Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 46, 18 November 1898 — Page 4

Page PDF (1.35 MB)

This text was transcribed by:  Kawehi Thoene
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nuhou! Nuhou!!

 

KO KE AO NEI A PUNI.

Alahula ka Ikaika Koho Balota o na Repulika ma na Mokuaina Akau ame Hema.

 

MAKE I KA UWEA UWILA.

            Baltimore, Md.-Elua mau kanaka i make i ka pa ana i ka uwila o kekahi uwea e holo ana no ka uwila. Ma ka hora 1 o ka wanaao o keia la, oiai hoi e hiolo ana he ku-a-ua lanipili. Ua loa'a o Aberahama Stummer i ka make hikiwawe loa ma kahi kokoke i kona hale noho. Ua komo mai ka uwila o ka ipukukui lewalewa, aneane eono kapuai ke kiekie mai ka i@lhonua ae, maloko o ka hao kila kuau o kona mamalu e pa'a ana, mamuli o ka pa ana aku o au mamalu la i au ipukukui la. Ua make iho o Harry Dunlap ma na alanui Paca me Franklin, kahi ana i hilinai aku ai ma kekahi pou kakoo anini, a au komo hoi ka uwila o kekahi uwea haule i loko o ua pou hao la.

            Ua poino maoli ka lima akau o Mr. Stummer, oia hoi ka lima e paa ana i ka mamalu ma kona wa i pa ai i ka ipukukui. Ma kona wa i hina ai i lalo, au pa aku la kona mamalu i kekahi kanaka paele e hele ae ana ma ia wahi a e kokoke mai ana hoi iaia. Ua loaa aku la keia paele i ka uwila i komo i loko o ka mamalu a hina aku la oia ilalo, eia nae ua ola no ia a hiki nohoi iaia ke hoi aku i kona hale. Mamua koke aku no o keia wa, ua loaa kekahi wahine i ka hooku'i a ka uwila mai keia ipukukui hookahi mai no. Ma ka wa i hina ai o Mr. Stummer, ua haule iho oia ma kona mau  kuli, a make loa.

            O Harry Dunlap, he 20 one may makahiki. E hoi ana ia no kona hale, me ka ukali ia ana e kekahi hoaloha ona. Ma keia kihi i ku iho ai laua, a haawi ae la o Dunlap i kona aloha hope i kona hoa, ma ia wa hookahi nohoi i kalele aku ai kona lima i ka pou hao o ka anini, a o kona make loa no ia. Ua loaa pu aku nohoi kona hoa i keia hooku'i ana a ka uwila, oiai e paa ana no ia i kona (ko Dunlap) lima, ua hina oia i ka honua a ua hoeha kukonukonuia hoi oia.

            Ua kaalo ae la hoi kekahi lio maluna o kekahi pani hao maluna iho o kekahi auwaha wai eli malalo o ke alanui e kokoke ana ma kahi o kela pou hao kakoo anini, a ua hina ua lio la i lalo, a ua hooi loa ia keia kumu hoopoino mamuli o ka pulu ana o na alanui i ka ua. Ke huliia nei keia poino ana o ua ola kanaka e ke koronero. Pinepine loa ka ulia ana o keia ano poino ma Baltimore nei, a nolaila, he mea pono ke kauia no rula hooponopono oolea loa.

 

NA HOOLIULIU KAUA A KEKAHI MAU MANA NUI O EUROPA.

            Wei-Hei-Wei, Nov. 2.-O na mokukaua Pelekane apau maanei, oia hoi ka mokukaua helu ekahi Centurion, ka mokukaua holo-mama (papa ekahi) Narcissus, ka mokukaua holo-mama (papa-elua) Hermione, ka mokukaua @luku topido Whiting, ka mokukaua @inku topido Fame, ka mokukaua lulu topido Handy, ame ka mokukaua liilii (papa ekahi) Peacock, ke ku nei lakou me ka makaukau no ke kaua, a ua makaukau loa hoi e holo aku iloko o hookahi hora wale no ke haawiia mai ke kauoha.

            O ka mokukaua papa ekahi Victorious a me ka mokukaua papa ekahi Undaunted, ma Chefu, eia ke hoopiha nei ia laua a ku-palaka i ka lanahu.

