Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 46, 18 November 1898 — Ka Emepera o Geremania no ka Aina Hemolele—He Keehina anei keia no ke Au Milenio? [ARTICLE]

Ka Emepera o Geremania no ka Aina Hemolele—He Keehina anei keia no ke Au Milenio?

Mamua o ka liaalele ana iho o ka Emepera Wiliama o Geremania i kona aina hanau, no ka hele ana alui i ka aina Hemoiele, uafihoopuka ae la ia i kekahi manao akea imua o kekahi o kona maii aliikoa kiekie, maliope iho o ka pau ana o kekahi ahaaina nui i haawiia no kona hanohano, no ke kumu nui o kona makemake ana e liele aku i ka Aina Hemolele, oia lioi, o Palesetine. "O na oni ana a kanaka, ua olokeaia no la e kekahi mau kaupale. Aka, o •keia mau leaupale nae, ua hiki no ko hoalualuia aku, a he mea hoi na'u i hoomanao mau, ma ka wa e loaa ai i ke kanaka na manawa pono o kona noho mana ana maluna o kona mau hoa kanaka, a no ka hana ana paha i na hana kaulana ma ke ao nel, he mea pono iaia ke h.oomahuahua aku i ka poai o kona noho mana ana, a hoolilo hpi ia mana i ioaa iaia i mea e hoohuaia mai ai na hana pookela loa o ka pono. "No'u nei, he hana mua loa na'u ke kiai makaala ana i na pono ame na pomaikai o ko'u lahui, a e malama palekana hoi i ka hanohano o ke Aupuni Emepera nei, ka mea hoi i haawi ia mai maloko nei o ko'u mau lima. Aka, mawaho ae oia hana i kau mai maluna o'u ame ko'u hoohemahema ole ana a hoowahawaha paha ia hana, ke manao nei au he mau hana e ae no kekalii a'u e pono ai au e haeia akū. Aia no he mau "hana e ae l hikl ai ia'u ke laulima pu aku, a he mau kumu-

