Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 41, 14 October 1898 — Page 4

Page PDF (1.33 MB)

This text was transcribed by:  Josette Kaleohano
This work is dedicated to:  M. K. Ho'omalu Ohana

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

GENERAL PIO PILAR.

 

            This smooth-faced, boyish-looking gentleman is causing Aguinaldo considerable trouble.  General Pio Pilar is Aguinaldo’s rival for the position of leader of the insurgent Filipinos, which the latter now holds.  The cut was made from a photograph obtained by the New York Herald.

 

 

KENERALA PIO PILLAR.

 

            O ke keonimana nona keia helehelena pahee, nanaina keiki wale no, ka mea nana e haawi nein a pilikia he nui ia Aguinaldo, ke alii kipi o na Mokupuni Pilipine.  O Keneral Pio Pillar ka mea e hoao nei e kue aku ia Aguinaldo, oiai hoi o Aguinaldo e hoao nei e lilo i alakai no na Pilipine.

 

 

Ka Liona o ka Akau

 

---------

 

He Mooolelo no ke Au Manawa

 

---:O:---

 

Gustavus Adolphus.

 

---------

 

            Ma ka la 24 o Iune, ua pae mai la o Gustavus Adolphus, me 15,000 poe koa hele wawae, 2000 poe kaua lio ame 3000 poe koa pu-kaa, ma ka lepo o Geremania.

 

            Mahope o kona hoouna ana mai i na koa kokua ia Munero ame kona lele kaua ana aku maluna o ke kulanakauhale o Colberg, ua nee aku la ia e kaua me na koa Imeperiela malalo o Conti.

 

            He oiaio, ua kuemi hope aku la keia poe koa me ka pioo nui, me ka nui hoi o ko lakou poe i poino, pela na pu ame na kaa ukana he nui.  Ua nee aku la lakou a komo iloko o ke kulanakauhale o Bradenburg.

 

            He mau hebedoma kakaikahi wale no mahope mai o ka pae ana mai o na koa Suedena ma Geremania, ua lilo pio aku la na kulanakauhale he nui ma ka poho o ko lakou mau lima, a koe wale no o Colberg, Greifswald ame Demming.

 

            Ma ka malama hoi o Ianuari ua hooholoia iho la kekahi kuikahi mawaena o Gustavus ame ke Aupuni o Farani, oia hoi, ua ae mai la ia Aupuni e uku mai ia Gustavus i uku makahiki o 400,000 thalers (oia hoi, he $300,000), malalo hoi o kekahi kumu, oia hoi, ka hiki ana iaia (Gustavus) e hoonee imua o ke kahua kaua he 30,000 poe kokua, a he 6000 poe kaua lio, ame kona haawi laulaha ana’ku hoi i ka pono kuokoa o ka hoomana ana o na kanaka i ke Akua elike me ko lakou makemake, ma kela ame keia mahele aina i lanakila aku ai ia.

 

            O Enelani kekahi i haawu mai i kana ae ana e haawi mai i kana mau kokuaa ana ma ke dala, ma ke ano uku hoomau, a e haalele aku ana hoi ka Makuisa o Hamiletona ia laila (Enelani) a holo mai oia me 6000 poe koa hele wawae no ka hui pu ana me Gustavus Adolphus.

 

            Ua hoea mai la nohoi he regimana koa o na Sekotia mai ka Hilana mai, malalo o ka noho alii kiekie ana a Konela Ioane Munero o Obstell, a he regimana hoi kekahi mai na aina papu mai o Sekotia malalo o Konela Sir James Lumsden.

 

            He lehulehu loa nohoi na puuluulu kanak Sekotia i laweia mai no ka huipu ana me na koa o ka Moi kaulana Gustavus Adolphus.

 

            He eha mau mahele koa Sekotia, oia hoi, ka regimana o Haku Ria, na poe koa kipu pololei o Sir James Lumsden ame na koa o Stargate, ua hoohuiia i hookahi puali, malalo o ka noho aliikoa kiekie ana a Hepburn.  Ua kapaia keia ka Pualikoa Omaomao (Blue Brigade).

