Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 36, 9 September 1898 — Ka Liona o ka Akau He Mooolelo no ke Au Manawa o Gustavus Adolphus. [ARTICLE]

Ka Liona o ka Akau

He Mooolelo no ke Au Manawa o Gustavus Adolphus.

Kakauiu < -I. lh»tn </ muihihi e heknhi uun unuhi monh'ln o ke Knokon.

MOKUNA 11. 1 kekahi kakahiaka ae, hoike aku la o Nigela Gerema i kona manao imua o Kapena Hume ame Konela Munei o, ua ae oia e hele aku i ke kaua hemolele, a e hoomaka koke aku.ana ia e hoaia i puallkoa nona. Olelo aku la ia i kona mau hoa: "Ua ike no olua e o'u mau hoaloha he wahi loaa uuku no ka'u no'u iho. Iloko hol o ewalu makahiki i hala ae nei, ua hoolilo loa au i ko'u manawa apau ma ka malama ana.i ko Mak'amu waiwai, oiai hoi au i hoiliili al i kau mau wahi loaa ponoi.ino. Manao «u me ia mau wahi elala ua hiki loa ia'u ke hoala ae i hookahi haneri kanaKa me ka hoolako ana aku la lakou me na lako apau e pono ai ka hele ana aku i ke kaua. Ma »*a wa —» e hiki aku ai ko Makamn nei mau makahiki i ke oo ana, ua hiki no iaia ke hoala ae i kekahi puaiikoa o elua a ekolu paha haneri ke manao oia e hana pela; aka, uo kela wa, mauao au he mea pono oia ke komo iloko o ko'u pualikoa. Ke ole au e kuhihewa, ua loaa no ia'u ka mana e koho i na aliikoa o ko'u puali." "Ac, e loaa ana no ia oe ia pono; aia nae a huipu oe me ka regimana. 0 oe. ana no kn mea nana e hookohu i na aiiikoii o kou puan. A ma na wahi e hoi o kot> ana ia oe. alaila, na ke konola e hoopiha. O kau mea mua loa o noonoo ai a hooholo. oia ke ano o na mea kaua e hoolakola ai kou poe koa. E hoomaopopo oe. o ka eheu akau ame ka ehen henu» o ka regimana koa o ka Moi C»ustavus. he po<.> koa lakou me na pu kau-poohiwi'. 0 waena hoi o ka regimana. he pO'K lakou me na laau ihe; noiaila. he mea pono ia oe ke hooholo i kou maheie e komo aku ai. me kou puali." "Manao.au 'i puali ko'u me na laau ihe, oiai ua ike no au oia ka poe e 'loaa ai ka lanakiia o kekahi hoeili k«"»ua ana." "Oia maoii no ka īuea oi&io. Kia | kekahi kii e hoike ana i ke ano o na i lako kaua o keia puaiikoa maloko o ko makou ma\i puaii me ka Moi Gustavus, ' wahi a Koneia Munero i pane akn ai imua o Nigela Gerema, me ka hoike pu ana aku hoi i kekahi kii, a lioomau nku ia nohol i ke kamailio ana. "Ke ike noi oe i ke ano o na piipaie o keia poe kanaka. He aao papaie ipu poepoe ia, a ua hoopinana ia'lioi ka eheu o ka papale inaniua. Bia nohoi ke ano o na mikini lima; a eia ke ano o ko lakou mau kuka. Ua hoopihaia keia mau kuka me ka pulupulu a huluhipa nohoi, ma ke alo. Ua hanaia a manoanoa. Mawaho ...o o keia ka palekaua. O ka loloa hoi o na laau ihe, | mal ka umikumamaha a ka \unikumamawalu kapuai eiike me ka makemake 6 ke alHkoa alakai oia puali. Mak>ko nae o a makou mau puali o keia ano, he umikumamaono no kapuai ka loilii o na laau ihe. lna hoi he hookahi haneri na Koa o loko o kou puali. aiaila, elua ou iutaaela a ekolu poe paa hae.: £ akahele ioa hoi oe i ka wae aea i kou poe aiiiKon. NoiaWa, o ka'u hana wale, no i keia wa. oia ka hoopiha ana i kou j hookohu kapena koa, mai ka Moi Gustavus mai. Ua loaa ia oe ka mana o ka ohi ana 1 na koa ma kona inoa, ame Xe k\iku!u ana i puaii. Ua loaa pu nohoi

