Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 32, 12 August 1898 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kaleihua Klug |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Hoolaha Mana Hooko
I keia ia ua hookohuia aku o Alex McBryde i Lunahoomalu no ka Papa Alanui o ka Apana A @@@ o K@@@@. Mokupuni O Kauai ma kahi o J. K. Farley i waiho mai.
Eia ka Papa i keia wa:
Alex McBryde Lunahoomalu,
Moses Kaluna,
George Good@@@.
J.A. KING.
Kuhina Kalalaina.
Keena Kalaiaina. Aug. 8, 1898.
2715-3t
I keia ia ua hookohuia aku o Harold B. Elliot M. R. C. V. S.. I Hoano ka Papa Nana Holoholona no ke Awa o Hilo, Mokupuni o Hawaii, ma kahi o J. R. Wilson i waiho mai.
Eia ka Papa i keia wa:
W.H. Shipman. Luna Nana Hooko,
Allan Wall,
Harold B. Elliot M. R. C. V. S.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Aug. 3, 1898.
2714-3t
I keia la i hookohuia aku ai o Mr. James A. Low i Lunahoomalu no ka Papa Alanui o ka Apana Auhau o Ewa ame Waianae, Mokupuni o Oahu, ma kahi o J.S. Campbell i waiho mai.
Eia ka Papa i keia wa:
J. A. Low,
David Center,
W. J. Lowrie.
J.A. KING. Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Aug. 2, 1898.
2714-3t
OLELO HOOLAHA HUI I HOOHUIIA
Ma ka Hana no ka Hoopau ana i ka Hui Hanai Holoholona o Molokai Kaupalenaia. Oiai, ua waihoia mai ka Hui Hanai Holoholona o Molokai (Molokai Ranch Company, Kaupalenaia), he Hui i Hoohuiia malalo a mamuli o ka mana o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina. elike me ke kanawai ma ia hana, ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina. he noi no ka hoopau ana i ua Hui ia i Hoohuiia, me kekahi Palapala Hooia i hoopili pu ia me ia, elike me ke kauoha a ke kanawai.
A nolaila, ke hoolahaia aku nei ma keia i na kanaka apau i loaa na kuleana mamua. a i keia wa nohoi, ma kela ame keia ano maloko o ua Hui ia i Hoohuia, e waiho mai i na kumu kue no ka aela ana o ua noi la ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina ma ka Poalima. la 7 o Okatoba, 1898, a mamua ae paha oia la, a o kela ame keia mea i makemake e hooloheia oia ma ia hana, e hele kino mai ma ke Keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka Hale Oihana Hooko, Honolulu, ma ka hora 10 A.M. o ua la @la, e hoike mai i kumu nokeaha ia e ae ole ia ai ia noi. J.A. KING, Kuhina Kalaiaina, Keena Kalaiaina, Iulai 29, 1898. 2714-9t
HOOLAHA AINA AUPUNI.
Ma ka la 31 o Augate, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea:
Ka hoolimalima o ka Aina Aupuni o Ualapue, Molokai, ame ke kuleana i mahele ole ia iloko o ka aina o Kahananui e pili pu ana, maloko olaila he 850 Eka, oi aku a emi mai paha. Manawa 21 makahiki. Uku hoolimalima oi aku maluna o $100 no ka makahiki.
E ku ana ka hoolimalima maluna o na kumu aelike kuikawa, no ka pa ana ame ke kanu laau ana, a no na mea e pili ana ia mau mea e ninau me ke Keena Aina Aupuni, ma Honolulu. J.F. BROWN, Iulai 28, 1898. 2713-td
HOOLAHA AINA AUPUNI.
Ma ka Pokakolu, Augate 3, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, e kuai kudala ia aku ai he Apana Aina ma Aiea, Kona, Oahu, maloko o laila he Ili o 98 Eka, e waiho ana ma na aoao elua o ke alanui i keia wa.
