Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 30, 29 July 1898 — Page 4

Page PDF (1.43 MB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

UA HUI O HAWAII NEI ME AME-

RIKA.

E ka Luna Hooponopono o ka Nupepa Kuokoa e.

Aloha oe:---E@ ae mai ia'u i kekahi mau kolamu o ka nupepa Kuokoa no ko'u mau wahi manao, oia hoi kela mau huaolelo e kau ae la maluna.  Ma ka hora 4 a.m. o ke kakahiaka nui o ka Poaono, Iulai 1@ 1898, ua lohe ia aku la he mau @ paapaaina ana no na haole ame na hae Amerika e welana kihei a ke Ae-i@ a kani kapalu@ ana ke telepone i ko'u hale, me ka nu hou e hoike mai ana "Ua Hai o Hawaii nei me Amerika," ua lohe la ma keia ma ke telepone mai Lahaina ma @ i ke ahiahi Poalima, Iulai 15.  A ma ke ahiahi Sabati, Iulai 17, ua loaa mai la ka makou mau nupepa, a ua oiaio na mea apau ma ke telepone.

E kuu Kuolko aloha e, ua pona anei oe ia Iosepa Ulumaialii Kawainui, nana i alakai aku la oe iloko o na makahiki he lehulehu i hala e aku?  Ma kou mau kolamu mau ai paio no keia kumuhana hokahi o ka hoohui aina.  Ma ka la 14 o Ianuari, 1893, ua hookuu ke kau Ahaolelo loihi o ka M. H. 1892, oiai owau kekahi Lunamakaainana mai ka Apana aku o Hana nei, a ma ka Poalua ae Ianuari 17, ua kipakuia ka Moiwahine, a kuhili ka noho mooi, a kukuluia ke Aupuni Kuikawa.  Ma ka la 18 ae o Ianuari, ua lawe ia mai la imua o'u ka Palapala Hoohui Aina, a o ko'u inoa ka inoa mua loa i paa ma ia palapala, oia hoi, J. K. IOSEPA, Jos. U. Kawainui, ke alii o Kau, Hawaii, J. Kauhane ame W. Kamana e noho Luna Paahao nei no Kawa, Honolulu,m o keia na kanaka Hawaii mua loa i kakau a i kakoo no ka hoohui aina.  Ma ka Poaha ae, Ianuari 19, 1893, ua haalele iho la ke Claudine ia Honolulu no Kapalakiko, e lawe ana ia Kakina ame kona mau hoa o lakou ke Komisina Hoohui Aina imua o Peresidena Harisona.  Ma ka mahina o Marcdh 6, 1893, u akomo aku au iloko o ke keena o ka nupepa Kuokoa, a noho i Luna Hooponopono no ka nupepa Kuokoa Puka La, a noho pu me ko'u mua ma ka hana me Jos. U. Kawainui.  O ka Hoohui Aina, oia ka maua kumuhana i paio ai me na nupepa wahakole oia mau la, Ka Holomua, Makaainana, Ka Leo o ka Lahui, Ke Aloha Aina, ame Ka Oiaio.  Ua kapa mai lakou ia maua he "Mau Hipa Eleele o Hana, na Ai Kupa o Hana, he kipi i ka Moi, he aloha ole i ka aina, e liia ana mana iluna o ka pou telepone ke hoi ae ka Moiwahine."

Aole loa maua makau, a no ka mea aia no he poe ike naauao mahope o ko mana mau kua e kokua ana ia maua, oia no na poo Aupuni e hookele nei i ke Aupuni i keia wa.  Ua hala o Jos. U. Kawainui i ka make, aka, o kona manaolana no ka hoohui aina ua hookoia.  Ua haalele aku au i ke kakau nupepa a eia au i ke one hanau o maua, o ko maua mau iini a maua i polena ai iloko o na makahiki elima ame ka hapa i hala ua lanakila.

