Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 29, 22 July 1898 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

KANAWAI 64. Hk KaWWAT K ĪU01.01.l A• I KA PaUKU 7 O KA MOKUNA Zō O NA■ K.KNAWAI KK Ku 0 1-S*>. A MF> KA PaUKL" 11A ONA Kanawaī okk Kai' o oīa hoi hp: Mau Kanawai e Hwi.ou a y Hc>oHrr ai i kk Ka.nawai k Pru ana i na Pa Hof.OHOI.ONA AKA, NA HO!OIIOLOSā Aea, na Hao Kim. a mk na Hoailona, r Aponoia ma ka La 11 o Arr,ATK, 1 SS-S| A MV. Ka La 24 o Okatoba, 1890. E }ht*th(>hi'ai f ka Ahaohlo o kn Rri>iilnilikii o Huieaii: Pauku 1. O ka Pauku 7 o ka Mokuna 35 o na Kanawai o ke Kau o rna kr-ia ke hoololiia n?i i heluheluia ai e liko me keia nialiope iho nei: "Pauku 7. K lilo no i hana na kela a ine keia luna pa e kau i na olelo hoolaha i kakauia. a i ole ia, i paiia, ma ka Ilale Leta lina he Ilale I>c-ta ma ia Apana) a ma na wahi akea 0 ae aole e emi malalo o elua ina kona apana. ma na olelo llawaii a me Beritania, a e hoolaha i kekahi olelo hoolaha inaloko o kekahi nupepa i hoopiikaia ma kona apana ma ia inau olelo, inaliope koke iho o ka hoopaaia ana o kekahi hploholona aea, me ka hoike i ke ano a pau o ua holoholona nei me ka hai pu i ka la e kmlalaia ai, ina aole e kiiia mai, ano ia lmolaha aua e loaa no iaia he hookahi (lala me kanalima keneia e auhau maheleheleia e like me ka nui o na liololiolona 1 hoolahaia ma ia hoolalia ana. A na ka luna pa no hoi e lioike koke aku ma ka leta i ka wa i lioopaaia ai o kekahi liololiolona i kela a me keia mea nana i waiho me ia i ke kope o kona hao kuni a lioailona palia 110 kekalii lioloholona aea e kau ana maluna ona ua hao kuni Ia i hoopaaia ma kona pa, a no kela a mo keia hoike ana aku ]>ela, e loaa 110 iaia he iwakalua kumamalima kenela. a ina e kii ole ia mai ia hololiolona aea e ka mea nona ia holoholona a uku i na uku o ka pa, me na uku no ka hoolaha ana, a me na poho i koiia no ke komohewa ana a me na lilo o ka ho-a ana iloko o umi-kuma-malua la mai ka la i hoopaaia ai ma ka pa, a i ole ia, ma kekahi manawa [»aha mainua ae o ke kiulala ana. e kuai aku 110 ka luna pa i ua holoholona aea nei ma ke kuai kudala akea i ka mea koho kiekie loa ma ke awakea o kaToaono mua mahope o ka pau ana o na Ia he umi-kumamalua i oleloia.'' Pauku 2. Oka Pauku 11A, oka Mokuna 45 ona Kanawai o 1390, ma keia ke hoololiia nei i hehiheluia ai e li£e me keia \ inaliope iho nei: "Pauku 11A. Ina kekahi ona liololiolona i hoakakaia ma ka Pauku 0 o keia Kanawai, e komohewa maluna o kekahi o «a Alanui Aupnni maloko a e kokoke ana i ke Kulanakauhale 0 Honolulu, ke Taona o Hilo, me ka Apana o Hilo, Hawaii, na Taona o Wailuku me Lahaina, Maui, a i ole ia, maluna o keknhi Alanui Aupuni i paia ma na aoao a elua me kekahi pa i ku i ke kanawai, a i ole ia, maluna o kekahi Aina Aupuui, maloko o keia Kepuhalika, ma keia ua haawiia ka mana i ke Kuhina Kalaiaina, a i ole ia, i na mana alanui o na Apana pakahi, a i ole ia, ka mea a mau mea paha i hoomanaia ma ka palapala e ke Kuhina Kalaiaina, a i ole ia, e na mana iilanui e hopu i ua mau holoholona la a hoopaa aku iloko o ka pa lioloholona aea e like me na olelo o keia Kanawai. E uku ka ona o ia holoholona a mau holoholona palia i hopuia, a i ole ia, i hoopaaia i ke Kuhina i oleloia, a i ole ia, i.na maila nlanui, a i ole ia, i ka mea i hoomanaia e like ine ia i olelo mua ia ae nei i ka huina i oi ole ae mamua o iwkalua-kumamalima keneta no kela a me keia hololioft>na i komoliewa ma ke ano he lilo no ka liopu ana, ho-a ana a īue ka hoopaa ana i ua holoholona la ma ka pa,. a me na uku pa a pau i hoakakaia ma keia Kanawai. A ina aole e ukuia ka uku i oleloia, ame na uku o ka pa. e kuai kudala akeaia aku no ua niau holoholona la e like me ka mea i hoakakaia ina ka Pauku 7 o keia Kanawai. Pauku 3. E mana keia Kanawai maim mahope aku o kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 7 o lulai, M. 11. IS9S. * SAXFORD B. DOLE, Peresidena o ka Kepuhalika o Hawaii. KANAWAI 65. He Kanawai e Piu ana i ka Hoakoakoa ana I KA Aie Lahui o ka Repubauka o Hawaii, a e Hoololi Al I NA Pauku 2 a me 12, A e Hoopau Loa Al I KA Paūku 5 o kr Kanawai 68 o na Kanawai o ke Kau o 1896, i Kapaia "Hb Kanawai k Hoomana a\a I ka Hoakoakoa ANA I ka Aik Lahui o ka Repubauka o Hawau." E Hooholma f ka AhaMo o ka Kepuhalika o Hatcaii: Pauku 1. TTa hoololiia ka Pauku 2o ke Kanawai ona Kanawai o ke Kau o 1896. i heluheluia ai penei: "Panku 2. Ona bona iaeia ma keia e hoopukaia. na hiki 1

no e hoopnkaia i kela a nie k»-ia maoawa e ke Kuhina Waiwai, me ka a[H)no 0 ka Aha Ilm.k»». o liko m*:- kona ike he a e kau ia i ka nku-panee e h«»okaaiii i kela a me keia ha|valaa makahiki ma na uku i oi ole ak?i mamua o elima pa-k*neui o ka makahiki. a e hookaaia ma kekahi la a«*!e e emi malalo o umi aole hoi e oi aka mamna o kanaiima makahiki mai ka ia i- hoopukaia ai e like me ka mea a ke Kuhina W'aiwai no ia manawa e hooholo ai me ka apono o ka Aha Ilooko/* Pauku 2. Ma keia ke liooj>au loa ia nei ka Pauku r» o ke Kanawai CS o ua Kanawai 0 ke Kau 0 ISOO. Packc 3. Ma keia ke lioololiia nei ka Pauku 32 oke Kanawai.6S 0 na Kanawai o ke Kau o 1800. i heluheluia ai e like mekeia: ■ <f Pauku' 12. Ona boua a pau i hoopukaia malalo oka mana 0 keia Kanawai ua hiki no e hookaaia i kela a me keia manawa mahope iho o Umi Makahiki e ke Aupiini o ka Eepuhalika i oleloia. ma 0 ka uku ana i ka huina Oala ma ia mau bona ma ka hoolaha mua ana no eono mahina i kona manao e hookaa lua mau bona la. E manaoia ua liaawiia ka hoolaha malalo o keia Pauku mahope iho o ka hoolahaia ana no eono manawa pakahi maloko 0 elua nupepa puka la a rae eha manawa maloko 0 elua nupepa puka pule, a i ole ia. puka palua i ka pule liookahi i paiia ma ke kulanakauhale nui a kapitala paha o keia Repubalika. v Pauku 4. E mana keia Kanawai mai a mahope aku 0 kona la e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 7 0 lulai. M. 11. ISOS. SAXFORD B. DOLE, Peresi(lena 0 ka Kepuhalika o Hawaii. KANAWAI 66. He Kanawai k Hoolou ai 1 na Pauku 527 a >ie 530 o ke Kanawai Kivila, e Like me ia i Hoololiia ai e ka-Mo-K'UNA 10 O N'A Ka.NAWAI 0 KE KaU 0 IS7B A E KE KaNAwai 52 o xa Kanawai 0 ke Kau o 1896. ]•] Hnolwloia c ka Ahaolelo o la ilepuhullka o līaieaii: Pauku 1. oka Pauku 527 oke Kanawai Kivila e lioololiia a ma keia ke hoololiia nei, i helulieluia ai e like me keia mahope iho nei: "Pauku 527. E hoonohoia ama leeia ke hoonolioia nei na awa komo a liolo aku malalo iho nei no na moku o na aina e: ''0 Honolulu ma ka Mokupuni' o Oahu; o Lahaina, Hana me Kaliului ma ka Mokupuni o Maui; Palaau ma ka Mokupuni o Molokai ; o Hilo, Honoipu, Mahukona, Kealakekua a me Kailua ma ka Mokiipuni o Hawaii; o Koloa, Waimea a me Makaweli ma ka Mokupuni o Kauai e manaoia nae na awa o Waimea a me Makaweli he liookahi 110 awa, a e kapaia oia ke awa o Waimea; aka, mai ka holo ana mai kekahi awa a i kekahi awa, a i ole ia, ma kekahi ano e ae paha, aole e hiki i kekahi inoku o na aina e ke hana i ke kalepa holo pili aina me keia lvepubalika. ,, Pauku 2. Oka Pauku 530 oke Kanawai Kivila e hoololiia a ma keia ke hoololiia nei, i helnheluia ai e like me keia mahope iho nei: "Pauku 530. E maheleia ko Hawaii Pae Aina i mau Apana Ohi Dut.e e like me keia niahope iho nei: "Ka Mokupuni o Hawaii i ekolu apana, e kapaia na Apana o Hilo, Kohala ame Kona. Oka Apana Ohi Dute o Hilo oia no leela mau walii a pau o Hawaii i ikeia o Kau, Puna a me Hilo; o ka Apana Ohi Dute o Kohala oia no kela mau wahi a pau i ikeia o Hamakua a me Kohala; a o ka Apana Olii Dute 0 Kona oia no kalii a pau i ikeia o Kona Akau a me Kona Hema. Xo na Mokupuni o Maui, Lanai ame Kahoolawe, o ka Apana Olii Dute o Lahaina e komo inalaila ka Mokupuni o Lanai a me ka Apana o Lahaiua; o ka Apana o Wailukii e komo malaila na Apana Ohi Auliau o Makawao, Hana a me Wailuku; e ikeia ka Mokupuni o Molokai oia ka Apana Ohi Dute o Palaau; e ikeia ka Mokupuni o Oahu oia ka Apana Ohi Dute o Honolulu; e ikeia na Mokupuni o Kauai a me Xiihau oia ka Apana Ohi Dute o Koloa." Pauku 3. E mana keia Kanawai a e lilo hoi i Kanawai ma kona la e aponoia ai. Aj)onoia i keia la 7 o lulai. A. D. 1898. Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. SANFORD B. DOLE t KANAWAI 67. He Kanawai e Pili ana i na Lunakanawai Kaapuni, a e HooMAOPOPO AXA NO KA HOOKOHU AXA I KeKAHI Mea E LAWElawe i na Hana o ka Oihana lioko o ka Manawa KaaWAI»E AKU, A I OLE lA, KUPONO OLE NO KA MANAWA 0 Kekahi Lunakanawai Kaapuni, a e Hoololi ANA I .\A Pauku 30 a me 34 o ka Mokuna 57 o na Kanawai o 1892, i Kapaia "He Kanawai e Hooponopono Hou ai i KA OIHANA HOOKOLOKOLO." A E HOOPAU LOA ANA I KE KA.nawai M. H. 1898. f> Hooholoia e ka Ahaoklo o ka Eepuhalika o Haieaii: Pauku 1, Ina ua liiki ole 110 ka manawa, a i ole ia, ua kaawale aku mai keia aina kekahi Lunakanawai Kaapuni, ua 1 " — .. V.