Ua hookoela ke Alanui Aupuni nui a hoea i ke akea o 80 kapuai, ma keia kuai ana, a ua hooliloia kela hookeia ana i alanui o 50 kapuai ke akea mai ke alanui mui aku a i ka aiana maluna (mauka) aku o Aiea, maluna hoi o kekahi laina e aponoia ana e ke Aupuni.
Kumukuai maluna aku o $10,000 ma ke kuike, ma ke Dala Gula o Amerika Huipuia. J.F. BROWN, Agena o nu Aina Aupuni. Iulai 11, 1898. 2711-td
HOOLAHA AINA AUPUNI.
AIEA, EWA.
O ke kuai o na Eka he 98 ma Aiea, Ewa, i hoolahaia ai no Augate 3, ma ka hora 12 ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo e malamala ana ia ma ka Poaono, la 13 ma ia wahi hookahi no a me ka hora hookahi no. J.F. BROWN, Agena o na Aina Aupuni. Honolulu Iulai 23, 1898. 2713-td
HOOLAHA HUI.
Ma ka Hana Hoopau o ka Hui Kope me Ti Hawaii (Hawaiian Coffee & Tea Company) i Kaupalenaia.
Oiai, ua waiho mai ka Hui Kope me Ti Hawaii (Hawaiian Coffee & Tea Company) i Kaupalenaia, he Hui i Hoohuila a e ku ana malalo a ma o ka mana la o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina, elike me ke kanawai, no ia mau hana, ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina, he palapala noi no ka hoopau ana i ua Hui la i Hoohuila, me kekahi Palapala Hooia i hoopili pu ia, elike me ke kauoha a ke kanawai.
Nolaila, ke hoolahaia aku nei ma keia, i kela ame keia mea, a i na kanaka nohoi apau i loaa mamua a i keia wa nohoi he keleana o kela ame keia ano iloko o ua Hui la i Hoohulia, e waihoia mai na kue no ka aeia ana o ua Noi la, ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina, ma ka Poalua, a mamua ae paha oia la, Augate la 30, 1898, a o kela amae keia kanaka, a poe kanaka e makemake ana e hooloheia ma keia hana, e hele kino mai ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma ka Hale Oihana Hooko, Honolulu, ma ka hora 10 a.m. o ua la la, e hoike mai i kumu, no keaha la e ae ole ia ai ua Noi la. HENRY COOPER, Kuhina Kalaiaina no ka manawa. Keena Kalaiaiana, Iune 20, 1898. 2708-9t
KA Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki $2.00
No Eono Mahina 1.00
Kuike ka Rula.
| PUKAANA | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
|
| Pule | Pule | Pule | Pule | Pule | Pule |
| 1 Iniha | $1.50 | $2.00 | $2.50 | $3.oo | $3.50 | $4.00 |
| 2 Iniha | 2.00 | 2.75 | 3.50 | 4.00 | 4.50 | 5.00 |
| 3 Iniha | 2.50 | 3.50 | 4.50 | 5.00 | 5.50 | 6.00 |
| 4 Iniha | 3.00 | 4.00 | 5.00 | 6.00 | 6.75 | 7.50 |
| 5 Iniha | 3.50 | 4.75 | 6.00 | 7.00 | 8.00 |
|
| 6 Iniha | 4.00 | 5.50 | 7.00 | 8.00 | 9.00 | 10.00 |
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomola.
HOOPUKALA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
C.G. BALLENTYNE, Luna Nui.
JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.
Honolulu, Oahu. POALIMA, AUGATE 12, 1898
KA MANA NOHO AUPUNI.
O ke ano nui o ka olelo hooholo a ka Lunakanawai Kiekie i hoopuka mai ai ma kela Poano aku nei, ma ka mea e pili ana i ka hoopii palapala kuu kino o Hamilton, elike me ka mea e ikeia ana e ko makou poe heluhelu, ma ko makou pepa o keia la, aia no ia maluna o ka Mana Noho Aupuni kaokoa i loaa i ka Repubalika o Hawaii nei, ma ka la i hooloheia ai kela noi no ka palapala kuu kino imua o ka Aha Kiekie.
