Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 44, 4 November 1898 — Page 4

Page PDF (1.37 MB)

This text was transcribed by:  Jade
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

            Nuhou o naaina e. dadana, okatoba 19. o na hooliuliu kaua hikiwawe ana a farani, a he hana hoi ia i maa mau ole iaia, ua hooulu ae la ia i na manao pioo ma enelani nei. oiai, e ikea ole ia ana na hana hooliuliu hakaka ma nei aoao o ke kowa pelekane, eia no nae na nupepa o loko nei o ke kulanakauhale ke kukala leo nui nei he mea pono ke kaohiia keia mau hana pukalaki a farani e hana mai nei.

            Eia o farani ke hoikeike mai nei i kona huluaa ma na hoonee mokukaua ana, ke noke mai nei ia i ka hoakoakoa ame ka hoopuuluulu ana i na mokukaua ma na wahi he lehulehu loa, a ua lilo ae la keia kauliilii ana o kona a o enelani hoi ua hookauliilii aku oia i kona mau moku kaua, a ua lilo ae la keia hookauliiliia ana o kona mau mokukaua i mea e puoho ae ai na nupepa hoopuiwa a hoohikilele noonoo, ua hoohemahema loa ke aupuni o enelani i kona pelekana iho, mamuli o kona hoouna ana i kona mau mokukaua i na wahi e ae, a haaleleia iho la kona mau awa ponoi aohe mau mokukaua na lakou e kiai.

            Aia ma ke kaiwaenahonua, he eono ka nui o na mokukaua nunui o farani, a, aia hoi ma ke awa o tulona, he ekolu mau mokukaua a'o- koa a he elima i koe maia wahi no e loaa aku ana na komisina. ua like keia me umikumamaha ka nui o ko farani mau mokukaua ma ke kawaenahonua a he umi wale iho no ka nui o na mokukaua o enelani ma ia kai.

            Ua hoouluulu ae nei o farani he mau mokukaua ikaika loa ma brest a hoounaia mai la nolaila he 1600 poe koa marina. o ko enelani mau aumokukaua hoi, aia lakou i keia wa ma kekahi huakai holo moana e kokoke ana i na kapakai o sepania, a nolaila, ua waiho hamama iho la ke "kowa pelekane," aohe poe mokukaua i manaoia ai i mau moku kiai awa, ua hoopauia ia i keia wa, a he lehulehu loa o lakou i hoemi ia na kanaka lawelawe a ka heluna akahi hapalua ma ka heluna mua mai. ua hele na poe kakau nupepa no ka oihana kaua moana a pioloke no keia hana a frani, a hoike maopopo ae la lakou i ko lakou mau manao, he hana hooulu kaua maoli no keia farani, e hana nei, a he mea pono kekaohi koke ia keia hana.

            I keia ahiahi, ua ninauia aku kekahi kanaka i kamaaina i na hakilo ana i na ouli o ka manawa, heaha la ke kumu e kaua ai na aupuni elua, oia hoi o enelani ame farani, ua pane mai oia, te manuunuu wale na kumu e hoouluia ai ke kaua mawaena o laua malia paha, aole e loaa ana keia kumu hooulu kua mawaena o laua, mai loko mai o na kumu nunui; aka, e loaa ana no nae ia mea he kaua ana mawaena o laua mailoko mai o na mea liilii loa i manaoia he mau mea ano ole.

            "Ua hoomaopopo mau ia, e hookuikui mau mai ana o farami i kona kipoohiwi i ko enelani poohiwi ma kela ame keia wahi o ka honua nei a enelani e nee ai. ma na oni ana ame na nee ana apau a na mana nui o europa nei, aia mau ka farani hana ma ka aoao kue aku ia enelani. nolaila, aohe mea kanalua e hoea mai ana no ka hua o keia paonioni ana i kahi wa o keia mau manawa a kakou e nee aku nei, aka, aohe wa maikai na hoohaahaa ana maluna on a. o ko kakou iini, oia ka hana kaulike. aole i pau ka kakou hana ma aigupita. he aina nui laula o aferika no kakou a no farani nohoi. o farani ma kona komonana a o kakou hoi ma kona hikina. he mea oiaio, he mea pono loa ke loaa na kuikahi like ana o ko kakou aua manao no na pono ame na kuleana i loaa i kela ame keia aupuni.