Ua olelo ae nei au ma ka la 18 o Ianuari, 1893, i kakau ai makou i ko makou mau iona, oia la nohoi ko makou la i hoohiki ai e lilo i mau Amerika, a i kali wale iho nei no makou i keia mau makahiki no ka hooholo koke ole ia mai, a holo mai la pau ka waiaau ana o na nupepa hoino i ka hoohui aina.  Ua lanakila ka nupepa Kuokoa. oia hookahi ka nupepa hoike i ka mea oiaio, he hoopunipuni na nupepa e ae.  Ua pau ko kakou kakaou kamailio ana no keia ninau, e hui kakaou i hookahi, ua komo kakou iloko o na hoomalu ana a ka Uniona nui o ke ao nei, ua hala ka ua me ka makani, ua kau ke poo o Hawaii i ka uluna o Kulu ka po o Welehu ka malama.  Makemake loa au e kakoo aku i na manao o ka Luna Hooponopono o ke Kuokoa, oia keia:  "E ku na kanaka Hawaii ma ka aoao o na keiki a na mikanele, a e kakoo like ma ka hooikaika ana ma na mea e pono ai ka aina aolha.  E hoomanao, ma ka wa a keia lahui i alakaiia ai e kue aku i na mikanele, a e kakoo like ma ka hooikaika ana ma na mea e pono ai ka aina aloha.  E hoomanao, ma ka wa a keia lahui i alakaiia ai e kue aku i na mikanele, aia hoi, ua hoea mai la ka hopena i moeuhane mua ole ia e lakou e hiki mai ana.  O na mikanele ame ka lakou poe keiki o lakou no na pouhana i paa ai o Hawaii Alii ame Hawaii Moi, aka, ma ka wa i kue ai ke kanaka aloha alii a aloha moi i na pouhana i paa ai ka halau hale o ke alii. ua kaia iho la ke aloha alii oiaio e hapaha iloko o na poai o ka hemahema."

E Mr. Luna Hooponopono, ua pololei kela mau manao ou, aole o na kanaka wale kai haalele i ke alakai ana a na mikanele ame ka lakou poe keiki. aka, o na Moi kekahi, mai ke au e noho Moi ana o Kalakaua, a hiki ia Liliuokalani.  O na mikanele ka poe nana i hoonaauao i keia lahui, a na lakou i alakai i keia lahui a lilo o Aupuni Kumukanawai, o lakou no ka poe nana i pale aku i na hoopilikia ia mai e na Aupuni e, a na lakou no i kuhikuhi a imi i ke alanui e loaa ai ke kuokoa o keia Aupuni, aka, ku ae la ke kanaka Hawaii oiaio a hoino aku la i na mikanele, ka lakou poe keiki ame ka lakou mau ao ana, kuamuamu aku i ka poe aihue aina, ku aku la keia poe hoino mikanele imua o na pae-humu o ke alo alii, e kuhikuhi ana i ka Moi a e olelo ana he ino na mikanele ame ka lakou poe keiki. puni ka Moi a haalele i na pouhana e paa ai kona halau alii. o ka palaha noia a hiolo ka halau alii a Kamehameha i kukuiu ai. hiolo ka hale makahaiau, ka a@io ke opu weuweu, kahi e hookanaaho aku ai o na kanaka Hawaii i na la wela ikiiki moanopu kuhaoa o k@ Makaiii.  Ku ae la na kanaka Hawaii olaio iluna a hoohiolo i keia ha@ ku-ha iho ia i ka ipukai.  Kiola i  k@ hulilau a wawahi iho i ka umeke @ @ olelo hewa ae la ka waha i poino keia lahui i na mikanele ame ka lakou poe keiki.

O na mikanele no ka poe nana i @ ka Moi Kalani Kauikeaouli Kiwala Kaleiopapa, e haawi ka aina i na ma kaainana, haawi ia mai no kakou k@ aina, ina he aihue aina na mikanele pau loa ka aina ia lakou. oiai o lakou @ai ike i ka waiwai o ia mea he aina  O na mikanele ka hiki mua o ka nol@ ina ia Honolulu, ina he aihue aina o Rev. H. Benamu, rev. L. Kamika ame G. P. Juss, pau loa o Honolulu ia lakou.  Aole no he aina i aihue ia e na keiki a na mikanele, aka, ma ka hana a ma ka hou o ko lakou lae i loaa ai ko lakou aina, nele oe i ke dala kuai ka aina ia lakou, moraki oe a kaa ole kudala ia lilo ka aina ia lakou, huahua aku la oe i ka nui o ko lakou la aina.  O ka hapa hea o ka aina i na kanaka Hawaii i keia wa?  Kukulu na Hui Aloha Aina, aole nae he aina o kekahi poe, nuku aku la i na mikanele a lilo ino kakou i keia poe mikanele a lilo ka aina.