Ma ka manao o ka Aha, i hoopukaia e ka Aha, aia no ka Mana Noho Aupuni kaokoa iloko o ka Repubalika o Hawaii nei, ma ka la 6 o Augate aku nei, aole i hoopauia a laweia aku mai ke Aupuni aku o Hawaii nei, a hiki i ka wa e lawe pili Aupuni maoli ae ai o Amerika Hulia ia Hawaii nei, ma o ka mana la i haawiia mai e ia Aupuni i kona mau luna Aupuni ma Hawaii nei i keia wa, oia hoi, na luna Aupuni pili oihana kaua aina, oihana kaua moana, a oihana kuhina maoli nohoi.
Nolaila, ma ka manao o ka Aha, oiai i hoopau ole ia ai keia Mana Aupuni kaokoa ma Hawaii nei, ma kela la i hoikela ae nei, a i kahi wa i ae paha mamua aku, mamuli o ka noho mana maoli ana mai o ka Mana Aupuni Amerika, alaila, ua mau no ka mana hookolokolo o na Aha Hookolokolo o keia Aupuni.
KAKOU I KEIA LA A E NEE AKU NEI.
Ma ka hora 12 o keia la e komo aku ai o Hawaii mamalo o na hoomalu ana a na eheu o ka Aeto Amerika, a ma ia wa e hapai maikai ia ae ai ke Aupuni Repubalika o Hawaii, a waihoia aku, me ka maikai, no ka manawa mau loa e noonoo hou ole ia ai.
E hukila ana ka hae hoku o Amerika ma ka pahu hae Aupuni o ke Aupuni mua o Hawaii nei, a o ka hae Aupuni hoi o ke Aupuni mua o Hawaii, elike me ka hoakaka ana o kona Kumukanawai, e hukila iho ana ia ilalo.
O keia ka hae i hanaia e na kanaka Pelekane elike me Olohana Aikake ame Alika o uka ae nei o Kaiho@ i hoailonaia ai me ke kea o Sena G@@@ o Enelani.
Ma keia la i hoonohoia ai ka pohaku kihi o ka halau hale makaainana hou o Hawaii nei, a lilo ae la ke kanaka Hawaii ili alania, ili eleele, ili keokeo, ili paakea, i "mamo" no ka hale o ke kanaka Amerika. A oiai aole o Hawaii nei i aeia ma ka Olelo Hoohoio Hui nana i hoohui aku la@a me Amerika e lilo i Aupuni Mokuaina (States maoli, nolaila, e ku ana ia mai keia la aku ma ke ano he Aupuni teritori e noho ana malalo o na luna Aupuni e hookohu a e hoonohoia mai ana e ka Peresidena o Amerika Huiia, a e noho ana hoi keia poe ma ia mau oihana a hiki i ka wa e kauia ai he mau kanawai e ka Ahaolelo Nui o Amerika Hulia ma ka malama ae nei o Dekemaba, a ma ia hope aku paha.
Ma ko makou hoomaopopo ana, o ke aiahele i lawelaweia ai ka hoohulia ana o Texas me ke Aupuni o Amerika Huiia, elika nohoi me ka makou i hoike mau aku ai imua o ko makou poe heluhelu, oia no ko kakou alahele hoohanaia aku ai.
O ka hui ana o Texas me Amerika Huiia, aole ia mamuli o ke Kuikahi (Hoohui Aupuni) aka, mamuli no ia o kekahi Olelo Hooholo Hui no ka hoohui Aupuni, elike loa iho la no me ko Hawaii nei hanaia ana. Ua hooholoia kela olelo hooholo e ka Hale o na Lunamakaainana ame ka Aha Senate o Amerika Huiia, a ua kakauinoaia hoi ua olelo hooholo hui la e Peresidena Taylor, Maraki 1, 1845. Ma ka malama hoi o Dekemaba, la 29, oia makahiki no (1845) ua hooholoia e ka Ahaolelo Nui o Amerika Huiia, he Kanawai e ae ana ia Texas e lilo i Aupuni Mokuaina maoli no Amerika Huiia, mahope iho o ka ikeia ana e ka Ahaolelo Nui ua hooko pono o Texas i na kumu apau i hoikeia maloko o ka Olelo Hooholo Hui.
