Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 37, 16 September 1898 — Page 4

Page PDF (1.26 MB)

This text was transcribed by:  Rob Escuadro
This work is dedicated to:  ko'u anake Julia "Honey" Kuiee Baker Torres o Nanakuli

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Waihona o ka Naauao.

 

 

HE HOAKAKA NO KA OLELO BERITANIA.

 

A

     Abasement.  O ka hoohaahaa ana ia hai; o ka noho ana me ka hoohaahaaia; ka hoohaahaa ana.   (Emerson, Hitchcock). E nana Abase.

     Abash.  E hoohilahila; e hookulou i ko hai poo me ka hoohilahila; e hoopilihua.  (Emerson, Hitchcock); hoopalaimaka (Andrew) o-hilahila.

     Na huaolelo ano like:  confuse, confound, disconcert, shame.

     Ua oi ae ke oolea o ka huaolelo Abash  mamua o ka huaolelo Confuse, a ua oi loa aku o Confound.  Abash - ua pili ia i ka loaa ana o ka hilahila i ke kanaka, a i ole ia, mamuli o kona ike ana i ka haahaa o kona kulana iho.  "Peter was abashed by the look of his master - Pilihua o Petero i ka nana 'na o kona Haku."  (Hitchcock)  Confuse - ua pili ia i ka hauhili ana o ka noonoo o ke kanaka, mamuli o ka loaa ana mai, a hookuiia ana mai paha o kona noonoo e kekahi kumu hoopuiwa kuwaho.  "The witness on the stand was confused in his cross-examination - Ua.  hoohihiaia ka hoike, ma kahi ku-hoike, ma kona ninaninau hoohuahualauia ana."  O kekahi ano o Confuse, he mokuahana; he haunaele, he uluaoa.  "For the assembly was confused - Ua mokuahana ua ahakanaka 'ia."  Oihana 19:32.  Confound - ua pili ia i ka hoopuhiliia ana, hoohilahilaia ana; hoopili pu ia ana o ka noonoo o ke kanaka.  "The multitude came together and were confounded - Lulumi mai la ua ahakanaka la, a pili pu iho la lakou."  Oihana 2:6.  "And confounded the Jews which dwelt at Damascus - A pilipu iaia ka poe Iudaio, e noho ana ma Damaseko."  Oihana 9:22.  "But God hath chosen the foolish things of the world to confound the wise, and God hath chosen the weak things of the world to confound the things which are mighty - Aka, ua koho mai ka Akua i ka poe naaupo o keia ao, i hoohilahila ia i ka poe akamai; ua koho mai hoi ke Akua i ka poe nawaliwali o keia ao, i hoohilahila ia i ka poe ikaika."  I Korineto 1:27.

     Abashment.  Ka hilahila ana; ka pilihua ana.  E nana nohoi ia Abash. 

     Abas.  He mea ana kaupaona ana i ka momi.  Ua like ia me ekolu huna ame ka hapa (3 1/2) ma ke ana Teroe (Troy).

     Abase.  E hoohaahaa aku ia hai.  (Emekona) E hoohaahaa.  (Hitchcock).

     Na huaolelo like:  to depress humble, degrade, bring low.  debase, cast down.

     E hoopili mau ia ana keia huaolelo no ka hoohaahaaia ana o ka manao o kahi kanaka, kona kulana, kana oihana, a pela aku.  "Whosoever exalteth himself shall be abased - O ka mea hookiekie ae iaia iho, e hoohaahaaia iho no ia."  Mataio 23:12.  "And behold everyone that is proud, and abase him - A nana aku i ka mea kiekie, a hoohaahaa iaia."  Ioba 40:11.

