Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 44, 4 November 1898 — NUHOU O NA AINA E [ARTICLE]

NUHOU O NA AINA E

6katol>a 19. —O na hooliuliu ka.ua hikiwawe ana a Farani, a he hana 'hoi i-a i maa mau ole iaia, ua hooulu ae Ia ia i na manao pioo ma Enelani nei. Oiai, e ikea ole ia aina, na hana hooliuliu hakaka ma nei aoao o ke kowa "Pelekane," eia no nae na aaupepa o loko nei o ke kulanakauhale ke kukaia leo nui nei he mea pono ke 3taohiia keia mau hana pukalaki a Farani e hana mai nei. Eia o Farani ke hoikeike mai nei i kona huluaa ma na hoonee mokukaua ana, ke noke mai nei ia i ka hoakoakoa ame Ka hoopuuluulu ana i na moknkaua ma na wahi he lehulehu loa, » ua l'ilo ae la keia kauiiilii ana o kona ti o Enelani hoi ua hookauiiilii aku ■oia i kona anau moku kaua, a ua liio ae la keia hookauliiliiia ana o kona anau mokukaua i mea e puoho ae ai «a nupepa hoopuiwa a hoohikilele noouoo, ua hoohemahema loa ke aupuni o Enelani i kona palekana iho, mamuii o kona hoouna ana i kona mau mokuka.ua i na wahi e ae, a haaleleia iho la kona mau awa ponoi aohe mau mokukaua na lakou e kiai.

Aia ma ke Kaiwaenahonua, he eono Jka nui o na mokukaua nunui o Farani, a, aia hoi ma awa o Tulona, he «kolu mau mokukaua a'o-koa a he eliana. i koe ma la wahi no e loaa aku ana na. komia.iaa. Ua like keia me umikumamaha ka nui o ko Farani mau mokukaua ma ke Kaiwaenahonua, a he umi wale iho no ka nui o na moo Enelani ma ia kai. Ua hoouluulu ae nei o Farani he mau anokukaua ikaika ioa ma Brest, a hoo-. nnaia mai la nolaila he 1,600 poe koa maiūna. 0 ko Enelani mau aumokukaua hoi, aia lakou i keia wa ma keiahi huakai holo moana e kokoke ana i ua kapakai o Sepania, a noiaila, ua waino hamama iho la ke "Kowa Pelekane," aohe poe mokukaua "Pelekane" nana e kiai. O na mokukaua i manaoia ai i mau moku kia'i awa, ua hoopauia ia i keia wa, a he lehulehu loa o lakou i hoemi ia ma kanaka lawelawe a ka iieluna akahi hapaiua ma ka heiuna mua mai. Ua hele na poe kakau nupepa no ka oihana kaua moana a pio2oke no keia hana a Frani, a hoike maepopo ae la lakou i ko lakou mau manao, he hana hooulu kaua inaoli no keia a Farani, e Haua nei, a he mea pono ke kaohi koke ia keia hana. i keia ahiahi, ua ninauia aku kekahi kanaka i kamaaina i na hakilo ana i na ouli o ka manawa, heaha la ke kumu e kaua ai na aupuni elua, oia hoi o Enelani ame Farani, ua pane mai oia, Te manuunuu wale ma kumu e hoouluia ai ke kaua mawaena o iaua Malia paha* aole e loaa ana keia kumu iooulu kua mawaena o laua, mai ioko Tnai o na kumu nunui; aka, e loaa ana no nae ia mea he kaua ana mawaena 0 laua maiioko mai o na mea liilii loa 1 manaoia he mau mea ano ole. "Ua hoomaopopo mau ia, e hookuikui mau mai ana o Fara!ni i kona kipoohiwii i ko Enelani poohiwi ma keia ame keia wahi o ka honua nei a Eneiani e nee ai. Ma na oni ana ame na nee-ana apau a na mana nui o Eui'opa nei, aia mau ka Farani hanrf ma ka «oao kue aku ia Eneiani. Nolaila, aothe mea kanalua e hoea mai ana no ka hua o keia paonioni ana i kahi wa o keia mau manawa a kakou e nee aku nei, aka, aohe wa maikai loa e hookoia ai nei kuakoko elike la me keia wsl He mea oiaio, aohe kakou i ike i ke ano maoii o nei mau hana pulap\i a Farani. aka, e manao iho >no nae kakou, aia no he wahi mea iloko o ka pa-uluulu a ka makani. E hoomanaoia hoi, heaha la ko Farani ano e hana mai aei i keia ano hana pulapu kaua ia Bnelani me kona ike iho nohoi, ua pa-umi aku ka nui o na moleukaua o Hnelani i kona mokukaua hookahi. Malia paha he wahi hana akamai wale «n keia a Farani e hooulu pioo mai nei i mea e hoohuliia ae ai na manao pioJoke o ka lahui Farani, mamuli o kela iiiliia Dreyfus ame na hakoko piii Aupunā kuloko. O ka'u wa'hi mea e hoohnoi nui loa nei, oia ka hoea ana mai nei o Kauna Murovieff i Parisa mai Sana Peteroboro mai." NA OLELO OOLEA A KA LUNAKAN AWAI O KA AHA 'KAULIKE O ENELANI. Ladana, Okatoba 19.—Ma ke kamailio akea ana a Sir Mitchael HicksBeach, Lunakanawai Kaulike o ka Aha Kauiike, ma North Shields i keia ahiahi, ua hoike ae la ia ua weheia n& kukakuka ana mawaena o Enelani ame Farani, no ka noonoo ana i ke kumuliana eiike me keia, e loaa i na makaainana o keia mana aupuni keia mana apau ka pono o na hooulu waiwai ana, >ma kela ame keia poai i kuleana ai kekahi aupuni. No ka e pili ana i ka ninau Fashoda, ua makemake ia e hoike ae aia oia ma ka aoao kakoo i na haioielo a Haku Rosebere ame Herbert Asquita, no ke kakoo ana aku i ke Aupnni ma Keia hana. "He hiki oie ioa 4a Farani," wahi ana i olelo £6 a-i," ke koi mai he kuleana kona ma Fashoda. Ua nonoi mai ia i manawa no ka loaa ana mai o ka Mekia Marchand hoike, a ke manaoio nei hoi au, aia a hiki i ka. wa e hooiaio ia ai ka aoao i oiaio, aole loa e hiki ia Farani Ke hoole i kona haalele ana iho ia wahi. A ina oia e hoole ana, alaili, e lilo ana keia ninau i kumuhana koikoi loa e miloia ai na Aupuni nui elua. "Ua komohia loa iloko o ke Aupuni ua manao makamaka e hookau aku i