Ke ole makou e kuhihewa, mamuli auanei o keia alahele e hooneeia aku nei ko Hawaii nei hooponoponoia ana, oia hoi, mahope iho o ka ke Komisina Hooponopono Kanawai ike ana i na kulana i makemakeia no Hawaii nei, e hoike aku ai keia Komisina imua o ka Ahaolelo Nui, ma ka malama ae nei o Dekamaba, a ma ia wa e hooholoia ai he Kanawai e ae ana e komo aku o Hawaii nei iloko o ka Huina Aupuni o Amerika Hulia, ma ke ano teritori paha i hoonoho pono ia kona kulana hooponopono Aupuni (organized territory) a i ole ia, ma ke ano Mokuaina paha.
PEHEA ANA LA?
O ka ninau o keia wa, oia keia, Pehea aku ana la ke hukiia ae ka hae Amerika iluna? O ka pane no ka mea e pili ana i ka ke kanaka mau hana ponoi iho, eia ka pane, Oia iho la no.
E mau ana no ke kahe ana o ka wai o ka piula. E holo ana no oe i ke kaa hapaumi, e iho ana no oe i ke kuai ia i ka makeke, e muki ana no oe i ka nuku o ke ki-ka me kikalika, e haʻu ana no oe i ka ipu baka, e hamama ana no na halekuai, e holo ana no na kaa pio, e lei ana no oe i ka lei pua kamakahala o Nuuanu, e hoonuu ana no oe i ka poke oio, halele no ke kai o ke kawakawa, pii no na miki poi ono, oni kapalili no na kiaha waiu luliului, holo no oe i ke kaa "baisikala," hele ole no ka hoomaloka i ka pule, mamina loa hoi ka uhane o ke kanaka haipule i ka olelo a ke Akua, pii mai no ko Ewa i Honolulu nei, a iho aku nohoi ko Honolulu nei i Ewa, o mai no ka makani o lau-niu o Pokai, po no Waialua i ka Ehu a ke kai, hamama mau no ka nuku o Nuuanu i ka makani, holoa-ia ia no ke alapali hou o Nuuanu e na kanaka, o ke ku no o kauhale o Honolulu nei, o ka huikau aku, hui mai no o na kanaka i Honolulu nei, o ka mea hana loaa no kana, a o ka mea makaʻu i ka hana, piha kona opu i ka makani.
O keia mau mea apau e ikeia nei i keia wa, a mai mua mai nohoi, e mau aku ana no ia, oiai no ka hae hoku o Amerika e welo ana maluna ae o ke poo o ke kanaka Hawaii.
E ai ana no kela ame keia kanaka Hawaii i kana loaa iho, e nana ana no kona maka i ka ponaha lani maluna ae, a i ka huina aouli ma ka ilikai.
Aole hopohopo, aole makaʻu ana, aka, e noho e kela ame keia o kakou me ka paa mau o na lima i ka hana.
KA PALAPALA KUE A NA ROIALITI.
O ke kahua ano nui i ku ai ke kue a na Hui Aloha Aina ame Kalaiaina a na "Roialiti," oia no ka ae ana o ka Aha Senate ame ka Hale o na Lunamakaainana o "Amerika Huipuia" i ka olelo hooholo hui e hoohui ana ia Hawaii nei me Amerika Huipuia, me ka ae ole o ka lahuikanaka o Hawaii nei, aole nohoi e ko lakou poe Lunamakaainana i akoakoa maloko o ka Aha-olelo.
O na hana waiho aku i na palapala kue o keia ano, aole no ia he hana malihini i keia mau Hui, aka, he hana kamaaina no ia, mai o lilo loa mai. O ka hopena waiwai o keia mau hana a ua niau ahahui la o ka lahui naauao o Hawaii kai ike maopopo.