ia oe k.i mana o ka hookohu ana i kou , mau a!ii.' Hookahi a fiua paha hora mahope iho. ua haaiele iho ia o Kapena Hume | ame Koneia Munero i kahi o ko laua | i;a:naaina, a he.'o aku la laua ma ka j laua huakai hoala pualikoa no i;e kaua hoomana' mawaena o ka Moi Gustavus A<iolphus ame na iii Kaiolika Roma. Emoole ua laha ae ia ka iohe ma N.iailela apuni, ua ioaa ia Xigela Gerema he komisina mai ka Moi mai o Suedena no ka hoala ana i pualikoa, a ua nui na kanaka i akoakoa mai ma k hale o Gerema no ke komo ana iloko 0 kona pualikoa. Nolaila. iloko o elua la, ua oi aku ka nui o ka poe noi e iiio 1 koa nialalo ona mamua o ka heiuna i makemakeia. Ua lehuiehu loa nohoi na kanaka opiopio i hele mai. He poe keiki ai-na ka poe hanohano o ka aina, a he poe waiwai nohoi. I ka lawa ana o na kanaka he hookahi haneri, ua koho iho la o Nigela Gerema i kona mau aliikoa. He elua mau kanaka opio, no laua hoi na inoa o Herisa ame Farahare, ua kohoia i mau lutanela. Ua lawe mai keia mau kanaka opio me laua he kanaha poe kanaka ponoi no iaua iho, oia hoi, he iwakalua kanaka o ka mea hookahi o laua. Ua kohoia hoi o Leslie, Jamieson ame kahi keiki alo ehu wai, oia hoi o Makamu, i poe paa hae. Ua waeia hoi kekani poe aliikoa e ae o loko o ka puali elike. me na kakiana ame na kopala maiwaena mai o kekahi poe kanaka i maa mua i ke kaua. 0 ka hapa nui o keia poe koa, ua lako'no i na mea kaua i makemakela ai ka.puali e iawe aku i ke kahua kaua, koe wale no na 'wahi aahu koa, aohe like lo;i o na paikini, aka, iloko nae oia mau la, aole no he mea ano nui loa ka like ana o na aahu koa. elike la me ko keia wa. Elua paha pule mahope iho, huli hoi mai la o Konela Munero i kahi o Nigela Gerema, a ike iho la ia ua makaukau na mea apau. O kona kokooiua hoi, oia o Kapena Jlume, u'a hala loa aku oia i ka akau o Sekotia no ka ohi ana no i ona mau koa hou. Hookahi pule okoa o ka nolio ana o Konela Munero ma Nitadela no ke a'o ana i na koa i ke ano o na paikau ana o loko oia 'mau la elike la me ko keia mau la, ka nui hewahewa o na nee ana 0 na koa. 0 kekahi kulana paie o na koa i ike nniu ia ma Europa nnuuua aku o ke kulana paikau hou i hapaiia ae e ka Moi o Suedana, oia no ka hoonohonoho papa ia ana o na koa i 20 papa koa ka manoanoa a ua hoololiia ae keia kuIn e Gustavu3 a i ka eono wale na papa koa ka mauoanoa. Ua olelo o Gustavus, ina e kupaa na koa i hoonoho ia ma ka ekolu papa ka manoanoa, alaila, ua lawa no ia ikaika no ke pale ana aku i kekahi lele kaua ikaika ia ana aku e kekalii puali kaua lio. O na koa kaua lio hoi o ua Moi la, he ekolu wale no papa ko lakou manoanoa. Iloko o hookahi puie o ke a*o ana a Koneia Munero ua makaukau loa ae ia na koa a Nigela Gerema. He oiaio, ua piha makaukau maoii keia poe koa, a wahi a Munero i hoike mai ai ia Nigela, ua like loa ka makaukau o ua poe koa la me kekahi pnialikoa helu ekahl o loko o na koa o ka Moi o Suedena. Mamua hoi o fea haaiele ana iho o ua