iiiki no e hwkohuia kekahi moa t- ae ka Potvsidena e hooko ina hana oka oihana, oiai o man ar t a ia hiki o!e, a i o!e ia» ia kaawale ana. Ua hiki no e htH>[>auia ka hookohu o kekahi mea i hookohuia ]>e!a i kela manawa keīa mauawa e ka Peres\dena e like nie kona manao he pono. % Pai ku 2. Aole e manaola na hoakaka ana o keia Kanawai ua kne me na hoakaka ana o ka Pauku 4o o ka Mokuna 57 o na Kanawai o 1592 ? i kapaia **He Kanawai e hooponopono hou ai i ka Oihana Hookolokolo/* mamuli olaila i hiki ai i ka Lunakanawai o kekahi Ay>ana Hookolokolo e ae e noho hoomalu ma ka hookolokolo ana i kekahi hihia. a i ole ia. ma kekahi kau o ka Aha Hookolokolo Kaapuni ina ua kauohaia e hana pela e ka Luhakanawai Kiekie. Pauku 3. Ma keia ua hoopiiu loa Ui ke Kauawai 23. M. n. IS9S Pauku 4. E mana keia Kanawai mai kona la e hoolaha ia ai. Aponoia i keia la 7 o Inlai, M. 11. ISOS. SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Kepuhalika o Hawaii. I■■ 1 * ""V ' * KANAWAI 68. He Kanawai k Hooi.olī ai i ka Mokuna LXXX. q na Ka.va. wai o ke Kau o 1892, A k Hoopai' Loa ana i kk KanaWAi 15 o ka Ahaolklo o ke Kau o 1896, Kanawai 74 o na Kanawai o kk Aituni Kuikawa i Aponoia Mki O, 1894, a mk Kanawai 27 o NA Kanawaī o ke Kau o IS9o, i Aponoia Mauaki 10, 1595. k Hoohaiki ana i ka Hklk ana mai o na Ekmoku Pakk. E Eooholoia e ka Ahaolelo o ka Kepuhalika o Haieaii: I'auku 1. oka Pauku 2o ka Mokuna J.XXX. ona Jvanawai o ke Kau o 1892, ma keia ke hoololiia noi i holuheluia ai e like me keia mahope iho nei: •'Pauku 2. l"a liiki no ke haawiia na-palapahi ae mamuli o na kuniu e komo mai iloko o keia'llepuhalika e ke Ivuhina o ko na Aina E me ka apono o ka Alia llooko iio na Pake e like me ka mea e hoikeia aku ana e ka Papa Hoopaelimahana, mamuli o ke noi ana mai a na poe e hoohana ana i na limahana ohana, mahiai a lialewili palia. a maloko o ia inau palapala ae e paiia no ke kiimu ma lea olelo Enelani a me na lioailoua huti Pake, ua aeia ka inea e f>aa ana e komo mai i keia Kepuhalika mamuli wale no o ke kumu e haawi oia i hona i ke Kuhina ī oleloia no ka huina o 50) Kanalima Dala poho i hoomaopopoia e kakauinoaia ua bona la e kona haku hana ma ke ano hope a malalo o ke kumu, oiai oia maanei aole oia e lawelawe aku ma kekahi oihana kalepa a lianalima akamai paha inawaho ae o ka lawelawe hana ohana a liana maliiai paha ma na mahinaai, a i ole ia, maloko o na hale wiliiaiki a ko palia, a i kona manawa e hoopau ai i ka hana ana ma ke ano limahana mahiai. a i ole ia, iloko o na hale wiliko a laiki paha. a i ole ia. ma ke ano kauwa oliana e haalele no oia i keia Kepuhalika, a no kela a me keia uhai ana i ua kuniu la ke ahewaia oia imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha, e kauia inahina ona ka hoopai o Hookahi Haneri Dala. \ "Xo kela «a me keia palapala ae malalo o na kuinu i haawiia e ukuia aku no i ke Kuliina o ko na Aina E i kekahi uku o Hookahi Dala. Ua hiki no hoi ke haawiia na palapala ae e komo mai iloko o keia Kepuhalika e ke Ivuliina o ko na Aina E no kekalii Pake e noho ana iloko nei o keia Kepuhalika i ka manawa i hooholoia ai keia Kanawai, ina ua noho ua mea la iloko o keia Kepuhalika no ekolu makahiki mamua koke iho oia hoolaha ana. a pela no hoi i na inea e ae e makemake ana e noho maanei no ka manawa i»okole iloko o keia Kepubalika ma ke ano he poe makaikai, a i ole ia, ma ke ano he poe kalepa, he mau kuleana ko lakou iloko o kekahi oihana kalepa iloko o keia Repubalika ke oi ole aku nae ia noho ana mamua o eono mahina, a ina e haawi aku ua mea nei i aeia e komo i palapala lioopaa kupono me ka hope kupono no na elala he hookahi haneri i ke Knhina i oleloia, mau poho i hoomaopopoia e hoakaka ana oiai oia e noho ana iloko o ka Kepuhalika aole oia e hana a lawelawe ma kekahi oihana kalepa, a i ole ia, oihana lima akamai mawaho ae o na hana pili ohana a oihana limahana mahiai ma na mahiko. a i ole ia, raa na mahi laiki a e liaalele no oia i keia Repubalika iloko o ekolu makaliiki. 0 kekahi mea e noho aaa maloko o ka Repubalika mahope iho o ka pau ana o ka manawa i hoakakaia maloko o ka palapala hoopaa i haawiia e ia i ke Kuhina o ko na malalo p na hoakaka ana o keia Pauku e pili no iaia ka hewa inikamina, a ina e hoahewaia e hoopaahaoia mā ka hana oolea no kekahi manawa aole eoi aku mamua o eono malama. No kela ame keia palapala ae i haawiia malaio o keia Pauku e ukuia aku no i ke Kuhina o ko na Aina E kekahi nku o elima dala." Packc 2. Ma keia ke hoopau ioa ia nei ke Kanawai 15 o na Kauawai o ke Kau o 1896, Kanawai 74 o na Kanawai o ke Anpuni Kuikawa, i aponoia Mei 3,1894, a me ke Kanawai 27 o na Kanawai o ke Kau o 1895, i aponoia Maraki 13,1895. Pauku 3. E keia Kanawai mai kona Ja aku e boo~ laliaia ai. Aponoia i keia la 7 o lulai, M. H. 1898. : j SAXFORD B. DOLE, ? ; '' V ■*' . Pere«idena oka BepubaJika o Hawaii. .. ; '- _ • ' J

KANAWAI 69. H*; Kanawai e Hooma na a e Hc*<MAOf■<){'<) ana I kE Kukuli; a:va. Mal ama ava a mk ka Hck>haxa ana i Alaiiao Ai.a--NLI A M\v Ai.AHAO MA KA APANA O HoKOU'LI*. MoKl'in NI O OaHī . E Hwholoia c kn u k*t ffritufatUkf( o linwnii: XA U".\KAKA ANA. Paikl 1. Ma iiii wiihi o k<-ia Kanawai »• loaa nna na hua olelo mahope iho ih*ī e imuiania tia loaa ia lakou ka uiana a rne ka manao e like rne ka in»-a i lHuk«-ia nialoko nei ke ole e hoikeia mai he inanao okoa. J "Ka Hui ioh loia anu* na poe e n(\" T e manao ia a e hoike j ana o f'linton <i. Halh ntyne, Fre<leri«:k J. Ixi>vrey. Theodore j F. Jatnes A. Kf-nnetly, Charl»*s ī,UT<kv. Joseph A. ...j C»»lrnan. Jaine« F. Morgan. George K. Cart«*r ame John 11. j HofH'r, ko lakou fK>e hoa hui a nie na hope. a i ole ia, oka \ hni e kuknhi ia ana e lakou e like me ia i hoikeia ma ka I'anku 2 o keia Kanawai. "'Alia Hooko. v e pili ia a e inanao ia o ka Aha i kapaia oka Aha Hooko ma ke Kumukanawai o ka Kepnhalika. "Kuhina Kalaiiiina." ua pili ia a e manao ia o ke kanaka e lawelawe ana Wia ke ano he Kuhina Kalaiaina i kela ame keia manawa e like iim' ka hoakaka ana o ke Kuinukanawai a o kona hope paha ma ka oihana i ku i ke Kanawai. •'Alahao." ua pili ia a e manao ia o na alahao. ala, alanui a m<* na pono e pili ana. na mea hana a me na hookui ana e waiho ana. ma na alanui. na ala a mau wahi ma ka Mokupiiiii o Oalm i hoakakaia e keia Kanawai. a i ole ia, i na alahao. ala, alanui. ete.. o kekahi hui e aku.'e ku nei i keia inaiiawa a e hoomoe ia aku ana ina keia mua aku. "Honolulu." a i ole ia, "Ka Apana-o'.lTonolulu, v - ua pili ia a e-manao ia o kela wahi a pau' o ka Mokupuni o Oahu i koino iloko o ka Apana Ilookolokolo, Hoonaauao a Auliau e hoakakaia nei e ke Kanawai, o ka Apana o Honolulu, a i ole ia, Apana o Honolnlu. I'ono Ai.aiikle. Pai ki; 2. Ma keia ua haawiia ka pono ia.