A ke ole hoi makou e kuhihewa o keia iho ia paha ke aho kue hope loa a ia poai a hoea mai ka wa e hoon@a@owaleia aku ai ia mau ano hana i hahai oi@ ia e ka waiwai aka o na alakai no pae o ua mau ahahui ia kai ike ia mea.
O ka makou mea wale no e hoohuoi nei, oia keia mamuli o keia kue a keia poe Roialiti e lahui ana ia lakou iho he poe alakai no ka lahui Hawaii, ua hoike maopopo aku ia i ko lakou manao kue ia Amerika, no ka lawelawe ana i ka hana i loaa iaia, mamuli o ka mana Aupuni i loaa i ke Aupuni Repubalika o Hawaii, ke Aupuni mana hookahi i ku iho ma ka "heana" o ke Aupuni Moi i hoohioloia e ka nawaiiwaii ame ka hemahema ponoi iho o na Poo Aupuni Roialiti. A ma ko makou hoomaopopo hou ana, ua lilo keia palapala kue a ua poe Roialiti nei i kahua e hooneleia mai ai na kanaka Hawaii koho balota o Hawaii nei i ka pono koho balota o Hawaii Lunamakaainana a Senatoa paha, elike me ia pono i loaa ia lakou ma ka wa o ke Aupuni Moi, a i keia wa iho nei nohoi, mawaena o kekahi poe.
Aole makou i poina iki i ka hoomanao ana ae, o kela ame keia palapala "polokake" (protest) i hanaia e na Roialiti, ua hoonee mau aku ia i ka Pae Aina o Hawaii e hui me Amerika Hui ia, a e hoomamao loa mai hoi i ua poe Roialiti nei mai ka hoea ana aku e ku maluna o ke kahua o na manaolana hauoli. A i keia palapala "polokake" (protest) a lakou i hapai hou ae nei, ke hoike aku nei lakou, aohe o makou makemake i na pono o ke kupa Amerika, o ko makou nele i ka pono koho balota mai a oe mai, oia ka makou e makemake nei e loaa mai ia oe mai.
KA MAʻI O KE ALII LILIU.
Ua hoike ae nei ka nupepa "Ka Makaainana" o ka Poakahi nei, Augate 8, i ka Maʻi o ke Alii Liliu, i huli hoi mai nei mai Amerika mai, a penei na olelo:
"Ua ano wiwi iki mai kona nanaina, i like ole hoi me ia iaia i haalele mai ai, e hoike mai ana nohoi i ke ano makai ole o kona ola, a o ka hua mai ka hoi keia o kona loaa ana i ka maʻi io ulu (cancer) ma ka aoao akau o ka a-i e pili la i ka poohiwi. Me ia no i hiki pu mai nei me kona kauka pilikino o ka lawe loa ana mai nei no mai Wesinetona mai, a o Kauka W. English kona inoa, a eia no me ka Alii e noho nei. E ole ka ia kauka, loaa maha ame kahi ponopono iki i ko ke Alii ola kino. Aohe no nae a kakou mea e hopohopo ai."
O mokau kekahi e huipui nei me ka hoaloha nupepa ma ke alahele o ka hopohopo ole no ke ola o ke Alii mamuli o ka "Maʻi iʻo ulu (cancer) ma ka aoao akau o ka ai e pili la i ka poohiwi." A ke lana loa nei ko makou manao, aole e liuliu na la, a hookuu aku ke Alii i kela "kauka pilikino" ana i lawe loa mai nei mai Wasinetona mai.
KELA PALAPALA "POLOKAKE"
(PROTEST) A NA ROIALITI.
No ko makou poe heluhelu auanei e ike iho no lakou i ka Palapala "Polokake" (Protest) a na Roialiti i waiho aku ai imua o Peresidena Dole ame ke Kuhina Amerika.
MAU OLELO HOOHOLO.