     To Abase, Debase, Degade - Ua like loa ko lakou ano i kahi ame kekahi.  Oia ka hoohaahaaia ana o kekahi mea ma ke kulana kiekie a ke kulana haahaa, a i ole ia, mai ke kulana maemae mai a ka kulana maemae ole, Abase - ua pili keia huaolelo i ka hoohaahaaia ana o ka manao:  To abase the proud - E hoohaahaa i ka mea haaheo (kiekie); To abase one's self before God - E hoohaahaa iaia iho imua o ka Akua.  Debase - ua pili ia i ka hoohaahaaia ana o kahi mea kulana maemae, hanohano, hiehie a ke kulana maemae ole, hanohano ole a hiehie ole hoi.  nolaila, o ka hana ino ana i ke dala i aponoia e ke Aupuni he debase ia.  Pololei ke olelo:  The Government has debased its own coin - ua hoohaahaa (hana ino) ke Aupuni i kana dala iho:  Ua hiki nohoi ke unuhiia he Hoopoho.  "And didst debase thyuself even unto hell - A ua hoopoho no oe ia oe iho, a lilo i ka po."  Isaia 57:9. Degrade - ua pili ia i ka hoohaahaaia ana o kahi mea mai ke kulana kiekie mai a ke kulana haahaa.  Penei:  A priest is degraded from the clerical office - Ua hoohaahaaia kekahi kahunapule mai ka oihana kahuna mai.  "A man is degarded by intemperance - Ua hoohaahaaia ke kanaka ma o ka inu waiona la."

     Abasis.  He dala Peresia, nona ka waiwai io i hiki aku i ka iwakalua keneta.

     Abatable.  Hiki ke hoopauia, ku i ka hoopauia, kaohiia ana, hoemi ia ana.  Abatable nuisance - Mea ino wale hiki ke hoopauia.

     Abate.  1. - E emi aku; e malie aku; e nalowale aku; e hoohapa i ka mea i olelo mua ia; e hoemi.  (Emerson, Hitchcock); e kualiilii iho; e hoopauia, a hooliloia i mea ole; e haulehia; e maha.

     2.  (Kanawai).  Ke komo ana iloko o kekahi aina mahope iho o ka make ana o ka mea i paa hope i ua aina la, a mamua ae hoi o ka paa ia ana, a noho ia ana o a noho ia ana o ua aina a e ka hooilina o ka mea i ake.  (Blackstone).  Pau ana o ka hoopii, a lilo paha i mea ole.  "The death of a plaintiff or defendant shall not cause an action to ebate - Aole e lilo ka make ana o ka mea hoopii, a o ka mea hoopiiia paha, ma kekahi hihia, i mea e pau (abate) ai ia hoopii ana."  "The marriage of a woman plaintiff or defendant shall not cause the action to ebate - Aole e lilo ka make ana o kekahi wahine nana ka hoopii a oia paha ka mea i hoopiiia i kumu e pau (abate) ai ia hihia."  Kanawai Kivila Hou (Olelo Beretania, 1898), Mokuna 87, auku 1279 ame 1284.  E nana nohoi Pauku 1280, 1283.

     Na huaolelo ano like:  subside, decrease, intermit, decline, diminish, lessen.

     Abate ame Subside - Ua pili like keia maua huaolelo i ka emi ana iho o kekahi ikaika i hoeueuia kona hooneeia ana, a ke kulana haahaa.  Ke hoike nei o Abate i ka emi ana iho o ka ikaika o kahi mea i hoeueuia, hoalaia a hoouluia, a i ole ia, i hoomahuahuaia a hoonuiia ae:  The storm abates - Emi ka ino; the waters abate - ke emi nei ka wai; the force of the wind abates - ke emi nei ka ikaika o ka makani.  "Nor his natural force abated - Aole i emi kona ikaika."  Kanawailua 34:7.  "Then their anger was abated toward him - Alaila, maha ae la ko lakou huhu iaia."  Lunakanawai 8:3.  Subside - ua pili keia no ka lana maikai ana iho o ka noonoo o ke kanaka i hoopiolokeia.  Ua pili nohoi i ka malie ana o ka ino.  The tumult of the people subsides - Malie iho la ka uluku haunaele o na kanaka; the public mind subsided into a calm - akakuu iho la ka noonoo o ka lehulehu a ka la'i malie.

     Abatement.  Ka hoemi ana; ka hoopau ana; ka pau ana.  E nana Abate.  Abatement of action - Ka pau ana o na hinia ame na hoopii.  Kanawai Kivila Hou Olelo Beretania, 1898), Mokuna 87.

     Abator.  Ka mea komo kuleana ole maloko o ka aina ma ka make ana aku o ka mea i paa hope i ua aina la, mamua ae hoi o ke komo a paa ana o kona hooilina; ka mea hoopau a hoonee aku i kekahi mea ino wale.