-Clin.ton G. Ballentyne. Fre<lerick J. Lowrey. Theotlore F. La'nsing. James A. Kenne<ly. Charles B. Desky, Joseph A. (Tilman.'James F. Mor- ■ ■ pan, George R. Carter a me John H. Soper. a i ko lakou poe hoa hui a me na hope a i ka hui palia e kukuluia aku ana e lakou e kukulu, hooinoe. malaina a e hoohana no ka manawa o Kanakolu Makahiki maliope ilio o ka hoomaka ia ana o ke Alahao i hoomanaia ma keia Kanawai i kekahi alahao pakahi a palna paha. a i ole ia, ha|>a i ka pakahi a liapa i ka palua, me na kee, na kuiki, na ala kapae, na kia, na uwea nialalo o ka honua a ma ka lewa paha, na auwai a me na mea hana e ae, a nie na pono e pili ana a i makeniake ia i kela aiue keia manawa no ka pono a me ka hoohana ana o ke alaliao. maloko a maluna o na alanui a alahele a mau Wahi inaloko o ka apana o Honolulu ma ka Mokupuni o Oalui :i olelōia. oia hoi: E hoomaka ana ma ke kihi o Alanui Wyllie a me Xuuanu a e holo aua ma alanui A'Vyllie i oleloia a hiki i alanui Liliha; alaila n\a alanui I/iliha a hiki i alanui Moi; alaila nia alanui Moi a hiki'i kekahi wahi nialuna a e kokoke ana i ka muliwai o Nuuanu; malaila ma ke ala pololei a ane pololei e komo ia akn ai ke ajanui Tlotele; me ka nmna e kukulu i uapo ma ua muliwai la no ia kumu, me ka mana e a'e aku ma kela walii e waiho ana mawaena o kela pauku o ka apana aina e pili ana i ka muliwai ma ka akau; alaila ma ke alanui Hotele, alanui Paipalapla, ala Alii, a o ke alanui e welieia aku ana nia kahi o Alanui Paipalapala a e hooloihi ia aku ana a i ka palena 0 alanui Vounjjc ma Alanui Alapai, me ka mana e a'e ma na walii e waiho ana mawaena o ka palena o Alanui Paipalapala a ine kahi i oleloia ma alauui Alapai, ina aole e hooloihi ia ana * ua alanui la iua ia nianiiwa; ina ke Alanui Voung a hiki i ke alanui Kapiolani; a alanui Kapiolaui a i ke alanui Berelania. a i ole, alanni Moi; ma alanui Beretania, a i ole ia, alanui Moi a i alanui Vietoria; a ma alanui Victoria a i alauui Voung; alaila ma alanui Voung a hiki i ka palena Hikina-Hema o alanui Voung i oleloia; mai laila aku a i alanui Moi me ka a'e aku i na wahi mawaena; alaila ma alanui Moi a me ka hooloihi ana i welie ole ia o ia alaimi a liiki i ke alanui mai alanui Beretania e moe ana i Moiliili* alaila ma ke alanui 1 oleloia e moe ana i Waialae a me Palolo a liiki i ke alanui Kapahulu; alailama ia alanui a lnki i alanui Leahi; alaila ina ke alanui i oleloia a maluna aku 0 na wahi mawaena a hiki i ke alanui kokoke i ka aekai i ka Ilema-Komohana a me ka Hema o I,eahi; a ma ia alamii i oleloia a liiki i Waialae. E lioomaka hou ana ma ka huina o ke alanui i oleloia ipakai 0 Leahi a me Kapiolani Paka. alaila maloko o ka Paka i oleloia ma kekahi laina e moe like ana ine ke alanui makai, a 1 ole ia, Komoliana o ka Paka, a mauka o ke alanui i oleloia ma kekahi laina i kuliikuhiia a i aponoia e ka Ahahui Kapiolani Paka a hiki i ke alanui o Waikiki ma, ai ole ia, kokoke ana i Makee Ailana; alaila ma ka aoao mauka o ke alanui Waikiki maloko o na wahi e pili ana i ua alanui la a Mki i kahi i kai>aia ke kuiki a Bihopa. Eia nae, e loaa mua ka ae ana o ka Aha Hooko e loaa ia kuleana alanui maloko o ka Paka i oleloia e like me ia i lioakakaia maloko o ke Kanawai 53 o na Kanawai o ke Kau o 1896, i aponoia lune 6, 1896; a i ole ia, ma kekahi alanui okoa ma Waikiki o keia mahope iho nei: Mai Kapiolani Paka i oleloia ma ke Alanui Waikiki a hiki i kekalii alanui e komo ana iloko o Kekio Traet e pili ana me Kapiolani Paka ; alaila ma ke alanui i oleloia a ae aku

malana o ka muiiwai o Hamohamo me ka aku i na aiiia mawaena a liikī i k*- kahawaī o Apoakehan; alaila raa ia kaliawai a hiki i ka napo ma ke alanui Waikiki. me ka aV aku i aa uapo la a huli i ka Hema ma kekahi wahi knpono n*> ka a> ak» i 11 a wahi mawai-na a hui me ke alanui Kalia nia kona (»a!ona Hikina-llema: alaīki ma Alanui Kaiia i oieioīa a hiki i kī» alanoi Kahakai. a i ole ia, mahope o ka a\? ana i ka uapo i oleloia e hwmaii'akn ma ke alanni Waikiki a liiki i kahi 1' kapaia Kuiki a I>ihi>|»a; alaila ina ke alanui e nioe ana i ka H*'ma-Komohana a i ke alanoi Kalia; alaila ma ke alanui Kalia i oleloia a hiki i k<> alanui Kahakai ma ke kahaw-ai o Piinaio; alaila ma ke alanui Kahakai a i kekahi wahi ma ke alanui f*heriVlan ma ka laina o ka hooloihi ana o alanni Moi wahine; alaila ma ia laina a hiki i alanui 3foiwahine; a ma iaila aku i alanui Mulhyai; alaila ma alnnui Muliwai a hiki i alanui llotele. Eia nae. o ka hui i oleloia me na poe e ae ma-ka lawelawe ana i ke ala ma alanui Young ua hiki ia lakou ma ka loaa mua ana o ka ae ana 0 ka Aha Hookoo i kakauia e komo aku maloko o Kamaki Kuea ma kahi o ka lawelawe ana i'ke ala i hoakakaia inamua ae nei e hookaawale ana ia Kamaki Kuea mai ka lawelawe ia ana ma ke ano oia kekahi o ke ala ma alanui Young. - 2. E hoomaka ana nohoi ma ke kihi o alanui Papu a me Moiwahine a e holo ana ma alanui Papu a hiki i ka uapo; alaila ma kahakai a hiki i alanui Alakea; alaila ma alanui Alakea a hiki i alanui Ema; alaila ma alanui Ema a liiki i alanui Puowaina ma ka huina ihe alanui Kula; alaila ma alanui Puowaina a hiki i ke alanui o Pauoa; alaila ma ke alanui i oleloia a hiki i knkalii wahi e hiki ai iua e a'e ia aku na wahi mawalio. a ua haawi ia ka mana e liana pela, ua hiki e hui me ka welau Ilikina-Uema o alanui Kauka ma ka muiiwai 0 Nuuaiiu. a e a'e aku ana i ka muliwai nia kekahi uapo; alaila ma alanui Kauka a hiki i alanui Nuuanu; alaila ma alanui Nuuaiiu a hiki i ka Pali. a i ole ia. ma kahi o ke ala ma alanui Alakea a liiki i alanui Ema o keia mahope iho nei: hoomaka ana ina ka huina 0 aianui Alakea a me ke kahakai; alaila ma alanui Alakea. a liiki i ke alanui makai o ka Makeke; alaila ma ka aoao Hema o ka Makeke a hiki i alanui Likeke; alaila ma alanui Lik»»ke a hiki i alanui Beretania; alaila ma alanui ĪJeretania a hiki i alanui Ema. 3. E hoomaka ana 110 hoi ma ke kilii o alanui Ema a me Malawaina; alaila ma alanui Malawaina a iue kona hooloihi ana a hiki i alanui Liliha; alaila a'e aku ma na aiua i kapa mau ia 0 Kapalama ai kekahi walii makai, a i ole ia. e kokoke ana i kalii nolio 0 Hapakela ma ke alanui e pili ana i ka Pa Kula o Kamehameha; alaila ma ia alanui a i alanui Moi; a malaila aku ma alanui Moi a hiki i Moanalua..a i ole ia, ma kahi o keia; keia liope iho nei, ma kahi 0 ke ala mai ke kilii o na alanui Ema a me Malawaina a hiki i kahi kokoke i ko Hapakela walii, 0 keia, oia hoi: E hoomaka ana ma ke kihi 0 na alanui Ema a me Kula. alaila ma alanui Kula a hiki i alanui Liliha; alaila a'e aku i na aina mawaena me ke alanui e moe ana ika Hale Pupule a me na aina mawaena; alaila ma ke alanui ma ka aoao 0 ka Pa Kula 0 Kamehameha a hiki 1 alanui Moi ma AYaipilopilo. 4. E hoomaka ana 110 lioi ma ke kihi 0 alanui Hotele me Betela. alaila ma alanui P»etela a i ke alanui Moi; alaila ma alanui Afoi a liiki i alanui Papu; alaila ma alanui Papn a i alanui Kalepa; alaila ma alanui Kalepa a hiki i alanui Likeke (me kekahi mana e hiki, a i ole ia, e kokoke ana i ka Ilale Mele Hawaii); alaila ma alanui i oleloia a hiki i kii aekai me ke kuleana e hoohui me ka laina ma alanui Likeke ma ka aekai a ma alanui Alani, a i ole ia, alanui Halekauwihu 5. E hoomaka ana 110 hoi ma ke kihi ona alanui Young a me Alapai, a e holo ana ina alanui Alapai, a i ke alanui Lunalilo, alaila ma alanui Lunalllo a i alanui Pensacola ;alaila maalanui Pens«acola a i alanui Waila; alaila ma Alanui Waila a i alanui Puualiou ma ka huina me alanui EeekwiUi; alaila ina alanui Beclcwith a i alanui Metcalf; alaila ma alanui Metcalf iloko o ke awawa 0 Manoa e liui ana me na alanui e ae; a i ole ia, ka aina mawaena me ka laina 6. C. E hooinaka ana no lioi ma ke kihi ona alanui Waila a me Punahou a e liolo ana ma alanui Punaliou a i ke alanui o ke awawn 0 Manoa: alaila ma ke alanui o ke awawa o Manoa a komo iloko 0 Manoa. 