Eia ka Ahaba ninau ia elia:  "O oe no anei ka mea nana i hoopilikia i ka Iseraela?"

Pane o Elia:  "Aole na'u, aka, nau no ame ka ohana o kou hale."

Na na Hawaii ponoi ame na Moi hookuli i hoopoino i keia lahui, ma ka haalele ana i ke ao ame ia alakai ana a na mikanele ame ka lakou poe keiki.  Ma keia wahi e oluolu mai oe e Mr. Luna Hooponopono e hookomo aku au i ka haiolelo kaulana a David Malo, kekahi o nakakaolelo a kuhikuhi puuone kaulana o Hawaii nei.  Ma ka luakini o Wainee, Lahaina, M. H. 1837, oiai na alii e akoakoa ana. na makua mikanele Rev. D. Baldwin, Rev. W. Rikeke ame na kumu mikanele o Lahainaluna, ka Moi Kauikeaouli, kona kaikuahine Nahienaena, na alii, me Hoapili ma.  Ma Halelu 115:5 kana poolelo.

Ua ao aku o David Malo, i na alii e hoolohe i ke ao ana a na mikanele, o Iehova ke Akua oiaio, a o ka lakou kuhikuhi ame ka lakou ao ana oia ka mea e paa ai a e mau ai keia aupuni, a ina oukou e haalele ana i ka lakou ao ana e hiki mai ana he pilikia maluna o keia lahui.  O ka olelo hope ana nui a David Malo i hoike aku ai a oia iho keia:

"Ina e hookuli ana oukou e na alii, e kipi ana na misionari, e kipi ana lakou nei, aole nae o lakou nei, aka, o ka lakou nei mau keiki ame ka lakou nei mau moopuna.  O ke alii e ola ana ia wa e ku olohelehe ana oia, o ke Aupuni e kukuiuia aku ana ia wa oia ke aupuni paa o Hawaii nei."  He 55 makahiki i hala o keia wanana a hiki i ka M. H. 1893, Ianuari 17, kahuli ai ka noho alii, ua hoike maike Akua i Kona mau manaopaa ma o kana kauwa la o David malo ma ka makahiki 1887.  O Kakina ka moopuna a rev. A. Kakina i hiki mai ai i Kailua, Hawaii, March 1820.  oia ka mea nana i hookahuli i ke Kumukanawai o Kamehameha V.  O Kakina no ke alakai o ka hookahuli Aupuni o ka M. H. 1893.  O C. W. Akepoka ma kai koi e kipaku loa ia Kalakaua mailuna ae o ka noho Moi.  O keia Kakina, ame na keiki a na mikanele o lakou kai hoole i ko Akefoka ma manao, a no ka mea o na keiki a na mikanele he aloha lakou i ka Moi Kalakaua, no ka mea, ua hanau ia lakou ma Hawaii nei, ua nui ko lakou mau waiwai maanei a o ko lakou home keia, nolaila, ma ke Kumukanawai ka hookahuli.  Make o Kalakaua pii ae o Liliuokalani i ka noho alii, haale ia aku la ke ao ana a na keiki a na mikanele puni ka moi i ke alakai a ka poai kue mikanele, hoino mikanele, hahai i ke alakai ana a W. White, J. Nawahi ma ame na haole kue mikanele o Honolulu, a koi @ ka Moiwahine i Kumukanawai hou.  Mahope iho o ka hora 12 a.m.  Poaono, Ianuari 14, 1893, oia ka la i hookuu ai i ka Ahaolelo a makou.