 

            O ha koa Sekotia i koe iho, ua maheleia iloko o na Puali Olenalena, Uliuli ame Keokeo.

 

            Mahope iho o kekahi mau hoonee kaua ana a na Sekotia ua lilo pio mai la lakou ke kulanakauhale o New Brandenburg ame kekahi mau kulanakauhale liilii e ae.

 

            Ua hoonohoia iho la he 600 o ka regimana koa o Haku Ria, malalo o Lutanela Konela Lindsay, ma New Brandenburg, a mawaena o keia poe koa, o kahi mahele koa kekahi o Nigela Gere-ma.

 

            O ka hapanui hoi o na koa Sekotia o na mahele koa e ae apua ua nee aku la lakou no na wahi e ae o Geremania no ka hoopio ana i na enemi.

 

            I kekahi la, ua kamailio aku la o Makamu ia Lutanela Fakuhara:

 

            “Ua paka-laki maoli ka hoi kakou i ko kakou hoonohoia ana iho nei ia nei.  Aole kakou e halawai ana me na huikau ohohia o ke kahua kaua, a e papahi hoi i na lei haaheo o ka lanakila no kela ame keia hoouka kaua e komo aku ai kakou, elike me kela poe o kakou i hala aku la.”

 

            “He mea oiaio kau, e Makamu, i pane mai la; aka, ma ko’u manao o ko kakou hoonohoia ana iho nei i poe kiai no keia mau wahi, oia no kekahi keehina naauao i hana ia e ka Moi, nokamea, ua manao no ka ia e hoao hou ana o Kenerala Tiely o na koa Impereiela e lawe hou i keia mau wahi, a ma ka lilo hou ana o neia mau wahi iaia, e lilo ai ke kulana nee mua o ka Moi Gustavus Adolphus i mea pilikia, mamuli o ko Kenerala Tiely nee ana mahope aku nei ona. E hoomanao oe, e Makamu, o ko kakou pualikoa, oia kekani o na mahele koa i ikeia ka wiwo ole, ke koa ame ka maka’u ole mawaena o na mahele koa apau o ka Moi, a nolaila o ko kakou hoonohoia ana maanei, ua haawiia mai ia kakou kekahi hana koikoi loa e pono ai kakou ke hooko aku.  Me he mea la, aole e liuliu loa na la mai keia wa aku a kaua e kamailio nei a hoea mai no ka la a’u e olelo ae ai he la ia no kakou apau e bapetizoia ai me ke ahi ame ke koko.”

 

            Ua noho iho la keia poe koa he 600 ka nui maloko o na hale nunui o loko o ke kulanakauhale (o New Brandenburg); oiai nae na ‘liikoa i noho ai maloko o na hale o na poe hanohano.

 

            O kahi e loaa mai ai o ka ai e hoolawa ai i keia poe, main a kamaaina mai no ia o loko o ke kulanakauhale, a main a maau hele ana aku nohoi kekahi a na koa ma na kuaaina, a ho-a mai la i na pipi, na hipa, ame na holoholona maikai e ae e loaa ana ia lakou.

 

            Ua noho iho la o Makamu me Lutanela Fakuhara o New Brandenburg maloko o ka hale o kekahi o na kanaka koikoi loa o loko o ke kulanakauhale, a oia hoi ke poo kekahi hui ulana lole.