            "Ke lana nei ko'u manao, e hoea aku ana keia ninau i kona hooholoia ana me ka hoiolea, aka, ua keehi nae ka wawae o keia aupuni a ua paa. a in a he manao okoa ae ka farani e ike mai ai ia enelani, alaila, ua ike no na kuhina o ka moiwahine i ka hana i kauohaia ai lakou e ka lakou mau oihana.

            "He poino nui maoli auanei, in a e onouia aku ana kakoou iloko o kekahi kaua nui, mahope iho o ka hala ana o kekahi nohona maluhia no ka manawa i oi aku mamua o nei mea he kaua, a, aole hoi makou e kuemi hope mai ana mai kela a mai keia mea mai e hoea mai ana, oiai makou e hoomaopopo ana ua kakooia makou e kekahi lahui kanaka, i moekahi ko lakou mau manao."

NA MANAO NUPEPA NO KEIA KULANA PIOO.

            E hoike ana ka mea kakau o ka nupepa dany mail mai parisa mai, penei:

            "Ma tulona e ma brest, ua molio pono loa kela ame keia ao-lolo no ia mea he kaua, ka mea hoi e poha ae ana ma ka wa pokole loa. eia na nupepa o parisa nei ke kakoo nei e ku ke aupuni me ke oolea, a hoea i ka lalauia ana o na mea kaua. ua hoohuakeeo loa na nupepa farani no na olelo hoonaukiuki a hooulu hakaka a na nupepa enelani, a ua lilo maoli ia mau olelo i mau kumu hooulu kaua, a naaleleia ka noonoo ia ana o ka ninau pili ia fashoda. he kulana weliweli ia e ike ia aku nei. ua laulaha ae na lono, aia na koa ke nee awiwi loa mai parisa aku nei a i brest ame tulona. ua haawi ia aku na kauoha i na pualikoa pukaa, a i na awa kumoku lehulehu nohoi e ku me ka makaukau no ka wa e hoea mai ai ka pilikia, a ua makaukau loa na pukuniahi ma na papu ame na batari pukaa, no ka hoohanaia ana aku me ka hikiwawe loa. i keia la, he aha kuka loihi kai malamaia ae ma brest e na poo o na mahele koa apau. a ke hele awiwi la hoi o M. Lockroy, no tulona, no ka ikeia ana ua kupilikii loa ke kulana e ku nei i keia wa.

            Penei hoi ka olelo a ka mea kakau o ka nupepa "Standard" O Ladana mai parisa mai:

            "Ina e hoomau mai ana o enelani i ka olelo ana he mea pono ia marchand ke haalele iho, a e pane aku hoi o farani e noho no o marchand; a, in a oia e hooneeia ae mamuli o ka ikaika, aohe paha he mea kanalua no ka hopena e hoea mai ana."

            E hoike ana hoi ka mea kakau o ka nupepa Daily Graphic mai parisa mai penei:

            "Ua loaa ia'u na kumu maikai o ka hoike ana aku, ua hoonaauao aku o kauna muravieff (ke kuhina rukini no ka oihana o ko na aia E) he mea makehewa ia farani ke kue aku i na hana e pili ana ia fashoda."

            Parisa, Okatoba 19-- E hoike ana ka nupepa manawa (temps) ma kekahi manao pepa no na moolelo hoolele hauli e pili ana no keia houluulu aumoku kaua ana, penei: "He oiaio no ke koi nei ke kulana pili Aupuni kuloko o ka aina iho nei i ka lawelaweia ana o kekahi mau keehina hana ku i ke aiwaiwa, aole nae he mea pono e hoopoinaia, o keia houluulu aumokukaua ana, he hana wale no ia i hoalaia ae mamuli o na mea i hoolalaia e M. Lockroy, ma kona wa i hoonohoia ai i kuhina moana, a he hana hoi ana i makemake loa ai e holo pono kona hookoia ana mamaua mai o ka la O Ianuari ae nei--- a i mea hoi e hawiia ai ka noho makaukau ana i na aumokukaua ame na awa ku moku no ka lawelawe hana a loaa hoi ka makaukau piha iloko o na la pokole."