A ma ia la i ao aku ai kekahi keiki a na mikanele i ka Moi maloko o ka hale Alii, oia ka Lunakanawai Kiekie e noho nei i keia la, Hon. A. F. Judd:  Mai kukala oe i Kumukanawai hou o hiki mai ka pilikia maluna ou."

Aole hoolohe ia mai, o ka hopena ua ike ka lahui mai o a o, aia a hanini ka waiu i ka lepo uwalu iho la maluna.  Ua oiaio keia manao ou e ka Luna Hooponopono e kuilima pu me na keiki a na mikanele, aole loa he mau makamaka oiaio e ae no kakou na kanaka Hawaii elike me na keiki a na mikanele, o ko kakou mau hoaloha oiaio ia.

Nolaila, e o'u mau makamaka Hawaii oiaio a puni keia mau pae moku o ka Repubalika o Amerika Huipule e hoolohe kakou a e kuilima pu kakou me na keiki a na mikanele, o lakou no ia e hookele nei i keia lahui aole @ poe e ae.  Mai hoolohe i ke alakai a@ kakou i ke kuahiwi, a elike ana kakou me na Ilikini, aole, aole loa, no ko lakou kue i na i@ keokeo, pepehi a@ pepehii mai.  Na Amerika kakou i hoonaauao, i kona alo kakou a nui, a hoi aku ia nohoi kakou i kona poli.  Aole kakou e hookauwa kuapaa ia ana, @ kahe ke koko o na Amerika no ka hookuokoa ana i na Negero, ke kau mai nei o Amerika no ke kuokoa o @ Cuba, ame na mokupuni o Pilipine. K@ nei au i na leo wawalo o ka @ kue hoohuii aina iloko o keia Apana e pau ana kakou i ke kipakula, e @ ana kakou he mau kauwa kua@  Aole @ pela.  O ka home kela o @ @kiia. a o ka aina o ka wiwo ole  @ he kauwa kuapaa malaila, @ @ e hanaia mai kakou pea. aole @ no e hiki ana i na niho anai oi o @ manawa, ke hoihoi hou aku ia Hawaii i hope a e  kupee pu aku me n@ pomaikai holomua a ke au o ka manawa e ko nei imua, no ke aha keia A no ka mea, ua kau ka hae o ka euanelio ma na puu kiekie.  Ma na ku@ lono a ma na kaha one ou e Hawaii  He Aupuni Karisiano a piha i ka malamalama o ka Baibala o Amerika Huipuia, a oia malamalama hookahi kai kukuluia ma Hawaii nei.  Pehea e maka'u wale nei na Hawaii?  Aole he pueo nana e ke'u ka aha, aole he iole nana e akiaki ko-ko a Makalii, aole he ale kuwaho e popoi mai iluna o ka waa Hawaii, a aole nohoi he ale kuloko e omo iho ma kuaiako o ka waa Aupuni o Hawaii, no ka mea, ua hiu ia kakou a pili pu me ka Repubalika nui a kaulana loa o ke ao nei.

Ua hui o Hawaii nei me Amerika.  he poe Amerika kakou apau.  Ua hoike mia ke Akua ma kana olelo:  "O ka hana i loaa i ko kakou mau lima. e hana kakou a pau me ka ikaika. oia ko kakou alanui hele o keia mua aku.

Me ka mahalo.

J. K. IOSEPA.

Hana. Maui. Amerika Huipuia. Iulai 19, M. H. 1898.

NA OLELO HOOHOLO A KA AHA

KIEKIE O KO HAWAII PAE

AINA.

Kau o Iune, 1898.

Hui Kopaa o Wailuku v. Solomon

Hale.

Hoopii hou mai ke Komisina mai o

na Ala Liilii ame Pono Wai o

ka Apana o Wailuku, Maui.

Waihoia mai Iune 20, 1898.  Hooholoia

Iune 19, 1898.

Judd, Lunakanawai Kiekie, Frear ame

Whiting, na Hoa Lunakanawai.

I mea e kuleana ai kekahi mea (party) e nonoi i kekahi Komisina o na Pono Wai, e loaa iaia ke kuleana maloko o ka hoopaapaa e pili ana i ka pono wai, a e hoikeia ana keia kuleana, ma ka hooiaio ana i ka paa, malalo o ke kuleana paa i ka aina, nona ka pono wai i oleloia i pili aku ai.