            Ua nalo loa ke manao o nei hooliuliu kaua ana, aka, he mea kanalua ole no nae aia no he kauoha ano nui i upuia e hoea mai ana.

            Aia nohoi ke hoakoakoa nei he aumoku kaua Rukini ma Port Arthur.

            Ladana, Nov. 2.-O ka lono i loaa mai Wei-Ha-Wei mai o hoike ana no na hooliuliu kaua, ua hoike ae na luna Aupuni o onei nei, he mea ano nui keia, ke noonoo pu ia ae me na hoomakaukau a hooliuliu kaua e i keia nei maanei no ka mea e pili ana i keia paonioni me Farani. Ua kohokoho wale ia ae, me he mea la ua ike o Rusia i keia kulana kuee mawaena o Beritania Nui ame Farani, ua hooholo iho la ia, o ka wa pono keia ana e onou pookoi mai ai i kana mai koi ma ka hikina, mamuli o kona lawe i@lmaikaika ana ae ia Nin Chang, he awa malalo o ke kuikahi, a he mea hoi ia a Enelani e ae ole aku ai.

            E hoike ana kekahi lono mai Ladana mai a i ka Papapai Hui, Okatoba 20, ma ke ano he lono telegarapa ia i loaa mai Shanghai mai:

            Ke nohoia nei kahi kulanakauhale o Nin Chnag (mahele aina o Leao Tong) e kekahi regimena koa Rukini, a pela pu hoi me ke awa kumoku ma ka nuku o ka muliwai Liaou, ma ka la 15 aku nei, a nolaila, ua paa holookoa ae la o Nin Chang ia Rusia. Ua auhee aku na koa Pake mai ia wahi aku me ko lakou kue ole ana aku i na Rukini, malalo hoi o na kauoha a ka Emepera wahine o Kina ame Li Hung Chang.

            "Ma ia wa e ku ana no he mokukaua ma ka muliwai. O kona kue ole ana aku i na Rukini, he hoike maopopo ia o ko Beritania haalele ana ia Manchuria holookoa i loko o na lima o Rusia, a ua loaa ia Rusia he wahi maikai loa nona ma na ano apau. He mea maopopo loa e nele ana o Beritania @ i ke kuleana kalepa ma Nin Chang.

 

MAKAUKAU NO KE AKUA.

            Nu Ioka, Nov. 5.-Ua loaa mai he lono telegarama no ka nupepa La mai Parisa mai, a e olelo ana penei: Ua pau wale ae nei na pioo ana ma na mea e pili ana ia Fashoda, elike no me na mea i upu mua ia. Aole no i manaoio iki ia e komo aku ana o Farani ame Enelani iloko o ke kaua mamuli o kei wahi kumuhana ano ole wale no. Aka, ma ia wa hookahi no nae, ua hauli wale ia ae no iloko o na hebedoma lehulehu i hala ae nei, aia no he anoano hooulu kaua, ua uhi ia ae a paa e ka muliwai o Nile. Ua ike mau o Europa nei apau eia no o Enelani nei ke hoomakaukau nei iaia iho no kekahi mea okoa ae. He mea oiaio, o ko Farani uhalu ana ma kana mau koi e pili ana i ka Nile, aole i hookiia ko Beritania hoouluulu ana i kona mau koa ame na mokukaua, a ua lilo keia i kumu e paio ia ai, a ua hoea aku keia pioo i Sana Peteroboro.

 

KE AUMOKUKAUA BERITANIA.

            Lana Ioane, New Foundland, Nov. 7.-Ua telegarapa mai nei ke Aupuni Beretania i ka Aha Kuhina Panalaau nei, i keia la iho la e ninau mai ana i na heluna, na tona ame ka nunui o na mokuahi makaukau o loko nei o ke awa no ka halihali ana i ka lanahu ana mai Sidane mai no ka hoolako ana i na mokukaua Beritania.

 

RUSIA KUE IA AMERIKA.