7. .E hoomaka ana 110 hoi ma ke kilii o alanui Waila a me Keeauinoku a e liolo ana ma ke alanui Keeaumoku a i ke alanui Moi; alaila ma alanui Moi i alanui Sheridan: alaila ma alanui Sheridan i ke alanui Kahakai. 8. E hoomaka ana no lioi ma ke kihi o na alanui \\aila a me Pensacola, a i ole ia, ma kekahi wahi kokoke i ka uapo 0 Pauoa ma alanui Puowaina; alaila ma ke alanui, a i ole ia, maloko o ka aina ma ke kualapa a hiki i ka Paka Xoho o Tantalus. 9. E hoomakh. ana ma ke kihi 0 na alanui W yllie a me Liliha a e holo ana ma alanui Liliha i ka Akau-Hikina, a inalaila aku e a ? e ana ina aina mawaena a hiki ike alanui Xnuanu, 111 aa e kokoke ana i ka Hale Hana Uwila; mai laila akn a hiki i ka Pali. 10. E hoomaka ana ma alanui Moi ina ka huina 0 kekahi 0 na alanui e moe ana iuka; alaila nia ia alanui e a'e aku ana 1 ke awawa o Kalihi a iioko o Kahauiki ma kekahi ala kupono maloko 0 Kaliauiki, a i ke alanui Moi ma kekahi wahi ma Moanalua, e a'e ana i na wahi mawaena. 11. I kela ame keia manawa aka hapanui ona poe mea aina ma kela a me keia alanni a alahele paha ma Honolnln e

noi ;u uia ka paiapaia i ka hui a me na I** e ae i oleloia e hoomoe i alahao ma ia alanui a alaheh' p«iha a ua ae ka Aha Hooko i ka hana ana {H-la. e hoomoe ia no ia alahao malaila. a ua hiki no ma ia hope iho e malama ia a e hoohanaia no kt k«»ena aku o ka manawa o keia pono. Xa Ikaika ll(k>nkk. Pauki' X E luxihtiata ua alahao la me na m« a hana uwila mamuli o na uwea ma ka iewa a malalo j«iha o ka honua. a i ole ia. mamuli 0 na m>\i luwahu uwila. a i ole ia, ma o kekahi ano e ae i oi aku ka maikai iniua o ia mau mea. a i ole ia, mamuli o ka ea i kaomi ia. a i ole ia. ma o kekahi mea ikaika hoonee e ae a ua hui la a me kekahi e ae e koho ai i kela a me keia manawa. malalo no uae o ka ae ana a me ka apono mna ana o ka Aha Ilooko. Eia nae. e hiki no ke hoohanaia kekahi hapa o ua alahao la e kekahi mea hoonoehookahi oiai kekahi mau wahi okoa aku e hoohana ia ana me kekahi mea hoonee ano okoa. me ka ae a me ka apouo ia naee like me ia i oleloia, a e hoomaopopo hon ia aole i ku i ke Kanawai ka hoohana ana i ke alahao holookoii a i kekahi hapa l>aha ma kekahi walii mawaena o Leahi a me ka paleua Koniohana 0 Kalihi, a i ole ia, mawaeua 0 ka Pa Kahakai nia kekahi aoao ame kekahi laina i kalia pololei ia a aueane pololei paha me ke kapa kahakai he mile a me ka hapa ke kowa mai laila mai ma kekahi aoao. me kekahi kaa. enegiui a ano kaa e ae e puka ana ka iuahu a me na ea kupono ole e ae. a i ole ia, e puhi lauahu ana a mea hoaa e ae paha, oiai e holo ana maluna o kekahi alanui. alahele a wahi mawaena o ia mau palena. aole lioi me na holoholona i lioopaa ia aku i na kaa. Ina e loaa ana i ua Hui la a me i\a poe e-aku i kekalii nianawa ma ka hoolimalima a ano e ae paha na pono. pomaikai a na waiwai 0 na poe e akil. a hui e hoohana aua, he alanui alahao maloko, o Honolulu, a ma ke kau wahi e ae ma ka Mokupuni o Oahu, e hiki no i ua mea liana hoonee i hoomanaia ma keia Kanawai ke hoohanaia maluna 0 ke alahao i lilo mai, a o na pono, na ])omaikai. na uiana a me na lioomana ana i haawiia e keia Kanawai e pili ana 110 ka paa ana i na alanui, nialania me ka hoohana ana o na alahao, na kaa a me na mana e ae i liaawiia ma keia na lioomanaia e malama a e hoohana i ka waiwai i lilo inai. 3. O na mea hoonee i hoomanaia ma keia Pauku e liiki no ke hoohanaia no ka lawelawe alahao ana ina ka lawe ana i na oluia. leta, ukana a me na mea e ae. Kk ano o kk Kuki i.u ana. Pauku L 1, O ke alahao i oleloia i luii pu ia me kona mau lala a me kona mau pili, e kukuluia me ka maikai a me ka paa loa, ma ke ano e keakea ole ai i ka hana akea ia 0 na alauui, alaliele a 1110* na walii e hoonioe ia ai, a o ka hoomoe ana ma ke alanui e like no ia ine ke kuhikuhi o ke Knliina Kalaiaina. 2. O na kaa 110 ka lawe ana i na oliua e hanaia.no ma ke ano i hoaponoia uo ka oluolu, maeinae a palekana 110 na ohua. a e hoolakoia me na hao pale 0 ke ano maikai loa a me na lako hoomalamalama a nie ka lioike aua aku a me na helu a papa kuhi ala kupono i aponoia e ka Aha llooko. 3. Aole e oi aku ka laula o ke'ala mamua o eha kapuaime ewalu a me ka hapalua iniha mawaena o na hao. 4. Na ka hui i oleloia a me na poe e ae e uku i na lilo a me na poho apau a hoopakele i ke Aupuni mai na poino.. lilo. ]»oho a me na lilo apau maiuuli, a i oh? ia. e ulu ae ana mai ka hana'ia ana a me ka hoohana ia ana o kt* alahao i oleloia. a e uku 110 na hana hou ana i na alanui e hoomoe ia ai i kupono e hana ia mamuli o ka hana ana a m» 1 ka hoohana ana i ke alanui i oleloia. A na ka liui i oleloia a me na poe e ae e hoomakaukau no na uwila a e hoomakaukau 110 na mea lawe uwila a nie ka hoihoi hou ana e loaa ole ai ka pono i na paipu wai, na paipu lawe mea ino, na paipu ea aa, a i ole ia, waiwai e ae o ke Aupuni, a i ole ia, kekahi niea e ae a liui e ae paha, a e lioopaekle i ke Aupuni, a i ole ia, kekahi mea a hui paha mai na poho, na lilo a me na poino mamuli 0 ia inea. 5. 0 ke ano ke kaola e hoohanaia e ka hui i oleloia a me kekahi poe e ae ma ka hana ana a me ka hoomoe aua i ke alaliao a me ka lioomoe ana e hanaia 110 ma ke ano i aponoia e ke Kuhina Kalaiaina, eia nae, aole e emi ke kauinaha 0 ia mau kaola malalo 0 56 paona no ka i-a hookahi. 0. Ma ka hoomoe ana i na alahao i oleloia, aole e oi aku mamuu o hookahi pau.ku ma kekahi laina ke akeakeaia i ka manawa hookahi, a e hoomania ka hana ana a hiki i ka pau ana. 7. E hoomakaia ke alahao i oleloia iloko o hookahi makahiki mahope iho o ka hooholoia ana o keia Kanawai, a e pau hoi aole e emi malalo o umi mile i hoolakoia a makaukau no ka lawe ana i na ohua iloko o eiua makahiki mahope iho o ia hoomaka ana, a no ka hooko pono ana na ka hui i oleloia a me kekahi poe e ae e haawi i ko lakou bona no na dala elima tausani i ke Kuhina Kalaiaina e liio ua bona la i oleloia i ke Aupuni ina ua hana ole ia a paa fi piakaukau ua mau mile la he umi o ke alahao i olēloia iloko o ke elua makahiki i oleloia. a 0 ke koena 0 ia alahao e hanaia a paa, hoolakoia a hoomakaukauia no ka lawe ana i na ohua iloko 0 eha makahiki mahope iho o ia hoomaka ana, a o ka e haawiia nei ma keia e pau loa no ia e pili ana i kekahi alanui, alaloa a wahi paha i hana ole ia e like rae na mea 1 hoakakaia Inaloko nei iloko o ka manawa i oleioia. Eia nae, o kekahi manawa e kaohiia ai ka hana mamuli o na hoopii a i ole ia, na kaohi ana, a i ole ia. na hoopii e ae e keakea ana.