hana hoi e lilo ai ko'u kulana poo Aupuni i mea waiwai ioa. "0 ke pookela loa o keia mau hana a'u e ike nei i keia wa, oia ke kulana kftpilikii e noho nei ke poo o ka Ekalesia Katolika Roma maloko o ke Kulanakauhale Mau (Eternal City.) 0 keia kulana nae, oia no ka hua i loaa mai noloko mai o kekahi kaua i onouia ai ka Vatikana e paio aku i ke Aupuni o Italia. 0 ka hoopau ana ae i keia kulana kupilikii, aole loa na kiio Aupuni loea loa o ke ao nei i ike i ke alahele e ko ai ia makemake. Aka, o ua hopena la nae, ke manao nei au, ke kokoke mai nei ia. "No na makahiki lehulehu wale i hala ae nei, ua liio keia i kumuhana nui na'u e noonoo ai, aka, i keia mau wa kokoke iho la, mamuli o na hana hou e ikeia aku nei, a o ka oi loa ūku hoi, o keia kaua i hooukaia iho la mawaena o Sepania ame Amerika, ua ' ihoala hou ia mal la keia manao iloko j o'u a oi aku ka ikaika i ko ka wa mua. | I kekahi mau manawa, ua Jilo maoli ' iloko o'u he noonoo kupilikii a uluhua j maoli no kou noonoo ana ame ka hoomaopopo ana ae no*hoi, o keia kanaka. ke kanaka ho>kahi hoi o te ao nti, i loaa he muua oikelakeli loa, nia kekahi mau iiihia ano nui, e hiki ai iaia ke noho lunakaaiwai u > ka imi maluhia ana, he kanaka <a i hoopaaia kona mau lima a paa, mamuli o keia paonioni naluei mawaena o ka Varikana ame ke Quirinal (Aloalii o Italia). "Ua lilo keia i mea na'u e noonoj nui ai, elike me ka'u i hoike nei ia oe, a ua hoao maoli aku nei hoi au ma ka hana ana. He oiaio nae, ua hookuia niau ia mai ko'u ala'he'le e na uiia hoopakalaki ame na hopena hololea ole. a liio ia mau mea i mau mea e hookunana mai ai i ko'u noonoo, a aneane loa au e hoopau i ka uhai-a-hi/lo ana aku mahope o keia hana. Ua hekau nui aku ko'u mau manaolana nialuna o na kokua ana mai a Kadinela San O ka'u huakai hele i Napela iloko o ka makahiki 1896, no ka haiawai ana no ia me ia. Iloko o na kamailio loihi ana elua malaila. mawaena o maua, ua apo maf la ke Kadinela i ka'u mau hooiaia ana me ka hoihoi. Ua kamaaina ko Italla apau iaia ma ke ano he kanaka haipule io no ia. akō, ma ia wa hookahi no nae. he kanaka noeau ia ame ka naauao, a na ae iaelae mai nohol ia imua o'u. he keehina naauao ole kal hanala e is.auinefla Rampolla ame kekahi poe e ae he nui e hoopuni ana i ka Pope, mamuli o ko lakou ae ole ana, e loaa onu hoolauleia ana mawaena o lakou iho ame ke aloalii o Italia. 3Via o Kadinti:v San PeMee ma ka aoao hoolauiea. IW nui loa nohoi na kanaka o loko o ka A'ha o na Kaiiiue'la na lakou e kolio i Pope, ma ka aoao e kakoo ana i ka manao e hoolauleaia ka ekalesia me 'aO Aupiini kivila, a no ia mea, ua hauoii loa ae la ko'u noonoo. lke aku la au ma ia lono i loaa mai ia'u, me he mea la o Kadinela San Felice, ka mea e kohoia ana i Popa, ma keia koho hou ia ana aku, a no keia mea, ua hooho>io au e haawi i ka'u mau hooikaika ana. "Ina e kohoia ana ia i Pope, alaiia. e hooki auanei na Pope i ka lakou mau koi kuleana ana 1 ka pono o ka noho mana Aupuni kivila ana, a e kapae ae ana Jioi ke Aupuni o Italia i kona ku- . lana hoomaau i ka Ekalesia, a e hiki auanei laua a elua ke alana aku i ko 'laua mau ikaika pakalii iho no ka pono ame ka holomua o na hana watwal nui e ae, a ku nohol i ka hanohano. j "Aka, ma ka hoomaka ana nae o ka makahiki hou o 1897, ua ahai aku la ka make ia Kadineia San Peliee iloko 0 kona iuakupapau, ihoopuka ae la hoi j ka Pope he mau wahi haiolelo awahia | a liooi loa ae la ke Aupuni o ltalia i J kona kue i ka Pope. Aka, aole i liookuia mai keia mau mea apku i ko'u manao. Mamuli o ka lilo ana o ko'u mau noonoo ma kekahi mau hana e ae, ua lilo pu aku la ka'u mau hooikaika ana ilaila, a no kekahl wa, ua waiho aku la au i ka Pope ame ka Moi (o Italia) na »iaua no laua e nana no laua \ iho. | "Aka, o ka hana maikai i pono ke i hanaia, eia no ia' k£ kali mai nei, a ua ; paa kuu manao e hana aku i ka hana j au i noonoo mua ai. E loaa j ka pomaikai i ko ke ao nei apau, ina j e hiki ana ia'u ke hoolaulea ia Leo Xni me Humebereta I. Aohe paha he kanaka e kanalua ilio ana, no ka pili paa ana o kou nvau manao apau ma ka aoao Hoolepope. Aka, mamuli oia ano Hoolepope o'u i ike maopopo aku ai au me ka pololei loa, i ka mana ame ke koikoi o ke Aupuni Pope. "I keia, ia, aia he elua mau hewa nui loa e hoopiliKia nei i na kanaka. Oia ka poe sosialike ame ka poe hoole Anua. a o ka Pope, oia ka papu paie e ku nei imua o kela ame keia o nei mau mea eiua. Ma ka paio ana aku 1 ka hana opu kekeue, aole e hoohemahema ia kekahi kokua e pono ai ka paio ana aku. O ka Pope, oia nQ ka moi o na uhane o ka hapa nui loa o na kanaka manaoio Akua ma ka honua apau, a oia noihoi ke kanaka pookeia loa o ka mana mawaena o na alakai plli uhane o ke ao nei. 0 kana olelo, e hoolaheia ana no ia me ka eleu loa ame ka hoihoi loa ia e na millona o na kanaka e noho an'a maluna o keia poepoe honuiu Ua hiki loa, iaia ke kauoha a ke alakai i na lunaikehala (lunamanao) o

keia mau kanaka he lehukhu. Ua. hiki iaia ke olelo aku: 'Eia kt> oukou mau pauku o ka manaoio hoomana: a na mea kupono no ko oukou mihon > ohana ana.' hoolohe koke i;t a:u Nolaila, o keia mana i .'oaa iaiu. si» hoohauaia no ka i>ono io maoii. ao.ikana mai Ka waiwai. i.W i p.ui •