No kamea: Ma ka la 17 o Ianuari, M.H. 1893, ua waiho aku ko makou Moi Liliuokalani i alohaia i kekahi keakea e kue ana i na hana a na elele o Amerika Huipuia, ma ke ano e like me keia iho:
"Owau, o Liliuokalani, a ka lokomaikai o ke Akua a malalo hoi o ke Kumukanawai o ke Aupuni Hawaii, Moi, ke keakea aku nei ma keia me ka manao eehia loa e kue ana i kekahi a i na hana a pau i hanaia mai e kue ana iaʻu nei a me ke Aupuni Kumukanawai o ke Aupuni Hawaii e kekahi poe e olelo ana ua kukuluia ae he aupuni kuikawa o a no keia Aupuni.
"I haawi pio aku hoi au i ka ikaika oi ae o Amerika Huipuia, nona hoi he kuhina mana kiekie, ka Mea Mahaloia John L. Stevens, i kauoha aku i ka hoopaeia mai o na koa o Amerika Huipuia ma Honolulu nei, a ua kalahea ae hoi e kokua no oia i ke aupuni kuikawa i oleloia.
"Ano hoʻi, i mea e pale ai i kahi hookui hakoko ae o na pualikoa, a malia paha, i ka poino aku o ke ola, ke haawi pio aku nei au, malalo o keia palapala keakea, a i konoia mai hoi e ka ikaika i oleloia, i koʻu mana a hiki i ka manawa a ke Aupuni o Amerika Huipula e kapae mai ai, ma o ka waihola ana aku o na kumu maopopo iaia, i ka hana a kona mau elele a hoihoi hou mai iau ma ka mana aʻu e olelo nei ma ke ano Alii Kumukanawai o ke Aupuni Hawaii," a
No ka mea: Mahope iho o ko Grover Cleveland, Peresidena o Amerika Huipuia, nana akahele ana i na kumu oiaio maopopo , ua olelo ae oia ma kekahi palapala i ka Ahaolelo, i hanaia ma ka la 18 o Dekemaba, 1893, e like penei: "Iaʻu hoi e hoomaopopo nei i ke k@lana, ua alakoia mai kakou he alo a he alo me na kulana mahope iho: Ua hookahuliia ke Aupuni o Hawaii i ku i ke kanawai me ka unuhi ole ia o kahi pahikaua a kiia paha hoi o kahi poka e kekahi ano lawelawe hana i lilo hoi kona mau keehina a pau, i hiki hoi paha ke olelo hooia ia ae me ka palekana, ua hookolo pololei loa ia aku a ua kalele iho hoi no kona holomua mamuli o ke kokua aku a Amerika Huipuia i hana ai ma o kona mau elele kalaiaina a kaua moana la;" a
No ka Mea: O ka Repubalika o Hawaii i hea wale ia ma o kona Mana Hooko ame ka Aha Eenate la, ua hana aku i kuikahi i mea e loaa mai ai o ko Hawaii nei hoohuiia aku ia Amerika Huipuia, a ua haule hoi ua kuikahi la i oleloia mai ka aponoia ana e ka Aha Senate o Amerika Huipuia, a mamuli hoi o ia nele ana i ka aponoio ua lilo e mea ole a i mea mana ole loa e pili ana ia Hawaii nei, no ka mea, ma na olelo o ka Pauku 32 o ke Kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii, e heluheluia ana penei: "Ma keia ua aeia a ua hoomanaia ka Peresidena me ka apono o ka Aha Kuhin e hana i kuikahi hoohuiaina, a i ole ia, oihana kalepa mawaena o ka Repubalika o Hawaii aime na Mokuaiana o Amerika Huipuia, malalo nae o ke aponoia e ke Senate;" a
No ka Mea: Ua hooholo ka Aha Senate ame ka Hale o na Lunamakaainana o Amerika Huipuia i kekahi olelo hooholo hui no ka hoohuiia aku o ko Hawaii Pae Aina nei, a aole hoi ia olelo hooholo hui i hooholoia e ka lahuikanaka o Hawaii nei, aole no hoi e ko lakou poe Lunamakaainana i akoakoa mai iloko o ka Ahaolelo; a