            Ua hoike ae la ua nupepa la i keia manao: "Ma ka aina nei, ua makaukau loa ko kaou oihana koa, a ua hoohanaia aku nohoi na hooneeia ana o na mokukaua elike me ka hiki i ka oihana kaua moana ke hana aku, mamua ae o ka la i oleloia ae la, ka wa hoi i manaoia ai oia ka wa e maopopo ai oia ka wa e maopopo ai he haina no keia ninau, i aelike ia hoi e na aupuni elua. no ka mea e pili ana ia fashoda."

MARE O LI HUNG CHUNG ME KA EMEPERA WAHINA O KINA.

            Vanakouva (B.C.), Okatoba 19.-- E hoike ama kekahi lono kuikawa maloko o ka nupea "China mail," mai kona mea kakau mai pekina mai, ua hoomahuahua loa ia ka pioloke o ka ninau pili kulana aupuni ma kina mamuli o ka lono i laulaha ae no ka mare ana o Li Hung Chang me ka emepera wahine o kina. ua hoounaia mai kela lono ma ka la 23 o sepetemaba.

            "Ua laulaha ae ka lono, ua mareia o li hung chang ame ka emepera wahine ma ka heia o sin fa ma ke kakahiaka o nehinei, a holo koke aku la no laua no tien-tsin, me ka wawahiia ana ame ka ulupaia ana o ke alanui hao a laua i holo aku ai, mahope aku nei, i mea e loaa ole ai laua ke uhaila aku. ua huhu loa ka emepera (keiki) no keia mea. ua manaoia, e hoohala ana laua i ko laua mau la mahina opulepule ma port ata. ua oleloia hoi, ua hauoli loa o pauviloff. ke kuhina rukini no keia mare ana o ka emepera wahine."

HOONAUEUE HOU IA NA KAI O PILEPINE E ADIMARALA DEWEY.

            Ladana, Okatoba 20.--E hoike ana ka mea kakau o ka nupepa manawa (Times) mai maderida mai, penei: ua loaa mai nei ia kapena aunon, ke kuhina moana, he lono mai manila mai e hoike ana no ka hooukaia ana o kekahi kaua moana mawaena o na amerika ame na kipi, maluna o ko lakou mau moku. e hoike ana nohoi ua lono la, ua poino no na aoao elua, aka, ua paa pio nae na moku o ka poe kipi i na amerika. ua manao wale ia, ma ke kaikuono no o manila i hooukaia ai keia kaua. Maderida, okatoba 20.-- ua hooholo ke aha kuhina e hoouna aku i na komisina maluhia e noho ana ma parisa he hoike pili aupuni no ka lono i loaa mai manila mai, no ka hooukaia ana o kekahi kaua moana mawaena o na amerika ame na kipi, i ulu ae mamlu o ko adimarala dewey hoole ana, aole e huki na kipi i ko lakou have maluna o ko lakou mau moku.

Wasinetona, Okatoba 19.--Aole i loaa mai ke keena kaua moana he hoike no ka mea e pili ana i ka hoouka kaua moana, aole nohoi o kenerala Otis, ka alihikaua kiekie o na koa amerika ma manila i hoike mai ia mea ma kekahi palapala ana i loaa mai nei i ke keena kaua.

MAKE O SIR TOBERT HERRON.

            Ma ka auina la o ka poalima i hala, ua haalei mai la i keia o na malihini kuonoono i hoea mai mawaena o ko kakou nei poai a hala aku la.

            Ua hanauia oia ma sekotia ma ka la 17 o augate, 1837. Mai laila aku, holo oia no dubelina, ma irelani, a malaila oia i lawelawe ai i ka oihana kalepa. ua lilo oia i lunakanawai no ka mahele aina o dublin, a he luna hoomalu oia no kekahi mau makahiki lehulehu. ma ka makahiki 1887 loaa mai iaia ka inoa hoohanohano "Naita" (knight). Ma ka makahiki 1890 kuai lilo loa aku la ia i kana oihana kalepa a waiho aku la ia oihana, a ma ka makahiki 1894 holo mai la oia me kona ohana i hawaii nei a noho iho la ma honolulu nei. he elua on a manawa i mareio ai i ka wahine. make kana wahine mua ma ka makahiki 1883. o kana keiki me ia wahine, he keikikane, make oia ma ka makahiki 1887. o ka helu elua hoi o kana wahine, oia ke ola nei i keia wa a he kaikamahine nohoi kana ma sekotia i keia wa, o mts Mcintyre kona inoa. o ka poe pili iaia ma honolulu nei oia o Mr. ame Mrs. Danford, rev. V.H. me Mrs. Kitcat, lunakanawai W.L. ame Mrs. Stanley, Mr. Win. Danford. ua maneleia aku kona kino make mai ka luakini aku o Sana anaru, ma ka auina la poalua nei.