     Abatis, a i ole, Abatis.  He lalani ia o na kumu laau i hoohina ia, a hoonohonohia lakou ma ke ano he pa-ku pale i ka nee ana aku a na enemi ma ka wa kaua.  He pa laau pale.

     Abatised.  Hoolakoia me na kumulaau pale.

     Abattoir.  He hale pepehi holoholona no ka lehulehu maloko o kekahi kulanakauhale.

     Abba.  Ma na olelo Suria ame Kaladea, o ke ano maoli o keia huaolelo, he Makua - father.  Ua hoopili mau ia keia huaolelo ma ka mea pili Ekalesia i na Bihopa (Epikopo).  Ua kapaia lakou he poe Abba, ma na Ekalesia Suria, Copetika ame Aitopia; a mai keia me ka huaolelo Hebera Ab i hoike mua ia ae nei.  E nana Ab.

     Abbacy.  Pili keia i ke kulana, ka hanohano, na pono ame na kuleana i loaa i ka Abota (luna o na Moneka, a hale hoohiki paha oia poe).

     Abbatial.  Pili keia i ka hale hoohiki o na Moneka.  Abbatial rights - Na pono ame na kuleana o na hale hoohiki, a o ka Abota paha.

     Abbe.  He kahunapule; he Abota.  O keia ka huaolelo Farani no Abba.  Ma Farani he inoa keia i hookauia aku maluna o kekahi kahunapule (Katolika Roma) i huli nui i ka ike tiologia (theology - hoike-akua) i mea hoie loaa ai iaia kekahi kulana koikoi a noho mana ana ma na hale hoohiki o na kahuna.  Pela no ma Italia.  O ka aahu oihana maa mau o keia mea he Abba, he kuka ano kohea bolu no ia, a ano hauliuli paha, a he wahi lauoho ku'i kona.

     Abbess.  Ka inoa keia o ka luna-wahine o na virgine maloko o na hale hoohiki oia poe.  Like no kona mana me ko ka Abota e noho luna ana maluna o ka hale o na kane.

     Abbey.  1 - He hale hoohiki keia no na kane ame na wahine paha i lawe i na hoohiki e haalele lakou i ko ke ao nei, a e hoolilo lakou i na ia o ko lakou ola ana ma keia ao, ma ka noho ana wahine ole, a kane ole ana hoi, iloko hoi o ka nohona haipule.  O na kane ua kapaia lakou he poe Moneka, a o ko lakou luna nui, he Abbess.  2. - Ka halepule a luakini o loko o ka oinana hoohiki.  Westminster Abbey - Ka halepule a luakini o Westminster.  Ua pili wale no keia i na halepule i noho ia e na Moneka, a e na wahine Virgine hoi.  Aole pololei ke olelo Kalahikiola Abbey, (oia ka luakini o Kohala Akau, Hawaii).  3. - Kahale noho maaoli o ka luna nui o ka hale hoohiki.  Oia kahi e noho ai ka Abbot, a o ka Abbess paha.  4. - He hale hoohiki keia no na Moneka, a i lawe ia e ke Aupuni a hooliloia i hale noho maoli, elike me Newstead Abbey - Ka hale noho o Haku Byron ma Enelani.

     Na huaolelo like:  cloister; monastery; convent nunnery; priory.  St. Andrew's Priory (O ka inoa keia o ke kula kaikamahine Bihopa o Honolulu nei).

     Abbot, a i ole, Abbat.  1. - He Abota; ka luna-nui o ka hale o na Moneka..  2. - Kekahi papa o na Bihopa e noho lawelawe ana maloko o na hale i lilo mua he mau hale hoohiki no na Moneka.  3. - O ka inoa keia o ka lunakanawai nui o Genoa.