 

            Ma ko laua wa i hoea aku ai i ka hale o keia kanaka, ua hookipaia aku la laua me ke ohaoha ame ka maikai e ua kanaka la.  Ua pane mai la ua kanaka nei ia laua:

 

            “Ua hauoli loa au i ke kipa ana mai o kekahi mau aMikoa Sekotia elike me olua, ma ko’u home nei.  He pomaikai nui keia i loaa ia’u, oiai, o na hale i nohoia e na ‘liikoa, oia na hale e pakele ana mai na hana hao wale mai a na koa o ke kulana haahaa.  E hana aku ana au me ka’u, wahine pu nohoi i na hana apau e loaa ai ka nohona oluolu a maikai ia olua, oiai, na la o ko olua noho ana maanei; aka, e hoomaopopo nae olua, aole elike ana ka maikai o ka makou malama ana’ku ia olua, me na mea e pono ai ke ola kino, iloko o keia mau la, elike la me ko na la mamua aku o ka hoomaka ana mai nei o keia kaua.  I keia wa, ua hele makou a ku olohelohe, a ua make maoli ka makou mau oihana kalepa.  E komo mau ana nohoi makou iloko o na pilikia he nui, mai a oukou mai, a main a koa mai nohoi o kela aoao.  A ina hoi e hala ae keia mau pilikia mai a makou aku, alaila, e komo aku ana no makou iloko o na pilikia mai na kanaka powa, ame na koa holo mahuka mailoko mai o na aoao paio elua.  Ma ko’u manao, aole paha he kulanakauhale iloko o ka pohai o 20 mile mai keia wahi aku i oi aku kona pino mamua o ko makou kulanakauhale nei.  I na e mau loa aku ana keia kaua, aole au i ike i ka hopena e hoea mai ana maluna o na kanaka.  Nolila, e na malihini maikai, o ko’u hale keia, a e oluolu olua e komo mai.”

 

            Komo aku la laua nei ma kekahi holo (hall) loihi a hoea aku la i kekahi rumi.

 

            Aia maloko o keia keena kahi i noho ai o ka wahine a ka mea hale ame ka laua mau kaikamahine ekolu.  Ua hoopuiwa loa ia hoi lakou i ka lohe ana mai i ka halulu o ko lakou nei mau kapuai ame ka nakeke o na pahikaua.

 

            “E mama,” wahi a ke kane i pane aku ai, “eia he elua mau keonimana, he mau aliikoa Sekotia iaua nei; e noho ana laua ma ko kakou nei hale, oiai e mau aku ana ka paai ana o ke kulanakauhale nei e n koa Sekoti.  A ua ike no au, e hana ana oe amen a kaikamahine a kaua i na mea apau a maikai a e oluolu ai ka nohona o keia mau keonimana ma ko kakou nei hale.”

 

            E kau mai ana hoi na hiona ame na helehelena maka’u ame ka hopohopo maluna o ka makuahine ame na kaikamahine, aka, ma ka wa i wehe ae ai o Lutanela Fakuhare ame Makamu i ko laua mau papale kaua i hana po’i ia o mua, a waiho wale ae la hoi o laua mau helehelena apau me ka moakaka, ia wa i naholo awiwi e ai ka hopohopo ame ka maka’u mai ka ohana ae o ke kanaka nana laua i lawe aku, oiai ua ike mai la lakou he kanaka opio wale no kekahi a he keiki opiopio loa hoi kekahi.

 

            “Ke manao lana’ nei au, aole oukou e pono e hoopilikia ia oukou iho na maua nei.  O makou nei, ka poe i komo iloko o ka oihana koa, ua maa no makou i ka hiamoe ana maluna o ka lepo, a e ai nohoi i na wahi mea ai e loaa ana ia makou, a mai ko makou wa i haalele aku ai ia Sekotia a hoea i keia la, aole loa i hoaumoe ko makou mau poo malalo o ka malumalu o kekahi hale.  A oiai ko maua wa e noho ana maanei, e lilo ana maua i mau mea hoopilikia ole aku ia oukou, a o ka lawelaweia ana o ka maua mau hana apau na ka maua mau kauwa elua.”

 

            E hoomanao ka mea heluhelu, ua aneane piha ka makahiki hookahi o ko Fakuhare ame ko Makamu noho ana ma na kaiaulu o Geremania, a no ia mea ua maamaalea loa laua i ke kamailio ana i ka oleleo Geremania.

                                                                                                            (Aole i pau.)

 

---------

 

HE MANAWA KUPILIKII.