NA HOONOHO OIHANA.

            Ua lilo aku nei o Mr. Ed. S. Boyd. kakuolelo helu ekolu o ke keena kalaiaina i kakauolelo poo ma kekeena aian aupuni, ma kahi o mekia curtis P. Iaukea i waiho aku. Ua hookiekieia aku hoi ko gus rose kulana maloko o ke keena kalaiaina, a ua komo aku nohoi ma ia keena o A. J. Smithies mai ka hale leta aku.

PERESIDENA DOLE NO WASINETONA

            Ua laulaha ae nei ka lohe ma honolulu nei e holo aku ana o peresidena dole no ke kulanakauhale o wasinetona no ka huipu ana me kona mau hoa komisina hooponopono kanawai no ke aupuni hou o hawaii nei, ma ka malama ae nei o ianuari o keia makahiki ae. mamuli keia o ke kauoha a mr. cullom, ka lunahoomalu o ua komisina la.

MAI NUKILANI MAI.

            Reefton, Nu kilani. Nov. 23, 1896.

            Ua hauoli loa au i ka hoike ana aku, mai ka wa i lawe ai au i ka oihana agena kuai i na laau a kamalena, ua nui loa na laau i lilo, o kaoi aku nae o ka laau kunu iloko o elua makahiki ua oia aku ka nui o na omole a'u i kuai aku ai o keia laau kunumamua o na laau e ae apau i kuaiia e a'u iloko o elima makahiki. a no ka holopono o kana oihana hoola, ua haiia mai au e kekahi poe he lehulehu loa, ua loaa ia lakou ka pomaikai oia mea, a ua ike nohoi au i kona waiwai io maloko o ko'u oihana ponoi iho.  No ka nui loa o kona ono ma ka inu ana, he mea pono ia makou ke waiho aku i ua laau kunu la ma kahi e loaa ole ai i na kamalii.

E.J. SCANTLEBURY.

            E kuaiia ana e na poe kuai aau apaii. o Benson Smith &CO, na agena no ko hawaii pae aina.

            Ma ka laweia ana aku o kekahi pakemai kohala akau aku, no ka hoopaahaoia ana ma hilo, maluna aku o ka mokuahi kinau, ua lele aku ia ia iloko o ke kai ma ka poakolu o kela pule aku nei a make loa. he puhi opiuma kona hewa i hoopaiia ai imua o ka aha kaapuni.

NA EKALESIA

HE POE KAHUNA KATOLIKA HOU

            (Hoopaneeia mai kela pule mai.)

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi kina no Honolulu nei. ma ke ahiahi Poakolu o keia puke aku nei. i huli hoi mai ai o Rev. Makua Makia mai farani mai, a ua holo pu mai nei me ia he eha poe limahana hou no ka ekalesia katolika roma ma hawaii nei. o na inoa o keia poe oia o diakona ularika, teopila ame aloisa, a hookahi he "Brother." nona ka inoa o vikori, a e komo aku ana no nae paha ia i ka oihana kahuna. o keia poe noloko mai lakou o ke kula tioloria o marist ma parisa.

            He elima ka nui o keia poe i holo pu mai me re. makia mai parisa mai, aka, i ko lakou hoea ana mai i kapalakiko ae nei ua hooholo iho la kekahi o lakou, e hele oia no na pae aina o marquesas.

            O eia põe i hoea mai nei i hawaii nei, e orinatioia (hooliloia aku i kahuna) aku ana lakou.

            Ma ka poakahi nei, Nov. 2, i hoouna ia aku ai iua o rev mackintosh ka palapala a ka bihopa e hoopau ana i kona laikini lawelawe oihana kahunapule maloko o ka ekalesia "katolika Anegalikana" ma hawaii nei. o ka ka e hoomaka ai ka mana ola hoopau ana, aia ma ka la 15 o keia mahina.