No ka Mea: Ma o kahi palapala hoopii ua keakea aku ka lahuikanaka o Hawaii nei i ka hookoia mai o kahi komo kue ia mai o ko lakou mau pono kalaiaina, a ua uwalo aku me ka ikaika o ka manao i ka Peresidena, ka Ahaolelo ame ka lahuikanaka o Amerika Huipuia e kaohi aku mai ke komo pu ana mai ma ka hoohui hewa loa ana ia Hawaii nei; a
No ka Mea: Ua hoike maopopo ae ke Kuahaua o ke Kuokoa Amerika ua loaa i na Aupuni ko lakou mau mana pono mai ka ae aku o na poe e hoomaluia ana; nolaila, e
Hooholoia: Ma ke ano hoi he poe elele no kekahi mahele nui a ikaika o na kanaka Hawaii oiwi maoli ke kue aku nei makou me ka manao kulipolipo kukonukonu loa i ka hoohuiia mai ma ke ano i manaoia ame ka ui ole ia mai hoi a loaa aku paha hoi ka ae ana o ka lahuikanaka o ko Hawaii Pae Aina; e
Hooholoia: E hoonaia aku i kope o keia mau olelo hooholo me kekahi kope i unuhiia ma ka olelo Enelani ia Sanford B. Dole Peresidena o ka Repubalika o Hawaii, a i na Luna ma ka aoao o William McKinley, Peresidena o Amerika Huipuia, ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ko Hawaii Pae Aina.
THE DYNAMITE GUN
The Sims-Dudley dynamite gun used by General Shafter in the attack upon Santiago is a beautiful @ The projectile is a long tube containing the dynamite and other explosives which discharge it. When the tube strikes the ground or any obstruction everything within forty feet is smashed to atoms by the concussion.
KA PU DAINAMITA
O ka Sims-Dusley pu dainamaita. e hoohanaia ia e Gen. Shafter ma Santiago. he mau hana weliweli kana. O ka poka he ohe loihi no ia i hoopihaia me na mea pahu. I ka wa e pa ia keia mau ohe i ka lepo a me kekahi mau mea e ae ma kahi o he kan aha kapuai ka mamao e pau ana no ia i ka weluwelu liilii.
KA MANAOLANA.
Ke hekau aku nei na manaolana ana a na poe i ake ioa i @a holomua o ko Hawaii nei pomaikai ma ka wa e hekau pono mai ai o na kulana hooponopono Aupuni hou maluna o Hawaii nei ma keia mua aku.
O keia ka lini nui o ia poe. A he mea maopopo hoi, o na hana apau, mai na kanaka Hawaii aku e kokua ana i keia kulana holomua o ka aina, he mau hana auanei ia e haawiia ai na mahalo kiekie ana ia lakou a e lilo no lakou he poe hoola no ko lakou aina.
Nolaila ma ko makou hoomaopopo ana, he mea pono i na Hawaii ke ku ma ka aoao e kokua ai i ka loaa ana mai o na hoomalu Aupuni maikai a maemae maluna o Hawaii nei, i komo nui mai ai na hana e hoowaiwaiia ai ka aina. Ua ike kakou apau, o ka hana ka mea e loaa ai ke dala a ka mea dala. A o ke dala hoi ka mea e loaa ai na pono o ka noho ana. Ke nele kakou i keia mea he hana, ua hooneleia kakou ia mea he dala, a o ka nele mai no ka hope.
NA POE HOOHIKI OIHANA AUPUNI
O na Lunakanawai Apana W. Luther Wilcox ame Chas. F. Peterson, o laua na mea e hoohiki mai ana, ma ko laua ano notere no ka lehulehu, no ka hoohiki oihana ana i na makai o Honolulu nei.
O na Lunakanawai Antone Perry me W.L. Stanley, me John A. Hassinger ame Jas. W. Girvin no poe na lakou e hoohiki mai i ka poe luna aupuni ame na hoa o ka Papa Loio ma ka Hale Hoookoklolo, mai ka hora 2 a ka hora 5 o keia la.
UA POLOAHA AKU KE ALII MOIWAHINE LILIUOKALANI.