!na hoohaahaa ana maiuna ona. 0 ko kafiou iini, oia ka hana Kauiike. Aoie jl* pau ka hana ma Aigupita. He } aina nui iauia o Aferika no kakou a no ! Farani nohoi. 0 Farani ma kona komouaina a o kakou hoi ma kona hikina. He mea oiaio, he mea pono loa ke ! loaa na kuiKahi like ana o ko kakou i mau noonoo ame ko kakou #au ma- | nao no na pono ame na kuieana i loaa i kela ame keia Aupuni. "Ke lana nei ko'u manao, e hoea aku ana keia ninau i kona hoohoioia an« me ka hoiolea, aka, ua. keehi nae ka wawae o keia Aupuni aua paa. A ina he manao okoa ae ka Farani e ike mai ai ia Enelani, alaila, ua ike no na Kuhina o ka Moiwahine i ka hana i kauohaia ai lakou e ka lakou mau oihana. "i}e poino nui maoli auaneii, ma e onouia aku ana kakou iloko o kekahi kaua nui, mahope iho o ka hala ana o kekahi nohona maluhia no ka manawa i oi aku mamua o nei mea he kaua, a, aole hoi makou e kuemi hope mai ana mai kela a mai keia mea mai e hoea mai ana, oiai makou e hoomaopopo ana ua kakooia makou e kekahi lahui kanaka, i moekahi ko lakou mau manao." NA MANAO NUPEPA NO KEIA KUj DANA PIOO. f E hoike ana ka mea kakau o ka nupepa Dany Mail mai Parisa mai, penei: "Ma Tulona a ma Brest, ua molio pono loa kela ame keia ao-1010 no ia mea he kaua, ka mea hoi e poha ae ana |ma ka wa pokole loa. Eia na nupepa o Parisa nei ke kakoo nei e ku ke Aupuni me ke oolea, a hoea i ka laiauia ana ona mea kaua. Ua hoohuakeeo loa na nupepa Famni no na olelo hoonaukiuki a ho'oulu hakaka a na nupepa Enelani, a ua lilo maoli ia mau olēlo 'i mau kumu hooulu kaua, a a,aaleleia ka noonoo ia ana o Ka ninau pili ia Fashoda/ He kulana weliweli ia e ike ia aku nei. Ua laulaha ae na lono, aia na koa ke nee awiwi loa mai Parisa aku nei a i Brest ame Tulona. Ua haawi ia aku na kauoha i na pualik6a pukaa, a i na awa kumoku iehulehu nohoi e ku me ka makaukau no ka wa e hoea mai ai ka pilika, a ua makaukau loa n» pukuniahi ma na papu ame na batari pukaa, no ka hoohanaia ana aku me ka hikiwawe loa. I keia la, lie aha kuka loihi kai malamaia ae ma Brest e na poo o na mahele koa apau, a ke heleawiwi la hoi o M. Lockroy, no Tulona, no ka ikeia ana ua kupilikii loa ke kulana e ku nei i keia wa.