            Ua lohela mai hoi e ku aku ana keia hana a ka bihopa imua o na aha hookoloklo kivila o ke aupuni.

MOOLELO HALAWAI AHAHUI EUANALIO

            Ua halawai ka ahahui euanelio o ka mokupuni o oahu ma ka luakini o kaumakapili, oct. 5, 6, 1898, e like me ka hoopanee ana.

            Na ka luna hoomalu mua E. S. Timoteo i wehe i ka halawai me na hana haipule.

            Ua akoakoa mai na kahu, na elele, na komite o na ekalesia kahu ole, na misiona o ka papa hawaii ame na hoa mau, koe nae ka elele o hauula, aole i hiki mai.

            Elua la i noho ai ka aha, o na hana ano nui i hanaia:

            1. Ke koho ana i na luna nui. Ma ke koho ana ua koho hou ia ka luna hoomalu mua i luna hoomalu a o J. Ezera i kakauolelo.

            2. Koho ana i na komite mau.

                        (1) komite imi hana, O.P. Emerson, S. K. Oili ame S. H. Oni.

            James davis komite no ka hoike kihapai o na ekalesia. S. K. Oili komite no na hana a ka aha.

            O ka olelo hooholo e pili ana i ka leta hoolauna a na ekalesia "aha huina" o america, penei ia:

            Olelo hooholo, hooholoia-- e apo aku keia aha i ke noi a na ekalesia "aha huina o america, me ka waiho ana i ka noonoo ana i na mea e pono ai ka hooholo loa ana i ka halawai o iune, M. H. 1899, e hiki mai ana. Ua hooholoia na ka lulu no ka oihana kuwaho e like me ko ka makahiki i hala, a ua paipaiia na skalesia e hooko mai ia mau haawina. Ua hooholoia ma ka halawai hou ana o keia aha ma ka mahina o aperila e hiki mai ana, e heluhelu ia keia mau haawina.

            Ke ola hou iloko o na ekalesia hawaii, E. S. Timoteo. heaha na hana e pono ai na opio? J. M. Ezera. Kohoia o S.K. oili, james davis i komite hoeueu no hauula, a na ia komite e hooponopono pu me ka ekalesia no ke ola o ke kahu. ua hooholoia e noi aku i ka papa hawaii e haawi i na kokua no keia mau paahana.

J. Waiamau……………… $120 M. H.

S. Nuuhiwa……………… 120 M. H.

D, Kapali ………………… 50 M. H.

            Ua waihoia ka hooponopono ana i ka hale kahu o waialua i ke komite. E. S. Timoteo ame O.P. Emerson. Ua hoomauia no na komite o na ekalesia kahu ole. Kaneohe i huiia, o H. H. Paleka ke komite. kalihi ame moanalua o O. H. Kulika ke komite. Waianae o J. Kekahuna ke komite. Ua kohoia o S. K. Oili, J. M. Ezera, james davis i komite hoeueu. Ua hoopaneeia ka aha a halawai hou ma kaumakapili i ka poakolu mua o aperila, 1899, hora 10 am. J. M. EZERA.

HE POE MISIONARI MOREMONA MAI UTA MAI.

            E hoike ana kekahi lono mai vanakoua mai, kolumebia beritania, okatoba 20, e haalele iho ana ia laila he ewalu poe misionari moremona maluna mai o ka mokuahi warimu no honolulu nei, a o ke alakai nui o ua poe misionari la oia no o J. D. Young, he mamo ia noloko mai birigama iana (Brigham Young). Ua hoea io mai no keia poe misionari no hawaii nei.

WAIHO O REV. S. KAPU I KA NOHO KAHU ANA NO WAILUKU.

Ua loaa mai ia ka lono ia makou ua waiho aku la o rev. s. kapu i ka noho kahu ana no ka ekalesia o wailuku, maui. aole i maopopo ia makou ke kumu o kona waiho ana aku i keia kahapai. ma na lono wawa olelo i hoikeia mai ia makou. no ko na hoahanau makemake ole ana i kona iawe ana i ka hoohiki e kakeo i keia aupuni e ku nei. peka paha aole paha aole makou i ike. he mea minamina no nae hoi keia i ka ike ana i kekahi kahu ekalesia i kaulana kona makaukau ma ka oihana  haiolelo e haalele ana a e waiho ana i kekahi kihapai maikai elike ia me ko wailuku. aka. o ke akua kai ike i na mea apau.