     O ka huaolelo Abbott, a i ole ia, Abbat, ua laweia mai ia noloko mai o ka huaolelo Hebera, Ab; a o ka mamalaolelo hope hoi, noloko mai ia o na olelo Kaladea, Suria ame Helena.  ma na keneturia mua, he luna ekalesia keia e noho ana malalo o ka mana o ka Bibopa (Epikopo) ma na mea pili i kana lawelawe oihana ekalesia ana; aka, mahope mai nei ua hoopauia ka noho mana ana o na Bihopa maluna oia poe.  Ma Enelani, ua ikeia he eha mau mahela o na Abota.  (1) Ka Abota i loaa ka papale Epikopo; a ua loaa i keia ano Abota ka mana hooponopono a hoomalu ekalesia ma kona kihapai i noho ai; (2) Ka Abota kookoo, oia ka Abota i loaa ke kuleana e lawe ai i ke kookoo oihana ekalesia, elike me ke kookoo e laweia ana e ka Epikopo Katolika ma Hawaii nei, ma na la hoano oia Ekalesia:  (3) Ka Abota makua'lii, a i ole, ka Abota Ekumenikala (ecumenical) he Abota ia i loaa  ka mana hooponopono ekalesia laula; (4) Ka Abota Kadinela, oia ka Abota e papale ana i ka papale oihana o ke Kadinela.  O na inoa maa mau i kapaia aku ai na Abota ma Enelani, oia na Abota papale Epikopo; a ina hoi e noho ana iloko o ka Ahaolelo Alii o Enelani, ua kapaia he Abota- alii, he Abota luna nui, he Haku Abota, a he Haku Priory.

     Abbotship.  Ka oihana a kulana Abota paha.

     Abbreviate.  1. - E hoopokole i ka mea i kakauia; e hoopokole, e hoohapa mai.  Emerson, Hitchcock); e hoemi iho i ka olelo ana ma ka hoopokole ana, a ma ka waiho a kapae ana aku paha.  Abbreviate your speech - E hoopokole i kau olelo.  (Hitchcock).  2. -(Matematika)  Ka hoemi ana i na huahelu a ko lakou palena lalo loa.

     Huaolelo ana like:  Abridge.  E nana nohoi Abbreviation.

     Abbreviation.  1 - Ka hoopokole ana, ka hoohapa ana.  Ka huaolelo a hopunaolelo i hoopokoleia; ka hua palapala a mau hua palapala a mau hua palapala i ku i hoailona no kekahi huaolelo, a mamala-olelo paha:  A. B. C. F. M. - American Board of Commisioners for Foreign Missions, Ka Papa Misionari no na Misiona Kuwaho (oia ka Papa Misiona ma Bosetona); A. D. - Anno Domini, Makahiki o ka Haku; A. M. - Artium Magister, Hoa o na oihana naauao (Hitchcock), Loea o na Mea Ike; A. M. - Anter Meridiem, Mamua o ke awakea; U. S. A. - United States of America, Na Mokuaina Huiia o America, Na Mokuaina Hulia o Amerika (Amerika Huipuia); K. H, P. A. - Ko Hawaii Pae Aina.  3. - (Matematika) Ka hoemi ana i na huahelu a ko lakou palena lalo loa.  Abbreviations of fractions, Ka hoemi ana i na hakina a na palena lalo loa.  4. - (ike Leo Mele) Oia ka hoemi ana i ka waiwai io o kekahi hua-mele a ka hua mele haahaa iho malalo iho ona, mamuli o ke kaha ana i kaha moe ma kona wawae.  Penei:  Ina he poo-ele (he 1-4 o ke poo) a kaha ae i kaha moe ma kon wawae, alaila, ua lilo ia i poo-mana (quaver - he 1-8 o ke poo); a ina e kaha hou ia ae i kaha ma ua wawae la, alaila, e lilo ana ia i poo-mana lua (semi-quaver - 1-16 o ke poo); a ina e hoopili hou ia aku i kaha-moe hou, lilo ae la ia i poomana kolu (demi-semi-quaver - 1-32 o ke poo).

     Abbreviator.  1. - Ka mea e hoopokole ana i ka olelo a e hoemi iho paha.  "Kekahi hoa o loko o na poe he 72 maloko o ka aha kiekie (chancery) a ka Pope o Roma; a o kana hana oia ka hoomakaukau ana i ka palapala hoonohonoho kumu hoakaka (briefs) a ka Pope, a wae pono hoi i na kumu noi, a olelo hoopii paha i waihoia aku imua ona i imea e makaukau ai kana palapala pane akea, (bulls).

     Abbreviatory.  Ka hoopokole ana i ka olelo; ka hoemi ana.

     Abbreviature.  He buke, a o ka palapala i hoopokoleia ka olelo.