            Nu Ioka, Nov. 7.-E hoike ana kekahi lono mai Roma mai i kekahi nupepaa@ahi o onei, penei: Ua liloae nei o Rusia i alakai no kekahi ano hana hou loa no ke kokua ana ia Sepania, oiai ia e paonioni ana no kona mau pono ame kona noho mana ana ma na mokupuni Pilepine, a i ole ia, e akeakea aku hoi i ka noho mana ana mai a Amerika maluna oia mau mokupuni. Ua hoike ae nei ke Aupuni o ua Emepera nei i keia kumuhana i na luna Aupuni apau o na mana o Europa nei, a koe nae paha o Eenelani.

            O Italia hoi, oia kekahi o na aupuni ana i makemake ai e komo mai ma keia poai e kakoo i keia kumuhana, aka, aole nae makemake o Italia i keia manao. Ua hoike ae ia aupuni, aohe pomaikai nui e loaa ana ia Sepania mamuli o kona hoomau ana aku i ka paa ana i na mokupuni Pilepine, o ka hana pono wale no ana e hana ai oia kona hana ana i aeike e loaa ai iaia he wahi pono mai a Amerika mai.

            Parisa, Nov. 7.-E hoike ana ka nupepa Eclaire i keia la, i kekahi manao e pili ana i na pauku eono o ka aelike hooponopono maluhia mawaena o Sepania ame Amerika, a mahope iho, ua olelo ae la ia:

            "E hiki no ke manolanaia, aole o Amerika Huipuia e hoopaakiki loa ana ma kana mea i mano mua ai no no mokupuni Pilepine. O keia ninau nae, he ninau wale no ia i kuleana ai o Sepania wale iho no, aka i kela wa ame keia wa e hoike mau ae ana o Geremania me he mea la oia kekahi mea mana nui ma ia mau mokupuni, a nolaila, he kuleana kona e hooponopono ai no ka hopena e pili ana ia mau mokupuni, a me he mea la o ka maua'e ana mai o ia mana Aupuni, oia paha auanei ko Amerika mea e hoopuikaika ole iho ai i kana mau koi ana ia Sepania.

 

ENELANI MA KA HOOLIULIU.

            Halifax (N. S.), Nov. 2.-Eia ka mokukaua Beritania "Renown" ke ku nei me ka makaukau no ke kaua, a i keia po iho la i hoao ai au moku la i kona mau kukui uwila. I keia pule holookoa ua nui na lako kaua ame na pono kaua e ae i hooiliia maluna ona.

            Ladana, Nov. 2.-O ke kauohaia ana o na koa kiai apau o ke Aupuni Huiia o Enelani, e noho ana ma na kapakai, e ku lakou me ka makaukau no ka houluulu ana, he ouli ku no ia i ke aiwaiwa o ka hana e hoea mai ana.

 

KOKUA KEKAHI PAPA PAI ENELANI IA AMERIKA.

            Ladana, Nov. 8.-I keia kakahiaka i hookikina ae ai ka Nupepa Daily Morning i ka lahui Amerika, ma kona kukala wiwo ole ana ae, aia oia ma ka aoao kokua loa ia Amerika no kona paa ana i na mokupuni Pilepine, a i na aole pela, alaila, e lilo ana ia mau mokupuni i wahi e aumeumeia ai i mau wahi hoahu lanahu, a ma ia ano, he mea ia e pilikia loa ai ke kulana maluhia o ke ao nei.

 

KUEHUIA NA TUREKE.

            Canea, Mokupuni o Kerete, Nov. 7.-Mamuli o ka hoole ana o na koa Tureke e noho ana ma Ratimo aole e haalele ia wahi, ua lalauia aku la lakou me ka ikaika e ka Adimarala Rukini e ku ana ma ia mau kai, elike me ka hana ana a ka Adimarala Beritania, a hookaia lakou maluna o ka moku lawe koa.

 

TUREKE ME GEREMANIA.

            Berelina, Nov. 5.-E hoike ana ka nupepa Frankfurt Zeitung, ua lohe ia mai kekahi mea mai i hiki ke hilinaiia, o ka hopena i ikeia mauli o ka hele ana o Emepera Wiliama i Tureke, oia ka loaa ana he kuikahi mawaena o Germania ame Tureke. E ae ana o Geremania e kakoo aku i ka pono oikelakela o ke Suletana o Tureke maluna o kona mau okana aina ma Asia, a e loaa hoi ia Geremania he mau pono kalepa mai na aina mai apau i noho mana ai ke Suletana ma Asia. Ua manao wale ia, ua like loa no keia me kekahi aelike kuikahi e kokua kekahi Aupuni i kekahi Aupuni ke hoea mai he kaua ma Europa.