Konela nei ia Gerema. ua kauoha iho la oia iaia, iloko o ekoiu puie mai ia la aku e hui al oia me Nigeia ame kona mau koa ma Dunbar, a maiaila e hoakookoa hui ai na pualikoa mai na wahi mai apau o Sekotia. Nolaiia, ua haalele iho la o Munero ia Nigela a hoio aku la ia e nana i na paikauia ana o na koa o Hamiietoi»a, JBaJfour ame Scott. Ua hauoii )oa kahi keiki, o Makamu, 1 kona ike ana ua komo oia iloko o ka puaiikoa, a wahi ana i olelo iho ai iaia iho. he au hou ia no kona ola ana. E kuu makamaka heluhelu, e hoomaopopo iho m ma keia wahi o ka kaua moolelo. o keia wahi keiki aku

aaa o Makamn. o;a ana ka o\aU k-e-i'a niooleio e hookaai aku ai i aa malialo ana. oiai co aae e hoopoina ©!«• sa aaa -a aana kauiana a isriwo ole a Gustavu: ka sj«a i Kapaia Ka L:caa o k i Aka j. I ka liaea ana aiai hoi o ka la <? nee aka ai kah? pualikoa paua-iki o N:re!.i Gere:sa. aole i kaaa mai ka hauol: o kahi keiki. t'a eui ka poe j aeie ma: e ike i ka poe e heie aaa i ke kahua kaua—oa kaae. na wahlae. na makua mea keiki ame na keiki he poe niakua ko lakou i komo iloko o ka pualikoa. t*a hookaheia na waimaka he aui. a ua lehulehu hoi na puuwai I hoomokumokuahuaia »:• ke aloha. E hulaii ana na mea kaua—o:a ho: na l,2au ih».s—a5 —a na koa I na kukuna malamalma o ka ia, e kaai ana ka pahu, e nee ana na koa me ka iueaie nui. e we.o •ana na hae. a e haawi ana na aiiiKoa t ka lakou mau kauoha a o ke kulana 0 ua wani puali uuku ;a. ua ano okoa loa ae kana mau paikau ana i ko ka mea maa mau i ikeia ma Seko:sa a ua iiio ia i niea mahalo nui :a e ua :uakaikai. Ua hoea aku la ua wahi pualikoa n- i 1 Dunbar. a he mau hora \va!e nohoi mahepe iho. ua hoea mai ia na puali e ae. 0 ka huina nui o na koa apau rna kela akoakea ana. a e holo aku ai hoi no I)eaemaka ua hiki aki: no ia i ka 15'.'0. 1 kokani la a ; \ ua kau aku ia na koa apau maluna o kekahi inoku i moolimalima ponoi maoli ia e Koneia Munero. a ua noopaeia aku la iakou me ka maala'ni i Oenemaka, a maki aku ia lakou i Fiensberg, kahi hoi i hoomoana ai kekahi hapa o ko lakou regimana. Ma keia wāhi i hoohalaia ai he elua pule okoa ma ka paiieau ana i na koa. alaila. loaa mai la ke kauoha inai ka lunakanawai kiekie mai o Suedena e kau lakou maiuna o na moku a holo aku no Wolgast ma ke kapakai hema o ka EaleLika. Ua kau aku la lakou maiuna o eiua moku o Suedena, oia ka Lunikona ame ka Iliohae. Maluna o ka nioku mua na koa o Kapena Robata Munero, Heetor Munero, Buliona, Nigeia Gerema ame Hamiletonamalalo o Konela Munero. Maluna hoi o ka moku elua, oia na koa o ka eheu hema oia pualikoa malalo o ka nohoalii ia ana e Mekia Sennot. 