HOIKE KULA SASATI

            Ua malamaia ka hoike hapahu o na kula sabani o koolau ma ka luakini o kilauea i ke sabati la 2 o okatoba. al H. 1898. Hoomakaia na hana ma ka hora 11 a. m. ma ke mele ana ma ka aoao 210 o ka hoku ao nani ame ka pule a william huddy.

            Eia na kula sabati i hiki mai: anehola, koolau ame kilauea. na ke kuhu kula sabati apana i hoakaka mai o na makaikai apau o lakou na komite nana e nana na hana o ka la. himeni hui aoao 220 hoku ao nani. malamaia ka lulu elike me ka mau a penei na mea i loaa: kula sabati o kilauea$2.25; koolau, $2.00; anehola $1.25; na makaikai, $2.95; huiua, $8.45.

            Na ke kahu rev. s. kaulili he hoolaha no na mea pili ekalesia, a na G. M. Huddy no na mea pili i ka ahahui opiopio. himeni hui aoao 232 heku ao nani. Kaheaia ke kula sabati o kilauea na lakou e wehe mua na hana o ka la pau ia o koolau a o anehola ka hope himeni hui aoao 280 hoku ao.

            Kaheaia o Mr. D. P. Puhi e haawi mai i mau manao paipai, a pau kana o Mr. Kauanoe; pau ia o William Meheula; pau kana o J. K. Apoio; pau ia o William Meheula; pau kana o J. K. Apolo; pau ia o William Huddy, ke kahu kula sabati nui o kauai hikina, a nana i hoolaha mai penei: E malamaia ana ka hoike hui o na kula sabati o kauai hikina ma ka luakini o kilauea ke hiki aku i ke sabati la 25 o Dekemaba, 1898. ma ka hora 10 a. m., a penei na haawina kula sabati o kapaa, haawina o luiai: anehola, haawina o augate: koolau haawina o sepatemaba: kilauea haawina o okatoba: hanalei, haawina o novemaba ame dekemaba, 1898. na himeni hui: aoao 206, 128, 165, 254, o ka hoku ao: aoao 155 lei alii: aoao 104 euanelio.. pau ia he mau manao paipai mai kekahi makamaka haole mai, i unihila mai ma ka olelo hawaii e william meheula, a pau kana ua konoia na makaikai e haawi mai i ka lakou olelo hoohole. o ka oleio hooholo a na makaikai i haawi mai ai oia keia: he like wale no na kula sabati apau. pau ia, na ke kakauolelo i hoike mai i ka nui o na haumana penei:

            Kula Sabati o kilauea, 22 haumana. manawa i hanaia, 8 minute: koolau 21 haumana: manawa i hanaia. 9 minute: anehola. 21 haumana: manawa i hanaia 14 minute; huina nai o na haumana 64, a ke hulia me ke kahu kula sabati apana. K. K. S. Nui ame ke ahunapule, loaa ka huina o 67, a ke huiia me na makaikai he 36. loaa ka huina pau o 103. He mau manao paipai mai ke kahu kula sabati apana geo. w. mahikoa, ka mea nana i alakai na hana o ka la. pau ia, noi mai o rev. s. kaulili e hookomoia ka moolelo i loko o ka nupea kuokoa, kokua ia, a ma ka ninau ana, ua hooholoia.

            Hookuuia na hana ma ke mele ana ma ka aoao 277 o ka hoku ao ame ka pule a Rev. S. Kaulili, a mahope o a ua noho iho na kula sabati e ai i na mea i hoomakaukauia e ke kula sabati o kilauea.

 GEO. W. MAHIKOA.

KAKANOLEIO

KILAUEA, KAUAI OCT. 3, 1898

KE KUEE MAWAENA O KA BIHOPA

AME RE. MAKINIKOKA.