 

NA MOKUAINA KOHO BALOTA.

            Wasinetona, Nov. 9.-Ua malamaia na koho balota ana ma ka la inehinei ma keia mau mokuaina he 42: Alabama, Arkansas, Kaleponi, Colorado, Konetikuta, Delewea, Felorida, Georgia, Idaho, Iniloi, Inidiana, Iowa, Kansas, Kenetuke, Lusiana, Merilana, Makakuseta, Mikigana, Minesota, Misisipi, Misouri, Montana, Nebraska, Nevada, Nu Hamekire, Nu Ierese, NuIoka, Karolina Akau, Dakota Akau, Ohio, Penesilevenia, Rode Ailana, Karolina Hema, Dakota Hema, Tenesi, Texas, Uta, Virginia, Wasinetona, Viriginia Komohana, Wisekonesina ame Waiomina.

            He 9 o keia mau mokuaina, oia o AQlabama, Arkansas, Georgia, Kenetuke, Lusiana, Merilana, Misisipi, Rode Ailana ame Virginia-he poe lunamakaainana wale no ka lakou e koho ai. Elua mokuaina, oia o Virginia Komohana ame Karolina Akau-he kanaka lunamakaainana no ka Ahaolelo Nui, ame na hoa o ka Ahaolelo mokuaina ke kohoia. Mawaho ae hoi o keia mau mokuaina, he 22 mau mokuaina e ae, elike la me Kaleponi, Konetikuta, Delewea, Florida, Inidiana, Makasuketa, Mikigana, Minesota, Misouri, Montana, Nebraska, Nevada, Nu Ierese, Nu Ioka, Dakota Akau, Penesilevenia, Tenesi, Texas, Uta, Wasinetona, Wyoming ame Wisekonasina, e koho ana lakou i poe hoa ahaolelo mokuaina, na lakou e koho i na Senatea no ka Ahaolelo Nui.

            O keia mau mokuaina hoi, oia o Kaleponi, Colorado, Konetikuta, Idaho, Inidiana, Kansas, Mikigana, Minesota, Nebraska, Nu Ierese, Nu Ioka, Nevada, Nu Hamekire, Makakuseta, Dakota Akau, Penesilevenia, Karolina Hema, Dakota Hema, Tenesi, Texas, Wisekonasina ame Wyoming, e koho Kiaaina ana lakou. Ma Ilinoi, Iowa, Felorida, Delawea, Misouri, Montana, Ohio, Uta ame Wasinetona he mau koho luna aupuni maoli.

            Wasinetona, Nov. 10.-Ua hoomaopopo loa ia ka aoao i lilo ai ka noho mana ana ma ka Aha Senate o Amerika Huipuia nei mamuli o ke koho balota ana i malamaia e kekahi mau mokuaina he 23 ka nui ma ka Poalua aku nei mamuli o ko lakou koho ana i na hoa o ko lakou mau ahaolelo mokuaina iho, na aha hoi na lakou e koho i na Senatoa no ka Ahaolelo Nui. I keia wa e ku nei, eia na hoa o kela poai ame keia poai kalaiaina o loko o ka Aha Senate: Repubalika 43, Demokarata 34, Populiki 6, Repubalika Dala Keokeo 6.

 

KOHOIA O ROOSEVELT I KIAAINA NO NU IOKA.

            Nu Ioka, Nov. 8.-Ua kohoia o Konela Roosevelt i Kiaaina. O kona mau balota oi he 20,000. He Repubalika keia. Ua manao wale ia o Elliot Danforth, he kanaka Demokarata, ke puka ana i Lutanela Kiaaina. O na hoa o ka Ahaolelo mokuaina, he poe Repubalika ka hapa nui, a nolaila, he Senatoa Repubalika ana no ke puka ana. Ua manao wale ia o ka Aha Senate mokuaina, he 28 Repubalika, a he 22 Demokarata. O na hoa hoi o ka Hale o na Lunamakaainana he 87 Repubalika, a he 63 Demokarata.