0 na lio lawe ukana hoi ame na lako kaua o na koa, maluna lakou o kekahi wahi moku uuku iho. Ma ka wa no a keia poe moku i haalele iho ai i ka aina, ua hoomaka kpke mai la hoi na ale o ka moana. Aole i liuliu, ua ala mai la he ino nui. I ka uhi ana mai o ka po, ua kaawale ae la na moku elua. 0 ka moku Lunikona keia ua komo poo aku la ia iloko o ka ino a ua nui maoli ka pilikia o kona poe kanaka. A.hala he mau hora o kona paio ana me ; na ale ahiu o ka moana ame na onou ia ana e ka makani, ua ikeia ae la me , ' ke pihoihoi nui, ua komo mai la ka liu iloko ona. Ua haawi ae la hoi o Munero i kauoha i kanaha-kumamawaiu poe koa ma na pauma iiu o ka moku. A i kela ame keia hapaha hora e komo aku ana he kanaha-kumamawalu poe kanaka hou ma ia mau pauma o na hooikaika pauaho'ole ana apau a na koa i kela ame keia hapaha hora ma ka pauma ana, ua lawa wale no ia no ka hooinama iki ana ae i ka moku, aka, aole no nae i palekana, oiai aia no ke kai ke holomoku mai la no iloko o ka moku. No ka nui launa ole mai o ke kai i komo iloko o ka moku, ua hoohuli ae la o Munero i ka holo ana o ka moku no Dantzig. A i ka uhi ana mai o ka po, ua mahuahua loa maila ka ikaika o ka ino. 1 keia wa nae aia ka moku ke nee aku la i kahi papau o ke kai, a e paulu-a ia ana ka moku i o a ia nei e ka maKani anie ke kai, a e hikaka wale ana no ia. -Mamuli hoi o na ko ana a na ale ame ke au hoi i ka aina, ua ko ia aku la ka moku a ili aku la iluna o kekahi pukOa, ma kahi kokoke i ke kapakai o Fomeraniana. Ma keia ili ana o ka nioku, ua uaha pu ae la ka moku ma kahi kokoke ia mua o ka moku, a lilo aku la ia wahi 0 ka moku iloko o na ale ahiu o ka moana, oiai hoi na kanaka i holo mai ai a puukiuki ae ia ma ka aoao hope o ka moku. A oia wahi hoi ua oni paa loa iiio la iluna o na wanaoa o ka pukem. Eia keia i ka po e nee nei ka ino, a e noho oluolu nei hoi na kanaka Sekotia i alana i ko lakou mau oia no ke kahua kaua. Iloko o keia wa o ka piiikia, aia o Konela Munero ke haawi la i na kauoha i aa kanaka e au aku iloko o ke kai ahiu. me na kaula i hoopaa ia ma ko lakou mau puhaka, no ka houluulu ana mai i na papa ame na kua moku e loaa aku ana ia iakou i mau mea hoolana. Ua nui hoi na laau i loaa ma keia hana, a ua kauoha aku la ia e nakiikiiia iho ia mau mea a paa i ke kaula, a lilo ae la i mea hooiana. Ua hoomanawanui aku la no lakou i ka alo ana 1 ka ino e pa ana ia po. Ka hele ia a hoea i ke aumoe, ke mau ia no ka nee ana a ka ino. A i ka wehe ana mai o kaiao, aoie i kana mai ka hauoli o na mea apau. i ka maamaama loa ana ae. ua ikeia iho la ke ano o kahi i ili al o ka moku. a ikeia aku ia nohoi o aka o ka aina. la wa hoi. ua eleu iho- la na mea apau i ka hana ana i mau mea hoolana no lakou. Ike aku la lakou nei i na kanaka o ka aina e hoonee mai ana he waapa lloko o ke kai, a holo mai la no

! kah: e h*»ik2i*a ana ī r*a £r.i»a | e leaa a: lakou ka pakkaiu. I keia { aa' s '. '.;a akakuu !ca mai !a ka ?a ana a k 1 1:10. Holo 313i !a ka e:.-.: uka mai o ko. a:na a h:ki \ i kxxa mai ai ia •akou o ka piko o ke kaula i klola ia aku ai e na kin,aka o ka moku poino. a fcu:i hou aku -a ka waapa ī uka o ka aina. e huki ana I ke kaula i «oaa aku ai :a lakou. v I ka paa ana o ke kiula i uka o ka air.a. ua haomaka iho la ka hoati:a ana <> ea k:\nak 2 o ka moku na uka. Ua kau a»:- !a hoi 'h* kanaka maluna o na iana i hanaia e lakou a nee aku ia no uka, ma ka heohele ana ia lakou ma ke kauia i hoopaa ia ai i uka 0 ka alaa. I ka pae ana hoi o ka poe mua, ua hoihoi mai !a kekahi