     Abb-wool.  He hulu hipa no ka hana ana i maawe lopi.

     A.B.C. O na hua mua keia o ka pi-a-pa Beritania, a ua pili no hoi ia i ka pi-a-pa holookoa.

     (E hoomauia aku ana.)

 

KEAOPILIOLELO BERITANIA.

(Hoomau ana.)

     Mahope iho o ka hala ana o kekahi wa loihi loa o ka hoomaloloia ana o keia mahele hoonaauao mai kona hoopukaia ana'ku maloko nei o ka makou pepa, ke hoolaha hou ia aku nei ia, me ka lana o ko makou manao e hoomauia aku ana kona puka ana a hiki i ka hopena.  Ma keia hoopuka hou ia ana aku o keia A'o Piliolelo, ua hookoia na iini nui o na poe he lehulehu loa i loaa mai ia makou na palapala e nonoi mai ana e hoopuka hou ia aku ia.  A ma ko makou hooko ana aku i keia hana, ke lana nei ko makou manao e hooikaika nui ana na makua mea keiki, mawaena o na Hawaii maoli, e paipai i ka lakou poe keiki e heluhelu nui i keia mau hoakaka, i kokua nui ia ai lakou ma ka imi ana i ka ike Piliolelo Beritania (ma ka olelo Beritania).  O na kahunapule Hawaii kekahi poe kupono e huli i keia haawina, ame na hawaii no apau.  Ke hui keia mahele me ka mahele Hoakaka Huaolelo Beritania (Dictionary) e puka nei ma ko makou pepa, ua loaa he elua mau kokua ikaika no ke kanaka Hawaii ma ka imi ana i ka ike Olelo Beritania.

    

III. NA PANIINOA NINAU.

     O ke aniinoa Ninau, he paniinoa ia i hoohanaia ma ka ninau ana.  O keia mau paniinoa oia o Who, Which, ame What.

     Ua pili o Who ma ke kamailio ana a kakau ana paha i ka mea kino kanaka.  He ekolu no aui (case) i ku ai keia huaolelo.

     Auikumu - Who, Owai.

     Auikohai - Whose, Ka wai, ko wai, na wai, no wai.

     Auialo - Whom, Ia wai.

     Na hoohalike:  Who told you so?  Owai ka mea i hai aku ia oe pela?  Whose is thi book?  Ka wai buke keia?  Na wai keia buke?  To whom shall I applay?  Ia wi au e nonoi aku ai?

     Ua pili hoi o Which i ke kanaka a i na mea e ae nohoi, ina e ninauia ana ka mea i makemakeia iloko o kekahi puulu, a i ole ia, i ka heluna paha i makemakeia.  enei:  Which of you did this?  Owai o olua (oukou) kai hana i keia?  Which shall I take?  Which thing shall I take?  O ka mea hea ka'u e lawe ai?

     Ua pili hoi o What i kela ame keia mea ma ke ano laula.  enei:  What shall I say?  Heaha ka'u e olelo aku ai?  What do you want?  Heaha kou makemake?

 

KA HOOHIKI OIHANA E OLELOIA NEI I KEIA WA.

     "Ke Hoohiki nei au, e kakoo no au, a e paio aku no ke Kumukanawai o Amerika Huipuia, i na enemi apau, kuwaho a kuloko, a e pulama oiaio nohoi au me ka noho malu ana malalo ona; a ke lawe nei au i keia hoohiki, me ke kuokoa, me ka hoopilikia ole ia o ka noonoo, a, aole hoi me ka manao apuhi.  Pela'ke Akua e kokua mai ai ia'u."

 

HE HOAKAKA OLELO.

     Paniinoa Ninau - Interrogative Pronoun.

     Who, Owai?

     Which, Owai; ka mea hea.

     What, Heaha.

     KA HAIANO - THE ADJECTIVE.

     O k Haiano, oia ka huaolelo i hoohuiia aku i ka Haiinoa (a Paniinoa paha) no ka hoike ana i ke ano a i ka heluna paha o ua Haiinoa 'la a Paniiona hoi: penei -

     A white horse, he lio keokeo; five apples, he elmia ohia; red roses, he poe rose ulaula; wise men, poe kanaka naauao; this book, keia buke; the fields are green, he omaomao na kula.