 

Ka Emepera o Geremania no ka Aina Hemolele- He Keehina anei keia no ke Au Milenio?

            Mamua o ka haalele ana iho o ka Emepera Wiliama o Geremania i kona aina hanau, no ka hele ana aku i ka aina Hemolele, ua hoopuka ae la ia i kekahi manao akea imua o kekahi o kona mau aliikoa kiekie, mahope iho o ka pau ana o kekahi ahaaina nui i haawiia no kona hanohano, no ke kumu nui o kona makemake ana e hele aku i ka Aina Hemolele, oia hoi, o Palesetine.

            "O na oni ana a kanaka, ua olokeaia no ia e kekahi mau kaupale. Aka, o keia mau kaupale nae, ua hiki no ke hoalualuia aku, a he mea hoi na'u i hoomanao mau, ma ka wa e loaa ai i ke kanaka na manawa pono o kona noho mana ana maluna o kona mau hoa kanaka, a no ka hana ana paha i na hana kaulana ma ke ao nei, he mea pono iaia ke hoomahuahua aka i ka poai o kona noho mana ana, a hoolilo hoi ia mana i loaa iaia i mea e hoohuaia mai ai na hana pookela loa o ka pono.

            "No'u nei, he hana mua loa na'u ke kiai makaala ana i na pono ame na pomaikai o ko'u lahui, a e malama palekana hoi i ka hanohano o ke Aupuni Emepera nei, ka mea hoi i haawi ia mai maloko nei o ko'u mau lima. Aka, mawaho ae oia hana i kau mai maluna o'u ame ko'u hoohemahema ole ana a hoowahawaha paha ia hana, ke manao nei au he mau hana e ae no kekahi a'u e pono ai au e hana aku. Aia no he mau hana e ae i hiki ai ia'u ke laulima pu aka, a he mau kumuhana hoi e lilo ai ko'u kulana poo Aupuni i mea waiwai loa.

            "O ke pookela loa o keia mau hana a'u e ike nei i keia wa, oia ke kulana kupilikii e noho nei ke poo o ka Ekalesia Katolika Roma maloko o ke Kulanakauhale Mau (Eternal City.) O keia kulana nae, oia no ka hua i loaa mai noloko mai o kekahi kaua i onouia ai ka Vatikana e paio aku i ke Aupuni o Italia. O ka hoopau ana ae i keia kulana kupilikii, aole loa na kilo Aupuni loea loa o ke ao nei i ike i ke alahele e ko ai ia makemake. Aka, o ua hopena la nae, ke manao nei au, ke kokoke mai nei ia.

            "No na makahiki lehulehu wale i hala ae nei, ua lilo keia i kumuhana nui na'u e noonoo ai, aka, i keia mau wa kokoke iho la, mamuli o na hana hou e ikeia aku nei, a o ka oi loa aku hoi, o keia kaua i hooukaia iho la mawaena o Sepania ame Amerika, ua hoala hou ia mai la keia manao iloko o'u a oi aku ka ikaika i ko ka wa mua. I kekahi mau manawa, ua lilo maoli iloko o'u he noonoo kupilikii a uluhua maoli no kou noonoo ana ame ka hoomaopopo ana ae nohoi, o keia kanaka, ke kanaka hookahi hoi o ke ao nei, i loaa je maua oikelakela loa, ma kekahi mauhihia ano nui, e hiki ai iaia ke noho lunakanawai no ka imi maluhia ana, he kanaka @a i hoopaaia kona mau lima a paa, mamuli o keia paonioni naluea mawaena o ke Vatikana ame ke Quirinal (aloalii o Italia).