Ina he pono wai ko ka aina, o ke paniia ana o ka auwai i kuleana ai ka wai e kahe aku ai i ka aina, he "hoopaapaa ia i pili i ka pono wai," ma ka manao o ka Pauku 3 o Ka Mokuna 26 o na Kanawai o 1888.

Kau o Maraki, 1898.

F. F. Porter v. Hawaiian Pork Pack-

ing Company, Kaupalenaia.

Hoohalahala Kumu mai ka Aha Kaa-

puni, Apana Kaapuni Ekahi. 

Waihoia Maraki 21, 1898.  Hooholoia

Iulai 18, 1898.

Judd, Lunakanawai Kiekie, Frear ame

Whiting, na Hoa Lunakanawai.

Hoolimalima aku o A ia B i kekahi wahi; e haawi aku hoi o B ia A i na puaa apau no ka pepehi ana, me ka uku aku ia A he 40 keneta no ke poo, ina nae e aponoia ana ka A pepehi ana e B; na A e hanai, e hooinu wai a e malama i na puaa, a e pepehi ia iakou me ke akamai ame ka makaukau, a i ku i ko B apono ana; a ma ka wa e hooko ole ai o A, ma kekahi ano, e lawelawe i kana hana i ku i ke aponoia e B, e loaa no ke kuleana a B e noho ma ia wahi no ka manawa i aelikeia, ma ka uku hoolimalima o $360 no ka makahiki.  Ua aelikeia mahope mai, ina e apono ole ia ke ano ka pepehi ana, e loaa no ke kuleana ia B e haalele i ua wahi la, a e pau ka uku ana i ka uku hoolimalima.  Hooholoia, ua hiki no ia B ke hoohana aku i na kuleana i loaa iaia, aole nae elike me kona makemake, aka, ma ka wa wale no a A e hana ole ai i kana hana me ka pololei, elike me ko B manao, oiai o B ka lunakanawai hookahi nana e hoomaopopo, ina paha ua hana pololeiia ka hana.  Aole i pili i keia ka olelo hooholo o ka hihia a Rawlins v. Honolulu Soap Works Co., 9 Haw. 262.

Kau o Iune, 1898.

William L. Peterson v. Mary A. Tit-

comb.  Mea Hoopiiia, ame Henry

Smith, ke Ganisi.

Na Kumu Hoohalahala mai ka Aha

Kaapuni mai, Apana Kaapuni

Ekahi. 

Waihoia mai Iulai 2, 1898.  Hooholoia

Iulai 15, 1898.

Judd, Lunakanawai Kiekie, Frear ame

Whiting, na Kokua Lunakanawai.

Whiting, na Hoa Lunakanawai.

Ua hiki no i ke kahu malama, trustee) mamuli o ka mana hoonoho kahu ma ka palapala, ke paaia he ganasi, no na dala e ukuia aku ana i ka mea nona ia waiwai (cestui que trust), oiai hoi, aole i paa ua dala la malalo o kekahi kumu hoopaa, a i ole ia, ua @aupaleia no kekahi hana maopopo, @ ole ia, aia mamuli o ka manao iho @ ke kahu malama (discretionary with @he trustee).

Kau o Maraki, 1898.

C. S. Bradfield v. M. H. Laffey.

Hoopii Hou ma na Kumu ma ke Ka-

nawai mai ka Lunakanawai Apana

mai o Hilo, Hawaii.

Waihoia mai Iune 30, 1898.  Hooholoia

Iulai 11, 1898.

Judd, Lunakanawai Kiekie, Frear ame

Whiting, na Kokua Lunakanawai.

Whiting, na Hoa Lunakanawai.

O ka olelo aelike (promise) i haawiia @u i ka boroka waiwai paa no ka uku na aku iaia, no ka hana ana i kuai, @ i ole ia, i mea e kuaiia ai ka aina, @ole ia i komo maloko o ke Kanawai o na Mea e Epa ole ai.