 

---------

 

Ma ka wa Hoouka Kaua ma Santiago

Ma’i a Ola aha, he Po a he

Ao Nee Awiwi.

 

---------

 

            O ka poe Lawe Ukana apau ma ka wa i hooukaia ai ke Kaua ma Santiago de Cuba, he poe Olali wale no lakou apua.  O ka lakou mau hooikaika ana apau e hoea na lako kaua ame ka ai ma ke kahua kaua, he mau hana koa loa ia.

 

            Penei ka P. E. Butler, o ke Kaa Ukana Helu 3, i kakau mai ai mai Santiago de Cuba mai, ma ka la 23 o Iulai, i kakau mai ai:  “Ua loaa makou apau i ka hi, ma ke ano ikaika a ikaika ole nohoi, a ma ko makou wa i pae mai ai, aole o makou manawa e ike aku ai i kekahi kauka, oiai e pupuahulu ana makou i ka nee ana, a e nee ana makou me ka awiwi i ka po ame ke ao, no ka hoolawa ana’ku i na koa me na lako kaua ame ka ai, aka, e hoomaikaiia ka LAAU OLA A KAMALENA no ke NAHU,           ke KOLERA ame ka HI, i ole ia, ua hiki ia makou ke hana a malama i ko makou mau ola; o ka mea oiaio, ma ko’u manaoio maoli, i kekahi wa i pilikia loa ai makou, o keia ka laau nana i hoopakele i ko makou pualikoa, nokamea, ina i hiki ole i ka poe lawe ukana ke hana, ina ua loaa ole ka poe na lakou e lawe aku i na lako kaua ame na lako ai i ke kahua kaua.  Aohe mau alanui e hiki ai i ke kaa ke hele.  Ua laki au ame ko’u mau hoa i ko makou hoolako mua ana ia makou iho me keia laau mamua o ko makou haalele ana’ku ia Tampa, a ua ike au, iloko o eha ma’i e ai ana i keia laau, e palekana ana no ke ola.”

 

            Ua kakauia mai ka palapala maluna ae i na poe na lakou i hana i keia laau, oia ke Chamberlain Medicine Co., Des Moines, Iowa.  E kuaiia ana e na poe kuai laau lapaau apau.  O Benson, Smith & Co., na Agena Kuai Kukaa no ko Hawaii Pae Aina.

 

---------

 

            Ma ka mokuahi Mauna Loa o ka Poalua nei i holo aku ai o Mrs. W. C. Achi no kona home ma Kainaliu, Kona, Hawaii.

 

---------

 

            Ua lilo mai nei i kekahi Hui i noho poo ia e Jas. B. Castle, na kuleana apau o ka “Ona Miliona” ma kela hui mahiko o ke Kula-o-ka-Maomao.

 

---------

 

            Ma ke ku ana mai nei a ka moku pea H. F. Glade no Honolulu nei, i loaa mai ai he 15 poe ipu hao no ka mahiko o Oahu ae nei.  Eha o keia mau ipu hao he 20 tona o ka mea hookahi, a he 11 o lakou he 15 tona o ka mea hookahi.

 

---------

 

            E hoololiia aku ana paha ke kulana o na hana a ka makou nupepa nei ma keia mua aku.  Me he mea la e nana nui ia aku ana ka pomaikai heluhelu o ka lehulehu a oi aku i ko ka wa i hala ae nei.  Ina pela, alaila, e Wela ana ka Hao.

 

---------

 

            Ua hookohuia ko makou hoaloha Mr. James N. K. Keola, kakauolelo o ka Hale o na Makaainana, i Kakauolelo no ka Aha Kaapuni o Maui, ma kahi o Mr. A. F. Tavares i waiho aku.  He kanaka opio kupono loa oia no ia hana, oiai he nui ka makaukau i loaa iaia ma olelo Beritania am eke kakau mikini pa’i.

 

---------

 

Ke Aloha o kuu Makuahine

 

---------

 

KE ALOHA O KA’U MEA I ALOHA AI.

 

---------

 

Ka Mana o ke Aloha.