a i ole ia. liooliakaii»! una i ka hana. aok- e he-luia ka maoawa i lilo [K'la ma k<? ano oia kekahi o na inanawa o hookahi. elua a me Hia makahiki. 8. K kauia na uwea huki nia ke ki«'kk' aoh' e emi malalo o nmiknmamaono kapuai niaiuna o k'* Alanni. < > na owea pale apau maiuna ao a ma na aoa<» oiua o ka u\v»-a huki »■ aponoia e kt- Kuhina Kalaiaina ♦* like me liana !n»*a e manao ai he knpono. O ka nunui a nie kahi e kauia ai ia ruau uwea a me ke ano e kauia ai e kaH no ia malalo o ka iiponoia ana e ke Kuhina Kalaiaina i oleloia. 9. Xa ka hui i oleloia a me na poe e ae ma na wahi i kipapa ia, a i oleloia i halii pohaku liilii ia na alanūi e kipapa, a i ole ia, e halii pohaku liilii i kahi apau loa mawaena o ko lakou mau alahao. a i ole ia, mawaena o na kaola mawaho o na alahao palua ina ua oi aku mamua o hookahi alahao i liooinoeia. a no hookahi kajmai mawaho ae o na kaola mawalio, a o ia kipapa, a i ole ia, halii pohaku liilii ana e hanaia no a iliwai like ine na alanui, a e like me ka liiki me ke kii>apa ana, a i ole ia, halii pohaku liilii ana o kahi i koe o ke alanui, a e hanaia nia ke ano e iliwai like ai ke alahao me na alanui. A e malama ka hui i oleloia me ka poe e ae i ko lakou alahao me ko lakou wahi o na alauui apau-ma ke ano i aponoia e ke Kuhina Kalaiaina. O na hana hou ana. ina ua kauohaia e ke Kuhina Kalaiaina ma ke kakan, e hanaia no e ka hui i oleloia a me na poe e ae iloko o umi la mahope ilio o ka la i hanaia ai o ke kauoha i oleloia. 10. O na mea apau i makemakeia e keia Pauku aia no ia inahilo o ka aponoia ana e ke Kuhina - Kalaiaina. Na llai.k lioAnr Ikaika a mk Hoolili'. ! V.\vkv 5. K loaa no hoi i na hui la a me na poe e ae'kamana e kukulu a e malaina i na wahi a hale lioalui ikaika kupono a me na hale e ae i makemakeia a e hooliana i na mea hana maloko o laila no ka hoohana ana aku i ua alahao la, a me ke kukulu ana, a me ka malama ana i na wahi lioolulu ina kela a me keia wahi i inakomakeia i kela a ineSveia inanawa. Ka Hrt Alahao Hawaii. I/aī ku 0. Ma keia ua haawiia ka mana i ua hui nei a me na poe e ae e lawe mai a e hoohana aku i na alahao o ka hui alahao Hawaii, i kulike ai me ka lioakaka o ka Pauku 3 o ka Mokuna .°»-i o na Kanawai o ISS4, i kapaia "He Kanawai o haawi ana i ka mana ia William R. Austin a 'me kona poe hui e kukulu a e hoohana i alahao alanui maluna o kekahi inau alanui njaloko o ke Kulanakauhale o nonoluhi, ke hooko nae hoi ua hui la me kekahi ]>oe e ae me na lioakaka a nie ka makemake o ua pauku nei. 2. I kela a me keia inanawa e manaoia ai he kupono e a'e aku maluna o na alahao o kekalii hui alahao e ae, ua haawiia ka mana i ka hni i oleloia a me na poe e ae e liana a hoomoe ma ko liloponoi i na wahi e a'e aku ai, me ka liookaawale i ua kaoia i a'e ia aku no ia linna, aka, ina ia hana ana, a hookaawale ana, e hanaia no ina ke ano e keakea uuku loa ia ai ka hana a ia alahao e ae, a maliope o ka hoomoe ia ana o ia mau wahi e a'e aku ai e uku like ia na lilo e ua hui la a me na poe e ae a me na ona a poe hoolimalima palia o ia alahao okoa. 3. Ma ka lioolianaia ana o kekalii liapa o na ala" o ka liui alahao Hawaii, na kaa o ua hui alahao Hawaii la, a i ole, o ko ka hui a me na poe e ae i oleloia, aole e ku malie ma kahi e hoohana like ia ana, aka e ku wale no no ka hookuu ana a me ka hookau ana i na ohua. Pauku 7. I keln a me keia manawa e malama mau ua hui la me na poe e ae i lieluna kaa e lawa ai no ka hoohana ana ma ua alahao la no ka lawe ana i na ohua e lawa ai ka pono o ka lehulehu, a me na kaa e aku no ka lawe ana i na leta, na puolo a me na waiwai i kif i ko lakou inakemake. Pauku 8. O ka ikaika liolo o na kaa o ka hui i oleloia a ine na poe e ae, aole no ia e oi aku mamua o ewalu mile i ka liora liookahi maloko o keia mau palena inahope iho nei maloko o ka apana o Kona, Mokupuni o Oahu. oia lioi: Mai ka lina o Alanui Hema a ine Alanui Alapai ma ka Hema me ka Hikina a hiki i ke Alanui Liliha ma ka Akau, a mai ke awa a liiki i ke Alanui Kauka me ke Alanui o Pauoa. Aole no e oi aku ka holo maluna o kekahi o na laina o ka liui i oleloia a me na poe e ae maiuua o umikumamalua mile i ka hora hookahi. Ma na kuiki a me na ala huli a me ka huli ana ma na kihi alanui, aole no e oi aku ka holo mamua o eha mile i ka hora hookahi, pela no hoi mamua koke iho o ke komo ana iloko o Kamaki Kuea ina e loaa ka ae ia ana e komo maloko o Kamaki Kuea e like me ia i olelo mua ia ae nei ku malie, a maliope o ke komo ana maloko o ke Kuea i oleloia aole no e oi aku mamua o elua mile i ka hora maloko o ke Kuea i oleloia. No kela a me keia uhai ana i keia hoakaka ana e kauia maluna o ka hui i oleloia me na poe e ae kekalii hoopai o hookahi haneri dala e ohiia imua o ka Aha Apana o Honolulu ma ka hoopii o ka Loio Kuhina o ka Kepuhalika o Hawaii. a i ole ia, e kekahi mea e ae no ka pouialkai o ka Bepulmlika. Uku Kaa. # Pauku 0. O kekaki mea e holo ana īnalumi o na kaa o ua «lahao nei e uku lakou no ka lawe ia ana i ka uku penei:— Ko ka holo mau ana ma na wahi mawaena o Leahi a>me Moannhuu a i ole ia, makai o kekahi laina i kaha polole ia me kapa kahakai a he hookahi a me hapalua mile ke mai laila mai, aole e oi aku mamua o elima keneta, e hoomaoj)opoia

•» mi keiki maial'» o umiknmamahikn makahlki heU- ana a \ - h»»i ana mai k- kula mai. aok- lakou ... k«*i ia ♦- »k« nnuiiiia *t ka hajialii;i oka «k»i unm a - hmp'ka «a na kikīkī n*> ia ; nu-a. No ka hiw»- ana mawaho o na |>Mh*na i e auhauia Ka uku v lik.' ka ua hui Ja a in»* na p<x- e a»:- e h«H>iiol<» ai i k»*fa a m»- k» ;,t manawa maialo na»< oka aj.Hinoia ana eka j Aha Hwko. | 3. Ma ka h»<!o man ana ona I**o *» holo ana maluna o na !■ kaa a e kau ana mai kekahi kaa a i kfkahi kaa ma kahi hni o I na laina iloko 011 a j»alena i hoikt ia maluna. o kuleana lakou j e loaa i kiki hoonw im» ka uku hou ole i kekahi uku ma- \ hma o na iaina o keia aiahao. ) 4. E hana ka hui i oioioia a nu* ua jh»' «' a»* i na hooponopono ana i kapono a kaulike 1110 ka ae ana a apono ana o ka Aha Hooko e piii ana i ka maiama ana a me ka hoohana ana i ke aiahao i oleloia maiuna a niaioko o na aianui me na aiaioa i oleloia. a ina ka hui i oieioia a me na poe e ae e liana ole i na i'uia a me na hooponopono ana i oieioia, ua hiki 110 i ke Kuhina Kaiaiaina me ka apono o ka Aha Hooko e liana i ua mau i uhi la me ua hoopono]>ono. l'a hiki 110 e hooioliia na rula a nie na hooponopono ana a pau i keia a me keia manawa kupono e kupono ai. 110 ka pono o ka iehuielui e like me ka manao o ka Aiia Hooko lie pono. O n.a makai. na kanaka kinai ahi a nn 1 na iawe it*ra oiai e liana aua i ka iiana. a ua aahu i ka lole oihana. e kuieana 110 hoio me ka uku oie inaiuua ona iaina a pau oka luii • i oleloia a nie na poe e ae. Ina ka hui i oleioia a me na pot* <* ae. a i oie ia. o kekahi agena a kanaka liana paha o ia luii e koi aku. a i ole ia. e kaki paha i kekahi huiua (laia i 01 ae 110 ka uku kaa ma na kaa o ka liui i oleloia me na poe e a<* mauiua o ka mea i hoakakaia ina keia Kanawai e uku ia hll i me na poe.e ae. a i oie ia, 0 ka agena a kanaka paha i ka mea i kaki oi ia i ka huina o hookahi hanei-i dala ; e ohiia ma kekahi hoopii kivila imua o kekalii Aha Hookolokolo i loaa ka mana ma ia mea. Ala ka hookolokolo ana i kekahi hihia ma kekahi o na huina i lilo e like me ia i hoakakaia maiuna ae nei o na mea lioike e hoike ana o ka mea nana i koi, a i ole ia, nana i lawe i ke dala a nkii palia, a i ole ia. 110 ke kuai ana i kekalii kikiki paha i kona manawa i koi ai a i lawe ai i ke dala, e lawelawe ana oia ma kekahi oiliana īnalalo o