poe o lakou i na lana. a aee aku ana -kekah; poe maiima aku o ka nioku olulo. Pela ka hoohikihikiia aaa o na kanaka a ōiki i ka pau pono aaa o na mea apau 1 uka o ka aina, a pakele ae la na niea apau. aole kekahi ola i po'ino. Mamuii hoi o ka hoike mai a na kainaairr.i ike iho la o Konela Muuero. ua pae aku iakou ma Rugenwakie, he wahi kapakahakai ia raa ka akau mai o Pomerania. Ma na mea hoi e piii aua i na lako kaua o loko o ka puaiikaua ua lilo i mea oie. 0 ka paiuia keia. ua puiu i ke kai. a ua liio i mea ole. Ao!e hoi i kana mai ka luhi o na kanaka. Ua nele lakou i ka ai. a he wa wale nohoi e lele kaua ia mai aī lakou e ka iakou poe enemi. "He mea pono ko hana koke ia ko'kahi iiana e kakou me ka eleu loa," wahi a Koneia Munero i kamailio ae ai ia \igela Gerema. "i oie ai kakou e konio aku iioko o ka poino. 0 ka wa kupono wale no au e nianao nei e hooko aku i keia hana a'u e makeiuake nei e hanaia. aia no ia i keia po: aka, he mea pono nae ke ike ole ia mai kakou e na Geremania i keia wahi wa aku o ka la a hoea i ka uapoo ana o ka ia. Ke loaa ka hoi ia kakou keia po, 0 ko kakou paiekana no ia." Ia wa haawi ae la ia i ke kauoha i kona poe kanaka apau e moe keia ame keia o lakou ilalo, iloko hoi o na ulu laalaau ma ka aoao o ka ihona o kekahi puu e pili-ana i kahakai. Aole hoi hookahi kanaka o lakou e hoike ae iaia iho maluna o ka puu, a hiki i ka wa ana e haawi aku ai i kauoha. la wa hoouua aku la ia i' kekahi aliikoa Walloon {he kamaaina no Bele§puma) e hele aku i kahi o ka puuku o ka hale kakela kahiko o Rugenwakle, ka hale kakela hoi o ke Duke o Pomerania, no ka hai ana aku hoi iaia ua pae oluolu akU ma ia kapakahakai he pualikoa Sekotia malalo o ka.Moi o Suedena, a e nonoi aku hoi iaia e hoouna mai i mau wahi pu kaupoohiwi na lakou, i pauda maloo me oua poka, a ina e loaa mai ia mau mea, alaila, e komo' aku.no lakouilokoH) ke kulanakauhale a hoauhee aku i na koa Imeperiela e hoomoana ana iloko oia kulanalianhale. 0 keia hale kakela hoi e noho ia ana no ia e na kanaka ponoi o ke Duke. I ka lohe ana hoi o ka puuku o ua Duke nei i na mea i hoikeia aku e ka elelle i hoounaia aku ai e Konela Munero, ua hoouna mai la ia i kanalima mau pu kaupoohiwi kahiko, he mau lako poka ame ka lako ai. Ua hoounaia mai la keia mau mea ma kekahi alahele huna mailoko mai o ka hale kakela. I ka loaa ana mai 0 keia mau lako i na koa Sekotia ua hoopiha loa ia iho la lakou i ka hauoli. 0 na wahi pu i pakele mailuna mai o ka moku, ua hoomaemae hou ia iho ia, a hoopihaia iho la hoi me ka pauda ame ka poka. ike iho la na koa Sekotia ia wa aole lakou e haule aku ana iloko o na lima o ko lakou poe enemi me ka hiki ole ana ia lakou ke liaawi aku ia lakou he ma'u hakoko weliweli ana. I ke komo ana aku hoi o kahi okana ai i hoounaia mai ai ia lakou e ka puuku a ke Duke o Pomerania, ua onanana ae la ko lakou mau wahi lioupo. l'a kau aku la hoi ko lakou mau maka o ka hoea mai 0 ka hora e loaa ai ia lakou ka hakoko pu ana me ko lakou poe enemi. 