---------

 

He Moolelo Walohia.

 

---------

 

(Unuhila e Hoolale-a-Ka-Ua-Kukalahale no “Ke

Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii.”)

 

---------

 

            Alaila, huli ae la ua poe nei a nana ae la i kahi ame ka piha pahaohao, ame ka maikai ole nohoi o ko lakou mau manao.

 

            A ma keia wa i pane mai ai ke Kauna de Berene;

 

            “E na keonimana, aole au i ike iki i ke kumu i hoopilikia nui ia ai ko oukou mau noonoo ana; me he mea la, o ko oukou mau helehelena e hoike mai nei i keia wa, ua ike oukou i kekahi akua lapu ano e.  He mea anei hoi kekahi e hoopahaohao loa ia ai o ko oukou mau noonoo, ina o ka wa iho la keia i oluoluia ai e kuu warhine hoopalau e hele mai e ike ia’u?”

 

            “Pehea; o kau wahine hoopalau kela?” i ninau like aku ai ua poe nei i ke Kauna.

 

            “Aole ka paha au i hai mua aku nei ia oukou, e na keonimana, e mare aku ana au i ka wahine?”

 

            “A o kela lede a makou i ike aku nei, oia kau wahine e mare aku ai?”

 

            “Ae; o Alice de Mareceli kela wahine ui opio a oukou i ike ae nei; a oia ana ka haku wahine o Berene Home nei ma keia mua aku.”

 

            “Alaila, pehea iho la o George Lamabereta?” i ninau mai ai o Robata de Malatere, hoaloha pili paa loa o George Lamabereta.

 

            “Aohe a kakou noonoo i keia wa no ka mea i hala aku ma kekahi huakai au moana maopopo ole.  No’u ka kakou mea e noonoo ai i keia wa.  Ua ike no oukou owau ko oukou hoaloha oiaio, a o oukou nohoi ko’u mau makamaka pili paa.”

 

            Ma ka wa i noho hou iho ai ua Kauna nei maluna o kona noho, ua halii iho la ke ano puanuanu maluna o na mea apau.  O kela uhane ohohia a hauoli i hoalii iho maluna o lakou i na minute mamua iho, ua lele aku la ia mai a lakou aku, a poipu mai la ka uhane hakanu a kukule maluna o lakou.  O ka ulumahiehie maikai o ka wa mamua iho, ua haalele mai la ia ia lakou.

 

            Ua ike ke Kauna i keia ano e o kona poe hoaloha, nolaila, ua hooikaika aku la ia ma ke kamailio hoohoihoi ana aku ia lakou, aka, he mau hooikaika kana i maliu hou ole ia mai e ka hauoli.  Ua kawelewele iki aku la nae ka lakou mau kamailio ana no kekahi wa pokole, a he hapalua hora paha mahope iho, ua haalele iho la ua poe hoaai nei o ke Kauna de Berene iaia.

 

            Emoole hoi, ua laulaha koke ae la maloko o na pohai hanohano apau o Parisa, ka lono hoopahaohao loa no ka mareia ana’ku o ke Kauna de Berene ia Mademoasela Alice de Maraceli.

 

            O keia ke kamailio nui mawaena o na mea apau.

 

            I ka hoea ana’u hoi o Alice i ka hale, ua holo koke aku la ia no kona rumi, a ki mai la oia i ka puka a paa.

 

            He mea maopopo loa, ua hoano e loa ia kona noonoo, a e hoike mai ana na helehelena kaumaha maluna ona.  I kona noho ana iho maluna o kekahi noho, ua uwe iho la ia me ka walohia nui.

 

            I ka pau ana o kana uwe ana, ia wa oia i kukuli iho ai ma ka aoao o kona moe a pule aku la.  M ia wa hookahi nohoi, ua auwana hele aku la kona noonoo maluna o na ale apiipii o ka moana e imi ana no kana mea i aloha io ai.