[graphic:  2-Column engraving. 3 Portraits.  "LIEUTENANT RICHARD P. HOBSON.  High up in the list of heroes developed in the war with Spain must be written the name of Richmond P. Hobson, who, with his little band of volunteers---heroes like himself---dashed by the forts at the entrance to Santiago harbor and sunk their vessel, the collier Merrimac, in the narrow entrance of the channel"]

NUHOU O NA AINA E

HAALELE LILIU IA WASINETONA.

Wasinetona, Iulai 17.---I keia la. i haalele iho ai ka Moiwahine i pau.  Liliuokalani, ia nei no Honolulu.  Ma kana huakai, o Joseph Heleluhe, kana kakauolelo ame kana wahine, oia hoi ka wahine lawelawe o ka Moiwahine i pau.  E hookaulua iho ana paha lakou i elua la ma Kapalakiko.

EI AE O CULLOM.

Wasinetona, Iulai 18.---E haalele iho ana ia Wasinetona nei i keia la o Senatoa Cullom, lunahoomalu o ke Komisina Hawaii, me kona ohana no Kikako, kahi ana i manao ai e kaahele iki ma ia mokuaina, mamua o kona holo loa ana aku no Hawaii.  O ka hapa nui o na lima lawelawe o ke Komisina, he poe paahana noloko o na Hale o na Senetoa ame ko na Lunamakaainana.  E haalele iho ana ke Senatoa ia Kapalakiko ma ka la 10 o Augate, a ua manaoia e noho ana keia poe ma Hawaii a hiki i ka wa e akoakoa hou ai ka Ahaolelo Nui.

Ua haawi pio ke kulanakauhale o Santiago de Cuba iloko o k alima o na Amerika.  Ma ka hora 9 o ka la 17 o Iulai, ua hukiia iho ka hae Sepanai mai luna iho o ka pahu hae maluna o ka papu Moro.

Ma ke awakea ponoi o ka la 18 nei, ua hukiia ae la ka hae Amerika maluna o ke kulanakauhale o Santiago.

NEE NO PORTO RICO.

Ua hooholo na mana alakai kaua o Amerika e hoouna koke aku i kekahi aumokukaua ikaika no Porto Rico, a pela hoi ona mau pualikoa @aluna o na moku lawe koa.

Ua haalele iho la o Kenerala Miles i keia la (Iulai 18) maluna o ka mokukaua Yale a e ukali koke aku ana he 30,000 poe koa mahope ona.

LELE KA AETO NO EUROPA.

Wasinetona, Iulai 18.---Ma ka Poalima a Poaono e paha e haalele iho ai ke aumokukaua pukani malalo o Komodoa Watson, a hoo aku no Sepania.  Aia ko lakou wahi hoolulu ma Mole St. Kicholas.  Ua manaoia, ei ana mokukaua e holo aku ana ma keia huakai:  Oregona, Makekuseta, Inidiana, Iowa ame Texas, na moku Newark ame Nu Oliana, na moku Dixie, Yankee ame Yosemite.  Ma ka wa e ulupaia ai na mokukaua o Adimarala Camara, e laweia ana @ kahua hoohana kaua ma na mokupuni Balearica no ke kue ana aku ia Sepania.

KIPOKAIA ANA O KA MOKUKAUA

GEREMANIA IRENE.

Ladana, Iulai 18.---Ua hoike ae ke Kanikela Amerika Wildman i keia manao:  Ma ka wa i haalele ai ka mokukaua Geremania Irene ia Mariveles, a holo ae la mawaho o Manila i kela a aku nei, ua hoounaia aku la ka mokukaua Amerika Hugh McCulloch e @kaohi iaia no ka ae ole o @a moku Irene nei, ua kiia aku la kekahi poka mamua pono o kona ihu.

KANAHIKU-KUMAMALIMA TAU-

SANI DALA.

Ma ka auina la Poakolu la Poakolu nei i koho ai ka Aha Kuka o ke Aupuni, e hookaawaleia ae ka huina o Kanahikukumamalima Tausani Dala no ka uku ana i ke Aupuni o Iapana no na koi poho a na Iapana no ko lakou kipaku ia ana mai Hawaii aku nei, ma kela wa i ulu mai ai ka ninau hoopaelimahana.