            "Ua lilo keia i mea na'u e noonoo nui ai, elike me ka'u i hoike nei ia oe, a ua hoao maoli aku nei hoi au ma ka hana ana. He oiaio nae, au hookuia mau ia mai ko'u alahele e na ulia hoopakalaki ame na hopena hololea ole, a lilo ia mau mea i mau mea e hookunana mai ai i ko'u noonoo, a aneane loa au e hoopau i ka uhai-a-holo ana aku mahope o keia hana. Ua hekau nui aku ko'u mau manaolana maluna o na kokua ana mai a Kadinela San Felice. O ka'u huakai hele i Napela iloko o ka makahiki 1896, no ka halawai ana no ia me ia. Iloko o na kamailio loihi ana elua malaila mawaena o maua, au apo mai la ke Kadinela i ka'u mau hoolala ana me ka hoihoi. Ua Kamaaina ko Italia apau iaia ma ke ano he kanaka haipule io no ia. Aka, ma ia wa hookahi no nae, he kanaka noeau ia ame ka naauao, a ua ae laelae mai nohoi ia imua o'u, he keehina naauao ole kai hanaia e Kadinela Rampolla ame Kekahi poe eae he nui e hoopuni ana i ka Pope, mamuli o ko lakou ae ole ana, e loaa ona hoolauleia ana mawaena o lakou iho ame ke aloalii o Italia. Aia o Kadinela San Felice ma ka aoao hoolaulea. He nui loa nohoi na kanaka o loko o ka Aha o na Kadinela na lakou e koho i Pope, ma ka aoao e kakoo ana i ka manao e hoolauleaia ka ekalesia me ke Aupuni kivila, a no ia mea, ua hauoli loa ae la la ko'u noonoo. Ike aku la au ma ia lono i loaa mai ia'u, me he mea la o Kadinela San Felice, ka mea e kohoia ana i Pope, ma keia koho hou ia ana aku, a no keia mea, ua hooholo au e haawi i ka'u mau hooikaika ana.

            "Ina e kohoia ana ia i Pope, alaila, e hooki auanei na Pope i ka lakou mau koi kuleana ana i ka pono o ka noho mana Aupuni kivila ana, a e kapae ana hoi ke Aupuni o Italia i kona kulana hoomau i ka Ekalesia, a e hiki auanei laua a elua ke alana aku i ko laua mau ikaika pakahi iho no ka pono ame ka holomua o na hana waiwai nui e ae, a ku nohoi i ka hanohano.

            "Aka, ma ka hoomaka ana nae o ka makahiki hou o 1897, ua ahai aku la ka make ia Kadinela San Felice iloko o kona luakupapau, hoopuka ae la hoi ka Pope he mau wahi haiolelo awahia a hooi loa ae la ke Aupuni o Italia i kona kue i ka Pope. Aka, aole i hookuia mai keia mau mea apau i ko'u manao. Mamuli o ka lilo ana o ko'u mau noonoo ma kekahi mau hana e ae, ua lilo pu aku la ka'u mau hooikaika ana ilaila, a no kekahi wa, ua waiho aku la au i ka Pope ame ka Moi (o Italia) na laua no laua e nana no laua iho.

            "Aka, o ka hana maikai i pono ke hanaia, eia no ia ke kali mai nei, a ua paa kuu manao e hana aku i ka hana au i noonoo mua ai. E loaa auanei ka pomaikai i ko ke ao nei apau, una e hiki ana ia'u ke hoolaulea ia Leo XIII me Humebereta I. Aohe paha he kanaka e kanalua iho ana, no ka pili paa ana o kou mau manao apau ma ka aoao Hoolepope. Aka, mamuli oia ano Hoolepope o'u i ike maopopo aku ai au me ka pololei loa, i ka mana ame ke koikoi o ke Aupuni Pope.

            "I keia la, aia he elua mau hewa nui loa e hoopilikia nei i na kanaka. Oia ka poe sosialike ame ka poe hoole Akua. A o ka Pope, oia ka papu pale e ku nei imua o kela ame keia o nei mau mea elua. Ma ka paio ana aku i ka hana opu kekeue, aole e hoohemahema ia kekahi kokua e pono ai ka paio ana aku.

            O ka Pope, oia no ka moi o na uhane o ha hapa nui loa o na kanaka manaoio Akua ma ka honua apau, a oia nohoi ke kanaka pookela loa o ka mana mawaena o na alakai pili uhane o ke ao nei. O kana olelo, e hooloheia ana no ia me ka eleu loa ame ka hoihoi loa ia e na miliona o na kanaka e noho ana maluna o keia poepoe honua. Ua hiki loa iaia ke kauoha a ke alakai i na lunaikehala (lunamanao) o keia mau kanaka he lehulehu. Ua hiki iaia ke olelo aku: "Eia ko oukou mau pauku o ka manaoio hoomana: a penei na mea kupono no ko oukou nohona ohana ana, e hoolohe koke ia ana oia. Nolaila, o keia mana i loaa iaia. Ke hoohauaia no ka pono io maoli, aole kana mai ka waiwai. Aole i pau@.