 

            Me he mea la, ua ike aku la ia i kekahi moku e oni haaheo ana iluna o ka ili kai, me kona hihimanu apau, a ike aku la nohoi oia i kekahi elii moku opio e ku ana ma kona oneki.  Ma kana hoomaopopo iho ia wa ana e noonoo ana, ua ike aku la no ia i na maka o kana mea i aloha ai.  A ma ka wa i amama ae ai kana pule ana, oiai hoi keia hihio i maalo ae ai mai kona noonoo ae, ia wa oia i paa ae ai i kona umauma, a pane ae la:

 

            “O George, George! e kala mai oe, e kuu aloha ia’u.  Ma ka wa e loaa hou ole aku ai kekahi palapala ia oe mai a’u aku, e hoomanao iho oe i ka’u i olelo mua aku ai ia oe, oia hoi:  “Ina e hooki ana au i ke kau leta ana’ku, mamuli ia o ko’u loaa ana i kekahi pilikia nui.”  E kuu dear George, aole i hookaulua ka hora o kuu poino ame kuu pilikia i ka imi ana mai a loaa au.  Auwe!  E kuu Akua, e kuu Akua, i hoonoho mai anei oe i ka poe au i aloha ma ka honua nei i mea no lakou e komohia aku ai iloko o ka poino ame ka popilikia?  Makemake loa au e kii mai ka anela o ka make ia’u a lawe aku ia’u ma kona mau eheu puanuanu mai keia ao aku.”

 

            “Maanei hoomaha iho la o Alice i ka pihoihoi e uluku ana iloko ona, a liuliu iki pane hou ae la ia:

 

            “Auwe!  E make anei au i keia wa, a pehea la kuu makuahine?  E haalele iho anei au iaia mahope nei iloko o na hana aloha ole a kela kanaka lapuwale?  E ae anei au e wawahi a e haehae na hana maewaewa a kela kanaka i ka puuwai maemae o kuu makuahine?  Aole---aole.  E ola no au e pono ai.  E lilo no au i puuhonua nou, e kuu Mama aloha.  Ua ike au, aia ko kakou poino ma ka lima o kela kanaka puuwai eleele.  He mea oiaio, oia ke kumu o ka ehaeha ana o na la e ola nei o kuu makuahine.  Heaha ia keia mea huna pohihihi nana i hoopilikia nui i ke ola ana o kuu Mama?  He ninau nui keia na’u e noonoo ai.  O kuu mare ana aku i kela kanaka puuwai eleele oia ka mea hookahi nana e hoopau ae i keia pilikia o kuu Mama.  Ae; ua alana ke keiki a ke Akua iai iho maluna o ka laau kea, a make hoi ia me ka mainoino ame ka hoowahawahaia i mea e ola ai ko ke ao nei; nolaila, aole anei hoi e pono ia’u ke alawa ia’u iho e mare i keia kanaka i mea e ola ai kuu Mama aloha?  Nani ka hana kilakila a hanohano e hanaia ai e kekahi keiki aloha a make makua.  No ke aloha o ka makuahine e hana ai kekahi kaikamahine i na mea apau e hoike ai oia i kona aloha io i kona makuahine.  O! E kuu mama aloha, ua ike no au, aole oe i haule iloko o ka haumia; aka, ua imi keia kanaka puuwai eleele ehoohihia ia oe mamuli o kekahi mau hana inoino loa, elike la me keia mau palapala ana e hoohihia nei ia oe, e kuu Mama aloha.

 

            “Ke ike nei au i ke kumu nui o kou inaina ana, e kuu Mama, i keia kanaka, oiai, ia’u i nana pono aku ai ma na onohi maka o keia kanaka, ua ike aku la au, he uhane kona i piha i ka lokoino ame ka imihala.  Ua pololei kau olelo, e Mama, he kanaka ino loa kela.  Alaila, owau ana anei ka wahine a keia kanaka ino?”