Ua hanaia kei ahana e ke Aupuni mamuli o ke kauoha a ke Aupuni o Amerika Huiia, i kona Kuhina Noho maanei.  He mea pono ke hoopau mua o Hawaii i keia pohihihi, mamua o ko Amerika lawe ana aku ia Hawaii nei a paa ma kona lima.

E HOOMAOPOPO IHO I KEIA.

He mea keia e nui ole ai kou lilo me na dala he lehulehu, a pakele mai no hoi oe mailoko mai o na pilikia he nui.

Mahope iho o kou hoao ana i na laau i loaa ai ia oe ka pono.

Mahope iho o kou hoao ana i na laau ole ai ia oe ke ole.

Ke komohia oe iloko o ka pilikia a poho hoi ka manaolana.

Ke mau no ka eha ana o ko wahi kua.

O ke kumu o ka loaa ole ana ia oe o ke kumu o ka eha ana.

E hoao oe i na Huaale a Doan no ke Kikala Hanene ame na Puupaa.

E hoea mau mai ana na mea i manao mua ole ia.  Ina e kakaa mau ana oe i ka po apau no ka eha o ko kua.

Ina hiki ole la oe ke kulou aku imua a hoooplolei ae i kou kino.

E hoomanao iho oe, o ko Puupaa kai pilikia.

O ka ma'i o ka Puupaa, he ma'i ia e haalele ole ana ia wahi ke ole e kaiehuia aku.

He mea pono ia ke kipakuia aku mailoko aku oia wahi.

Aole loa e hoopuhiliia ana na Huaale a Doan no ke Kikala Hanene ame ka Puupaa.

A i ole, e hana hou oe i kuleana noho hana hou ma ia wahi.

E ola ana ia lakou na ma'i apau o ka Puupaa.

O ka misiona keia a ia mau Huaale, a e hooko ana no lakou ia mea.

E heluhelu iho i ke ano o ka lakou misiona ma ke ano e pili ana i kekahi kanaka o Yokers:

Penei k aolelo a Mr. P. J. sherman, o 136 o New Main Street, i hoohanaia e Smith & Rogers, he mau mea kuai hau:  "Ua loohia mau au i ka ma'i o na Puupaa no na makahiki lehulehu i hala ae nei.  e ike ana au i ka eha konikoni e huai ana ma kuu kua, me ke ano oolea hoi o kuu puhaka, a e ike mau ana au i ke ano naluea no ka hapa nui o ka manawa.  Aole nae au i ike mua i keia mea, oiai hoi e lilo ana au i ka hana, aka, ma na la Sabati nae, oiai au e noho ana ma ka hale, ua hele mai la ko'u kino a la-au a eha mai la nohoi, aole hiki ia'u ke ku ae iluna mahope loihi.  Ua noke nohoi au i ka lapaau i na ano laau apau no na ma'i o ka Puupaa, aole nae loaa ia'u o ke ola.  Olelo mai kekahi Kauka, ua loaa au i ka Ma'i a Dr. Bright, a olelo mai la oia ia'u e haalele au i ka'u hana, eia nae aole hiki ia'u ke hana pela.

"Ua heluhelu iho la hoi au maloko o na nupepa puka la no ka mea e pili ana i na Huaale a Doan no @e Kikala Hanene ame ka Puupaa, a oiai he mea pono ia'u ke hana i kekahi mea, nolaila, ua kauoha aku la au i ka'u wahine e hele e kuai i poho huaale ma ka halekuai laau o Geo. B. Gray.  Iloko o ka wa pokole, ua loaa ia'u ka oluolu mai ia mau Huaale mai, a ua oi aku ko lakou hoopomaikai ana mai ia'u mamua o kekahi mau laau e ae a'u i ai ai a i lawe ai hoi.  Aole o'u kanalua iki ma ka hoike ana aku imua o ke akea a imua o kekahi o na poe e ae, he mea pono ia lakou ke ai i keia mau Huaale, nokamea, ua manaoio loa au e loaa ana ka pono ia lakou elike me ka'u i ike ai."