ka hui i oleloia a nle na poe e ae, a i oie ia, maluna o kekahi kaa o lakou, e lilo no ia i hoike kuinu, he agena, kauwa a kanaka liana paha oia no ka liui i oleloia a me na poe e ae, nana e lawe i ke dala me ke kikiki a kikoo paha i oleloia. Pauku 10. oke kanaka a mau kanaka e malama ana ina kaa i ku i ke Kanawai e liiki 110 ke hoole i ka liolo ana o'kela a me keia kanaka e hoole ana i ka hookaa ana i ka uku i ku. i ke Kanawai, a i ole ia, e lawe i na poe ona, hoohaunaele a poe palia i ma'i ia a poe aei( haukae a poe lawehala, a e hiki 110 ke kipaku aku 1110 ka ikaika. ina i kupono. i na kanaka o ia ano mai ke kaa aku. ( Pono Alanui ma xa Alahao. Pauku 11. ona kaa e hoohana ana ma ke ano kn ike kanawai i ke alahao i oleloia e kuleana 110 a e loaa ia lakou ka pono alanui inaluna 0 na alaliao mamuli o ka lioomana ana 0 keia Kanawai e hooliana i na alanui. alahele me na wahi e like me ia i hoike hi maloko nei, koe nae, ina he paualii, e lilo kela pono i na kaa alii kinai ahi oiai e mau aua ke ahi ma Honolulu, a me ka puali makai 0 Honolulu iloko 0 na manawa kupilikia. Pauku 12. Oka lrui i oleloia īi me na poe e ae. oiai e mau ana keia pono i na mauawa apau e malama i keena hana no ka lawelawe aua i ka hana o ke alahao ma kekahi wahi ma Honolulu i kupono 110 ka hele ana mai o ka lehulehu. a o na alakai a me na poe e ae e malama, hooponopono a hoomalii ana ia mea i poe noho lakou ma ko Hawaii Pae Aina. Pauku 13. Oua liui Ia i oleloia me na poe eae e loaa no ka mana i na manawa a pau e hana, kukulu a e pahonohono i na liale me na mea e pili ana, na mikini, na kaa a me na mea e ae e pili ana a me na mea hana i makemakeia e lakou no ke kukulu ana, lioolako ana, lioohana a me ka malama ana i ua alahao la, a e liookumu, malama a hoohana i ka uwila a i kekahi ikaika hoonee e ae i makemake ia 110 ka hoohana ana 1 ua alahao la, na mea e pili ana a me na inea hana, i MAKA B KuAI A HoOLIMALniA. Pauku 14. E loaa ika hui i oleloia ame na poe eae ka mana e lawe mai ma ke kuai ? a i ole ia, ma ka hoolimalima i na waiwai. waiwai paa. waiwai lewa, na pono, na pomaikai me na pono apau a hapa paha o na alahao e aku. a i ole ia, o kekalii lmi kukui a ikaika hoonee e aku, a i ole ia, 0 kekahi hui i like na kumu hana; a i ano like paha me na mea i hoomanaia ma keia Kanawai; a ke lilo mai e loaa ka mana e hoohana ako i na kuleana, mana. pomaikai a me na pono o ua lini la ina ua loaa mai mamuli o kekabi palapala hni mai ke Aupuni a ma 0 kekahi kanawai 0 ka Ahaolelo paha. Maxa Hoohuihui. V " ' * ' la. la hiki no ika hoi i oleloia me na poe ae ke hui, komo pu mai a hoohnihni i ke kumupaa i hoopukaia e lakou, me na poe e aku ma ka hui a maa hui paha i ano like

ihi kumu haiM. a i e ».i;s !ia a ni» 1 na hoopiia a komo ma na h«>o;>;tj a hootimali?ua a »> lawe mahel» 1 ma ke kiimu waiwai m kvkahi lmi a man hni ;*ku i ano like im kumu hana. Ma.VA K AIK I>Ai.A A no*>iTKA Im'NA. I aiki 10. O na hni la a me na «• ao i kv!a a me keia manawa e manao ia ai he pono no ka hoonrt? ana aku ī na knmu hana i h»x>manaia ma keia Kanawai. e loaa no ka mana o aie dala ka hoopaa ana no ka uku aku ia moa uio ka nku-panee i aeliko īh inamuli o na moraki ana a pau a i kokahi mahele o ka waiwai. a ♦* komo j»u ka ]K>no o ua hui ia a me na poe e ae. a e h«K»pukaia na iuoraki la ina i manaoia ht» mea pono makeano hona nn»raki i hoopaaia e ka palapala hoolilo hilinai ia o ua 'waiwai la i* liko me ia i oh'loia mamua. O na moraki, a i ole. o na paiapala lioolilo hilinaiia o ia ano iuaTvaho ae o ka waiwai i lioikeia maluna ae o hui pu mai uu 1 na waiwai o kela a me koia ano a me na kuleana waiwai e hiaa akll ana mahope iho o ko lakou ni:iu manawa. e laa no hoi ni«* na loaa makahiki a me na loaa o ka waiwai e ulu mai ana ma kela a me keia kumu. O ua mau moiaki la a me na palapala hoolilo hilinai e komo pu no hoi ua hoakaka ana e like mo ka ua hui la a uie na poe e ae i mauao ai ho pouo a kupono no ka maluhia o na poe apau i kuh ana. e pili ana m> ka uku ana i ka uku-panee a me ke kumupaa, ka paa ia aua a me ka hoohana ana i ua alahao la a ine na waiwai.e ae; na hookaa ole ana. na inii pono ana. na hooko moraki ana. na mana o na poe e lnoniki ana. a i ole. o na poe liojh' i hilinaiia ma ua nit*a a pau. a me na mea e ae a pau i kupono'e hookomoia malaila. E hoomaopopoia nae hoi aole i komo ma keia pauku kekahi mea e lianaia ai a e keakeaia aiua hui la a ino na poe e aku mai ka loaa ana o na pono aie maa mau nia ka lawelawe hana ana, ine ka haawi ana i na nota aie; ine na hoopaa ole malalo 0 ka- siln. XA AUHAI* MAI.I'NA O NA I.OAA. Pauku 17. l'a ku i ke kanawai na auhau malalo iho ina luna o na loaa o ua ahihao la: 1. >'a lilo o ka lioohana ana. hana hou. hooloihi ana, uku-panee, a me na lilo a auhau e ae a .pau i kupono a i pili kiipono.no -ka malaina ana a me ka hoohana ana i ua alaliao la. 2. Ua hiki e uku ia na puka i na poe paa maheh» kumupaa aole e oi aku mamua o ewalu pa-keneta maluna o ka waiwai io o ke kumupaa i hoopuka ia. 3. L a hiki e hoala ia i waihona kuinau no ka hoopaa ana 1 na bona i hoopukaia a o kekahi aie i kakauia. a o ke kumupaa i ka manawa e pau ai keia pono. Eia nae. oia huina e waihoia ana ma ia wailiona ku niau aole ia e oi aku mamua o kekahi liuina ma ka uku-panee i heluia ma ka elima pakeneta i ka īuakahiki i helu palua ia i like me ka waiwai io o na bona, na aie i kakauia a me ke kumupaa i olelo niua ia. 4. E mahele like ia ka oi akn o na loaa mawaena o ke Aupuni o ka Repubalika o llawaii, a nie na poe paa mahele kumupaa o ua hui la. 5. E waiho ia aku kekalii hoike hapaha. a i ole ia. hoakaka waiwai o ka hui e ka hui i ke Kuliina Kalaiaina mai ka hoomaka ana mai o ke kukulu ia ana o ke ahihao. Na HoorAi. r.\UKU 18. 0 kela a me keia mea nana e liana i kekahi o na liana malalo iho nei nie ka manao ino oia hoi: akeakea ana i ka holopono ana o na kaa ma ua alahao la. maokiolei. hana iuo a'hoopoino paha i na pou. nwea a o kekahi mea hana e ae e hoohanaia ana; maokioki. liana ino a hoopoino i na kaa a waiwai e ae; hoohana ana i na pou. na pa, na hale a me na waiwai e ae me ka ae ole ia no ka hoolaha ana, a i ole ia. ma kekahi ano e aku e hooili ana i kekahi }>oino rka waiwai, a i ole ia, liooulu, hoonaukiuki me ka hoohoka ana i ka noho maluhia ana o ko lakou waiwai. na mana a me na pono o ua hui la a me na poe e ae, e hoahewaia no ka mikamina, a ina e hoahewa ia no ia mea imua o ka Alia Apana o Honoluln, e hoopaiia ma ka uku dala aole e oi aku mamna o Kanalima Dala ; a i ole. ma ka hoopaahao ma ka hana oolea aole e oi aku māmna o ekolu malama; a ina e hoahewa ia no ka elua o ka manawa. e uku dala me ka hoopaahao pu. E hoouiaopopoia aole kekalii mea maloko o keia he mea e pakeh* ai ua lawēhala la mai ka lioopai ia ana no kekahi ofeni e aku i komo pu iloko o ia hana a e ulu ana mai laila mai. Pono Lawk Aina. Pauku 19. I kela a me keia manawa e mauao ia ai he pono e lawe ia aa waiwai o kekalii poe e ka hui i oleloia a me kekahi poe e ae no na pono alanui maloko o na wahi, a i ole ia, na waiwai i hoakakaia ma keia Kanawai a hiki ole ke loaa mamuli o ke kuai ana ? a i ole ia, ma ka hoolimalima, no ka manawa o keia pono no kekafhi uku kupono ma keia ua haawiia ka mana i ka hui i oleloia me kekahi poe e ae e lawe i na wahi, a i ole ia 4 i ka waiwai ma ka irai kupono wale no e lawa ai ia pono alanui ma ke ano i hoakakaia oiahope iho nei. Pauku 20. Ina aole i ae a hooholo ka mea, poe, hui a ahahui paha nona ia waiwai i ka lawelaweia ana no ka hana i makamakeia 7 a me ka uku i haawiia aku, ua hiki i ka hui i oleloia a me na poe e ae e hoomaka i ka hana imua o kekahi