 

            Maanei hoomaha iho la ia, a kokolo ae la ke puanuanu a@ puni kona kino, a hala kekahi mau sekona, ia wa i pane hou ae ai ia:

 

            “Ae; owau ana kana wahine.  Ua haawi aku au i ku ae ana iaia, aole loa e hike i kahi mea ola uhane o keia ao ke hoihoi hou mai i kela ae ana ia’u.  E eGorge, George, ka’u mea i aloha ai, nokeaha la oe i haalele mai ai ia’u?  Eia au ko aloha, iloko o ka pilikia.  O kuu aloha nou, aole ia e pau; aka, o ke aloha o kuu makuahine, aole hiki ia’u ke alo ae i keia pilikia a’u e alo hookahi ae nei.  O!  George, ina paha eia no oe ma kuu aoao nei, ina no la o oe ko’u wahi e malu ai a e maha ai.  Ua hai aku nohoi au i kela kanaka puuwai eleele, ua aloha au ia oe, a ua paa no kuu manao o oe no ka’u kane, aka, aole keia kanaka i hoolohe mai ia mau olelo ana aku a’u iaia.  A e George, heaha la ke kumu i ae ole mai ai oia i ka’u uwe ana @ku imua ona nou, a no ka makuahine hou o kaua?  Ua ike au @he kanaka puuwai ole ia.  Nolaila, o ke aloha o ka’u mea i aloha ai, aole ia e pau a hiki i ka hooluolu ana kuu kino ma ka lua kupapa’u puanuanu.

 

            “Aka, heaha la ke kumu o keia kanaka i hoopaakiki loa ai e mare mai oia ia’u?  Aole no kona aloha io maoli ia’u---aole.  Ua hoike mai kona mau maka ia mea.  Ua hana anei oia i keia hana i mea no’u e kaawale ai mai a George mai, a hookomo hoi iaia iloko o ka pilikia elike me kana i hana ai i kuu luaui makuahine?  Aka, o na lani kiekie kuu hoike, heaha la ka hopena e kau mai ana maluna o’u, ua paa no nae kuu aloha no George, aia kuu puuwai me ia, aole hoi me kekahi mea e ae.”

 

            I keia wa i kani mai ai ka bele o ka aina ahiahi.  Ia wa ku ae la ia iluna a holoi iho la i kona mau maka me ka wai huihui.  Hoomaemae iho la iaia iho a hele aku la no ka papa aina.

                                                                                               

                                                                                                (Aole i pau.)

 

---------

 

HOOHALAHALA.

 

---------

 

Nupepa Kuokoa,---Aloha oe.

 

            E oluolu oe e hookomo i keia iloko o kou nupepa:

            Ua ike makou i ka hoolaha ma ka Nupepa Gazette, ua aponoia o Mr. C. F. True e ka Papa Hoonaauao me ka nieniele ole ia iwaena o na makua mea keiki.  Ua hoohalahala mua no makou imua o ke Kahukula ma Waiohinu ia C. Meinecke i ka makahiki i hala no ka holomua ole i ke ao ana i na keiki a me na kumu e ae no kekahi.

 

                        Me Ka oiaio,

 

                                                            C. G. MACOMBER.

                                                            H. KAMALI.

 

---------

 

AHAHUI LUNAKAHIKO.

 

---------

 

            E noho ana ka Ahahui Lunakahiko o na Mokupuni o Maui ma ka luakini o Kaahumanu, Wailuku, i ka Poakahi mua o Novemaba, 1898, ma ka hora 10.  A@ ke kauohaia aku nein a hoa apau oia Aha e hele nui mai.  E hoolohe i keia.

 

O. NAWAHINE.

 

---------

 

            Ua wawa ae ko ke kulanakauhale nei, ua holo heihei aku na mokuahi Kinau ame Mauna Loa ma ka Poalua nei.  O ka Mauna Loa ka miki mua no ka nuku o ke awa , a mahope aku o Kinau.  Ma ka hoike mai hoi a ka lono telepona mai Kaimana Hila mai, ua ikeia ke kaulike ana o laua ma ke Kai o Kaiwi.  Owai la o laua kai hee mua i ka nalu o Uo?

 

---------

 

Hoolaha kumau.