 

HE HOLO PAUKIKI NO KE GULA

Mai ka Nupepa Times mai, Bluffs Ilinoi.

            O ka holo paukiki ana ku nei o na poe eli gula no Klondike, ua hoala mai la ia i na hoomanao ulumahiehie no ka wa eli gula o na makahiki 40, ka wa hoi e holo poai puni ana na kanaka i ka aina puni ole nei o Amerika a e hakoko ana hoi me na inea ame na luhi o ka waonahele o Amerika nei no ka hoea ana ake i ka aina eli gula. Ua hoike mai keia poe eli gula kahiko i kekahi mau mea i ikeia e lakou iloko oia mau la e pono ai ke hoomanaoia e ka poe eli gula o keia mau la. O ka hele mau ana i ke anu ame ka maikai ole o ka mea ai, oia na mea lumai i na ola he lehulehu loa, a o ka hapa nui loa o ka poe i pakele mai, au loaa lakou i ka mai he rumatika nae kai loohia i ka hapanui o lakou. O kekahi mea i loohia i keia mai, oia no o Adama Vangundy, e noho nei i keia wa ma Bluffs, Ilinoi, kahi hoi i noho lunakanawai hoomalu ai oia, a oia hoi ka peresidena mua o ka papa kahu waiwai. Penei kana olelo ma kekahi kamailio hope loa iho nei ana:

            "Ua loohia au i ka mai rumatika no kekahi mau makahiki lehulehu, a o ka eha i kekahi wa aole i kana mai ka nui. Ua hoao nohoi ai i na ano laau apau i hiki ia'u ke hoomaopopo a i loheia ai nohoi e a'u, aole loa i loaa he wahi oluolu ia'u.

            "Mahope mai, au kii aku la ai i mau kauka lapaau lehulehu loa no keia ma'i o'u, a ua lapaau ia iho la au no kekahi manawa, aka, aole no he wai pono i loaa mai. Mahope iho, ma ka wa i aneane ai e pau loa ko'u manaolana no ka loaa ana mai ia'u he ola, heluhelu iho la ai i kekahi manao e pili ana i ka Dr. William Huaale Akala no na Kanaka Nanakea, a konoia mai ka au e ai ia mau huaale. Ua ake loa au e pau keia ma'i weliweli, nolaila, kuai aku la au he elua mea poho huaale, a hoomaka iho la au e ai ia mau mea ma Maraki, 1897. Mahope iho o ka pau ana o na poho elua i ka ai ia e a'u, ua ola loa ae la au, aole hoi i hoi hou mai ka eha. Manao au o ke pookela loa keia o na laau a'u i ai ai, a au makaukau loa au e kaku i ko'uiaoa ma kehahi oleloe hoike e hoakaka ana i ka waiwai io maoli o keia mau huaale.

(Kakauinoaia) Adam Vangundy.

            Kakauinoaia a hoohikila imua o'u i keia la 29 o Sepetemaba, A. D. 1897

            Franklin C. Funk.

            Notero no ka Lehulehu.

            O ka olelo hoike a Mr. Vangundy, he mea pono ke manaoia he hoike ano nui ia no ka waiwai io o keia mau huaale, a heaha la ka mea hooialo hou aku a ke kanaka i makemake ai e loaa mamua aku o keia ae la. Ke ku nei keia mau huaale aohe o lakou loa no ka hooikaika ana i ke koko.

 

KELA KEIKI PAKE HAWAII

            O kela keiki Pake a keiki pili ohana hoi ia Mr. S. Ahmi (Pake) o Maui, nona ka inoa i keia wa o Dr. Sun Ye@ Sen, ka mea i kaulana loa ma ke ai nei, ma ke ano oia kekahi o na kolopa uneune no ka hoonioni hookahuli Aupuni Moi ma Kina, eia oia i keia wa ma Yokohama, Iapana. Ma kekahi mau lono hoi i loaa mai ia nei, ua lilo oia i hoaloha no Makuisa Ito o Iapana, ke pookela loa o na loea kalaiaina oia Aupuni.