     E hoomanaoia, he elua mahele hana nui a na haiano ma ko lakou hoopiliia ana i ka Haiinoa a Paniinoa, oia hoi, ke kaupale ana i ka Haiinoa a Paniinoa i makemakeia; a o ka lua oia ka hoike ana i ke ano o ka Haiinoa a Paniinoa i makemake ia, ma ke ano kaupale no nae i ke ano i makemakeia, aka, ma ia wa hookahi no, e hookomo ana i ka Haiinoa a Paniinoa i oleloia ma kekahi poai a huina mahuahua paa o na mea i like me ia ke ano.

     Penei:  five apples, elima ohia.  O ka huaolelo elima, he haiano ia e hoike ana i ka heluna o na ohia i makemakeia, oia hoi, he elima wale no ohia, aole oi aku, aole emi iho; nolaila, lilo o five, he haiano kaupale no ka heluna nui i makamakeia.  Nolaila, ua kapaia keia ano haiano, he Haiano Kaupale.

     Eia hou:  A white horse, he lio keokeo.  Mamuli o ka hoohuiia ana ku o ka huaolelo haiano White me ka haiinoa.  "Horse" ua hoikeia ke ano o ka lio i makemakeia, oia hoi, he keokeo.  A o ka hauolelo keokeo (white) i hoopiliia aku i ke ano o ka lio i oleloia.  ua kaupale ae la ia i ke ano o ka lio i oleloia a komo iloko o ka poai uuku o ka huina nui o nei mea he lio, oia hoi ka poai o na lio keokeo.  Ua kapaia keia anoHaiano, he Haiano Hoakaka Laula.

     NA MAHELE O NA HAIANO.

     Nolaila, mamuli o kela mau hoakaka ae la, ua loaa ia kakou he elua mahele nui o na haiano:  Ka Haiano kaupale.  II.  Ka Haiano Hoakaka Laula.

     NA HAIANO KAUPALE.

     O ka Haiano Kaupale oia ka haiano e hoakaka ana i ke ano nui o ka haiinoa i makemakeia, a e hoolaiki ana hoi i ke ano o ka haiinoa i kamailioia.

     Penei: -

     A book, he buke; this school, keia kula; some peaches, kekahi mau piki; three bblack mud-hens, ekolu alae eleele.

     Ua mahelehele hou ia hoi keia poe Haiano iloko o ekolu papa:  I. Na Haiano pili Haiinoa.  II.  Na Haiano pili Helu.

     E hoomanaoia, ma kekahi mau buke A'o Piliolelo, ua oleloia, o na Pilimua (Articles) elike me ka mea i hoike mua ia aku, ua komo ia ma ka papa o na haiano; nolaila, ma ia mau buke A'o Piliolelo, loaa he ekolu mahele o na Haiano.  1 Pilimua; 2 Na Haiano pili Haiinoa; 3 na Haiano pili Helu.

HOOLAIA KA MA'I HI MAU.

     He mea hoike aku keia, ua loohia au i ka ma'i hi mau mai ka wa mai o ke kaua huliamahi.  No ka nui loa o ko'u nawaliwali, aole hiki ia'u ke hele a hana i kahi mea.  Hookahi no omole o ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame ka Hi. ua ola loa ae la au a maikai.

                                                                                    J. R. GIBBS,

                                                                                    Fincastle, Va.

     Ua loaa au i ka ma'i hi mau no 12 makahiki.  Ekolu omole o ka Laau Ola a Kamalena no ke Nahu, Kolera ame Hi o ko'u ola no ia.

                                                                                    X. L. SHAVER

                                                                                    Fincastle, Va.

     O Mr. Gibbs ame Mr. Shaver, he mau kanaka mahiai koikoi laua e noho ana ma kahi kokoke i Fincastle, Va.  ua kuai laua i ka laau mai a Mr. W. E. Caspar mai, he kanaka kawili laau no ia wahi, a i kamaaina loa hoi me laua, a e hooiaia ana hoi i ka oiaio o keia mau olelo ae la.  E kauiia ana e na poe kuai laau apau.  O Benson, Smith & Co., na Agena ma Ko Hawaii Pae Aina.

