Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 45, 11 November 1898 — HUAKAI I KA AINA E. Umikumamaha La ma Kapalakiko. IKE I KA HALE KU'I AE KU'I AE. Hoohihi ka Manao i ka Nani o ka Ipu ka Gula. [ARTICLE]

HUAKAI I KA AINA E.

Umikumamaha La ma Kapalakiko.

IKE I KA HALE KU'I AE KU'I AE.

Hoohihi ka Manao i ka Nani o ka Ipu ka Gula.

Mr. Lunahooponopono,, aloha oe: — Ma ka auina la Poakolu, Okatoba 12, 1898, i haalele aku ai ke kamahele i ke kulanakauhale o Honolulu no Kapala'kiko. oiai hoi na hoaloha 'Hon. J. L. Kaulukou, Enoeh Johnson ame kekahi (poe e ae e 'ku mai aua ma ka uwapo, oiai au ame ka poe kaaheie e ae lie lehulehu e kau ana ma ka mokuahi nani Mariposa; i ke ao ana ae o kekahi la. aia iwaena moana, me ka ike ole ia o ki>kahi wahi aina: he maikai a kaiae na ao kaalelewa; a i ka hala ana o na la ekolu me na po ekolu, ua pa lihi mai la makou i ke anu oki o Kaleponi; e hoio ana ko makou moku mat ka 320 mile a i ka 340 mile i ka la hookahi; ma ka Poakolu, Okatoba 19, 1898, hora 8 a. m. piii mai la ka mo'ku i ka uwapo e haiamuia ana e ka lehulehu; no ka nui loa o*na poe i kahea ana i na malihini me na olelo akamai e kau aku ai oe ma ko laKou mau kaa, «a lilo ia i mea hoolauwili mai i kou noonoo; aka, oiai au maluna o ka moku, ua loaa ia'u keliahi mea nana i kuhikuhi pono mai ia'u i ke ala e hiki pololei ai i ka i hotele a'u i makemake ai. i I ka hele ana mai i keia aina malihini he mea pono no e loaa kahi ike olelo haole a heluhelu pu; he mea e weheia ai na noonoo o ka hele, me ka ike ana i na kulanakauhale nui o ke ao nei; a i kuu manao he mea kupono no i na Hawaii e hoohala i 'kekahi mau la o ko lakou ola ana e Jiele mai e niakaikai i na kulana'kauhale elike me keia ke ano; a e holo aku hoi ma na kulanakauhale nui e aeu Aole no he nui loa na lilo a ike no i "keia kulanakauhale, ma k« ano e noho ma ka.hl helu ekahi eli>ke me ka noho ana o na .poe waiwai a ona miliona paha; penei na lilo kupono: Uku tmoku no ka holo ana mai a >me ka hoi ana akn $ 125 Na lilo liilii ma ka moku 10 Uku hotele no 30 la 120 Na lilo e ae 125 Huina . $380 Aka, no ka manao i emi mai na lilo, ua lawa no na lilo apau i $300. Ho mea pono hoi e loaa i elua ipaa lole ma.hana kupono, a i liookahl paa lo'e j ku-pono no na paina ahiahi; me na paa palemai manoanoa maikai eha a elima paha. Ua lawa na mea apau ma ka hotele e ai ai oe -a maona maikai (koe wale no ke ono oe i ka poi). O ka lilo o ka holo ana i na kaa hapaumi he emi loa, eli>ma wale no keneta, ua hiki ia oe ke holo >he mau mile loihi; ua hiki ia oe ke holo mai ke linlanakauhale a ke Cliff House, no elima keneta wale no; o ke Cliff House, he wahi auau ia i kukuluia e A. 6utro, kekahi o na leanaka waiwai i dSke aku nei; a he Mayor hoi no kulanakauhale mamua; ke nana aku oe i na mea a keia 'kanaka i hana ai, he mea e mahalo ai i ka nui o ka ikaika o kona noonoo i ka hoolala ana i na mea apau e loaa ai iaia ke 'kuonoono; he wahi liele mau ia keia e na kamahele # e makaikai; aia hoi malaila na sila au kai, he mea nana nui ia e na poe makaikai apau. Aole i leana <mai ka nui o na kaa haipaumi e holo ana i 'kela ame keia minute„ a he keu no hoi a ka piha i na kanaka llke ole o na ano apau. Mamuli o ka lokomaikai o ka makamaka €. W. A«hford, ua a'akai oia ia'u ma ke City Hall, oia hōi ka Hale Au<puni ma ke 'kulanakauhale o Kapalaikiko, o na Jilb no ka hana ana i keia hal&, he $0,000,000 a oi aku; malaila au kahl i makaikai al i koonei Hookolokolo ana, i ko'u nana aku aohe no i ku loa i ka hie elike me ko kakou mau aha ma Houoluiu; aia no ileko oia hale hookahi he 12 aha e hoo•kolokolo ana i ka wa'hookahi; a he nui launa ole no hoi na loio; he 20d0 a oi aku o na t>uke i kopeia ai na palapala kuai ame moraki. a he mea e ka nui o na kakauolelo ma kela a»me keia Keena, e lawelawe ana i ka lakou mau hana like o)e. O ka fcale o ka Nupepa Kahea (Call) o Kapalaki'ko, oia ka hale Kiekie loa, nona na hale he 1? ke kiekie, a nona hoi ke kiekle he 315 kapuoi mai ka ionua ae; iluna an o ua hale la, a mai luna a-ku o keia hale e hiki no ia oe ke ike aku ma na wahi apau o ke kulanafcauhale a 10 mile ka mamao. O Ola'ua Spreckels ka ona o keia hale; ia'u maluna o ua hale la, i ka nana atu i na kanaka e hele ana ma ke alanui, me he la he mau kamalii; ke ku nei keia hale ma ka aoao akau o ke alanui Makeke, ke alanui akea loa o Kapalakiko. He nui a lehulehu loa na kamaaina o 'Honolulu ma i ko'u mau la -malaila; a ua aie nui loa au 1 ko lakou lokomaikai, mamuli o ka- lakou mau kuhikuhi ana mai ia'u i na