Penei hoi ka olelo a ka mea kakau 0 ka nupepa "Standard" o Ladana mai Parisa mai: "Ina e hoomau mai ana o ānelanl 1 ka olelo ana he mea pono ia Marchand ke haalele iho, a e pa>ne aku hoi o Farani e noho no o Marchand; a, inS oia e hooneeia ae mamuli o ka ikaika, aohe paha he mea leanalua no ka hopena e hoea mai ana." E hoike apa hoi ka mea kakau o ka nupepa Daily Graphic maā Parisa mai, penei: "Ua ioaa ia'u na kumu maikai o ka hoike ana aku, ua hoonaauao aku o Kauna Muravieff (ke Kuhina Rukini no ka Oihana o ko na Aina E) he mea makehewa ia Farani ke kue aku i na hana e pili ana ia Fashoda" Parisa, Okatoba 19—E hoike ana ka nupepa Manawa (Temps) ma kekahi manao pepa no na moolelo hoolele hauii e piii ana no keia houluulu aumoku ieaua ana, penei: "He oiaio no ke koi nei ke kulana pili Aupuni kuloko o ka aina iho nei i ka lawelaweia ama o kekahi mau keehina hana ku i ke aiwaiwa, aole nae he mea pono e hoopoina ia, o keia houluulu aumokukaua ana, lie hana wale no 'ia i hoalaia ae mainuli o na mea i hooialaia e M. Lockroy, ma kona wa i hoonohoia a.i i Kuhina Moana, a he hana hoi ana i makemake loa ai e holo pono kona hookoia ana mamua- mai o ka la 1 o lanuari ae nei— a i mea hoi e haawiia ai ka noho makaukau ana i na aumokukaua 7me na iawa ku-moku no ka lawelawe hana a loaa hoi ka makaukau piha iloko o na la pokole."

Ua hoike ae la ua nupepa Ia i keia manao: "Ma ka aina nei, ua makaukau loa ko kakou ojihana koa, a ua hoohanaia aku nohoi na hooneeia ana o na mokukaua elike me ka hiki i ka oihana ks/ua. moana ke hana aku, mamua ae o ka la i oleloia ae-la, ka wa hoi i nianaoia ai oia ka wa e maopopo ai he haina no keia ninau, i aeiike ia hoi e na Aupuni elua., no e pili "ana ia Fāshoda."

MARE 0 LI HUNG CHUNG ME KA | EMEPEHA WAHINA O KINA. I Vanakouva (B. C.), Okatoba 19.—E hoike ama kekahi lono kuikawa māloko o ka nupepa "Ohina Mail," mai kona mea kakau mai Pekina mai. ua hoomahuahua loa ia ka pioloke o ka ninau pdli kulana Aupuni ma Kina mamuli o ka lono i lāulaha ae no ka mare ana o Li Hung Chang me ka Emepera wahine o Kina. Ua hoounaia mai kela lono ma ka la 23 o Sepetemaba "Ua laulaha. ae ka lono, ua mareia o Li Hungr Chang ame ka Emepera wahine ma ka Heiau o Sin Fa ma ke kakaihiaka o neMnei, a holo koke aku la no laua no Tien-Tsin, me ka wawahiia ana ame ka ulupaia ana o ke alanui hao a laua i liolo aku ai, mahope aku nei, i mea e loaa ole ai laua ke uhaiia aku. Ua huhu loa ka Emepera (keiki) no keia mea. Ua «manaoia, e hoohala Etna laua i ko laua mau la mahina opu- | lepule ma Port Ata. Ua oleloiia hoi, ua hauoli loa o Pauviloff. ke Kuhina

Rukini no keia mare ana o ka Emepera wahine." HOONAUEUE HOU IA NA KAI 0 PILiEPINE e adimarala dewey. Ladana, Okatoba 20— E hoike ana ka mea kakau o ka nupepa Manawi (Times) mai Maderida ma-i, penei: Ua loaa mai nei ia Kapena Aunon, ke Kuhina Moana, he lono Manila mai e ihoike ama no ka hooukaia ana o kekahi .kaua moana mawaena o na Amerika ame na kipi, maluna o ko lakou mau moku. E ihoike ana nohoi ua iono la, ua poino no na aoao elua, alea, ua paa pio nae na moku o ka poe kipi i na Amerika. Ua manao wa,le ia, ma ke kaikuono no o Mamla i hooukaia ai keia kaua. Maderida, Okatoba 20.—Ua hooholo ka Aha Kuhina e hoouna aku i na Komisina Maluhia e noho ana ma Parisa 'hel hoike pili Aupuni no ka lono i loaa mai Manila mai, no ka hooukaia ana o kekahii kaua moana mawaeoa o na Amerika ame na kipi, i ulu ae mamuii o ko Adimarala Dewey lioole ana, aole e huki na kipi i ko lakou hae maluna o ko lakou mau moku.

Wasinetona, Okatoba 19. —Aole i loaa mai i ke Keena Kaua Moana he hoike no ka mea e pill ana i ka hoouka kaua moana, aole nohoi o Kenerala Obis, ka Alihikaua kiekie o na koa Amerika ,ma Manila i hoike mai ia mea ma kekahi palapala ana i loaa mai nei i ke Keena Kaua.