1 ka uhi ana mai hoi 0 ka malu o ka po. ua hoomaka ia e la ka hoonohonohoia ana o na koa, a alakai ia aku la lakou e na kanaka o loko o ka hale kakela. ka poe hoi na lakou i lawe mai i na pu. na pauda, poka ame na mea ai. | Ma ke alahele huna i alakaiia aku ai Ikou a komo iloko o ka hale kakela, a mailoko mai hoi o ka haie kakela puka mai la lakou iwaho, a pau iho ia ia lakou i ka luku ia he poe kaua īio ki3i e hele ana ma na alanui. Alaila, komo aku ia na Sekotia ma na wahi i hoomoanaia ai na koa Imeperie!a a luku 1 aku*la ia lakou. a paa pio nohoi kekahi ; poe o lakou. Ua lanakiia ae la na koa 0 Konela Munero maluna o na koa Imeperiela e noho kiai ana ia kuianakauhale. 0 ka hana mua ioa a Munero i hana ai mahope iho o ka ioaa ana iaia he lanakila maluna o na koa Imeperiela. oia kona hanai ana i kona mau koa a maona maikai. Alaila, hoolakoia iho la lakou me na pu ame na lako kaua 1 loaa ia lakou iloko o ke kulanakauhale. Ua hoonoho ae la nohoi ia (Munero) he poe koa kiai ma ke alahele i manao loa ia oia kahi e hoea mai ai na koa Auseturi& e hoomoana ana ma kahi he eh?ku paha mile mai ke kulaaakauhaie aku, a ma kekahi aoao hoi o ka muliwai. Alaila, haule iho la na koa Sekoda a hooluolu iho la no ke koena aku oia po. 1 ka hoea ana mai o ke kakahiaka aea ae, ua hoomaka koke aku la o Koeela Munero I ka hoonee ana I kana

hw..i no ka h2ia"?rai aaa nie ni ; enemi. i*a hoouea. aku la ia he raau | mahele e rr.a k^'a I keia wahi oka ain.K a ';.i p-' 4 -'» niai : : ka hopsip:o ia e i.uoa he nia'i ; koa Alaila. maĀ: aku la k.i ! puaiikoa holookoa a puh: aku ia : a- 1 - | uwapo 1 ke ahi. oia hoi ka uwapo e m->: 1 ana maiuna *>. k.i muliwai a na ko-i ! Auseuiria e h«x>avo:ina Kii ana ma ke- : kahi aoao. Ma ka n.ie I lilo pio n\aī a: kaa; k'.ilanakauhaie o Pomerania ua hfX?uaa . aku la o Koaela Munero he palapalii i ka iunakauawai kiekie o Suecena. e hoike aaa iaia ao ka haule P o ana mai o ke kulanakauhale i'oko o koaa lima. He eUma hoi la mahope aiai. na k>aa mai Ja iaia he peilapa'.a mai ua lu* nakanawai. kiekie • nei e kauoha raa: | aaa iaia e paa oia i ua kulanakauhale !a me kona ikaika apau oiai he wahi ano nui U>a ia. nokanie,i. oīa k-> ki e koiuo hoiookoa aku ai i'.;ko o Poaierania. 0 ke aiahele keia maioko aku o ka muiiwai. ua kukuluia ae ia he mau auwaha eii, ame na papu lopo paa a vk<U\\. A:a hoi na Auseturia ke heopuipui mai la i ka ikaika o ko iakou mau kulana ma kela aoao mai o ka raniiwai. A.ua hooiii kaua kihakaliaka mau ia mawen o na pualikaua elua no eiwa pule okoa. I ka eiwa o ka pule ua hoea niai la o Sir John ileph'.im aiai Spruee mai. n;e kona poe koa. Ua nee mai oia me ka awiwi nui mamuH o ke kauoha a i.a iunakanawai kiekie o Suodena. oia hoi o Okenatia. Ua n ! ii ka hauoii mawaena o Munero anie Hepl)urn i keia halawai ana. oiai hoi he mau hoakuia like n<> laua eiike :ne ka mea i iioike ia ae n-.M. "He hoaloha e ao no kekahi o kae.a iioko nei o ka pualikoa. oia hoi o Xigeia eioioma. Ke hoomanao la uo paha oe iaia." wahi a Munero i pano iku ai i kona hoa. Ua haawi mai la hoi o Hepburn i na l;ooia ana imua ona no komi hoomanao ana ia Gerema. Mahope