wahi e hele ai ame na rula kupono hoi 0 ka heie ana, a pela wale aku; m<? he la oia poe kamaaina apau. ua lawe ae lalkou ia'u me he keiki la na lukou a e kuhikuhi mai anu ia'u ma na m*M apau eiike me ke kuhikuhi ana »> k.i makua i kana keiki. O ka hana k'oho balota ka mea nui ioa e kamailia ia ana ma Kapa'.akiko i ko'u mau inalaiia. ! O na halekuai uohoi aole i kana ) mai ka nui ame ka eaii maoii no o j na waiwai; a malaila ku iho la au j a noonoo; he mea i ua ka> j naka Hawali ke kukulu halekuai a! kuai na waiwai i Honolulu; he oi ioa | aku ka pono, e lulu i kahi <iala a it>aa j e holo maoli no I Kapaiakīko e kuai ai i na waiwai; a manao au kahi kumu waiwai kupono, aole no e ole ka' puka; ina e hiki ana i na kanaka Hawaii ke lokahi a manao e hookele ma ke ano halekuai lole a ano e ae paha: he mea pouo loa s hoio maoii no kekahi j K ipalakiko e kuai ai i ka waiwai. Ma ka Sabati, Okaioha 23. tsys. ua | helē aku ke kamaueie ma Kahi L kapaia ke Go]tlen Gate Park: oia ka Park 1 like me ko kakou Kapiolani Park. malaila e ike ai i ka uui lauua ol* o na kanaka o na ano apau; m.» U*» mea ia. aole paha e emi mai maiaio o 20,000 poe makaikai maiaila. He mau wahi hooluolu lehulehu wale uo ua kamalii anie na kanaka makua. me na hale ai lehuiehu wale o na ai apau; a oia mau hale, ua kukuiuia e kekahi poe waiwai a haawe wa!<'ia aku no ka pomaikai o ka i*hulrUti. la i loaa ole ai ia manao ma;kai i na poe waiwai o Honoluiu? Aia no hoi malaila kekahi haJe malamaia nei na mea kahlko o ka honua nei; ua ike ma'ka au i ka mee kahi i hiamoe ai o Napoleoua i kona wa e noho ana he Emep<?ra no Faraai; aia no hoi inalaila nu mea kahiko o ua aupuni like ole o ka honua nei; aia no hoi maluila kekahi mau puupuu guia nona ka waiwai io hp $41.000 o kekahi, ame na puupuu gula lehulehu e ae; a oia mau m?a, ua makana ia e kekahi poe waiwai no ka tehulehu; nolaila, ma ia mau mea. he mea no e iiiki ai ke ikeia ka nui o ka lokomaikai 0 na poe wai-wai o keia alna. O ka la Sabati maanei, me Ue ia. aohe manaoia oia me:u e laweiawe ana no kekahi poe i na hana me he la aoie he la Sal)ati; aka. e he'e aua no uae 'ka pee makemake i ka hele i ka yuie. OAKLAND. O Okaiana. oia kekahi o na kulmakauhaie nani o Kaleponi aia keia kulanakauhale ma ka aoao hiklna o ke kaikuono o Kapalakiko; aia hoi malaila kekahi mau kamaaina o Honoiulu e noho nei elil-e rac A!ex. Young:, C. M, Oooke, ame kekahi poe e ae; o ke ea o koia kul:m e he oluolu maikai a mami; aoie hui eiike me ko Kapalakiko, no ka nui ioa o na hale hana tna ke kuianakauhal*» o Kapalakiko. nolaila, ua nui ka uwahi e uhi ana i ke kulanakauhale; :t i ku po aua iho. ua uhi mai ke'la ea uaki 1 ke kulana'kauhaie nolaiia. i k* aia ana ae i ke kakahiaka. au » kaum.tha ke ea. Hfit!a 7 paha ka mamao o ke 'kulanakauhaie o Okalana mai Kapalakiko aku. he 20 kfneta uo na lilo o 'ka ho!o aua a h«i mai maiuna o ka forryboat; he maikai a maikai na aiauui o Okaiana; ua ano iike ke ea ma keia ute ke ea o Pahaia ame Waiohinu n»a Kau, Hawaii; aia ma ka hikina hema o kt? u kulanakauhaie kahi "ku nei o ke knlanui o Kaleponi; ke ku nei kj»ia kuia ma kekahi kahua ano kiekie e huii pono mai ana i na kulanakauha.'*» o Okalana aane Kapalakiko; ua hai !a mai j au aia no maloko o keia kula ke aoia \ nei na mea apau, a hiki i ke ao 1 io j ana ame kauka; he oi aku ka pono o i na keiki Hawaii ke noho malaila. ma- i mua o ka noho ana ma Kapaiak;ko, ; mamull o ka maikai o ka ea o ka ama J ame ka nui loa ele o na huikau. (Aol* i iua i !