     Ma ka pule mua ae nei o Okatoba e hoea mai ai he 21 poe haole Kaleponi i hana aelike pu me Mr. W. J. Lowrie, luna nui o ka hui o Ewa ae nei, no ka mahi ana ma Ewa he 140 eka aina, ma ka mahele ana i na pomaikai e loaa mai ana ia lakou ma o ke ko la i hoouluia e lakou.

 

Hoolaha Kumau.

 

Ola Nawaliwali MAMULI O KE KOKO INO.

     E heluhelu iho i ka mea i hanaia e ka Ayer Laau Sarasaparila no ka R@ Z. P. Wilds, he misionari kamaaina lea maloko o ke kulanakauahle o Nuelo @ a hoahanau nohoi o Lunakanawai.  Wilds i make, he kanaka kauiana;  "No na makahiki lehulehu he lua@ au na ka ma'i pa-palahu ame na @ aai e ae, i puka noloko mai o ke ko@ ino.  Ono ole mai la ka'u ai, a nawaliwali mai ko'u nui kino apau.  Mama@ o ko'u ike ana i ke ola ana o keka@ poe e ae no ko lakou inu ana i ka Laaua Sasaparila a Ayer, ua hoomaikai iho la au e inu i ua laau la.  A ua  ONO AE LA KA'U AI  mai ko'u inu mua loa ana mai no i ua laau la; alaila, hoomaka mai la ka maikai o ko'u ola.  He haneri pa-kene-ta ka oi o ko'u ikaika ae i keia wa a ua loa mai keia mai ka LAAU SARASAPARILA MAI A AYER. ka laau hoi a'u e hoike aku nei me ka oiaio oia ke pookela loa o na laau hoomaemae koko i ikeia."

     No na ma'i apau i loaa noloko mai o ke koko ino e lawe i  Ka Ayer Laau Sarsapailla.

                                                                                    KA AYER HUAALE

                                                                                    Ka Laau Hooia no ka Mai Awaawahia o ka Opu.

 

     Ke pookela o na laau no ka malama ana, ka hooulu ana me ka hoonani ana i ka lauoho, oia ka Ayer Laau Hooulu Lauoho.

     Aole e kepia ke poo, ola na ma'i puupuu, aole hoi helelei ka lauoho.  Ino maloohaha mai ka lauoho, hinawenawe a ano hina mai, alaila, na kela laau e ho'iho'i hou ae a kona ano mua a hooulu lupalupa ae la i ka lauoho.  Ma na wahi apau, o keia Laau Hooule Lauoho a Ayer ke pookela, a ua lilo ia i punahele a i hoapili no na lede ame na keonimana.

     Ayer's Hair Vigor  I homakaukauia e DR. J. C. AYER, Lowell, Mass, U. S. A.

     Na Medala Gula mai na Hoikeike Nui o ke Ao

     Hollister Drug Co. Lt.

     Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

 

Kakela ME Kuke.

Ka Halekuai Nui

- O NA -

Waiwai Like Ole

O na Mea

HANA KAMANA A PAU

Na Lako Pili Hao Kukulu Hale,

Na Kepa bele,

Na Lei Ilio,

Na Kaulahao Ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na Kope Hulu,

Na Pulupulu

 

Na Palau Lio

Na Mea Mahiai,

Na AU Ho, Na Au Koi,

Na kua bipi, Na lei bipi, Na kalahao bipi,

Na uwea pa, Na kaa palala,

Na mea piula, Na Ipuhao.

 

Makau ME Aho Lawaia

                                                                                                Na Iliwai………………………………         Na Pakeke……………..

                                                                                                Na Kula………………………………..         Na Pakeke Hao………..

                                                                                                Na Hulu Pena………………………….         Na Kapu Hao…………

                                                                                                Na Pulumi……………………………..         Na Pauda………………..

                                                                                                Na Pena me Aila………………………         Na Kukaepele…………

                                                                                                Na Kopa………………………………          Na Uwiki, a me …………

                                                                                                Na Aila Mahu………………………….        Na Ipukukui……………

Mikini Humuhumu Kaulana a

Wilcox & Gibbs

Hookahi Lopi,

KA REMINGTON, Elua Lopi.

A me na ukana he nui wale e kela a me keia ano.

Kakela me Kuke.