 

---------

 

Ola Nawaliwali

MAMULI O KE

KOKO INO.

 

---------

 

            E heluhelu iho i ka mea i han@ e ka Ayer Laau Sarasaparila no ka R@ Z. P. Wilds, he misionari kamaaina @ maloko o ke kulanakauhale o N@ a hoahanau nohoi o Lunakana@ Wilds i make he kanaka kauiana.

 

            “No na makahiki lehulehu he @ au na ka ma’i pa-palahu amen a @ aai e ae, i puka noloko mai o ke @ ino.  Ono ole mai la ka’u ai, a nawa @ wali mai ko’u nui kino apau.  Mam@ o ko’u ike ana i ke ola ana o kek@ poe e ae no ko lakou inu ana i @ Laau Sarasaparila a Ayer, ua hoom@ iho la au e inu i ua laau ia.  A ua

 

ONO AE LA KA’U AI

 

Mai ko’u inu mua loa ana mai no i @ laau la; alaila, hoomaka mai ia ka maikai o ko’u ola.  He haneri pa-kene-ta ka oi o ko’u ikaika ae i keia wa, a ua loa mai keia mai ka LAAU SARASAPARILA MAI A AYER, ka laau h@ a’u e hoike aku nei me ka oiaio, @ ke pookela loa o na laau hoomae@ koko i keia.”

 

            No na ma’I apau i loaa noloko @ o ke koko ino e lawe i

 

Ka Ayer Laau Sarsapailla.

---------

 

KA AYER HUAALE                        Ka Laau Hooia ae ka M@

Awaawahia o ka @.

 

---------

 

Ke pookela o na laau no ka malama ana, ka hooulu ana me ka hoonani ana i ka lauoho, oia ka

 

Ayer Laau Hooulu Lauoho.

 

            Aole e kepia ke poo, ola na ma’I puupuu, aole hoi helelei ka lauoho.  L@ maloohaha mai ka lauoho, hina @ nawe a ano hina mai, alaila, na keia laau e ho’iho’I hou ae a kona ano @ a hooulu lupalupa ae la i ka lauo@ Ma na wahi apau, o keia Laau Hoou@ Lauoho a Ayer ke pookela, a ua @ ia i punahele a i hoapili no na @ amen a keonimana.

 

Ayer’s Hair Vigor

 

I homakaukauia e

 

DR. J. C. AYER, Lowell, Mass., U.S.A.

 

---------

 

Na Medala Guia mai na Hoikeike Nui o @ @

 

---------

 

Hollister Drug Co. Lt.

 

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

 

---------

 

Kakela ME Kuke.

 

Ka Halekuai Nui

 

---: O NA :---

 

Waiwai Like Ole

 

--- O na Mea ---

 

HANA KAMANA A PAU

 

Na Lako Pili Hao Kukulu Hale,

            Na Kepa bela,

                        Na Lei Ilio,

                                    Na Kaulahao Ilio,

                                                Na Pahi,

                                                            Na Upa,

                                                                        Na Kope H@,

                                                                                    Na Pulu@

 

Na Palau Lio

 

---------

 

Na

Mea Mahiai,

Na Au Ho,      Na Au Koi,

Na kua bipi,     Na lei bipi,       Na kalaha@

Na uwea pa,    Na kaa palala,

Na mea piula, Na

Ipuhao.

 

Makau ME Aho Lawaia

 

Na Iliwai                                             Na Pakeke

Na Kuia                                               Na Pakeke @

Na Hulu Pena                                      Na Kapu H@

Na Pulumi                                           Na Panda

Na Pena me Aila                                 Na Kukaepele

Na Kopa                                              Na Uwiki a me

Na Aila Mahu                                     Na Ipukuku@

 

Mikini Humuhumu Kau

lana a

 

Wilcox & Gibbs

 

Hookahi Lopi,

 

KA REMINGTON, Elua Lop@

 

A me na ukana he nui wale @

Kela a me keia ano.

 

Kakela me Kuke.