E kuaiia ana na Huaale a Doan e na poe kuai laau apau.  He 50 keneta ke kumukuai.  A i ole, e hoounaia aku no ma ka Eke Leta e Holister & Co., na Agena laulaha, Honolulu, Ko Hawaii Pae Aina.  E hoomanao i ka inoa DOAN a mai lawe i laau e ae.

Hoolaha Kumau.

Koko

Maemae

OIA KE KUMU O KE OLA

KINO MAIKAI . . . .

KA AYER SASEPARILA

Ka mea e maemae ai ke koko, ikaika na aa-lolo, ono ka ai, pau ka poluluhi, a maikai maoli ke ola.  He mau tausani o na kanaka i hoike no ke ola o ka Laau Saseparila a Ayer.  Ke hoea mau mai nei ka lakou mau palapala ma keia ame keia eke leta.  Aohe keia he laau no ka hoao wale ana.  Ke hooia mai nei kela poe leta apau.  "Ua ola au i ka Laau sasaparila a Ayer."  O kekahi

WAHINE NAWALIWALI

@ hele a pili mau ka ili i ka @ eia moe, i loohia i ka ma'i papaiahu ai ili. i hele hoi a wiwi, a pela hoi me ka ma'i i loohia mau ai lakou na wahine, kakau mai la oia no kona ola loa ana.  Ina makemake oe e hoopomaikaiia oe e ka pomaikai i ikeia e kela poe, a loaa ia oe ke ola kino maikai a ikaika, alaila, e inu oe i ka laau hoomaemae koko a hooikaika kino hoi.

Ka Laau

Sasaparila a Ayer.

E makaala lea no na laau h@ like kumukuai emi.  Ka @ @ keia @ oia ka AYER SAR@SAPARILA.  E ikeia ana keia inoa mawa@ o ka wa@i, a maloko nohoi o k@ kino o kela ame keia o@

NA @ A AYER i uhiia me ke @ he @ ono ka @ ana.

No Keaha  I HOOKAWELEWELE LOA AKU AI OE I KELA

AME  ANU, KUNU PUU EHA?

Ua kaulana loa ka LAAU KUNU A AYER (Ayer's Cherry Pectoral) iloko o na makahiki he aneane 60, ma ka hoola ana i na Ma'i o ka Puu ame ke Akemama, ke Anu, ke Kunu, ka Ma'i La Grippe, ame ka Ma'i Mala o ka pale Akemama.  He ono keia laau ma ka inu ana, a he oiaio ke ola.

Ayer's Cherry Pectoral

Na Medala Gula mai na Hoikeike Nui o ke Ao

Mai lawe i na Laau Emi i Hoohalikeia me keia

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

Kakela

ME

Kuke.

Ka Halekuai Nui

--- O NA---

Waiwai Like Ole

+  +  O na Mea  +  +

HANA KAMANA A PAU

Na Lako Pili Hao Kukulu Hale,

Na Kepa Bele,

Na Lei Ilio,

Na Kaulahao Ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na Kope Hulu,

Na Pulupulu.

Na Palau Lio

Na

Mea Mahiai,

Na Au Ho, Na Au Koi,

Na kua bipi, Na lei bipi, Na kaniahao bipi,

Na uwea pa, Na kaa palala,

Na mea piula, Na

Ipuhao.

Makau ME Aho Lawaia

Na Iliwai  .....                         Na Pakeke..... 

Na Kula.....                              Na Pakeke Hao .....

Na Hulu Pena .....                    Na Kapu Hao .....       

Na Pulumi .....                         Na Pauda .....             

Na Pena ma Aila .....               Na Kukaepele .....                  

Na Kopa .....                            Na Uwiki, a me.....

Na Aila Mahu.....                    Na Ipukukui......                                             

Mikini Humuhumu Kau-

lana a

Wilcox & Gibbs

Hookahi Lopi.

Ka Remington, Elua Lopi.

A me na ukana he nui wale o kela ano a me keia ano.

Kakela me Kuke.