Lunakanawai o kā Aj»an;* lliwikoiMkolo KaapUHi hkaliī niu k»: K'-«-na tio ka law«* ana i kaln i iniakf»mak«'?a. l! 1, O na ana nui k" an«« no i;t <* iia )a«> ana ma j»a hihia waiwai a «• kapaia r«>» p« Ja. t hf.H>Kainuia no ;na na hana ana a pau ma ka waiho ana aku i k' kahi palapala uoi i liMohikiia ♦* k**kahi in«-a i hoomauaia nia ui ano. e hoike ana i na kwmn k«|>ono a pau ii«» ka h«>«»lM>io ia ana o kf- kunni honpii. a »* ho<»kf»!if» j>u h<»i i ka iwm a me k<' aoo o ka inwi lioopii.e honkaka ana i k<* kumn i makeinakeia ai ua walii ia. na inoa o ka jw.m* i ;i#-irk*- no ka hoohana ana i ka mea i makeT«iak#'ia ai a ino ka nkn i haawiia. ke ala. ina o ka manao ka hoonuw* ana a im* k#' kiiknln ana o ke aiahao. a i ole ia, i kahna no keknhi hak' a j«ijmi e ae paha. a mē na iiK'ii e ao i pili i ke kumu hoopiī. o na kanaka apan he knleana ko ]akou e huipuia no lakou ma ka hoopiiiii ana. a i ole ia, e hoopii pakahi ia. J>ACKr 22. E hoolahaia no'ka hoolohe ana ina kekahi hoakaka pokolo i 'ke ano o ke kuinu hoopii ma ka hoolaha ana iloko o aolo e Pini inalalo o liookahi nupepa laulaha akea i paiia ma llonolulu. aole e ••iui malalo o hookahi j»u]e a e hookoia akii lie hoolaha like me ia ano malmia o kela aine keia ona pakahi a poe.paha e noho ma kahi i nianao ia e lawe. Ina o kekahi o ia ona a hoaaina he mea nolio ina na aina e, a i ole. ua kaawale aku e hookoia ua lioolaha la ma ka waiho ana i ua hoolaha la nia kalii noho hope loa i ikeia ; a i ole ia. ma ka hooko ana aku i kekalii hope a agena o ia mea noho ole, a i ole ia. ma kekalii auo e ae i kauoliaia e ka Lunakauawai i oleioia. O ka hooia ana i ka hookoia ana e hiki no ke hana ia ma ke' kakau ana i ka ne ana. a i ole ia. ma ka hoohiki ana 0 kekahiinea kupono e hana ana ia niea. a i-ole in, ina o kekalii makai ma ke anomaa mau. P.m ku 2.'», E makankau ke Kumuhana no ka hoolohe ana he eHma hi mahoj)e iho o ka liooko ia ana o ia hoolalia maluna <» kela a me keia mea i kuleana, me ka lioomaopopo ia ma na inea i>ili i na j)oe e noho ana ma na aina e a me na poe e ae 1 kaawale, a i ole. i loaa ole no ka hooko kino ana, e lioonee ia no imna o ka hoolohe ana a hiki i ka pau ana, aka, oia poe kanaka ina aole o lakou lioj)e aole e hiki ke hoopaa ia no ka liuina o ka uku i hooholoia,' aka, e hiki no i kela a me keia manawa malokoo liookahi makahiki maliope iho o ka olelo hooholo no kekahi knmn kupono i lioikeia i ku i ka apono o ua lunakanawai la. ma ka hoike ana aku i ua hui la a me na j>oe e ae, e noi ana o ua uku la"e lioonuiia a hoemiia palia e like me ka mea i manao ia. I/ai ki; 24. I ka manawa e hoolohe ia ai mahope o ka hooiaio ana o ka hooko e lawe ia no na olelo ike nia na mea e pili ana, (i o ua j>oe apau i kuleana e lioolohe ia no lakou ma na kumu hooj)aa. E loaa ka mana i ka Luuakanawai e haawi i na j»oho e like me ia i hoike ia malalo, a e hoopuka i ka olelo hooholo ma na kuinu hoopaapaa a pau. Pai ki- 2."). E hiki no i ka Lunakanawai ke liaawi i ka lioolohe ia ana o ke kumu lioopaaj)aa holookoa, a o kekahi o ia mea paha, i kekahi mea kuokoa kupono no ka hoolohe ana i na o ka loaa ana o na hoolaha kuj)ono no ka hoolohe ana i na poe a pau i knleann e lawe i na olelo ike, a e hoike i kana olelo hooholo ma ia mea iloko o uini la mahope iho o ka hoolohe ana, me ka hoomaopopoia nae e liiki no ke hooloihiia ka manawa no ke kumu kupono. E liiki ke lioaponoia ka hoike, kaj>aeia a hoihoi -liou ia no na ike liou e like me ka. manao 0 ka Lunakanawai he j>ono. Pauku 20. O na koina apau i kinohi e uku ia e ua hui la me na poe e ae, a iua aole he hoohalahala i lawe ia e kekahi o na aoao ua l\iki no e lawe koke ia ka aina i hoolioloia e lawe mahoj)e iho o ka uku ia ana i ke Kakauolelo o ka Aha ke poho 1 auhau ia; a i ole ia, ka loaa ana mai ka ona mai ka palapala hookaa no ia mea, a i ole-ia, mai kekahi mea mai ma kona aoao, A ua hiki ke kopeia kekalii kope i hooiaioia o ka olelo hooholo maloko o ke Keena Luna Kakau Kope a e lilo hoi i mea mana a paa ma ke ano he palapala hoolilo uo ua aina la. i Hooualahala. Pauku 27. Tna i ehaeha kekahi inea mamuli o kaolelo hooholo no kona mau pono, e hiki no ke lawe ia Jie hoolaha e like me ka hoakaka a ke Kauawai i keia inanawa i ka Aha Kiekie, aka, oia hoohalahala ana ina e hooko pono ia e lilo wale no ia i mea e kapaeia ai ka olelo hooholo e pili ana i ke kuleana 0 ka mea i hoopii ia nana ka hoohalahala aole no kekahi mea e aku. Na Pouo. Pavkg 2s. I ke kau ana i ka uku, a i ole ia, i ke poho e ukuia nei ka lawe ana o ka pono alanui maloko o ha wahi, a 1 ole ia, iloko o ka waiwai i hoakakaia ma ke Kanawai, e helu kaawaleia ka waiwai io o ka waiwai i manaoia e lawe a me na mea hou i kukuiuia maluna iho. Ina o kahi i laweia he hapa wale no ia o kahi i helu holookoa !a ma ke ano hookahi, alaila, o na poho oia no kekahi hapa kupono o ka huina nui o na poino no ka lilo ana o kekahi pono a pomaikai paha, a i ole, ina e lilo kahi \ laweia i mea e hoopoino ai i ka waiwai o ka aina holookoa. , \ '*' * Na Pono i Hookoeia a aik .\a Mana o ke Ka.\awai. Pauku 20. 1. Koe ma ke ano i hoakaka okoa ia ma keia anawai, o na pono a me na pomaikai i hoikeia ma ka Pauku 2

0 kvia. na haawna ī >ia hui l;i a uie na e a- maUma o na kumu e paa i keia mauawa. a i ole ia. e kanm ana nia hop*:* aku e na Kanaw;u o ka lu-puhaHka o Hawaii ē pih ana j aa mea o ke kukulu ana a me ka malama ana i kē alahao ma ka Apana ō Hoiīolulu. M'»kupnni o Oahu. ao ka hooko pono ana ill a mau Kanawai !a ma k».'ia ua kauohaia lumaia k;i hui i oleloia a me na i*x* r* ae. •2. Oka 1.011.. hoiliwai ike ulanui. .-li auwaha. halii iH.iuiku a ma kaLi ai»o e ae j.>»lia. e li.-.niai-niae, hooieli a haua hou paha 1 ke-kaiii. a i ok- ia. ina aiaimi. «a alalua. a uit- ua ala <- at- i oleloia niahma. a me na wahi - a.- inaioko o ka K.-i-uhahka ! oleloia. ua liookoeia m ia e ke Aupuni. aole hoi e hooiiioia a hoopoinoia. aka, o na hana e iawelawe- ana a e hooko aku ana i na pono i hookoeia. e lianaia ma ke ano e keakea a hoopomo uuku loa ai i ke alahao i liomuanaia ina keia. aka. ina oia hoomaemae ana. liooioli ana. haua e ae i kuiike me ia maluna o ua alanui a alaloa t .aha ekeakea io ana ika hoomoeia ana " ua alahao la. e hooloii koke ia ua aiahao la a e hanaia i kuiike me na liana iiou, hoololi a iioiliwai ana. ke makemakeia pela. 0 Oua hui la'me na i.oe .• ae maiuua oka hoomoe aua 1 ke alahao ma na alanui, a alaloa maloko o ka apana o Honoluiu, e hoomaopopoia ka iiiwai ku 1 ke Kananai o u man a a nui mai ke Kuhina Kalanuna mai. nana hoi e l>».ke uiai ! ka mea i makemakeia iloko o ka manawa kupono. E kulike na alaliao o ka hui i oleloia a me na poe e ae me na īhwai o na alanui kahi i lioomoeia ai e like me ka mea i hoolakoia e ke Kuhiua Kalaiaina. a i ole ia, e kekahi Luna e ae i hooponopono ia e ia, a aole ka lmi i oleloia a me kekahi poe e ae e hooioii a lioanoe paha ia īuan mea me ka ae ole o ka Alia Hoo *o 1 kakauia. Ake hookoe nei ke Aupuni Hawaii uo ka manawa mau loa i ke Kuleana e hooioli i ka laina a me ka ihwai o kona mau alanui i na manawa a pau uo ka pono o ka lehuiehu e koi ai e hanaia ua mau hooioli ana la, a i.a ka hui i oleioia a me kapoe eae makona mau lilo pouoi iloko o kanakolu la e hana aku e like me ia mau laina a iliwai liou ma ka liana liou ana i kona mau aiahao a laiua paha ke loaa aku ka lioolaha ma ke kakan mai ke Kuhina Kaiaiaina. a e lianaia ua hoololi ana la malalo oka apo.ioia aua eke Kuhiua Kaiaiaina. A hana alanui liou ana a pau a ke Aupuni e liana aku no ka hui i oleloia