Ua laulaha mai ka lono ma ka la iho la i nehinei, ua konoia aku ke Alii Moiwahine Liliuokalani e hele mai ma ka wa e lawelaweia ai na hana o keia la ma ke alo iho o ka Hale Oihana Hooko. W hiki ae ana paha ia, aole paha.
NA LII O KA AINA.
Mawaena o na poe i poloaiia aku e ke Aupuni e hele mai e laulima pu me na hana o keia la oia no ka Moiwahine Liliuokalani, Kamaliiwahine Kaiulani, Keikialii David Kawananakoa, Keikialii Iona Kalanianaole ame ka Mea Hanohano A.S. Cleghorn.
KE KANAKA O HORNELLSVILLE.
He ano hou kana i ike ai me ka Kamaaina Kahiko.
Ina e loaa ana i na kanaka ola, aole hoi i kapaeia ae na kanaka o Hornellsville, he pula iloko o ka maka, a ina hoi e loaa he palapu kukonukonu a he nahoahoa ana paha o ka iwi, ua hanaia na hana apau e hemo a e pau ai ia pilikia, a e opeope ae hoi a paa kahi i poino. Ina hoi e loaa kekahi kanaka i ke "kona" a i ke kikala hanenee, e makemake ana ia e pau aku ia poino, oiai he nui ka pilikia ame ka uluhua: aka, ma ka wa nae e loaa ai iaia he wahi oluolu iki a maha iki paha oia, o kona wa ia e hoopalaleha ai, aole e kipaku aku ia eha mai iaia aku. Nolaila, ke halawai keia me ka ike ana iho o na maka o ka mea heluhelu i loaa i ke kikala hanenee, a iloko o hookahi haneri manawa e loaa ana iaia he 99 manawa pono, e lele aku ai ia ehaeha mai iaia aku, ke makemake oia ia mea, o kana hana oia kona hooko ana aku i ka hana a Mr. Wm. B. Van Dusen, o Van Dusen & Marvin o 15 Alanui Halepule, Hornesvillw, N.Y. Eia kana olelo: "Ua ike pono au i ka popilikia maoli o ka hoohemahema ana i ka mai o ka puupaa, a ma ka wa i hoomaka ai ka eha ma koʻu kua, me ka ukali pu ia ana e ka eha o ka opu mimi i ulu ae a nui loa, ua kuai aku la au i na Huaale a Doean no ke kikala Hanenee ame Puupaa, a ai iho la ia mau mea me ka pomaikai nui. Ua inoino ka wai hooluu o ka mimi, a ua puka mai hoi na anoano pohaku puna. Aole nae i liuliu ua pau ae la keia pilikia, a ua oia hoi ka eha o kuu kikala. Ua hoike aku au i keia mau huaale i kekahi poe e ae, a ua ai nohoi lakou me ka loaa ana o ka pono.
E kuaila ana na Huaale a Doan no ke Kikala Hanenee ame ka Puupaa e na poe kuai laau apau. Kumukuai 50 keneta, a e hoounaia aku no e ka Hui Kuai Laa Lapaau o Hollisrer, na Agena no Hawaii nei, maloko o ka Eke Leta ke loaa mai ka uku. E hoomanao i ka inoa DOAN, aole lawe i kahi laau e ae.
Ke au hou o Hawaii.
Aloha ke Au Kahiko!
He mai! Ke Au Hou.
Eia mai no ka Mea Huna Pohihihi o Hametona.
He la maka kanaka ana keia o Honolulu nei.
He omaimai a ane nawaliwali ko ke Alii Kapiolani.
E malamaia ana ka hoolele kao ahi ma keia ahiahi ma ke alo iho o ka Hale Aupuni, ma ka hora 7 ame 30 minute.
He nupepa hou ia e puka aku ana ma keia la mai ka peni aku a Mr. W.H. Kapu, nona ka inoa o "Ka Lei Momi." He nupepa moolelo keia. He 25 keneta no ke kope.
Ke oiaio na lono nupepa, alaila, e ku mai ana ma keia Poakolu ae, maluna mai o ka mokuahi Mariposa, ke Komisina Hooponopono Kanawai o ke Aupuni hou o Hawaii.