomanawanui, a e kalele iho ana au maluna o ke ku-au o kuu pahi-kakiwi i hiki ai ia’u ke loaa ka maha, a hiki hoi ke hoopololei ae i ke kua. Ma kekahi manawa, e waiho aku ana au maluna o kahi moe no kekahi wa okoa. Mahope iho o ka hala ana ae o kekahi mau makahiki o ka noho ana iloko o ka eha, ua oleloia mai la au e ai i na Huaale Akala a Dr. Williams, a hooholo iho la au e ai io au i ua mau Huaale la, i hookahi poho. Mamua hoi o ka pau ana o na Huaale o ua poho la i ka aiia e a’u ike iho la au e loaa ana ia’u ka pono i ua mau Huaale la. Ua kuai hou aku la au he eono poho, a i ke ehiku nohoi o na poho, ua ola loa au. O ka ekolu keia o na makahiki mai ko’u wa i hoopau ai i ka ai ana i ua mau Huaale la, aole hoi i eha hou iki kuu kua. O na Huaale Akala a Dr. Williams, he mau laau lapaau waiwai nui loa ia, a ke hooia aku nei au ia mau huaale no ka pomaikai o ka mea i loohia i ka ma’i i like me ia ke ano. Manao nohoi au, ina no i uku au i $10 no ke poho o ua mau Huaale ia, ua makepono no ia kumukuai.”

            E ola ana ka ma’i Rumatika, ke Sciatica, ka ma’i nalulu o’e o ke poo, ka lolo hapa, ka Locomotor a@a@ia, ka nalulu kupouli, a me na ma’i apau e pili ana i ka nalulu kupouli, ame na ma’i apau e pili ana i ke koko inoino, elike me ka alaala, ka pehu ula puni, a peia aku. E auhee aku ana keia mau ma’i apau ke aiia me ka hoomanawanui na Huaale a Dr. Williams.

 

ke Komisina Amerika mua iho nei ma Hawaii nei, a e noho nei nohoi ma Honolulu nei i keia wa, i Kiaaina no Hawaii nei.

 

Hoolaha Kumau.

 

Ola Nawaliwali

MAMULI O KE

KOKO INO.

 

            E heluhelu ihi ka mea i @anaia e ka Ayer Laau Sarasaparila no ka Rev. Z. P. Wilds, he misionari kamaaina loa maloko o ke kulanakauhale o N@@loka a hoahanau nohoi o Lunakanawai Wilds i make, he kanaka kauiana.

            “No na makahiki lehulehu he luahi au na ka ma’i pa-palahu ame na ma’i aai e ae i puka noloko mai o ke koko ino. Ono ole mai la ka’u ai, a nawaliwali mai ko’u nui kino apau. Mamuli o ko’u ike ana i ke ola ana o kekahi poe e ae no ko lakou inu ana i ka Laau Sarasaparila a Ayer, ua hoomaka iho la au e inu i ua laau la. A ua

ONO AE LA KA’U AI

mai ko’u inu mua loa ana mai no i ua laau la; alaila, hoomaka mai la ka maikai o ko’u ola. He haneri pa-keneta ka oi o ko’u ikaika ae i keia wa, a ua loa mai keia mai ka LAAU SARASAPARILA MAI A AYER, ka laau hoi a’u e hoike aku nei me ka oiaio, oia ke pookela loa o na laau hoomaemae koko i ikeia.”

            No na ma’i apau i loaa noloko mai o ke koko ino e lawe i

Ka Ayer Laau Sarsapailla.

 

KA AYER HUAALE

Ka Laau Hoola no ka Ma’i

Awaawahia o ka Ophu.

 

Ke pookela o na laau no ka malama ana, ka hooulu ana me ka hoonani ana i ka lauoho, oia ka

 

Ayer Laau Hooulu Lauoho.

 

            Aole e kepia ke poo, ola na ma’i puupuu, aole hoi helelei ka lauoho. Ina maloohaha mai ka lauoho, hinawenawe a ano hina mai, alaila, na keia laau e ho’iho’i hou ae a kona ano mua, a hooulu lupalupa ae la i ka lauoho. Ma na wahi apau, o keia Laau Hooulu Lauoho a Ayer ke pookela, a ua lil@ ia i punahele a i hoapili no na le@@ ame na keonimana.

 

Ayer’s Hair Vigor

I homakaukauia e

DR. J. C. AYER, Lowell, Mass., U.S.A.

 

Na Medala Gula mai na Hoikeike Nui o ke Ao

 

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

 

Kakela Me Kuke.

Ka Halekuai Nui

O NA

Waiwai Like Ole

O na Mea

HANA KAMANA A PAU

 

Na Lako Pili Hao Kukulu Hale,

Na Kepa bel@,

Na Lei Ilio,

Na Kaulahao Ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na Kope Hulu,

Na Pulupulu.

 

Na Palau Lio

 

Na

Mea Mahiai,

Na Au Ho, Na Au Koi,

Na kua bipi, Na lei bipi, Na kalahao bipi,

Na uwea pa, Na kaa palala,

Na mea piula, Na

Ipuhao.

 

Makau me Aho Lawaia

 

Na Iliwai…     Na Pakeke…

Na Kula…       Na Pakeke Hao…

Na Huku Pena…         Na Kapu Hao…

Na Pulumi…   Na Panda…

Na Pena ma Aila…     Na Kukaepele…

Na Kopa…      Na Uwiki, a me…

Na Aila Mahu…         Na Ipukukui…

 

Mikini Humuhumu Kaulana a

Wilcox & Gibbs

Hookahi Lopi,

KA REMINGTON, Elua Lopi.

 

            A me na ukana he nui wale @ kela a me keia ano.

 

Kakela me Kuke.