a me ua poe e ae e like me ia man liana lion ma ke auo 0 kahana ana.a me ke auo o ka lioomoe ana e like me ka mea 1 kauohaia e ke Kuhina Kalaiaiua. Ina ua hana ole ka hui i oleloia a nii' iia poe e ae i na hana liou, lioololi ana a me ua mea hou i kauohaia ma keia Tauku. e hanaia 110 e na luua, na kauwa a nftj na poe i lioohanaia e ke Aupuni Ilawaii. a o na lilo oia mau hana hou, hooloh aua nie na inea hou i liiki e oliiia e ke Aupuni i oleloia mai ka hui 1 oleloia a me.na. poe-e ae. Pauku *W. V) na mea hana a pau i makemakeia eua hui la a me na poe e ae e lioohanaia no na hana i hoakakaia ma ke Kanawai ina e hookoiuoia mai Amei ika Huipuia mai, a oia na loaa, a i ole ia, he mea i hanaia ma Ameiika Huipuia e komo mai no me ke dute ole, a 0 ka waiwai lioi 0 ka hui i oleloia a me na poe e ae aole e kauiu i na auhau kuloko oiai e kukuluia ana a e hanaiā ana ke alaliao i oleloia, e lioomaopopoia nae e like me ka pau ana i ka hanaia a hoolakoia pela 110 e kupono ai ia walii 110 ka auhauia ana. Pauku 31. E uku ke alahao, a i ole ia, ka lini i hooliuiia i oleloia i kela a me keia makahiki i ke Keena Kalaiaina i ka huina o umi dala i ka makahiki ma ke auo auhau laikini maluna 0 kela a nie keia kaa lawe ohua i lawelaweia e ia, a i-ole ia, e lakou palia, a aole uku oi ae e koiia aku ma ke ano lie' laikini kaa. Pauku 32. ona kauoha, na palapala ae, a i ole ia, na hoapono ana a pjju i hoakakaia maloko 0 keia Kanawai e hanaia no ma ke kakau. Pauku 33. Ona mea a pau, ke ano oka hana ana, na buke a me na hoike lielu 0 ka hui i oleloia a me na poe e ae e kaa 110 ia malalo 0 ka nanaia e ke Kuhina Kalaiaina i kela a me keia manawa, a i ole ia, e kekahi luha e ae i hookohuia e ia.no ia liaua. Pauku 34. Aole no e lawelaweia kekalii ona pono ame na kuleana i hoakakaia ma keia Kanawai e ka poe e hoala ana i ka hui i hoakakaia ma ka Pauku 1, aoie hoi e ko lakou mau waihona aku, aia no a hoonoho pouo mua ia kekahi hui i hoohuiia malalo 0 na kanawai 0 keia Kepnhalika no ka hana ana. hoohana ana a malania ana i na laina alahao i hoakakaia ma keia Kanawai, nona ke kumupaa aole i enii malalo o elua haneri tausani dala, a ua waihoia a hoololiia na pono a me na kuleana a pau i oleloia i ka liui i hoohuiia i oleloia me ke koe ole o kekahi. Pauku 35. E hoomakaukau ka hui i oleloia me na- poe eae i na wahi e waiho ai maluna o ko lakou mau kaa i aponoia e ka Luna Leta Xui no ka hali ana me ka uku ole i na leia a pau. Pauku 30. Ina mauawa a pau oka hui i oleloia me na poe e ae, a i ole ia, kekahi hui i hoohuiia i kukulu pono ia malalo o na kanawai 0 keia Kepuhalika 110 ka hana ana, hoohana ana a malaina ana i na laina alahao i hoakakaia ma keia Kanawai a ma ke ano i hoakakaia ma keia Kanawai ua hoole, a i ole ia, ua hana a hooko ole i kekahi o na mea i kauohaia a i kupono e hanaia malalo o keia Kanawai a ua hoomau i ka hoole ana pela, a i ole ia, ua hana a hooko ole e like me ia, mahope iho 0 ka hoolaha pono la ana e ke Kuhina Kalaiaina e hana pela, na ke Kuhina Kalaiaina me ka ae o ka Aha Hooko e kauoha e hoomakaia na hana imua o ka Aha kupono e hoopauia ai ka pono i haawiia ma keia Kanawai a me na pono a me na pomaikai a pau i haawiia malalo o keia e hoololiia a e hooholoia i mea ole.

l\u Kt 37. A»>k no \kn iko Kanawai ika hoomahaahna ana o ke knmupaa 0 ka b*.ii i o!e!oīa a «u aku i koKahi manawa inaniua o ka »-l?ia luuien ia\is;\ui da!a i oleloia. ina aole ka maliiiahua ana e nianaoia ina e lawe po ia ke kumopaa iuoa ina ua like ia me ka lilo maoli 0 na waiwai o ke alaiiao, a n\o aoie i oi aku mauiua o iwakalua kiimamalima ]>a keneta. a oia mau HIo i huiia: iui Uiki e huiia maloko oia inau lilo ua lilo a pau 0 ka hoouioe aua i ua aiahao.auie ka hoi>lako aua i ke alahao no ua haua o ka lehuU'hu» a na hiki no e huipuia me *a hooloihi aua maho{K k n\ai. aka, aole no e aeia kekahi h*H>tuahuahua.hou ana no ua liooioihi ana aku aia 110 ā hooholoia a ho# manaia iua kekahi koho ana o ka hui. Pauku K maiia keia Kanawai a e liio i kanawai mai a niahoi>e aku o koua ia e aponoia ai. Apouoia i keia la 7 o lulai. M. 11. IS9S. sa>;fokd b. dole. Feresuleua o ka Repubaiikao līawaii. I . K \ \ ' KANAWAI 70. r He Kanawai e Hoomana ai i ka Aha Hooko e Lawelawe I ai 1 ka Hooponopo.no AXA ma .\a Mea A PAl' 1 Hoakakaia o Clintox G. Ballextyne a me kekahi Poe e ae i Hoike ia na Inoa ma ka Pauki* Ekahi o ke Kanawai i Kapa ia u He Kanawai e Hoomana a e Hoomaopopo axa l KE Kukilu axa, Malama"ana, a me ka Hoohana ana I x\lahao Alanui a mau Alauao ma ka Apana o Honolulu, Mokupuni o Ōahu" a me na Hoahui, na Hope, a me na Waihona o ia Poe i Oi.eloia; i Hoomanaia e Lawelawe : 1 ka Mana Lawk i ka W'aiwal o Hai. I ! ' I Xo ka mea, ua haule kekahi mea iloko oke Kauawai i hoakaka j ia iloko 0 ke poo maluna ae nei e pili ana i ka pono 0 na i poe i lioikeia na iuoa ma ka pauku ekahi 0 ka bila i oleloia 1 . . . j e lawe i ka waiwai 110 na liana o ke alahao a mau alahao | paha i oleloia a ua kupono i mea e hiki ai ke lawelawe pono ia na mana i haawiia maloko olaila e haawiia ka mana a me ka hooponopono ana i'ka aha hooko ma na mea i kupono e lawelaweia ke kuleaiui lawe i ka waiwai ■ 0 liai. . . . Nolaila: E Hooholoia c ka Ahuohlo o la llepuhalika 0 lluu aii: Pauku 1. Oka mana e lawe ika waiwai ponoi o kekahi poe no na liana o ke alahao, a i ole ia, mau alahao i hoomanaia e ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoomana a e hoomaopopo ana i lee kukulu ana, malama analmie ka hoohana ana i alahao alanui a'mau alahao ma ka Apana o Honolulu. Mokupuni o Oahu, dme ka liaua ana ame ke ano oka lawelawe ana ma na hana a pau oia ano e kaa 110 ia i na manawa a pjiu mala!« j okaaea me ka apono mua aua oka Aha Ilooko. j j Aponoia i leeia la 7 o lulai. M. H. ISOS. ! | SAXFOIU> P». DOLE. IVresi(lena o ka Kepuhnlika o Hawaii. OLELO HOOHOLO HUI. Xo ka mea. mamua aku nei mulalo o ke Aupuni Moi, ua m.llama ke Aupuni i kekalii keena no na mea kahiko a me na mea ano e, a mahope mai ua hoopau i ka malama ana i ua mau mea nei, a ua waiho aku i na mea kahiko i koe ma ia keena i na Kahu o ka I>ernice Pauahi Bishop Musenm. i mea hoikeike malaila; a | ; Xo ka 3iea. Mahope mai o ka hoopauia aua 0 ke Aupuni Moi, | ua haawi aku ke Aupuni ina Kahu Malama oka Bernice Pau- • ahi Bisbop Museum i mea hoikeike i kekahi mau inea kahike I a pili ika moolelo kahiko, oia hoi, pahu niu, elm makau lawaia, J, ipu-laau i hoonohoia me ka 'niho kanaka, malo, elua ahuula liilii, mahiole liulu a me ka lei liulu; a iSo ka mea, Aia ma ka lima o ke Kuhina Kalaiaina kekahi mau mea pili moolelo kahiko, i oleloia i kekahi manawa he mau koena oke Aupuni Moi. o kekahi o lakou he mau mea poino * | wale a e poino ana ina aole e loaa ana kahi kupono e malama ai; a » ■ ■ No ka mea, L'a makemake na Kahu Malama o ka Bernice Pauahi Bishop Museum e loaa ia lakou na mea i kupono no ka hoikeike ana, nolaila, E Hooholoia e ke Senaae a me ka Hale o ka Poeikohoia o ka I?epubalika o Hawaii: Ma keia, ua haawiia ka mana i ke Kuhina Kalaiaina e hoolilo loa aku i na mea a pau i haawiia mamua aku nei i na Kahu Malama i oleloia a lilo loa ia lakou no na hana o ka Bernice Pauahi Bishop Museum i oleloia me ke kumukuai ole. A ma keia, ke hoomana hou ia aku nei ke Kuhina i oleloia me ka apono o ka Aha Hooko e hoolilo aku i na Kahu i oleloia ma ke ano lilo loa i kekahi o na mea ma kona lima i ikeia he mau koena 0 ke Aupuni Moi i makemakeia e lakou no na haiia o ka Museum i oleloia me ke knmukuai ole. r- - uJ Aponoia i keia la 7 0 lulai, A. D. ISOS. i SAXFORD B. DOLE, Peresidena 0 ka Kepuhalika o Hawaii. 1