            Ke mau nei no ka holo palapaia paio olelo ana mawaena o ka bihopa "Enelani" o Honolulu nei ame kekahi kahu oia ekalesia ma hawaii nei, oia hoi ke kumu poo o ke kula bretania o kahehuna ae nei. ua hilikau ae la ka paio ana a keia mau kahun ekalesia ma ka bapetizoia ana o kekahi mea a lilo i hoahanau noloko o ka ekalesia ma ka la "Sabati," oia ka "La o ka haku." ua manao wale ia, o keia ka mea e pili ana i ka bapetizola ana o ke "Aliiwahine" Liliuokalani. Ua hoike aku o Rev. Mr. Mackintosh imua o ka Bihopa in a e hoopau ana oia i kona laikini haiolelo, alaila, e hoopii ana o a imua o ka Aha Hookolokolo e kaohi i ka mana oia hana a ka Bihopa.

            Ua laulaha ae ka lono e holo aku ana no ka mokupuni o hawaii iloko o keia mahina na pualikoa K ame M o na koa Nu Ioka ma honolulu nei. E lele mua ana lakou ma Hilo, a mai laila aku maki aku lakou no ka lua o pele.

Hoolaha Kumau.

Ka Ayer

Laau Kunu

            No ke anu  kumu @@@ ma ka @. Puu eha, anu ame ka ma'i ai @ @ maka hou. Aohe @ e loaa ai ka laau kumu a @. O keia @ kunu kaulana les i ikeia ka holoiea @ na lapaau ana maloko o ka oihana lapaau. a ua apono loa na kauka lapaau ma kela ame keia wahi. e hoomahani ana ia: ka ani ana i ka pale lahilani i pili aku ai ka ma'i. wawahi i ka mano paakiki e kunukunu a e maneo ai ka paa, hoopau i kunu ana, a loaa hoi ka oluolu. ma ke ano laau pale pilikia kokoe ioa noioko o ka oahana. ka AYER LAAU KUNU ka helu ekahi aohe lua o keia laau au ka hoeia ana ke kunu lio kunu kales. puu eka ame na ma'i apau o ke ake mama loohia mau ai ka poe opioopio. aohe ohana i pale kana. ke ole @ loaa ia lakou

KA AYER LAAU KUMU

OLA HOI

KA AYER

CHERRY

PECTORAL

I homakaukania e

DR. J.C. AYER &CO.

Lowell, Mass. U. S. A.

            E makaala loa no na laau hoohahia- like kumukuni emi. ka inoa o kela laau. oia ka ayer cherry pectoral. E ikeia ana keia inoa ma waho o ka wahi. a maloko nohoi o ke kino o kei ame keia umole.

            Ke pookela o na laau no ka malama ana, ka hoeulu ana me ka hoonani ana i ka lauoho, ola ka

AYER LAAU

HOOULU LAUOHO.

            Aole e kepia ke poo, oia na ma'i puupuu, aole hoi heleie ka lauoha ike maloohaha mai ka lauoho. Hinawanawe a ano hiaa mai, aiaila na keia laau e hoihoi hou ae e kuaa ane mua a hooelu lupalupa ae ia i ka lauoho ma na wahi apau. o keia laau hooala lauoho a ayer ke pookela a aa ile ia i punahele a i hoahuli ao na iole ame na keonimana.

AYERʻS HAIR VIGOR

I hoomakaukaula e

DR. J.C. AYER, Lowell, mass, U.S.A.

Na medalla guía mai ua hoikeike mai o ke ua

Hollister Drucg CO. Lt.

Kakela

Me KuKE.

Ka Halekuai Nui

o na

Waiwai like ole

O na mea

Hana kamana a pau

Nalako pili hao kukule hale

            na kepa belo

                        na lei ilio

                                    na kaulahau ilio,

                                                na pahi

                                                            na upa

                                                                        na kope huia.

                                                                                    na pulupaa

Na palau lio

Na

mea mahiai

na au ho, na au kui

na kua bipi, na lei bipi, na kalaheo bipi

na uwea pu ha kao pulala

na mea piula na

ipuhao

MAKAU ME AHO LAWAIA

Na iliwai…….. na pakeke

na kula………. na pakeke home

na hulu pena…… na kapu hao

na pulami……… na paola

na pena me aila….. na kakaopeia

na koppa…… na uwihi a me

na aila mahu….. na ipakakau

Mikini humumu kaulana a

Wilcox & Gibbs

Hookahi Lopi

KA REMINGTON, Elua @

A me na ukana he nui wale e kela a me keia ano.

Kakela me kuke.