            Ua hoonaauaoia keia keiki ma Hawaii nei, maloko o ke kulanui o Iolani (Kuia Hihopa.)

 

Metropolitan Meat Co.

(Hui Kuai Pipi Metropolitan.)

 

G. J. Waller, (Wala) - Luna Nui

108 Alanui Moi.

 

Poe Kuai a Hoolako i na Moku

ME

Na Io Pipi, Hipa a pela ku.

 

E loaa mau ana na Manu ame na Kamano i hooku'ihu'iia iloko o ka Hau.

 

Makepono ke Kuai i na I'o Pipi maanei.

 

TELEPONA HELU @ 45

 

HOOLAHA KUMAU.

 

Koko Maemae

 

OIA KE KUMU O KE OLA KINO MAIKAI . . . .

 

KA AYER SASAPARILA

            Ka mea e maemae ai ke koko ikaika na aa-lolo, ono ka ai, pau ka pululuhi a maikai maoli ke ola. He mau @ o na kanaka i hoike no ke oia @ Laau Sasaparila a Ayer. Ke @ @ mai nei ka lakou @ palapala ma @ ame keia eke @. Aohe keia ke @ no ka hono wale ana. Ke hoea mai nei kela poe le@ @. "Ua ola an@ ka Laau Sasaparila a Ayer." O kekahi.

 

WAHINE NAWALIWALI

I hele a pile mau ka @ i ka @ moe, i loohia i ka ma'i papalunu @. @ i hele hoi a wiwi, a @ hoi @@@ i loohia mau ai lakou na wa@. Ke kau mai la oia no kona oia loa ma lua makemake oe e ho'opomaika'i @ e ka pomaila'i i kena @ kela poe a loaa ia oe ke ola kino maikai a ikaika alaila, e inu oe i ka laau hooma'ema'e @ koko a hooikaikai kino hoi.

 

Ka Laau Sasaparila a Ayer.

            E makaaha loa ko na @@@ like kumukuai ehu. Ka @@ laau oia ka AYER SARESAPARILA. E kela ana keia @ ma@ @ Wahi, a maloko @ o ke @ kela ame keia omole.

 

NA @ A AYER @@@

 

NO KEAHA I HOOKAWELIWE@ LE LOA AKU A@ OE I KELA

 

ANU, KUMU AME PUU EHA?

            Ua kaulana loa ka LAAU KUNU o AYER (Ayer's Cherry Pectoral) @ o na makahiki he aneane @, m@ hoola ana i na Ma'i o ka Puu ame @ Akemana, ke Anu, ke Kumu ka @ La Grippe, ame ka Ma'i Mala o ka puu Akemana. He ono keia laau ma ka inu ana a he oiaio ke ola.

 

AYER'S CHERRY PECTORAL

Na Medala Gula mai na @@@

Mai lawe i na Laau E@ i @@@

 

Hollister Drug Co. Ltd

Na A@ âme ka Poo@ @

 

Kakela me Kuke.

 

Ka Halekuai Nui o na Waiwai Like Ole

O na Mea

HANA KAMANA A PAU

Na I@ka Pala H@o Kukala Hale.

            Na Kepa @

                        Na Lei @,

                                    Na Kaulahao I@

                                                Na Pana.

                                                            Na Upa

                                                                        Na Kopo @

                                                                                    Na Pu@

 

Na Palau Lio

Na Mea Ma@@@@, Na Au Ho, Na Au K@@, Na Kua  @@pa, Na le@ @@@, Na @ @@@@@@, Na  auea pa, Na K@@ p@@@@, Na @@@ p@ula, Na @paha@

 

Makau ME Aho Lwa

Na Iliwai                     Na Pakek@

Na Kula                       Na Pakek@

Na Hula Pena  Na Kapu H@

Na Puluma      Na Po@

Na Pena me Aila         Na Kuke@

Na Kupa                      Na Uai@ a @

Na Aala Nahu             Na @

 

Mikini Humuhumu ka lana a Wilcox & Gibb@

Hookani Lepa

 

KA REMINGTON, Elua L@

            A me na ukana he au@ kela a me keia ano.

Kakela me Kuke