iho hoi o kekahi mau kamaiiio ana mawaena o laua 111 a na mea o pili ana ia laua iho. ia wa i pane mai ai o Heplmm imua o kona kokoolua: "Aka, e kuu hoaloha, ke ole au e kuhihewa, e lilo ana paha au o kaua i aiakai nui no ko kaua mau pualikoa elua a hoohu-iia aku ana." "Aole ia he mea pilikia no'u. Aole pa^\a'kanaka e aku i hoohauoliia ai au no ka hookuu ana aku i ko'u kuleana alakai pualikoa elike la me oe. He oiaio, ua ike au i kekahi mau hoouka kaua hahana ana: aka. aole ime i loaa ! ia'u he inoa kaulana elike la mo kou. Eia 110 oe i keia wa ma ke kulana konela'elike nohoi me ko'u nei. eia nae. aole i kana mai ke kaulana o kou inoa a puni o Europa nei." "0 keia inoa au i lohe ai no'u nei. aole ia mamuli o kau mau hooikaika hookahi wale ana no, aka, mamuli no ia o na hana hoomanawanui a ko'u poe kanaka, oiai no nae aole nohoi i oi aku ia poe kanaka Sekotia mamua o na kanaka Sekotia e ae iloko o ka pual i koa o ka Moi Gustavus, aka, ua hookui pu ia maoli kakou e na haawina pakalaki loa; a ua ike no oe. o ka laki oia kekahi mea nui ma nei mea he hoonee kaua ana." Aia nohoi maloko o na pualikoa elua he nui loa na aliikoa i kamaaina ia lakou iho, a ua hoohauoliia nohoi lakou i ko lakou hui a halawai pu lum ana. Ma ia {>o iho. ua malamaia he ahaaina nui mawaena o na puaii »»iua. 1 ke kakahiaka o kek.iiii la i\>\ ua hoomaka hou na hana. Ua hoakt'.;k«>a ia mai Ia na kanaka kuaaina mau wahi a hooiilo ia ae la i mau mahekkoa. He SOOO paha ko lakou nui. Ho«>lakoia aku ia lakou me na mei k.nui. a aoia aku la nohoi lakou i ka p;tikau ame ka lawelawe ana i na mea kaua. Me keia poe ame na mahole koa Sekoiia elua. maki akn !a o Hephum maloko aku o Pomerania a hoea i na ipuka o ke kulanakauhale o Colhers. me ka hoauheeia ana o na koa Auseturia ma na wahi apau i nee aku ai na Sekoiia. Ma ia wa hoi hoea mai la o Hakn Nipahausena t he kenerala noloko o ka pualikoa Suedena, a hoomakaukau like iho la na aoao elua e -ele kaua aku maluna o ke kulanakauhale. Ma keia hoonka kaua ana ua lilo ia Hephuni ke alakai ana aku i na koa kf.i t. lio a lawe pio mi la i kahi kulanakauhale e kokoke aku ana i Co!dberg. Ua Ulo pu mai la nohoi iaia kekahi hale kakela nona ka inoa o Sffe. ! abuna. a iilo iho )a ia wahi i wahi e pale aku ai na koa Sekotia i ka nee mua ana mai o na koa Auseturia, oia hoi na koa Imepenela. Maloko hoi o kahi kulanakauhale i lilo >io mai ai. i hoonohoia aku ai o Koneia Munero me 500 poe koa no ke kiai ana ua wahi kulanakauhale nei. Eia iloko k«a mau koa malalo o Konela Muiero na koa o Kapena Nigela Gerema. (Aole i pau.)

O ka nia'i puupuu hunehune, he ma'i boonUitia loa ia i na keikMiiHl, ame kekahi poe nunui noho. Aole puhli ka Laaa Hamo a DOAN. Loaa koke oloolu» a ioaa nohoi ke oia. E io&a no ma ka haiekuai iaaa no ke 50 keneta. Ke ole e hookaulua hou ia. alaiia, a bolo aku ana ke Komisina Am?rika me Hawaii maluua o ka mokuaki Mikabala ma ka po o ka ia apopo no ka mokupuni o Molokai. B makaikai anq laluMi i ke kahna Ma'i Lepera, ma ka !a Sabati, a xna ia po iho e hol mai ai no Honolula nei.